Beheersplan Zwembad de Plump

Transcriptie

1 Beheersplan Zwembad de Plump 1

2 Beheersplan de Plump - Westerhaar Dit beheersplan is geschreven om de doelstelling heropening van het zwembad De Plump in Westerhaar te voorzien van een deugdelijke basis en het bestuur van Stichting Zwembad de Plump concrete handvatten te geven de geformuleerde doelstelling te realiseren. Dit document is derhalve de basis voor het bestuur van de Stichting Zwembad de Plump om haar verantwoordelijkheid als exploitant van het zwembad te kunnen dragen. Voor dit document is gebruik gemaakt van het beheersplan van De Groene Jager in Den Ham en de adviezen van Novum Nexu. In dit document is door de Marcel ten Napel en Bert Hoekman, als wegbereiders voor de nieuw op te richten Stichting Zwembad de Plump, in hoofdlijnen uitgewerkt hoe de exploitatie vorm gegeven zal worden. De in het stuk opgenomen exploitatiecijfers zijn afgeleid van de gegevens die wij uit het verleden van het zwembad De Plump hebben gekregen. Een uitvoerige meerjaren onderhoudsplanning is op dit moment door gebrek aan inzicht niet te geven. Wel is er een schatting gemaakt van de kosten die gemaakt moeten worden om, met behulp van vele vrijwilligers, het zwembad weer operationeel te maken. In de begroting is steeds rekening gehouden met aanzienlijke bedragen voor vervanging en onderhoud waarbij de bedragen dienen voor de aanschaf van materialen en machines. De werkzaamheden zullen zoveel mogelijk door (onbetaalde) vrijwilligers worden verricht. 2

3 Inhoudsopgave Het totale beheersplan omvat de volgende hoofdstukken: 1. Rechtsvorm, missie en visie 2. Operationele invulling a. Wet- en regelgeving: Whvbz en Bhvbz / Zwemwaterwet b. Vergunningen c. Personele invulling vrijwilligers d. Toezichtplan e. Calamiteitenplan f. Toegangsregels Protocol Vrolijk en Veilig g. Attractie- en speeltoestellen (warenwetbesluit) h. Legionella wetgeving risicoanalyse i. Arbeidsomstandigheden (RI&E) j. Elektrische installaties 3. Exploitatiebegroting 3

4 Algemeen Missie Vertrouwd en veilig zwemmen en recreëren in Zwembad de Plump! Sportief en recreatief plezier voor Jong en Oud. Toerist, inwoner of passant. Het zwembad is en blijft een openbaar toegankelijk openlucht zwembad. Rechtsvorm Zwembad de Plump wordt door de Stichting Zwembad de Plump geëxploiteerd. Deze Stichting verkrijgt de opstallen van het zwembad om niet van de Gemeente Twenterand. Aanvullend wordt door de Stichting een bedrag (de bruidschat), ter grootte van EUR ,- verkregen van de Gemeente Twenterand. Het bestuur van de Stichting bestaat uit ten minste vijf bestuursleden. Dit bestuur kent een dagelijks bestuur van 3 leden, te weten een voorzitter, secretaris en penningmeester. Daarnaast worden algemene leden benoemd die bij voorkeur een operationele taak hebben binnen een van de vier werkgroepen. Operationele Structuur Het bestuur installeert werkgroepen die de taken binnen het zwembad uitvoeren. Werkgroepen bestaan uit Toezichthouders, Groenonderhoud, Techniek en Kaartverkoop en Schoonmaak. Binnen elke werkgroep is een hoofd aangesteld die aanspreekpunt is voor de werkgroepleden alsmede het bestuur. Openstelling De openstelling van het zwembad is van medio mei tot en met medio september, overeenkomstig de eisen van de Gemeente Twenterand. Het bestuur van Stichting Zwembad de Plump kan op basis van de weersverwachtingen of bijzondere omstandigheden hiervan afwijken. Bruidschat De gemeente Twenterand kent een eenmalige bijdrage van EUR toe aan Stichting Zwembad de Plump. 4

5 Achterstallig onderhoud Gezien het feit dat al diverse onderdelen zoals verwarmingsketel en boeiboorden inmiddels uit het zwembad zijn verdwenen, het feit dat het leidingwerk ten behoeve van de circulatie van het zwembadwater dient te worden vervangen en de groenvoorziening rondom het zwembad gedeeltelijk is verwijderd is het noodzakelijk dat de Gemeente Twenterand een bedrag van EUR ,- direct beschikbaar stelt voor noodzakelijke reparaties en vervangingen. Voorgestelde planning Planning Wk 32 Wk 34 Wk 35 Wk 36 Wk 40 Wk (2014) Wk 15 Wk16 Wk 18 Wk 19 Omschrijving Indienen concept beheersplan, start beoordeling door Gemeente. Definitieve goedkeuring Gemeente Twenterand en opstellen concessieovereenkomst Formaliseren Stichting en installatie bestuur Werkgroepen installeren, voorbereiden uitvoeringsplannen onderhoud Overdracht opstallen, vestiging recht van opstal en concessieovereenkomst. Reparaties zwembad en installaties uitvoeren Techniek bedrijfsklaar maken Zwembad vullen en gebruiksklaar maken Inspectie en keuring Provincie Feestelijke heropening Zwembad de Plump op zaterdag 5 mei

6 1. Operationele invulling a. Wet- en regelgeving: Whvbz en Bhvbz / Zwemwaterwet Alle zwemgelegenheden en badinrichtingen vallen onder de WHVBZ. De Wet hygiëne en veiligheid badinrichtingen en zwemgelegenheden (Whvbz en bijbehorend Bhvbz) stelt eisen aan de algemene hygiëne en veiligheid waaraan een badinrichting of zwemgelegenheid moet voldoen. Hiervoor is de houder van de badinrichting of zwemgelegenheid verantwoordelijk. Zwemwaterwet Naar verwachting zal per 1 januari 2014 de nieuwe zwemwaterwet in werking treden. Een van de belangrijkste uitgangspunten van de nieuwe zwemwaterwet zal het Hygiëne- en Veiligheidsplan zijn. De basis hiervoor is een door de exploitant op te stellen analyse van de risico s die in zijn badinrichting aanwezig of redelijkerwijs te verwachten zijn voor de hygiëne, veiligheid en gezondheid van de gebruikers. De handhaving van de wet wordt uitgevoerd door de afzonderlijke provincies of regionale uitvoeringsdiensten (RUD s). Jaarlijks wordt er een inspectie gedaan door de handhavende instantie. Het is van belang om alle schriftelijke correspondentie die met de provincie in de afgelopen 5 jaar is gevoerd in een dossier op te nemen. Bij nieuwbouw of renovatie dient rekening gehouden te worden met de eisen van de Regeling Kennisgeving Badinrichtingen. Gedeputeerde Staten moeten vooraf in kennis worden gesteld van eventuele plannen. Het volledige besluit inclusief door de gezamenlijke provincies opgestelde werkboek is te vinden op b. Vergunningen Milieuvergunning Op zwembaden is de Wet milieubeheer van toepassing. Voor de meeste zwembaden is geen milieuvergunning vereist. Wel dient, krachtens art Wet milieubeheer, voldaan te worden aan de algemene bepalingen uit het Barim (Activiteitenbesluit). Zwembaden dienen, alvorens in gebruik genomen te worden of bij relevante wijzigingen, zich te melden bij het gemeentebestuur. Dat zijn het college van Burgemeester en Wethouders en de raadsleden van de gemeente waarin de accommodatie is gelegen. Deze kan zonodig aanvullende eisen opleggen. Voor zwembad de Plump is geen milieuvergunning vereist. In overleg met de Gemeente Twenterand is vast te stellen of de ingebruikname door Stichting Zwembad de Plump een wijziging betreft in het kader van de bepalingen in het BARIM. 6

7 Gebruiksmelding Of een gebruiksmelding moet worden gedaan is vastgelegd in paragraaf 1.7 van het Bouwbesluit Een gebruiksmelding is van toepassing wanneer in een gebouw of ander bouwwerk meer dan 50 personen tegelijk verblijven. De gebruiksmelding moet ten minste vier weken voor aanvang van het gebruik van het bouwwerk worden gedaan. Doe die melding zo vroeg mogelijk! Wanneer burgemeester en wethouders namelijk nadere eisen opleggen, is het van belang deze zo vroeg mogelijk te weten, zodat daarmee rekening kan worden gehouden. Na een melding kan de gemeente of de brandweer komen controleren of het gebruik van het bouwwerk aan de algemene eisen van het Bouwbesluit 2012 en de eventuele opgelegde nadere eisen voldoet. Die controle kan plaatsvinden voordat het bouwwerk in gebruik wordt genomen maar ook daarna. Een gebruiksmelding kan ook via het Omgevingsloket online worden ingediend. Voor het in behandeling nemen van een gebruiksmelding mag door de gemeente geen leges in rekening worden gebracht. Zowel een aanvraag voor een omgevingsvergunning brandveilig gebruik als een gebruiksmelding kunnen via het Omgevingsloket online ( worden gedaan. Kies hiervoor Een gebouw brandveilig gebruiken, vul de vergunningcheck in en dien vervolgens de aanvraag of de melding digitaal in bij het bevoegd gezag, inclusief de bijbehorende gegevens. Alleen gegevens die in uw situatie van toepassing zijn en waarvan de gemeente aanlevering nodig vindt moeten worden aangeleverd. Bij de aanvraag of melding moet in ieder geval een plattegrond van het gebouw worden aangeleverd waarop de brandveiligheidsvoorzieningen blusmiddelen, vluchtroutes, etc. zijn aangegeven. Wanneer het niet duidelijk is welke gegevens moeten worden aangeleverd in uw situatie, kan daarover contact worden gezocht met de gemeente. Voor zwembad de Plump is In overleg met de Gemeente Twenterand vast te stellen of de ingebruikname door Stichting Zwembad de Plump een gebruiksmelding dient te worden ingediend. Omdat het hier een voortgezet gebruik (heropening) van een bestaand zwembad betreft, zonder wijzigingen dienen te voldoen aan het bouwbesluit, is een gebruiksmelding niet noodzakelijk. c. Personele invulling / vrijwilligers Alle vrijwilligers zullen voor hun specifieke taak onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de Stichting Zwembad de Plump worden geïnstrueerd danwel voorbereid door middel van een hiervoor opgesteld programma (zie bijlage 1). Bijzondere aandacht gaat hierbij uit naar de vrijwilligers die een toezichthoudende taak vervullen. Alle volledig bevoegde toezichthouders bij Zwembad de Plump dienen de vaardigheid te bezitten die overeenkomt met het diploma zwemmend redden voor zwembaden en in het bezit te zijn van een geldig EHBO- diploma. Zij die deze diploma's niet of niet geheel hebben kunnen voor toezicht worden ingezet - en als zodanig benoemd als geïnstrueerd personeel - indien zij hebben deelgenomen aan de instructie dag en de zwemtest (zie bijlage 2) met goed gevolg hebben afgelegd. In dat geval mogen zij toezicht houden aan alle bassins, mits er een EHBO- er in de accommodatie aanwezig is. 7

8 d. Toezichtplan Artikel 25 Lid 1: In de badinrichting wordt gedurende de openstelling in voldoende mate toezicht uitgeoefend Lid 2: Het eerste lid is ten aanzien van badinrichtingen, die uitsluitend of in hoofdzaak toegankelijk zijn voor de in artikel 1a bedoelde personen, buiten de uren dat die badinrichting voor het publiek zijn opengesteld slecht van toepassing, voor zover de diepte van het zwem- of badwater meer is dan 1,40 meter. Jurisprudentie: Naar aanleiding van het verdrinken van twee Chinese zusjes van zeven en negen jaar op 16 augustus 2002 heeft de rechter bepaald dat, ondanks het feit dat de baden waarin de meisjes verdronken minder dan 1.40 diep waren er toch niet voldoende toezicht is gehouden. De toezichtshoudster is daarop door de rechter veroordeeld wegens dood door schuld. Hiermee is de 1.40m. regel onvoldoende als criterium voor het al dan niet houden van toezicht in openbaar toegankelijke zwemgelegenheden. Bepalend voor het antwoord op de vraag of er voldoende toezicht is gehouden zijn daarmee de afwegingen welke in het toezichtplan zijn gemaakt, de evaluatie en de monitoring alsmede de uitvoering van het kwalitatieve en kwantitatieve toezicht in de praktijk bij de geldende omstandigheden. De mate van toezicht die ingevolge artikel 25, lid 1 en lid 2 Bhvbz, voor een badinrichting of zwemgelegenheid noodzakelijk is, is beschreven in het toezichtplan. Elk zwembad moet een eigen invulling geven aan de term voldoende toezicht en moet zich er ook daadwerkelijk van vergewissen dat dit toezicht in de praktijk ook als zodanig wordt uitgeoefend. Hiertoe wordt door de Stichting Zwembad de Plump in het toezichtplan een inschatting gemaakt van het verwachte risico en dient het toezichtplan jaarlijks geëvalueerd en indien nodig aangepast, en gesignaleerde risico s, indien mogelijk, geminimaliseerd te worden. Voor een overzicht van het bad en de aandachtgebieden met betrekking tot toezicht zie de plattegrond van het zwembad (bijlage 3). Beginsituatie: Zwembad de Plump is een (zeer) overzichtelijk zwembad bestaande uit drie bassins welke eenvoudig vanuit een centrale positie te overzien zijn. Diepe bassin: 25,00 x 15,00 m met een waterdiepte variërend van 120 tot 2,40 cm o Aan zijde van de startblokken van het diepe bassin bevindt zich een glijbaan Ondiep bassin: 15,00 x 15,00 m met een waterdiepte variërend van 80 tot 120 cm Gescheiden van het diepe en het ondiepe bassin bevindt zich op enige afstand een Peuterbassin. Ook de speel- en ligweide voor kleine kinderen en de jeugd liggen gescheiden van elkaar gepositioneerd in het zwembad. 8

9 Gebruik: Het gebruik van zwembad de Plump kan worden gecategoriseerd in: I. banenzwemmen in de ochtenden hierbij gaat het om een vaste groep gebruikers die gedurende het seizoen in de ochtenden banen komen zwemmen. Deze gebruikers kennen elkaar, het gebruik wordt gekenmerkt door een sterke sociale controle en verbondenheid. Deze groep gebruikers hebben zich verenigd in een Zwemvereniging waarvan zij alle lid zijn. Het toezicht wordt overeenkomstig het toezichtplan dat onder verantwoordelijkheid van het bestuur van Stichting Zwembad de Plump is opgesteld, door leden van de Zwemvereniging uitgevoerd. II. recreatief zwemmen gedurende de openingstijden buiten de schoolvakanties hierbij gaat het om kleine aantallen gebruikers (< 100) voornamelijk afkomstig uit Westerhaar en directe omgeving, die gedurende de dag enige tijd van het zwembad gebruik maken. III. recreatief zwemmen gedurende de openingstijden tijdens de schoolvakanties hierbij gaat het behalve om de hierboven genoemde gebruikers om toeristen en bezoekers van de omliggende campings. IV. recreatief zwemmen op zeer warme dagen hierbij gaat het om grotere aantallen gebruikers dan bij de voorgaande categorie beschreven. Bezetting: Gedurende de openingstijden is er altijd (minimaal) 1 (volwaardig) toezichthouder aanwezig. De verdere bezetting van het zwembad is afhankelijk van het (verwachtte) gebruik van het zwembad en als volgt ingedeeld. Bij de eerste twee categorieën gebruik kan worden volstaan met één (volwaardig) toezichthouder, Bij de derde categorie dient de toezichthouder ondersteund te worden door een vrijwilliger die de opvang van de bezoekers van zijn rekening neemt Bij de vierde categorie dienen er 2 toezichthouders met de bij categorie drie genoemde ondersteuning aanwezig te zijn. Buiten het gebruik in de eerste categorie wordt er van uit gegaan dat er gedurende de openingstijden steeds twee vrijwilligers in het zwembad aanwezig zijn. Alle vrijwilligers dienen het tijdstip van binnenkomst in en vertrek uit het zwembad in het logboek te registreren (zie bijlage 4). 9

10 e. Calamiteitenplan Om bij calamiteiten adequaat te handelen is een goede bedrijfshulpverlening van belang. De arbowetgeving schrijft voor dat de wijze waarop de bedrijfshulpverlening is georganiseerd schriftelijk moet zijn vastgelegd en op een begrijpelijke wijze aan de werknemers bekend is gemaakt. Dit kan bijvoorbeeld door middel van een calamiteitenplan. In het calamiteitenplan (zie bijlage 5) dienen in ieder geval maatregelen te zijn vastgelegd voor de volgende calamiteiten en onvoorziene gebeurtenissen: Verdrinking Brand Vrijkomen van gevaarlijke stoffen Overval Ongevallen (al dan niet met dodelijke afloop) Agressie, seksuele intimidatie en geweld Diefstal Stroomuitval Het calamiteitenplan wordt goedgekeurd door het bestuur van de Stichting Zwembad de Plump en wordt minimaal één maal per jaar geoefend. Na oefening vindt gezamenlijke evaluatie plaats met de vrijwilligers. Indien deze evaluatie hiertoe aanleiding geeft, wordt het calamiteitenplan bijgesteld. Alle vrijwilligers dienen het calamiteitenplan in hun bezit te hebben en getekend te hebben voor gezien. In de beschrijving van te nemen maatregelen wordt in ieder geval vastgelegd: Melding van de calamiteit Wijze van alarmering. Wijze van melding aan de bezoekers (standaardtekst). Procedure melding aan de bevoegde instanties (indien vereist). Instructies voor personeel Wijze van instrueren personeel zwemzaal en het bijhouden van de vaardigheden (oefening). Instructies voor de technische dienst. Instructies receptie. Inzet en instructies voor de BHV- ers. Handleiding voor huurders van het zwembad waarbij geen personeel aanwezig is. Overige procedures Procedure handelwijze ten aanzien van publiek. Procedure ontruiming Procedure regeling nazorg betrokkenen. Schriftelijke rapportage na afloop van de calamiteit c.q. onvoorziene gebeurtenis. Aanwezigheid van noodvoorzieningen. 1 0

11 Ontruimingsplan Uw zwembad dient te beschikken over een ontruimingsplan. Het ontruimingsplan (bijlage 6) maakt deel uit van het calamiteitenplan. In het ontruimingsplan dienen in ieder geval de te nemen maatregelen zijn beschreven bij ontruiming, indien zich de volgende calamiteiten voordoen: Brand. Vrijkomen van gevaarlijke stoffen. Stroomuitval. Het ontruimingsplan wordt goedgekeurd door het bestuur van de Stichting Zwembad de Plump en wordt minimaal één maal per jaar geoefend. Na oefening vindt een gezamenlijke evaluatie plaats met de vrijwilligers die belast zijn met toezicht. Indien de evaluatie hiertoe aanleiding geeft, wordt het ontruimingsplan bijgesteld. De te nemen maatregelen bij ontruiming dienen helder te zijn beschreven. Het ontruimingsplan geeft een helder beeld van: Organisatie van de ontruiming. Bevoegdheden bij ontruiming. Waarschuwing tot ontruiming (standaardtekst). Wijze van ontruiming. Omschrijving van de ontruimingsroutes, hieronder worden verstaan: de vluchtroutes, vluchtdeuren, in- en uitgangen. Wijze van controle dat iedereen het pand verlaten heeft. Plaatsbepaling van de opvangplaats(- en). Inventarisatie van personen die geëvacueerd zijn. Instructie van derden die het zwembad zonder personeel huren. Ongevallenregistratie Het zwembad dient te beschikken over een goede ongevallenregistratie. Daarbij dienen minimaal alle ongevallen, waarbij is doorverwezen naar arts of ziekenhuis, te worden geregistreerd. Volgens het Bhvbz (art. 47) moeten aanwezige voorzieningen deugdelijk functioneren en in voldoende staat van onderhoud en reinheid verkeren. Dit houdt in dat de zwemmer er vanuit moet kunnen gaan dat zijn gezondheid en veiligheid geen gevaar lopen. Belangrijk hierbij zijn gerichte periodieke controles door de houder en het constant alert zijn op scherpe randen en gevaarlijke uitsteeksels. Deze dienen direct te worden verholpen. Daarbij is een goede ongevallenregistratie in een daartoe bestemd logboek een onmisbaar hulpmiddel (bijlage 7). 1 1

12 f. Toegangsregels Toegangsregels dienen om zowel de gastheren als gasten een kader te bieden zodat de eerstgenoemde optimaal zijn taak kan verrichten en laatstgenoemde optimaal gebruik kan maken van de beschikbare faciliteiten. De huisregels van De Plump zijn overgenomen uit het protocol Vrolijk en Veilig. Dit protocol wordt in verschillende regio s door samenwerkende zwembaden gebruikt zodat regels op elkaar afgestemd zijn en het risico op overlast wordt geminimaliseerd. Een poster (bijlage 8) van de huisregels is opgehangen bij de ingang van het zwembad. Door het zwembad te betreden conformeren bezoekers zich aan de huisregels. 1. De aanwijzingen van het personeel dienen opgevolgd te worden. Verbaal en/of lichamelijk geweld wordt niet getolereerd. 2. Het bestuur van de stichting (ook aan te duiden als: de directie ) is niet verantwoordelijk voor verlies, schade en/of diefstal van uw eigendommen en/of lichamelijk letsel in en om de gebouwen. Zij kan als zodanig niet aansprakelijk worden gesteld. 3. Het is niet toegestaan zich zonder geldige reden in of bij de kleedaccommodatie op te houden 4. Ongewenste en/of gewenste intimiteiten in dit zwembad worden niet getolereerd. 5. Zwemmen is alleen toegestaan in badkleding 6. Kinderen die niet in het bezit zijn van een zwemdiploma, hebben alleen toegang onder begeleiding van een persoon van 18 jaar of ouder in badkleding, die beschikt over een goede zwemvaardigheid. 7. Bezoekers vanaf 14 jaar dienen zich op verzoek van de medewerkers te legitimeren 8. Hardlopen om de baden is niet toegestaan 9. Glaswerk is niet toegestaan g. Attractie- en speeltoestellen Waterglijbanen dienen te voldoen aan de Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen (Was) en NEN- EN In dit besluit zijn regels en voorschriften opgenomen met betrekking tot de veiligheid van speeltoestellen. Zowel nieuwe als bestaande waterglijbanen dienen eenmalig te zijn gekeurd. Let op: Bij een ingrijpende wijziging of reparatie van de waterglijbaan dient de keuringsinstantie hiervan in kennis te worden gesteld. Indien vervolgens naar het oordeel van de keuringsinstantie deze wijziging of reparatie de veiligheid of gezondheid van personen beïnvloedt, dient het toestel opnieuw te worden gekeurd. Indien aan een bestaande waterglijbaan tekortkomingen zijn geconstateerd, dient hiervoor een plan van aanpak te zijn/worden opgesteld. In het plan van aanpak dient in ieder geval te zijn opgenomen: Overzicht van opmerkingen of tekortkomingen. Te nemen maatregelen om tekortkomingen op te heffen. Planning datum gereed van te nemen maatregelen. Behalve de (eenmalige) keuring kent het besluit de verplichting voor de beheerder ervoor te zorgen dat de waterglijbaan veilig is en blijft. 1 2

13 Het bestuur van Stichting Zwembad de Plump draagt zorg voor een logboek voor de aanwezige attracties die zijn aan te duiden als i) Familieglijbaan en ii)waterspeeltuin comb. A. Dit logboek bevat de volgende gegevens (bijlage 9): Keuringen of onderzoeken die hebben plaatsgevonden. Resultaten van de inspecties en onderhoud. Ongevallen of afwijkingen van de normale situatie. De bestaande logboeken worden gecontinueerd. In geval van achterstallig onderhoud aan de wordt door de Gemeente Twenterand een budget beschikbaar gesteld overeenkomstig de inventarisatie achterstallig onderhoud en de daarbij horende investeringsbegroting. Wettelijke goedkeuring van alle overige attractie- en speeltoestellen Indien het zwembad beschikt over (andere) attractie- en/of speeltoestellen die vallen onder het Besluit attractie- en speeltoestellen, dan dienen ook deze toestellen te voldoen aan de normen uit dit besluit. De gemeente Twenterand beschikt over de vereiste goedkeuringen. Deze worden voor zover nog niet in handen gesteld van Stichting Zwembad de Plump, door de gemeente Twenterand bij oplevering beschikbaar gesteld. Deze verantwoordelijkheid berust bij de Gemeente Twenterand. h. Legionella wetgeving risicoanalyse Op 1 juli 2011 is de nieuwe Drinkwaterwet in werking getreden. Deze wet volgt de bestaande Waterleidingwet op. De regels voor legionellapreventie zijn opgenomen in het onderliggende Drinkwaterbesluit en de ministeriële regeling. De belangrijkste wijzigingen op het gebied van Legionellapreventie zijn: 1 De risicoanalyse en het beheersplan van prioritaire installaties moet uitgevoerd en opgesteld worden door een BRL 6010 gecertificeerd bedrijf. In prioritaire installaties is de aanwezigheid van een beheersplan verplicht. Ook is het verplicht om aantoonbaar de beheersmaatregelen op het gebied van Legionellapreventie uit te voeren. Ook hier dient een logboek bijgehouden te worden (bijlage 10). Prioritaire Installaties zijn: ziekenhuizen, zorginstellingen of vergelijkbaar gebouwen met een logiesfunctie (hotels, pensions, groepsaccommodaties e.d.) opvangcentra voor asielzoekers gebouwen met een celfunctie badinrichtingen (zwembaden) Kampeerterreinen Onder beheersmaatregelen wordt verstaan: Spoelen van weinig gebruikte tappunten Meten van temperaturen Controleren van keerkleppen Nemen van watermonsters Spuien van boilers en schakelvaten 1 3

14 2 De meldingsplicht richting toezichthouder is gewijzigd van 100 naar 1000 kve/l. Indien bij het nemen van watermonsters in een prioritaire installatie een besmetting wordt geconstateerd van meer dan 100 kve/l dient men maatregelen te nemen. Indien de besmetting hoger is dan 1000 kve/l moet melding worden gemaakt bij toezichthouder IL&T. Hierbij moet worden aangegeven welke maatregelen worden getroffen om de besmetting ongedaan te maken. De maatregelen worden gecontroleerd door herbemonstering. Stichting Zwembad de Plump onderhoudt het bestaande legionella beheersplan dat is goedgekeurd door de Provincie Overijssel, totdat er sprake is van wijzigingen in de technische aard van de installaties. De door de Gemeente Twenterand uitgevoerde RI&E voldoet. 1 4

15 i Arbeidsomstandigheden (RI&E) Volgens de Arbowetgeving dient een zwembad door middel van een risico- inventarisatie en evaluatie (RI&E) te komen tot een plan van aanpak, waarin de voornemens staan vermeld om de geconstateerde risico s met betrekking tot het verrichten van arbeid te voorkomen of zoveel mogelijk te beperken. Voor de zwembadbranche is een arbocatalogus ( ontwikkeld. Deze arbocatalogus voor de recreatiebranche laat zien wat je kunt doen om op een gezonde en verantwoorde manier te werken. De catalogus omvat vier hoofdonderwerpen: Agressie en geweld, Geluid, Klimaat en Lichamelijke belasting. Er staan praktische en werkbare maatregelen ter voorkoming van knelpunten en voor de oplossing van knelpunten op het gebied van agressie en geweld, geluid, klimaat en lichamelijke belasting op het werk in. Er is ook een branche RI&E beschikbaar voor de recreatiebranche. Deze RI&E hoeft bij een aantal van minder dan 25 medewerkers niet getoetst te worden. Stichting Zwembad de Plump behoeft geen RI&E uit te voeren. j Elektrische installaties Het Arbobesluit (3.1.2, art. 3.5) en de Arbobeleidsregels (3.5) stellen eisen aan de veiligheid van de werkplek met betrekking tot elektrotechnische gevaren. Binnen het zwembad moet de norm NEN- EN en NEN 3140 worden toegepast. De elektrische installatie moet voldoen aan NEN 1010 welke is gebruikt bij de eerste aanleg van de installatie. Bij wijzigingen of uitbreidingen moet steeds de jongste NEN 1010 worden toegepast. Elektrische apparatuur en elektrische arbeidsmiddelen moeten voldoen aan de normen voor die producten. Voor het beheer van de elektrische installaties en de elektrische arbeidsmiddelen dient een installatieverantwoordelijke te zijn aangewezen. Deze persoon, of rechtspersoon, dient in te stemmen met de configuratie van de elektrische installatie en de elektrische arbeidsmiddelen. Hij ontwikkelt een beleid zodat de elektrische installatie en de elektrische arbeidsmiddelen veilig kunnen worden gebruikt onder de omstandigheden zoals die in uw zwembad zullen voorkomen. Let op: Het gaat niet om in dienst nemen, een erkende installateur inschakelen is voldoende. Het keuringsbureau vraagt u naar een bewijs van schriftelijke aanwijzing van de i installatieverantwoordelijke. Nieuwe elektrotechnische installaties of uitbreidingen van deze installaties moeten worden geïnspecteerd overeenkomstig deel 6 van de jongste NEN Bestaande elektrotechnische installaties en elektrische arbeidsmiddelen moeten periodiek worden geïnspecteerd overeenkomstig NEN- EN en NEN De tijd tussen twee opeenvolgende inspecties moet worden bepaald aan de hand van een risicoanalyse zoals die is opgenomen in NEN De Gemeente Twenterand draagt de opstallen over met alle elektrische Installaties conform NEN

16 Bijlage I Inwerk en kennismakingsprogramma voor vrijwilligers Om de openstelling van het zwembad georganiseerd, veilig en verantwoord te laten plaatsvinden is het belangrijk vooraf een inwerkprogramma voor de vrijwilligers samen te stellen. In het beheersplan is onderscheid gemaakt tussen de volgende groepen vrijwilligers, ingedeeld naar interesse/vermoedelijke werkzaamheden: 1. gastvrouw / receptioniste 2. Techniek/onderhoud 3. Groenonderhoud / terrein 4. Toezichthouder Voor alle vrijwilligers geldt dat ze hun inzet en inspanningen formaliseren door het tekenen van een vrijwilligersverklaring. Daarbij is het belangrijk op de hoogte te zijn van de huisregels van het zwembad zoals deze zijn vastgelegd in het Protocol Gedragsregels Zwembaden. Om het verblijft in het zembad zo aangenaam en veilig mogelijk te laten zijn is immers de inzet en betrokkenheid van alle vrijwilligers nodig en een zekere uniformiteit vereist. Daarnaast is het belangrijk dat alle vrijwilligers op de hoogte zijn van de basisregels ten aanzien van de alarmering bij calamiteiten. Voor de verschillende funcie kunnen taken en werkzaamheden beschreven worden en eventueel procedures vastgelegd. Vanwege de specifieke kennis en het daaraan gekoppeld inwerk / scholingsprogramma van de toezichthouders is deze alvast bijgevoegd. Overige functies / taken en bevoegdheden zullen in overleg met de vrijwilligers moeten worden vastgesteld en op maat ingekleurd worden. Bijlage I Inwerk en kennismakingsprogramma voor vrijwilligers 1 6

17 Bijlage II Zwemmend Redden Eisen KNBRD certificaat zwemmend redden voor zwembaden De opleiding is ingedeeld op niveau 2 in de beroepskolom. De kandidaat moet de leeftijd van 15 jaar hebben. Tijdens het praktijkexamen wordt bedrijfskleding (minimaal T-shirt of polo-shirt en lange zomer broek tot op de enkels) gedragen. Onderdeel Omschrijving A. Theorie (schriftelijk werkstuk inleveren): Werkstuk: Het werkstuk wordt voor het praktijkexamen ingeleverd en wordt aan de hand van een protocol beoordeeld (uitwerking van onder 1 genoemde punten) en moet als voldoende worden beoordeeld om deel te mogen nemen aan de praktijktoets. 1. De kandidaat dient in het werkstuk aan te tonen de theorie te beheersen m.b.t.: h. algemene informatie over waterongevallen voor zover van toepassing in een zweminrichting (hoofdstuk 1 en 2); i. het gebruik van voor een zwembad bruikbare reddings- en hulpmiddelen (reddingsklos, werpzak, rescuetube, reddingslijn/touw, kledingsstuk, veel voorkomende en voorhande zijnde materialen in zwembaden) ((delen uit) hoofdstuk 3); j. en voor de handelingen die moeten worden verricht bij het redden van een drenkeling uit zwembad (hoofdstuk 4, de reddingsactie). (Brondocument is de handleiding zwemmend redden.) B. Praktijk (Gekleed uit te voeren): 2. Bevrijdingsgrepen Op het droge achtereenvolgens de handelingen toepassen ter bevrijding uit de a. enkele polsgreep, b. de voorwaartse omklemming, c. c. de achterwaartse omklemming. 3. Vervoersgrepen Vanaf de bassinrand in het water laten zakken waarbij de pseudo-drenkeling in het zicht gehouden wordt, vervolgens een geklede pseudo-drenkeling (medekandidaat in voorgeschreven kleding) over een afstand van: a. 25 meter slepen door 1 redder b. b. achtereenvolgens over een afstand van in totaal 50m vier vervoersgrepen uitvoeren: kopgreep, okselnekgreep, polsgreep en de zeemansgreep.u v w x x y z { } ~ 4. Droge reddingw Uitvoeren van een droge redding waarbij de pseudo-drenkeling zichtbaar en aanspreekbaar boven water is en binnen handbereik ligt. Hierbij wordt o.a. gebruik gemaakt van een: a. hulpmiddel(en)x ; of b. reddingsmiddel(en)y. c. Een pseudo-drenkeling moet worden gekalmeerd/gerustgesteld. d. Tevens dient de kandidaat te zorgen voor een adequate alarmering. e. De pseudo-drenkeling bevindt zich op 12 meter afstand vanaf de bassinrand in het water. De pseudodrenkeling moet aan de kant worden gebracht en vervolgens gestimuleerd worden zelf uit het water te klimmen (evt. met enige hulp van redder). 1 7

18 5. Natte reddingw Uitvoeren van een natte redding waarbij wordt samengewerkt met 2 collega s waarbij de pseudodrenkeling(en) zichtbaar boven water zijn en waarbij o.a. gebruik wordt gemaakt behulp van een: a. hulpmiddel(en)x ; of b. reddingsmiddel(en)y. c. Een of meer (max. 2) pseudo-drenkeling(en) moet worden gekalmeerd/gerustgesteld. d. Tevens dient de kandidaat te zorgen voor een adequate alarmering. De pseudodrenkeling(en) bevindt zich op meter afstand vanaf de bassinrand in het water. De pseudo-drenkeling(en) moet(en) op de kant worden gebracht waarbij vaardigheden getoond worden om een drenkeling verantwoord op de kant te brengen in een zweminrichting: e. voorwaarts op de kant brengen; of f. handreiking (met assistentie van 1 helper); of g. horizontaal (met assistentie van 2 helpers en beschikbare zwembadmaterialen). Mede examenkandidaten worden ingeschakeld bij het uitvoeren van de actie. In de verschillende varianten wordt zowel het horizontaal als verticaal uit het water halen ingebouwd. 6. Redden van een onder water geraakte drenkeling a. Vanaf de bassinrand met hurksprong te water gaan b. in onmiddellijke aansluiting daarop 10 meter zwemmen in een borstslag u, c. daarna met de hoekduik duiken in water van tenminste 2 meter diepte z, d. een zich op de bodem bevindende duikpop pakken, e. aansluitend de duikpop 30 seconden met het hoofd boven water houden 7. Eigen vaardigheid a. Vaardigheden tonen om in een zweminrichting verantwoord te water te gaan: startsprong, hurksprong, laten zakken. b. Vaardigheden tonen om vastpakken te vermijden (benaderen met een drijvend hulp- of reddingsmiddel) en de drenkeling 10m. vervoeren met gebruik van het drijfmiddel. c. Bevrijding uit een voorwaartse of achterwaartse omklemming in het water en vervolgens 10m vervoeren in een toepasselijke vervoersgreep. d. Vanaf de bassinrand met startsprong in het water springen onmiddellijk gevolgd door 15 meter onderwater zwemmen waarbij een ring die op een diepte van minimaal 2 meter en 15 meter uit de kant ligt boven water gebracht wordt. e. Vanaf de bassinrand met startsprong in het water springen onmiddellijk gevolgd door 5 minuten zwemmen in een borstslag naar keuze van de kandidaat. Binnen deze 5 minuten moet een minimale afstand worden afgelegd volgens onderstaande tabel. Leeftijd jr jr jr jr jr. 60+ jr. Man 200 mtr. 200 mtr. 175 mtr. 175 mtr. 150 mtr. 125 mtr. Vrouw 200 mtr. 175 mtr. 150 mtr. 150 mtr. 125 mtr. 100 mtr. Noot: u Tijdens het zwemmen in borstslag moet gezwommen worden in een door de bond beschreven borstslag-met-het-hoofd-boven-water. v De vervoersgrepen moeten achter elkaar worden uitgevoerd, zonder het contact met de drenkeling te verliezen. w Uitvoering van de reddingen aan de hand van een vooraf opgegeven scenario waarin ook eerste levensreddende handelingen moeten worden uitgevoerd. x Gebruik van veel voorkomende hulpmiddelen die in het zwembad gebruikt worden en die direct toegankelijk zijn (bijvoorbeeld flexibuis, plastic zak en kledingsstuk). y Gekozen kan worden uit: reddingklos, werpzak, reddingslijn, rescue can, rescue tube, De diepte wordt op het certificaat vermeld. 1 8

19 Bijlage III Plattegrond In deze bijlage dient een bewerkbare digitale vesie van de plattegrond opgenomen te worden. 1 9

20 Bijlage IV Logboek Aanwezigheidsregistratie datum.dag dagverantwoordelijke Bijzonderheden (evt.achterkant) tijd in tijd uit paraaf Om veilig en verantwoord te kunnen werken, en de inzet van vrijwilligers te kunnen reguleren, organiseren en evalueren is het bijhouden van een logboek aanwezigheidsregistratie een vereiste. Het logboek kan bij calamiteiten worden gebruikt om te toetsen of er sprake is geweest van voldoende toezicht volgens art. 25 van het Bhvbz. In het logboek dient te staan: Naam vrijwilliger functie tijd in tijd uit biijzonderheden paraaf 2 0

21 Bijlage V Calamiteitenplan Hoe te handelen bij verdrinking: Bij verdringing is water in de luchtwegen terechtgekomen. Er kan geen zuurstof meer worden ingeademd en het slachtoffer stikt. Ook wanneer er sprake is van een bijna verdrinking kan het slachtoffer enige uren of zelfs na een dag nog dood gaan omdat de longen zijn aangetast (tweede verdrinking). Bij signalering van een (bijna) verdrinking Kijk of het slachtoffer reageert (praten en hard knijpen). Maak de ademweg vrij (hoofd opzij en mond schoonmaken). Controleer ademhaling (leg hand op overgang borstbuik). Ga beademen als er geen ademhaling is. Controleer na een minuut beademen de hartslag (vingers naast de luchtpijp). Pas eventueel ook hartmassage toe. Zo snel mogelijk een ambulance laten waarschuwen 112. Bescherm het slachtoffer tegen afkoeling. Blijf bij het slachtoffer. Opmerkingen: Als het kind in koud water terecht is gekomen, heeft het een grotere overlevingskans. Door de kou heeft het lichaam minder zuurstof nodig. Er zijn gevallen bekend dat kinderen zelfs na een uur in het koude water gelegen te hebben het overleefden zonder schade aan de hersenen. Begin daarom altijd te reanimeren. Ook als het kind bijna verdronken is altijd een arts raadplegen, omdat er na een paar uur ademhalingsproblemen kunnen ontstaan. Zie ook bij reanimatie. Een (bijna) verdrinking dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Groene Jager direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Hoe te handelen bij brand Probeer bij een beginnende brand het vuur te doven door: afkoeling van de brandhaard, wegnemen van brandbare stoffen, de brandhaard af te sluiten van zuurstof (bijvoorbeeld door het gebruik van een blusdeken). Wanneer de brand ondanks deze maatregelen niet onder controle kan worden gebracht bel dan 112 en meld: 1. Je naam 2. Plaats: Zwembad de Plump Zwembadlaan SZ Westerhaar-Vriezenveensedijk 3. Wat er brandt 4. Waarschuw de mensen in de directe omgeving en zorg dat iemand klaar staat om de brandweer op te vangen 5. Zorg voor de veiligheid van de gasten / richt een verzamelplaats boven de wind in Een (beginnende) brand dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Plump direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. 2 1

22 Hoe te handelen bij vrijkomen van gevaarlijke stoffen Het grootste risico op het vrijkomen van gevaarlijke stoffen bestaat bij de ruimten voor chloor (natriumhypochloriet) en zuur (zwavelzuur). Bij het bijvullen van de voorraden zorgt de mogelijkheid van verwisseling van de aansluitpunten voor een potentieel gevaarlijke situatie. Het bijvullen van de bulk chemicaliën gebeurt daarom bij voorkeur op (zeer) rustige tijden en op afspraak met de (dag)verantwoordelijke in het zwembad. In geval van een incident tijdens openingstijden : Alarmeer onmiddellijk de bezoekers en zorg dat zij in ieder geval een positie boven de wind innemen alvorens zich verder van de bron verwijderen (ontruiming). Bel 112 en meld: 1. Je naam 2. Plaats: Zwembad de Plump Zwembadlaan SZ Westerhaar-Vriezenveensedijk 3. Om welke stoffen het gaat (indien mogelijk) 4. Waarschuw de mensen in de directe omgeving en zorg dat iemand klaar staat om de brandweer op te vangen 5. Zorg voor de veiligheid van de gasten / richt een verzamelplaats boven de wind in Een incident met gevaarlijke stoffen dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Groene Jager direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Hoe te handelen bij een overval Het risico op een overval is het grootst op drukke dagen, dit is immers het enige moment dat er sprake kan zijn van een noemenswaardige hoeveelheid contant geld. De politie hanteert het RAAK principe tijdens een overval: R > Rustig blijven A > Aanvaarden A > Afgeven van geld of goed K > Kijken Wat te doen bij een overval? Hoe logisch het misschien klinkt, in paniek doet een mens soms gekke dingen. Probeer in elk geval rustig te blijven en je omgeving te kalmeren. Volg alle bevelen van een overvaller op en pleeg geen verzet. Lieg ook niet tegen de overvaller, dit kan gevaarlijk zijn. Probeer onopvallend het overvalalarm in werking te stellen, maar doe dit alleen als je zeker weet dat de overvaller je niet ziet. Vooral als een overvaller gewapend is moet je erg voorzichtig zijn met handelen. Geef geld en goederen af zonder tegen te stribbelen, en denk vooral om je eigen veiligheid. Observeer de overvaller nauwkeurig, stel een signalement vast en let op opvallende eigenschappen. Wat te doen na een overval? Als de overvaller het pand heeft verlaten, bel dan meteen de politie via 112 en meld: 1. Je naam 2. Zwembad de Plump Zwembadlaan SZ Westerhaar-Vriezenveensedijk 3. Dat het om een overval gaat (indien mogelijk) 4. Waarschuw de mensen in de directe omgeving en zorg dat iemand klaar staat om de politie op te vangen Let ook op in welke richting en met welk vervoermiddel de overvaller vlucht. Zorg ervoor dat de sporen van de overval niet worden uitgewist. Raak niets aan, sluit de ramen en deuren en laat geen derden binnen. Wacht buiten de winkel of het bedrijf op de komst van de politie en probeer klanten gerust te stellen. Verzoek getuigen om te blijven of noteer hun naam en telefoonnummer. 2 2

23 Kortom Raak dus niet in paniek, rustig blijven, aanvaarden, afgeven van geld of goed en kijken, is erg belangrijk als er een overval wordt gepleegd. Hang niet de held uit, maar zorg vooral voor je eigen veiligheid. (bron: Een overval dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Plump direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Wat te doen bij een ongeval (EHBO-er) Let altijd eerst op de veiligheidssituatie ter plekke en zorg voor de eigen veiligheid. Informeer naar de aard, plaats en omvang van het ongeval Informeer naar de naam van het slachtoffer en stel het slachtoffer gerust (indien mogelijk) Ga na wat er precies is gebeurd en wat iemand mankeert Wat is de reactie op aanspreken en/of schudden Hoe is de ademhaling Zijn er ernstige bloedingen / andere letsels Informeer of 112 gebeld is, indien niet bel dan 112 en meld: en meld 1. Je naam 2. Plaats: Zwembad de Plump Zwembadlaan SZ Westerhaar-Vriezenveensedijk 3. Dat het om een ongeval gaat en de oorzaak, de aard van het ongeval (indien mogelijk), letsel en het aantal slachtoffers 4. Waarschuw de mensen in de directe omgeving, laat ze afstand houden en zorg dat iemand klaar staat om de ambulance op te vangen Laat het slachtoffer nooit alleen. Een ongeval dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Groene Jager direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Hoe te handelen bij agressie, seksuele intimidatie en geweld Beschrijf hier de voorkeursprocedure Bij seksuele intimidatie en of geweld dient altijd aangifte gedaan te worden. Een incident waarbij sprake is van agressie, seksuele intimidatie en/of geweld dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Groene Jager direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Daarnaast dient er (indien mogelijk) een ontzegging aan de dader te worden opgelegd conform het protocol Vrolijk en Veilig. Hoe te handelen bij diefstal Indien er sprake is van diefstal dient altijd aangifte gedaan te worden. Een incident waarbij sprake is van agressie, seksuele intimidatie en/of geweld dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, tevens dient het bestuur van het zwembad De Groene Jager direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Daarnaast dient er (indien mogelijk) een ontzegging aan de dader te worden opgelegd conform het protocol Vrolijk en Veilig. 2 3

24 Hoe te handelen bij stroomuitval Stroomuitval heeft bij een buitenbad ogenschijnlijk een geringe impact. Omdat bij stroomuitval, een stroomstoring van enige omvang, er geen circulatie meer mogelijk is (pompen werken op elektriciteit) is het niet toegestaan in het zwembad te zwemmen en dient het bassin ontruimd te worden. Stroomuitval dient altijd vastgelegd te worden in het logboek, indien de oorzaak niet direct vastgesteld cq. opgelost kan wordt dient het bestuur van het zwembad De Plump direct te worden geïnformeerd. Zij zullen vragen van externen (oa pers) beantwoorden en verdere contacten onderhouden. Een en ander natuurlijk in nauw overleg met de betrokken vrijwilligers. Bijlage VI Nood en Ontruimingsplan Hiervoor is een plattegrond noodzakelijk. Deze is op dit moment nog niet in ons bezit. 2 4

25 Bijlage VII Ongevallenregistratie 2 5

26 Bijlage VIII Huisregels zwembad Opgesteld Marcel ten Napel en Bert Hoekman in samenwerking met Novum NeXu Coöperatie u.a. 2 6

27 Bijlage IX logboek attractie en speeltoestellen Bestaande logboeken worden gecontinueerd. Derhalve volstaan wij met te verwijzen naar de bestaande binders op het zwembad. Bijlage X Logboek legionellapreventie / beheersmaatregelen Logboek legionellapreventie / beheersmaatregelen deze dient reeds op de accommodatie aanwezig te zijn Bijlage XI RIE- en arbeidsomstandigheden RIE arbeidsomstandigheden deze dient reeds op de accommodatie aanwezig te zijn. Bijlage XII Logboek elektrische installaties Logboek elektrische installaties deze dient reeds op de accommodatie aanwezig te zijn. Bijlage XIII Investeringsbegroting 2 7

28 Exploitatiebegroting 2 8

29 2 9