ZWOLLE: HET GROOTSTE SCHAKELCENTRUM VAN NEDERLAND

Transcriptie

1 PS Met o.a. Testen of inspecteren? Ontwerpdeskundige Hoogspanning Officieel ATEX certificaat Cursusplanner 2009 Grootste schakelcentrum van Nederland Jaargang 10 Nr. 16 December 2008 NOVA MET O.A. Quercus vaart mee ISO certificaat voor Wintershall Cursus ODL voor scheepsinstallaties Bijeenkomst IRO leden Mobiel ATEX naar Rotterdam : HET GROOTSTE SCHAKELCENTRUM VAN NEDERLAND

2 VOORWOORD Het zijn roerige tijden. De financiële crisis heeft de wereld in haar macht. Waar gaat het naar toe en zal het op ons effect hebben? Deze vraag stelt iedere ondernemer zichzelf. Het gaat om vertrouwen roept iedereen. Quercus heeft het afgelopen jaar veel geïnvesteerd om haar klanten nog beter van dienst te kunnen zijn. Wij hebben dat beloond gezien met een hoge bezettingsgraad en enthousiaste klanten. Met name ons nieuwe practicum heeft een bijzonder positief effect op ons bedrijfsresultaat. Wij hebben het vertrouwen dat klanten blijven komen en dat bedrijven meer dan ooit beseffen dat competentie van mensen de toekomst heeft en een optimale bedrijfsvoering de concurrentiepositie versterkt. Deze twee actoren geven als toegevoegde waarde veiligheid en kwaliteit. Wij gaan er van uit dat onze klanten een blijvend vertrouwen hebben in Quercus. Door inspecties en advies voor een veilige en functionele bedrijfsvoering; door opleidingen met een cosinus ϕ van 1 door didactisch vermogen en daarmee dat medewerkers beter kunnen presteren. Daarmee stel ik dat vertrouwen altijd wederzijds is. Ook geldt dit bij een technische bedrijfsvoering. Hier gaat het om delegatie van taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden en het aanwijzen van personeel. Zonder wederzijds vertrouwen zijn we nergens. De werkgever heeft bij het aanwijzen en delegeren vertrouwen dat de persoon competent is en gemotiveerd; de werknemer heeft vertrouwen dat de werkgever ondersteuning biedt om taken volgens verwachting te kunnen uitvoeren. Er komen altijd weer betere tijden. Moeten we daarop wachten? Nee, wij investeren nu en vertrouwen dat ook klanten beseffen dat nu de tijd is om voorbereid te zijn op de toekomst. Wij gaan er voor! Nu en in de toekomst! Wij vertrouwen erop dat dit wederzijds is. Quercus Technical Services B.V. Paul Koop COLOFON Quercus-PS is een uitgave van: Quercus Technical Services B.V. met als werkmaatschappijen: Quercus Technical Inspection Services, Quercus Examination Services & Quercus Training Services Baileystraat RV Zwolle Telefoon Fax info@qts.nl Quercus Technical Training Services Platinastraat RX Zoetermeer Telefoon Fax info@qts.nl Quercus PS verschijnt tweemaal per jaar. Het blad wordt gratis verzonden aan bedrijven en cursisten. Samenstelling en redactie: Quercus Zwolle en Quercus Zoetermeer. Internet: Quercus Technical Services B.V. December 2008 Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden overgenomen of vermenigvuldigd. 2 Quercus PS Jaargang 10 [16]

3 TESTEN OF IPECTEREN? INHOUD 3 Testen of inspecteren 4 Ontwerpdeskundige Hoogspanning 6 Officieel ATEX certificaat Ons gevoel zegt ons dat er een wezenlijk verschil bestaat tussen testen en inspecteren. Maar wat is dat verschil? Wanneer testen we en wanneer inspecteren we? Testen houdt de controle in van de functionaliteit van het te testen object. Inspecteren houdt de controle in of de eigenschappen van een product of dienst voldoet aan de gestelde eisen. Beiden kunnen dus wel met veiligheid te maken hebben. We testen dus ook als we inspecteren en we inspecteren ook tijdens het testen. Hieronder volgt deel 1 uit een serie van artikelen waarin ik het testen en inspecteren wil beschrijven. 8 Cursusplanner Cursusoverzicht 13 Het grootste schakelcentrum 16 Korte Nova met o.a.: Quercus vaart mee ISO certificaat voor Wintershall Cursus ODL voor scheepsinstallaties Bijeenkomst IRO leden in het nieuwe pand van Quercus te Zwolle Open dag Succesvolle audit FPAL Mobiel ATEX practicum naar Rotterdam Deel 1: Het testen van de installatie Na installatie dienen de in bedrijfstellers zich ervan te overtuigen dat systemen functioneren. Tijdens de operationele fase wordt in een combinatie van correctief, inspectief en preventief onderhoud de beschikbaarheid van de installatie gewaarborgd. Vanuit de overheid is het waarborgen van de functionaliteit van veiligheidssystemen een verplichting. Deze veiligheidssystemen dragen in principe niet direct bij tot het functioneren van het proces maar dienen ter voorkoming van calamiteiten. Hier is het onderscheid te maken tussen opnemers- en veiligheidsappendages. De opnemers hebben een alarm dan wel een trip functie. Deze opnemers kunnen we in een aantal groepen onderscheiden namelijk die direct onderdeel uitmaken van het proces of behoren tot algemene veiligheidssystemen. De opnemers welke direct onderdeel zijn van het systeem meten de temperatuur, de doorstroming, de druk of het niveau van het medium. De algemene veiligheidssystemen betreffen instrumenten welke in ruimten ongewenste omstandigheden signaleren. Het betreft rook, gas, vuur en temperatuur. Zij behoren tot de elektrische- dan wel instrumentatiesystemen. Rest nog een groep instrumenten welke op zichzelf staan en bij een te hoge druk spontaan druk af laten; de zogenaamde veiligheidsappendages. Een goed voorbeeld hiervan zijn de Pressure Relief Valves. Vanuit deze gedachte dient het opzetten van een testsysteem te worden benaderd. Om er zorg voor te dragen dat de totale installatie voor wat betreft functionaliteit en veiligheid voldoet aan de gestelde eisen is de definitie en daarmee ook de opbouw van de systemen van belang. Het functioneren van veiligheidssystemen dient de operator en de overheid het vertrouwen te geven dat alles is gedaan om de veiligheid van mens, omgeving en kapitaalgoederen te garanderen. Het systeem dient beider belangen en dient daarom als een geheel te functioneren waarbij de kritieke veiligheid delen kunnen worden geselecteerd om deze als bewijs aan de autoriteiten inzichtelijk te maken. In de volgende nieuwsbrief wil ik hier nader op ingaan. Quercus PS Jaargang 10 [16] 3

4 ONTWERPDESKUNDIGE HOOGSPANNING Met trots plaatsen wij in deze nieuwsbrief een tekst, geschreven door Elise van der Heijden-Barnhoorn, over onze cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning. De tekst is onverkort overgenomen uit het personeelsblad van Technip-EPG. Elise van der Heijden-Barnhoorn heeft succesvol deelgenomen aan deze cursus en heeft onderstaande tekst geschreven met als doel aan andere collega s - niet elektrotechnisch onderlegd - duidelijk te maken wat het nut is van de cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning. Elise van der Heijden-Barnhoorn In de afgelopen periode heb ik de cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning gevolgd bij Quercus Technical Services in Zoetermeer. Deze cursus omvatte diverse theorie-avonden en enkele praktijkdagen in Zoetermeer. Na alweer enige tijd geleden mijn HBO-diploma te hebben gehaald en vorig jaar de cursus Ontwerpdeskundige Laagspanning te hebben gevolgd, leek het mij een logische stap daarna de cursus Ontwerpdeskundige Hoogspanning te gaan volgen. N.B. wanneer je in het bezit ben van een MBO-diploma zul je eerst de cursussen Installatieverantwoordelijke en Hoogspanningsdeskundige moeten volgen. Volgens de Europese normen wordt elke spanning van meer dan 1000V bij wisselstroomnetten tussen de fasen of fase en aarde, aangeduid als hoogspanning. Het begrip middenspanning komt in de huidige voorschriften niet voor. Echter in de praktijk worden toch de termen Midden- (1 kv t/m 52kV), Hoog- (52kV tot 300kV) en Ultra hoogspanning (v.a. 300kV) gebruikt. In deze cursus ligt de nadruk op de middenspanning. In Nederland moet een hoogspanningsinstallatie voldoen aan het normblad NEN1041 en NEN 3840 en aan de Aansluitvoorwaarden bepaald door de Directie Toezicht Energie (DTE). Elke onderneming met eigen hoogspanningsinstallaties heeft de verplichting deze hoogspanningsinstallaties te laten beheren en te onderhouden door deskundig hoogspanningspersoneel. Tot de elektrotechnische werkzaamheden behoren ook het aanleggen, uitbreiden en wijzigen van de hoogspanningsinstallaties. Een aantal van onze opdrachtgevers heeft een eigen middenspanningsnet. Denk bijvoorbeeld aan Team Terminal, BP, Flora Holland, Westland Infra, Essent, Eneco, DZH, TenneT etc. Bijvoorbeeld Team en BP stellen wel eens de vraag of wij kunnen bepalen of een installatie of verdeler een bepaalde uitbreiding qua vermogen aan kan. Er moet dan o.a. bekeken worden of de kabels, verdelers en stroomtransformatoren geschikt zijn. Ook moeten de beveiligingen/ relaisinstellingen wellicht opnieuw bepaald worden. Enkele opdrachten die in het verleden op dit gebied zijn uitgevoerd zijn; voor DZH een ontwerp maken voor de infra van pompstation Katwijk, voor BP meewerken aan het plaatsen van nieuwe MSvelden, voor FloraHolland de MS-installatie beoordelen en advies geven over de betrouwbaarheid en hoe deze de komende jaren vergroot kan worden. Ook heb ik mij het afgelopen jaar bij Tennet bezig gehouden met het opstellen van schakelprocedures voor alle 150kV-stations in Zuid-Holland. Om deze klanten met voldoende kennis en vaardigheden van dienst te kunnen zijn is het nuttig binnen de E-afdeling een aantal mensen te hebben die een opleiding/cursus in de Hoogspanning hebben gevolgd. Een aantal collega s die dit in het verleden ook hebben gedaan zijn o.a. Karel Moody, Hans Brunink en Henk Hoppe. Tijdens de cursus komende diverse onderwerpen aan bod. Vermogensbalans: er wordt bepaald welke vermogens waar worden opgenomen en wat de benodigde transformatoren moeten zijn om het gevraagde vermogen op elk punt te leveren. Kortsluitberekeningen: er wordt bepaald wat bij het optreden van kortsluitingen op diverse plaatsen de minimaal en maximaal optredende kortsluitstromen zijn. Hierop moet de gehele installatie uitgelegd zijn om te zorgen dat de installatie tijdig afschakelt na het optreden van een kortsluiting en dat de overige onderdelen niet beschadigen. Relaisinstellingen: in een MS-installatie worden beveiligingen toegepast in combinatie met relais (o.a. (On)afhankelijk Maximum Stroomtijdrelais, Energierichtingsrelais, Differentiaal relais). Bij deze relais kan worden ingesteld na welke tijd ze afschakelen bij welke stroomwaarden. Bij het opstarten van een motor bijv. treedt een aanloopstroom op, deze stroom mag het relais niet doen aanspreken. Een kortsluiting echter moet direct worden afgeschakeld. Hierbij moet ook rekening worden gehouden met het feit dat een relais 4 Quercus PS Jaargang 10 [16]

5 dicht bij de kortsluiting eerder moet aanspreken dan één ver weg zodat een zo klein mogelijk deel van de installatie wordt afgeschakeld, ook wel selectiviteit genoemd. Om selectiviteit te verkrijgen tussen 2 opeenvolgende beveiligingsrelais, moet een staffeltijd worden aangehouden, van 0,3s voor moderne relais tot 0,5s voor oudere mechanische relais. Ook bij de stroominstelling wordt een staffel aangehouden, te weten 10% dan wel 20% bij aanloop van 1 of meer motoren. Staffeldiagrammen: Alle relaisinstellingen worden uitgezet in een grafiek met de stroom op de x-as en de uitschakeltijd op de y-as, Er kan nu worden bepaald of er bijv. bij een optredende kortsluiting niet meerdere relais tegelijkertijd uitschakelen. daarin o.a. de kabeldiameters, relaisinstellingen, type verdelers en alle gegevens van de aangesloten motoren. Tijdens de cursus wordt ook aandacht besteed aan de veiligheid in de hoogspanningsinstallaties. Er zijn in de praktijkruimte in Zoetermeer diverse verdeelinrichtingen van gerenommeerde fabrikanten aanwezig. Tijdens de praktijklessen en het examen wordt er aan de diverse installaties geschakeld. De installaties bevinden zich in verschillende ruimtes die afgesloten kunnen worden om de werkelijkheid zo goed mogelijk na te bootsen. Een aantal zaken die tijdens de praktijklessen aan de orde komen: er moet goed gecommuniceerd worden om schakelfouten te voorkomen, de juiste PBM s moeten worden Leidingdoorsneden: Van kabels, aardverbindingen en aardschermen moet de minimaal gewenste doorsnede worden bepaald. De doorsneden dienen gedurende korte tijd kortsluitingen te kunnen verdragen en gedurende lange tijd de nominale stroom aan te kunnen. Kortsluitvastheid: ook bijv. de verdeelinrichtingen en stroomtransformatoren moeten kortsluitingen kunnen verdragen. One-line schema s: de gehele installatie wordt middels een eenlijnig schema weergeven met toegepast, ruimtes moeten worden afgesloten bij verlaten om ongewenste bezoekers buiten te houden, meetinstrumenten (spanningstester, fasevergelijkers) moeten vooraf en na afloop getest worden om de juiste werking aan te tonen. Na diverse avonden cursus, heel veel zelfstudie, een aantal praktijklessen en een praktijkexamen, het maken van een tussentijdse toets in de kerstvakantie en 9 A4-kantjes volschrijven bij het theorieexamen dat 6 uur duurde, heb ik inmiddels de cursus met goed gevolg afgerond. Quercus PS Jaargang 10 [16] 5

6 OFFICIEEL ATEX CERTIFICAAT OFFICIEEL ATEX CERTIFICAAT 15 Augustus jl. ontving Herbert van Ommen, docent explosieveiligheid bij Quercus Technical Services B.V., het certificaat trainer / instructeur Hawke wartelmontage uit handen van Phil O Conner, head of Technical development van Hawke International, in Manchester. Herbert heeft intussen zijn collega s opgeleid, zodat zij zich ook gekwalificeerd trainer mogen noemen. Training Hawke Wartel Montage De opgedane kennis wordt zowel theoretisch als praktisch in de diverse Ex trainingen toegepast. Nieuw bij Quercus is de applicatietraining Hawke Wartel Montage. On-site kunnen maximaal 20 monteurs per sessie opgeleid worden in het afmonteren van Hawke wartels. De training duurt 3 uur (1 dagdeel) waar de monteurs na een korte theoretische instructie daadwerkelijk een aantal wartels afmonteren. Na een succesvolle beoordeling van hun werk komen ze in aanmerking voor een certificaat en een vermelding in hun PSL. Quercus verwacht veel van deze training. Gebruik compoundwartel of apart aansluitcompartiment Vereist het gevaarlijke gas de toepassing van materieel van groep IIC? Is de omvang van het omhulsel meer dan 2dm 3? START Bevat het omhulsel een inwendige ontstekingsbron? Bevindt de installatie zich in Zone 1? Gebruik een geschikte drukvaste kabelinvoer met afdichtring Voor meer informatie over deze en andere explosieveiligheidstrainingen, kunt u contact opnemen met: Dhr. S. Glazer Quercus Technical Services B.V. Baileystraat RV Zwolle Tel: Kijk ook op onze website: Vaak zie je bij grote projecten dat monteurs voor het eerst in aanraking komen met drukvaste wartels. Naast de wartel speelt ook de kabel een grote rol in het uiteindelijk explosieveilig afmonteren. Herbert van Ommen stelt dat de combinatie wartel kabel soms erg ongelukkig is gekozen. Al deze aspecten en oplossingen komen ruim aan bod in deze applicatietraining. 6 Quercus PS Jaargang 10 [16]

7 Wie leert de installateur wat? Segers: We hechten veel waarde aan het op de juiste manier toepassen van onze producten, om de eenvoudige reden dat een foutieve installatie niet de veiligheid biedt die de klant verwacht. Om deze reden werken we dan ook samen met Quercus; een trainingscentrum dat cursussen verzorgt op het gebied van zowel hoog- als laagspanning en in 2003 is gestart met een cursus explosieveiligheid. Eén van de docenten is, als enige in Nederland, gecertificeerd door het Engelse bedrijf Hawke International om trainingen te geven over de juiste installatie van Hawke kabelwartels. Hij kan de juiste vaardigheden trainen voor het correct aanbrengen van een wartel én de cursisten opleiden tot installateurs die weten waar ze ATEXtechnisch, mee bezig zijn. Vooral dit laatste aspect, weten waar je mee bezig bent, is bij ATEX van groot belang. Door logisch na te denken en voldoende kennis te hebben zijn verschillende praktijkfouten eenvoudig te voorkomen. Zo doet een bekend voorbeeld de ronde van een onderhoudsbedrijf dat een gaatje boorde in een drukvaste kast ten behoeve van het onderhoud; wanneer de medewerkers op de hoogte waren geweest van de werking van een drukvaste kast, was het idee waarschijnlijk nooit geboren. Paardekooper: Een voorbeeld van een veelgemaakte praktijkfout is het niet rekening houden met de waterdichtheid van de behuizing. Een IP65 motor blijft bijvoorbeeld geen IP65 wanneer de IP54 draad niet wordt gevolgd door een nylon of fiber tussenring. Ditzelfde geldt voor een hoogwaardige IP67 wartel. * Sokken rond wartels In de praktijk is gebleken dat een elastische sok rond een wartel eerder negatief werkt dan positief, aldus Herbert van Ommen. Vooral de sokken rond wartels die onder in een behuizing zitten, blijken het water vast te houden, met corrosie als gevolg. Bij metalen wartels, waarbij de staaldraad of gevlochten armering in de wartel wordt afgewerkt kan deze armering onder de buitenmantel van de kabel geheel weg corroderen, hetgeen een installatie uiterst onveilig maakt. * Ing. M. de Wit - Blok, Wie leert de installateur wat? uit: Installateur maakt of breekt explosieveiligheid, in: Elektro Praktijk, Derde Jaargang juni Quercus PS Jaargang 10 [16] 7

8 PLANNER HOOGSPANNING LAAGSPANNING VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING ITALLATIE-/ WERKVERANT- WOORDELIJKE HOOGSPANNING + HOOGSPANNINGSDESKUNDIGE HERKWALIFICATIE VAKBEKWAAM PERSOON HOOGSPANNING 13/01/09 17/09/09 en 12/01/09 13/03/09 01/04/09 23/02/09 27/04/09 4 dagen theorie en 3 dagen praktijk 9 dagen theorie en 4 dagen praktijk 2 dagen theorie en 1 dag praktijk 1.900,- (incl. cursusmateriaal) 2.980,- (incl. cursusmateriaal) 1.050,- (incl. cursusmateriaal) 100,- ( & Quercus certificaat tezamen) 100,- ( & Quercus certificaat tezamen) 75,- 75,- 60,- Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. Naast de cursusduur worden 3 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. ONTWERPDESKUNDIGE HOOGSPANNING ITALLATIE-/WERKVERANT- WOORDELIJKE HOOGSPANNING BASIS BEVEILIGINGSTECHNIEK HOOGSPANNING Avond: 21/09/09 12/01/09 en 17/09/09 16/01/09 Avond: 23/09/09 23/02/09 Rotterdam: Dag: 07/01/09 Oosterhout: 06/04/09 10 avonden theorie en 2 dagen praktijk of 8 dagen theorie en 2 dagen praktijk 5 dagen theorie en 3 dagen praktijk 5 avonden of 3 dagen theorie 2.480,- (incl. cursusmateriaal) 2.150,- (incl. cursusmateriaal) 999,- (incl. cursusmateriaal) 120,- 55,- Naast de cursusduur worden 3 extra dagdelen ingepland voor het examen. De examens worden afgenomen door QES. Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. HERKWALIFICATIE ITALLATIE-/WERK- VERANTWOORDELIJKE HOOGSPANNING UITVOERDER BEVEILIGINGS- TECHNIEK HOOGSPANNING HOOGSPANNINGSDESKUNDIGE 06/03/09 15/01/09 en 14/09/09 30/01/09 13/01/09 en 21/09/09 3 dagen theorie en 1 dag praktijk 3 dagen praktijk 4 dagen theorie en 1 dag praktijk 1.250,- (incl. cursusmateriaal) 1.499,- (incl. cursusmateriaal) 1.275,- (incl. cursusmateriaal) 18,- 175,- 55,- 8 Quercus PS Jaargang 10 [16] Naast de cursusduur worden 2 extra dagdelen ingepland voor de examens. De examens worden afgenomen door QES. Minimaal aantal deelnemers van 6 pers.

9 MANAGEMENT BIJZONDERE MODULEN VERVOLG >> BEVEILIGING VAN MIDDEPANNINGSNETTEN P-HBO ONTWERPDESKUNDIGE HOOGSPANNING HOOGSPANNING VOOR SCHEEPVAART Arnhem: Arnhem: 5 dagen theorie 4 avonden theorie 2 dagen theorie en 1½ dag praktijk 2.450,- (incl. cursusmateriaal) 600,- (incl. cursusmateriaal) 1.100,- (incl. cursusmateriaal) 80,- Minimaal aantal deelnemers van 6 pers. De cursusprijs is incl. bewijs van deelname. De cursusprijs is incl. examenkosten en P-HBO certificaat. Minimaal aantal deelnemers van 4 pers. dagdeel ingepland voor het examen. Het examen wordt afgenomen door QES. De cursusprijs is excl. certificaatkosten Zowel in het Ned. als Engels mogelijk. VAKBEKWAAM PERSOON LAAGSPANNING ITALLATIE-/WERKVERANT- WOORDELIJKE LAAGSPANNING HERKWALIFICATIE ITALLATIE-/WERK- VERANTWOORDELIJKE LAAGSPANNING 28/01/09 27/01/09 26/03/09 19/02/09 21/04/09 04/06/09 2 dagen theorie en 1 dag praktijk 4 dagen theorie en 1 dag praktijk 1½ dag theorie en ½ dag praktijk 780,- (incl. cursusmateriaal) 1.290,- (incl. cursusmateriaal) 580,- (incl. cursusmateriaal) 115,- 115,- 150,- 150,- 200,- 190,- 190,- IPECTEUR LAAGSPANNING 1 HERKWALIFICATIE IPECTEUR LAAGSPANNING 1 VOLDOEND ONDERRICHT PERSOON LAAGSPANNING 21/04/09 06/03/09 10/03/09 22/01/09 28/05/09 18/05/09 1 dag theorie en 3 dagen praktijk ½ dag theorie en 1½ dag praktijk ½ dag theorie en 1 dag praktijk 1.400,- (incl. cursusmateriaal) 899,- (incl. cursusmateriaal) 250,- (incl. cursusmateriaal) 50,- 75,- dag ingepland voor het examen. dag ingepland voor het examen. Quercus PS Jaargang 10 [16] 9

10 PLANNER HOOGSPANNING LAAGSPANNING IPECTEUR LAAGSPANNING 2 ONTWERPDESKUNDIGE LAAGSPANNING IPECTEUR ELEKTRISCHE ARBEIDSMIDDELEN Dag: 21/01/09, Avond: 21/09/09 03/03/09 Dag: 12/01/09, Avond: 23/09/09 2 dagen theorie en 2 dagen praktijk 12 avonden of 7 dagen theorie ½ dag theorie en ½ dag praktijk 1.190,- (incl. cursusmateriaal) 1.550,- (incl. cursusmateriaal) 150,- (incl. cursusmateriaal) 18,- 175,- 50,- dag ingepland voor het examen. PERSONEEL WERKZAAM IN GEBIEDEN MET KA OP EXPLOSIEVE ATMOSFEREN EXPLOSIEVEILIGHEID VOOR ELEKTRO- EN ITRUMENTATIEPERSONEEL BEDRIJFSVOERING VAN EX-ITALLA- TIES VOOR STAFFUNCTIONARISSEN 05/02/09 03/06/09 1 dagdeel theorie 2 dagen theorie 3 dagen theorie 190,- (incl. cursusmateriaal) 398,- (incl. cursusmateriaal) 1.050,- (incl. cursusmateriaal) 96,- 160,- - De cursusprijs is incl. cursusmateriaal, certificaatkosten en toets. De cursusprijs is incl. cursusmateriaal, certificaatkosten en toets. ONTWERPEN VAN EXPLOSIEVEILIGE ITALLATIES VOOR ELEKTRO- EN ITRUMENTATIE ONTWERPDESKUNDIGE ELEKTRISCHE RISICO INVENTARISATIE & EVALUATIE MANAGEMENT VAN ELEKTRISCHE ITALLATIES 26/02/09 20/02/09 29/05/09 29/05/09 4 dagen theorie 3 dagen theorie 3 dagen theorie 1.099,- (incl. cursusmateriaal) 770,- (incl. cursusmateriaal) 1.550,- (incl. cursusmateriaal) 96,- 80,- 165,- 10 Quercus PS Jaargang 10 [16] De cursusprijs is incl. cursusmateriaal, certificaatkosten Zowel voor hoogspanning als laagspanning.

11 MANAGEMENT BIJZONDERE MODULEN Quercus Examination Services QES is een onafhankelijke examenorganisatie die gespecialiseerd is in het afnemen van technische examens. QES neemt examens af voor; Stipel en Quercus Technical Training Services. Naast het afnemen van reguliere examens is QES ook gespecialiseerd in het ontwikkelen van examenvragen over bedrijfseigen voorschriften. De examenvragen over de bedrijfseigen voorschriften worden in nauwe samenwerking met het betreffende bedrijf opgezet. QES neemt o.a. de volgende examens af; Voldoend Onderricht Persoon Stipel; Vakbekwaam Persoon Stipel; Installatie-/werkverantwoordelijke Stipel; Inspecteur Laagspanning 1 Stipel; Inspecteur Laagspanning 2; Hoogspanningsdeskundige; Ontwerpdeskundige Hoogspanning; Ontwerpdeskundige Laagspanning; Beveiligingstechniek Hoogspanning; Vakbekwaam Persoon Explosieveiligheid Stipel. De kwaliteit van deze examens worden gewaarborgd door onafhankelijke examencommissies. Deze examencommissie houden toezicht op het verloop en de uitvoering van de examens. Regelmatig worden de examens geauditeerd door DNV, Stichting examenkamer of Quercus. De kwaliteit van de examens van de bedrijfseigen voorschriften wordt gewaarborgd door een onafhankelijke werkkamer. Deze werkkamer wordt opgericht door het bedrijf met behulp van Quercus en staat onder toezicht van DNV. Deze werkkamer houdt toezicht op het verloop en de uitvoering van bedrijfseigen examens. In Company cursussen en maatwerk Een aantal van onze cursussen is geschikt om op willekeurige locaties gegeven te worden. Als u kunt beschikken over een ruimte die als les- of instructielokaal kan dienen met daarbij voldoende faciliteiten ten aanzien van de uitrusting van dit lokaal, biedt dit voor u wellicht interessante mogelijkheden. Vaak zijn er flinke besparingen mogelijk door docent en cursus naar u toe te halen. De besparing op de cursuskosten, maar ook op de indirecte kosten veroorzaakt door reisuren en afwezigheidsuren, kan aanzienlijk zijn. Een voorbeeld van In Company cursussen zijn de cursussen Basis Beveiligingstechniek Hoogspanning die Quercus bij de opdrachtgever NUON heeft uitgevoerd in Alkmaar, Amsterdam en Duiven. De voorwaarden voor een In Company opdracht worden in onderling overleg vastgesteld en vastgelegd. Explosieveiligheid Alle werkzaamheden gaan gepaard met risico's. De basis hiervan wordt beschreven in de Arbowet. Diezelfde Arbowet spreekt ook van bijzondere gevaren, zoals installaties, werkomgevingen, waarbij een kans ontstaat op explosieve atmosferen. Dit is geformaliseerd vanuit de Europese regelgeving, verwoord in ATEX richtlijn 137 (99/92/EG). Nederland heeft deze richtlijn in haar Arbobesluit opgenomen. Naast de verplichting van de werkgever dat deze moet zorgen dat het personeel in staat is gevaren te herkennen en daarop passende maatregelen te nemen (artikel 3 Arbowet), dient de werkgever volgens artikel 8 regelmatig voorlichting en onderricht te geven aan haar personeel. Als basisprincipe kan worden gehanteerd dat voldoende vakbekwaamheid ook voldoende veiligheid waarborgt. Voor wat betreft de zogenaamde extra gevaren die het werken in explosieve atmosferen met zich meebrengt, heeft de wetgever en ook de norm aanvullende eisen gesteld. Hieronder vindt u de belangrijkste. Inspectie en onderhoud van installaties mogen uitsluitend worden uitgevoerd door ervaren personeel, dat als onderdeel van zijn opleiding is onderricht omtrent de verschillende beschermingswijzen en installatiepraktijken en de desbetreffende regels en voorschriften, alsmede omtrent de algemene principes van de indeling in gevarenzones. Aan dit personeel moet regelmatig goede herhalingscursussen worden gegeven (NEN EN IEC ). Quercus heeft een aantal praktisch ingestelde cursussen ontwikkeld, die men direct in de praktijk kan toepassen. In het cursusoverzicht vindt u een aanbod van de cursussen die door Quercus worden verzorgd. Informatie Cursussen en Examens Quercus biedt tevens de mogelijkheid om alle cursussen engelstalig te verzorgen. Voor meer informatie over cursussen en examens kunt u contact opnemen met onze vestiging te Zwolle of kijk op Quercus Technical Services B.V. Baileystraat RV Zwolle Telefoon Fax info@qts.nl Ook maatwerk kan in onderling overleg geleverd worden. Samen met u kunnen we nagaan welke kennisgebieden voor uw doelgroep aanvulling behoeven en welke lesmodulen daarvoor in aanmerking komen. Zo ontstaat een maatcursus die precies aan uw behoeften voldoet. Het is zelfs mogelijk specifieke lesmodulen nieuw te ontwikkelen. Vanzelfsprekend zijn de meeste theoretische cursussen geschikt om In Company gegeven te worden. Thans is het echter ook mogelijk de praktijkcursus Uitvoerder Beveiligingstechniek Hoogspanning (UBT-HS) In Company te geven, doordat Quercus nu de beschikking heeft over diverse transporteerbare testmodules met beveiligingsrelais. Dit maakt het mogelijk deze cursus in een gewoon (les)lokaal te geven. Ook hier is maatwerk in overleg mogelijk. Quercus PS Jaargang 10 [16] 11

12 OVERZICHT Voldoend Onderrichte Personen Niveau II (monteurs) BEVOEGDE PERSONEN Niveau IV (technicus) HBO BIJZONDERE MODULEN MANAGEMENT LAAGSPANNING HOOGSPANNING Voldoend Onderricht Persoon Hoogspanning voor personen die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke hoogspanning, voldoende zijn geïnstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon, en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen, die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Voldoend Onderricht Persoon Laagspanning voor personen, die onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, voldoende zijn geïnstrueerd door minimaal een vakbekwaam persoon en daardoor in staat zijn gevaren te voorkomen,die door elektriciteit kunnen worden veroorzaakt. Inspecteur Arbeidsmiddelen voor personen die geheel zelfstandig inspectie uitvoeren aan elektrische arbeidsmiddelen. Personeel werkzaam in gebieden met kans op explosieve atmosferen voor alle personen, uitgezonderd de elektro- en instrumentatietechnici, die zich in ruimten begeven waar explosieve atmosferen kunnen heersen door bijvoorbeeld gas, damp of stof. Gedacht wordt aan mechanisch (onderhouds)personeel, schilders, lassers, steigerbouwers, schoonmaakpersoneel, operators e.d. Vakbekwaam Persoon Hoogspanning voor personen die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke hoogspanning, elektrotechnische en/of niet-elektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij hoogspanningsinstallaties verrichten. Hoogspanning voor Scheepvaart Deze cursus is bestemd voor elektriciens en machinisten aan boord van schepen. Onderdelen van deze cursus zijn onder andere schakelen in de hoogspanning en een generatorsimulatie. Vakbekwaam Persoon Laagspanning voor personen die, onder verantwoordelijkheid van een werkverantwoordelijke laagspanning, elektrotechnische en/of niet-elektrotechnische werkzaamheden aan, met of nabij laagspanningsinstallaties verrichten. Bedieningsdeskundige Hoogspanning voor personen die, onder verantwoordelijkheid van de installatieverantwoordelijke hoogspanning, bedieningswerkzaamheden verrichten aan hoogspanningsinstallaties. Installatie-/werkverantwoordelijke Hoogspanning voor personen die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan hoogspanningsinstallaties. Hoogspanningsdeskundige als verdieping op de cursus Installatie-/ Werkverantwoordelijke om op het niveau 4 te komen van de WEB. Basis Beveiligingstechniek als basis voor personen die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor de beschikbaarheid van hoogspanningsinstallaties. Uitvoerder Beveiligingstechniek voor personen die binnen de energiebedrijven en industrie verantwoordelijk zijn voor toezicht, instellen, testen, in bedrijf nemen, onderhoud en storingsanalyse van beveiligingssystemen. Installatie-/werkverantwoordelijke Laagspanning voor personen die verantwoordelijkheid dragen voor het uitvoeren van elektrotechnische werkzaamheden aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 1 voor personen die elementaire inspectiewerkzaamheden verrichten aan laagspanningsinstallaties. Inspecteur Laagspanning 2 voor personen die verantwoordelijkheid dragen voor de organisatie, uitvoering en analyse van inspecties ten behoeve van laagspanningsinstallaties. Bedrijfsvoering van technische installaties voor personen die ongeacht hun vakdiscipline dienen zorg te dragen voor de integriteit en beschikbaarheid van de totale installatie. Explosieveiligheid voor elektro- en instrumentatiepersoneel voor elektro- en instrumentatiepersoneel werkzaam in installaties met kans op stof- of gasontploffingsgevaar. Deze cursus geeft een praktische invulling aan de verplichte kennis voor deze technici volgens het Arbo-besluit, de ATEX en de NEN EN IEC Met deze cursus kan de kandidaat het persoonscertificaat Explosieveiligheid van Stipel behalen. Het Stipel certificaat geldt ook als aanvulling op het persoonscertificaat voor bevoegde personen. Risico Inventarisatie & Evaluatie voor personen die in het kader van de Arbo-wetgeving een risico inventarisatie en evaluatie moeten kunnen opstellen. Basiskennis Gasturbines voor operators en die in het kader van bediening en eerstelijns onderhoud moet zorgen voor een ongestoorde en veilige bedrijfsvoering. Ontwerpdeskundige Hoogspanning voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere hoogspanningsinstallatie. Management van elektrische installaties voor personen die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Ontwerpdeskundige Laagspanning voor ontwerpers van veilige en bedrijfszekere laagspanningsinstallaties. Management van elektrische installaties voor personen die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Management van technische installaties voor personen die verantwoordelijk zijn voor het managementaspect van de bedrijfsvoering om daarmee sturing te kunnen geven aan de implementatie van de normen en wetgeving in de totale bedrijfsvoering. Ontwerpen van explosieveilige installaties voor elektro en instrumentatie ontwerpdeskundige voor personen die zich bezig houden met het ontwerp, de aanleg, de in bedrijfstelling, modificaties en inspecties van elektrische- en instrumentatietechnische installaties. Bedrijfsvoering van Ex-installaties voor staffunctionarissen (gas/stof) voor personen die inzicht dienen te hebben in de strekking van de Richtlijnen en de maatregelen om hieraan te voldoen. 12 Quercus PS Jaargang 10 [16]

13 HET GROOTSTE SCHAKELCENTRUM VAN NEDERLAND Quercus staat bekend om haar hoogspanningscursussen. Deze zijn van uitstekend niveau en de praktijk geeft genoeg diversiteit om cursisten op een juiste wijze op te leiden. In Zoetermeer werd al jaren lesgegeven in het schakelpracticum, maar nu heeft Quercus beschikking over een nieuw practicum in Zwolle, hetgeen inmiddels is uitgegroeid tot het grootste schakelcentrum van Nederland. Dit practicum heeft divers schakelmateriaal voor zowel de energiedistributie, maar nu ook schakelmateriaal dat veel voorkomend is bij productiebedrijven. Hierbij denken wij aan de Aeg (zie Fig.1). Maar ook denken wij hierbij aan onze grote trots: een duplex Capitole schakelaar. (zie Fig. 2) Links: Fig. 1 Aeg Onder: Fig. 2 Duplex Capitole schakelaar Linksonder: Fig. 3 Transformatorhuisje Voor cursisten van energiebedrijven hebben we speciaal, om de realiteit te benaderen, ons transformatorhuisje buiten neer gezet (zie Fig. 3). Hierdoor wordt het voor de cursist een koud avontuurtje in de winter, een natte bedoeling in de herfst, maar een aangename verrassing in de zomermaanden. In het schema op de volgende pagina is te zien dat er twee evenwichtige schakelconfiguraties zijn gemaakt. Door gebruik te maken van twee configuraties is de capaciteit van het schakelpracticum verdubbeld en kunnen er in de loop van de tijd 4 groepen tegelijk les krijgen. Uiteraard is dit practicum niet zomaar uit de lucht komen vallen, er is door de docenten hard aan gewerkt om het zover af te krijgen dat er ook daadwerkelijk les in gegeven kan worden, maar nog iedere dag wordt er gewerkt om te zorgen dat de praktijk zo goed mogelijk verloopt. Er worden nog schakelaars verwacht en deze zullen in de toekomst aangesloten worden om ook gebruikt te kunnen worden. Na dit hele verhaal heeft nu natuurlijk ontzettend veel zin gekregen om een een kijkje te komen nemen. Daarom wordt er in het tweede kwartaal van 2009 een open dag gehouden zodat u het met eigen ogen kunt ervaren. U bent van harte welkom! Quercus PS Jaargang 10 [16] 13

14 HET GROOTSTE SCHAKELCENTRUM VAN NEDERLAND Slibverwerking - AEG T1 T2 Kalkoven - LS K 1 4 Kalkoven - LS 2 2 Kalkoven - RM T3 1 Binnenhof - MD4B Binnenhof - LS 1 T4 Europaweg HS Capitole Regenboog - Siemens T6 0 Regenboog - LS Quercus PS Jaargang 10 [16]

15 Zoutopslag - SM T8 T9 Zwolseweg - MF K 1 4 Osmose - Xiria /18 T10 Osmose - LS2 8 6 Platinastraat - LS Zwolseweg - LS T Platinastraat - CTC T Europaweg HS Capitole Baileystraat - Driescher T12 Baileystraat - LS Quercus PS Jaargang 10 [16] 15

16 NOVA VAART MEE Voor de derde keer dit jaar gaat een medewerker van Quercus inspecteren op een bijzondere locatie. Wij inspecteren al veel in Nederland maar in het buitenland is dit nieuw. Het gaat het om een nieuw gebouwd boorplatform van Noble Drilling welke door ons geïnspecteerd gaat worden. Het platform is afgelopen november vertrokken vanuit China en is onderweg naar Rotterdam. Begin december stappen wij op in Kaapstad om mee te varen tot Tenerife. In deze periode inspecteren wij de elektrische installatie. Hierbij zal kritisch worden gekeken naar o.a. ATEX. Vervolgens zullen wij Noble Drilling een actuele status van hun installatie geven, waarna zij eventuele verdere verbeteringen kunnen maken. Cursus ODL voor scheepsinstallaties In oktober van dit jaar heeft Quercus in samenwerking met Alewijnse een cursus opgezet voor het ontwerpen van scheepsinstallaties. Onze eigen ODL cursus (Ontwerpdeskundige Laagspanning) vormde een uitstekende basis voor deze cursus. Alewijnse heeft input geleverd, waarna wij de speciale wensen van Alewijnse hebben uitgewerkt in nieuw cursusmateriaal. De cursus is nu halverwege het programma en alles verloopt naar verwachting. Wij hopen dat alle deelnemers het examen met goed gevolg zullen afleggen. OPEN DAG ISO certificaat voor Wintershall Bij de laatste audit heeft DNV aangegeven dat Wintershall in aanmerking komt voor het ISO certificaat. Hiermee is Wintershall het eerste bedrijf dat haar volledige bedrijfsvoering van elektrische installaties heeft gecertificeerd. Quercus heeft Wintershall geholpen bij het tot stand komen van dit certificaat door middel van het inspecteren van de elektrische installatie, het trainen van het personeel en het adviseren tijdens het proces. Wij zijn dan ook erg trots op het feit dat Wintershall dit certificaat heeft behaald en willen hen dan ook feliciteren met het behaalde resultaat. BIJEENKOMST IRO LEDEN IN HET NIEUWE PAND VAN TE Op donderdag 5 juni jl. vond de zog. IRO Leden ontmoeten Leden bijeenkomst plaats in het nieuwe pand van Quercus aan de Baileystraat 3 te Zwolle. De aanwezige gasten werden verwelkomd door Hans de Boer (directeur IRO), waarna Paul Koop (directeur Quercus) in vogelvlucht een introductie gaf van zijn bedrijf Quercus Technical Services B.V. Een speerpunt in de dienstverlening van Quercus is het adviseren over veilig en verantwoord werken binnen de onderneming. De aandacht richt zich daarbij specifiek op de behoeften en problemen die bedrijven ondervinden bij de uitvoering van de zorgplicht tot het creëeren en onderhouden van een veilige werkomgeving en de toepassing van de normen en wetgeving in de bedrijfsvoering. In dit verband zijn vooral de bepalingen (die voortkomen uit de Europese en Nederlandse weten regelgeving) over explosieveiligheid en naleving van de richtlijnen daaromtrent binnen elk bedrijf van groot belang. Om die reden stond deze IRO bijeenkomst in het teken van de ontwikkelingen van explosieveiligheid en wil Quercus haar expertise op dit gebied met andere bedrijven delen. Na verschillende presentaties namen de IRO leden deel aan rondleidingen door het nieuwe gebouw en de practica, waarbij docenten en medewerkers van Quercus vol enthousiasme vertelden over de inhoudelijke kwaliteiten van de cursussen en de dienstverlening die Quercus te bieden heeft. Tot slot werd men in de gelegenheid gesteld om onder genot van een drankje en versnapering in een ontspannen sfeer de zakelijke relaties op te frissen tijdens de Netwerkborrel en kon men terugkijken op een geslaagde IRO bijeenkomst. In het tweede kwartaal van 2009 zullen wij een open dag houden in onze vestiging te Zwolle. U wordt dan in de gelegenheid gesteld het grootste schakelcentrum van Nederland zelf te bekijken, de sfeer te proeven en kennis te maken met haar verschillende specialiteiten. Op deze dag zal aan u informatie worden verstrekt over al onze cursussen, inspecties en advieswerkzaamheden. Wij verzorgen dan ook een aantal interessante lezingen. Tijdens deze dag zullen er docenten, adviseurs en inspecteurs aanwezig zijn om informatie te geven en uw specifieke vragen te beantwoorden. Nadere informatie volgt en zal te zijner tijd ook op onze internetsite, te vinden zijn. Mobiel ATEX practicum naar Rotterdam Gedurende de maand december geven medewerkers van Quercus bij Croon in Rotterdam trainingen op het gebied van ATEX. Hierbij staat een goede mix van theorie en praktijk centraal. Om die reden heeft Quercus haar mobiele ATEX-practicum opgebouwd in het trainingscentrum van Croon. Allerlei onderwerpen op het gebied van ATEX komen aan de orde. Deze onderwerpen zijn in goede samenwerking met Croon tot stand gekomen. Op deze manier krijgen de medewerkers van Croon een cursus op hun eigen werkgebied. Succesvolle audit FPAL Quercus is sinds 4 jaar geregistreerd in FPAL (First Point Assessment). FPAL ( is de supply chain database voor het Verenigd Koninkrijk en Nederland en is een divisie van Achilles Information Limited. FPAL is de tool welke gebruikt wordt door inkopers binnen de olie en gas industrie om geschikte en potentiële leveranciers te selecteren. Momenteel bevat FPAL meer dan 70 inkooporganisaties en meer dan 2400 leveranciers. Op verzoek van deze inkooporganisaties voert FPAL Health and safety, environment audits uit. Zo is Quercus afgelopen september geaudit. Deze audit is te vergelijken met een VCA** audit. De audit is zeer succesvol verlopen. Wij haalden een score 8,3, waarbij de hoogste score ooit behaald een 9,0 is. Wij wensen jullie warme feestdagen en een gezond en zeer voorspoedig nieuw jaar. We gaan er weer volop tegenaan in 2009! 16 Quercus PS Jaargang 10 [16]