Handreiking voor de beoordeling van ouderen met de Zelfredzaamheid-Matrix
|
|
- Gustaaf Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Handreiking voor de beoordeling van ouderen met de Zelfredzaamheid-Matrix Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit
2 Handreiking voor de beoordeling van ouderen met de Zelfredzaamheid-Matrix December 2014 GGD Amsterdam: Wijnand van den Boom Menno Segeren Leonie Klaufus Tjerk Kamann Steve Lauriks Matty de Wit Ontwerp logo ZRM door Pakweg GGD Amsterdam Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteurs. De gebruiker mag deze uitgave niet voor willekeurige commerciële doeleinden gebruiken, aanpassen, of overbrengen. Contact: 2
3 Inhoudsopgave Waarom een handreiking voor de beoordeling van ouderen met 4 de ZRM? Het bereiken van de pensioengerechtigde leeftijd betekent voor veel mensen een grote verandering in hun leven. Eén van die veranderingen is het stoppen met werken, waardoor veel meer tijd vrij kan worden besteed. In deze handreiking wordt hier aandacht aan besteed. De handreiking biedt handvatten om de zelfredzaamheid van een oudere zo volledig mogelijk en op een betrouwbare manier in kaart te brengen. Waar haal ik informatie vandaan? 6 De informatie die nodig is voor de beoordeling verzamel je meestal in een gesprek met een oudere. Deze informatie moet zoveel mogelijk aangevuld en geverifieerd worden. Een uitgebreide toelichting op het werken met de ZRM kun je vinden in de handleiding bij de ZRM 2013 ( Aandachtspunten bij de beoordeling 8 In deze paragraaf vind je enkele aandachtspunten die bij het gebruik van de ZRM bij ouderen mogelijk van belang zijn. Deze aandachtspunten zijn het resultaat van gesprekken met verschillende experts. Hoe werd de handreiking voor ouderen ontwikkeld? 13 Bestaande meetinstrumenten voor onder andere de beoordeling van zelfredzaamheid golden als uitgangspunt. Daarnaast werden inhoudelijk verkennende gesprekken met ouderenexperts gevoerd en werd de handreiking aan hen voorgelegd. Tenslotte 14 Geraadpleegde literatuur 15 Geraadpleegde instrumenten 15 3
4 Waarom een handreiking voor de beoordeling van ouderen met de ZRM? Met de Zelfredzaamheid-Matrix (ZRM) meet je hoe zelfredzaam iemand is. Alle gegevens over het functioneren van een persoon druk je op de ZRM uit in een totaal oordeel over de mate van zelfredzaamheid van die persoon op dat moment. De ZRM heeft elf domeinen die zo geselecteerd zijn dat ze relevant zijn voor alle volwassenen die gebruik maken van de Nederlandse openbare (geestelijke) gezondheidszorg (O(G)Gz). Eén van de belangrijkste uitgangspunten bij de ontwikkeling van de ZRM was dat alle domeinen voor alle personen gescoord moesten kunnen worden. Voor sommige specifieke doelgroepen blijkt het wenselijk om naast de elf kern domeinen van de ZRM, ook de zelfredzaamheid op een aantal aanvullende domeinen in kaart te brengen. Voor deze doelgroepen worden daarom zogenaamde ZRM-supplementen ontwikkeld. Zo is in 2013 een ZRM-supplement voor ouders/voogden van minderjarige kinderen ontwikkeld (ZRM-supplement: Ouderschap). Hiermee kan de specifieke zelfredzaamheid met betrekking tot de zorg voor minderjarige kinderen worden beoordeeld op vier aanvullende domeinen. Inmiddels wordt de ZRM steeds vaker toegepast bij (kwetsbare) ouderen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. Het blijkt dat je, voor het volledig in beeld krijgen van alle aspecten van zelfredzaamheid van ouderen, een aanvullend domein van functioneren moet beoordelen. De handreiking die voor je ligt laat zien hoe de zelfredzaamheid van ouderen volledig in kaart kan worden gebracht met behulp van de elf kern domeinen van de ZRM en een aanvullend domein voor mensen die zijn vrijgesteld van arbeid. Dit aanvullende domein staat beschreven in de handleiding bij het ZRM-supplement: Tijdsbesteding. Bij het in kaart brengen van de zelfredzaamheid van een oudere dient dit supplement altijd in combinatie met de ZRM worden afgenomen. Het supplement met bijbehorende handleiding is te vinden op de ZRM-website ( 4
5 Deze handreiking en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding zijn bedoeld voor de beoordeling van personen die de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt. In Nederland is men in de regel vanaf de leeftijd van 65 jaar vrijgesteld van arbeid en heeft dan recht op AOW, eventueel aangevuld met pensioen opgebouwd uit (arbeids)loon. 5
6 Waar haal ik informatie vandaan? De informatie die je nodig hebt wanneer je de zelfredzaamheid van een oudere beoordeelt met de ZRM en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding wordt vaak al verzameld door hulpverleners tijdens het zorgproces. Dit gebeurt onder andere door het houden van gesprekken met een oudere, het afleggen van een huisbezoek of aan de hand van gesprekken met andere hulpverleners en naaste betrokkenen. De ZRM (en ook deze handreiking) is enkel bedoeld om deze informatie te ordenen en structureren om tot een eenduidige, gestandaardiseerde beoordeling van de zelfredzaamheid te komen die vergelijkbaar is in de tijd en tussen personen. Het uitgangspunt van de ZRM is dat het voorschrijft welke informatie je moet verzamelen om tot een beoordeling te komen maar niet op welke manier je die informatie verzamelt. In de meeste gevallen geldt voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding, net als voor de ZRM, dat een interview met een persoon de basis is voor een beoordeling. Het is belangrijk dat informatie verkregen uit een gesprek met een oudere zo mogelijk geverifieerd wordt en indien nodig nog aangevuld, bijvoorbeeld door contact te zoeken met: Naasten (familieleden, vrienden, buren); Hulpverleners die recent contact hebben gehad met de persoon en op de hoogte zijn of haar actuele functioneren; Een mantelzorger of begeleider. Deze personen hebben mogelijk aanvullende informatie die relevant kan zijn voor een betrouwbare beoordeling van de zelfredzaamheid van een oudere. Je kunt ook de afweging maken om de mantelzorger of begeleider bij het gesprek te betrekken, mits een oudere daarmee instemt. Een keerzijde hiervan is dat er dan een situatie kan ontstaan waarin een oudere geen volledige openheid van zaken wil geven, bijvoorbeeld door schaamte, zich groot willen houden of vanwege privacy gevoelige informatie (bijvoorbeeld, iemand wil niet vertellen dat hij/zij met foute vrienden omgaat, omdat hij/zij daarmee het vertrouwen van de mantelzorger zou schaden). Andersom geldt 6
7 eveneens dat de mantelzorger wellicht geen openheid van zaken wilt geven in het bijzijn van een oudere omdat dit mogelijk hun relatie kan schaden (bijvoorbeeld het niet durven aangeven dat er sprake is van geestelijke gezondheidsproblematiek). Een uitgebreide toelichting op het werken met de ZRM vind je in de handleiding bij de ZRM 2013 die te downloaden is op Verder geldt de algemene aanbeveling dat nieuwe gebruikers van de ZRM worden getraind om het instrument goed te kunnen toepassen. Voor informatie over de mogelijkheden voor in-company trainingen kun je een sturen naar naar: 7
8 Aandachtspunten bij de beoordeling Bij het gebruik van de ZRM en het ZRM-supplement: Tijdsbesteding geldt een aantal aandachtspunten. Deze aandachtspunten hebben voor een deel betrekking op het werken met de ZRM in het algemeen en deels zijn ze specifiek opgesteld voor de beoordeling van ouderen. Het ZRM-supplement: Tijdsbesteding is een aanvulling op de ZRM Gezamenlijk zijn zij een eenvoudige meetlat (screener) die een globaal overzicht geeft van het functioneren, oftewel de mate van zelfredzaamheid van een persoon op een aantal belangrijke domeinen van het leven. Omdat de ZRM een screeningsinstrument is, kan het in geen geval worden gebruikt in het kader van diagnostiek (het vaststellen van een ziekte, stoornis of syndroom dat ten grondslag ligt aan de vertoonde symptomen). Uit de beoordeling op de ZRM en het ZRMsupplement: Tijdsbesteding kan blijken dat een oudere op een bepaald domein beperkt zelfredzaam, niet zelfredzaam of zelfs acuut problematisch is. Dit kan een reden zijn om dieper in te gaan op het functioneren van deze persoon op dat domein en eventuele onderliggende oorzaken. Probeer door te vragen. Om de situatie van een oudere goed in kaart te kunnen brengen, is het belangrijk dat je goed doorvraagt. Een oudere kan zijn of haar situatie beter voor laten doen dan het in werkelijkheid is. Waardeer daarom alle informatie die je krijgt, niet alleen die van de oudere zelf, maar ook die van andere informatiebronnen (zoals de mantelzorger, familie, observaties en registraties) en beoordeel deze altijd op hun betrouwbaarheid en bruikbaarheid. Beheer van financiën door derden. Het beheer van financiën kan bij een oudere informeel geregeld zijn, denk bijvoorbeeld aan financieel beheer door (klein)kinderen. Dit kun je aangeven op het standaard ZRM-scoreformulier als HULP informeel bij het domein Financiën. Wanneer een familielid of mantelzorger is aangewezen als bewindvoerder is er sprake van formele hulp. De bewindvoerder moet immers extern verantwoording afleggen aan een formele instantie en is aan een aantal wettelijke regels gebonden met betrekking tot het financieel beheer voor zijn of haar (hulpbehoevende) familielid/vriend. Indien sprake is van financieel 8
9 misbruik door de persoon die de financiën beheert, wat negatieve gevolgen heeft voor de uitgaven ( ongepast uitgeven ), dan zal je dit scoren met een 2 ( niet zelfredzaam ) op het domein Financiën. Complexe activiteiten. Onder complexe activiteiten wordt verstaan; alle activiteiten die nodig zijn voor het op orde houden van het huishouden in het algemeen. Naast stofzuigen, afwassen en de was doen, betekent dit ook het openen en sorteren van de post, het uitvoeren van de administratie, contact opnemen en onderhouden met instellingen, online zaken regelen en beschikken over specifieke informatie wanneer dat nodig is (bijvoorbeeld over de voor- en nadelen van verschillende behandelmogelijkheden). Dit scoor je op het domein Activiteiten van het dagelijks leven (ADL). Het begrijpen en gebruiken van dergelijke informatie kan je onder andere ook terugzien op de domeinen Lichamelijke Gezondheid en Geestelijke Gezondheid (behandeltrouw: begrijpen van voorgeschreven recept of behandeling; verminderd zicht; het niet kunnen horen van de dokter) of Financiën (inkomensbeheer door derden). Eenzaamheid. Naarmate men ouder wordt, kunnen ingrijpende levensgebeurtenissen zich voordoen die een risico op vereenzaming met zich meedragen. Risicofactoren voor eenzaamheid zijn onder andere een sterke inkomensdaling, het verlies van dierbaren of een verslechterende gezondheid. Wanneer een oudere aangeeft dat hij of zij zich eenzaam voelt, zal je dit scoren op de domeinen Sociaal Netwerk (bijvoorbeeld ervaren van onvoldoende sociale steun) en Huiselijke relaties. Gezondheidsproblematiek. Ouderen kunnen te maken krijgen met problemen die cognitief van aard zijn. Voorbeelden daarvan zijn dementie, niet-aangeboren hersenletsel of een beroerte. Daarnaast krijgt de meerderheid van de ouderen op een dag te maken met lichamelijk onvermogen, geheugen en concentratieproblematiek of verminderd zicht/ gehoor. Hoe een oudere omgaat met dergelijke problematiek (met andere woorden, zelfredzaam is met betrekking tot de chronische en soms progressieve gezondheidsproblemen) kun je scoren op de domeinen Lichamelijke Gezondheid en Geestelijke Gezondheid. De zwaartefactor cognitief vermogen (achtergrondinformatie op standaard ZRM-scoreformulier) kun je 9
10 gebruiken om aan te geven dat het cognitief vermogen van een oudere (mogelijk als gevolg van bijvoorbeeld dementie of beroerte) een factor is om rekening mee te houden in de waardering van de ZRM-beoordeling en/of het inzetten van een interventie of behandeling. Het rondkomen met AOW. Wanneer de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt, heeft men recht op een uitkering vanuit de AOW. Wanneer een oudere geen inkomsten heeft uit (vast of tijdelijk) werk en alleen AOW ontvangt, scoor je op domein Financiën maximaal een 3 ( beperkt zelfredzaam ). Echter, sommige ouderen hebben naast AOW ook recht op een aanvullend pensioen. Een aanvullend pensioen wordt gezien als inkomen anders dan een uitkering. Wanneer de hoogte van het aanvullende pensioen zodanig is dat de oudere niet meer afhankelijk is van de AOW-uitkering, kan een oudere de maximale score ( volledig zelfredzaam ) krijgen op het domein Financiën. Mantelzorg. Veel ouderen ontvangen mantelzorg op één of meerdere domeinen van de ZRM en/of van het ZRM-supplement: Tijdsbesteding. Bijvoorbeeld de partner die veel van de ADL-activiteiten voor een oudere doet, een vriend die helpt met het aantrekken van steunkousen of een kleinkind die meegaat naar de bridgeclub. De hulp en zorg die de mantelzorger biedt, kun je per domein van de ZRM en het ZRMsupplement aangeven op het standaard scoreformulier in de kolom Hulp aanwezig (informeel/formeel), direct achter de ZRM-beoordeling. Mantelzorg is de voornaamste vorm van informele zorg. De mantelzorg is ook onderdeel van het huishouden (wanneer deze bij de oudere woont) of onderdeel van het sociaal netwerk van een oudere (wanneer deze niet bij hem of haar woont). De zelfredzaamheid van een oudere in relatie met de mantelzorger moet je dan ook op die domeinen, respectievelijk Huiselijke Relaties en Sociaal Netwerk, beoordelen. De mantelzorger heeft meestal een positieve invloed, maar het kan voorkomen dat die relatie een negatieve invloed heeft op het functioneren. Bijvoorbeeld, wanneer sprake is van (opzettelijk) misbruik of mishandeling, of een situatie waarin de mantelzorger (onbedoeld) slecht handelt door overbelasting, onkunde of gebrek aan kennis. Dergelijke relaties van een oudere met leden van het huishouden beoordeel je ook op het domein Huiselijke relaties. Wanneer een mantelzorger geen deel 10
11 uitmaakt van het huishouden en dergelijke negatieve invloed heeft op het functioneren, zou je de mantelzorger onder de noemer foute vriend moeten scharen op het domein Sociaal netwerk. Daarbij blijft natuurlijk altijd de vraag (zoals bij alle typen fouten vrienden ) of de negatieve aspecten van de relatie zo aanwezig zijn dat de eventuele positieve aspecten van de relatie daaraan ondergeschikt raken: vrijwel geen enkele relatie is alleen maar negatief. Je waardeert of de relatie voornamelijk steunend of voornamelijk negatief is en gebruikt dit in je oordeel op het domein Sociaal netwerk van de ZRM. Een oudere kan uiteraard ook zelf mantelzorg bieden. Hierbij geldt, net als bij het ontvangen van mantelzorg, dat de relatie van de mantelzorger en hulpbehoevende in kaart gebracht dient te worden. De tijd die een mantelzorger besteedt aan mantelzorgtaken kan worden beoordeeld met het domein Tijdsbesteding. Medicijngebruik. Veel ouderen hebben meerdere lichamelijke en/of geestelijke gezondheidsproblemen en krijgen daarvoor verschillende medicijnen met mogelijk sterk uiteenlopende voorschriften met betrekking tot onder andere frequentie van de inname en de hoeveelheid. Verminderde cognitieve vermogens, dementie, andere niet-aangeboren hersenletsels of lichamelijke beperkingen zoals verminderd zicht, kunnen het medicijngebruik volgens behandelprotocol verstoren. Dit beschouw je in de ZRM als (beperking van) behandeltrouw en waardeer je op het domein Geestelijke gezondheid (als het om medicatie voor een geestelijke stoornis gaat) of op het domein Lichamelijke gezondheid (als het om medicatie voor een lichamelijke aandoening gaat). Sommige medicijnen kunnen een verslavend effect hebben (denk aan kalmerings- of slaapmedicatie of pijnstillers). Misbruik, het bewust meer (of juist minder) medicijnen gebruiken dan voorgeschreven om een genotsgevoel te krijgen, beoordeel je op het domein Verslaving. Toereikende woning. Een woning is niet meer (voldoende) toereikend voor een oudere wanneer er belemmeringen zijn in het gebruik maken van de faciliteiten die inherent verbonden zijn aan een huis, zoals de keuken (bijvoorbeeld een te hoog aanrechtblad), douche/bad (bijvoorbeeld het ontbreken van een douchestoel), toilet (bijvoorbeeld het ontbreken van beugels) en het bereiken van vertrekken, zoals de slaapkamer op een hogere verdieping (bijvoorbeeld het ontbreken van een traplift). Indien sprake is van een woning die niet toereikend is, scoor je een 3 ( marginaal 11
12 toereikend ) op domein Huisvesting. Het (regelmatig) voorkomen van valongevallen in huis kan worden beschouwd als een indicatie voor (gedeeltelijke) ontoereikendheid van de woning. Vallen. Omdat een oudere een grotere kans heeft om binnen- dan wel buitenshuis te vallen, zal je dit aspect aan bod moeten laten komen. Vallen of de angst om te vallen heeft een mogelijk negatieve invloed op het functioneren op bijvoorbeeld de domeinen Lichamelijke gezondheid en Activiteiten Dagelijkse Leven en de zwaartefactor: Het bereiken van bestemmingen buitenshuis. Veiligheid. Het aspect veiligheid zal je als uitkomst bij verschillende ZRM-domeinen terugzien. Enkele voorbeelden zijn: een oudere die zich niet (meer) buitenshuis veilig voelt en daardoor het huis niet meer verlaat en geen boodschappen meer voor zichzelf haalt (domeinen Activiteiten Dagelijkse Leven en Tijdsbesteding); Een oudere die gaat dwalen of vergeet het gas uit te doen en niet meer de cognitieve vermogens heeft om te controleren of een bepaalde taak is uitgevoerd (domeinen Activiteiten Dagelijkse Leven en Geestelijke Gezondheid); Mishandeling van een oudere in huiselijke kring (domein Huiselijke relaties); Een oudere die bedorven producten eet (domeinen Activiteiten Dagelijkse Leven en Lichamelijke gezondheid); Een oudere die wordt opgelicht aan de telefoon of aan de deur, waardoor hij of zij ongepast geld uitgeeft (domein Financiën). Voedsel (eten en drinken). Voedsel behoeft extra aandacht bij het screenen van een oudere. Ondervoeding is een veelvoorkomend probleem bij ouderen. Zaken die je wilt weten zijn bijvoorbeeld een verminderde eetlust, moeite met eten en recentelijk onbedoeld gewichtsverlies. Informatie over de kwantiteit ((on)voldoende inname) en kwaliteit (variatie, houdbaarheid) van voedsel kun je scoren op de domeinen Activiteiten Dagelijks Leven en Lichamelijke Gezondheid. Het ernstig bezuinigen op eten en drinken (één van de basisbehoeften) moet je beoordelen op het domein Financiën. 12
13 Hoe werd de handreiking voor ouderen ontwikkeld? Deze handreiking werd tussen november 2013 en maart 2014 ontwikkeld in een aantal stappen. Hieronder zijn de stappen beschreven. 1. Literatuur. Een inventarisatie is gemaakt van relevante literatuur en meetinstrumenten op het gebied van ouderen. 2. Verkennende gesprekken met ouderen-experts. Op basis van literatuur en bestaande instrumenten is een aantal ouderen-experts geïnterviewd. Hen is onder andere gevraagd hoe je zelfredzaamheid bij ouderen het beste kunt meten. 3. ZRM-werkgroep (eerste fase). De informatie uit de literatuur en verkennende gesprekken met experts werd gebundeld door een werkgroep bestaande uit onderzoekers van de GGD Amsterdam en verwerkt in aanpassingen/ toevoegingen van de ZRM. 4. Focusgroepen. De ZRM-aanpassingen en toevoegingen zijn gepresenteerd tijdens focusgroepen op 3 en 4 maart 2014, waarbij reacties van experts werden geïnventariseerd. 5. ZRM-werkgroep (tweede fase). Op basis van feedback uit de focusgroepen is een tweede conceptversie ontwikkeld door onderzoekers van de GGD Amsterdam. 6. Schriftelijke consultatie van experts vanuit de focusgroepen. Tijdens een schriftelijke ronde zijn experts geconsulteerd over de inhoud van deze handreiking. 7. Ervaringen vanuit de ZRM-trainingen voor de de pilots met de wijkzorgteams Verpleging & Verzorging in Amsterdam. Ervaringen vanuit de trainingen zijn door trainers aan de GGD teruggekoppeld en verwerkt. 8. Terugkoppeling van de ervaringen en dataverzameling vanuit de pilots met wijkzorgteams. Ervaringen van professionals met betrekking tot de haalbaarheid en bruikbaarheid van de handreiking zijn geanalyseerd en verwerkt in de conceptversie van de handreiking. 13
14 Tenslotte Heb je vragen, opmerkingen, ideeën, suggesties over deze handreiking? Stuur dan een bericht naar Wij kunnen feedback goed gebruiken bij de ontwikkeling van eventuele nieuwe versies van deze handreiking en/of het ZRMsupplement: Tijdsbesteding. Meer weten? Bezoek ook eens de website van de ZRM voor meer informatie en publicaties: 14
15 Geraadpleegde literatuur Fassaert T, Lauriks S, van de Weerd S, de Wit M, Buster M (2013) Ontwikkeling en betrouwbaarheid van de Zelfredzaamheid-Matrix. Tijdschrift voor Gezondheidswetenschappen 91(3): Fokkema, T & van Tilburg, T. Een vergelijkend effectonderzoek naar interventies ter voorkoming en vermindering van eenzaamheid onder ouderen. Amsterdam: Vrije Universiteit, Gezondheidsraad. Ondervoeding bij ouderen. Den Haag: Gezondheidsraad, 2011; publicatienr. 2011/32. Gezondheidsraad. Preventie bij ouderen: focus op zelfredzaamheid. Den Haag: Gezondheidsraad, 2009; publicatienr. 2009/07. Instituut voor Verantwoord Medicijnengebruik (IVM). Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid. Grijs op Reis. Over de mobiliteit van ouderen. Den Haag: Lauriks S, Buster M, de Wit M, van de Weerd S, Theunissen V, Schönenberger M, Fassaert T. Handleiding Zelfredzaamheid-Matrix Amsterdam: GGD Amsterdam, Lauriks S, Buster MCA, de Wit MAS, van de Weerd S, Tigchelaar G, Fassaert T. Zelfredzaamheid- Matrix Amsterdam: GGD Amsterdam, Nationaal Ouderen Fonds. Nederlands Huisartsen Genootschap. NIVEL. Deelname aan de samenleving van mensen met een beperking, ouderen en de algemene bevolking. Rapportage Participatiemonitor. Utrecht: Advies Raad voor de Volksgezondheid & Zorg. Trends in gezondheid en het belang van zelfredzaamheid bij zelfstandig wonende ouderen. Vrije Universiteit Amsterdam: Sociaal Cultureel Planbureau. Kwetsbare ouderen. Den Haag: SCP, 2011 Sociaal Cultureel Planbureau. Met oog op de tijd. Een blik op de tijdsbesteding van Nederlanders. Den Haag: SCP, Sociaal Cultureel Planbureau. Rapportage Ouderen Veranderingen in de leefsituatie en levensloop. Den Haag: SCP, Geraadpleegde instrumenten BARTHEL Index. Mahoney FI, Barthel DW. Functional evaluation; the Barthel Index, Maryland Medical Journal, 1965; 14: CAN. Camberwell Assessment of Need. Phelan M, Slade M, Thornicroft G et al. The Camberwell Assessment of Need: the validity and reliability of an instrument to assess the needs of people with severe mental illness. Br J Psychiatry 1995;167: EMS. Elderly Mobility Scale. 15
16 Cuypers C. Onderzoek naar de inter- en intrabeoordelaarsbetrouwbaarheid van de Nederlandse versie van de Elderly mobility scale, toegepast bij geriatrische patienten in de klinische fase, Nederlands tijdschrift voor fysiotherapie, augustus 2004, nr.4, GARS. Groningen Activity Restriction Scale. Kempen GI, Miedema I, Ormel J, Molenaar W. The assessment of disability with the Groningen Activity Restriction Scale. Conceptual framework and psychometric properties. Soc Sci Med, 1996; 43: GFHP. Gordon s Functional Health Pattern. Gordon, M. Nursing Diagnosis: Process and application, Third Edition. St. Louis: Mosby, GFI. Groningen Frailty Indicator. Steverink N, Slaets JPJ, Schuurmans H, & van Lis M. (2001). Measuring frailty: development and testing of the Groningen Frailty Indicator (GFI). The Gerontologist, 41, special issue 1, GHQ. Geriatric Health Questionnaire. HoNOS65+. Health of the Nation Outcomes Scales. Mulder C, Staring A, Loos J et al. De Health of the Nation Outcome Scales (HoNOS) als instrument voor routine outcome assessment. Tijdschr Psychiatrie 2004;46: IADL. Instrumental Activities of Daily Living. Lawton MP, Brody EM. Assessment of older people: self-maintaining and instrumental activities of daily living. Gerontologist. 1969;9(3): ISAR. Identification of Seniors At Risk. McCusker J, Bellavance F, Cardin S, Trépanier S, Verdon J, Ardman O. (1999) Detection of older people at increased risk of adverse health outcomes after an emergency visit: The ISAR screening tool. Journal of the American Geriatrics Society, 47(10), MNA. Mini Nutrition Assessment. Guigoz Y, Vellas B, Garry PJ. Mini Nutritional assessment: A practical assessment tool for grading the nutritional state of elderly patients, Facts and research in Gerontology, 1994, ( supp #2):15-59 SNAQ 65+. Short Nutritional Assessment Questionnaire. SSM. Self-Sufficiency Matrix. The Snohomish County Self-Sufficiency Taksforce, TFI. Tilburg Frailty Indicator. Gobbens RJJ, van Assen MALM, Luijkx KG, Wijnen-Sponselee MTh, Schols JMGA. The Tilburg Frailty Indicator: psychometric properties. J Am Med Dir Assoc 2010; 11(5): TRAZAG. Transmuraal Zorg Assessment Geriatrie. Academisch Ziekenhuis Maastricht: Vilans Zelfredzaamheidsmeter. Vilans Zelfredzaamheidsmeter (2013). 16
Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding. Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit
Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding Wijnand van den Boom, Menno Segeren, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit 1 Handleiding voor het ZRM-supplement: Tijdsbesteding
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix. Volledige en telbare beoordeling van cliënten
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? Zelfredzaamheid Zelfredzaamheid is: Het zelf realiseren van een acceptabel niveau op belangrijke domeinen
Nadere informatieHANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen
HANDLEIDING TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Een instrument om de mate van kwetsbaarheid bij oudere mensen vast te stellen T.b.v. de pilot Wijkzorg Gevraagd! in Spijkenisse en Vlaardingen Robbert Gobbens
Nadere informatieZelfredzaamheid-matrix. Matty de Wit, Steve Lauriks, Leonie Klaufus, Wijnand van de Boom
Zelfredzaamheid-matrix Matty de Wit, Steve Lauriks, Leonie Klaufus, Wijnand van de Boom 4 februari 2015 Zelfredzaamheid-matrix DOMEIN 1 acute problematiek 2 niet zelfredzaam 3 beperkt zelfredzaam 4 voldoende
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING
KWETSBARE OUDEREN, EEN HOLISTISCHE BENADERING Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University Katrien Luijkx, Tranzo Tilburg University OPBOUW WORKSHOP Ontwikkeling van kwetsbaarheid
Nadere informatieResultaatgericht werken in het sociaal domein
Resultaatgericht werken in het sociaal domein Eigen kracht, schalen met de klant Bepalen van de eigen kracht -Gebruik eens een schaalvraag! Wat is een schaalvraag? Hoe zet je een schaalvraag in? Netwerk
Nadere informatieIdentification of senior at risk (ISAR)
Identification of senior at risk (ISAR) McCusker, J., Bellavance, F., Cardin, S., Trepanier, S., Verdon, J., and Ardman, O. (1999) "Detection of Older People at Increased Risk of Adverse Health Outcomes
Nadere informatieDE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI)
DE TILBURG FRAILTY INDICATOR (TFI) Presentatie d.d. 23 oktober 2012 Robbert Gobbens, Hogeschool Rotterdam en Tranzo Tilburg University OPBOUW PRESENTATIE Ontwikkeling van kwetsbaarheid Definities van kwetsbaarheid
Nadere informatieWhy do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven
Why do we treat the elderly cancer patient and how do we assess him? Cindy Kenis, Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige, UZ Leuven 1. Introductie (1) 1. Introductie (2) Comprehensive Geriatric Assessment
Nadere informatieHandreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de Zelfredzaamheid-Matrix
Handreiking voor de beoordeling van mensen met een verstandelijke beperking met de Zelfredzaamheid-Matrix Menno Segeren, Wijnand van den Boom, Leonie Klaufus, Tjerk Kamann, Steve Lauriks, Matty de Wit
Nadere informatieWorkshop TraZAG. Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager
Workshop TraZAG Rene v.d.heuvel Verpleegkundig Specialist Ron Warnier Verpleegkundig Specialist Liesbeth Machielsen, casemanager Opbouw Screenen van ouderen Zorgplan/proces TraZAG instrument Opbouw TraZAG
Nadere informatieDE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q)
DE KENNIS OVER OUDERE PATIËNTEN QUIZ (KOP-Q) Onderzoeksgroep Chronisch zieken, Faculteit Gezondheidszorg, Hogeschool Utrecht, Utrecht, Nederland Jeroen Dikken, MSc, RN Jita G. Hoogerduijn, PhD Marieke
Nadere informatieSCREENING KWETSBAARHEID
SCREENING KWETSBAARHEID OUDEREN 20 november 2012 Robbert Gobbens Kees Grimbergen OPBOUW WORKSHOP Lezingen: - Wat is kwetsbaarheid? - Hoe kan kwetsbaarheid worden gemeten? Opdracht in kleine groepen DEFINITIE
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieDe Zelfredzaamheid-Matrix
De Zelfredzaamheid-Matrix Factsheet over het eenvoudig en gestandaardiseerd meten van zelfredzaamheid. 2 Wat is de Zelfredzaamheid-Matrix? 2 De OGz kan de ZRM goed gebruiken 3 De ontwikkeling van de ZRM:
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten S. Lauriks, M.C.A. Buster, M.A.S. de Wit, S. van de Weerd, en G. Tichelaar Inleiding Waarom komen mensen bij de publieke (geestelijke)
Nadere informatieFRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN
FRAILTY : INTEGRAAL DEFINIËREN EN METEN 25 Februari 2012 Robbert Gobbens Katrien Luijkx, Marcel van Assen, Ria Wijnen-Sponselee, Jos schols OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix
Bijlage 2 Zelfredzaamheid-Matrix DOMEIN 1 - acute problematiek 2 - niet zelfredzaam 3 - beperkt zelfredzaam 4 - voldoende zelfredzaam 5 - volledig zelfredzaam Financiën Geen inkomsten. Hoge, groeiende
Nadere informatieROM in de ouderenpsychiatrie
Improving Mental Health by Sharing Knowledge ROM in de ouderenpsychiatrie Marjolein Veerbeek Richard Oude Voshaar, Anne Margriet Pot Financier: Ministerie van VWS 2 Routine Outcome Monitoring Definitie
Nadere informatieZorgverband systeem. Overzicht
Zorgverband systeem In dit document wordt het Zorgverband systeem op functioneel niveau beschreven. Het beschrijft de mogelijkheden van het systeem; het is geen handleiding. Begrippen CIZ: Het CIZ (Centrum
Nadere informatieZelfredzaamheidsmeter Uniek cliëntnummer
Zelfredzaamheidsmeter Uniek cliëntnummer Onderstaande zelfredzaamheidsmeter ga je invullen voor de cliënt. Het betreft tien levensdomeinen van de cliënt. Voor elk levensdomein ga je kijken in hoeverre
Nadere informatieZRM-klantprofielen in het Sociaal Domein
ZRM-klantprofielen in het Sociaal Domein Een eerste ontwerp van klantprofielen op basis van Zelfredzaamheid- Matrix (ZRM) scores van bijstandsgerechtigden, kwetsbare huishoudens en mensen die zich aanmelden
Nadere informatie! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard
An De Meulenaere ! Thema binnen ouderzorg Betere voorspeller voor adverse outcome dan chronologische leeftijd Geen consensus / gouden standaard Verschillende definities Operationeel Conceptueel Situering
Nadere informatieTilburg Frailty Indicator
Onderzoek & Praktijk Trefwoorden Fragiliteit Gerontologie Geriatrie Meetinstrument Tilburg Frailty Indicator In een eerder artikel in TvZ (Gobbens e.a., 2009) werd aangetoond dat er behoefte is aan een
Nadere informatieChecklist vraagverheldering: Leefgebieden met bijbehorende vragen
Checklist vraagverheldering: Leefgebieden met bijbehorende vragen 1. Wonen Hoe beleeft de cliënt zijn huidige woonsituatie? Zijn er belemmeringen bij huidige woonsituatie, zo ja welke en welke beperkingen
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg
Kwetsbaarheid bij ouderen: een uitdaging Risicofactoren, meetinstrumenten en samenhangende zorg In vergrijzende samenlevingen is de zorg voor het toenemende aantal kwetsbare ouderen een grote uitdaging
Nadere informatieCase Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study
Case Report Form (CRF) behorende bij de SASIV-study Inclusiecriteria 0 70 jaar of ouder 0 Acute opgenomen op de longgeneeskunde of chirurgie 0 Spreekt en verstaat Nederlands 0 Komt niet van andere afdeling
Nadere informatieHet integraal definiëren en meten van fragiliteit
Het integraal definiëren en meten van fragiliteit Robbert Gobbens Inleiding Het concept fragiliteit (in het Engels frailty ) wordt steeds meer gebruikt in onderzoek naar het ouder worden en in de zorg
Nadere informatieAan de slag met Easycare en Trazag
Aan de slag met Easycare en Trazag Leonie Bosch Prak%jkverpleegkundige ouderen Leergang ouderenzorg 2013 Introduc0e Prak0jkverpleegkundige ouderen OMU/ Ucare Welkom Interac0ef Benu?en verschillende werkvelden
Nadere informatieWerkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014
Werkbezoek Gemeenteraad Leiderdorp 21 mei 2014 Programma Welkom en korte kennismaking Pluspunt aan het werk Ouderen Mantelzorgers Visie Pluspunt op ontwikkelingen in sociaal domein Pluspunt aan het werk
Nadere informatieSpecialist Ouderenzorg. Verpleegkundig Specialist. (quattro model)
TRAZAG TRAnsmuraal Zorg Assessment Geriatrie Hieronder vindt u achtergrondinformatie en de gebruiksaanwijzing over het TraZAG instrument met het startformulier. Het hele screeningsinstrument is op te vragen
Nadere informatieKWETSBAARHEID VAN OUDEREN
KWETSBAARHEID VAN OUDEREN MET HARTFALEN 20 november 2015 Robbert Gobbens Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland INLEIDING Persbericht Den Haag, 4 februari 2011 Kwart van de 65-plussers kwetsbaar - Ruim een
Nadere informatieHet voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis
Samenvatting Het voorkomen van geneesmiddel gerelateerde problemen bij oudere patiënten met polyfarmacie ontslagen uit het ziekenhuis Hoofdstuk 1 bevat de algemene inleiding van dit proefschrift. Dit hoofdstuk
Nadere informatieHet Gesprek de hulpvraagverduidelijking
Het Gesprek de hulpvraagverduidelijking Datum melding: Medewerker: Datum gesprek: Gegevens cliënt Naam cliënt(en) /melders Man Vrouw Echtpaar Kinderen (aantal) Adres Postcode en woonplaats Geboortedatum
Nadere informatieZorgaanbieder stelt samen met klant het ondersteuningsplan op. Kortdurende beschikking. klant stuurt getekend onderszoeksverslag retour (aanvraag)
Handleiding Format Ondersteuningsplan SDD Vanaf januari 2016 gaat de SDD met behulp van de ZRM-methodiek indiceren. Deze handleiding is opgesteld om de bedoeling van het format voor het ondersteuningsplan
Nadere informatiehoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5
SAMENVATTING 117 Pas kortgeleden is aangetoond dat ADHD niet uitdooft, maar ook bij ouderen voorkomt en nadelige gevolgen kan hebben voor de patiënt en zijn omgeving. Er is echter weinig bekend over de
Nadere informatieMikzo Sociaal Domein PLANMATIG, PERSOONS- EN RESULTAATGERICHT. Sven E. Gutker de Geus Gea van Oortmarssen
Mikzo Sociaal Domein PLANMATIG, PERSOONS- EN RESULTAATGERICHT Sven E. Gutker de Geus Gea van Oortmarssen Mikzo Sociaal Domein Planmatig, persoons- en resultaatgericht ISBN/EAN: 978-90-826449-6-8 Uitgave
Nadere informatieEasycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn
Easycare-TOS: identificatie van kwetsbaarheid bij ouderen in de 1ste lijn Els Bremer, senior adviseur projectbureau MAAT, sociaal wijkteam Janneke van Kempen, arts-onderzoeker, Geriatrie Marieke Perry,
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting De levensverwachting van mensen met een ernstige psychiatrische aandoening (EPA) is gemiddeld 13-30 jaar korter dan die van de algemene bevolking. Onnatuurlijke doodsoorzaken zoals
Nadere informatieKwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen
Kwetsbaarheid en voorspellende factoren onder 65-plussers Verdiepend onderzoek binnen de Gezondheidsmonitor volwassenen en ouderen regio IJsselland Kwetsbaarheid bij 65-plussers Het verouderingsproces
Nadere informatieAvondsymposium Ouderen & Targeted Therapy
Avondsymposium Ouderen & Targeted Therapy Sta op voor ouderen! Geriatrisch assessment bij targeted therapy in de praktijk Peggy den Hartog Verpleegkundig specialist hematologie / oncologie Oncologisch
Nadere informatieDit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.
Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met
Nadere informatieMesis Handreiking. Versie 2.1 MEE AZ
Mesis Handreiking Voor bespreken uitkomst LVB doelgroep Versie 2.1 MEE AZ Tot stand gekomen met financiering van het fonds SPZ in een werkplaats op het Kennisplein gehandicaptensector Colofon: Tekst: Peter
Nadere informatieDementie, probleemgedrag en de mantelzorger
Dementie, probleemgedrag en de mantelzorger LOAG Gedragsstoornissen en psychiatrie bij dementie Utrecht, 16 april A. Kunneman, gz-psycholoog Introductie GZ-psycholoog Werkzaam op de GAAZ / poli geriatrie
Nadere informatie10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen
10 jaar CARVASZ: Wat brengt de toekomst? Dr Jita Hoogerduijn Lectoraat Verpleegkundige en Paramedische Zorg voor Mensen met Chronische Aandoeningen Trends (VWS, 2011) Demografische verandering: steeds
Nadere informatieNee Ja, hoeveel? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Klik hier als u een datum wilt invoeren. Klik hier als u tekst wilt invoeren.
Algemene Gegevens Gegevens klant Naam Geboortedatum BSN Klantnummer Zijn er kinderen aanwezig? Gegevens aanbieder Nee Ja, hoeveel? Klik hier als u tekst wilt invoeren. Naam ondersteuner Contactgegevens
Nadere informatieBijlage: Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Diemen 2015
Bijlage: Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning Diemen 2015 Bijlage 2 Afschrijvingstermijnen hulpmiddelen en woningaanpassingen 4 jaar 5 jaar 6 jaar Autozitje voor kinderen Aankoppelbaar fietsdeel
Nadere informatieGeriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken. Cindy Kenis. Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige
Cindy Kenis Geriatrisch Oncologisch Verpleegkundige UZ Leuven, België Geriatrische screening / CGA binnen de zorg voor oudere kankerpatiënten: stand van zaken Introductie (1) Definitie Comprehensive Geriatric
Nadere informatieSymposium Onderzoeksresultaten
Symposium Onderzoeksresultaten 2016-2017 Frailty - Onderzoek naar kwetsbaarheid van ouderen in de GGZ zorg. Voorlopige resultaten dr. Hans Barf docent HBO Verpleegkunde, onderzoeker lectoraat Zorg & Innovatie
Nadere informatieHet Mikzo ADL PLANMATIG VASTSTELLEN WELKE VERZORGING NODIG IS. Sven E. Gutker de Geus
Het Mikzo ADL PLANMATIG VASTSTELLEN WELKE VERZORGING NODIG IS Sven E. Gutker de Geus Het Mikzo ADL Planmatig vaststellen welke verzorging nodig is Uitgave ZorgvoorKennis 2019 2019 ZorgvoorKennis Alle rechten
Nadere informatieVRAGENLIJST. Mantelzorger
VRAGENLIJST pagina 2 Uw ervaringen als mantelzorger zijn waardevol U zorgt voor uw partner, een familielid, een vriend of andere naaste. In deze lijst staan vragen over wat die zorg betekent voor u als
Nadere informatiePraktische bruikbaarheid van frailty(schalen)
Praktische bruikbaarheid van frailty(schalen) Kwetsbaarheid? Wie is kwetsbaar (m.n. in thuissituatie)? - hoe op te sporen? - en dan? Erik van Rossum Kwetsbaarheid (I) Verstoring balans normale veroudering
Nadere informatieFactsheet Hospital Elderly Life Program (HELP) Kwetsbare. ouderen
Factsheet Hospital Elderly Life Program (HELP) Kwetsbare ouderen Inhoudsopgave Factsheet Hospital Elderly Life Program (HELP) Gevolgen van een delier 3 Preventieve maatregelen 4 Inzet van geschoolde vrijwilligers
Nadere informatiePsychische zorg voor ouderen
Psychische zorg voor ouderen Wist u dat een op de vijf ouderen last heeft van depressieve gevoelens? Te vaak blijven mensen er in hun eentje mee zitten. 5,$ :7. IROGHU 28' LQGG U bent niet de enige Ouder
Nadere informatieClientprofielen maatwerkvoorzieningen Kempengemeenten Reusel-De Mierden, Bergeijk, Bladel en Eersel 19 mei 2014
Welbevinden Doel Het bevorderen van welzijn en de kwaliteit van leven, achteruitgang vertragen en mantelzorgers ontlasten door het dragelijk houden van de effecten van de aandoening van de cliënt en langer
Nadere informatieZelfredzaamheid-Matrix
Zelfredzaamheid-Matrix Volledige en telbare beoordeling van cliënten S. Lauriks, M.C.A. Buster, M.A.S. de Wit, S. van de Weerd, en G. Tichelaar Inleiding Waarom komen mensen bij de openbare (geestelijke)
Nadere informatieKlanttevredenheid, kwetsbaarheid en zelfredzaamheid van bezoekers van de VraagWijzers, gemeente Rotterdam
Klanttevredenheid, kwetsbaarheid en zelfredzaamheid van bezoekers van de VraagWijzers, gemeente Rotterdam Auteurs: Dhr. dr. R.J.J. Gobbens Mevr. dr. M.J.B.M. Goumans Hogeschool Rotterdam, Kenniscentrum
Nadere informatieNiek Jaspers. Arts maatschappij en. gezondheid. Sociaal geriater
Gezekerd klimmen met de jaren Niek Jaspers Arts maatschappij en gezondheid Sociaal geriater Themamiddag Public Health en senioren Inleiding Tendensen Demografie Huidige preventie en zorg Geriatrisch paradigma
Nadere informatieEen praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies
Een praktijkgericht onderzoek bij verpleegkundigen naar het objectiveren van cognitieve functies Marloes Peeters Verpleegkundig Specialist GGZ mpjpeeters@vvgi.nl 12-12-2014 Agenda Probleem Vraagstelling
Nadere informatieZelfredzaamheidsMonitor. november 2014 / versie 2.7
ZelfredzaamheidsMonitor november 2014 / versie 2.7 Een initiatief van i.s.m. Vilans werkt aan kennisontwikkeling, onderzoek, innovatie, implementatie en kennisverspreiding in de langdurende zorg. CTOW
Nadere informatieResultaatgebieden zelfredzaamheidsmatrix vertaald naar te behalen resultaten
Resultaatgebieden zelfredzaamheidsmatrix vertaald naar te behalen resultaten Rond de inkoop van individuele begeleiding is behoefte aan concreet geformuleerde resultaten die de lokale toegang (sociaal
Nadere informatieKwetsbare ouderen in het ziekenhuis. Sophia de Rooij
Kwetsbare ouderen in het ziekenhuis Sophia de Rooij 2 Mw C. Bundel-Katz 3 Mw C. Bundel-Katz 4 Mw C. Bundel-Katz 5 Mw C. Bundel-Katz 6 Mw C. Bundel-Katz Voelt zich na een korte wandeling in haar tuin niet
Nadere informatieZelfredzaamheidsmeter. zelf. redzaamheid
smeter zelf redzaamheid smeter Met de zelfredzaamheidsmeter breng je de zelfredzaamheid van je cliënt in beeld. Het betreft tien levensdomeinen van de cliënt. Voor elk levensdomein ga je kijken in hoeverre
Nadere informatieKwetsbaar alleen. De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030
Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Kwetsbaar alleen De toename van het aantal kwetsbare alleenwonende ouderen tot 2030 Cretien van Campen m.m.v. Maaike
Nadere informatieSignaleren ouderenmishandeling in de acute zorgketen
Signaleren ouderenmishandeling in de acute zorgketen MA Charlotte Minkhorst-Otten Dr. Karin Landsbergen Dr. Sivera Berben Dr. Marian Adriaansen Dr. Josien Caris Dr. Lilian Vloet Meldcode Huiselijk Geweld
Nadere informatieSamen sterk in maatschappelijk werk
Samen sterk in maatschappelijk werk Wetteren Wichelen Laarne Een veranderingstraject met toekomst en vertrouwen - GBO Ons verhaal Proefproject Geïntegreerd Breed Onthaal Screenen van de zelfredzaamheid
Nadere informatieGeestelijke gezondheid
In dit onderdeel wordt ingegaan op de geestelijke gezondheid van ouderen. De onderwerpen die worden aangesneden zijn psychische stoornissen en eenzaamheid. Volgens gegevens uit de Rapportage 2001 van het
Nadere informatiejeugdcatalogus West Brabant West Criteria Verwijsmodel GGD Amsterdam versie 2013
jeugdcatalogus West Brabant West Matrix Criteria Verwijsmodel GGD Amsterdam versie 2013 Werken met de matrix maatschappelijke redzaamheid Wat is de matrix maatschappelijke zelfredzaamheid? De matrix maatschappelijke
Nadere informatieonder ouderen in de huisartspraktijk door regelmatig de gezondheid van ouderen in kaart te brengen (screenen & monitoring)
Anne van Houwelingen, Margot Heijmans, Wendy den Elzen, Jeanet Blom en Jacobijn Gussekloo Afdeling Public Health and Eerstelijnsgeneeskunde ISCOPE - doel Achteruitgang in zelfredzaamheid en kwaliteit van
Nadere informatieMeten is weten. ook. bij collum care
Meten is weten ook bij collum care Presentatie door Leny Blonk nurse practitioner orthopedie Alysis zorggroep 1 Meten een dagelijkse bezigheid Leveren van maatwerk 2 Meten een dagelijkse bezigheid Om ons
Nadere informatieInstructie cliëntprofielen
Bijlage 4 Instructie cliëntprofielen Dit document beschrijft: 1. Inleiding cliëntprofielen 2. Proces ontwikkeling cliëntprofielen 3. Definitie cliëntprofielen 4. De cliëntprofielen op hoofdlijnen 5. De
Nadere informatieKWETSBARE OUDEREN. 16 juni Robbert Gobbens. Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam
KWETSBARE OUDEREN 16 juni 2014 Robbert Gobbens Kenniscentrum Zorginnovatie, Hogeschool Rotterdam OPBOUW PRESENTATIE Het definiëren van kwetsbaarheid Het meten van kwetsbaarheid INLEIDING Persbericht Den
Nadere informatieErvaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau
Ervaringen met de zorg: samenvatting op concernniveau Analyse ZorgDNA Livio Versie 1.0 drs. J.J.A. Stavenuiter dr. H.G. van der Roest Utrecht, juli 2017 ZorgDNA Livio Pagina 1 ZorgDNA Onderzoek, advies
Nadere informatieVergrijzing van de bevolking in België
Frailty / kwetsbaarheid bij ouderen Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Geriatrie Universitair Ziekenhuis Gent Oostende, 27 maart 2015 Vergrijzing van de bevolking in België www.statbel.fgov.be/studies/paper10_nl.pdf
Nadere informatieHet meetinstrument heeft betrekking op de volgende categorieën Lichaamsregio Overige
Uitgebreide toelichting van het meetinstrument Self-Management Ability Scale-30 (SMAS-30) Mei 017 Review: Ilse Swinkels Invoer: Marsha Bokhorst 1 Algemene gegevens Het meetinstrument heeft betrekking op
Nadere informatie11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60
11/6/006 Screening in de Geriatrie Prof Dr M.Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Ondervoeding is frequent Dienst BMI Albumine
Nadere informatieLang zullen we leven!
Talmalectoraat Wonen, Welzijn en Zorg op hoge leeftijd Lang zullen we leven! Inauguratie 16 februari 2011 Dr. Evelyn Finnema Welkom! Waar gaan we het over hebben? Onderwerpen Aanleiding De opgaven en de
Nadere informatieOuderen en ondervoeding
Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Dr. Harriët Jager-Wittenaar Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening Hanzehogeschool Groningen Leeruitkomsten Aan het einde van deze workshop: Kunt u ondervoeding
Nadere informatieProgramma In-ZOOMdag Woensdag 25 mei 2016
Programma In-ZOOMdag Woensdag 25 mei 2016 Welkom (5 min.) Stephan Cremer, GGD Amsterdam Zelfredzaamheid: een centraal begrip voor decentralisatie in het Sociaal Domein (15 min.) Arnoud Verhoeff, GGD Amsterdam
Nadere informatieDe reis van de mantelzorger. Branddoctors 2017 Vertrouwelijk Niets uit dit document mag worden gepubliceerd zonder toestemming vooraf
De reis van de mantelzorger 09/03/17 1 Natuurlijk zorg ik graag voor jou Leun gerust op mij Al ga ik soms een beetje maar aan mijzelf voorbij Ik weet beter, dan wie dan ook, wat jij precies bedoelt Het
Nadere informatieInhoud presentatie. Pijn in verpleeghuizen. Pijn in verpleeghuizen. A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents
A Closer Look at Pain in Nursing Home Residents Inhoud presentatie Een betere kijk op pijn bij verpleeghuisbewoners Pijn in verpleeghuizen REPOS Ontwikkeling Implementatie Implementatie pijnmeting Conclusie
Nadere informatieExperiment Woonzorgwijzer Zuid - Holland Workshop Gemeente Delft
Experiment Woonzorgwijzer Zuid - Holland W Workshop Gemeente Delft Tirza Kouwenberg, gemeente Delft Johan van Iersel, partner / senior-onderzoeker Rigo 1 Agenda Welkom Wonen en zorg in Delft: acties en
Nadere informatieUniversitair Medisch Centrum Groningen
Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag
Nadere informatieDe kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld
De kwetsbaarheidsindex: de kristallen bol voor de gezondheid van de ouder wordende cliënt? Michael A. Echteld Wat is kwetsbaarheid? Het hebben van een sterk verhoogd risico op een neerwaartse spiraal van
Nadere informatieLeidenincijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming
incijfers Beleidsonderzoek draagt bij aan de kwaliteit van beleid en besluitvorming Uitkomsten GGD-gezondheidspeiling 2016 Gezondheid van aren BELEIDSONDERZOEK 071-516 5123 I info@leidenincijfers.nl I
Nadere informatieAdvies en informatie direct vanaf beginfase belangrijk voor mantelzorgers van mensen met dementie
Deze factsheet maakt onderdeel uit van een reeks van twee factsheets. Factsheet 1 beschrijft de problemen en wensen van mantelzorgers van mensen met dementie. Factsheet 2 beschrijft de motieven en belasting
Nadere informatieGezondheidsvaardigheden in Nederland
Gezondheidsvaardigheden in Nederland ontwikkelingen in onderzoek, beleid en praktijk Jany Rademakers NIVEL, Utrecht Gezondheidsvaardigheden op de agenda in Nederland (1) 2010 Alliantie Gezondheidsvaardigheden
Nadere informatieGezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen. Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland
Gezondheid en welzijn van thuiswonende kwetsbare ouderen Robbert Gobbens Hogeschool Inholland, Zonnehuisgroep Amstelland Disclosure belangen spreker Op de Puch naar Princenhage Wijkverpleegkundige - Zelfstandigheid
Nadere informatieWelzijnsbezoek. Voorbeelden van aanpassingen aan het huis die nodig zijn:
Welzijnsbezoek 2014 Inhoud 1. Conclusies 2. Figuren en tabellen MEE Drechtsteden voerde in 2014 welzijnsbezoeken uit onder ouderen van 75, 80 en. Aan de hand van een vragenlijst komen zes onderwerpen aan
Nadere informatieDe ZRJ: wat kun je ermee?
De ZRJ: wat kun je ermee? Zelfredzaamheidschaal voor Jeugdigen Lianne Lekkerkerker & Anne Addink NJi De ZRJ: waar hebben we het over? Wie kent de ZRJ? Wie kent de ZRM? Wat meet de ZRJ? Wat is zelfredzaamheid?
Nadere informatieFrailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis
Frailty Screening Tools for Elderly Patients Incident to Dialysis Clin J Am Soc Nephrol sept 2017 09-02-2018 Drs. Ismay van Loon, aios Interne, Drs. Namiko Goto, aios geriatrie UMCU/Dianet Dr. M. Hamaker,
Nadere informatieSamen tegen eenzaamheid
Samen tegen eenzaamheid Van 25 september tot en met 4 oktober is de Week tegen de Eenzaamheid. Het thema dit jaar is: Herken eenzaamheid en handel op tijd. Hoe eerder eenzaamheid wordt gesignaleerd en
Nadere informatieEenzaamheid bij ouderen. Marieke van Schie, huisarts.
Eenzaamheid bij ouderen Marieke van Schie, huisarts. Een literatuur verkenning Pubmed 2000-2007 2007 Eenzaamheid komt in alle leeftijdsgroepen voor A.Rokach,, van het instituut voor studie en behandeling
Nadere informatieFragiele ouderen in woonzorgcentra
Home no. 6 December 2015 Eerdere edities Verenso.nl Fragiele ouderen in woonzorgcentra Dr. Robbert Gobbens, associate lector multimorbiditeit, Domein Gezondheid, Sport en Welzijn, Hogeschool Inholland,
Nadere informatieHET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN
HET ZAL JE MOEDER MAAR ZIJN Ouderen in het ziekenhuis: wat weten we? Marieke J. Schuurmans Hoogleraar Verplegingswetenschap UMC Utrecht Lector Ouderenzorg Hogeschool Utrecht HOEVEEL MENSEN BREKEN ER PER
Nadere informatieAlcohol en hersenontwikkeling bij jongeren. Nr. 2018/23, Den Haag, 17 december Samenvatting
Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren Nr. 2018/23, Den Haag, 17 december 2018 Samenvatting Alcohol en hersenontwikkeling bij jongeren pagina 2 van 5 Alcoholconsumptie brengt risico s met zich mee.
Nadere informatieTransmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver
Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen : geen brug te ver Rachel van Knippenberg, klinisch geriater Chantal van het Zandt en Raymond Kersten, huisartsen Inhoud Transmurale zorg voor kwetsbare ouderen
Nadere informatieAGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study
AGED: Amsterdam Groningen Elderly Depression Study Angst en depressie bij verpleeghuisbewoners; prevalentie en risico indicatoren Lineke Jongenelis Martin Smalbrugge EMGO, onderzoeksprogramma common mental
Nadere informatieINVENTARISATIELIJST MANTELZORG A. Visser-Meily, E. Witteveen & J.P. Wilken (2012)
geen enige veel INVENTARISATIELIJST MANTELZORG A. Visser-Meily, E. Witteveen & J.P. Wilken (2012) 1. CarerQol Wij willen ons een beeld vormen van de situatie, waarin u als mantelzorger zich bevindt. Zet
Nadere informatie