POLITIERECHTBANK LE TRIBUNAL DE POLICE alleenzetelende politierechter = beroepsmagistraat. bijstand door griffier

Transcriptie

1 A. VREDEGERECHT JUSTICE DE PAIX SAMENSTELLING vrederechter = alleenzetelende beroepsrechter bijstand door griffier plaatsvervangende magistraten (art. 64 Ger. W.) maximaal 6 géén beroepsmagistraten toegevoegde rechters (art. 69 Ger. W.) wel voor het leven benoemd staan titularis van één of meerdere vredegerechten bij POLITIERECHTBANK LE TRIBUNAL DE POLICE alleenzetelende politierechter = beroepsmagistraat bijstand door griffier plaatsvervangende rechters (art. 64 Ger. W.) toegevoegde rechters (art. 69 Ger. W.) RECHTBANK EERSTE AANLEG LE TRIBUNAL DE PREMIÈRE INSTANCE één voorzitter één of meer ondervoorzitters rechters in de rechtbank (= beroepsmagistraten) plaatsvervangende rechters (art. 322 en 442 Ger.W.) toegevoegde rechters (art 86bis Ger. W.) geassumeerde rechters (occasionele vervanger) IN BIJLAGE UITBREIDING AFDELINGEN (burgerlijke rechtbank correctionele rechtbank jeugdrechtbank..) KAMERS géén kamers één of meerdere kamers één of meerdere kamers MATERIËLE in ieder gerechtelijk kanton (187 in totaal zie bijvoegsel Ger. W.) art Ger. W. procureur des Konings bijgestaan door eerste substituten en substituten per gerechtelijk arrondissement of deel van arondissement (34 politierechtbanken en 27 arondissementen) per gerechtelijk arrondissement ALGEMEEN max (art. 590 Ger. W.) zowel burgerlijke als handelszaken de berechting van de lichtste misdrijven, dit zijn de overtredingen en expliciet opgesomde misdrijven waaronder ook enkele wanbedrijven: zie art Sv.) IN BIJLAGE BIJZONDER art. 591, 593, 594 Ger. W. ongeacht het bedrag ervan EXCLUSIEF huurcontracten, erfdienstbaarheden, echtelijke problemen vóór de inleiding van een echtscheidings vordering, geesteszieken wet en 597 Ger. W. : verzegeling art. 390 B.W.: organisatie van en toezicht op voogdij art. 595 Ger. W.: wet 26 juli 1962: onteigening ten algemene nutte burgerlijke vorderingen: vergoeding van schade ingevolge verkeersongeval, zelfs indien zich dit heeft voorgedaan op een plaats die niet toegankelijk is voor publiek, ongeacht bedrag: art. 601bis Ger. W. een vrederechter kan tot rechter in de politierechtbank worden benoemd de politierechtbank is nu feiteiljk de verkeersrechtbank BEVOEGDHEDEN VOORZITTER kort geding: art. 584 Ger.W (uitgezonderd art. 584bis) vordering op eenzijdig verzoekschrift (art. 584 Ger. W. en art Ger.W.) vorderingen zoals in kort geding = vonnis ten gronde

2 BIJLAGE RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG BURGERLIJKE RECHTBANK CORRECTIONELE RECHTBANK JEUGDRECHTBANK STRAFUITVOERINGSRECHTBANK SAMENSTELLING alleenzetelende rechter (art. 91 Ger. W.) strafuitvoeringsrechter (tevens voorzitter) twee lekenrechters: twee assessoren in strafuitvoeringszaken (ene gespecialiseerd in penitentiaire zaken, andere in sociale reïntegratie) art. 196bis en art. 196 ter Ger. W. KAMERS meerdere kamers meerdere kamers meerdere kamers meerdere kamers (MATERIËLE) art. 568 Ger. W. volheid van bevoegdheid = voorwaardelijk - exceptie van onbevoegdheid indien een bijzondere bevoegdheid van een andere rechtbank is) - niet voor uitsluitende bevoegdheden en voor zaken die aan het Hof van Beroep of het Hof van Cassatie toekomen hoger beroep tegen vonnissen van de vrederechter en de politierechter uitzonderlijk is de rechtbank van koophandel bevoegd - wanbedrijven (art. 179 Sv.) = misdrijven die strafbaar zijn met een correctionele straf - vordering tot schadevergoeding van de door het misdrijf benadeelde persoon (= burgerlijke vordering) - rechtspleging sneller: bewijslast minder zwaar, wegens steun op bewijsmiddelen O.M./onderzoeksrechter hoger beroep tegen vonnissen van de politierechtbank (art. 174 Sv.) Wet van 8 april 1965 betreffende jeugdbescherming diverse bepalingen van het Burgerlijk Wetboek - strafuitvoeringsmodaliteiten (beperkte detentie, elektronisch toezicht, voorwaardelijke invrijheidstelling, ) enige aanleg cassatieberoep mogelijk door openbaar ministerie en veroordeelde hoger dan 1240 BURGERLIJKE VORDERING keuze van de benadeelde bij de burgerlijke vordering (art. 4 V.T. Sv.) bij afzonderlijke behandeling wordt de burgerlijke vordering geschorst in afwachting van uitspraak strafvordering ALLEENZETELEND STRAFUITVOERINGSRECHTER uitspraak over zaken betreffende vrijheidsstraffen waar van het uitvoerbaar gedeelte 3 jaar of minder bedraagt (art. 91 i.f. Ger. W.) KAMER MET DRIE RECHTERS VOLTALLIGE KAMER het openbaar ministerie en onder bepaalde voorwaarden ook de beklaagde kunnen vragen om de zaak voor een kamer met drie rechters te brengen.(art. 91, tweede lid Ger. W.) art. 92, 1, tweede lid Ger. W. in een beperkt aantal uitdrukkelijk genoemde gevallen moet de zaak steeds voor een kamer van drie rechters worden gebracht. (art. 92 1, eerste lid, 7 Ger. W.) FISCALE KAMER BESLAGRECHTERS ONDERZOEKSRECHTERS RAADKAMER BUREAU VOOR RECHTSBIJSTAND enkel in de rechtbanken van eerste aanleg waar een hof van beroep is gevestigd (Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik) en ook in Aarlen, Brugge, Hasselt, Leuven, Namen en Nijvel bevoegd voor alle vorderingen betreffende bewarende beslagen en middelen tot tenuitvoerlegging (art. 569, 5, art al. 1 Ger. W.) ook voor andere rechtscolleges

3 B. ARBEIDSRECHTBANK LE TRIBUNAL DU TRAVAIL SAMENSTELLING beroepsmagistraten = rechters in de arbeidsrechtbanken - voorzitter - ondervoorzitter - rechters in de arbeidsrechtbanken lekenmagistraten = rechters in sociale zaken (tijdelijk) - werkgevers - werknemers - zelfstandigen RECHTBANK VAN KOOPHANDEL LE TRIBUNAL DE COMMERCE beroepsmagistraten = rechters in de rechtbank van koophandel lekenrechters = rechters in handelszaken of consulaire rechters (tijdelijk / voorgedragen door representatieve beroepsorganisaties van handelaars en nijveraars) (Art. 85 Ger.W.) ARRONDISSEMENTSRECHTBANK LE TRIBUNAL D ARRONDISSEMENT 3 magistraten, nl. de voorzitters van de: - Rb. 1 Aanleg - Arbeidsrechtbank - Rb. Kh (Art. 74 Ger. W.) voorzitterschap volgens toerbeurt (art. 75 Ger. W.) KAMERS minstens 2 kamers met 1 beroepsrechter 2 lekenrechters één of meerdere kamers met 1 beroepsmagistraat 2 lekenrechters één kamer Art. 81 Ger. W. bijstand door griffier bijstand van een griffier uit Rb. 1 Aanleg arbeidsauditoraat arbeidsauditeur bijgestaan door eerste substituten en substituten openbaar ministerie (procureur des Konings substituut in handelszaken) procureur des Konings substituut in handelszaken (onderzoeken met nodige knowhow en middelen complexe economische dossiers) procureur des Konings bijgestaan door eerste substituten en substituten per gerechtelijk arrondissement per gerechtelijk arrondissement per gerechtelijk arrondissement ALGEMEEN Art Ger. W. - alle geschillen m.b.t. arbeidsrecht (ongeacht bedrag / enkel arbeidswetgeving) - bijna het gehele BIJZONDER socialezekerheidscontentieux (arbeidsongevallen en beroepsziekten / sociale zekerheid van werknemers en zelfstandigen) geschillen tussen kooplieden over daden van koophandel (art. 573 Ger. W.) art. 574 Ger.W EXCLUSIEF Art. 574, 2 Ger. W. hoedanigheid van partijen en bedrag van de vordering niet relevant geschillen rechtstreeks ontstaan uit faillessement of wet continuïteit ondernemingen (art. 639 Ger. W.) SINCIDENTEN - materiële en territoriale bevoegdheid - op verzoek van eiser na exceptie onbevoegdheid door verweerder - ambtshalve onbevoegdheid opwerpen enkel bij schending openbare orde - geen uitspraak over de grond - uitspraak bindend w.b. bevoegdheid van de rechter waarnaar wordt verwezen hoger beroep tegen vonnissen vrederechter (art. 577 Ger. W.) enkel geschillen over daden van koophandel of wisselbrieven eiser en verweerder moeten koopman zijn hoger dan 1240 (art. 617 Ger. W.) VOORZITTER kort geding VOORZITTER kort geding: art. 584 Ger.W OPMERKING wat ingeval van bevoegdheidsincident? vordering op eenzijdig verzoekschrift zie art. 584 al. 2 en 3 Ger. W. vordering op eenzijdig verzoekschrift (art. 584 Ger. W.) beginsel - rechter voor wie de zaak is gebracht doet uitspraak over bevoegdheid (art. 639 al. 3 Ger. W.) uitzonderingen - verwijzing naar arrondissementsrechtbank op verzoek van eiser (art. 639 al. 1 en 2 Ger.W.) - steeds verwijzing bij ambtshalve middel van onbevoegdheid: art. 640 Ger. W.

4 C. HOF VAN ASSISEN LA COUR D ASSISES SAMENSTELLING één voorzitter (lid hof van beroep) twee assessoren (rechters van de rechtbank van eerste aanleg) (art. 120 en 121 Ger. W.) HOF VAN LA COUR D APPEL één eerste voorzitter kamervoorzitters raadsheren in het hof van beroep plaatsvervangende raadsheren in het hof van beroep jury: lekenrechters, die zitting houdt met twaalf gezworenen (art. 123 Ger. W.) - uitgeloot uit een lijst (art. 242 et seq. Ger. W.) - = lijst van personen die eerder via loting werden aangewezen uit de recente kiezerslijst (art. 218 Ger. W.) - naast effectieve gezworenen ook nog tot twaalf plaatsvervangende gezworenen ( art. 124 Ger. W.) bijstand door griffier van de rechtbank van eerste aanleg bijstand door een griffier (per kamer) KAMERS hof van assisen is geen permanente rechtbank, maar wordt voor elke zaak opnieuw samengesteld uit rechters en juryleden burgerlijke kamers kamers voor strafzaken kamers voor jeugdzaken (art. 101, eerste lid Ger. W.) - aanvullende kamers (art. 106bis Ger. W.) [tijdelijk enkel voor burgerlijke, fiscale en handelszaken] lid van het parket-generaal, namelijk de procureur-generaal of zijn afgevaardigde of door een lid van het parket van de procureur des Konings procureur-generaal bij het hof van beroep, bijgestaan door - advocaten-generaal - substituut-procureur-generaal (MATERIËLE) provincies + administratief arrondissement Brussel- Hoofdstad (art. 114 Ger. W.) ALGEMEEN - misdaden = misdrijven die strafbaar zijn met een criminele straf (art. 1, eerste lid Sw.) - politieke misdrijven 1 - drukpersmisdrijven 2, uitz. racisme en xenofobie (art. 150 Gw.) BIJZONDER - inclusief burgerlijke vordering tot schadevergoeding rechtsgebied van een hof van beroep, met zetel resp. gevestigd te Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik (art. 156 G.W.) territoriale afdelingen zijn mogelijk (art. 602 Ger. W.) hoger beroep tegen Rb. 1 aanleg en Rb. Kh. - enkel tegen vonnissen in 1 e aanleg gewezen - drempel > 1860 (art. 616 Ger. W.) hoger beroep tegen beschikkingen van voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of van de rechtbank van koophandel: geen drempel EXCLUSIEF - misdrijven door ministers in de uitoefening van hun ambt - misdrijven door ministers buiten de uitoefening van hun ambt indien berecht tijdens hun ambstermijn (art. 103 en 125 G.W.) enige aanleg: tegen arresten van het Hof van Assisen staat geen hoger beroep open. wel vatbaar voor cassatieberoep zaken voor het hof van assisen worden uitgebreid verslagen in de media, ze spreken dan ook vaak tot de verbeelding van het grote publiek hoogtepunt hierbij is de zaak Dutroux (art. 602 Ger. W.) hoger beroep tegen Rb. 1 aanleg en Rb. Kh. - enkel tegen vonnissen in 1 e aanleg gewezen - drempel > 1860 (art. 616 Ger. W.) voorziening in cassatie is mogelijk (art. 103 en 125 G.W.) eerste voorzitter hof van beroep te Gent: de heer Jean-Paul De Graef procureur-generaal bij het hof van beroep te Gent: de heer Frank Schins 1 politieke misdrijven zijn misdrijven die hetzij uit de aard van het misdrijf zelf noodzakelijk bestaat in een rechtstreeks aantasting van de politieke instellingen van in hun bestaan, hun inrichting of hun werking, hetzij gepleegd werden met het oogmerk om zulke aantasting te plegen en het feit, gelet op de bijzondere omstandigheden waaronder het wordt gepleegd, rechtstreeks zulk een aantasting tot gevolg heeft. 2 drukpersmisdrijven zijn misdrijven waarbij op de rechten van de maatschappij of van de burgers inbreuk wordt gepleegd door misbruik van de uiting van mening door middel van gedrukte en bekendgemaakte geschriften.

5 D. ARBEIDSHOF UNE COUR DU TRAVAIL SAMENSTELLING raadsheren in het arbeidshof (beroepsmagistraat) raadsheren in sociale zaken (lekenrechters) HOF VAN CASSATIE LA COUR DE CASSATION - eerste voorzitter - voorzitter - raadsheren in het Hof van Cassatie - 15 referendarissen in het Hof van Cassatie (voorbereidend werk documentatie vertaling en publicatie van arresten) bureau voor rechtsbijstand bureau voor rechtsbijstand (1 magistraat) KAMERS gewone kamers - in beginsel drie raadsheren, voorzitter is steeds beroepsmagsistraat (art. 105 Ger. W.) - bijstand door griffier drie kamers met telkens 2 afdelingen (Ne Fr) - burgerlijke zaken - strafzaken (correctionele kamer) - sociale zaken arbeidsauditoraat-generaal - advocaten-generaal - substituten -generaal rechtsgebied van en hof van beroep - Antwerpen, Bergen, Brussel, Gent en Luik - territoriale afdelingen mogelijk (MATERIËLE) bijstand door griffier per kamer Er bestaat voor geheel België een Hof van Cassatie. [...] Art. 147 G.W. neemt kennis van het - hoger beroep tegen vonnissen en beschikkingen in eerste aanleg van de arbeidsrechtbank of voorzitter van de arbeidsrechtbank in zijn rechtsgebied (art. 607 Ger. W.) - geen aanleggrens, elke uitspraak van een arbeidsrechtbank is vatbaar voor hoger beroep art. 608 Ger. W. - vonnissen en arresten in laatste aanleg - over vormgebreken - over schending van het recht - géén feitelijke beoordeling (cf. art. 147 G.W. / cf. niet het geschil maar het vonnis wordt aan het Hof onderworpen - dus: GEEN DERDE AANLEG! de eerste voorzitter van van het arbeidshof te Gent: de heer Roger Van Grembergen AFDELING ZETELT IN BEGINSEL MET 5 MAGISTRATEN uitzonderingen zijn - beperkte kamer (3 raadsheren): in gevallen b ij de wet bepaald (art. 128 i.f. Ger. W.) - berechting van ministers: verenigde kamers = minstens 11 raadsheren (art. 131 Ger. W.) - op oordeel van de eerste voorzitter: voltallige zitting = minstens 9 raadsheren (art. 131 Ger. W.) eerste voorzitter is de heer Ghislain Londers voorzitter van de eerste kamer is de heer I. Verougstraete

6 E. RAAD VAN STATE LE CONSEIL D ETAT SAMENSTELLING afdeling wetgeving (adviesorgaan ten behoeve van de wetgever) KAMERS afdeling bestuursrechtspraak (administratief rechtscollege) - kamervoorzitter voor elke kamer, behalve de tweetalige kamer - andere staatsraden zijn niet vast ingedeeld bij een welbepaalde kamer - algemene vergadering zijn alle staatsraden die niet aan de afdeling wetgeving zijn toegewezen (36) en deze houdt zitting in even getal met tenminste 8 leden en pariteit tussen de talen (art. 94 R.v.St.-wet) - 11 kamers (5/5/1, Fr/Nl/tweetalig) - art. 86 R.v.St.-wet - aanvullende kamers zijn mogelijk indien het aantal ingediende kamers dit vereist - kamers houden in beginsel zitting met drie staatsraden (uitz. administratief kortgeding door één staatsraad art. 90 R.v.St.-wet) auditoraat speelt een rol bij de voorbereiding van de dossiers en geeft mondeling advies op de zitting - auditeur-generaal - adjunct-auditeur-generaal - meerdere eerste auditeursafdelingshoofden - eerste auditeurs - auditeurs - adjunct-auditeurs GRONDWETTELIJK HOF LA COUR CONSTITUTIONNELLE 12 rechters, zes Nederlandstalige en zes Franstalige (art. 31 BWAH) rechters met een politieke achtergrond (art. 34 BWAH) zetelt in beginsel met 7 rechters, drie Franstalige, drie Nederlandstalige en de voorzitter (voorzitter kan zaak voorleggen aan de voltallige kamer of op grond van bepalingen in de wet art. 56 BWAH) geen kamers DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE LE CONSEIL SUPÉRIEUR DE LA JUSTICE - orgaan sui generis - geen rechtscollege - geen deel van de uitvoerende of wetgevende macht - art. 151 G.W. - intermediair orgaan met brugfunctie tussen de rechterlijke macht enerzijds en de wetgevende en, uitvoerende macht anderzijds twee colleges (Fr.-Nl.) met elk 22 leden - evenveel magistraten als nietmagistraten (zgn. externen) - binnen elk college zijn er twee commissies: BAC 1 en AOC 2 - soms zetelen de commissies samen in de Verenigde BAC (VBAC) en de Verenigde AOC (VAOC) bureau samengesteld uit vier leden, die voltijds zijn aangesteld eigen griffie één Raad van State voor heel België. Zitting te Brussel één Grondwettelijk Hof voor heel België voor heel België (MATERIËLE) afdeling bestuursrechtspraak - art en 16 R.v.St.-wet - o.a. annulatiecontentieux inclusief schorsingsconcententieux en voorlopige maatregelen (art. 17 en 18 R.v.St-wet) - o.a. cassatiecontentieux - de Raad is de cassatierechter van gemeen recht ten opzichte van de uitspraken van de onderscheiden administratieve rechtscolleges (art R.v.St.-wet) - spreekt zich niet uit over de feiten maar enkel over de correcte toepassing van het recht vernietiging van formele wetten wegens - schending bevoegdheidsverdelende regels in de Grondwet en de bijzondere wetten - schendingen titel II G.W. (de rechten en vrijheden zoals het gelijkheidsbeginsel) - schending van de art. 170, 172 en 191 G.W. (art. 1 BWAH) beantwoorden prejudiciële vragen over formele wetten - de benoeming, de bevordering en de toegang tot de magistratuur - bevoegdheden die betrekking hebben op de toegang tot het ambt en op de vorming van magistraten - de bevoegdheden die betrekking hebben op de werking van de rechterlijke organisatie, waarop externe controle zal uitgeoefend worden met inbegrip van doorlichting ervan, zonder evenwel tussen te komen in de behandeling van concrete dossiers geen rechtsmiddelen kunnen opgeworpen worden behoudens ingeval van geschillen van attributie (art. 158 G.W., art R.v.St.- wet) dan wordt er een voorziening in cassatie ingesteld voorzitter van de Raad van State is de heer Robert Andersen geen enkel rechtsmiddel staat open 2 voorzitters in het Grondwettelijk Hof, die om de beurt een jaar het effectieve voorzitterschap waarnemen (P. Martens M. Bossuyt) deze instelling is het leven in geroepen na het Octopusakkoord voorzitter van de Hoge raad voor de Justitie is de heer Jean-Luc Cottyn 1 benoemings en aanwijzingscommissie 14 leden 2 advies- en onderzoekscommissie 8 leden

7 HOOFDSTUK III. DE ORGANISATIE EN DE VAN DE INTERRECHTELIJKE RECHTSCOLLEGES INHOUD VAN DE SCHEMA S A. VREDEGERECHT POLITIERECHTBANK RECHTBANK VAN EERSTE AANLEG B. ARBEIDSRECHTBANK RECHTBANK VAN KOOPHANDEL ARRONDISSEMENTSRECHTBANK C. HOF VAN ASSISEN HOF VAN D. ARBEIDSHOF - HOF VAN CASSATIE E. RAAD VAN STATE GRONDWETTELIJK HOF DE HOGE RAAD VOOR DE JUSTITIE GEBASEERD OP - SYLLABUS INLEIDING TOT HET PRIVAATRECHT - SLIDES EN NOTITIES - INFORMATIE VAN DE WEBSITE VAN DE FEDERALE OVERHEIDSDIENST JUSTITIE EVENTUELE ERRATA MOGEN ALTIJD VIA DOORGEGEVEN WORDEN Jan.DeCorte@UGent.be