FISCH Project CREASISTRE. Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen

Transcriptie

1 FISCH Project CREASISTRE Creatief valoriseren van nevenstromen in Vlaanderen FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres in Brugge op 6 April 2011

2 Inhoud o FISCH o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen bedrijven onderling? o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de UK. FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

3 Inhoud o FISCH o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen bedrijven onderling? o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de UK. FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

4 FISCH Flanders strategic Initiative for Sustainable Chemistry Carl Van der Auwera, mobile (+32)(0) Luc Van Ginneken, mobile (+32) (0)477/ FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

5 VISIE Behouden en garanderen van de competitieve positie van wereldklasse en het imago van de chemische industrie van onze regio s door duurzame chemische innovatie. Strategische Onderzoeks Agenda Open Innovatieinfrastructuur Cluster FISCH veerpont Kennis- Centrum voor Duurzame Chemie

6 Strategische Onderzoeksagenda SOA 1. Alternatieven voor fossielen 1. Biomassa convertie 2. Micro-algen 3. Valorisatie van neven- en afvalstromen 2. Proces Intensificatie 4. Scheidingstechnologie 5. Groene solventen 6. Micro-procestechnologie 7. Katalyse en alternatieve energie input 3. Duurzame chemische producten en processen 8. Multifactoriele performantie verbeteringsmethodologieën 9. Duurzame chemische producten FISCH veerpont

7 OI8 Center 5 OI7 OI6 OI5 Center 4 Center 1 OI1 OI4 Center 3 OI3 OI2 Center 2 ONZE VISIE De wereldklasse concurrentiepositie en imago van de scheikundige industrie van onze regio behouden en garanderen door duurzame chemische innovatie. Projects 1-5 = Starting Open Innovation Programs Micro-Algen (Industrie leider = Proviron) Valorisatie van afval- en nevenstromen (Industrie leider = Tessenderlo Chemie+ BASF) Hernieuwbare Chemicaliën (Industriie leider = Taminco) ONZE MISSIE Als een open kennisorganisatie, stimuleren we innovatie, onderwijs, ondernemerschap en opleiding in duurzame chemie. We bevorderen het delen van kennis en middelen tussen de industrie, de academische wereld, kenniscentra en andere stakeholders. Dit zal leiden tot doorbraak van nieuwe innoverende samenwerkingsprogramma s, gevolgd door het valoriseren van pistes die nieuwe producten en nieuwe duurzame procédés creëren. We catalyseren de overgang van de chemische industrie naar een broeikas voor innovatie, daarbij ondersteunen we Vlaanderen om zich te vestigen als wereldleider in innovatie in duurzame chemie, door nieuwe KMO s te creëren en bestaande KMO s te ontwikkelen, en zo bij te dragen tot hogere welvaart en betere levenskwaliteit in Vlaanderen. Scheidingstechnologie (Industriie leider = Janssen Pharmaceutica) Project 6 = OIC Project 7 = SCKC Micro-procestechnologie (Industrie leider = Procter & Gamble) Andere industrie leiders: BASF, Solvay, Agfa, EcoSynth Strategische Open Innovati-e Onderzoeksgenda infrastructuur Cluster FISCH veerpont = SusChemFlanders platform Kenniscentrum voor Duurzame Chemie ONZE AANPAK Voor een duurzame flow van chemie innovatie in Vlaanderen, bouwen we een stabiel schip (= FISCH veerpont) en varen ermee naar een blauwe oceaan vol met innovatie opportuniteiten. Dit FISCH veerpontont drijft op 6 sterke kennisthema s (i.e., Onderzoek, Ontwikkeling, Ondernemerschap, Opleiding, Onderwijs en Openheid), en draagt onze drie krachtige zeilen: een Strategische Onderzoek Agenda een Open Innovatie-infrastructuur Cluster een Kenniscentrum voor Duurzame Chemie De maatschappelijke uitdagingen veroorzaken de wind in onze zeilen. Project 8 = Visionair project Project 9 = Platform

8 Inhoud o FISCH o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen bedrijven onderling? o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de UK. FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

9 Een koolstof levenscyclus kwantificering werd uitgevoerd door McKinsey en Öko-Institut, in opdracht van ICCA (2009) FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

10 Opwaarderen van nevenstromen Consumentenafval Hergebruik als: Industriële afval Schadelijke uitstoot Industriële nevenproducten Essentiële nutriënten (P, K, S) Plastics Metalen Zeldzame elements Chemische bouwstenen INTERNAL

11 Groei business voor Tessenderlo Kerley Zwavel emissies van raffinaderijen Vloeibare meststoffen Gelatin & natural derivatives Slachthuisafval Gelatine Pet food Personal care Energie... Water treatment Zuurbaden uit de staalnijverheid Flocculant voor waterzuivering INTERNAL

12 Klassiek Business Model Leverancier(s) Nevenstromen Waarde Eindproducten Industrieel Dubbel inkomsten model -kosten vermijden langs ene kant (en leverancier bereid om winst te delen) -extra inkomsten aan de andere kant Klant(en)

13 Alternatieve Business Modellen FISCH Consortia Leveranciers(s) Waste Afval verwervende/verwerkende bedrijven Waste materials Techn Techn Value Industriëlen Technologie Leveranciers Finished products Klant(en) Facilitators

14 Hoe consortia vormen? Bestaande (gelijkaardige) nevenstromen Leverancier/verwerker/klant relatie Bedrijven en kenniscentra clusteren rond: Technologieën Egological benadering INTERNAL

15 Egologische voorbeelden Tessenderlo o Proteinerijke nevenstromen uit voedingsnijverheid o Vaste ijzerrijke nevenstromen uit de staalnijverheid o Zwavel recuperatie uit biogas-zuiveringsinstallaties o Fosforrijke nevenstromen: isoleren van de fosfor o Nevenstromen die zouten bevatten van H 2 S o FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

16 Groen: TC contacteert andere bedrijf met positief gevolg Rood: Ander bedrijf contacteert TC met positief gevolg Grijs: Kontakten zonder gevolg INTERNAL

17 INTERNAL

18 Bredere manier om consortia te vormen Bestaande (gelijkaardige) afvalstromen Leverancier/verwerker/klant relatie Bedrijven en kenniscentra clusteren rond: Technologieën Egological benadering INTERNAL

19 Inhoud o FISCH o Is er ruimte (Business) voor afvalverwerking tussen bedrijven onderling? o Voorbeelden o Hoe te realiseren in Vlaanderen? Voorbeeld uit de UK. FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11

20 Het NISP als mogelijke inspiratiebron. Wat is het NISP? National Industrial Symbiosis Program: Business opportunity program which develops mutually profitable links bewteen companies from all industrial sectors so that under used resources and/or materials from one company can be recovered, reprocessed en re-used by others Opgericht in 2005 Actief in heel UK, en regionaal georganiseerd leden Returning resources to productive use is becoming an integral part of economic activity. It is vital therefore that businesses have knowledge of what is available in order to trade resources easily. Industrial Symbiosis are big words, but NISP makes it simple and straightforward. Ondersteund door lokale overheden INTERNAL

21 Bedrijven geven informatie, eventueel onder een confidentiality agreement, aan NISP Nevenstromen Stromen die bedrijven wensen te sourcen NISP consultants gaan op zoek naar mogelijke opportuniteiten voor valorisatie NISP bouwt database van technologie-leveranciers NISP kan zo technologie suggereren om reststromen van een bedrijf te linken aan een bronstroom van een ander NISP organiseert workshops (algemeen of sector-gebaseerd) om leden samen te brengen, en te brainstormen over opportuniteiten voor hergebruik Mindmaps, bvb voor chemische sector, worden ontwikkeld NISP biedt ondersteuning bij samenwerking door bvb toegang tot funding te faciliteren

22

23 Voorbeeld: Hergebruik van off-spec PVC stabilizer Bedrijven Chemson productie site: chemisch gebaseerde PVC stabilisatoren, gebruikt in de productie van UPVC-producten zoals ramen en deurframes Polymer Industries: Polymeer kralen, gebruikt bij de productie van outdoor aggregate products zoals stoepranden Chemson produceert een bepaalde hoeveelheid off-spec product Wat Deze reststroom werd naar een stortplaats gebracht Polymer Industries kan dit product nu gebruiken als feedstock voor de eigen productie 120 ton hergebruikt 435 ton CO² emissie vermeden INTERNAL

24 Verified Outputs 2005 to 2010 Total of 37m investment over 5 years Year on year Flat 5 years Environmental Landfill Diversion (Tonnes) 7,022,384 35,111,920 CO 2 Reduction (Tonnes) 6,038,059 30,190,295 Virgin Material Savings (Tonnes) 9,704,711 48,523,555 Hazardous Waste Eliminated (Tonnes) 363,626 1,818,130 Water Savings (Tonnes) 9,569,738 47,848,690 Economic Cost Savings to Business 218,515,161 1,092,575,806 Additional Sales for Business 176,097,919 1,232,685,433 Social Jobs Created ,181 Jobs Saved ,632

25 Opzet Het uitwerken en realiseren van een Businessmodel (servicemodel) in Vlaanderen waarbij nevenstromen van bepaalde (industriële en andere) activiteiten worden verzameld, herwerkt en opgewaardeerd tot waardevolle, marktrijpe producten. Verhogen van de duurzaamheid van deze activiteiten. Creëren van nieuwe business INTERNAL

26 Verdere doelstelling Korte termijn - VERRUIMEN Bilaterale kontakten stimuleren tussen leveranciers en/of producenten van nevenstromen, en mogelijke afnemers. Ontwikkelen van een tool hiervoor. Kenniscentra, technologie leveranciers en verwervers van nevenstromen erbij betrekken Kleine consortia maken rond specifieke projecten Middellange termijn - KIEZEN Projecten definiëren die een breder publiek van stakeholders kan interesseren. Grotere consortia opzetten rond meer algemene thema s (dichter bij basic research???) INTERNAL

27 Samenvattend o o o o Valorisatie van afval is geen kost maar brengt op, niet alleen milieutechnisch, maar ook zakelijk, mits men het juiste consortium vormt. Afval hoeft niet direct te worden gevaloriseerd als energiebron, maar kan ook een beginproduct zijn voor producten met een hogere toegevoegde waarde. Heel wat bedrijven zijn in staat bepaalde afvalstromen van andere bedrijven te valoriseren. Er is nood aan een goede inventarisatie van de bestaande afvalstromen, en aan experten die actief op zoek gaan naar de geschikte partners voor het verwerken van afvalstromen. FEBEM Vierde Afval- en Materialencongres Brugge 6/04/'11