Vakteam De Ultieme Woondroom compleet

Transcriptie

1 Drinkwater pleziervaartuigen vaak bedorven De ANWB raadt mensen op pleziervaartuigen aan het water aan boord niet als drinkwater te gebruiken. Het water is door bacteriële vervuiling vaak bedorven. Dat blijkt uit de eerste resultaten van een onderzoek dat de bond liet uitvoeren. De resultaten van de test zijn in juli gepubliceerd in de Waterkampioen. De eerste resultaten waren zo zorgwekkend, dat de ANWB besloot voor publicatie direct te reageren met een waarschuwing. De Waterkampioen had in Gouda en heeft net zoals het pak melk uit de Muiden onderzoek gedaan naar het supermarkt slechts een beperkte drink- en douchewater aan boord van houdbaarheid. Langdurige stilstand van 28 pleziervaartuigen. Onderzoek in een water in het leidingnet in combinatie laboratorium leerde dat op meer dan met een relatief hoge temperatuur, zeventig procent van de boten het boven 25 C, kan de kwaliteit van drinkwater negatief beïnvloeden. water in de tank niet voldeed aan de kwaliteitseisen die aan drinkwater op De reden dat in jachthavens problemen vaartuigen worden gesteld. Op meer ontstaan zijn volgens de beleidsmedewerker techniek de lange particuliere dan een kwart van de vaartuigen was sprake van bedorven water. De eisen waterleidingen vanaf het leveringspunt zijn overigens al lager dan die waaraan van het waterleidingbedrijf tot aan de drinkwater uit de kraan op het land vulpunten op de aanlegsteigers. De leidingen naar die vulpunten liggen niet moet voldoen. Hoewel het volgens de ANWB geen representatieve steekproef altijd voldoende diep in de grond. Soms betreft, verwacht de bond dat de situatie op de ongeveer pleziervaar- einde van de steigers en hangen de lei- bevinden die vulpunten zich aan het tuigen in Nederland niet veel beter is dingen onbeschermd onder de steigerplanken of metalen roostervloeren. Het dan op de 28 onderzochte schepen. leidingwater kan dan door directe of indirecte zonnestralen, maar ook door Beperkt houdbaar Volgens Will Scheffer van Uneto-VNI hoge buitentemperaturen, zo warm toont het onderzoek aan dat we zeer worden dat daarin gemakkelijk uitgroei zorgvuldig moeten omgaan met drinkwater. Het drinkwater in het leidingnet De slechte situatie wordt nog eens van bacteriën kan plaatshebben. bevorderd als vulpunten niet frequent worden gebruikt. Ook zijn de vul - slangen niet altijd even schoon waar - door al gauw een biofilm wordt gevormd. En dat geldt volgens Scheffer in heel veel gevallen ook voor de watervoorzieningen in de pleziervaartuigen zelf. Hij ziet wel oplossingen. Als de waterleidinginstallaties op jachthavens volgens de voorschriften worden aangelegd en het verversen van de leidinginhoud, en het zonodig periodiek thermisch desinfecteren, volgens een goed opgesteld beheersplan plaatsheeft, bijvoorkeur door automatische besturingen, dan kan de eigenaar van het pleziervaartuig er op vertrouwen dat het water dat hij binnenhaalt van goede kwaliteit is. Maar om die kwaliteit ook op het pleziervaartuig in stand te houden moet de booteigenaar zelf eveneens de nodige maatregelen treffen. De tank en de leidingen moeten voor het gebruik goed gereinigd zijn. Het drinkwater moet koel worden gehouden. Waterkwaliteit is een lastige grootheid. Soms verandert de geur, de kleur of de smaak van het water, maar soms merk je bij het drinken van bacterieel vervuild water niets, terwijl je er dan toch ziek van wordt. Vakteam De Ultieme Woondroom compleet Martine Beijer, Raymon Veugen en Marc Bos vormen het vakteam van het nieuwe tv-programma De Ultieme Woondroom. De drie installateurs zijn samen met presentatrice Tooske Ragas de boegbeelden van het tv-programma, dat volledig draait om de installatietechniek. De Ultieme Woondroom is vanaf 24 september elke woensdagavond te zien om op SBS6. Elke aflevering van het programma brengt een onhoudbare situatie van een gezin, instelling of bedrijf in beeld. Zij roepen de hulp in van het vakteam. Het team draagt oplossingen aan op het gebied van sanitair, klimaat en elektra en ict en voert deze uit. Beijer is loodgieter en heeft een eigen sanitairshowroom. Bos werkt bij een beveiligingsbedrijf als elektromonteur. Veugen heeft een bedrijf op het gebied van sanitair, elektra en klimaat. Veugen is de oudste van het team en zal hiermee natuurlijkerwijs de rol van aanvoerder van het team op zich nemen. De opnames van het programma zijn inmiddels begonnen. De Ultieme Woondroom is een initiatief van Uneto- VNI in samenwerking met Otib, Draka, ABB, Moeller en de SEI. Met het programma wordt beoogd de installatiesector op de kaart te zetten. 91

2 Website voor ondersteuning leermeesters Leermeester zijn in de installatiebranche is interessant, maar het is ook vaak moeilijk om alle trends, kennis en ontwikkelingen bij te houden. De nieuwe site ondersteunt leermeesters in de installatiebranche bij al hun vragen rond het leermeesterschap. Leermeesters kunnen zich op Coach Online laten inspireren door andere coaches, zoals Willem van Hanegem en Henk Gemser. Of ze leren van de minicursussen, met onderwerpen als Het beoordelingsgesprek of Stoomcursus sms-taal. Een kennistest invullen kan ook. Bijzonder aan Coach Online is dat de voorbeelden en de inspiratie niet alleen uit eigen branche worden gehaald, maar ook uit andere branches en vakgebieden. Een gratis inlognaam en wachtwoord zijn te verkrijgen op de site. Gebouwen Dordrecht verwarmen elkaar In Dordrecht is begonnen met de bouw van het grootste overdekte sportcentrum van Nederland. De sportboulevard is onderdeel van het megaproject Gezondheidspark. Ingenieursbureau Techniplan Adviseurs ontwikkelde voor deze nieuwe wijk een infrastructuur die de energie van verschillende functies aan elkaar kan koppelen. Warmte die straks vrijkomt bij het maken van ijs voor de ijsbaan, wordt weer gebruikt voor het verwarmen van het zwembadwater. Ook kunnen het nabijgelegen Albert Schweitzer-ziekenhuis en circa 160 nieuwe appartementen in drie woontorens aan de Overkampweg onderling warmte uitwisselen. Alleen al door hergebruik van de ijsbaanwarmte wordt twintig procent energie bespaard. Warmteterugwinning van het douchewater bespaart nog eens 35 procent. In totaal gebruikt het sportcomplex veertig à vijftig procent minder energie. Beleef het belevingscentrum Amersfoort De nieuwe innovatieve technieken worden omschreven in catalogi, persberichten en in de pers. Maar van zien, horen en ervaren komt het niet. Het Belevingscentrum in Amersfoort brengt daar verandering in. Het centrum is opgericht door Wolter & Dros en dochterbedrijven. Doel van het belevingscentum is om opdrachtgevers en klanten van het bedrijf een beeld te geven van wat er op de markt speelt of om nieuwe technieken te demonstreren. Het belevingscentrum heeft tegelijk de functie van showroom voor bekende fabrikanten die hun laatste producten demonstreren. Onder andere Remeha, Stiebel Eltron, Agpo Ferroli, Inventum, Grundfos Nederland, Carrier Holland Heating hebben er producten staan op het gebied van verwarming, verlichting, klimaat en domotica. Het centrum kan verder worden gebruikt als evenementen- en congrescentrum. Wat dat betreft kan het gebouw terugkijken op een succesvolle beginperiode. De afgelopen tijd werd het bestuur van TVVL TBI Direct is ook een beveiligingscentrale verwelkomd en ook de gemeente gevestigd. In de ruimte wordt de beveiliging van zo n vierhonderd panden ver- Amersfoort wist de weg te vinden naar het centrum. zorgd voor Wolter en Dros en Croon Het gebouw biedt niet alleen onderdak Elektrotechniek. Het gebouw wordt aan bedrijven die hun apparatuur willen demonstreren. In de meldkamer van Informatiecentrum Duurzame sinds kort ook gedeeld met de Stichting Energie Technieken, het Idet. In de ruimte worden technieken gepresenteerd die bijdragen aan het terugdringen van CO2- uitstoot bij bestaande bouw en nieuwbouwprojecten. Het Idet is inmiddels al de broedkamer geweest voor ongeveer honderd projecten die als doel hebben het energiegebruik te verminderen. De stichting staat open voor iedereen die architecten, projectontwikkelaars, woningcorporaties en aannemers inspiratie wil geven voor energiezuinige plannen in bebouwing. Bestaande producten en technieken zijn in levende lijve te zien. Soms werkend, zoals warmtepompen, koude- en warmteopslag en een lage-temperatuurafgiftesysteem. Voor toepassing in de nabije toekomst wordt een kijkje geboden in de nieuwe wereld van brandstofcellen en waterstoftoepassingen. Het belevingscentrum is te bezoeken op afspraak via m.hogendorf@wolter - endros.nl. Op de website kunnen geïnteresseerden een indruk krijgen van het aanbod. Ook reserveren is daar mogelijk. 92

3 OPINIE SenterNovem: bedrijfshallen slecht geïsoleerd Uit onderzoek van SenterNovem blijkt dat het met de energiezuinigheid van Nederlandse bedrijfshallen slecht is gesteld. Recent afgeronde pilotprojecten laten zien dat een gemiddelde bedrijfshal minstens dertig procent per jaar kan besparen op de kosten van het energiegebruik. Met een door SenterNovem ontwikkelde Quickscan Bedrijfshallen kunnen eigenaren nu zelf hun mogelijkheden tot besparen onderzoeken. In de studie zijn twee soorten energiebesparende maatregelen onderzocht, namelijk maatregelen op het gebied van gebouwisolatie en maatregelen die betrekking hebben op de aanwezige installaties. Vooral in nieuwbouw is met isolatie een grote winst te behalen. Bij wat oudere bedrijfshallen is het resultaat van dit soort aanpassingen geringer. Voor energiebesparende technieken op het gebied van installaties ligt dit echter anders, deze zijn voor nieuwe én oude hallen interessant. Het gaat hierbij dan om het goed afstellen van de installaties, energiezuinige verlichting, ventilatie, frequentieregeling en hr-pompen. Diploma voor energielabel vanaf 1 november verplicht Het Centraal College van Deskundigen van de stichting KBI heeft in zijn vergadering van 10 juni besloten dat de EPA-opnemer en de EPA-adviseur voor woningen met ingang van 1 november 2008 in het bezit moeten zijn van een bewijs van vakbekwaamheid, een diploma. Na deze datum mogen er geen opnames voor energielabels meer worden uitgevoerd en verstrekt door niet-geregistreerde EPA-opnemers. Huidige EPA-opnemers/adviseurs moeten examen afleggen voor 18 september. De examens voor zowel de opnemer en adviseur worden in opdracht van KBI georganiseerd door Cito. Binnen zes weken na het examen ontvangen de kandidaten de uitslag. Met dit examen wordt het kennisniveau voor alle betrokkenen gelijkwaardig getoetst. Ook na 18 september worden examens georganiseerd. Deze zijn echter alleen bedoeld voor nieuwe of nog niet geslaagde EPA-opnemers en/of EPA-adviseurs. Aanmelden voor het examen kan via de website Ingenieurs: gebruik oppervlaktewater als energiebron Energiewinning uit oppervlaktewater kan jaarlijks 8 miljoen ton CO2 besparen. Daarmee worden rivieren, kanalen en plassen opeens de grootste ongebruikte duurzame energiebron, zegt ingenieursbureau Techniplan. Zo n twintig procent van alle gebouwen in Nederland ligt binnen 500 m van water en zou van de schone energie gebruik kunnen maken. Esco s: de witte vlek Nederland Duitsland heeft er vijftig, Engeland vierentwintig, België dertig, Frankrijk meer dan honderd en Nederland heeft er geen, ondanks de Europese richtlijn. Dat blijkt uit een studie in 2007 over de ontwikkeling van Energie Service Companies (Esco s) in Europa in opdracht van de Europese commissie. De Energy Service Directive, die op dit moment in de Nederlandse wetgeving wordt geïmplementeerd, schrijft het bevorderen van Esco s voor. Maar wat is een Esco? De Italianen probeerden het begrip in het verleden strak te definiëren om de Esco gemakkelijk te kunnen subsidiëren. Andere landen waren daarop tegen. Volgens de toelichting op de wet, waarmee de richtlijn hier wordt ingevoerd, moet sprake zijn van het financieren van een energiebesparende maatregel en het lopen van risico. De achterliggende gedachte is dat een gebouweigenaar vaak niet geïnteresseerd is in energiebesparende maatregelen. Hij heeft wel de investering, maar niet de opbrengst. Bovendien zijn de energiekosten voor veel bedrijven en instellingen maar een fractie van hun totale kosten. Toch kunnen investeringen in energiebesparende maatregelen heel rendabel zijn. De gedachten van een Esco, in Ne der - land energiedienst genoemd, is dat een ander in een gebouw investeert en daarvan de revenuen heeft. Dat kan in allerlei vormen. Een nieuwe ketel neerzetten en de opbrengsten van het verminderde verbruik incasseren, maar ook het geheel overnemen van de installatie. De klant betaalt dan alleen nog maar voor geleverde warmte, licht en kracht. Volgens eerder genoemde studie ontwikkelt de Esco-markt zich in Europa snel. Een aantal nationale regeringen heeft belangrijke stappen gezet, zoals demonstratieactiviteiten, subsidies en richtlijnen voor contracten, om de Esco te bevorderen. Zo niet in Nederland. Bij de implementatie van de zogenoemde energiedienstenrichtlijn zijn geen wettelijke maatregelen voorzien die ons uit de blokken gaan helpen. De minister vindt stimulerende maatregelen niet nodig. Het effect van zo n houding kan zijn dat buitenlandse Escomaatschappijen hier komen helpen en de Nederlandse niet van de grond komen. Waarom zouden onze buurlanden met de dienstenrichtlijn in de hand wachten? En de Nederlandse initiatiefnemers? Nou die hebben het moeilijk. (Standaard)contracten, SLA s (service level agreements) en dergelijke ontbreken. Adequate financieringen, mogelijke subsidies en dergelijke zijn er niet. Nederlandse banken kennen het fenomeen niet. De basis willen ze financieren, maar als het spannend wordt? Het zou fijn zijn als de Nederlandse bedrijven van hun regering ook eens een steuntje in de rug krijgen, anders zijn we straks met z n allen de onderaannemer van een buitenlandse projectontwikkelaar. HARM VAN DER OEVER, UNETO-VNI OPINIE 93

4 Woningcorporatie wint NET-trofee 2008 Woningcorporatie Oost Flevoland Woondiensten (OFW) uit Dronten is de winnaar van de NET-Trofee Deze prijs voor het beste initiatief op het gebied van energiezuinig wonen en werken is op 5 juni uitgereikt door minister voor Wonen, Wijken en Integratie Ella Vogelaar. De jury, met voorzitter Elco Brinkman, koos OFW voor de integrale aanpak van de woningcorporatie. OFW Dronten gaat een wijk in het centrum van Biddinghuizen op zo n manier renoveren dat zowel de duurzaamheid van de huizen verbetert als de leefbaarheid in de wijk. In de wijk worden bij 85 woningen energiebesparende voorzieningen aangebracht, zoals betere isolatie, bouwkundige zonwering, warmteterugwinning, zonnecollectoren en hrketels. Hierdoor kan per woning maximaal euro worden bespaard op de energiekosten per jaar. Gemiddeld is de besparing euro per woning per jaar. De corporatie gebruikt het project als pilot voor duurzaam onderhoud. Door de aanpak besparen de inwoners van de 85 huizen op de energiekosten en is dreigende verpaupering voorkomen. Het is de bedoeling dat alle woningen naar een B-label gaan. De effecten van de maatregelen worden gedurende tien jaar geobserveerd. De ervaringen in Biddinghuizen worden meegenomen in toekomstige onderhouds- en renovatieprojecten. In 2007 werd OFW Dronten ook al genomineerd voor de NET-Trofee, met een project rond de invoering van het energielabel. De andere twee finalisten van de NET-Trofee 2008 waren de gemeente Veenendaal en TNT. Beide kregen waardering van de jury voor de rol die zij spelen op het gebied van energiebesparing en verduurzaming van vastgoed. Congres Isso: de toekomst van de installateur Op donderdag 25 september a.s. vindt in het Theater Zuidplein te Rotterdam de vierde editie van het Isso-Najaars - overleg plaats. Dit maal staat dé relatiedag voor de installatiesector in het teken van de toekomst van de installatiesector. Op het Najaarsoverleg zal Isso, onder de subtitel Toekomstparade, aandacht vragen voor het kennisniveau en de kwaliteit van de sector. Tijdens deze middag presenteert Isso op basis van drie onderwerpen een korte impressie van de lopende en komende projecten. De onderwerpen die hierbij centraal staan zijn: duurzaamheid, veiligheid & gezondheid en beheer & onderhoud. Verder zal Marktmonitor, op basis van recent onderzoek, inzicht geven in de toekomstige ontwikkelingen voor de installatiesector. Er wordt ingegaan op hoe bedrijven de innovatieve ontwikkelingen verwerken, wat die innovaties gedurende de afgelopen tien jaar zijn en of er voldoende kennis en kunde in het bedrijf aanwezig is om deze innovaties toe te passen. Het Najaarsoverleg heeft plaats op 25 september 2008, van uur, in het Theater Zuidplein te Rotterdam. De deelnamekosten bedragen 195 euro. Voor meer informatie en om je aan te melden is de website te raadplegen. Heerlens water uit mijn zorgt voor koeling en verwarming De eerste mijnwater energiecentrale ter wereld wordt op 1 oktober geopend in Heerlen. Dankzij het water uit de oude mijngangen onder Heerlen kunnen ongeveer tweehonderd huizen, winkels, een supermarkt, een bibliotheek en grote kantoorgebouwen worden gekoeld en verwarmd. De CO2-reductie wordt geschat op 55 bronnen via mijnen. Sinds 2005 heeft procent. De ontwikkeling van het mijnwaterconcept wordt gepresenteerd in een team van zeven Europese partners de gemeente Heerlen de leiding over Heerlen en Aken tijdens de internationale conferentie Minewater 08. De technisch en economisch haalbaar en die samen willen bewijzen dat het conferentie staat in het teken van het duurzaam is om op grote schaal energie te onttrekken aan water uit ontwikkelen van duurzame energie- oude mijngangen. Het mijnwaterconcept is bedacht door een ambtenaar van de gemeente Heerlen. De Europese Unie steunt het Mijnwaterproject. In december 2007 gaven berekeningen na proefboringen aan dat het mijnwaterconcept inderdaad economisch haalbaar kan zijn en dat de tarieven voor mijnwaterenergie naar verwachting niet boven de normale energietarieven uitkomen. 94

5 Energie 2008 in Brabanthallen groter dan ooit De vierde editie van Energie 2008 is met een aantal exposanten van 200 groter dan ooit. De beurs wordt gehouden in de Brabanthallen in s-hertogenbosch. De extra aandacht is te danken aan de toegenomen interesse en zorg over het energiegebruik in Nederland, denkt de organisatie. Chris Bruijnes directeur stichting Meer met Minder Met ingang van 1 juli 2008 is Chris Bruijnes aangesteld als algemeen directeur van de nieuwe stichting Meer met Minder (MMM). Bruijnes is afkomstig uit de milieu- en energiewereld. Hij werkte van 1999 tot heden als directeur bij Milieu Centraal. MMM wil met een nationaal Energie - besparingplan in de komende twaalf jaar ( ) bij 2,4 miljoen bestaande woningen en andere gebouwen gemiddeld dertig procent energie besparen. De nieuwe directeur en de projectorganisatie MMM gaan werken De beurs is een geschikte plek om de laatste ontwikkelingen op dat gebied te vernemen. De beurs biedt ruimte voor het slim inkopen van energie, het terugdringen van het energiegebruik en energiebeheer. Origineel onderdeel is het facturenspreekuur. Bezoekers kunnen in een stand hun energienota laten controleren op energiezuinigheid. Deskundigen kunnen dan direct zeggen of energiebesparing mogelijk is en op welke punten. Verder is er aandacht voor passief bouwen. Naast de beurs biedt Energie 2008 een activiteitenprogramma met onder andere themacongressen met onderwerpen als Passief Bouwen, Hergebruik van restwarmte en het Energielabel, en inloopvoordrachten. Verder wordt tijdens de beurs de Energie 2008 Award uitgereikt. Energie 2008 is van dinsdag 7 t/m donderdag 9 oktober dagelijks open van uur. Meer info en aanmelden voor gratis toegang op vanuit het Bouwhuis te Zoetermeer. Het stichtingsbestuur is sinds mei actief en bestaat uit vertegenwoordigers van de bouwsector, energiebedrijven en installateurs. De stichting werkt samen met de ministeries van Vrom, WWI, EZ en uitvoeringsorganisatie SenterNovem. De ministers Cramer (Vrom), Vogelaar (WWI) en Van der Hoeven (EZ) hebben op 23 januari 2008 het convenant Meer met Minder ondertekend, samen met de energieleveranciers aangesloten bij EnergieNed, Bouwend Nederland, VVE en Uneto-VNI. Rabobank: installateur wordt adviseur Installateurs worden meer en meer adviseurs voor consumenten en de bouwwereld als het gaat om installatietechniek. Dat voorziet de Rabobank in zijn ondernemers - update over de installatiewereld. Volgens de bank worden installateurs eerder betrokken in het bouwproces. Daarnaast worden installatiebedrijven door consumenten gezien als de vraagbaak voor techniek in huis, zoals domotica. Inspelen op die trend zal zorgen voor betere perspectieven voor installateurs, denkt de bank. De bank ziet verder een toenemende invloed voor installateurs die energiebesparende maatregelen onder de aandacht brengen. Congres warmtepompen in voorbereiding Op dinsdag 16 september wordt in theater Spant! in Bussum voor de eerste keer het Nationaal Congres Warmtepompen gehouden. Het overkoepelende thema van dit congres is Ontwikkelen en ontwerpen: energieneutrale woningen in nieuwbouwprojecten. Tijdens het Nationaal Congres Warmtepompen 2008 geven meerdere deskundigen hun visie op de ontwikkelingen rond warmtepomptechniek. De dag biedt een praktijkgericht programma. Zowel de ontwikkeling bij nieuwbouwprojecten en de specifieke ontwerptechnische onderdelen komen aan bod. De organisatie verwacht belangstelling voor het congres van architecten, woningcorporaties, projectontwikkelaars, gemeenten, installatiebedrijven, de bouwwereld en stedenbouwkundigen. Deelname aan het congres kost 195 euro. Iedere tweede deelnemer uit dezelfde organisatie betaalt 95 euro. Het programma is te vinden op de website Viermaal beter dan de norm vereist De Siemens individuele ruimteregelingen voor gebouwen hebben een regelnauwkeurigheid die gemiddeld viermaal beter is dan de norm eist. Dit is gebleken uit onderzoek dat is uitgevoerd bij de certificering voor het Europese eu.bac label; Eu.bac staat voor European Building Automation and Control Association. dit samenwerkingsverband tussen verschillende internationale producenten heeft als doel producten die direct het energieverbruik in gebouwen beïnvloeden, te standaardiseren, testen en certificeren. SIEMENS, DEN HAAG 95

6 AGENDA Reactie: omslag Intech juli/augustus De redactie ontving verschillende reacties op de voorplaat van het juli/augustusnummer. J.J.M. Moras van loodgietersbedrijf Jac Moras merkt ironisch op dat de omslagfoto aardig aansluit bij de column van Rob Bernsen onder de titel Ze leren tegenwoordig niets op school. Op de foto draait een monteur een koppeling aan met een waterpomptang en een griptang om de kraan vast te houden. Als je dit ziet dan springen de tranen in je ogen. Passend gereedschap is eerste vereiste voor goed werk, is Moras dringende advies aan het Nova College, waar de foto is gemaakt. Ook Frans Govers van Installatiebedrijf Frans Govers schrijft dat hij dit niet zo heeft geleerd. Een thermostaatkraan draaien wij vast met een bahco of een passende machine - sleutel. En ook J. van t Hof van Installatiebedrijf Aquarius merkt op dat hem en zijn werknemers op school is geleerd een bahco te gebruiken bij kantige koppelingen, zeker op chroomwerk. Alle opmerkingen zijn zeer relevant. De redactie zal voortaan nog meer dan gebruikelijk zorgvuldigheid betrachten bij de fotografie in het blad. Reactie: Inspectie van cv-ketels Een reactie op het artikel Inspectie van cv-ketels vereist up-to-date kennisniveau in Intech KS van november In het artikel van Rob van Mil stelt Marco Lammers dat wanneer de monteur twijfelt of er voldoende zuurstof in de ruimte aanwezig is, hij gebruik maakt van een speciaal meetinstrument dat de CO-waarde in de ruimte meet, de zogenoemde giftigheidsindex (GI). Voor zover ik weet worden in een ruimte slechts MAC-waarden vastgesteld. Voor CO is dat 25 ppm en voor CO ppm. De GI wordt bepaald aan de toestellen door deling van het CO-percentage door het CO 2 -percentage (%CO/%CO 2 x 100). Overigens is mij niet bekend dat voor verblijfsruimten een GI wordt bepaald. De toegepaste meters zouden dan zowel het CO- als CO 2 -gehalte moeten meten. Voor verblijfsruimten ken ik dergelijke meters niet. Een ander opvallend punt is dat de heer Lammers aangeeft dat CO zwaarder is dan lucht en dus altijd naar beneden zal zakken. De densiteit van CO is echter lager dan die van lucht (0,968 ten opzichte van 1). CO zal dus juist eerder de neiging hebben zich in de hoogste delen van het vertrek te concentreren. Ik heb de indruk dat heel vaak de CO 2 -concentratie (densiteit: 1,53) als bewijsmateriaal voor de aanwezigheid van CO wordt aangevoerd, omdat bij onvolledige verbranding naast CO 2 ook CO-vorming plaatsheeft. Ten slotte stelt Lammers dat een goede meting nog niets zegt over het rendement van de ketel. Die stellingname bevreemdt mij, omdat dit afbreuk doet aan het verhaal daarvoor. Je kunt moeilijk voortdurend bij de ketel blijven staan om alle mogelijke situaties in ogenschouw te nemen en zo het rendement te meten en dus het moment van ketelvervanging te bepalen. Derk Maat Naschrift Marco Lammers: De heer Maat heeft gelijk. Wij meten de GI zoals de heer Maat aangeeft en hanteren de MAC-waarden. De opmerking dat CO2 zakt en CO stijgt is grotendeels terecht. Hierbij is de relatieve dampdichtheid van belang. Omdat de relatieve dampdichtheid van koolmonoxide (= 0,97) bijna gelijk is aan lucht vermengen deze twee zich. Daarom meten wij op meerdere plaatsen in de ruimte. Mijn mening over rendement was bedoeld om aan te geven dat het gebruikersgedrag naast de staat van de installatie van grote invloed is op het uiteindelijk rendement. Een rookgasmeting alleen is daarom onvoldoende voor een rendementsbepaling september Installatie Vakbeurs Evenementenhal Hardenberg september Bouw relatiedagen Evenementenhal, Gorinchem 30 september - 3 oktober Aquatech 2008 Rai, Amsterdam oktober Energie 2008 Brabanthallen, Den Bosch oktober Bouw relatiedagen Evenementenhal, Hardenberg Bouwkennis: Nefit eerste in tevredenheidonderzoek Klantvriendelijkheid en service en klachtafhandeling zijn de twee belangrijkste aspecten voor w-installateurs en adviseurs als zij fabrikanten beoordelen. Op beide aspecten worden de warmtepompen van Nefit het best beoordeeld door de w-installateur. De adviseurs beoordelen de cv-ketels van Itho en Nefit het beste. Dit blijkt uit de BouwKennis Marketing Score Card voor de installatiebranche, onderdeel Klanttevredenheid. Op de puntenlijst beoordelen w-installateurs en adviseurs een groot aantal a-merken uit de klimaatsector op dertien belangrijke criteria. De top vijf fabrikanten volgens w- installateurs verschilt niet veel van vorig jaar. De installateurs zijn het meest tevreden met Nefit (warmtepompen), Nefit (cv-ketels), Bosch, Remeha en Rehau. De top vijf fabrikanten volgens adviseurs die actief zijn in de klimaatsector bestaat naast Nefit (cv-ketels) uit Unicor, Remeha, Priva en Jaga. 97