Jaarverslag sustainable water services

Transcriptie

1 Jaarverslag 2013 sustainable water services

2 Colofon Uitgave van Vitens Evides International in samenwerking met de afdeling Communicatie Vitens en de afdeling Communicatie Evides Waterbedrijf. Tekst HubertNiessenVis Communicatie Vormgeving Bit Agency, Ewijk Fotografie Vitens Evides International (eigen bezit), Jan Bogaerts, Gerard van Bree

3 3 Inhoud Voorwoord 4 De resultaten 6 Het VEI Dashboard 9 Vijf jaar Limburgse vakbroeders 11 Drie nieuwe talenten maken kennis 12 Financiële resultaten 14 Jaarrekening 15 Overige gegevens 25 Controleverklaring 26

4 4 Voorwoord Resultaten behalen is mensenwerk Ik ben ervan overtuigd: resultaten behalen is mensenwerk. Wij als ingenieurs hebben de neiging om vooral het leggen van leidingen, het berekenen van tarieven en het implementeren van ICT als resultaat te zien. En dat zijn ook belangrijke, concrete successen. In de vele programma s van Vitens Evides International zien wij dat het verbeteren en uitbreiden van watervoorziening staat of valt met de kwaliteit van de organisatie en de mensen die daar werken. Waar mensen verantwoordelijkheid mogen nemen en de ruimte wordt geboden om vakkundig en gemotiveerd concrete ambities na te streven, worden successen behaald. Zo werkt Vitens Evides International, als team en met zijn partners. En dat maakt ons uniek. Onze mensen zijn niet alleen uitgerust met technische kennis en kunde maar ook met intermenselijke vaardigheden. Om effectief te zijn, is het belangrijk om te kunnen verbinden en samenwerken. Om respectvol te werk te gaan en tegelijkertijd resultaatgericht te blijven. Dat is een uitdaging. Het is verleidelijk zaken maar even niet aan te kaarten, bijvoorbeeld met het idee mensen in hun waarde te laten. Maar zo behalen we onze doelstellingen niet. Het respectvol samenwerken zit bij de medewerkers van de moederbedrijven in de genen. Vitens, een grondwaterbedrijf, en Evides Waterbedrijf, dat oppervlaktewater zuivert naar drinkwater, verschillen van elkaar in focus en in mentaliteit. Samen met Waterleidingmaatschappij Limburg vormen we een sterk internationaal team; zo zie je de kracht van samenwerken ook hier in Nederland op diverse punten. Het samenbrengen van uiteenlopende partijen is niet eenvoudig maar wel nodig om de complexe problematiek effectief aan te kunnen pakken. VEI laat op verschillende plekken in de wereld zien dat het kan. De goede samenwerking met elkaar, met onze moederbedrijven en met onze partners leverde ook in 2013 weer bijzondere resultaten op. Resultaten die we het hele jaar door volgen met een nieuw ontwikkeld VEI Dashboard, dat de voortgang en effectiviteit van onze projecten in beeld brengt. Ik raakte onder de indruk van de schaal en ambitie van ons nieuwe project in Dhaka, de hoofdstad van Bangladesh, waaraan ik in augustus een bezoek bracht. Een megastad met enorme uitdagingen om meer dan 15 miljoen mensen, waarvan 5 miljoen in sloppenwijken, van water en sanitatie te voorzien. DWASA, het waterbedrijf van Dhaka, heeft grote behoefte aan onze kennis en ervaring. Om daar duurzaam resultaat te bereiken, is een grote verandering in denken en doen nodig. En gelukkig zijn de eerste tekenen daarvan ook zichtbaar. We werken direct samen met het management van het waterbedrijf, maar voeren ook kleine, praktische veranderingen door. Bijvoorbeeld in aanleg en onderhoud van leidingen, informatiebeheer, of bij de inkoop en het beheer van materialen. Op het eerste gezicht kleine succesjes zoals een opgeruimd magazijn of een beter functionerend facturatie- en betaalsysteem lijken oppervlakkig maar helpen om in gesprek te komen over de echt grote thema s, zoals governance of de route naar een kostendekkend drinkwatertarief.

5 5 Belangrijkste bouwsteen van succes is het bewaken van eigenaarschap - alleen als onze collega s van het drinkwaterbedrijf een resultaat als een persoonlijke of eigen teamprestatie ervaren, en daar ook voor beloond worden, zal het blijven staan en zich uitbreiden naar andere delen van de organisatie. ik terug in onze mensen. En ook in de wijze waarop zij dagelijks met de collega s van onze partnerbedrijven samenwerken aan het dichterbij brengen van onze ambitie om water en sanitatie als eerste levensbehoefte voor ieder mens ter wereld toegankelijk te maken was het jaar waarin Vitens Evides International in de volgende versnelling gezet werd. We groeiden in aantal medewerkers en aantal projecten. En het aantal uitzendingen is verdubbeld ten opzichte van het jaar ervoor. Dat vergt betere organisatie. We hebben een systeem gebouwd waarmee we de juiste mensen op de juiste plekken krijgen, ons budgetsysteem is aangepast, we hebben een nieuwe rapportage-tool en lanceerden het Dashboard om te meten hoe de projecten het doen. Naast het blijven inspelen op nieuwe mogelijkheden voor samenwerkingsprojecten, is er nu ook meer aandacht nodig voor het professioneel beheren van onze lopende activiteiten. Zo onderhouden en versterken we de goede reputatie die VEI inmiddels in het buitenland heeft opgebouwd. Nederland geniet een groot internationaal vertrouwen als het om water gaat dat vertrouwen zie Gerhard van den Top Directeur Vitens Evides International

6 6 De resultaten De resultaten 2013 was het jaar van nieuwe projecten, nieuwe landen en nieuwe partnerships. Een greep uit de hoogtepunten. Bangladesh: Blijven praten en verbinden is het geheim In september 2012 klonk het startschot voor een bijzondere samenwerking tussen Vitens Evides International en drinkwater- en rioleringsbedrijf Dhaka WASA in Bangladesh. Een Water Operators Partnership (WOP) moest ervoor gaan zorgen dat de prestaties van het lokale drinkwaterbedrijf op het gebied van drinkwater en sanitatie zouden verbeteren. Begin 2013 is Folkert de Jager gestart als Resident Project Manager voor dit project. Folkert: Bangladesh was een onbekend land voor VEI. Rondvragen leverde horrorverhalen op: het zou een ontzettend corrupt land zijn en er iets bereiken was onbegonnen werk. Na een jaar kan ik nu vaststellen dat de samenwerking met de Bengalen zeker niet eenvoudig, maar wel heel positief is. Doordat ze écht willen leren en ontwikkelen, zetten we stappen. Continue dialoog en blijven verbinden is essentieel. Door de inzet van onze zeer gemotiveerde short termers en de Bengaalse collega s hebben we al na zes maanden een SCADA-systeem kunnen introduceren. Dit is een uitzonderlijke prestatie en voor onze WOP één van de belangrijkste hoogtepunten in In datzelfde jaar werd de WOP verder uitgebreid, nu met een voor VEI uniek uitstapje naar een andere tak van sport: een pilot met een kleinschalig voorbeeldproject om de open afvoerkanalen van Dhaka weer te ontstoppen. Aanleiding voor deze uitbreiding van de WOP is het feit dat deze megastad elk jaar tijdens het regenseizoen wordt geconfronteerd met serieuze wateroverlast als gevolg van verstopte waterafvoer. Het project - Urban Dredging Demonstration Project (UDDP) - moet de grotere afvoerkanalen schoonmaken en laten zien hoe dit mits grootschalig toegepast wateroverlast tijdens piekafvoeren kan verminderen. Er wordt daarbij een kleinschalige Nederlandse techniek gebruikt. Zo wordt de expertise van Nederlandse bedrijfsleven in dit demonstratieproject getoond. Speciale drijvende bulldozers gaan de kanalen van de stad schoonmaken. De omwonenden van de kanalen spelen een belangrijke rol: zij worden gemotiveerd geen afval meer in de kanalen te dumpen. Taco de Vries is voor VEI als Resident Project Manager betrokken bij dit project. Bangladesh wil graag mee kunnen komen met het buitenland; het is een leergierig land. Dat maakt het werken hier heel plezierig. Het hoogtepunt van 2013? Dat was het moment dat duidelijk werd dat alle materialen op tijd vanuit de Rotterdamse haven in Bangladesh aan konden komen. Dat heeft voor flink wat vertrouwen bij onze partner gezorgd. Aantal projecten in 2013 Noordoostelijk Afrika 12 Zuidelijk Afrika 17 West Afrika 4 Azië 9 Zuid-Amerika 4 Overig 6 Totaal 52 Aantal bereikte mensen in steden 2013: 55 miljoen 2012: 36 miljoen

7 7 Kenia: Toon je inzet, dan zie je al snel resultaat Myanmar: We laten zien dat we geen verborgen agenda hebben Kenia: een land waarin in 2013 veel veranderd is in korte tijd. Zowel commerciële als technische lekverliezen in pilotgebieden van het lokale drinkwaterbedrijf Mombasa Water & Sanitation Co. Ltd (Mowasco) werden aangepakt door VEI. Eén miljoen inwoners van Mombasa gaan hier in vier jaar tijd van profiteren. Het project is voor VEI een verdere uitbreiding van de samenwerkingsverbanden die al plaatsvonden in Kenia; met de waterbedrijven van Nakuru, Kisumu en Naivasha. In 2013 reisden Gerrit Bosman en Johnny van Egmond beiden monteur bij Vitens twee maal voor drie weken af naar Mombasa om hun kennis en kunde daar in te zetten. Gerrit: We gingen er monteurs opleiden. Het doel: van Mombasa Water & Sanitation een beter bedrijf maken. En dat willen we onder meer bereiken door de mensen te motiveren. Dat is niet moeilijk: als je zelf inzet toont, zie je al vrij snel resultaat. Johnny: Naast met opleiden, houden we ons ook bezig met reparaties. Daar zit m meteen ook één van de grootste uitdagingen: met weinig middelen en gereedschap lekkages repareren, samen met de mensen van Mowasco. Het mooiste resultaat? Toen we aankwamen bij één van de pilot- gebieden was de druk nog geen 0,4 bar; het duurde dan ook een hele dag om de tank met water die op twee meter hoogte stond, met behulp van een pomp te vullen. Toen we weggingen was de druk zo hoog dat de tank zonder pomp uit zichzelf overliep. De mensen waren hartstikke blij! Myanmar: een land in Azië dat vroeger Birma heette. Een land dat door zijn militaire bestuur jarenlang niet bepaald toegankelijk was voor buitenlanders. VEI tuigde er in 2013 een klein project op. Cor Lievers van Vitens is één van de betrokkenen. We hebben in 2013 een overeenkomst gesloten met het bestuur van het drinkwaterbedrijf van Mandalay om hen te ondersteunen bij het verbeteren van de drinkwatervoorziening in die stad. We richten ons op drie zaken: het verbeteren van de zuiveringsinstallatie, het inzichtelijk maken van lekverliezen en het verbeteren van de capaciteit van de grondwaterwinning. Myanmar is een nieuwe omgeving voor VEI. De eerste ervaringen? We zijn er erg welkom, men deelt graag kennis en werkt graag samen. Het is bijzonder om te werken in een land dat zo lang geïsoleerd is geweest. Je krijgt bewondering voor de creativiteit en vindingrijkheid van de mensen om de drinkwatervoorziening ondanks alle uitdagingen te laten functioneren. Doordat het isolement van Myanmar minder is geworden, krijgt het land de laatste tijd veel aandacht vanuit verschillende hoeken om de infrastructuur te verbeteren. Cor: Door te starten met een klein project als dit, hebben we de mogelijkheid om ze kennis te laten maken met onze unieke werkwijze. Door als collega-waterbedrijf met hen samen te werken, ontstaat er vertrouwen en het bewustzijn dat VEI geen verborgen investeringsagenda heeft, maar daadwerkelijk wil samenwerken om de drinkwatervoorziening te verbeteren. Dit kan de start zijn van een verdergaande ondersteuning en samenwerking. Aantal reizen Projectuitgaven Missies in ,1 miljoen weken

8 8 De resultaten van 2013 Nairobi: VEI is een herkenbare partij geworden In 2013 was Vitens Evides International sponsor van de derde editie van het jaarlijkse Development Congress and Exhibition van de International Water Association (IWA). Deze conferentie vond plaats in Nairobi (Kenia), in oktober. VEI nam deel aan de beurs en gaf verschillende presentaties over onder meer NRW-reductie, benchmarking, innovatie en sanitatie. Op de conferentie komen elk jaar waterprofessionals van over de hele wereld samen. Doel van de IWA is innovatie en ontwikkeling op het gebied van belangrijke waterthema s te stimuleren. Vanuit VEI waren Siemen Veenstra (Vitens), Peter Vermaat (Evides Waterbedrijf) en Ria Doedel (WML) aanwezig. Vermaat blikt terug: De conferentie bood een perfecte combinatie van kennisdeling vanuit VEI, ontmoetingen met lokale partners en het bespreken van actuele ontwikkelingen zoals bankability. Siemen Veenstra over dat onderwerp: Het terugdringen van waterverliezen wordt vaak gezien als één groot probleem. Dat bleek ook weer tijdens de IWA. Maar eigenlijk is het een samenspel van heel veel kleine problemen. Dat maakt het zo n lastige klus om aan te pakken dan wel uit te besteden. Waterbedrijven in Afrika moeten zich de komende vijf tot tien jaar kredietwaardig maken om daarmee toegang te krijgen tot investeringsfondsen uit de markt. Doedel: VEI was een van de hoofdsponsoren en prominent aanwezig. Kijkend naar de deelname aan de workshops en het aantal bezoeken aan de stand van VEI, kan ik niet anders dan concluderen dat VEI inmiddels een herkenbare partij is. En een deskundige partij, waar men vertrouwen in heeft. Hoogtepunt voor VEI was de fitterijwedstrijd voor Keniaanse monteurs, waar ze konden laten zien hoe je zo snel mogelijk een aansluiting op een waterleiding maakt. De verschillende teams streden fanatiek om de eer. Vietnam: Hulp voor acht miljoen inwoners van Ho Chin Minh City Tijdens een boottocht over de Saigon-rivier eind 2013 ondertekenden VEI en vijf andere partijen (Sawaco, Soc Trang Water Company, Tra Vinh Water Company, Unesco-IHE en Can Tho University) een overeenkomst voor een vierjarige samenwerking. Doel van de samenwerking is het helpen van de Saigon Water Company; het lokale waterbedrijf dat water verzorgt voor circa acht miljoen mensen in Ho Chi Minh City. Er worden nieuwe pijpleidingen aangelegd, aansluitingen voor de arme stadsinwoners gerealiseerd, er wordt geïnvesteerd in oppervlaktewaterzuivering en lekverliezen worden aangepakt. VEI was geen onbekende in Ho Chi Minh City: al langer zette VEI zich in deze stad in om de situatie te verbeteren.

9 Het VEI Dasboard 9 Het VEI Dashboard Van een hoofd vol informatie naar een systeem vol resultaten VEI s nieuwe meetinstrument helpt ons om binnen het sterk groeiende projectportfolio te blijven sturen op resultaten. Met informatie over de voortgang, de knelpunten en de resultaten van de projecten die Vitens Evides International in het buitenland uitvoert. Het doel van al deze informatie? Sturing en verantwoording. Maar het VEI Dashboard dat in 2013 gebouwd werd is óók een bron voor communicatie en evaluatie. Zes vragen over dit slimme systeem, plus de antwoorden. Het VEI Dashboard: wat is het precies? Het Dashboard is een online tool waarin twintig lopende projecten van VEI zijn opgenomen. Elk project heeft vier indicatoren waarop het scoort. Iedere Resident Project Manager vult per kwartaal in hoe het gesteld staat met zijn of haar projecten. De projecten krijgen aan de hand van deze gegevens een score in de vorm van een verkeerslicht : groen licht betekent dat het voorspoedig verloopt, rood betekent dat het project een tandje bij moet zetten, oranje licht vertelt het management dat er extra aandacht nodig is. Zo is altijd in één oogopslag zichtbaar hoe de VEI-projecten het doen. Het systeem inrichten: hoe ging dat? Dat ging niet zomaar. Twee externe adviseurs brachten een bezoek aan een aantal landen waar VEI actief is. Zij keken hoe een project eruitziet en hoe de rapportage verliep. Hun frisse kijk leverde mooie aanbevelingen op. Eén van de belangrijkste was dat VEI wil het transparant opereren - niet alleen moet rapporteren op utility niveau (hoe doet het lokale drinkwaterbedrijf het?) maar ook op projectniveau (hoe presteert het VEI-project?). De natuurlijke focus van VEI is uiteraard gericht op het presteren van de waterbedrijven, maar die veranderingen gaan langzaam en worden mede beïnvloed door andere factoren. Daarom is het belangrijk om ook de praktische en korte termijn-uitkomsten van de projecten te volgen. Zo kunnen we ook effectiever om tafel met onze partners over de voortgang, en kunnen we bijsturen waar nodig. Hoe zien we deze aanbeveling terug in het uiteindelijke Dashboard? Die zien we terug in één van de onderdelen waarop de projecten worden beoordeeld: de Project Performance Indicators. Die gaan over inhoudelijke aspecten van het project. Een voorbeeld: één van de doelstellingen van het project is capaciteitsversterking van het management en van het beheer en onderhoud. Een activiteit die hieronder valt, is het geven van onderhoudstrainingen aan de medewerkers van het lokale drinkwaterbedrijf. In hoeverre is dat gelukt? De projectindicatoren worden voorafgaand aan de start van een project vastgesteld door de projectleider en zijn directeur. En wat zijn de andere factoren waarop projecten beoordeeld worden? De Utility Performance Indicators zeggen iets over de veranderingen in de prestaties van de partner waar VEI het project uitvoert. Een daling van het Non Revenu Water, bijvoorbeeld. Terwijl de projectindicatoren dus iets zeggen over projectspecifieke zaken, vertellen de Utility Indicators een verhaal over het lokale drinkwaterbedrijf en zijn bedieningsgebied. Daarnaast scoren de projecten op budget (passen de uitgaven van het project binnen de begroting?) en op de indicator short term missies (is het aantal uitgevoerde missies conform planning?). En natuurlijk kijkt VEI ook altijd naar het aantal mensen dat bereikt is met een project. Waarom is zo n Dashboard eigenlijk nodig? VEI wil resultaten kunnen meten. De organisatie is flink gegroeid het afgelopen jaar; er zijn meer projecten, meer mensen en we werken samen met meer partners. Die groei vraagt om een breder en dieper inzicht in voortgang en verantwoording van resultaten. Aan de buitenwereld, aan onze opdrachtgevers en aan samenwerkingspartners. Natuurlijk rapporteerde VEI altijd al over de stand van zaken aan de opdrachtgevers en aandeelhouders. Maar bij een groter portfolio ontstaat ook een grotere behoefte aan informatie om projecten goed te kunnen volgen en sturen. Met ons nieuwe VEI Dashboard houden we beter feeling met de mate waarin projecten op weg zijn hun

10 10 Het VEI Dasboard doelstellingen te behalen. En kunnen we deze informatie ook beter benutten en beschikbaar maken voor onze aandeelhouders, opdrachtgevers en donoren. Bovendien hebben we nu tastbare resultaten voor bijvoorbeeld de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Natuurlijk was de informatie al bekend bij de projectmanagers en directeuren. De informatie moest alleen nog uit hun hoofden op papier terechtkomen. En wat gebeurt er met de resultaten? Er wordt gekeken wat de oorzaken zijn van de eventuele rode lichten en wat de succesfactoren zijn achter de groene. Wat kan er anders en beter, waar worden knelpunten door veroorzaakt, welke punten hebben meer aandacht nodig, wat kan VEI leren van de nu lopende projecten? Dit soort zaken wordt in het managementteam van VEI besproken maar komt ook aan bod tijdens de evaluatie- en plangesprekken tussen projectleider en -directeur. De resultaten worden bovendien gebruikt in communicatie-uitingen van VEI, zoals de website, factsheets en het jaarverslag. Anne Barendregt - projectleider en medeontwikkelaar VEI Dashboard Aan alle kwantitatieve data kan de RPM kwalitatieve informatie toevoegen Uitdagingen genoeg bij het bouwen van het VEI Dashboard! We wilden het Dashboard eigenlijk zo standaard mogelijk maken. Maar onze projecten zijn niet één op één hetzelfde. En zijn ook niet allemaal op uniforme wijze te beoordelen. Standaardiseren van de elementen van het Dashboard bleek dus lastig. Vooral bij de Project Performance Indicatoren was dat een complexe opgave. Elk project heeft eigen, met partners en opdrachtgevers overeengekomen resultaten en indicatoren. We besloten dat die indicatoren bij de start van een project door de Resident Projectmanager (RPM) in samenspraak met de regiodirecteur mogen worden bepaald. Verder liepen we aan tegen het feit dat VEI voornamelijk bezig is met capaciteitsversterking, terwijl dat juist iets is wat je niet even in een paar getalletjes kunt weergeven. We hebben dat deels opgelost door een aantal open vragen toe te voegen aan het Dashboard. Daarin kunnen de RPM s iets kwijt over de kwaliteit van de relatie met de partner, en over de mate waarin sprake is van capaciteitsversterking. Hij kan hier ook concrete voorbeelden geven. Op die manier worden kwalitatieve resultaten toegevoegd aan kwantitatieve gegevens. En is er ruimte voor nuance. Het Dashboard staat; nu moet het daadwerkelijk onderdeel gaan worden van de dagelijkse praktijk. In de laatste twee kwartalen van 2013 hebben we daarmee een start gemaakt. Het is nog even wennen voor de mensen die er gebruik van moeten maken. Maar het wordt er uiteindelijk alleen maar simpeler op.

11 Samenwerking met WML 11 Vijf jaar Limburgse vakbroeders Het was 2009 toen Waterleiding Maatschappij Limburg (WML) deel ging uitmaken van het samenwerkingsverband dat Vitens en Evides Waterbedrijf een paar jaar eerder hadden opgericht. Door waterkennis en -ervaring via VEI te delen met Afrika en Azië, ging ook WML een bijdrage leveren aan het behalen van de Millenniumdoelstellingen van de Verenigde Naties. Tonino Siliquini Rob Beckers Net als Vitens en Evides Waterbedrijf dragen de waterexperts van WML kennis en ervaring over aan lokale drinkwaterbedrijven in andere landen. Ze helpen ze bij het verbeteren van de dagelijkse bedrijfsvoering en de ontwikkeling van het management. In startjaar 2009 raakte WML betrokken bij de activiteiten van Vitens Evides International. Onder meer door samen met ingenieursbureau DHV en de internationale gezondheidsorganisatie Simavi de drinkwatervoorziening te verbeteren in twee steden in Malawi: Lilongwe en Blantyre. Het betrof een servicecontract met als doel de prestaties van beide bedrijven substantieel te verbeteren. Onderliggend doel was de bestaande drinkwatervoorziening uit te breiden naar de mensen in de arme delen van de steden. Eind 2009 werden de eerste WML-medewerkers naar Malawi uitgezonden. Ze wisselden elkaar af en bleven steeds een paar weken. Eén van de eersten was distributiemonteur Jan Peuten. In zijn weblog schreef hij destijds: Toen ik hier aankwam, was er veel achterdocht: daar heb je weer zo n blanke die ons komt zeggen hoe het moet. Maar na een paar dagen was dat weg. Ze merkten dat ik niet gekomen ben om het zoveelste dikke rapport te schrijven, maar omdat ik een vakbroeder ben. One of us We zijn inmiddels een paar jaar verder en VEI leeft meer dan ooit binnen het Limburgse waterbedrijf. WML er Tonino Siliquini, teamleider Nieuwbouw en voor VEI werkzaam als Internationaal Projectmanager in Zambia: Er is veel interesse voor uitzendingen, zowel lange als korte. Werken voor VEI brengt met zich mee dat je mag kennismaken met andere mensen en culturen. Een verrijking van het inhoudelijke werk dat je doet. Het verruimt je blikveld en laat je vanuit een ander perspectief naar de wereld kijken. Zaken die vóór mijn VEI-tijd vanzelfsprekend of juist niet vanzelfsprekend waren, zien er nu anders uit. Rob Beckers, Resident Project Manager voor Vitens Evides International in Malawi: Het samenwerken met de andere drinkwaterbedrijven is ontzettend belangrijk. Voor Vitens, Evides Waterbedrijf en WML geldt zeker: het geheel is meer dan de som der delen. De kracht van VEI is dat de waterleidingbedrijven het werk doen. Mensen met vakkennis dus, in plaats van consultants die weinig tot geen operationele kennis of ervaring op watervlak hebben. Zo word je als VEI er in de samenwerking met counterparts echt één van hen. Het grootste compliment wat ik tot nu toe tijdens mijn werk in Malawi gehad heb, is dat ik one of us werd genoemd door onze partner. Tonino: Werken voor VEI doet iets met je. Mij maakt het trots, dat sowieso. Trots op het feit dat ik iets bij kan dragen aan de wereld, iets wat er toe doet. In landen als Malawi en Zambia zijn de effecten van het beschikbaar maken van drinkwater meteen zichtbaar. In cijfers maar vooral in het dagelijkse leven.

12 12 Drie nieuwe talenten maken kennis Drie nieuwe talenten maken kennis Van moddergat tot minister: in ons werk kom je met álles in aanraking Stel: je gaat werken voor Vitens Evides International in een jaar dat er tientallen nieuwe projecten van start gaan. Waarin er veel nieuwe medewerkers worden aangenomen. En waarin er meer dan ooit van je gevraagd wordt je partners te wijzen op het behalen van resultaten. Je verkoopt je huis in Nederland en vertrekt naar een land waar je hoopt een bijdrage te kunnen leveren aan die resultaten. Hoe is dat? Nieuwkomers Lieke Nijk, Harm van Donk en Ad Govers vertellen erover. Harm van Donk Lieke Nijk We spreken Lieke, Harm en Ad tijdens de VEI Teamdagen begin februari 2014 in Soesterberg. Harm en Ad zijn voor deze dagen overgekomen uit respectievelijk Rwanda en Kenia. Ze wonen daar voor een paar jaar permanent. Lieke is Program Officer bij VEI en wisselt standplaats Utrecht af met Addis Abeba in Ethiopië. Ik houd me in die stad bezig met het Fonds Duurzaam Water-project van VEI. Ik heb International Development gestudeerd. En wilde per se ergens werken waar ik écht iets kan betekenen. In Nederland ben je toch over het algemeen een stuk vervangbaarder dan in veel Afrikaanse landen. Mombasa als thuis Iets betekenen en dingen gedaan krijgen blijken belangrijke motivatiesom dit werk voor VEI te doen. Ad: Dit is ongelooflijk mooi werk. Je gaat hélemaal terug naar de basis. Alles wat je doet, heeft nut. Je werk heeft echt betekenis. In Kenia zie je de hele dag mensen met water slepen. In karretjes, op hun hoofd; het is een ware dagtaak. Ik vind het prachtig om te proberen daar iets aan te verbeteren. Dat was de belangrijkste drijfveer om mijn huis in Nederland te ver-kopen en te vertrekken. Nu voelt Mombasa als mijn thuis. Life changing Harm: Voor een paar jaar je biezen pakken en naar een ander land verhuizen, is een life changing experience. Ik was al eens voor kortere tijd weggeweest voor VEI, naar Malawi. Maar dit je voor een flink aantal jaar echt vestigen in een ander land was nieuw. In 2013 heb ik kennisgemaakt met werkelijk álle aspecten die bij een project komen kijken. Van de enorme papierwinkel aan administratie en het aansturen van short termers tot het begeleiden van de graafwerkzaamheden en het om de tafel gaan met politici. Als VEI er kom je in aanraking met van alles: van moddergat tot minister. Verbinding maken Bij dat alles is verbinding maken met de lokale counterparts essentieel voor succes. Een belangrijk focuspunt voor VEI. Wat is het geheim van verbinding maken met mensen uit een andere cultuur? Harm: De taal kennen

13 13 Verbinding maken is essentieel voor succes Ad Govers opent deuren. Het heeft geen nut je eigen ideeën op te leggen; het is beter te zoeken naar manieren die werken bij je lokale collega s en daarbinnen de mogelijkheden te onderzoeken. Zo ben ik er intussen achter dat in Rwanda niemand reageert op mail maar wel op berichten via Whatsapp. Daar moet je gewoon in mee gaan. Jezelf misbaar maken Dat kent Lieke ook: Als zaken niet lopen zoals afgesproken is, heeft boos worden geen zin in Ethiopië. De vraag voor mij was: hoe krijg ik iemand dan wél in beweging? En hoe hóud ik m in beweging? Het antwoord heb ik intussen gevonden: blijven praten en blijven delen. En goed luisteren naar de ander. In Addis Abeba is kennis zat. Het moet alleen op de juiste manier gestructureerd worden. om te zetten in actie, zoals we dat in het westen wel hebben geleerd. Dat soort cultuurverschillen hef je niet op. Maar je kunt wel iets toevoegen. Mijn uiteindelijke doel? Dat de lokale partner over vijf jaar tegen me zegt: dank je Ad, we hebben je niet meer nodig. Dat is hoe VEI werkt: het ownership moet uiteindelijk bij het lokale drinkwaterbedrijf komen te liggen. Maar dat is straks. Voor nu geldt dat ik blij ben met de winst die ik al behaald heb. In 2013 heb ik heel duidelijk het commitment gekregen van het lokale management. Ik word nu gezien als één van hen en ben niet langer een buitenstaander. Een bijzondere ervaring. Drie keer trots VEI groeit als kool. De groep medewerkers wordt groter en het gevoel van trots lijkt rechtevenredig mee te groeien. Voelen deze drie verse talenten die trots zelf ook? Volmondig en driewerf ja! klinkt door de koffiehoek van het conferentieoord in Soesterberg. Lieke: De grote gemene deler tussen alle mensen van VEI is passie voor het werk wat ze doen. Die passie leidt tot goede resultaten. Natuurlijk maakt mij dat trots! Harm: Dat is inderdaad onze bedrijfstrots. Daarnaast heb je de projecttrots: wat we technisch bedacht hebben, werkt in de praktijk! En natuurlijk je persoonlijke trots: ik maak deel uit van deze geweldige club. Ad: Het meest trots ben ik op het moment dat er in Mombasa iemand naar me toekomt en zegt: we hebben water! Daar doen we het voor. Ad: Dat geldt ook voor Mombasa. Alle ingrediënten zijn er: kennis, studie, de wil. Maar breng die ingrediënten maar eens op een logische wijze bij elkaar. In Kenia is men niet gewend om kennis gestructureerd en planmatig Ik ben niet langer een buitenstaander

14 14 Financiële resultaten Financiële resultaten In 2013 is (+46%) meer omzet gerealiseerd dan in 2012 doordat er meer projecten zijn waaraan de vennootschap werkt en doordat projecten op stoom zijn gekomen. Dit geldt met name voor de Europe Aid-projecten en projecten uit het Fonds Duurzaam Water. Door de toename van de projectactiviteiten zijn ook de kostprijs van de omzet en de algemene beheerkosten gestegen. Gedurende 2013 hebben er geen bijzondere gebeurtenissen plaatsgevonden die de verwachtingen hebben beïnvloed. De solvabiliteit, uitgedrukt als eigen vermogen t.o.v. het totale vermogen, bedraagt 12% (vorig jaar 19%); deze daling is m.n. veroorzaakt door het negatieve resultaat over het boekjaar. De liquiditeit van de vennootschap, uitgedrukt als vlottende activa t.o.v. kortlopende schulden, bedraagt 1,18 (vorig jaar 1,27); deze daling is met name veroorzaakt door toename van de kortlopende schulden (meer specifiek onderhanden projecten). Voor 2014 wordt een verdere toename van de projectactiviteiten verwacht, die zal leiden tot meer omzet en meer kosten. Ook de inzet van personeel zal toenemen. De verwachting is dat de toename van de projectactiviteiten niet zal resulteren in meer winst, maar juist in een negatief resultaat, hetgeen in lijn is met de aard van de activiteiten van de vennootschap (not for profit). De vennootschap genereert een positieve kasstroom uit haar bedrijfsoperaties waardoor er naar verwachting geen aanvullende financieringsbehoefte is. Voorts is het de verwachting dat het niveau van investeringen beperkt zal blijven. Binnen VEI is risicoinventarisatie en management een belangrijk onderwerp. Als gezamenlijke internationale dochteronderneming van Vitens en Evides Waterbedrijf voert Vitens Evides International BV een groot aantal projecten uit in het buitenland. In deze projecten doet zich een aantal risico s voor, waaronder de normale bedrijfsrisico s zoals die zich ook manifesteren in de Nederlandse context van een waterbedrijf. Het internationale karakter, het grote aantal samenwerkingsrelaties, en het aanzienlijk lage routinegehalte van de projecten brengt daarnaast een aantal additionele risico s met zich mee. Op hoofdlijnen zijn deze risico s samen te vatten onder drie noemers: veiligheid en gezondheid, financiën en reputatie. De belangrijkste risico s liggen bij de gezondheid en veiligheid van de eigen medewerkers op locatie in de projecten en de medewerkers die uitgezonden worden. Vitens Evides International BV heeft daarvoor met gespecialiseerde partners contracten afgesloten om deze risico s te beheersen en is training en voorbereidingsmateriaal voorhanden. De financiële risico s zijn beperkt omdat voor bijna alle projecten voorschotten ontvangen worden van de subsidieverstrekkers en deze bijna altijd in euro s zijn gecontracteerd. Operationele risico s die de voortgang van een project beïnvloeden zijn met name politieke risico s en natuurrampen. Omdat Vitens Evides International BV met name technische assistentie verleent gericht op capaciteitsontwikkeling is het risico hier ook beperkt. Voor het directe projectmanagement is een KPI dashboard ontwikkeld. Om de risico s rond wet- en regelgeving te beheersen, hebben we contracten waarbij we deze specialistische kennis per land/project kunnen inkopen. Met een crisismanagement organisatie en bovengenoemde maatregelen wordt het reputatie risico gedekt. De vennootschap verricht geen activiteiten met betrekking tot onderzoek en ontwikkeling. De vennootschap maakt ook geen gebruik van financiële instrumenten.