1. JUWELIERS Samenvatting en conclusies Branche

Transcriptie

1 1. JUWELIERS 1.1. Samenvatting en conclusies De belangrijkste ontwikkelingen in de branche en op de arbeidsmarkt zijn als volgt samen te vatten 1. - De dalende omzet is reeds in 2008 ingezet en is door de economische crisis nog verder afgenomen met ruim 8% in De juwelier zou hierop moeten inspelen en zijn commerciële kansen moeten pakken. Hierbij valt te denken aan kiezen voor een specifieke doelgroep, winkel en collectie aanpassen aan de behoefte van de consument (rebranding van de winkel, atelier in ere herstellen), op zoek gaan naar nieuwe verkoopkanalen (webwinkels), maar ook de benadering van de consument aanpassen. Ook kan het op de juiste manier sturen op cijfers met aandacht voor omloopsnelheid het resultaat toch positief beïnvloeden. - De consument weet reeds veel via internet. Dit vraagt vakdeskundige verkopers. - De juweliers hebben dan ook vooral behoefte aan goed geschoolde verkoopmedewerkers. - De gediplomeerde uitstroom in de juweliersopleiding (bol) is vooralsnog onvoldoende om aan deze vraag uit het bedrijfsleven te voldoen. De nu enkele jaren geleden gestarte duale bol/bbl gaat zijn vruchten afwerpen. - De juweliersopleidingen worden wat meer gedecentraliseerd. De eerste start is gemaakt met een tweede locatie in Rotterdam Branche Tot de juweliersbranche worden bedrijven gerekend waarvan de omzet voor tenminste 50% bestaat uit de verkoop van gouden, zilveren en diamanten voorwerpen en/of uurwerken. De ondernemingen hebben als hoofdactiviteit het verkopen van sieraden en horloges. Een aantal van deze ondernemingen heeft als nevenactiviteit het herstel van sieraden en het vervaardigen van nieuw werk in zilver of goud. De meeste juweliers besteden de reparatie van sieraden en horloges uit. Er is nog maar een klein aantal juweliers dat nog mechanische klokken verkoopt. De reparatie van klokken gaat meestal naar ateliers die daarin gespecialiseerd zijn. Aantal ondernemingen De juweliersbranche bestaat uit 1495 ondernemingen (in 2007) en zit in een dalende lijn, gezien vanaf De meeste bedrijven tellen één vestiging. Zo'n 5% van de bedrijven heeft meerdere vestigingen. In deze ondernemingen zijn 6200 personen werkzaam (2008). Bedrijfsomvang Zoals in figuur 1 is te zien, varieert de bedrijfsomvang van juweliersbedrijven nogal. Maar de zelfstandigen zonder personeel (28 %) en ondernemingen met twee werkzame personen (24 %) vormen samen de meerderheid van de branche. 1 De branchegegevens in dit hoofdstuk zijn afkomstig uit onderzoek van EIM van

2 Figuur 1 Bedrijfsomvang aantal werkzame personen in % aantal juweliersbedrijven 4% 13% 28% 1 werkzame persoon 2 werkzame personen 31% 3 t/m 5 werkzame personen 6 t/m 10 werkzame personen 11 en meer werkzame personen 24% Bron: EIM (2008) Omzet De omzet van de juweliersbranche komt voor het grootste deel voort uit de verkoop van sieraden en uurwerken (zie figuur 2). Figuur 2 Gemiddelde omzetsamenstelling 2% 27% 5% 5% 7% 3% 51% verkoop van zelf vervaardigde edelmetalen voorwerpen verkoop van sieraden verkoop van kleine uurwerken: horloges verkoop van grote uurwerken: klokken verkoop van overige artikelen reparatieomzet uurwerken reparatieomzet sieraden Bron: EIM (2008) 2

3 Indexcijfers Door de conjunctuurgevoeligheid van de juweliersbranche komt de economische crisis harder aan dan in de totale (non-food) detailhandel (zie figuur 3). De consument maakt onderscheid in producten die in het dagelijks leven noodzakelijk zijn en producten waarvan de aankoop makkelijk geschrapt of uitgesteld kan worden. Branches in de detailhandel die het vaak van de laatste paar maanden van het jaar moeten hebben, zoals Juwelier, realiseerden eind 2009 geen omzetgroei. Juwelier zetten in december 2009 duidelijk minder om dan in december De juweliers noteerden een omzetverlies van 10%. Normaliter halen juweliers ongeveer 20% van hun omzet uit de laatste twee maanden van het jaar. Over heel 2009 boekten juweliers ruim 8% minder omzet. Het omzetverlies in de totale detailhandel bedroeg bijna 5%. Figuur Omzetontwikkeling juweliers en non-food juweliers winkels in non-food artikelen Jaartal Bron: CBS (2010) (indexcijfers omzetomzetontwikkeling, 2005 = 100) In 2008 was de omzetdaling van juweliers een stuk kleiner (1,8%). In 2007 was nog sprake van een toename van 3% 2. In tijden van economische onzekerheid neemt de belangstelling voor de goudmarkt toe; de goudprijzen zijn sinds 2001 aan het stijgen 3. Ondanks de steeds hogere goudprijzen verandert het bestedingspatroon niet, maar wordt de consument wel voorzichtiger. Het effect van een hoge goudprijs is ook dat er meer zilveren sieraden worden gekocht door de consumenten, maar ook de zilverprijs blijft doorstijgen. 2 HBD, (2010) branche juweliers/feiten & cijfers 3 Rabobank, bedrijven/mkb feiten & cijfers/ branche detailhandel non-food/juweliers 3

4 Indexcijfers Uit figuur 4 blijkt dat december de absolute topmaand blijft voor de totale branche van juweliers (gratificatie). Ook in mei laat de omzet een piek zien (vakantiegeld). In de belangrijke decembermaand van 2009 was de omzet 15% lager dan in dezelfde maand van Voor het eerst sinds 2003 daalde in 2009 de decemberomzet 4. Figuur 4 Omzetontwikkeling Omzetontwikkeling juweliers e kwartaal 2e kwartaal 3e kwartaal 4e kwartaal Kwartaal Bron: CBS (2010) (indexcijfers omzetontwikkeling, 2005 = 100) Brancheontwikkelingen Samenwerking De juweliersbranche zoekt ook steeds meer de samenwerking in ketenvorming. Het merendeel van de juweliers (88%) opereert als ongebonden zelfstandige. Volgens de brancheorganisatie is dit het gevolg van de grote rol die het vertrouwen tussen de klant en de juwelier speelt. Hierdoor is de persoon van de juwelier van groot belang. Een beperkt aantal winkels is aangesloten bij een inkooporganisatie (3%) en 9% maakt als filiaal of franchiseorganisatie deel uit van een keten 5. Overigens is wel een groot aantal juweliers (ongeveer 750) lid van de brancheorganisatie NJU (Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche). Er zijn tot op heden geen samenwerkingsverbanden aangegaan met juweliers(-ketens) in de ons omringende landen. De bijouteriemarkt werkt meer grensoverschrijdend. De juweliersbranche zoekt wel samenwerking in ketendigitalisering. De inkoop bij de juwelier is voorzichtiger geworden. De voorraad moet kleiner en de bestelsnelheid moet groter zijn. De importeurs spelen hier al steeds beter op in. Er wordt steeds beter gekeken naar de kredietwaardigheid van individuele bedrijven. Met het project digitale samenwerking in de sieraden en horlogebranche spelen de Federatie Goud Zilver (FGZ), het Hoofdbedrijfschap Detailhandel (HBD) en TNO in op deze behoefte. Het doel is het bereiken van tijd- en geld besparing door het berichtenverkeer tussen groot- en detailhandel meer te digitaliseren en door standaardisering 4 HBD, (2010) branche juweliers / feiten & cijfers 5 HBD, (2010) branche juweliers / feiten & cijfers 4

5 beter op elkaar af te stemmen. Hierdoor kan efficiënter voorraadbeheer, een hogere omloopsnelheid en beter inspelen op trends worden bereikt 6. Het project bevindt zich in de pilotfase. Webwinkel In 2008 beschikte bijna 75% van de bedrijven over een eigen website. Hoewel er geen nieuwe cijfers beschikbaar zijn voor de juweliersbranche afzonderlijk, is aannemelijk dat dit percentage nu hoger is. De website wordt gebruikt voor het verstrekken van algemene informatie over het bedrijf, informatie over product/dienst, klantenservice en voor online verkoop (betalen en bezorgen). De online verkoop lag in 2008 op ongeveer 31% van de bedrijven met een eigen website. Dit percentage ligt waarschijnlijk op dit moment iets hoger. De jongere consument tot 40 jaar met een modaal inkomen of hoger doet inmiddels bijna de helft van de nietdagelijkse boodschappen via internet. Dat is een stijging van 15% ten opzichte van een jaar geleden 7. De juweliers vinden het lastig zich goed via internet te profileren of besteden hieraan onvoldoende aandacht. Er zijn bedrijven die websites bouwen en onderhouden voor juweliers. Op dit moment is er een brancheplatform in ontwikkeling waar juweliers simpel een eigen website kunnen realiseren tegen geringe kosten en waarvan het assortimentaanbod en de uitlevering in samenwerking met en door aangesloten groothandels wordt uitgevoerd. Door de grote hoeveelheid informatie op internet weet de consument veel over producten en prijzen en is hij/zij goed voorbereid. Gevolg is dat de consument reeds weet wat hij wil. Dit betekent voor juweliers dat zij steeds meer optreden als verkoper in plaats van adviseur. Daarnaast is het van belang dat de juwelier zijn vakkennis doorontwikkelt. Naast het volgen van een opleiding is de portal GZU-online 8 een voorbeeld om kennis bij te houden en te ontwikkelen. Het gaat meer en meer om service en vriendelijkheid, beleving en uitstraling. Kwaliteit is een vanzelfsprekendheid geworden. Maar wanneer dit niet in orde is, komt de consument niet terug 9. Er worden steeds meer artikelen ter reparatie aangeboden die men via internet voor een lagere prijs heeft aangeschaft. Het blijkt dat dit met name binnen de garantieperiode nogal eens voor problemen zorgt, aangezien de klant zijn artikel niet bij de(zelfde) winkel heeft gekocht. Beleving De eenduidige juweliersklant verdwijnt, elke groep heeft behoefte aan een andere uitstraling en benadering. Dit vraagt de juweliers een keuze te maken voor een specifieke doelgroep (trendy of luxezaak). Enkele juweliers experimenteren de laatste jaren met de inrichting van de winkel om zodoende een onderscheidend karakter uit te dragen, met de juiste look en feel. Bij deze bedrijven staat de klant nog centraal en is het servicegericht zijn de kracht van de onderneming. Bedrijven waar de snelle verkoop centraal staat, zien dat hun omzet onder druk komt te staan. De oorzaak is dat veel van de artikelen via internet makkelijk, veilig en vaak goedkoper kunnen worden aangeschaft. Hun laagdrempelig zijn heeft bijna geen meerwaarde meer. De kleinere juweliers worstelen met een te breed assortiment en een rebranding is vanwege grote investeringen een groot probleem. Ook in deze branche is er een toenemende vergrijzing. Er ontstaat langzaam een overnamegolf onder juweliersondernemers. Een algemene tendens onder consument is dat zij behoefte hebben aan beleving en een authentiek verhaal. Zij zien graag hoe de producten tot stand komen. Werd in het recente verleden het atelier vaak als verloren ruimte gezien, nu wordt het ambacht weer meer in de etalage gezet. Juwelier met eigen atelier is weer een verkoopargument geworden. Veel parttime goudsmeden en uurwerkmakers bezetten deze ateliers voor een dagdeel of voor enkele dagen. 6 Edelmetaal (april 2010) 7 Edelmetaal (jan./feb. 2010) pagina Edelmetaal (okt. 2009) 9 Edelmetaal (2009). Themanummer e-commerce (pag ). Edelmetaal, Voorburg. 5

6 Juweliers verkopen de mooiste collecties op horlogegebied, maar lijken de after-salesaspecten nog niet serieus te nemen. Het verkrijgen van merkonderdelen wordt steeds moeilijker. Goed geauditeerde ateliers en kundige horlogemakers blijven verstoken van (revisie-)onderdelen. Productbeveiliging De veiligheid voor eigen personeel en klanten is steeds beter gewaarborgd. Werd een sluizensysteem eerst als een extra barrière gezien, dit is nu veranderd in een kwaliteitskenmerk voor de betere juwelier. Opleiden van leerlingen, stagiairs, werknemers met het oog op de veiligheid is algemeen gebruik geworden. Vanuit de overheid is de landelijke regeling Veiligheid Kleine Bedrijven (VKB) gestart. Hierbij krijgen kleine bedrijven gedeeltelijke onkostenvergoeding voor het beveiligen van hun bedrijf 10. Vooralsnog heeft hierbij de nadruk vooral gelegen op de beveiliging van de winkel. De branche is echter al geruime tijd aan het nadenken over beveiliging van het product zelf, voornamelijk horloges en sieraden uit het hoge(re) prijssegment met behulp van micro-dottechnologie en dna-code. Door de steeds geavanceerde technieken om (kleur-)stenen op te waarderen is het steeds meer van belang dat de determinatie gebeurt door een specialist met de benodigde apparatuur. Determineren met alleen gebruikmaking van de loep is onvoldoende. De beveiligingscommissie van de Federatie Goud & Zilver geeft een tweemaandelijkse nieuwsbrief uit met tips. Zij hebben een waarschuwingssysteem en een register van vermiste horloges. 10 Edelmetaal, nov

7 1.3. Arbeidsmarktsituatie Werkgelegenheid Volgens het EIM-onderzoek (2008) waren er in 2007 ongeveer personen werkzaam in de juweliersbranche. Dit kwam neer op ongeveer banen. Het aantal banen is in de jaren daarna iets gegroeid, maar daalde na In 2010 bedroeg het totaal aantal banen in de branche Parttime werk (tussen 16 en 32 uur per week) komt het meest voor in deze branche (51%). Ongeveer 26% van het personeel kan aangemerkt worden als "Hulpkrachten" met een baanomvang van minder dan 16 uur per week. Het percentage fulltimebanen ligt op ongeveer 23%. Tabel 1 Baanomvang in juweliersbranche 2010 (exlusief ondernemers, meewerkende gezinsleden en uitzendkrachten) Aantal banen in uur of meer per week 23% 32 tot 38 uur per week 9% 24 tot 32 uur per week 18% 16 tot 24 uur per week 24% minder dan 16 uur per week 26% Bron: HBD (2011) Veel voorkomende functies De grootste groep werkzame personen (40%) is werkzaam in de functie van verkoopmedewerker. 44% van alle werkzame personen is in een juweliersfunctie werkzaam: aspirant-juwelier, juwelier, juwelier-bedrijfsleider, juwelier-ondernemer (in totaal ruim personen). Man-vrouwverhouding De man-vrouwverhouding in de juweliersbranche is voor de ondernemers 50%-50% en voor de werknemers 20%-80%. Dit betekent dat er in deze branche beduidend meer vrouwen werkzaam zijn dan in de totale detailhandel 11. Bedrijfsopvolging Bedrijfsopvolging is nog steeds een issue, want het aandeel oudere ondernemers is nog aanzienlijk. In 2008 was 40% van de ondernemers 50 jaar en ouder 12. Overname is niet makkelijk voor jonge ondernemers, vanwege het aanzienlijke geïnvesteerde kapitaal. Een radicale uitverkoop biedt een mogelijkheid voor de startende opvolger. In 2008 werd 44% van de nieuwe bedrijven overgenomen van hetzij familie, hetzij een vroegere werkgever of een andere partij 13. Als gevolg van de huidige economische crisis is het voor starters voorlopig erg moeilijk om zonder eigen vermogen een juweliersbedrijf te starten met bankkrediet. 11 HBD (2010): branche juweliers / feiten & cijfers 12 HBD, (2008) branche juweliers / feiten & cijfers 13 EIM,

8 % werkzame personen Leeftijdsopbouw De leeftijdsopbouw in de juweliersbranche (figuur 5) verschilt van aanpalende branches als de uurwerktechniek en de goud- en zilversmeden. In de juweliersbranche werken namelijk relatief meer jongere werknemers (18 t/m 34 jaar), vooral als verkoopmedewerker. Als de leeftijdsopbouw echter wordt vergeleken met die van de (alle) werkzame personen in Nederland wordt duidelijk dat het percentage juweliers tot en met 34 jaar 18% lager ligt. Men ziet dat het percentage werkzame personen tot en met 44 jaar in de juweliersbranche lager ligt dan in de totale groep werkzame personen. Daarentegen is het percentage werkzame personen tussen de 45 en 65-plus in de juweliersbranche groter dan dat in de totale groep werkzame personen in Nederland. Figuur 5 35% 30% 25% 20% Leeftijdsopbouw werkzame personen juweliers 31% 25% 25% 23% 21% 21% Leeftijdsopbouw werkzame personen in Nederland (CBS 2011) Leeftijdsopbouw werkzame personen juweliers 15% 15% 14% 10% 8% 10% 7% 5% 0% t/m 24 jaar 25 t/m 34 jaar 35 t/m 44 jaar 45 t/m 54 jaar 55 t/m 64 jaar 65 jaar en ouder Bron: EIM (2008), CBS (2011) Arbeidsmarktperspectief Uit de vacaturepeiling door EIM in september 2007 bleek er een grote behoefte te zijn aan verkoopmedewerkers juwelier. Een kleine 10% van de juwelierszaken had één of meerdere vacatures. In juni 2009 heeft de SVGB een vacaturepeiling gedaan, waaruit een sterke daling bleek. Deze is hoofdzakelijk te verklaren door de recessie. Tijdens de metingen van november 2009 is het aantal alweer gestegen en de metingen van februari en juni 2010 geven geen grote veranderingen. Het is echter wel opvallend dat het aantal vacatures in juni 2011 aanzienlijk is gestegen. Dit is vooralsnog moeilijk te verklaren en er kunnen nog geen uitspraken worden gedaan over een mogelijke trend. Wel is te zien dat de meeste vacatures te vinden zijn bij de juweliers in het lagere segment, waar over het algemeen meer verloop is. Tabel 2 Vacaturepeiling in juweliersbranche Juweliers November 2009 Februari 2010 Juni 2010 Juni 2011 Aantal vacatures Bron: SVGB (2009, 2010, 2011) De vacatures zijn uit vakbladen en op internet bij individuele bedrijven en op vacaturewebsites geïnventariseerd. De vacatureaantallen geven een indicatie van het aantal vacatures in de branche en de ontwikkeling daarvan in de afgelopen twaalf maanden. Het werkelijke aantal vacatures ligt waarschijnlijk iets hoger. 8

9 Verwachting voor de komende jaren Binnen de juweliersbranche is er een structurele behoefte aan verkoopmedewerkers met vakkennis. 40% van de instroom komt van buiten de branche en is (nog) niet opgeleid 14. Vakschool Schoonhoven heeft voor deze groep een deeltijd-bol opleiding ontwikkeld, waarin zij vakkennis kunnen opdoen. Het verloop (in- en uitstroom) in de branche zit met name in de functie van verkoopmedewerker. De verklaring hiervoor is het relatief lage salaris in vergelijking met verkoopmedewerkers in andere detailhandelbranches 15. Op de middellange termijn is er behoefte aan nieuwe juweliers (vervangingsvraag). Een grote groep juweliers gaat de komende jaren met pensioen en moet vervangen worden. 14 EIM, SZW (2007): 9

10 1.4. Onderwijsinformatie Eén landelijke vakschool Binnen de juweliersbranche worden momenteel twee opleidingen verzorgd waarin de nieuwe leerlingen kunnen instromen. In de huidige kwalificatiestructuur is de kwalificatie Juweliersbedrijf opgenomen met als diplomeringsmogelijkheden: - het diploma Medewerker Juwelier, mbo-niveau 3 - het diploma Juwelier, mbo-niveau 4 Alle genoemde opleidingen worden aangeboden bij de Vakschool Schoonhoven, onderdeel van ROC Zadkine. Deze vakschool verzorgt ook deeltijdopleidingen en cursussen. Overzicht gevulde bpv-plaatsen en leerbedrijven In onderstaand schema ziet u een overzicht van het aantal gevulde leerbedrijven per CWI-regio. Er is een opsplitsing gemaakt naar gevulde leerbedrijven in eerste en tweede stageperiode en het totaal aantal leerbedrijven. Figuur 6 Legenda Gevulde leerbedrijven tijdens 1 e stage (BOL+BBL) Gevulde leerbedrijven tijdens 2 e stage (BOL+BBL) Leerbedrijven Bron: SVGB (2011) Er zijn voldoende leerbedrijven voor juweliers, zelfs in het buitenland is een leerbedrijf actief. Een overzicht met het aantal leerbedrijven staat in de bijlage aan het eind van dit hoofdstuk. Er is zelfs sprake van een behoorlijk overschot. Dit heeft vooral te maken met het geringe aantal leerlingen voor de opleidingen. Daarnaast zijn de bedrijven zich steeds meer bewust van hun opleidingstaken en willen zij daarin investeren. De afgelopen jaren is het aantal leerbedrijven dan ook fors gegroeid. Er zijn relatief veel leerbedrijven erkend in de regio s Middenwest en Zuidwest. Dit heeft voor een deel te maken met het feit dat veel voltijd bol-leerlingen in deze regio s op kamers wonen rondom de locatie van de opleiding. Zij zoeken het liefst een bedrijf in de buurt. De leerlingen van de deeltijd bol opleiding kiezen een stage plaats in de buurt van de woonplaats waar zij oorspronkelijk vandaan komen. Wanneer er minder leerbedrijven dan leerlingen zijn in een regio, is dat op drie manieren ondervangen. Ten eerste hebben sommige leerbedrijven meerdere praktijkopleiders en ook meer leerplaatsen. Ten tweede kunnen veel leerlingen in aangrenzende regio s of in de regio van de oorspronkelijke woonplaats terecht. Ten derde kunnen leerlingen zelf een bedrijf uitzoeken dat vervolgens, als het aan de erkenningscriteria voldoet, wordt erkend. 10

11 jaar Leerlingaantallen Ten opzichte van het schooljaar (2008/2009) met 82 leerlingen is het aantal leerlingen in het schooljaar 2009/2010 met 6 leerlingen gedaald naar 76. In 2010/2011 is het aantal verder gedaald van 76 naar 68 leerlingen. De deeltijd bol-opleiding is nog steeds een succes wat te verklaren is door de grote behoefte van de ondernemers om hun personeel kort en flexibel op te leiden naast hun werk in de winkel (bbl-opleidingstructuur). Het verder opleiden van eigen personeel wordt als een goede bijdrage gezien om zich staande te houden ten opzichte het grootwinkelbedrijf en de bijouteriesector. De opleiding levert een diploma op, is flexibel en afgestemd op de werksituatie en het CFI geeft hiervoor ook een stimuleringssubsidie. Via de Nederlandse Juweliers- en Uurwerkenbranche (NJU) kan de scholing van medewerkers voor 80 % gesubsidieerd worden, 40 % uit het Sociaal Fonds Detailhandel en 40 % uit het Europees Sociaal Fonds (ESF) via het HBD. Ook loondervingkosten worden door het Sociaal Fonds vergoed. De nieuwe voltijd-bolopleiding Medewerker Juwelier op niveau 3 trekt dit jaar drie nieuwe leerlingen aan. De vraag is dan ook wat de arbeidsmarktrelevantie is van deze opleiding en of de gekozen leerweg aansluit bij de behoefte in de branche en aantrekkingskracht heeft voor potentiële leerlingen. Gediplomeerden De oude opleidingstitels zijn Juwelier/Ondernemer en Aspirant Juwelier, de nieuwe titels zijn Juwelier en Medewerker Juwelier. De oude opleiding Aspirant Juwelier op niveau 2 wordt niet meer aangeboden en is aflopend. De nieuwe kwalificatie, Medewerker Juwelier, heeft in 2010 voor het eerst een gediplomeerde uitstroom. In 2010 hebben zeven deelnemers deze kwalificatie behaald. Daarnaast zijn er twee deelnemers uitgestroomd met het diploma Juwelier/Ondernemer en negen deelnemers met het diploma Juwelier (zie figuur 7). Figuur 7 Gediplomeerde uitstroom opleiding juwelier Aspirant Juwelier Juwelier Juwelier/Ondernemer Medewerker Juwelier aantal gediplomeerden Bron: DUO (2011) Kenmerken leerlingenpopulatie De helft van de leerlingen die de opleiding Juwelier volgt, heeft een vooropleiding vmbo theoretische leerweg. Daarnaast heeft de opleiding met 19 % relatief veel leerlingen met havo als vooropleiding in vergelijking met andere mbo-opleidingen. 11

12 Figuur 8 Vooropleiding leerlingen juweliers % 4% 3% 19% 37% Lager onderwijs VMBO TL VMBO excl. TL HAVO VWO MBO Hoger onderwijs 19% 15% Bron: DUO (2011) De leeftijd van de leerlingen in de opleiding juwelier is in vergelijking met andere bol-opleidingen relatief hoog. 34% is in de leeftijdscategorie jaar. De grootste groep heeft een leeftijd van jaar (54%) en zo n 12% is ouder dan 25 jaar. Figuur 9 Leeftijdsopbouw opleiding juwelier % 3% 34% jaar jaar jaar jaar 54% Bron: DUO (2011) 12

13 Bijlagen hoofdstuk juweliers Tabel 1: Aantal leerlingen juweliers schooljaar 2010/2011 uitgesplitst naar CWI-district Juwelier (10297) Juweliersbedrijf (medewerker juwelier) (92810) Niveau 3 (BOL Deeltijd) Juwelier/Ondernemer (10293) Juweliersbedrijf (juwelier) (92820) Niveau 4 (BOL Voltijd) Juweliersbedrijf (juwelier) (92820) Niveau 4 (BOL Deeltijd) Totaal Middenwest Noord 1 1 Noordwest Oost Zuidoost Zuidwest Totaal Bron: DUO-CFI (2011) Tabel 2 Ontwikkeling leerlingaantallen juweliers Jaar Aantal leerlingen Bron: DUO-CFI ( ) Tabel 3: Aantal leerbedrijven juweliers schooljaar 2010/2011 uitgesplitst naar CWI-district Medewerker juwelier (92810) Juwelier (92820) Niveau 3 Niveau 4 Middenwest Noord 12 9 Noordwest Oost Zuidoost Zuidwest Buitenland 1 Totaal Bron: SVGB (2011) 13

14 Bronverwijzingen Onderzoeksrapporten EIM (2008). Structuuronderzoek Juweliers EIM, Zoetermeer. HBD (2005). Ervaringen uit het verleden zijn (g)een garantie voor de toekomst. HBD, Den Haag. ABN AMRO sector Research (2008). Brancherapport Visie op retail (pag ). ABN AMRO, Amsterdam. TNO Defensie en Veiligheid in opdracht van Hoofdbedrijfschap Detailhandel (2008). Productbeveiliging Juweliersbranche. TNO, Den Haag. Vakbladen Edelmetaal (2009). Themanummer e-commerce (pag ). Internet branche juweliers / feiten & cijfers bedrijven/ advies / cijfers en trends/ branches/ detailhandel non-food / juweliers retail