Antwoorden oefeningen Basisboek Taal per hoofdstuk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Antwoorden oefeningen Basisboek Taal per hoofdstuk"

Transcriptie

1 Antwoorden oefeningen Basisboek Taal per hoofdstuk Hoofdstuk 3, oefening 1 Alinea 1 en 2 zijn thematisch, alinea 3 is verbindend. De gedachte-eenheid in alinea 1: het is de vraag of er in een verdachtenverhoor verband bestaat tussen de persoonlijkheid van de rechercheur en zijn gedrag. De gedachte-eenheid in alinea 2: welke factoren zijn bepalend voor het gedrag van rechercheurs en dus ook voor de uitkomsten van het verhoor? Hoofdstuk 3, oefening 2 (1) Docenten vinden dat huiswerk maken zin heeft. Zonder huiswerk zouden ze nooit door de lesstof heen kunnen komen. Bovendien vinden ze dat leerlingen door het maken van huiswerk zelfstandig leren werken. (2) Tegenover het standpunt van docenten staat dat van de leerlingen. Leerlingen vinden dat ze te weinig vrije tijd hebben. Te weinig tijd om bijvoorbeeld aan sport te doen. Verder hebben ze vaak te weinig tijd voor familie en vrienden. Velen vinden het te ver gaan dat ze niet eens een weekend kunnen kamperen, omdat ze dan met hun huiswerk in de knoei komen. In de tweede alinea staat de kernzin als tweede. De schrijver heeft eerst een overgangszin geformuleerd om duidelijk te maken dat in de tweede alinea het standpunt uit de eerste alinea wordt tegengesproken. Hoofdstuk 3, oefening 3 Er bestaan verschillende (of: twee) soorten voetbal. Hoofdstuk 3, oefening 4 (1) Volgens een schatting van de Rijksuniversiteit Groningen en het Angstbehandelcentrum IPZO in Nijmegen, hebben zo n Nederlanders last van een vorm van rijangst (stellende kernzin). Deelonderwerp: beschrijving van het verschijnsel rijangst (2) Rijangst kan zich op verschillende manieren manifesteren (aankondigende kernzin). Deelonderwerp: de manieren waarop rijangst zich kan uiten (symptomen) (3) Er is een aantal mogelijkheden om van rijangst af te komen (aankondigende kernzin) of: Het is niet nodig om de rest van je leven gebukt te gaan onder rijangst. (stellende kernzin). Hoofdstuk 3, oefening 5 (1) Voor veel eindexamenkandidaten is het moeilijk een studiekeuze te maken. Tot op het laatste moment twijfelen ze over de keuze voor een studie. En er zijn zelfs veel schoolverlaters die de keuze één of twee jaar uitstellen.

2 (3) De hoge uitval en lage motivatie zijn vaak gevolgen van een verkeerde studiekeuze. Als een student niet op de juiste plek zit, kun je immers niet verwachten dat hij of zij met overtuiging en op tijd afstudeert. De juiste studiekeuze is dus voor de toekomst van de student van groot belang. Hoofdstuk 3, oefening 6 De zin De verkeersproblemen in Utrecht concentreren zich op de ringweg rond de stad, die dichtslibt, en op de driehoek tussen A1, A27 en A28 hoort niet in deze alinea thuis. Als we de zevensprong als afgeronde gedachte-eenheid beschouwen, draagt de zin over verkeersproblemen niets bij aan deze gedachte-eenheid; wel bevat hij achtergrondinformatie (die in een eerdere alinea past). Herschreven alinea: Voordat de provincie Utrecht nieuw asfalt aanlegt, zoekt zij via de zevensprong naar andere oplossingen. Dat betekent dat ze achtereenvolgens kijkt naar de ruimtelijke visie, betalen voor of reguleren van mobiliteit, optimaliseren van openbaar vervoer, en benutten of aanpassen van bestaande infrastructuur. Als bijvoorbeeld kilometerheffing geen oplossing biedt en betere fietsvoorzieningen of openbaar vervoer ook niet, komt de aanleg van nieuw asfalt een stap dichter bij. De provincie Utrecht is de eerste die werkt met deze zogeheten zevensprong. Hoofdstuk 3, oefening 7 1 kortom (concluderend) 2 ook, bovendien (opsommend) 3 doordat (verklarend) 4 evenals (vergelijkend) 5 enerzijds doordat, anderzijds doordat (tegenstellend én verklarend) 6 bijvoorbeeld (illustrerend) Hoofdstuk 3, oefening 8 1 Het Nederlands elftal denkt dat het een goede kans maakt om de finale te halen. (verwijswoord ze heeft het verkeerde getal) 2 Thuiswerken kan een aantrekkelijke voorwaarde zijn in het personeelsbeleid. Dat komt omdat werknemers/medewerkers niet meer in de file hoeven te staan en het werk goed kunnen combineren met hun gezin. (verwijswoord ze heeft geen antecedent) 3 Mijn vriend had heerlijk gekookt; ik had de maaltijd/het eten/het gerecht in vijf minuten op. (verwijswoord het heeft geen antecedent) 4 Op dit moment heeft het International Student Office een probleem: het kampt met klachten van internationale studenten over de kwaliteit van hun huisvesting. (verwijswoord ze heeft het verkeerde geslacht)

3 5 Er zijn nog steeds veel onveilige studentenkamers, maar studenten durven meestal geen procedure aan te spannen tegen de verhuurder. (verwijswoord ze verwijst naar het woord studentenkamers) 6 Het overplaatsen van personeel is een serieuze optie, mits de medewerkers in hun huidige functie al grotendeels met maatschappelijk verantwoord ondernemen bezig zijn. (verwijswoord heeft zij het verkeerde getal/geen antecedent) 7 De politie moet strenger controleren op de huisvestingssituatie van tijdelijke werknemers in haar gemeente. (verwijswoord hun heeft het verkeerde getal) 8 Er is sprake van een grote toename van ziekenhuispatiënten. Het afgelopen jaar is het aantal patiënten met tien procent gestegen. (verwijswoord dit heeft geen antecedent) 9 Begin elk onderdeel van een opsomming op een nieuwe regel en markeer alle onderdelen met nummers, punten of streepjes. (verwijswoord ze heeft geen antecedent) 10 Het is belangrijk regelmatig aandacht te besteden aan je digitale portfolio, zodat het actueel blijft. (verwijswoord hij heeft het verkeerde geslacht) Hoofdstuk 3, oefening 9 Een lastig punt in deze opsomming: wat doe je met het laatste element (roken)? Het lukt niet om dit aan te laten sluiten op de inleidende zin Zij hebben vaak. Je kunt deze risicofactor daarom apart zetten, omdat roken over het algemeen slecht is voor de gezondheid. Zo leg je daar nog eens nadruk op. Je kunt ook de inleidende zin aanpassen, zodat je de risicofactor roken daarop kunt laten aansluiten. Niet iedereen heeft een even grote kans om diabetes type 2 te krijgen. Sommige mensen lopen een hoger risico dan anderen. Zij hebben vaak: - overgewicht, vooral rond de buikstreek; - een gestoorde vetstofwisseling; - familieleden met diabetes; - een (langdurig) hoge bloeddruk; - zwangerschapsdiabetes gehad of een moeder die dat heeft gehad. Ook roken vergroot de kans op diabetes type 2. Of: Niet iedereen heeft een even grote kans om diabetes type 2 te krijgen. Mensen lopen een hoger risico als: - ze overgewicht hebben, vooral rond de buikstreek; - ze een gestoorde vetstofwisseling hebben; - in hun familie diabetes voorkomt;

4 - hun bloeddruk (langdurig) hoog is; - ze zwangerschapsdiabetes hebben gehad of een moeder die dat heeft gehad; - ze roken. Hoofdstuk 3, oefening 10 Er is sprake van een opsommend verband tussen beide alinea s. Dat wordt aangegeven door het signaalwoord behalve: Behalve het hedgen herhaalt informatie uit de vorige alinea en geeft aan dat er nóg een strategie volgt. De tweede alinea zet je op het spoor van de kernzin: ook de vlootvernieuwing [ ] werkt in hun voordeel. De vraag die je je kunt stellen luidt: welke strategieën, aanpak of maatregelen werken in het voordeel van Europese luchtvaartmaatschappijen? Antwoord: hedgen en vlootvernieuwing. De kernzin kan bijvoorbeeld luiden: Europese luchtvaartmaatschappijen hanteren twee strategieën waardoor ze er (financieel) beter voor staan dan Amerikaanse. Hoofdstuk 3, oefening 11 (1) Het gebrek aan respect voor gezagdragers speelt op verschillende plekken in de maatschappij. Zo vindt er steeds meer verbaal en fysiek geweld plaats tegen politieagenten. (2) Hoewel er op alle gebieden iets gedaan moet worden aan het hufterige gedrag, moeten we beginnen met het gezag van de politie te herstellen. Dat is immers / tenslotte de organisatie die de wet moet handhaven. Als het respect voor de politie niet hersteld wordt, lukt dat elders ook niet. Daarom moeten de volgende maatregelen genomen worden. (3)Ten eerste is het zaak dat de politie in uiterlijk en gedrag gezag uitstraalt. Voor mannen geen lang haar, geen zichtbare tatoeages en geen oorbellen. In New York gelden deze voorschriften al voor agenten. Daarnaast mag van agenten verwacht worden dat ze bijvoorbeeld niet blowen. Het korps Amsterdam-Amstelland heeft dat inmiddels vastgelegd in een gedragscode en het wordt tijd dat andere korpsen dit voorbeeld volgen. (4) Daarnaast / ten tweede moet het afgelopen zijn met de geldgedreven prestatieafspraken met de politiekorpsen. Als mensen het gevoel hebben dat de politie vooral bekeuringen uitdeelt om de schatkist te spekken, komt dat het respect voor de dienders niet ten goede. De politie moet een dwarsdoorsnede van verschillende delicten opsporen en tegengaan in plaats van zich uit financieel oogpunt te concentreren op bijvoorbeeld snelheidsovertredingen. (5) Tot slot moet verbaal en fysiek gedrag tegen agenten steviger en sneller worden aangepakt. Dat kan al op grond van artikel 261 en 267 van het Wetboek van Strafrecht. Geweld tegen agenten kan worden bestraft met vier jaar gevangenisstraf een straf die kan oplopen als het geweld tot lichamelijk letsel leidt. Nu krijgen daders nog te vaak als ze al worden bestraft een kleine taakstraf of een geringe boete, maanden nadat het misdrijf is gepleegd. Dat is een volstrekt verkeerd signaal. Stevige straffen en snelrecht zijn hier op hun plaats.

5 Gebruik je opsommingstekens in plaats van signaalwoorden, dan is een aankondigende zin noodzakelijk: De volgende maatregelen moeten genomen worden:. Hoofdstuk 3, oefening 12 Elektriciteit is geen menselijke uitvinding. De mens heeft haar alleen leren opwekken, gebruiken en beheersen, net als vuur. Elektriciteit komt in de natuur voor als bliksem. Hoofdstuk 3, oefening 13 De afzonderlijke alinea s kunnen beschouwd worden als onderdelen van een opsomming. Inhoudelijk is er echter geen sprake van een opsomming. Het gaat om een reactie van de Nederlandse Hartstichting, die uit verschillende punten bestaat. De eerste drie alinea s bespreken één punt, dat neerkomt op het devies: eerst investeren, dan incasseren. De tweede alinea 2 bevat naast de uitspraak eerst investeren, dan incasseren bovendien de bewering de Hartstichting zit ruim onder de kostennorm van het CBF. Ook de vierde alinea bevat twee inhoudelijke uitspraken: (1) door gebruik te maken van straatwerving gaan mensen de campagnes beter begrijpen en (2) straatwervers geven waardevolle informatie terug over hoe het publiek de campagnes ervaart. Alinea vijf is van een andere orde. Waar de eerste vier alinea s argumenten geven voor straatwerving, wordt in de laatste alinea een tekortkoming van straatwervers genoemd, en wat de Hartstichting doet om die te verhelpen. Hoofdstuk 3, afsluitende oefening A Slachtofferhulp Nederland is een landelijke stichting die bestaat uit dertien regio s met ongeveer 75 bureaus. In Utrecht is het Landelijk Bureau gevestigd. De hulpverlening vindt plaats in de dertien regio s vrijwilligers staan garant voor de uitvoering van de hulpverlening. Alle vrijwilligers worden opgeleid. Zij worden in hun werk ondersteund door 250 beroepskrachten. Slachtofferhulp Nederland is daarom een professionele vrijwilligersorganisatie. Werken met vrijwilligers heeft twee belangrijke voordelen. De hulpverlening is laagdrempelig en daardoor kan men binnen 48 uur hulp verlenen. Een andere reden om met vrijwilligers te werken is dat bij veel slachtoffers het vertrouwen in andere mensen is aangetast. Juist een vrijwilliger, een medeburger, levert bewijs dat er nog altijd goede mensen op de wereld zijn. Slachtofferhulp Nederland behartigt de individuele en collectieve belangen en rechten van slachtoffers van strafbare feiten en verkeersongelukken. Het doel van Slachtofferhulp Nederland is de materiële en immateriële schade waarmee slachtoffers uit de doelgroepen worden geconfronteerd, zo veel mogelijk te doen verhelpen, beperken en voorkomen.

6 Om dit doel te realiseren zijn er verschillende kernactiviteiten. Deze zijn onder te verdelen in primaire en in secundaire activiteiten. Onder primaire vallen de hulpverlening, preventie en de belangenbehartiging. Onder de secundaire activiteiten vallen de ontwikkeling, innovatie en middelenverwerving. De vrijwilligers nemen de primaire taken op zich, vooral de hulpverleningstaken. De hulpverleningstaken zijn onder te verdelen in een aantal deeltaken. Hoofdstuk 3, afsluitende oefening B De toegevoegde kernzinnen zijn gecursiveerd. (1) Voor de meeste bankiers en particulieren is geld het doel als ze gaan beleggen (stellende kernzin). Of: Als mensen over rendement praten, bedoelen ze meestal financieel rendement (stellende kernzin). Wanneer bedrijven doelstellingen formuleren, zijn dat financiële doelstellingen. Ook bonussen voor medewerkers zijn bijna altijd aan financiële doelstellingen gekoppeld, en worden in een geldbedrag uitgekeerd. Willen mensen weten hoe een bedrijf presteert, dan kijken ze naar de beurskoers. Kortom, de focus ligt op financieel gewin. (2) Er is een andere tendens in de beleggerswereld (aankondigende kernzin). De VBDO (Vereniging van Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling), opgericht in 1996, ziet geld als middel, niet als doel. Zij is de enige vereniging van aandeelhouders en beleggers in Nederland die zich specifiek richt op duurzaamheid. Een duurzame belegger wil vooral weten hoe bedrijven presteren op sociaal en ecologisch gebied. Het gaat hem om een meerdimensionaal rendement, de inmiddels alom bekende Triple P: People (mensen), Planet (ecologie) en Prosperity (welvaart). (3) Hoewel veel banken, institutionele beleggers en consumenten vooral de P van Prosperity voor ogen hebben, groeit het aantal duurzame beleggers in Nederland sterk. Het bedrag dat Nederlanders duurzaam sparen of beleggen, is in 2007 gestegen met 20% tot ruim 11 miljard euro. (4) Ook duurzame banken hebben groei mogen constateren (stellende kernzin). Bij Triodos Bank is het aantal mensen dat dagelijks een rekening opent, in tien jaar tijd vertienvoudigd. ASN Bank heeft de laatste vijf jaar zijn klantenbestand zien verdubbelen. En het duurzaam beheerd vermogen van Fortis groeide van ruim een miljard euro in 2005 tot bijna anderhalf miljard in (5) Duurzame en niet-duurzame fondsen blijken even goed te presteren qua rendement. Dit blijkt uit een promotieonderzoek uit 2007 van Jeroen Derwall. [nieuwe alineagroep] (6) Toch is het aandeel van het duurzame sparen en beleggen nog maar 3,3%. Hoe komt het dat niet veel meer mensen overstappen naar duurzame bankproducten? Hiervoor zijn vier verklaringen te geven. (7) Ten eerste is bankieren een low intrest product. De meeste mensen openen op jonge leeftijd een bankrekening die ze de rest van hun leven aanhouden. Ook als ze

7 gaan beleggen, kijken ze naar enkele aanbiedingen van hun bank en dan kiezen ze een fonds waarvan ze denken dat het rendement in orde is. (8) Ten tweede is de reactie van mensen op duurzame bank- en beleggingsproducten weliswaar enthousiast, maar ze zetten dit enthousiasme meestal niet om in een concrete actie. Duurzaam denken omzetten in duurzaam doen is voor veel mensen blijkbaar nog een stap te ver. (9) Een andere verklaring is dat de markt nog niet voldoende focust op de meerwaarde van duurzaamheid. Daardoor krijgen duurzame bedrijven niet de aandacht, en dus ook niet de waardering die ze verdienen. (10) Tot slot is duurzaamheid een vaag begrip. Er zijn geen vaste criteria waaraan een belegger moet voldoen om het predicaat duurzaam opgeplakt te krijgen. Laat staan dat er een score bestaat voor de mate van duurzaamheid. Duurzame beleggingsfondsen hanteren verschillende criteria. Zo kunnen ze bepaalde sectoren uitsluiten, bijvoorbeeld wapens en tabak. Ook kunnen ze binnen specifieke sectoren kiezen voor bedrijven die meer aan duurzaamheid doen dan de concurrenten. (11) Het feit dat er door consumenten nog weinig duurzaam belegd wordt, ligt dus enerzijds aan de consument zelf: deze verdiept zich te weinig in beleggingsproducten en laat het bij enthousiaste reacties. Aan de andere kant besteedt de markt nog onvoldoende aandacht aan de meerwaarde van duurzaam beleggen en is het onvoldoende duidelijk hoe duurzaam verschillende beleggingsfondsen zijn. Hoofdstuk 3, afsluitende oefening C 1. De kernzinnen (of kerninformatie, als die over meerdere zinnen verspreid is) zijn onderstreept. 2. Alinea 2 bevat twee kernbeweringen, namelijk (1) het is normaal dat het geheugen bij het ouder worden achteruitgaat en (2) op de commerciële markt wordt benadrukt dat het niet normaal is dat het geheugen bij het ouder worden achteruitgaat. 3. Alinea s 4 en 5 kunnen worden samengevoegd, omdat de informatie in deze alinea s betrekking heeft op het eerste argument, namelijk (het weerleggen van) de overtuiging dat je je geheugencapaciteit kunt uitbreiden door training. 4. Alinea 6 (het tweede argument) hoort niet in dit betoog thuis, omdat het hier niet gaat om de vermeende voordelen van geheugentrainingen (het eerste en derde argument), maar om de veronderstelde genezende werking van kruiden en supplementen. (1) Uit veel onderzoek blijkt dat ons geheugen achteruitgaat als het niet meer geprikkeld wordt. De beste manier om het niet zover te laten komen, is actief te blijven. Wanneer ouderen een voor een de vroegere activiteiten bestuurswerk, theaterbezoek, leesclubs beginnen weg te strepen, ondermijnen zij het eigen geheugen. Het goede nieuws is dat die sociale activiteiten ook genoeg zijn. Ze bevatten alle variatie en uitdaging die nodig zijn om het geheugen op peil te houden. (2) Hoe actief onze levensstijl ook is en hoe gevarieerd ons bestaan, bij het ouder worden gaat de conditie van het geheugen langzaam achteruit en dat is volkomen

8 natuurlijk. Wie op zijn zeventigste nog het geheugen van een twintigjarige heeft, is niet helemaal normaal. Van commerciële zijde worden ouderen echter uitgenodigd dat anders te zien. Voor de handel die rond het geheugen op gang is gekomen, is het namelijk van belang vergeetachtigheid te laten verschuiven van een normale ontwikkeling naar iets pathologisch: een symptoom. Een symptoom verwijst immers naar ziekte en bij ziekte horen medicijnen, therapieën, cursussen, helende kruiden, supplementen en wat er verder maar te koop is op de markt van het vergeten. Op deze markt heeft men het liefst klanten die zichzelf als patiënt zien. (3) Aanbieders van geheugentrainingen vormen een grote partij op deze markt. Zij beweren dat de trainingen succesvol zijn en beroepen zich daarbij op een aantal uitspraken en feiten. In dit betoog zal echter blijken dat die uitspraken en feiten meestal op verkeerde logica, onvoldoende onderzoek of op aannames berusten. (kerninformatie: uitspraken over succesvolle trainingen blijken vaak niet te kloppen.) (4) Zo wordt er gezegd dat je je geheugencapaciteit kunt uitbreiden door oefening. Bijvoorbeeld, een student wordt getraind in het onthouden van cijferreeksen. Net als de meeste mensen kan hij in het begin niet meer dan zo n zeven cijfers in één keer onthouden. Na een training van meer dan tweehonderd uur, blijkt hij een reeks van maar liefst tachtig cijfers te kunnen onthouden! Dit suggereert dat ons geheugen als een spier getraind kan worden. (5) Nader onderzoek toonde echter aan dat deze prestatie niet gold voor andere gebieden: als de student in plaats van cijfers woorden of letters kreeg voorgelegd, kwam hij niet verder dan het vertrouwde aantal van zeven. Het bleek dat de student een geheugenstrategie gebruikte om zoveel cijfers te kunnen onthouden: hij beschouwde ze als uitslagen van hardloopwedstrijden. Dus niet het geheugen zelf wordt sterker of groter door training, maar het vermogen ons van geheugenstrategieën te bedienen. (6) Een tweede argument luidt: hoe rijker de omgeving, hoe beter het brein. Met andere woorden, hoe meer hoe beter. Er zijn allerlei geheugenversterkende kruiden of supplementen van vitaminen of mineralen op de markt. De veronderstelde werking hiervan berust echter op een denkfout. Er zijn wel stoffen geïdentificeerd die, als ze in ons voedsel ontbreken, geheugenstoornissen kunnen veroorzaken, zoals vitamine B1 of E. Maar er is geen bewijs dat toevoeging van vitaminen of mineralen boven het gezonde niveau tot een extra goed geheugen leidt. Een gebrek opheffen helpt, een overschot aanleggen niet. (7) Een derde argument waarmee mensen worden aangemoedigd aan een geheugentraining deel te nemen, is dat het brein over een reservecapaciteit zou beschikken. Wie kent niet de kreet We gebruiken maar tien procent van onze hersenen? Het idee dat delen van onze hersenen onbenut blijven en dat we ons geheugen kunnen verbeteren door van die overcapaciteit gebruik te maken, klinkt aanlokkelijk. Het is echter niet veel meer dan een hardnekkige mythe, eentje die al bijna een eeuw circuleert. Er is tot op heden geen onderzoek bekend waaruit blijkt dat we werkelijk maar tien procent van onze hersenen gebruiken. (8) Veel van wat onder de aanprijzing Verbeter uw geheugen wordt aangeboden, komt dus neer op denkfouten of het leren van trucs om de effecten van een minder goed

9 werkend geheugen op te vangen. Wie gelooft door die trucs een beter geheugen te krijgen, gelooft waarschijnlijk ook dat je door een rollator beter gaat lopen. Hoofdstuk 3, afsluitende oefening D Bij mindfulness gaat het erom dat je aandacht schenkt aan wat zich voordoet van moment tot moment zonder dat je er een oordeel aan koppelt. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat mindfulness samenhangt met persoonlijk welbevinden en dat mindfulness te leren is. Maar was is nu eigenlijk mindfulness en hoe kun je het leren? Het tegendeel, mindlessness, laat zich makkelijker uitleggen, want iedereen kent dat maar al te goed. Je verheugt je er bijvoorbeeld op om iets lekkers te gaan eten, maar terwijl je eet ben je met je gedachten ergens anders. Het is op voordat je het beseft en je hebt nauwelijks iets geproefd. Kortom, je had geen aandacht voor wat er op dat moment was te proeven, want je was in gedachten ergens anders. Studenten die tentamen doen, kunnen ook in dit soort gepieker terechtkomen. In plaats van zich te concentreren op de vragen en de antwoorden, die op dat moment alle aandacht verdienen, verschuift de aandacht naar vroeger ( Had ik het maar beter geleerd ) of naar de toekomst ( Als ik zak, dan is dat een ramp ). Daarbij kunnen negatieve oordelen over jezelf ( Ik kan het niet of Stom dat ik het niet weet ) het denkproces van dat moment hinderen. Ook hier kun je zeggen dat je meer op jezelf bent georiënteerd, in plaats van op de taak het tentamen zo goed mogelijk te maken. Het tegendeel van mindlessness is mindfulness. Dat houdt in dit voorbeeld in: niet elders zijn met je aandacht, maar duidelijk aanwezig zijn op het moment. En mindfulness houdt ook in: niet veroordelend piekeren, maar de situatie accepteren zoals die nu is. Mindfulness helpt om het lekkers te proeven. Dus, als je eet, eet dan ook met aandacht en proef. Mindfulness is op te vatten als een vaardigheid in aandacht en houding en die is te leren! Daar is tijd en oefening voor nodig en vooral een houding van niet-oordelende observatie, waardoor je leert uit wat je meemaakt. Als je bijvoorbeeld tijdens het oefenen merkt dat je aan iets anders denkt, merk dat dan op zonder dat te veroordelen. Zeg dus niet tegen jezelf: Stom dat ik daaraan denk, want ik moet nu oefenen. Probeer steeds weer een houding te vinden waarbij je accepteert wat de sensaties, gevoelens en gedachten in jezelf zijn. Met openheid en acceptatie leer je beter aandacht te hebben voor wat zich in jou en anderen afspeelt.

Teksverklaringen!!!!! Samenvattingen!! - Meerkeuzevragen! - Open! !!!! Nederlands! 1. Spellen! 2. Samenvatting schrijven

Teksverklaringen!!!!! Samenvattingen!! - Meerkeuzevragen! - Open! !!!! Nederlands! 1. Spellen! 2. Samenvatting schrijven NEDERLANDS Nederlands Teksverklaringen Samenvattingen 1. Hoofdgedachte 2. Meerkeuzevragen 3. Tekstverbanden 4. Open vragen 5. Argumentatie 6. Mening en doel van de schrijver 1. Spellen 2. Samenvatting

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

5.3 SAMENVATTEND SCHEMA SOORTEN VERBANDEN

5.3 SAMENVATTEND SCHEMA SOORTEN VERBANDEN 10.2.9 Andere verbanden Soms worden ook nog de volgende verbanden onderscheiden: 1 toelichtend verband (komt sterk overeen met het uitleggend verband) 2 argumenterend verband 3 verklarend verband Deze

Nadere informatie

De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan

De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan De theorie voor leesvaardigheid in de vorm van een stappenplan 1. Globaal lezen a. Lees eerst altijd een tekst globaal. Dus: titel, inleiding, tussenkopjes, slot en bron. b. Denk na over het onderwerp,

Nadere informatie

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding

STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING. Inleiding STIJLEN VAN BEÏNVLOEDING Inleiding De door leidinggevenden gehanteerde stijlen van beïnvloeding kunnen grofweg in twee categorieën worden ingedeeld, te weten profileren en respecteren. Er zijn twee profilerende

Nadere informatie

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN

HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF

Nadere informatie

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage. Examen VMBO-KB 2013 tijdvak 2 maandag 17 juni 13.30-15.30 uur Nederlands CSE KB Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.

Nadere informatie

Bouw aan je gezondheid

Bouw aan je gezondheid Bouw aan je gezondheid Gratis leefstijladvies en begeleiding voor werknemers in de bouw Informatie voor de werknemer Hart- en vaatziekten Gezond en vitaal zijn; wie wil dat niet? Iedereen wil tenslotte

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL

Examenopgaven VMBO-GL en TL Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 2 woensdag 18 juni 13.30 15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID CSE GL EN TL NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID VBO-MAVO-D Bij dit examen hoort een tekstboekje. Dit examen

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage.

Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de uitwerkbijlage. Examen VMBO-GL en TL 2013 tijdvak 2 maandag 17 juni 13.30-15.30 uur Nederlands CSE GL en TL Bij dit examen horen een bijlage en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle vragen en maak alle opdrachten in de

Nadere informatie

Waarom een samenvatting maken?

Waarom een samenvatting maken? Waarom een samenvatting maken? Er zijn verschillende manieren om actief bezig te zijn met de leerstof. Het maken van huiswerk is een begin. De leerstof is al eens doorgenomen; de stof is gelezen en opdrachten

Nadere informatie

BEGRIJPEND LEZEN 2 NEDERLANDS TEKSTEN BEGRIJPEN

BEGRIJPEND LEZEN 2 NEDERLANDS TEKSTEN BEGRIJPEN BEGRIJPEND LEZEN 2 NEDERLANDS TEKSTEN BEGRIJPEN 0 INTRODUCTIE Je hebt je in de vorige uitleg leren oriënteren en voorbereiden op een tekst. Op die manier kun je al snel zien met wat voor soort tekst je

Nadere informatie

Vanjezelfhouden.nl 1

Vanjezelfhouden.nl 1 1 Kan jij van jezelf houden? Dit ontwerp komt eigenlijk altijd weer ter sprake. Ik verbaas mij erover hoeveel mensen er zijn die dit lastig vinden om te implementeren in hun leven. Veel mensen willen graag

Nadere informatie

Aantekeningen die je moet leren voor het SE Leesvaardig voor Eldeweek 2 en je eindexamen!! Goed bewaren dus!!!! Naam: Leesvaardig Blok 1

Aantekeningen die je moet leren voor het SE Leesvaardig voor Eldeweek 2 en je eindexamen!! Goed bewaren dus!!!! Naam: Leesvaardig Blok 1 Aantekeningen die je moet leren voor het SE Leesvaardig voor Eldeweek 2 en je eindexamen!! Goed bewaren dus!!!! Naam: Leesvaardig Blok 1 Tekstverband Signaalwoord Voorbeeld Reden Omdat, want, daarom Ik

Nadere informatie

4.1 Omcirkel het juiste antwoord.

4.1 Omcirkel het juiste antwoord. 4.1 Vraag 1 Het begrip vitaliteit heeft vooral te maken met... A. aankomen en afvallen B. gezondheid en geluk C. dansen en bewegen D. werk en carrière Vraag 2 Hoe vind je de meest betrouwbare informatie

Nadere informatie

Bas Smeets page 1

Bas Smeets  page 1 Bas Smeets www.bsmeets.com page 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen idee wat hoe hun ideale

Nadere informatie

Een overtuigende tekst schrijven

Een overtuigende tekst schrijven Een overtuigende tekst schrijven Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Je mening geven over een andere manier van herdenken op school instructieles oefenlesles Lesdoel: Leerlingen kennen

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2004

Examenopgaven VMBO-KB 2004 Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE KB Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een tekstboekje. Beantwoord alle vragen

Nadere informatie

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website?

Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Hoe schrijf ik tekst voor mijn website? Heb je een eigen website, maar worstel je met de teksten die je daarop kwijt wil? Volg dan dit stappenplan. Met een paar handige tips kom je vast een heel eind.

Nadere informatie

Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden

Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Wat ga je in deze opdracht leren? Meer leren over: soorten vragen, vraagwoorden, signaalwoorden en sleutelwoorden Soorten vragen, vraagwoorden, signaal- en sleutelwoorden Schema 1 Soorten vragen Open vraag

Nadere informatie

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen +

JEUGDIGEN. Hulp na seksueel misbruik. vooruitkomen + > vooruitkomen + Hulp na seksueel misbruik JEUGDIGEN Heb jij seksueel misbruik meegemaakt of iemand in jouw gezin, dan kan daarover praten helpen. Het kan voor jou erg verwarrend zijn hierover te praten,

Nadere informatie

JE KUNT BETER EEN FLITSPAAL STELEN DAN GEFLITST WORDEN ALS JE DOOR ROOD RIJDT

JE KUNT BETER EEN FLITSPAAL STELEN DAN GEFLITST WORDEN ALS JE DOOR ROOD RIJDT AGENTEN OVER DE VERHOGING VAN DE BOETES JE KUNT BETER EEN FLITSPAAL STELEN DAN GEFLITST WORDEN ALS JE DOOR ROOD RIJDT Meldweek van de Meldkamer van de SP, 16-24 februari 2012 Nine Kooiman, lid van de Tweede

Nadere informatie

Alleen-Pinnen-Monitor

Alleen-Pinnen-Monitor 1 Alleen-Pinnen-Monitor Perceptie van alleen-pinnen kassa s 2 e meting Erwin Boom & Markus Leineweber, 11 september 2012 Uitgevoerd in opdracht van de Betaalvereniging Nederland en Stichting BEB Vertrouwelijk

Nadere informatie

Nieuw Nederlands 4 e editie 4 vwo. Cursus Argumenteren. Hoofdstuk 1 Meningen en argumenten. 1 Meningen

Nieuw Nederlands 4 e editie 4 vwo. Cursus Argumenteren. Hoofdstuk 1 Meningen en argumenten. 1 Meningen Cursus Argumenteren Hoofdstuk 1 Meningen en argumenten 1 Meningen Opdracht 1 1 Dat concert van die Chinese pianist lijkt me echt iets voor jou. (positief standpunt) 2 Ik weet nog niet of ik meedoe met

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

Onderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013

Onderzoek Arbeidsongeschiktheid. In opdracht van Loyalis. juni 2013 Onderzoek Arbeidsongeschiktheid In opdracht van Loyalis juni 2013 Inleiding» Veldwerkperiode: 27 maart - 4 april 2013.» Doelgroep: werkende Nederlanders» Omdat er specifiek uitspraken gedaan wilden worden

Nadere informatie

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1

Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 1 Brochure Begrijpend lezen VMBO 2 Inleiding Het belang van begrijpend lezen kan nauwelijks overschat worden. Het niveau van begrijpend lezen dat kinderen aan het einde van

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Lezen h 1.2 t/m 5.2 2

Samenvatting Nederlands Lezen h 1.2 t/m 5.2 2 Samenvatting Nederlands Lezen h 1.2 t/m 5.2 2 Samenvatting door Ive 1045 woorden 27 juni 2018 5,3 3 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Talent Samenvatting Nederlands 1.2 t/m 5.2 1.2 Leesstrategieën

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 2 woensdag 23 juni 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID CSE GL EN TL NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID VBO-MAVO-D Bij dit examen horen een uitwerkbijlage en een

Nadere informatie

Zonder dieet lekkerder in je vel!

Zonder dieet lekkerder in je vel! Zonder dieet lekkerder in je vel! Vijf vragen en vijf stappen om te ontdekken hoe je jouw eetpatroon kunt veranderen en succesvol kunt afvallen. Overgewicht neemt ernstige vormen aan, veel volwassenen

Nadere informatie

1.1 Omgaan met verschillen

1.1 Omgaan met verschillen 12 1 Verantwoording Sinds de jaren tachtig van de vorige eeuw besteedt het onderwijs in toenemende mate structureel aandacht aan faalangst. Nadat het begrip faalangst gedefinieerd en uitgewerkt was, volgden

Nadere informatie

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen

Het verkoop-adviesgesprek. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van je verwacht? Verkopen Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over verkopen aan en adviseren van gasten in horecabedrijven. Oftewel: het verkoopadviesgeprek. Wat wordt er van je verwacht? Na het bestuderen van deze kaart

Nadere informatie

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen?

Stap 6. Stap 6: Deel 1. Changes only take place through action Dalai Lama. Wat ga je doen? Stap 6. Changes only take place through action Dalai Lama Wat ga je doen? Jullie hebben een ACTiePlan voor het experiment gemaakt. Dat betekent dat je een nieuwe rol en andere ACTies gaat uitproberen dan

Nadere informatie

ogen en oren open! Luister je wel?

ogen en oren open! Luister je wel? ogen en oren open! Luister je wel? 1 Verbale communicatie met jonge spelers Communiceren met jonge spelers is een vaardigheid die je van nature moet hebben. Je kunt het of je kunt het niet. Die uitspraak

Nadere informatie

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb

hoe we onszelf zien, hoe we dingen doen, hoe we tegen de toekomst aankijken. Mijn vader en moeder luisteren nooit naar wat ik te zeggen heb hoofdstuk 8 Kernovertuigingen Kernovertuigingen zijn vaste gedachten en ideeën die we over onszelf hebben. Ze helpen ons te voorspellen wat er gaat gebeuren en te begrijpen hoe de wereld in elkaar zit.

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2006

Examen VMBO-GL en TL 2006 Examen VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 1 maandag 29 mei 13.30-15.30 uur NEDERLANDS LEESVAARDIGHEID-SCHRIJFVAARDIGHEID CSE GL EN TL Bij dit examen horen een tekstboekje en een uitwerkbijlage. Beantwoord alle

Nadere informatie

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling

Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Annet Kramer Inzet van het strafrecht bij kindermishandeling Debat Kiezen voor kinderen 26 september 2013 De Balie wie ben ik en waarom sta ik hier? Annet Kramer Landelijk parket, cluster kinderporno en

Nadere informatie

Nieuwsbrief Januari 2011

Nieuwsbrief Januari 2011 Nieuwsbrief Januari 2011 Eerste nieuwsbrief 2011 Het jaar 2010 is een jaar geweest waarin hard is gewerkt en ook weer veel is gebeurd. Een mens kan veel meer dan hij/zij denkt, als hij/zij vertrouwen heeft

Nadere informatie

Werkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het

Werkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het Werkbladen Uitdaging! Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het één ten koste van het ander? Waar word jij gelukkig van? De uitdaging van deze tool is dat je je eigen antwoorden bepaalt. We raden

Nadere informatie

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS

DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS WWW.PESTWEB.NL DO'S EN DON'TS VOOR OUDERS Kinderen en jongeren willen je hulp, als je maar (niet)... Wat kinderen zeggen over pesten Kinderen gaan over het algemeen het liefst met hun probleem naar hun

Nadere informatie

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22.

FOUT VRIENDJE? PAS OP! Hulp. Internet. Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. PAS OP! Hulp Heb je vragen? Bel dan naar Meldpunt Jeugdprostitutie, tel.: 0900 044 33 22. Internet Wil je meer lezen? Kijk op www.jipdenhaag.nl/loverboys En test jezelf op www.loverboytest.nl Dit is een

Nadere informatie

De (vak)docent als Pedagoog en Sociaal Agent

De (vak)docent als Pedagoog en Sociaal Agent De (vak)docent als Pedagoog en Sociaal Agent Student : Grell, Soraima Module : De (vak)docent als Pedagoog en Sociaal Agent Opdracht : Studiewijzer 1 Docent : Drs. Jose Fernandes Perna Blok : 1.1 Studiewijzer

Nadere informatie

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind

MEE Nederland. Raad en daad voor iedereen met een beperking. Moeilijk lerend. Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind MEE Nederland Raad en daad voor iedereen met een beperking Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Moeilijk lerend Uitleg over het leven van een moeilijk lerend kind Inhoudsopgave

Nadere informatie

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar

Bijeenkomst over geloofsopvoeding Communiceren met je puber Deze bijeenkomst sluit aan bij Moments, magazine voor ouders van jongeren van 12-18 jaar DOELSTELLINGEN Ouders zijn zich ervan bewust dat je altijd en overal communiceert Ouders wisselen ervaringen met elkaar uit over hoe de communicatie met hun pubers verloopt Ouders verwerven meer inzicht

Nadere informatie

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen

Voorwoord. Nienke Meijer College van Bestuur Fontys Hogescholen 3 Voorwoord Goed onderwijs is een belangrijke voorwaarde voor jonge mensen om uiteindelijk een betekenisvolle en passende plek in de maatschappij te krijgen. Voor studenten met een autismespectrumstoornis

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

BEÏNVLOEDINGSSTIJLEN. Tegenbewegende stijlen. Meebewegende stijlen. = duwen = trekken. evalueren aansporen en onder druk zetten

BEÏNVLOEDINGSSTIJLEN. Tegenbewegende stijlen. Meebewegende stijlen. = duwen = trekken. evalueren aansporen en onder druk zetten BEÏNVLOEDINGSSTIJLEN Er zijn verschillende beïnvloedingsstijlen te onderscheiden. De stijlen kunnen worden onderverdeeld in: TEGENBEWEGENDE STIJLEN MEEBEWEGENDE STIJLEN = duwen = trekken Tegenbewegende

Nadere informatie

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1

Persoonlijk rapport van: Marieke Adesso 29 Mei 2006 1 Talenten Aanzien en Erkenning 3 Besluitvaardigheid 8 Confrontatie en Agitatie 4 Doelgerichtheid 4 Talenten Hulpvaardigheid 5 Ontzag 3 Orde en Netheid 4 Pragmatisme 6 Stressbestendigheid 7 Verantwoording

Nadere informatie

<<RIJOPLEIDING IN STAPPEN>> Wees wijs. Haal met CBR RIS Gecertificeerde VERKEERSSCHOOL VAN MAAREN snel en veilig je rijbewijs!!!

<<RIJOPLEIDING IN STAPPEN>> Wees wijs. Haal met CBR RIS Gecertificeerde VERKEERSSCHOOL VAN MAAREN snel en veilig je rijbewijs!!! Wees wijs. Haal met CBR RIS Gecertificeerde VERKEERSSCHOOL VAN MAAREN snel en veilig je rijbewijs!!! Voorwoord De Rijopleiding in Stappen (RIS) is een nieuwe, moderne rijopleiding.

Nadere informatie

Luisteren en samenvatten

Luisteren en samenvatten Luisteren en samenvatten Goede communicatie, het voeren van een goed gesprek valt of staat met luisteren. Vaak denk je: Dat doe ik van nature. Maar schijn bedriegt: luisteren is meer dan horen. Vaak luister

Nadere informatie

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan

Verslaving. Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving. Als iemand niet meer zonder... kan ggz voor doven & slechthorenden Verslaving Als iemand niet meer zonder... kan Deze folder is voor doven en slechthorenden die meer willen weten over verslaving Herkent u dit? Veel mensen gebruiken soms

Nadere informatie

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!

Inhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen! 1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk

Nadere informatie

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan?

Over ALS spreken. Inhoud. Wat is ALS? 1. Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1. Wat doet ALS met een patiënt? 1. Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? Inhoud Over ALS spreken Wat is ALS? 1 Waardoor wordt ALS veroorzaakt? 1 Wat doet ALS met een patiënt? 1 Hoe kan je jouw vriend(in) bijstaan? 2 voor vrienden Wanneer de vader of moeder van je vriend(in)

Nadere informatie

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES?

HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? HOE WERKEN ONZE HERSENEN IN HET KOOPPROCES? EN WAT KUNNEN WE DAARVAN LEREN? Algemene inleiding (deel 1 uit een serie van 6) NIEUWE ONTDEKKINGEN IN DE NEUROLOGIE NIEUWE KANSEN IN HET VERKOOPGESPREK We are

Nadere informatie

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg

Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel en geestelijke gezondheidszorg Informatie voor cliënten Cliënten en geestelijke gezondheidszorg Slachtoffers van mensenhandel hebben vaak nare dingen meegemaakt. Ze zijn geschokt

Nadere informatie

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk?

Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Wat is precies bloeddruk en waarom is een gezonde bloeddruk belangrijk? Uit onderzoek blijkt dat veel Nederlanders niet weten hoe het precies zit. In dit dossier staan alle ins- en outs over bloeddruk,

Nadere informatie

Het houden van een spreekbeurt

Het houden van een spreekbeurt Het houden van een spreekbeurt In deze handleiding staan tips over hoe je een spreekbeurt kunt houden. Waar moet je op letten? Wat moet je wel doen? En wat moet je juist niet doen? We hopen dat je wat

Nadere informatie

Je eigen waarden top 10 + Waardenwiel

Je eigen waarden top 10 + Waardenwiel + Waardenwiel Leidraad voor coaches Situering: Fase 2 Analyse Gebruik: - Doel: Overzicht maken van welke waarden (privé en werk) belangrijk (en aanwezig in de huidige situatie) zijn. - Doelgroep: Geschikt

Nadere informatie

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining

Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining Mindfulness-Based Cognitieve Therapie (MBCT) Aandachttraining/Mindfulnesstraining 2 Deze folder geeft u informatie over Mindfulness-Based Cognitieve Therapie. Deze mindfulnesstraining wordt op de afdeling

Nadere informatie

VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1

VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1 VMBO-T / Nederlands / 2011 / tijdvak 1 Voorbeeld van een brief: Eigen naam Adres Postcode en plaats Naam geadresseerde Adres Postcode en plaats Geachte heer De Vries, Plaats, Datum Mijn naam is Mike Louwman,

Nadere informatie

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen

Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen Samenvatting Nederlands Hoofdstuk 1,2,3 par 1 en 2: algemene theorie en lezen Samenvatting door L. 1007 woorden 25 juni 2013 4,2 2 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Taaldomein hoofdstuk 1 1.1 Schrijfdoel

Nadere informatie

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2011 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 49 punten

Nadere informatie

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen

Aanmelden. informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Aanmelden informatie over hoe wij jou helpen naar een leven zonder verslavende middelen Vind je dat je in het weekend te veel coke, speed of xtc gebruikt? Heb je weer geblowd of gedronken, terwijl je dat

Nadere informatie

Terugval preventie plan

Terugval preventie plan Terugval preventie plan Dit formulier kan u helpen op een later moment in uw leven te voorkomen dat de problemen terug komen of verergeren. Terugval, weer last krijgen van iets waar je eerder last van

Nadere informatie

Februari 2012 Workshop Eviont

Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Februari 2012 Workshop Eviont Het Brein heeft een doel nodig! Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE...2 LEESWIJZER...3 INLEIDING...4 STAP 1: HET KADER...5 STAP 2: STATE, GEDRAG EN

Nadere informatie

LIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden

LIEVERWIJS. kindercoaching & training. kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling. Een rups kan altijd nog een vlinder worden LIEVERWIJS kindercoaching & training kindercoaching basisschool trainingen kindercoach op bestelling Een rups kan altijd nog een vlinder worden Kindercoaching Van Rups naar Vlinder Voor kinderen in de

Nadere informatie

Examen VBO-MAVO-C. Nederlands, leesvaardigheid

Examen VBO-MAVO-C. Nederlands, leesvaardigheid Nederlands, leesvaardigheid Examen VBO-MAVO-C Voorbereidend Beroeps Onderwijs Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 13.30 15.30 uur 20 02 Vragenboekje Voor dit examen zijn

Nadere informatie

Kom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen!

Kom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen! Kom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen! In 1 weekend ontdek je de nieuwste ontwikkelingen en strategieën op het gebied van Internet Marketing en Business Building.

Nadere informatie

Leefstijl voorlichting

Leefstijl voorlichting Leefstijl voorlichting Hoe beïnvloed jij je spanning? Jannie Ligthart Opbouw bijeenkomst Verschil situatie gebonden spanning door jezelf opgebouwde spanning. Hoe merk je op dat je spanning hebt. Gedachten

Nadere informatie

Waar een wil is, is een Weg!

Waar een wil is, is een Weg! 5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht

Nadere informatie

BureauJeugdzorgDrenthe. februari 2005 / 05 004

BureauJeugdzorgDrenthe. februari 2005 / 05 004 BureauJeugdzorgDrenthe februari 2005 / 05 004 Bureau Jeugdzorg Drenthe Jeugdreclassering Heel wat jongeren tussen 12 en 18 komen in aanraking met jeugdreclassering. Justitie of de Raad voor de Kinder bescherming

Nadere informatie

Samenvatting door een scholier 1141 woorden 26 januari keer beoordeeld. Nederlands. Nederlands Proefwerk Schrijven H.3.

Samenvatting door een scholier 1141 woorden 26 januari keer beoordeeld. Nederlands. Nederlands Proefwerk Schrijven H.3. Samenvatting door een scholier 1141 woorden 26 januari 2011 6 13 keer beoordeeld Vak Methode Nederlands Op niveau Nederlands Proefwerk Schrijven H.3. 1. Omgaan met informatie. 1.1 Een onderwerp kiezen.

Nadere informatie

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3.

Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Welkom Voorbereiding op de studiekeuzecheck 1. Lees aandachtig het meegezonden artikel. 2. Maak hiervan een samenvatting van 10 regels. 3. Onderstreep de woorden waarvan je de betekenis niet weet en zoek

Nadere informatie

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage.

Examen HAVO. Nederlands. tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een bijlage. Examen HAVO 2008 tijdvak 1 maandag 19 mei 13.30-16.30 uur Nederlands Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen en een samenvattingsopdracht. Voor dit examen zijn maximaal 53 punten

Nadere informatie

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen

Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen Bijlage 4.2.2 Vragenlijst voor stotterende kinderen bussum 2011 Wij wijzen erop dat het gebruik van de bijlagen bedoeld is voor de praktijk van de therapeut die de in het boek Stotteren: van theorie naar

Nadere informatie

Een poster voor een goed doel maken

Een poster voor een goed doel maken Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen

Nadere informatie

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen.

Als je nog steeds hoopt dat oplossingen buiten jezelf liggen dan kun je dit boekje nu beter weg leggen. Theoreasy de theorie is eenvoudig. Je gaat ontdekken dat het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen denken en doen dé sleutel is tot a beautiful way of life. Als je nog steeds hoopt dat oplossingen

Nadere informatie

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U?

UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? UW PARTNER HEEFT KANKER EN HOE GAAT HET MET U? Nadine Köhle, MSc. Contactdag Stichting Olijf 3 oktober 2015 Garderen EVEN VOORSTELLEN ACHTERGROND KANKER HEB JE NIET ALLEEN! 4 ACHTERGROND IMPACT VAN DE

Nadere informatie

Wat je moet weten over hasj en wiet

Wat je moet weten over hasj en wiet Wat je moet weten over hasj en wiet 1 2 Je hebt vast wel eens van hasj of wiet gehoord. Hasj en wiet zijn drugs. Hasj en wiet worden meestal gerookt. Er wordt een soort sigaret gedraaid met tabak en hasj

Nadere informatie

Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers. Het enige moment wat telt is:

Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers. Het enige moment wat telt is: Workshop Mindfulness Gemeente Halderberge Betsie Wagemakers Het enige moment wat telt is: NU Programma 1. Wat is mindfulness? 2. Wat levert mindfulness op? 3. Evaluatie van de ingevulde enquête. 4. De

Nadere informatie

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft

Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Gezinsinterventie Gezinsgesprekken voor gezinnen waarbij de ouder psychische problemen heeft Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Zorgen en vragen 1 Gezinsinterventie 2 Tien praktische

Nadere informatie

Mindfulness Training. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.

Mindfulness Training. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness Training Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness training Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten

Nadere informatie

WAT HOUDT U NOG TEGEN?

WAT HOUDT U NOG TEGEN? WAT HOUDT U NOG TEGEN? 2 Tussenoplossingen bestaan niet Rokers die voor het eerst nadenken over stoppen, proberen nog wel eens een tussenoplossing te vinden. Helaas bestaan er geen succesvolle tussenoplossingen.

Nadere informatie

Samen sta je sterk. Adviesrapport. Project: Communicatieplan

Samen sta je sterk. Adviesrapport. Project: Communicatieplan Project: Communicatieplan Smokeless Nathalie Kooiman, 0863131 Charlotte Voorn, 0847183 Wendy Lanser, 0862815 Rowan Lens, 0857190 CDM1A Hogeschool Rotterdam Rowan Lens - CDM1A - Hogeschool Rotterdam 1 Inhoudsopgave

Nadere informatie

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen

P Doe de risicotest P Laat uw bloedsuikerwaarde meten P Lees wat u zelf kunt doen Diabetes en uw apotheek Als bij u diabetes is vastgesteld, dan kunt u natuurlijk terecht bij uw apotheek. Het apotheekteam zorgt ervoor dat u: Op tijd het juiste medicijn krijgt. Medicijnen krijgt die

Nadere informatie

Casus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode?

Casus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode? Casus Seksuele handelingen als zorgvraag: directe aanpassing beroepscode? 1. Inleiding In de media was de afgelopen weken uitgebreid aandacht voor de casus van de studente verpleegkunde die geacht werd

Nadere informatie

Beoordelingsformulieren

Beoordelingsformulieren Beoordelingsformulieren In elke prestatie zitten zoals hierboven uiteengezet (p. 81) vijf elementen verpakt. Het Takenblad is daarop gebaseerd. Om elk van die vijf elementen grondig te kunnen beoordelen

Nadere informatie

Waarde-volle zorg is ook nog JONG!

Waarde-volle zorg is ook nog JONG! Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal

Nadere informatie

Delirium op de Intensive Care (IC)

Delirium op de Intensive Care (IC) Deze folder is bedoeld voor de partners, familieleden, naasten of bekenden van op de Intensive Care (IC) afdeling opgenomen patiënten. Door middel van deze folder willen wij u als familie* uitleg geven

Nadere informatie

Examentraining. Tips & trucs

Examentraining. Tips & trucs Examentraining Tips & trucs Doel 10.000.0000.000000 tips om jou te helpen Waarschijnlijk ken je ze allemaal al Schrijf er 10 op die voor jou zouden kunnen helpen AGENDA Wat moet ik doen? Verschillende

Nadere informatie

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers

Hulpverlening Lijn5. Kom verder! www.ln5.nl LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT. Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Hulpverlening Lijn5 LVB-ZORG PROVINCIE UTRECHT Algemene informatiefolder voor jongeren, ouders en verwijzers Kom verder! www.ln5.nl Daarnaast geeft Lijn5 ook advies en consultatie aan bijvoorbeeld een

Nadere informatie

Hoe word je succesvol in sales

Hoe word je succesvol in sales Hoe word je succesvol in sales Verkopen gaat niet vanzelf. Zeker niet in deze tijd. Toch zijn nog steeds veel verkopers erg succesvol. Dat komt niet door het product of de dienst die ze aanbieden, maar

Nadere informatie

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners

Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Behandeling chronische pijn en vermoeidheid bij tieners Afdeling revalidatie mca.nl Inhoudsopgave Wat is chronische pijn en vermoeidheid? 3 Chronische pijn en vermoeidheid bij tieners 4 Rustig aan of toch

Nadere informatie

Aan de hand van 11 kleine stapjes, kan deze methode jou helpen om jou einddoel te bereiken!

Aan de hand van 11 kleine stapjes, kan deze methode jou helpen om jou einddoel te bereiken! Oplossingsgericht werken Misschien wil je graag iets veranderen in je leven? Zit je met een probleem waar je graag zelf een oplossing voor wil vinden? Hier onder staat een methode beschreven, die het mogelijk

Nadere informatie

Wees duidelijk tegen je klanten

Wees duidelijk tegen je klanten Ronald Dingerdis Wees duidelijk tegen je klanten 3 In onze training Klantgerichtheid en communicatie vroeg een cursist me onlangs of je tegen je klant kan zeggen dat hij extreem vervelend is. Dat hij onredelijk

Nadere informatie

Zo draagt Zitwerk bij aan uw gezondheid en welzijn. En dat van uw medewerkers.

Zo draagt Zitwerk bij aan uw gezondheid en welzijn. En dat van uw medewerkers. Veel mensen krijgen in hun leven met rugklachten te maken. Rugpijn wordt vooral veroorzaakt door onvoldoende beweging en langdurig zitten. Vooral tijdens zittend werk kan rugpijn hinderlijk zijn. Soms

Nadere informatie

Mindfulness programma. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust.

Mindfulness programma. Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Mindfulness programma Leer binnen acht weken anders om te gaan met stress, ontwikkel aandacht voor het nu en ervaar meer rust. Per dag schieten er duizenden, vaak stressvolle, gedachten door je hoofd.

Nadere informatie

Motivatie: presteren? Of toch maar leren?

Motivatie: presteren? Of toch maar leren? Arjan van Dam Motivatie: presteren? Of toch maar leren? Een van de lastigste opgaven van managers is werken met medewerkers die niet gemotiveerd zijn. Op zoek naar de oorzaken van het gebrek aan motivatie,

Nadere informatie