Anders denken over management in de zorg
|
|
- Johanna Desmet
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Anders denken over management in de zorg Ooit was er een tijd waarin de geneeskunde succesvol werd uitgevoerd zonder kennis van ziektekiemen, bacteriën en virussen. De ene patiënt werd beter, de andere ging dood en een derde bleef zoals hij was. Voor ieder resultaat hadden dokters wel een verklaring. Dokters werken op basis van hun kennis en ervaring. Ze passen alleen toe wat ze geleerd hebben en waar ze in geloven. Alles wat daar buiten valt, sneuvelt onder de druk van de geaccepteerde praktijk. Daarin zijn ze niet anders dan andere professionals. Vandaag lachen we meewarig als we horen dat 150 jaar geleden dokters een draadje uit een operatiewond lieten hangen om het pus van de infectie op te vangen. Ze opereerden met ongesteriliseerde naald en draad en met ongewassen handen. Ze wisten niet anders. Een jonge, ambitieuze arts in 1870 leert op de universiteit over baanbrekende nieuwe ontwikkelingen in de medische professie. Pasteur ontdekt dat het micro organismen zijn die infecties veroorzaken, overgebracht door ongesteriliseerd materiaal en vuile handen. Lister ontwikkelt het eerste antiseptische middel om infecties te voorkomen. De jonge arts begrijpt dat sterfte na operaties geen toeval is, maar wordt veroorzaakt door het gedrag van zijn collega s. Hij ziet het als zijn verantwoordelijkheid om oudere, ervaren collega s te vertellen dat zij hun verouderde kennis moeten loslaten en hun gedrag moeten veranderen. Zullen ze blij zijn met zijn verhaal? Zo n oudere, ervaren collega in 1870 heeft een mooie praktijk opgebouwd, met aanzien, positie en een goed inkomen. Mensen hebben vertrouwen in hem. En nu komt iemand het verhaal vertellen dat zijn kennis niet deugt en dat het aan zijn behandelmethode te wijten is dat veel patiënten niet beter, maar juist ziek worden. Zal hij blij zijn met die boodschap? Van geneeskunde naar organisatiekunde Begin vorige eeuw krijgt Walter Shewhart de opdracht van de Bell Telephone Company om de levensduur van telefoonversterkers te vergroten. Bell wil deze versterkers in de grond leggen, maar dan moeten ze wel betrouwbaar zijn. Anders moeten ze steeds worden opgegraven. Shewhart ontdekt het antisepticum voor het virus variëteit. Anders denken over management in de zorg 1
2 Het zijn de buizen in de versterkers die onbetrouwbaar zijn. Bell wil weten hoe en waarom de buizen stuk gaan, zodat er een onderhoudsschema gemaakt kan worden. Shewhart ontdekt dat de verschillen in levensduur te wijten zijn aan variëteit. Geen twee buizen zijn hetzelfde, al zie je met het blote oog geen verschil. Er is altijd variëteit, veroorzaakt door het maakproces, de gebruikte materialen, de training van de makers, de omstandigheden in de fabriek enz. Die variëteit veroorzaakt de onbetrouwbaarheid. Zoals Pasteur grip kreeg op ziektekiemen door pasteurisatie, ontwikkelt Shewhart een equivalent van pasteuriseren: hoe je het virus variëteit kunt meten en onder controle kan krijgen. W.E. Deming maakt Shewharts theorie breed toepasbaar in allerlei soorten werkprocessen. Hoe het virus variëteit een systeem ziek maakt Hoe werkt het virus variëteit? Nashua Corporation ontdekt het wanneer zij de productie van computerschijven analyseert. 35% van de geproduceerde schijven wordt afgekeurd. Het infectieproces begint bij de grondstof. Het aluminium oppervlak van de schijven is niet bij iedere schijf even glad. Pas door het oppervlak gladder te maken, ontdekt men de variëteit in de coating. Niet iedere coating blijkt even goed te hechten. De variëteit van het aluminium wordt uitvergroot door de variëteit van de coating. Die wordt weer uitvergroot door de variëteit in het coatingsproces zelf. In iedere volgende stap van het proces neemt de variëteit verder toe. Door de variëteit in iedere stap te meten en te beheersen neemt de afkeur bij Nashua af tot 10%. Het virus variëteit werkt niet alleen in productieprocessen, het werkt ook in de zorg, in service en dienstverlenende systemen. In de productie kan je de effecten van het virus variëteit vinden in de bakken met afgekeurd materiaal. In de dienstverlening is verspilde tijd het symptoom van dat het virus actief is. Tijd die wordt besteed aan zaken die voor de klant geen waarde hebben: herbewerking, wachten, sorteren, overdracht, fouten herstellen, gemiste afspraken, dubbel werk, controle, inspectie, klantenservice, klachtenafhandeling enz. In de zorg is het virus duidelijk zichtbaar. Tijdsverspilling maakt zorg duur, inefficiënt en klantonvriendelijk. In de zorg is er ook een equivalent van afgekeurd materiaal : medische fouten, ziekenhuisinfecties, opsluiting en dwang. Anders denken over management in de zorg 2
3 Een andere taak voor managers Het virus variëteit vraagt om nieuw denken. De aarde is niet plat, maar rond. Als je denkt dat de aarde plat is, blijf je dicht bij huis, ben je bang onbekend terrein te verkennen. Innovatie stopt. Zoals dokters van toen anders moesten gaan denken en handelen, vraagt kennis van het virus variëteit om ander denken en handelen van managers. Bij dokters ging het om handen wassen en steriliseren. Bij managers gaat het om aandacht voor de systemen en processen. Mensen werken in een systeem. De taak van de manager is te werken aan het systeem om het te verbeteren met de hulp van de mensen die er in werken. Mensen werken in een systeem : Zij hebben geen volledige controle over hun eigen werk. Hoeveel controle hebben ze wel? 85% zit in het systeem, 15% in de medewerker. Het systeem bepaalt hoe ze kunnen presteren. Het managen van mensen heeft dan ook weinig zin. Hoe stuur je dan? Door ze verantwoordelijk te houden jou te helpen de prestaties van het systeem te verbeteren. De taak van de manager : Hoe zie jij je taak? Mensen motiveren? Targets stellen? Boordelingen geven? Budgetten bewaken? Houd er mee op! De kern van je taak is: Werken aan het systeem : Wat is het systeem waaraan jij geacht wordt te werken? Waar begint het en waar houdt het op? Begrijp je hoe het systeem werkt, voordat je iets gaat veranderen? Weet je op welke hefboom je moet drukken om zaken echt te veranderen? Weet je waar je die kennis kunt halen? Te verbeteren : Hebben de mensen die in het systeem werken een gemeenschappelijke bedoeling waaraan ze verbetering kunnen afmeten? Heb je die zelf? Is die bedoeling constant over een langere tijd? Welke bijdrage lever jij om het virus variëteit onder controle te krijgen? Met de hulp van de mensen : Laat je je helpen? Heb je je mensen getraind om dat te doen? Snappen mensen het begrip variëteit? Hebben ze gereedschap en techniek om het te meten? Weten ze wat ze kunnen doen om variëteit te reduceren of te absorberen? Anders denken over management in de zorg 3
4 Van denken naar handelen Ziektekiemen zijn overal. In iedere organisatie, in ieder proces is variëteit. Als je die variëteit niet kunt elimineren of absorberen, wordt je hele proces besmet. Als manager is het belangrijk te weten hoe voorspelbaar de variëteit is. Het steriliseren van een proces vraagt om onderzoek naar de aard en de oorzaken van verspilling. Hoe werkt het werk? En waarom werkt het zo? Dat onderzoek kan je niet aan anderen opdragen. Het is de kern van je taak als manager. De gezondheid van het proces waarvoor je verantwoordelijk bent kan je niet delegeren. De meeste managers tekenen een hark als ik ze vraag hun organisatie te schetsen. Ze vergeten dat het werk in de zorg: de patiënt door het organisatieschema stroomt. Meestal staat die processtroom haaks op de hark. Managers denken dat het organogram bepaalt hoe de dingen gedaan worden. De klant de patiënt ervaart dat anders. De variëteit in zijn behoefte besmet de verschillende stappen in het proces. Veel managers weten niet hoe ze een systeem of proces moeten definiëren. Ze zien dan ook niet wanneer en waarom ze grip verliezen op processen. Om grip en controle te houden stellen managers targets voor onderdelen van het systeem. Ze denken daarmee verbeteringen te bereiken. In werkelijkheid zijn het vaak perverse prikkels. Ze lokken gedrag uit dat je in de organisatie helemaal niet wilt zien. Omdat medewerkers zelf geen controle hebben over hun prestatie, zullen zij het systeem bespelen, vervormen of zelfs bedriegen om hun targets te halen. De bedoeling goede zorg geven aan de patiënt wordt vervangen door een de facto bedoeling: aantallen halen. Een virus is moeilijk te zien. Je moet weten waar en hoe je moet kijken. Ook de kosten ervan zijn soms onzichtbaar. Verstopt in de overhead. We lijken resistent geworden voor het virus variëteit en zijn effecten. We ervaren verspilling als normaal of noodzakelijk. Maar we kunnen het ons niet meer permitteren. De crisis vraagt ons om nieuw denken en nieuwe oplossingen. Soms is het dan nuttig om een bestaand verhaal nog eens te vertellen. Dit verhaal is eerder verteld door W.E Deming (in: Out of the Crisis, 1982) en Myron Tribus (in: The Germ Theory of Management, 1992). Niet iedereen zal er blij mee zijn. Anders denken over management in de zorg 4
5 In ons boek Weten hoe het werk werkt kunt u meer lezen over anders denken in de dienstverlening. Chrétien Felser Eerder verschenen in : ZNetwerk nr.1 maart 2009 jaargang 1 Anders denken over management in de zorg 5
Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding
Groei in Leiderschap & Management - Jaaropleiding Zakenwijzer Het is tijd voor nieuw en ander leiderschap en management We kunnen ons niet meer verloven te blijven doen wat we deden. Als alles verandert,
Nadere informatieCOMMUNICATIE training. effectief communiceren met iedereen
COMMUNICATIE training effectief communiceren met iedereen Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij
Nadere informatieGODS GEZIN. Studielessen voor 4-7 jarigen
GODS GEZIN Studielessen voor 4-7 jarigen 2003 Geschreven door Beryl Voorhoeve en Judith Maarsen Oorspronkelijk bedoeld voor studie in kleine groepen in de Levend Evangelie Gemeente Gebruikte Bijbelvertaling
Nadere informatieNoach bouwt een ark Genesis 6-8
2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met
Nadere informatieISM: BPM voor IT Service Management
ISM: BPM voor IT Service Management ISM: BPM voor IT Service Management Het jonge IT-vakgebied wordt bestookt met allerlei frameworks om grip te krijgen op de input en output: ITIL, ASL, BiSL, COBIT en
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 2: je bedrijf op orde Les 2: een goed businessmodel Pen en papier? Wat is een businessmodel? Jouw businessmodel is de manier waarop jij in business bent Twee
Nadere informatieVanjezelfhouden.nl 1
1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag
Nadere informatieUw eigen denken kan de oorzaak zijn van het probleem
Uw eigen denken kan de oorzaak zijn van het probleem Wat dienstverlenende organisaties kunnen leren van de manier waarop Toyota zijn auto s maakt. Wees bereid anders te denken Wij nodigen u uit om eens
Nadere informatieHet is de familieblues. Je kent dat gevoel vast wel. Je zit aan je familie vast. Voor altijd ben je verbonden met je ouders, je broers, je zussen.
De familieblues Tot mijn 15e noemde ik mijn ouders papa en mama. Daarna niet meer. Toen noemde ik mijn vader meester. Zo noemde hij zich ook als hij lesgaf. Hij was leraar Engels op een middelbare school.
Nadere informatieContact isolatie. Kind & Jeugd. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Contact isolatie Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Contact isolatie Uw kind is opgenomen in het Westfriesgasthuis en wordt hier geïsoleerd verpleegd. De behandelend kinderarts/ of verpleegkundige brengt
Nadere informatieGesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager
Gesprekstechniek voor de manager met o.a. The one minute manager 1 Executive Leadership Foundation - ELF 2005-2011 Dit materiaal mag vrij gebruikt worden, mits netjes de bron wordt vermeld Lastige dingen
Nadere informatieHanden wassen met zeep
HANDLEIDING DIGIBORD PRESENTATIE Handen wassen met zeep Meer informatie op hygienewerkt.info Met deze handleiding geven wij u een toelichting op de Digibord presentatie Handen wassen met zeep. Per slide
Nadere informatieecourse Moeiteloos leren leidinggeven
ecourse Moeiteloos leren leidinggeven Leer hoe je met minder moeite en tijd uitmuntende prestaties met je team bereikt 2012 Marjan Haselhoff Ik zou het waarderen als je niets van de inhoud overneemt zonder
Nadere informatieSmoesjes. TipsforTrouble HOME TROUBLE MEER WETEN < > EXTRA PITTIG
geef haar gelijk dat zij het zwaar heeft en dat de crechemedewerkers zodat ze alles op tijd af kan krijgen. Collega zal in de slachtofferrol terecht komen en wellicht in tranen uitbarsten. voel dat ik
Nadere informatieBen jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou!
Hallo Ben jij een kind van gescheiden ouders? Dit werkboekje is speciaal voor jou Als je ouders uit elkaar zijn kan dat lastig en verdrietig zijn. Misschien ben je er boos over of denk je dat het jouw
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieTraining Within Industry - Job Instruction
Training Within Industry - Job Instruction Inleiding In veel bedrijven worden problemen opgelost door doelgericht aan die problemen te werken. Achteraf hadden deze problemen voorkomen kunnen worden, door
Nadere informatieAlgemeen Bloedtransfusie voor kinderen
Algemeen Bloedtransfusie voor kinderen In deze folder vertellen we je wat een bloedtransfusie is en waarom het gegeven wordt. Wat is bloedtransfusie? Bloedtransfusie betekent dat je bloed krijgt toegediend.
Nadere informatieAls je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.
Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen
Nadere informatieWelkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen. Week 5: grip op geld Les 1: jouw money mindset
Welkom bij Sociaal Succesvol Ondernemen Week 5: grip op geld Les 1: jouw money mindset Pen en papier? Misvattingen over geld Voordat je met deze videoles begint wil ik je vragen om deze video zo te stoppen
Nadere informatieSaskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS. Gedichten. Muitgeverij. Mmarmer. m armer
Saskia van den Heuvel MISSCHIEN GEBEURT ER VANDAAG IETS Gedichten Muitgeverij m armer Mmarmer Mmarmer M INHOUD KANTOOR Ode 13 Wat we zeiden toen we het ons nog herinnerden 14 Ze hebben het beste met ons
Nadere informatieJuridische medewerker
28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...
Nadere informatieSchrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 <Katelyne>
Schrijver: KAT Coverontwerp: MTH ISBN: 9 789402 123678 Inleiding Timo is een ander mens geworden door zijn grote vriend Tommy. Toch was het niet altijd zo geweest, Timo had Tommy gekregen voor
Nadere informatieJezus vertelt, dat God onze Vader is
Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.
Nadere informatieY-choice. Luister naar De keuzes die je maakt van Van Dik Hout. Het nummer staat op de CD Het beste van 1994-2001. De songtekst vind je in bijlage 1.
Kiezen Opwarmertje Een eigen keuze (Naar: Kiezels 10 e jaargang, nr. 5) Laat één jongere beginnen met het noemen van een drietal belangrijke zaken uit zijn leven, bijvoorbeeld iemand kiest scooter, voetbal
Nadere informatierijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005
rijm By fightgirl91 Submitted: October 17, 2005 Updated: October 17, 2005 Provided by Fanart Central. http://www.fanart-central.net/stories/user/fightgirl91/21803/rijm Chapter 1 - rijm 2 1 - rijm Gepaard
Nadere informatieDruppel isolatie. Kind & Jeugd. Locatie Hoorn/Enkhuizen
Druppel isolatie Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Druppel isolatie Uw kind is opgenomen in het Westfriesgasthuis en wordt hier geïsoleerd verpleegd. De behandelend kinderarts/ of verpleegkundige brengt
Nadere informatieMeer doen in minder tijd én met minder stress!
Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een
Nadere informatieThema 4 Behandeling van infectie gaat over het gebruik van antibiotica en andere geneesmiddelen om verschillende ziekten en kwalen te behandelen.
Wereldoriëntatie - Natuur Algemene vaardigheden: 1.1 Levende en niet-levende natuur: 1.3 & 1.5 Gezondheid: 1.17-1.19 Wereldoriëntatie - Techniek 2.16* Geschatte lesduur 50 minuten Thema 4 Behandeling van
Nadere informatieHoe word je succesvol in sales
Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar
Nadere informatieDruk, druk, druk en toen was er tijd! Ine Debaene Consultant 2/10/2014
Druk, druk, druk en toen was er tijd! Ine Debaene Consultant 2/10/2014 Het leven zoals het is 2 Het leven zoals het is Er gaan zo'n 50.000 gedachten per dag door ons hoofd. De meeste van deze gedachten
Nadere informatieRelaties. HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.
Relaties HDYO heeft meer informatie beschikbaar over de Ziekte van Huntington voor jongeren, ouders en professionals op onze website: www.hdyo.org Relaties kunnen een belangrijke rol spelen bij het omgaan
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieMRSA positief: wat betekent dat?
MRSA positief: wat betekent dat? Onder ouders verstaan wij ook verzorger(s), pleeg- of adoptieouder(s) U kunt wijzigingen of aanvullingen op deze informatie door geven per e-mail: patienteninformatiewkz@umcutrecht.nl
Nadere informatieTITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.
TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende
Nadere informatieZoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten...
Zoveel verschillende. mensen,. zoveel verschillende. uitvaarten... Training Authentiek in de uitvaart door Het Tiende Huis Jan Dop Uitvaartverzorging Het was niet voor het eerst dat ik mij meer dan ooit
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieSTUDIES EN BEROEPEN. Wat moet je doen?
STUDIES EN BEROEPEN Welke opleiding moet je doen om dokter te worden? Wat doet een ingenieur? Waar werkt een secretaresse? Welk beroep wil jij doen? Wat moet jij studeren? Wat moet je doen? 1. Verbind
Nadere informatieMeer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten.
Meer werkplezier, meer toegevoegde waarde, meer rendement? Zorg dan voor de beste medewerkers & de juiste klanten. De beste medewerkers & de juiste klanten vind je door het goede verhaal te vertellen.
Nadere informatieMotivatie: presteren? Of toch maar leren?
Arjan van Dam Motivatie: presteren? Of toch maar leren? Een van de lastigste opgaven van managers is werken met medewerkers die niet gemotiveerd zijn. Op zoek naar de oorzaken van het gebrek aan motivatie,
Nadere informatieADHD: je kunt t niet zien
➂ ADHD: je kunt t niet zien Je ziet het niet aan de buitenkant. Je kunt niet gelijk naar iemand kijken en zeggen: die heeft ADHD. Dat kan een voordeel zijn. Als iemand niet weet dat jij het hebt, dan kunnen
Nadere informatieContact + Druppel isolatie Kind & Jeugd
Contact + Druppel isolatie Kind & Jeugd Locatie Hoorn/Enkhuizen Contact + Druppel isolatie Uw kind is opgenomen in het Westfriesgasthuis en wordt hier geïsoleerd verpleegd. De behandelend kinderarts/ of
Nadere informatiePasen met peuters en kleuters. Jojo is weg
Pasen met peuters en kleuters Beertje Jojo is weg Thema Maria is verdrietig, haar beste Vriend is er niet meer. Wat is Maria blij als ze Jezus weer ziet. Hij is opgestaan uit de dood! Wat heb je nodig?
Nadere informatieBeertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig
Beertje Anders zit stil in een hoekje als Beertje Bruin langskomt. Beertje Bruin zegt dan: Ik heb van moeder Beer gehoord dat je erg verdrietig bent. Kan ik je helpen, want ik ben je vriend en vrienden
Nadere informatieDe ijnmanager. Cartoons juni 2012. Luc Timmers
De ijnmanager Cartoons juni 2012 Luc Timmers Alle cartoons mogen gratis gekopieerd en verspreid worden Gratis? Jazeker! Tegenprestatie? De Lijnmanager Gratis is voor bijna niks Volg @Delijnmanager op Twitter
Nadere informatieAlles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed?
Alles over de bloedziekten PNH & AA Wat is bloed? Binnenin je lichaam zit een rode vloeistof. Dat is je bloed. Bloed is erg belangrijk voor je lichaam, het zorgt voor vervoer van stoffen, voor de warmte
Nadere informatieRia Massy. De taart van Tamid
DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in
Nadere informatieWorkshop Slimmere ICT Sales 11 oktober 2012
Workshop Slimmere ICT Sales 11 oktober 2012 Doelstelling Fun (misschien) iets leren van mij (misschien) iets leren van een collega Reflecteren over what s next? En natuurlijk uiteindelijk meer deals winnen!!
Nadere informatieBonus: Hoe goed ben jij momenteel?
Bonus: Hoe goed ben jij momenteel? Blad 1 van 20 Hoe goed ben jij momenteel? Iedereen kan zijn leiderschapsvaardigheden aanzienlijk verbeteren met een beetje denkwerk en oefening. Met deze test krijg je
Nadere informatieChecklist voor Succesvol Ondernemen
Kruis aan wat voor jou van toepassing is om een overzicht te hebben van waar je mee aan de slag kunt om meer klanten te krijgen en meer geld te verdienen. SuccesHoek 1: Actiegerichte Focus Ik besteed meestal
Nadere informatieInfectiepreventie. Maatregelen bij isolatie
Infectiepreventie Maatregelen bij isolatie Inhoudsopgave Maatregelen bij isolatie...4 Micro-organismen...4 Reden van isolatiemaatregelen...5 Verschillende isolatiemaatregelen...6 Onderzoeken... 10 Bezoekers...
Nadere informatieEFFECTIEF LEIDINGGEVEN. Een gave of een vak?
EFFECTIEF LEIDINGGEVEN Een gave of een vak? Een training van COMMUNICERENENZO Mensen zijn belangrijk. Resultaten ook Mensen zijn belangrijk en waardevol. Resultaten worden behaald dankzij mensen. Zij voegen
Nadere informatieOriëntatie op het bedrijf
Praktijkwerkboek AKA Oriëntatie op het bedrijf 1 Inhoud In het onderdeel Oriëntatie ga je kennismaken met het bedrijf. Je doet de opdrachten die hieronder vetgedrukt staan aangegeven. Daarna vul je een
Nadere informatieBRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN
BRMO INFORMATIE VOOR PATIËNTEN Inleiding Onlangs bent u op de hoogte gebracht dat er bij u in een kweek een bijzonder resistent micro-organisme (BRMO) is gevonden. U leest in deze folder wat BRMO zijn,
Nadere informatieScreening op prostaatkanker
Screening op prostaatkanker Informatie voor mannen die een PSA-test overwegen of aanvragen. Wat we weten en wat we niet weten: zaken om over na te denken alvorens te besluiten een PSA-test te laten uitvoeren.
Nadere informatieWie ben ik in het koninkrijk? les 1 DISCIPLE MENTOR
Wie ben ik in het koninkrijk? les 1 DEEL 4 DISCIPLE MENTOR In Gen 1, 2 en 3 lezen we direct hoe God denkt over de mens. Hij laat zien wie we zijn, waar we voor gemaakt zijn en wat onze bestemming in het
Nadere informatieTheorie en aantekeningen Naam:
Het Voortdurend Verbeterboekje Theorie en aantekeningen Naam: Versie: maart 2013 Ter introductie Inleiding Voor u ligt het Voortdurend Verbeterboekje. Het geeft een overzicht op hoofdlijnen van de achtergronden,
Nadere informatieSoms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw
Soms gebeurt er wel eens iets wat jij niet wilt. Dit noemen wij onvrijwillige zorg. Onvrijwillige zorg mag alleen als jij in gevaar bent, of als jouw gedrag gevaarlijk is voor andere mensen. Dit mag nooit
Nadere informatieHet Management Skills Assessment Instrument (MSAI)
Het Management Skills Assessment Instrument (MSAI) Het zelfbeoordelingsformulier Het doel van deze evaluatie is om u te helpen bij het bepalen van de belangrijkste aandachtsvelden van uw leidinggevende
Nadere informatieDe bruiloft van Simson
De bruiloft van Simson Weet je nog waar de vertelling de vorige keer over ging? Over Simson, de nazireeër. Wat is een nazireeër? Een nazireeër is een bijzondere knecht van God. Een nazireeër mag zijn haar
Nadere informatieINFECTIERISICO VERMINDEREN
INFECTIERISICO VERMINDEREN In deze folder leest u welke maatregelen het UCCZ Dekkerswald treft om de kans op een infectie voor u zo klein mogelijk te maken. Wat is een infectie? Infecties w orden veroorzaakt
Nadere informatieEen resistente bacterie... wat nu? Uitleg bij polikliniekbezoek of opname
Een resistente bacterie... wat nu? Uitleg bij polikliniekbezoek of opname Ziekenhuis Gelderse Vallei U krijgt deze folder omdat uit onderzoek blijkt dat bij u een bacterie is aangetoond die ongevoelig
Nadere informatie13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl
13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met
Nadere informatieLees Zoek op Om over na te denken
Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in
Nadere informatieDe gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.
De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel
Nadere informatieDe ziekte van Wilson voor jongeren
De ziekte van Wilson voor jongeren 1 / 23 Waarom heeft het zo'n rare naam? Omdat de doktor die de ziekte voor het eerst herkende in 1905 Wilson heette. VRAAG : What did these people discover? ANTWOORD
Nadere informatieNiet veel mensen krijgen deze ziekte en sommige volwassenen hebben er vaak nog nooit van gehoord of weten er weinig vanaf.
Je leest waarschijnlijk dit boekje omdat je mama of papa of iemand anders speciaal in je familie Amyotrofische Lateraal Sclerose heeft. Het is een lang woord en het wordt vaak afgekort tot ALS. Niet veel
Nadere informatieGeachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl.
Geachte lezer, Voor meer uitleg over mijn presentatie Ga kathedralen bouwen! verwijs ik u graag naar de website http://www.quakernaat.nl. Deze presentatie is bedoeld als naslagwerkje voor aanwezigen. Daan
Nadere informatieKoningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande
Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie
Nadere informatieJezus geeft zijn leven voor de mensen
Eerste Communieproject 38 Jezus geeft zijn leven voor de mensen Niet iedereen gelooft in Jezus In les 5 hebben we gezien dat Jezus vertelt over de Vader. God houdt van de mensen. Hij vergeeft je zonden.
Nadere informatieWerkblad 3: Gravenfeest China
1. Lees onderstaande mails en noteer op een apart blad wat je leert over Qing Ming Jie. 2. Bedenk een verhaal over het gravenfeest dat je kan vertellen aan de andere kinderen van je klas. Welke prenten
Nadere informatieHEB JE HUISWERK VANDAAG?
BLAD 1 HEB JE HUISWERK VANDAAG? Je kind moet thuis werken voor school. In de agenda kan je kijken wat je kind moet doen. Wat moet je doen? 1 Maak oefening 1 op blad 2: Wat doet je kind na de school? 2
Nadere informatieCompetenties en kwaliteiten van de topsporter (1 van 9)
(1 van 9) Doorzettingsvermogen Dit is een eigenschap die elke topsporter bezit. Gaan voor het hoogst haalbare doel en hiervoor niet afwijken als er een teleurstelling of tegenslag is. Resultaatgerichtheid
Nadere informatiemeest geweldige beslissing de basis van je hele business speels avontuur
Proficiat! Dit is de meest geweldige beslissing die je kon nemen om jouw business te doen uitgroeien van een zaadje (lees: passie) naar een tuin vol bloemen (lees : fulltime inkomen). Echt waar. Dit wordt
Nadere informatieJezus maakt mensen gelukkig
Eerste Communieproject 33 Jezus maakt mensen gelukkig Jezus doet wonderen In les 5 hebben we geleerd dat God onze Vader is. Wij zijn allemaal zijn kinderen. Alle mensen zijn broertjes en zusjes van elkaar!
Nadere informatieMijn Hummelboekje. HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis
Mijn Hummelboekje HOOFDSTUK 1: t Hummelhuis Dit is Hummeltje. Hummeltje kan eventjes niet bij zijn mama en papa wonen, omdat zij nu niet voor hem kunnen zorgen. Daarom komt Hummeltje naar t Hummelhuis.
Nadere informatieMeer doen in minder tijd én met minder stress!
Meer doen in minder tijd én met minder stress! Is Werken in Flow iets voor jou? Wil jij grip op je overvolle inbox? Een opgeruimde werkomgeving? Een halve tot een hele werkdag tijdswinst per week? Een
Nadere informatieIn 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt
In 7 stappen naar een opgeruimd huis Hoe je op een makkelijke manier je opruimachterstanden inloopt Ben jij zo iemand die actief is en veel interesses heeft en daardoor ook veel bezigheden en spullen heeft?
Nadere informatieWerk en kanker: je hoeft er niet alleen voor te staan.
Kanker, waarbij het verleden, het heden en de toekomst niet langer met elkaar verbonden lijken. Kanker... je hebt het niet alleen en je hoeft er niet alleen voor te staan Werk en kanker: je hoeft er niet
Nadere informatie30 DAGEN FOCUS TRAINING
BROCHURE 30 DAGEN FOCUS TRAINING Voor medewerkers van woningcorporaties In samenwerking met de corporatie-academie Informatie colofon en aanmeldprocedure: zie einde brochure Simpel en snel leren op je
Nadere informatieDe gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.
De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieGESPREKKEN VOEREN NEDERLANDS AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG:
AAN HET EINDE VAN DEZE UITLEG: - Kun je een verzorgde brief schrijven. - Kun je op een juiste manier werkwoorden vervoegen. - Schrijf je op een juiste manier in meervoud. - Gebruik je hoofdletters op een
Nadere informatieDe 7 Doodzonden tegen Blijvende Verbeteringen
De 7 Doodzonden tegen Blijvende Verbeteringen Zijn de Blijvende Verbeteringen binnen jouw organisatie steeds het Slachtoffer van één van de 7 Doodzonden? Doodzonde 1: Ontwikkelen van systemen en processen
Nadere informatieDrents Archief. Meisje met de hoepel. Groep 2 Speuren in het archief
Drents Archief Meisje met de hoepel Groep 2 Les 3 Speuren in het archief Les 3 Speuren in het archief Samenvatting van de les In het Drents Archief bevindt zich een kistje dat een dubbele bodem blijkt
Nadere informatieHandleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer. Dossiers 2013-2014
Handleiding BPV-beoordeling voor de deelnemer Inhoudsopgave Inleiding... 3 Begrippenlijst... 4 Informatie BPV-beoordeling... 6 Kerntaken, werkprocessen, competenties, beoordelingscriteria en Arbo-regels...
Nadere informatieInhoud. Woord vooraf 9. 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42
Inhoud Woord vooraf 9 1. Ik haat de dood 11 Overdenking bij 1 Korintiërs 15: 1-7 42 2. Papa, ik ben bang dat jij ook dood gaat 44 Overdenking over 1 Korintiërs 15: 35-49 78 3. Ik ben mijzelf niet meer
Nadere informatieALGEMENE EN BIJKOMENDE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ ISOLATIE. - Patiëntinformatie -
ALGEMENE EN BIJKOMENDE VOORZORGSMAATREGELEN BIJ ISOLATIE - Patiëntinformatie - Goede en slechte bacteriën Bacteriën leven overal: in onze omgeving, op onze huid en in ons lichaam, ze zijn microscopisch
Nadere informatieICT-Dienst. Vertel ons een verhaaltje
Vertel ons een verhaaltje Ik zal het NIET hebben over: - Wat een Midoffice is en uit welke componenten het bestaat - Hoe je binnen jouw organisatie de implementatie van een Midoffice aanpakt - Of hoe wij
Nadere informatieHeilig Jaar van Barmhartigheid
Heilig Jaar van Barmhartigheid van 8 december 2015 tot 20 november 2016 Paus Franciscus heeft alle mensen van de hele wereld uitgenodigd voor een heilig Jaar van Barmhartigheid. Dit hele jaar is er extra
Nadere informatieEFFECTIEF OMGAAN MET BEZWAREN
EFFECTIEF OMGAAN MET BEZWAREN Er zijn een heleboel redenen die door een klant gebruikt worden om nee te zeggen. Echter, de zogenaamde tegenwerpingen en bezwaren zijn veelal dooddoeners. Je zal dus moeten
Nadere informatieHoe maak je interessante tweets?
Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien
Nadere informatieHC zd. 6 nr. 32. dia 1
HC zd. 6 nr. 32 wie Jezus wil kennen moet de verhalen over hem lezen beschreven door Matteüs, Marcus, Lucas en Johannes terecht worden ze evangelisten genoemd ze beschrijven het evangelie ze vertellen
Nadere informatielevend en dood tegelijk
levend en dood tegelijk levend en dood tegelijk lezing over NAH in een gezin 9 april 2015 Carina van Welzenis alias Karin van Leeuwen 28 december 2004 rtl nieuws Twee bomen geraakt Een enorme klap, daarna
Nadere informatieEffectief investeren in management
Effectief investeren in management Veel organisaties zijn in verandering. Dat vraagt veel van de leidinggevenden/managers. Zij moeten hun medewerkers in beweging krijgen om mee te veranderen. En dat gaat
Nadere informatieWerkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen. Plannen met een planbord. Plannen met de computer
Werkzaamheden plannen met behulp van hulpmiddelen Het plannen van werkzaamheden kost veel tijd. Zeker in een groot bedrijf dat veel medewerkers in dienst heeft. Of bij een bedrijf dat allerlei werkzaamheden
Nadere informatieKOPPen bij elkaar en schouders eronder. Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen
KOPPen bij elkaar en schouders eronder Informatie voor kinderen van ouders met psychiatrische problemen Mama, waarom huil je? Mama, ben je nu weer verdrietig? Papa, gaan we naar het zwembad? Waarom niet?
Nadere informatieLesbrief: Het belang van hygiëne Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen?
Lesbrief: Het belang van hygiëne Thema: Wat is Mens & Dienstverlenen? Copyright Vakcollege Groep B.V. 2014. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Ieder mens draagt bacteriën en virussen bij zich, ook als
Nadere informatieWERK EN KANKER: JE HOEFT ER NIET ALLEEN VOOR TE STAAN
WERK EN KANKER: JE HOEFT ER NIET ALLEEN VOOR TE STAAN Ieder jaar krijgen in Nederland 30.000 werknemers dat is 1 op de 250 - te horen dat zij kanker hebben. Een nog groter aantal, 1 op de 79 mannelijke
Nadere informatieLean: Kort-cyclisch verbeteren. Geen dieet maar life-style IHC de Zorgmakelaar Chantal Aarts & Lissy Hurkmans
Lean: Kort-cyclisch verbeteren Geen dieet maar life-style IHC de Zorgmakelaar Chantal Aarts & Lissy Hurkmans Programma Van individueel naar collectief leren Waar gaan we het niet over hebben deze workshop
Nadere informatie