Geocaching De basis. GPS en coördinaten

Transcriptie

1 Geocaching De basis Geocaching laat zich in het kort omschrijven als puzzelen, lopen, fietsen en navigeren met GPS. Het einddoel is een verstopte container, de zogenaamde cache. In deze container zit mimimaal een logboekje waar geocachers hun vondst kunnen opschrijven (loggen). Daarnaast kunnen er kleine items in de container zitten die geruild kunnen worden, de zg. goodies. Het is een uitdaging om deze container te localiseren en te vinden. Dat kan op allerlei manieren. Soms worden de coördinaten van de cache op een internetpagina gepubliceerd. Maar het kan ook zijn dat er eerst een puzzeltocht gelopen moet worden of thuis een raadsel of puzzel opgelost dient te worden alvorens de coördinaten van de cache te kunnen vinden. Om te werken met een handheld GPS ontvanger en het invoeren van coördinaten is een beetje basiskennis noodzakelijk. Hierover gaat dit document. GPS en coördinaten GPS staat voor Global Positioning System en bestaat uit een netwerk van Amerikaanse satellieten die om de aarde cirkelen. Iedere satelliet zend een uniek signaal uit. Een GPS ontvanger kan met behulp van minimaal 4 signalen trianguleren waar de ontvanger zich bevind op aarde. In totaal zijn er minimaal 24 satellieten nodig om een werelddekkend bereik te garanderen. Hoe meer signalen de ontvanger ontvangt, hoe nauwkeuriger de positiebepaling. De ontvangst wordt doorgaans slechter in een bergachtig gebied, als er veel bewolking is of wanneer iemand onder een dik bladerdak loopt. Bij een heel goede ontvangst bij heldere hemel is de onnauwkeurigheid op zijn nog minimaal 3 meter. Als de aarde opgevat kan worden als een bol, dan kan een punt op aarde worden weergegeven door 2 hoeken, namelijk de breedtegraad en de lengtegraad (en ook nog een hoogte als men daarin geinteresseerd is). De breedtegraad geeft aan hoever men zich van de evenaar bevind, de lengtegraad hoeveel men zich vanaf de Greenwhich meridiaan bevind, die door Greenwhich Engeland loopt. Het punt 0 0 is dus het snijpunt van deze meridiaan met de evenaar. Door aan te geven hoeveel ten noorden, ten zuiden of ten oosten of westen men zich van dit punt bevindt, vormt een stel coördinaten. Voorbeelden: N52 E005 (Utrecht, 52 graden noord en 5 graden oost) N19 W155 (Hawaii, 19 graden noord, 155 graden west) S18 E178 (Fiji eilanden, 18 graden zuid, 178 graden oost) Om de plaats nauwkeuriger aan te geven kunnen er meer decimalen opgegeven worden. Echter, de coördinaten van Rottumeroog N E

2 zijn niet zo makkelijk leesbaar. Een oplossing is om de decimalen onder te verdelen in minuten en seconden. Een minuut is 1/60e van een graad, een seconde is weer 1/60e van een minuut oftewel 1/3600 van een graad. Rottumeroog wordt dan N53 32' 29" E006 34' 46" Dit is al beter leesbaar. Voor geocaching gebruikt men praktisch altijd een andere notatie, nl. graden, minuten en duizendsten van minuten. De coördinaten op Rottumeroog worden dan: N ' E ' Deze notatie wordt altijd gebruikt bij het publiceren van coördinaten op een cachepagina. Dit is een wereldwijd coördinatensysteem genaamd World Geodetic System uit 1984, afgekort WGS84. Dit laatste heet de kaartdatum en moet ook ingevoerd worden in de GPS. De vorm van de aarde wordt hier benaderd door een ellipsoïde. Andere coördinaatsystemen maken vaak ook gebruik van een ellipsoide, maar met net een iets andere grootte, orientatie of afplatting. Met als gevolg net iets andere coördinaten die je zo 50 meter in de verkeerde richting kunnen sturen. Een opgeslagen stel coördinaten in een GPS wordt waypoint genoemd. Belangrijk om te onthouden: Voor geocaching, gebruik de notatie graden, minuten en duizenstend van minuten (hddd mm.mmm') met kaartdatum WGS 84 Het Nederlands RD grid Daarnaast wordt bij geocaching nog wel eens het nationale coördinatensysteem van het land gebruikt. In Nederland is dit het Rijksdriehoeksgrid, afgekort RD grid. Het nadeel van een stel coördinaten in graden is dat het bijvoorbeeld niet eenvoudig mogelijk is om de afstand tussen 2 punten over een ellipsoïde uit te rekenen. Daar is software voor nodig. Bij het RD grid is Nederland zodanig op een plat vlak geprojecteerd zodat een vierkant grid in meters ontstaat. Een punt wordt dan gegeven door (x,y). De coördinaten van de voormalig oude vuurtoren van Schokland zijn bijvoorbeeld bij benadering X = , Y = Alle getallen zijn in meters. X is naar het oosten gericht, Y naar het noorden. De oorsprong is in de buurt van Parijs gekozen, maar dit is verder niet van belang. Het grote voordeel van dit systeem is dat het vierkant is en er makkelijker mee gerekend kan worden in het platte vlak. De afstand in meters tussen 2 punten (X1, Y1) en (X2, Y2) is bijvoorbeeld d = X2 X1 2 Y2 Y1 2 Mocht het voor een geocache nodig zijn om in het RD grid te werken, dan kan meestal de GPS op dit grid worden gezet. Voor de notatie moet dan vaak 'Ned. RD grid' gekozen worden 2

3 met kaartdatum 'RD' of 'Dutch'. Projecties Een techniek die nog wel eens gebruikt wordt bij het geocaching zijn projecties. De cache ligt bijvoorbeeld "172 meter van coördinaten P op 203 graden". Zie onderstaande figuur. Hierbij is ligt Q r meter van P gedraaid over θ graden. De hoek is altijd gedefinieerd ten opzichte van het ware noorden. (Eng. true north). Met behulp van een GPS ontvanger zijn de afstand en hoek in te voeren zodat een nieuw waypoint Q automatisch wordt uitgerekend. Verschillende typen geocaches Een geocache heeft een internetpagina, meestal gepubliceerd op waarbij een gratis account is aan te maken. Elke cache heeft een uniek nummer beginnend met 'GC' bijvoorbeeld GC11JRM. Voor elke cache is een referentiepunt op de kaart opgegeven, een titel en wat informatie over de moeilijkheidsgraad van de cache. Van die laatste zijn er twee, namelijk een voor het terrein en een voor de algehele moeilijkheidsgraad van de cache. Dit wordt aangegeven met 1 tot 5 sterren, bijvoorbeeld Het aantal sterren voor het terrein kan betekenen dat er bijvoorbeeld in bergachtig gebied gelopen moet worden. Een terrein van 5 sterren betekent altijd dat er hulpmiddelen en speciale vaardigheden nodig zijn om de cache te vinden. Dit kan een boot zijn, een duikersuitrusting of klimspullen. Als het goed is, staat omschreven in de cache beschrijving wat nodig is. 3

4 Daarnaast wordt vaak de grootte van de cache aangegeven met een symbool: De kleinste categorie worden nano's en micro's genoemd. Een micro is meestal niet groter dan een fotorolletje waar meestal alleen een logrolletje in kan zitten. Een nano is nog kleiner. Deze zijn meestal erg lastig te vinden, zeker als je weet dat een GPS ontvanger een onnauwkeurigheid heeft van minimaal 3 meter. Een small is een doosje tot 1 liter inhoud waar meer in past dan alleen een logboekje. Een regular is vaak een munitiekistje die waterdicht en goedkoop zijn. Globaal gezien zijn er 3 soorten cachetypes. Er zijn er meer, maar die worden in dit document even buiten beschouwing gelaten. Een zogenaamde traditional cache is een cache waarbij de coördinaten gelijk zijn aan de coördinaten bovenaan de pagina. Deze kan dus zonder puzzelen gevonden worden. Echter, let wel op de moeilijkheidsgraad en terrein of er speciale hulpmiddelen of vaardigheden nodig zijn. Bij een multi cache moeten meerdere waypoints bezocht worden waarbij aanwijzingen gezocht moeten worden die tezamen de coördinaten van de cache moeten opleveren. Het kan zijn dat deze coördinaten vantevoren worden opgegeven in de cache beschrijving. Het kan ook voorkomen dat je alleen het be-ginpunt weet en elk volgend punt moet zien te vinden. Dit is een offset cache. Hierbij moet een aanwijzing gezocht worden die het volgende stel coördinaten opleveren of zijn de coördinaten of aanwijzingen op aluminium plaatjes gegraveerd. Bij een multi cache hoort geen extra voorbereiding thuis nodig te zijn alvorens op pad te kunnen. Een unknown cache is een cache waarbij thuis gepuzzeld dient te worden alvorens op pad te kunnen gaan. Dit kan een raadsel zijn (mystery cache) of een puzzel (puzzle cache). Maar het kan ook een multi-cache zijn waarbij voorbereiding gedaan moet worden. Het aantal sterren geeft de moeilijkheidsgraad aan, alleen dit is een subjectieve maat de voor moeilijkheid. Voor caches waar je echt niet uitkomt kun je een hint vragen aan de cache-legger. 4

5 Bij een cache wordt soms ook een hint gegeven: Additional Hints (Decrypt) [puzzel] WCRT pbzzrag [veld] Mbrx ebbq yvagwr bc 43 tenqra inans 4r jvyt gra jrfgra ina qr pnpur ybpngvr (trgryq inans urg abbeqra) Decryption Key A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z (letter above equals below, and vice versa) Deze kan zowel gebruikt worden tijdens het zoeken naar de cache als het oplossen van een puzzel. De hint is versleuteld met het ROT13 codeerschema, waarbij de 26 karakters van het alfabet worden opgevat als 2 rijen van 13 karakters. Maar het is mogelijk de hint automatisch te decoderen en onversleuteld mee te nemen. Trackables Nog belangrijk om even te noemen: Er kunnen items in de cache zitten gelabeld met een aluminium plaatje of een munt met een nummer. Dit zijn travel bug dog tags en geocoins, in het kort trackables genoemd. Deze hebben een uniek nummer. Als deze worden meegenomen, is men geacht het unieke nummer in te voeren op de website en een logbericht achter te laten. Vervolgens moet de trackable weer in een andere cache geplaatst worden zodat deze de wereld rondreist. Sommige trackables hebben ook een specifieke missie. Happy hunting! 5