1. Omgaan met kinderen TIP EEN VASTE KINDERBEGELEIDER IS BELANGRIJK
|
|
- Martha Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 1. Omgaan met kinderen EEN VASTE KINDERBEGELEIDER IS BELANGRIJK Als een kind een vaste begeleider heeft, kan het zich hechten. Iemand bij wie het zich veilig en geborgen voelt. Ook als het ondersteuning nodig heeft, bang of moe is. Zo krijgt het kind genoeg zelfvertrouwen om nieuwe dingen te ontdekken. TIP Zorg dat kinderen en begeleiders in een groepsopvang een relatie kunnen opbouwen, vermijd personeelswissels zo veel mogelijk. KINDEREN 01/2015 1
2 JE ROL ALS KINDERBEGELEIDER Je zorgt ervoor dat het kind zich goed voelt. Je stimuleert zijn ontwikkeling. Hoe? Je leert het kind goed kennen, voelt aan wat het nodig heeft en speelt erop in. Je weet wat het kind boeit en geeft impulsen. Je geeft het kind de kans om zijn eigen interesses te volgen en te experimenteren. Je betrekt het kind bij afspraken maken en conflicten oplossen. Je helpt het kind om een positieve band op te bouwen met jezelf en met de andere kinderen. GOED OM TE WETEN Wat zijn de basisbehoeften van kinderen? Lichamelijk: eten, drinken, slapen, bewegen. Emotioneel: graag zien en graag gezien worden. Veiligheid en duidelijkheid: een voorspelbare omgeving, regelmaat, op iemand kunnen rekenen, weten wat kan en wat niet kan,... Erkenning: aanvaard en gewaardeerd worden, iets betekenen voor iemand. Zelfvertrouwen: zelf iets kunnen, succes ervaren,... Zingeving: verbondenheid met de anderen en met de wereld. POSITIEF OPVOEDEN: EEN VISIE OP OPVOEDING Dé manier van opvoeden bestaat niet. Er bestaan tal van visies, en elk kind is uniek. Positief opvoeden steunt op 5 principes die een kind alle kansen geven om zich veilig te voelen. Zodat het zelfzeker op verkenning kan gaan. Wat is positief opvoeden? 1. Je werkt aan een ondersteunende en warme relatie met het kind. 2. Je kijkt altijd positief naar het kind. 3. Je hebt realistische verwachtingen. 4. Je geeft veel complimentjes en reageert duidelijk op wat het kind doet. 5. Je zorgt goed voor jezelf. 2 KINDEREN 01/2015
3 TIP Meer lezen over positief opvoeden? Kijk op Ga naar Opvoeding > Opvoeden > Positief opvoeden'. Surf naar Je vindt er dossiers met opvoedinfo, filmpjes, vaak gestelde vragen,... KIES EEN AANPAK OP MAAT, OP ÉÉN LIJN MET DE OUDERS Elk kind is anders: het heeft een eigen persoonlijkheid, eigen behoeftes en interesses. De opvang brengt kinderen van verschillende ontwikkelingsniveaus en thuissituaties samen. Sommige kindjes hebben zelfs specifieke zorgen nodig, ook zij zijn welkom. Als begeleider hou je rekening met deze verschillen. Je speelt in op wat elk kindje nodig heeft. Een goede samenwerking met de ouders is hiervoor heel belangrijk. Als je rekening houdt met wat vertrouwd is voor het kind, voelt het zich snel thuis in de opvang. Bv. eten, troosten, slaapritueel, Dagelijkse weetjes zijn de moeite waard. Bv. is het een druk weekend geweest? Dan weet je dat het kind misschien eerder aan zijn dutje toe is. Veranderingen die in overleg gebeuren, verlopen vlotter. Bv. starten met vaste voeding. Op moeilijke momenten kan je samen met de ouders een oplossing zoeken. Bv. wanneer een kind zich niet zo goed voelt. Meer weten? Zie hoofdstuk Ouders. EEN GELEIDELIJKE OVERGANG Van thuis naar de opvang De start van de opvang is voor ouders én kindjes moeilijk. De overgang geleidelijk laten verlopen, heeft zeker voordelen: Het kindje kan rustig wennen aan de nieuwe omgeving, geuren, geluiden, stemmen, een ander ritme,... De begeleider leert het kind, zijn gezin en de gewoontes kennen. Zo kan de vertrouwensrelatie geleidelijk groeien. Stress kan het slaappatroon van een kind veranderen, en zo de kans op wiegendood verhogen. Dit risico kan verminderen door het kind geleidelijk aan de opvang te doen wennen. KINDEREN 01/2015 3
4 TIPS Betrek de ouders bij het wennen van nieuwe ouders. Dit is zeker zinvol als je regelmatig kindjes van verschillende culturele achtergronden opvangt. De wenperiode kan moeilijk zijn bij ouders die het Nederlands niet goed beheersen. Schakel een tolk in, of andere ouders die de taal wél spreken. Van opvang naar kleuterklas Als het kind 2 jaar en 6 maanden is, mag het na een schoolvakantie naar de kleuterklas. Maar elk kind heeft zijn eigen tempo. Als het kind er niet rijp voor is, wordt de overstap nog wat uitgesteld. Wanneer het kind naar school gaat, komt het soms nog een tijdje in de namiddag naar de opvang om uit te rusten. TIPS Zo laat je de kindjes speels wennen aan school: Geef korte opdrachtjes. Ga dieper in op wat het kind aanbrengt of op een verhaal in een boekje. Laat het kind zelfstandig eten. Leer het kind zijn jas aan- en uittrekken. Is een kind klaar voor school? Kijk ook op Ga naar Ontwikkeling > Naar school. 4 KINDEREN 01/2015
5 DE OPVANG: SAMEN(LEVEN) VOOR BEGINNERS De kindjes leren andere kinderen en volwassenen kennen. Zo maken ze op een positieve manier kennis met onderlinge verschillen en overeenkomsten. Peuters spelen niet echt samen en delen moeilijk. Dit leren ze geleidelijk aan met de hulp van de kinderbegeleider. GOED OM TE WETEN Oefenen in samenleven, doe je zo. Creëer gezellige momenten. Ze bevorderen de samenhorigheid. Leer binnen de groep elk kind apart kennen. Geef elk kind positieve aandacht. Laat kinderen samen spelen. Of geef spelimpulsen en laat de kinderen het overnemen. Weet dat conflicten leermomenten zijn. Kinderen worden tijdens een spel vaak afgewezen. Meestal komen ze er zelf uit. Help een handje indien nodig. DE PEDAGOGISCHE AANPAK IN DE OPVANG IS ERG BELANGRIJK Daarom moet elke organisator van kinderopvang: een pedagogisch beleid realiseren dat het welbevinden en de betrokkenheid van de kinderen, net als de ontwikkeling op alle vlakken, bevordert; verzekeren dat de pedagogische kwaliteit aan een norm voldoet; zorgen voor pedagogische ondersteuning. KINDEREN 01/2015 5
6 2. Hoe werk je aan welbevinden en betrokkenheid? Om zijn talenten te kunnen ontplooien, is het belangrijk dat een kind zich goed in zijn vel voelt (welbevinden) en geboeid bezig is (betrokkenheid). WELBEVINDEN Een kind voelt zich goed in de opvang als: het ontspannen is en geniet; het op zijn gemak is, spontaan dingen toont, lacht en vertelt; het open staat voor nieuwe ervaringen; het een positief zelfbeeld heeft en zelfvertrouwen uitstraalt; de contacten met anderen vlot verlopen; het assertief is en niet over zich heen laat lopen; het moeilijke momenten snel te boven komt. BETROKKENHEID Een betrokken kind wordt spelenderwijs handiger. Het leert veel over zichzelf, over de anderen en over de wereld rondom. Een kind is betrokken als het: zich aangetrokken voelt tot wat er rondom hem gebeurt; spontaan op verkenning gaat; geboeid bezig is en helemaal opgaat in wat het doet. Bv. handjes kijken, met de dino spelen of zelf een bord leeglepelen; plezier beleeft aan waar het mee bezig is; het beste van zichzelf geeft en al zijn mogelijkheden benut. GOED OM TE WETEN Hoe meet je en verbeter je welbevinden en betrokkenheid? Met de instrumenten ZiKo (voor groepsopvang) en ZiKo-Vo (voor gezinsopvang) stem je de opvang eenvoudig af op wat kinderen nodig hebben. Kijk op Ga naar Kinderopvang > Sector baby's en peuters > Pedagogische aanpak'. Je vindt er: filmpjes over welbevinden en betrokkenheid; werkinstrumenten ZiKo en KWAPOI. 6 KINDEREN 01/2015
7 3. Hoe stimuleer je de ontwikkeling? DE ONTWIKKELING STIMULEREN BIJ BABY'S EN PEUTERS IS BELANGRIJK Kinderen ontwikkelen zich het snelst tijdens de eerste levensjaren. Elk kind heeft zijn eigen tempo. Zowel aanleg als aanmoediging spelen een rol. ER ZIJN 6 ONTWIKKELINGSDOMEINEN: 1. MOTORIEK: BEWEGINGEN De fijne en de grove motoriek evolueren bijzonder snel: van ongecontroleerde bewegingen tot stappen en lopen; van slaan naar een speeltje tot het bewust grijpen naar een blokje. 2. ZINTUIGEN: ZIEN, HOREN, VOELEN, PROEVEN EN RUIKEN Het eerste contact van een kind met zijn omgeving gebeurt via de ogen, de oren, de huid, de neus en de mond. 3. VERSTANDELIJK: DENKEN, VERBANDEN LEGGEN, BEGRIJPEN EN REDENEREN De hersenen van een kind tot 3 jaar zijn uiterst kwetsbaar. Onderzoek leert dat de ervaringen en de kennis die een kind de eerste 3 jaar opdoet, zijn volwassen functioneren bepalen. 4. TAAL EN COMMUNICATIE Om de wereld te begrijpen, moet een kind de namen leren kennen van mensen, dingen, gevoelens en handelingen. Zo wordt het verstaanbaar voor zijn omgeving. Dit zorgt voor een veilig gevoel. Een kind ontwikkelt er steeds verder door: verstandelijk, sociaal en emotioneel. 5. SOCIAAL-EMOTIONEEL: OMGAAN MET GEVOELENS Een kind leert omgaan met zijn eigen gevoelens (bang, boos, blij of verdrietig) en met die van anderen. Zo leert het een vertrouwensband op te bouwen. 6. ZINDELIJK WORDEN Dit gebeurt op het eigen tempo van het kind. Ouders en begeleiders hebben een ondersteunende rol. Is het kind eraan toe? Begin er dan liefst samen aan. Zorg dan voor een goed potje en herinner het kind er regelmatig aan om te gaan plassen. KINDEREN 01/2015 7
8 8 KINDEREN 01/2015
9 VERTEL, ZING, DANS, BEWEEG, LEES EN KNUTSEL! Want samen spelen: stimuleert de ontwikkeling; - Bied gevarieerd spelmateriaal, beweging en activiteiten aan voor binnen en buiten. - Reageer positief als het kind met iets speelt. - Geef complimentjes voor wat het kind probeert of kan. - Hou rekening met zijn tempo. Pas als het eraan toe is, leert een kind iets nieuws. - Speel in op wat het kind graag doet. Laat het zelf initiatief nemen. - Voeg af en toe iets toe aan het spel. Stel vraagjes. Breng iets nieuws aan. creëert een band. - Je geeft aandacht en leert het kind op een prettige manier kennen. VERSCHILLENDE SPELVORMEN STIMULEREN DE ONTWIKKELING OP ELK VLAK Spelen met dingen: kleurrijke mobiel, bijtring, blokken, dozen, pop,... Spelen door te bewegen: rollen, zitten, kruipen, stappen, lopen,... Spelen met andere kinderen: nabootsen, naast elkaar spelen. Creatief spelen: met zand, water, tijdschriften, dozen,... Doen alsof (fantasiespelletjes): doos wordt auto, pop krijgt eten,... Tekenen: van krassen naar krabbelen naar bewust iets tekenen. TIPS Alles over ontwikkeling en het stimuleren ervan, inclusief leuke ideeën voor speelgoed, spel of de inrichting van je ruimte. Kijk op Ga naar Ontwikkeling'. KINDEREN 01/2015 9
10 4. Taal stimuleren OUDERS EN KINDERBEGELEIDERS ZIJN SLEUTELPERSONEN De opvang: stimuleert de Nederlandse taalverwerving bij elk kind; geeft positieve aandacht aan de taal die thuis gesproken wordt. STIMULEER DE TAALONTWIKKELING BIJ BABY'S Baby's luisteren naar taal, reageren erop en leggen verbanden. Eet- en verzorgingsmomenten zijn ideale 'taalmomenten'. Vertel wat je doet en ziet. Reageer positief op de reacties van het kind. Verwoord wat het kind misschien wil zeggen. Doe taalspelletjes: boots klanken na, zing liedjes, maak rijmpjes, lees boekjes. BIED VEEL PRAATKANSEN Voer gesprekjes: individueel of in groepjes. Zorg voor een veilige, uitnodigende sfeer waarin elk kind aan bod kan komen. Stel veel vragen: wissel af tussen open en gesloten vragen. Geef volle aandacht aan de persoon die iets zegt. Laat het kind verwoorden wat een pop of beer doet of denkt. Lok spontane reacties uit door zelf iets 'geks' of 'stouts' te zeggen. Geef tijd om te reageren en dwing niets af. Stille fases in de taalontwikkeling zijn normaal. Ze verschillen per kind. REAGEER OP WAT DE KINDEREN ZEGGEN Reageer positief als een kind spontaan iets zegt: - vraag naar meer details; - herhaal al vragend wat je denkt dat het zegt; - daag het uit op een speelse manier. Reageer op foutjes door te antwoorden in de juiste vorm. 'Terugkaatsen' is erg goed voor de taalverwerving. Fouten expliciet verbeteren heeft weinig effect. Het kind heeft de verbetering niet altijd door en is vaak meer bezig met de betekenis van taal dan met de vorm. 10 KINDEREN 01/2015
11 ZORG VOOR EEN BEGRIJPELIJK EN RIJK TAALAANBOD Praat spontaan en rustig. - Gebruik korte maar volledige zinnen. - Praat niet te snel en articuleer goed. - Gebruik je intonatie en gezichtsexpressie. Benoem alles met de juiste woorden. Laat je niet verleiden om de taal te vereenvoudigen. Kinderen mogen gerust babywoordjes gebruiken. Zegt het kind 'Papa weg', antwoord dan: Ja, papa is weggereden met de auto. Maak woorden en zinnetjes begrijpelijk. - Wijs prenten of voorwerpen aan en maak gebaren. - Boots na: bv. het rijden van een auto, eventueel ondersteund door het geluid 'vrrrrrrroem'. - Link ze aan woorden die het kind al kent of aan eerdere ervaringen. Bv. wijs door het raam naar de rijdende auto's. Herhaal de kern van de boodschap. Bv. 'De bal. Wil je met de bal spelen?' Check of het kind je begrijpt. Herhaal indien nodig of pas je woordgebruik aan. TIPS Boeken zijn onmisbaar, verhalen boeien en inspireren! Zorg voor een leuk aanbod voor baby's en peuters. Lees regelmatig voor of geef commentaar bij de prenten. Maak een knus 'leeshoekje' om rustig in een boekje te kijken. GOED OM TE WETEN Meertalige kinderen? Een positieve houding in de opvang is een must. Interesse voor de thuistaal en de cultuur helpt het kind zich goed te voelen in de opvang. Het stimuleert ook het leren van het Nederlands. Baby's die in contact komen met verschillende talen, zijn gevoeliger voor taal. Dit kan later het leren van meerdere talen positief beïnvloeden. KINDEREN 01/
12 TIPS Zo besteed je positieve aandacht aan de verschillende talen: Zoek enkele sleutelwoorden op in de thuistaal van het kind. Bv. hallo, toilet, drinken, eten, tot ziens. Schrijf ze op zoals je ze uitspreekt (fonetisch) en hang ze eventueel op. Plan het gebruik van meerdere talen. Meertalige kinderbegeleiders of ouders kunnen activiteiten organiseren in de thuistaal van het kind. Bv. een verhaal vertellen, een liedje aanleren, een spel spelen. Maak meertalige labels voor de ruimte: tafel, kast, toilet,... Zorg voor meertalig materiaal: boekjes, cd's, dvd's,... Moedig ouders aan dit mee te geven naar de opvang. Moedig het meertalige kind aan om liedjes en versjes in zijn thuistaal te delen met de anderen. Zorg dat de thuistaal van het kind zichtbaar aanwezig is in de opvangruimte. Vraag bv. aan de ouders om lege verpakkingen of magazines mee te geven. 12 KINDEREN 01/2015
13 5. Kinderparticipatie: hoe betrek je jonge kinderen? Kinderen hebben het recht om zich uit te drukken en om gehoord te worden. Ook in de opvang hebben ze recht op inspraak: Zoek dus actief naar de mening van kinderen. Ook baby's maken duidelijk wat ze willen: via hun motoriek en temperament. Betrek hen bij beslissingen die hen aangaan. Hoe doe je dat? Zorg voor een positieve sfeer. Dit creëert de nodige ruimte. - Beleef plezier aan het contact met het kind. - Sta open voor wensen en signalen. - Ga in op de suggesties van een kind. - Geef het kind ruimte voor eigen initiatief. - Toon interesse voor wat het kind doet of zegt. - Vermijd tekenen van verveling, ongeduld of ontevredenheid. Ga in dialoog. Zo voelt het kind dat het gehoord wordt. - Verwoord wat je ziet en doet. - Benoem wat de baby of peuter doet. Las regelmatig vrije spelmomenten in. Bied verschillende activiteiten aan met voldoende vrij spel en een uiteenlopend aanbod van speelgoed waarmee de kinderen zelfstandig en creatief kunnen spelen en experimenteren. Laat de kinderen zelf kiezen. - Welke muziek? Welk liedje? - Welk verhaaltje voorlezen? - Welk vieruurtje eten? Betrek de kinderen bij dagelijkse, huishoudelijke taken. Laat de peuters: - zelf hun bordje en bestek op de tafel zetten; - zelf beslissen hoeveel ze willen eten en dit op hun bordje scheppen; - na het eten hun slabbetje in de wasmand doen. KINDEREN 01/
14 6. Wat als een kind zich niet goed voelt in de opvang? Kinderen die zich in de opvang niet thuis voelen, hebben nood aan extra ondersteuning en bevestiging. HERKEN DE SIGNALEN Het kind verstijft. Het is stil en praat niet gemakkelijk. Zijn houding is verkrampt. Het gezicht vertoont weinig expressie. Het kind is vaak onopvallend aanwezig. Het kind neemt nooit initiatief. Het is passief en neemt een afwachtende houding aan. Het kind vecht. Het vertoont extreem druk gedrag, roept en tiert. Het komt niet tot rust en is niet in balans met zichzelf. Het kind toont vluchtgedrag. Het weigert naar de opvang te gaan. Of begint extreem te huilen als het in de buurt van de opvang komt. GA NA WAT ANDERS KAN: ZORG VOOR EEN AANPAK OP MAAT Bespreek samen met de ouders hoe jullie het kind de nodige veiligheid kunnen bieden. Misschien heeft het kind zich nog niet gehecht aan zijn begeleider. - Komt het kind vaak genoeg om zich te kunnen hechten? - Zijn er voldoende individuele contactmomenten met elk kindje? - Bij groepsopvang: wisselen de begeleiders niet te vaak? Of de kinderen? Soms helpt het om ondersteunend te werken met extra, warme, positieve, individuele aandacht. Heeft het kind genoeg uitdaging? Is het materiaal en het spelaanbod geschikt? Is de inrichting afgestemd? Bv. rustig hoekje, makkelijk bereikbaar speelgoed,... Is er ruimte voor wild spel? GOED OM TE WETEN Lukt het niet om het vertrouwen van het kind te winnen? Blijft het kind zich slecht voelen? Bespreek dit dan opnieuw met de ouders. Eventueel kan je voorstellen om samen met de ouders naar een spreekuur opvoedingsondersteuning te gaan. Uiteraard beslissen de ouders hier zelf over. 14 KINDEREN 01/2015
15 TIPS Opvoedingsvragen? Drift en koppigheid, slapen, eten, druk gedrag, bijten, angsten, huilen,... Kijk op Ga naar Opvoeding > Opvoedingsvragen'. Kijk op 7. Meer weten over omgaan met kinderen? Kijk op voor diepte-informatie. Ga naar 'Kinderopvang > Sector baby's en peuters > Pedagogische aanpak'. KINDEREN 01/
TAAL IS LEUK. Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren
TAAL IS LEUK Adviezen om de taalontwikkeling te stimuleren 1 Inhoudsopgave Pagina Besteed extra aandacht aan de taal van uw kind 4 Adviezen die u kunt toepassen tijdens een gesprekje met uw kind 5 Maak
Nadere informatieHandleiding Kind in Beeld Kinderopvang
Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt
Nadere informatiePedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien
Pedagogisch beleid Kinderopvang Haarlem Spelend Groeien Inleiding Kinderopvang Haarlem heeft één centraal pedagogisch beleid. Dit is de pedagogische basis van alle kindercentra van Kinderopvang Haarlem.
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd 0 tot 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd 0 tot 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieVisie (Pedagogisch werkplan)
Visie (Pedagogisch werkplan) Gastouderopvang De Krummeltjes stelt zich tot doel om een omgeving te bieden waarin kinderen kunnen opgroeien tot zelfstandige en evenwichtige mensen met respect voor anderen
Nadere informatieEN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES.
3 1 2 EN ALS HIJ KAN LEZEN, STUUR IK M NAAR DE CHINESE LES. Realistisch kijken naar wat kinderen wel en niet kunnen. WAT KAN JE KIND (AL)? Natuurlijk verwacht je veel van je kind. Dat het snel nieuwe dingen
Nadere informatieTips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind?
Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Tips voor Taal Hoe stimuleer je de taalontwikkeling van je kind? Ga op ooghoogte met je kind zitten Door op ooghoogte te gaan zitten tijdens
Nadere informatiePedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Mathil Rouveen
Pedagogisch beleidsplan Buitenschoolse Opvang Mathil Rouveen Inhoud: Voorwoord 2 Pedagogisch doel 3 Visie op ontwikkeling en opvoeding 4 Sociaal- emotionele veiligheid 5 Sociale ontwikkeling 5 Emotionele
Nadere informatieNaam: Locatie: Groep: Groeibericht
Naam: Locatie: Groep: Groeibericht pagina 2 Inleiding Opgroeien, opvoeden en ontwikkelen gaat bij ieder kind met vallen en opstaan. In de moderne kinderopvang nemen we een deel van de opvoeding van uw
Nadere informatieVOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S
VOORBEELD UIT HET PEDAGOGISCH BELEIDSPLAN. VEILIGHEID EN GEBORGENHEID BIEDEN - BABY S ALGEMEEN: EMOTIONELE EN FYSIEKE VEILIGHEID BABY S Het pedagogisch beleidsplan geeft de grenzen (pedagogisch medewerker/kindratio
Nadere informatie1. Iedereen is welkom in de opvang DE KINDEROPVANG HEEFT EEN BELANGRIJKE SOCIALE TAAK
1. Iedereen is welkom in de opvang DE KINDEROPVANG HEEFT EEN BELANGRIJKE SOCIALE TAAK Kinderen krijgen in de opvang volop kansen om zich te ontwikkelen. Ouders kunnen intussen werk zoeken of gaan werken,
Nadere informatie1. Ouders en jij: opvoedingspartners
1. Ouders en jij: opvoedingspartners Ouders die jouw opvang kiezen, vertrouwen je hun kostbaarste bezit toe. Jij voedt hun kinderen mee op tijdens hun belangrijkste levensjaren, een mooie taak! EEN GOEDE
Nadere informatiePedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen
Pedagogisch Beleidsplan KDV Mathil Rouveen Inhoud: Voorwoord 2 Pedagogisch doel 3 Visie op ontwikkeling en opvoeding 4 Sociaal- emotionele veiligheid 5 Sociale ontwikkeling 5 Emotionele ontwikkeling 6
Nadere informatieActiviteitenlijst - Baby s en peuters
Activiteitenlijst - Baby s en peuters BSO Kinderbegeleider Duaal - NAAM KLAS Activiteitenlijst Kinderbegeleider Duaal - Baby s en peuters CLUSTER : ALGEMENE ACTIVITEITEN LD P P. Gaat op een positieve,
Nadere informatiePEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK
PEDAGOGISCH BELEID HUMMELTJESHOEK Voor u ligt het Pedagogisch beleid van Kinderdagverblijf HUMMELTJESHOEK. Intern beschrijven wij wat wij kinderen bieden in een veilige omgeving. Wij bieden 4 basisdoelen:
Nadere informatietoont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes)
1 Omgaan met en uiten van eigen gevoelens en ervaringen toont enthousiasme (lacht, kirt, trappelt met de beentjes) laat non-verbaal zien dat hij/zij iets niet wil (bijv. slaat fles weg, draait hoofd als
Nadere informatieWAAROM VOORLEZEN? VOORWOORD WANNEER VOORLEZEN?
VOORLEESTIPS VOORWOORD Kinderen vinden voorlezen meestal fijn. Ook grote kinderen die zelf al kunnen lezen houden van voorlezen. Volwassenen hebben er mooie herinneringen aan: de mooie voorleesboeken,
Nadere informatieDirect aan de slag met Baby- en kindergebaren
Direct aan de slag met Baby- en kindergebaren Inhoudsopgave Welkom Blz. 3 Wat zijn baby- en kindergebaren? Blz. 4 Voordat je begint Blz. 5 De eerste gebaren Blz. 6 & 7 Gebaren- tips Blz. 8 Veel gestelde
Nadere informatieBaby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam!
Baby s houden van boeken! voorlezen leuk, gezellig én leerzaam! Waarom zo vroeg beginnen? Baby s kunnen veel meer dan je denkt. Luisteren Vanaf de eerste dag luistert je baby naar jouw stem. Al begrijpt
Nadere informatiePedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios
Pedagogisch kader Kinderdagverblijf Filios Onderdeel van: Pagina 1 van 5 Inleiding In het pedagogisch kader staan onze uitgangspunten en basisdoelen die ten grondslag liggen aan ons pedagogisch handelen.
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND 0 tot 4 jaar ZEG HET MAAR Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Soms gaat het leren praten niet zo vlot. Eén op de vijf kinderen op de basisschool start
Nadere informatieTijdens de video- hometraining worden verschillende begrippen gebruikt. In de bijlage geven we een korte omschrijving van deze begrippen.
Bijlage 11 Voorbeeld informatie VHT: Bouwstenen voor geslaagd contact Informatie Video - hometraining Belangrijke begrippen initiatieven herkennen volgen ontvangstbevestiging beurt verdelen leidinggeven
Nadere informatieWennen op het kinderdagverblijf
Wennen op het kinderdagverblijf Voor baby s betekent het kinderdagverblijf een overgang naar een andere omgeving. Een nieuwe omgeving, met andere geluiden, andere volwassenen en andere kinderen. Dat kan
Nadere informatie2 Ik en autisme VOORBEELDPAGINA S
2 Ik en autisme In het vorige hoofdstuk is verteld over sterke kanten die mensen met autisme vaak hebben. In dit hoofdstuk vertellen we over autisme in het algemeen. We beginnen met een stelling. In de
Nadere informatieActiviteitenbeleid 2013
Inhoudsopgave Hoofdstuk 1: Hoofdstuk 2: Hoofdstuk 3: Hoofdstuk 4: Hoofdstuk 5: Hoofdstuk 6: Pedagogisch beleid TintelTuin De 6 competenties Visie Activiteitenbeleid binnen het (dag)programma Laat zien
Nadere informatieZINDELIJKHEID positief ondersteunen
ZINDELIJKHEID positief ondersteunen 1 Op het potje gaan is een belangrijke stap voor een kind. Elk kind wordt zindelijk op zijn tempo. We willen jullie graag informeren over hoe je een peuter hierbij kan
Nadere informatieHoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6
Wenbeleid Inhoud 2 Hoofdstuk 1: Inleiding 3 Hoofdstuk 2: Eerste kennismaking 4 Hoofdstuk 3: Het afscheid 5 Hoofdstuk 4: De gehele periode van wennen 6 Bijlage 1: Wenschema 2 1. Inleiding Pedagogische medewerkers
Nadere informatieGastouderbureau MijnGastouderopvang
Hoe gaat het met mijn gast- of oppaskind? Gastouderbureau MijnGastouderopvang Observatielijst voor de ontwikkeling van kinderen in de gastouderopvang Iedere gastouder kent 'haar' gastkind na tijdje behoorlijk
Nadere informatieOntdek je kracht voor de leerkracht
Handleiding les 1 Ontdek je kracht voor de leerkracht Voor je ligt de handleiding voor de cursus Ontdek je kracht voor kinderen van groep 7/8. Waarom deze cursus? Om kinderen te leren beter in balans te
Nadere informatieActiviteitenlijst Kinderbegeleider Duaal
Activiteitenlijst Kinderbegeleider Duaal Baby s en peuters Naam student: Naam trajectbegeleider: Naam werkplek: Naam mentor: Handleiding Deze activiteitenlijst geeft een overzicht weer van alle activiteiten
Nadere informatiePraten leer je niet vanzelf
jeugdgezondheidszorg Praten leer je niet vanzelf... hier ben ik www.icare.nl Over de spraak-taalontwikkeling van kinderen van 0-4 jaar Praten gaat niet vanzelf, praten moet je leren. Een kind leert praten
Nadere informatiePedagogisch beleid Kinderdagverblijf de Harlekijn
1 Inhoud Inleiding... 3 Visie Kinderdagverblijf de Harlekijn... 4 Een gevoel van emotionele veiligheid en geborgenheid bieden... 5 Veiligheid en geborgenheid... 5 Persoonlijke competentie... 7 Ieder kind
Nadere informatieSamen de Wereld Kleuren. Pedagogische visie
Samen de Wereld Kleuren Pedagogische visie 2 SWK-Kinderopvang Samen de Wereld Kleuren Samen de Wereld Kleuren SWK-Kinderopvang: Samen de Wereld Kleuren Onze kinderopvangorganisaties hebben aandacht voor
Nadere informatieOPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS. 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters
OPVOEDTIPS VOOR JONGE OUDERS 10 handige tips voor ouders van baby s en peuters Leuk dat je ons e-book hebt gedownload! In dit e-book vertellen we je graag meer over opvoeden. Want het opvoeden van je kind(eren)
Nadere informatieFeedbackmapje Naam leerling: Richting: Kinderbegeleider duaal. Mevr. An Treuttens. Kinderbegeleider duaal Don Bosco Halle
Feedbackmapje 2018-2019 Naam leerling: Richting: Leerkracht: Mevr. Ann Glorieux Mevr. An Treuttens 1 Activiteitenlijst kind duaal: Cluster: Algemene activiteiten Competentie: Gaat op een positieve, opbouwende
Nadere informatiePedagogisch Werkplan gastouder
Pedagogisch Werkplan gastouder Pagina 1 van 6 Inhoudsopgave 1. PERSOONLIJKE GEGEVENS GASTOUDER... 3 2. EMOTIONELE VEILIGHEID... 3 2.1. Vertrouwen... 3 2.2. Veilige opvangomgeving... 3 2.3. Spel, speelgoed
Nadere informatieHoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s. Foto Britt Straatemeier. Deze brochure werd mogelijk gemaakt door:
Hoe kunt u voor uw bijzondere kleinkind zorgen? Tips voor opa s en oma s Foto Britt Straatemeier Deze brochure werd mogelijk gemaakt door: Tips voor grootouders Foto Susanne Reuling Als in het gezin van
Nadere informatieZindelijk worden. De hele dag droog blijven. Positief opvoeden Drenthe
Zindelijk worden De hele dag droog blijven Positief opvoeden Drenthe Zindelijk worden De hele dag droog blijven Elke ouder is blij als er geen luiers meer op het boodschappenlijstje staan. Het betekent
Nadere informatieBabylichaamstaal. Van te vroeg geboren baby s
Babylichaamstaal Van te vroeg geboren baby s Inleiding Voor een pasgeboren baby is lichaamstaal de eerste en enige manier om te vertellen wat hij wel of niet prettig vindt. Omdat hij nog niet kan praten,
Nadere informatiewaar denkt u aan bij het woord opvoeden? De kracht van Positief opvoeden Overzicht Hoop en verwachting
Overzicht De kracht van Positief opvoeden 1 Hoop en verwachting Opvoeden in de praktijk Waarom positief opvoeden? De 5 principes van positief opvoeden Tijd voor vragen en discussie 2 Hoop en verwachting
Nadere informatieTussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen
Tussendoelen sociaal - emotionele ontwikkeling - Relatie met andere kinderen 1. Kijkt veel naar andere kinderen. 1. Kan speelgoed met andere kinderen 1. Zoekt contact met andere kinderen 1. Kan een emotionele
Nadere informatieTussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling
Tussendoelen Taal: Spraak- Taalontwikkeling 0 1;6 2 2;6 3 3,6 4 4;6 1. Praat in één-woordzinnen ( bal? betekent bijvoorbeeld: ik wil de bal hebben). 2. Kent de betekenis van ongeveer 70 3. Kan woorden
Nadere informatieKIJKWIJZER: THUISTAAL IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG
KIJKWIJZER: THUISTAAL IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG AANPAKFACTOR IN DE OPVANG Specificaties Specifiek toegespitst op thuistaal/thuiscultuur Aanbod / Een rijke omgeving Infrastructuur Poppen-, lees-,
Nadere informatieKind in Beeld. Kinderopvang
Kind in Beeld Kinderopvang Inhoud Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje? 4 Waarom breng ik mijn kindje naar de kinderopvang? 6 Hoeveel kost kinderopvang? 8 Legende Prijs Inkomen Kindje Begeleider
Nadere informatieKind in Beeld. Kinderopvang
Kind in Beeld Kinderopvang Inhoud Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje 4 Waarom breng ik mijn kindje naar de kinderopvang 6 Hoeveel kost kinderopvang 8 Legende Prijs Inkomen Kindje Begeleider Dagen
Nadere informatieSpraak-taal 0-1½ jaar
Spraak-taal 0-1½ jaar HOE LEERT EEN KIND PRATEN? Leren praten gaat vaak natuurlijk en vanzelf. De meeste ouders staan er niet bij stil. Het gaat stap voor stap, net als leren lopen. Het ene kind leert
Nadere informatieInfomap. Kinderopvang
Infomap Kinderopvang Infomap Kinderopvang Voortaan heb je alle informatie over kinderopvang bij de hand. In deze map hebben we heel wat basismateriaal over kinderopvang verzameld. Handig, als je snel een
Nadere informatievoor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten
voor Maatschappelijk Werkers en Ouderconsulenten Maatschappelijk werkers en ouderconsulenten kunnen aan de hand van TOLK praten met je kind!: Ouders bewust maken van het belang van veel praten. Ouders
Nadere informatieZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND. Leeftijd vanaf 4 jaar
ZEG HET MAAR HET PRATEN VAN UW KIND Leeftijd vanaf 4 jaar Het leren praten van uw kind gaat vaak bijna vanzelf. Toch is er heel wat voor nodig voordat uw kind goed praat. Soms gaat het niet zo vlot met
Nadere informatieE-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES. kinderen en Emoties 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES
E-BOOK 10 GOUDEN TIPS OVER KINDEREN EN EMOTIES VOORWOORD In 2016 schreef ik de Gids over emoties bij kids 80 praktische tips. Mijn kennis en ervaring blijft zich echter door ontwikkelen. Daarom deel ik
Nadere informatieActiviteitenlijst Kinderbegeleider Duaal
Activiteitenlijst Kinderbegeleider Duaal Schoolgaande kinderen Naam student: Naam trajectbegeleider: Naam werkplek: Naam mentor: Handleiding Deze activiteitenlijst geeft een overzicht weer van alle activiteiten
Nadere informatiePedagogische Visie en Beleid
Pedagogische Visie en Beleid Inleiding Voor ouders, medewerkers en alle anderen die betrokken zijn bij, en geïnteresseerd zijn in onze kinderopvang. Voor verantwoorde kinderopvang is veel nodig, om te
Nadere informatieHoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten
Hoe help je meertalige kinderen bij het leren van een tweede taal? Tips voor leerkrachten Enkele tips 1. Goed begonnen is half gewonnen! Zorg van bij het begin voor een zo open en positief mogelijke klassfeer
Nadere informatieInfomap. Kinderopvang
Infomap Kinderopvang Infomap Kinderopvang Voortaan heb je alle informatie over kinderopvang bij de hand. In deze map hebben we heel wat basismateriaal over kinderopvang verzameld. Handig, als je snel een
Nadere informatieKINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS
KINDERDAGVERBLIJVEN BLUB, ZEGT DE VIS Blub, zegt de vis zijn gezellige, kleinschalige en huiselijke kinderdagverblijven. De kinderdagverblijven bestaan uit groepen die opvang en verzorging bieden aan kinderen
Nadere informatieOp stap naar het 1 e leerjaar Wat is schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe!
Op stap naar het 1 e leerjaar Wat is schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Lieven Coppens Vooraf De ontwikkeling van een kind verloopt op verschillende domeinen. Elk kind ontwikkelt op zijn eigen
Nadere informatiePedagogisch Werkplan Gastouder
Pedagogisch Werkplan Gastouder Versie Januari 2016 Pedagogisch werkplan gastouder De Wet Kinderopvang stelt als eis dat één keer per jaar het pedagogisch beleid met de gastouder wordt besproken. Het Pedagogisch
Nadere informatiePeuters. Lief maar ook wel eens lastig
1 Peuters Lief maar ook wel eens lastig 2 Peuters: Lief maar ook wel eens lastig Peuters zijn ondernemend en nieuwsgierig. Ze willen alles weten en ze willen alles zelf doen. En als ze iets niet willen,
Nadere informatieSKS Alles Kids. Ieder kind is uniek. Onze visie. De 5 speerpunten
GEEF ZE DE VIJF! SKS Alles Kids De wereld om ons heen verandert. Ook in de kinderopvang zijn nieuwe ontwikkelingen aan de orde van de dag. SKS Alles Kids biedt al jaren kinderopvang en loopt voorop als
Nadere informatiePedagogisch beleid gastouderbureau via Laura
Pedagogisch beleid gastouderbureau via Laura Inleiding Gastouderbureau via Laura biedt kinderen een fijne en vertrouwde opvang waar zij kunnen groeien en de wereld om hen heen kunnen ontdekken. Terwijl
Nadere informatieKIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEFOMGEVING IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG i
AANBOD/EEN RIJKE OMGEVING KIJKWIJZER: THUISTAAL IN EEN KRACHTIGE LEEFOMGEVING IN DE BUITENSCHOOLSE KINDEROPVANG i Infrastructuur 1. Poppen-, lees-, luister-, computer-, constructie-, stempelhoek 2. De
Nadere informatieWat ga je doen? Wat zet je klaar? Wie doet er mee en waar? Hoe zit het in elkaar?
2 vogel Piet Wat ga je doen? Wat zet je klaar? Wie doet er mee en waar? De peuters luisteren en spelen met het prentenboek Vogel Piet. Het verhaal gaat over vogel Piet, een vogeltje zonder veren. het prentenboek
Nadere informatiePedagogisch werkplan Gastouderopvang Leuk enzo!
Pedagogisch werkplan Gastouderopvang Leuk enzo! In het pedagogisch werkplan komt tot uitdrukking hoe ik met de kinderen omga en waarom ik dat zo doe. Als christelijke gastouder draag ik ook christelijke
Nadere informatiePedagogisch plan Bengels kinderopvang
Pedagogisch plan Bengels kinderopvang Pedagogisch beleidsplan Bengels Inleiding In dit beleidsplan laten we u kennis maken met het pedagogisch beleid van kinderopvang Bengels. Het pedagogisch beleid geeft
Nadere informatieWerkinstructie invuller kijklijst
Werkinstructie invuller kijklijst 1. Inleiding: De peuterspeelzaal en het kinderdagverblijf vinden het belangrijk een bijdrage te leveren aan de doorgaande ontwikkelingslijn van kinderen. Om de overgang
Nadere informatieAanvulling Woordenschat NT2
Aanvulling Woordenschat NT2 Woordenschat Kinderen die net beginnen met Nederlands leren, moeten meteen aan de slag met het leren van woorden. Een Nederlandstalig kind begrijpt in groep 1 minimaal 2000
Nadere informatieHatsjoe! heb je pijn? Dit zijn mijn wangetjes. Activiteiten. Voorleesverhaa I. Spelenderwijs ontwikkelen LIEDJES :=-
Hatsjoe! Informatie voor ouders van kinderen van 0 1)12 jaar Uche, uche, uche! Hatsjoe! Puk is verkouden en wordt ziek tijdens dit thema. Maar dat is nog niet alles: Puk valt op zijn knie en dat wordt
Nadere informatieKids2b. Een koffer vol bagage. Kleine kinderen worden groot. REIS vormt de kern van ons handelen; RES PEC VOOR. Het pedagogisch beleid
Op REIS met Kids2b Kids2b Kids2b is zeer verheugd dat u uw kind aan ons toevertrouwd. Wij begrijpen dat het voor S I E R u als ouder een grote stap is om een deel van de zorg en opvoeding van uw kind te
Nadere informatieOver peuters en kleuters
Over peuters en kleuters Even terugdenken aan onze eigen puberteit Stemmingswisselingen Boos worden om niets Ruzie maken over niets Met de deuren slaan voor aandacht Experimenteergedrag Grenzen af tasten
Nadere informatieHoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid
Hoe kijken wij naar kinderen? Pedagogisch beleid Inleiding Wij vinden het belangrijk dat u uw kind met een gerust hart naar één van onze kindercentra brengt. In deze brochure laten wij u zien dat wij
Nadere informatieMethodisch werken binnen Lang Verblijf. woonzorg en dagbesteding
Methodisch werken binnen Lang Verblijf woonzorg en dagbesteding 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Gentle Teaching 4 Middelen 5 Voor wie is Gentle Teaching? 5 3. Competentievergrotend werken 6 Middelen
Nadere informatieZelfevaluatie-instrument MeMoQ. Dimensie 3: Emotionele ondersteuning. Groepsopvang
Zelfevaluatie-instrument MeMoQ Dimensie 3: Emotionele ondersteuning Groepsopvang 2016 Kind en Gezin UGent KU Leuven Citeren uit het zelfevaluatie-instrument MeMoQ kan, mits correcte bronvermelding: Declercq,
Nadere informatieWat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt. Verslavingspreventie Mondriaan
Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Praten helpt Verslavingspreventie Mondriaan Wat vertel ik mijn kind als ik opgenomen word? Alle ouders hebben het beste voor met hun kinderen. Ouders vragen
Nadere informatieEten, slapen & zindelijk worden
Eten, slapen & zindelijk worden Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en opgroeien,
Nadere informatieDe e-learning van Gastouderland
De e-learning van Gastouderland Ook voor gastouders is het belangrijk te blijven ontwikkelen. Daarom bieden wij diverse modules aan die speciaal ontwikkeld zijn voor de kinderopvang. Gastouderland werkt
Nadere informatie4 Denken. in het park een keer gebeten door een hond. Als Kim een hond ziet wil ze hem graag aaien. Als
4 Denken In dit hoofdstuk vertellen we hoe jij om kan gaan met je gedachten. Veel gedachten maak je zelf. Ze bepalen hoe jij je voelt. We geven tips hoe jij jouw gedachten en gevoelens zelf kunt sturen.
Nadere informatie1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving
Pedagogisch Beleidsplan 1.1. Het creëren van een veilige en vertrouwde omgeving Een veilige en vertrouwde omgeving is de basis van waaruit een kind zich kan gaan ontwikkelen. Het is dus belangrijk dat
Nadere informatieIn gesprek met ouders. Spel en ontwikkeling! (module 1 en 2) (module 3 en 4) Doel Verkrijgen van inzicht in het belang van spel en
Peuters spelender wijs! Een praktische verdiepingscursus voor pedagogisch medewerkers in peuterspeelzalen en kinderdagverblijven De ontwikkeling van jonge kinderen gaat snel. Ze zijn altijd op ontdekkingstocht
Nadere informatieWenbrochure Kinderdagverblijf Beregoed
Wenbrochure Kinderdagverblijf Beregoed Vooraf aan het wennen intakegesprek Rondleiding in de leefgroep en voorstelling begeleid(st)ers Informatie (allergie, medicijnen, slaapgewoontes, ) overlopen, bundelen
Nadere informatieWanneer zijn de kinderen klaar voor een zindelijkheidstraining? Kinderen zijn mogelijk klaar voor een zindelijkheidstraining wanneer ze:
Zindelijkheidstraining Net als de meeste ouders kijkt u misschien uit naar de dag dat uw kind geen luiers meer nodig heeft. Uw kind zindelijk maken kan een enorme opgave lijken, vooral wanneer familie,
Nadere informatieOp stap naar het 1 e leerjaar
Op stap naar het 1 e leerjaar Schoolrijpheid? Ook de ouders doen er toe! Zwevegem, 26 november 2009 Lieven Coppens Inleiding Uit de kindermond Ik wil niet naar het eerste leerjaar want daar mag ik niet
Nadere informatieVideo-hometraining. Informatie voor ouders
Video-hometraining Informatie voor ouders Sterk Huis is er voor iedereen die hulp nodig heeft. Wij bieden een warme en veilige omgeving waar je terechtkunt met grote opvoedings- en ontwikkelingsvragen.
Nadere informatiePeuters: lief maar ook wel eens lastig
Peuters: lief maar ook wel eens lastig Informatie voor ouders Het Centrum voor Jeugd en Gezin ondersteunt met deskundig advies, tips en begeleiding. Een centraal punt voor al je vragen over opvoeden en
Nadere informatieVerkorte versie van de pedagogische visie en beleid van Happy Kids kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang.
Verkorte versie van de pedagogische visie en beleid van Happy Kids kinderdagverblijf en buitenschoolse opvang. Kinderen worden beschermd en gekoesterd door hun ouder(s) of verzorgers. Daar wordt de basis
Nadere informatieInformatie voor ouders van kinderen van 0 1 ½ jaar
Sint en Kerst Informatie voor ouders van kinderen van 0 1 ½ jaar 0 1 ½ In het thema 'Sint en Kerst' staat de viering van Sinterklaas en Kerst centraal. Bij het thema 'Sinterklaas', leren de kinderen hoe
Nadere informatieBeste ouders/verzorgers,
INTAKEFORMULIER Parel 9 t/m 12 School Alex Beste ouders/verzorgers, Dit intakeformulier is bedoeld om die informatie te verkrijgen die wij nodig hebben om nieuwe kleuters zo goed mogelijk op te vangen
Nadere informatieAMIGA4LIFE. Hooggevoelig, wat is dat? WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN
AMIGA4LIFE Hooggevoelig, wat is dat? 7-10 jaar WWW.AMIGA4LIFE.NL T. 06-424 99985 @AMIGA4LIFECOACH VLAARDINGEN 1 voorlichtingsbrochure hooggevoeligheid - www.amiga4life.nl Ik heb een talent! Ik kan goed
Nadere informatieMaart 2015. Nieuwsbrief Veilig leren lezen, kern 8. Beste ouders, verzorgers
Maart 2015 Nieuwsbrief Veilig leren lezen, kern 8 Beste ouders, verzorgers In deze kern leerde uw kind: Woorden: bank en licht Woorden met 2 medeklinkers vooraan (zoals 'zwaan') en achteraan (bijvoorbeeld
Nadere informatieBaby-lichaamstaal. Albert Schweitzer ziekenhuis kinderafdeling december 2003 pavo 0301
Baby-lichaamstaal Albert Schweitzer ziekenhuis kinderafdeling december 2003 pavo 0301 Inleiding Via deze folder vertellen we u wat over de lichaamssignalen die uw baby geeft: baby-lichaamstaal is méér
Nadere informatieGezinssituatie: - woont bij... - broers... - zussen...
Observatieformulier (Kijk op ontwikkeling) Voorschoolse voorziening Kindgegevens Voornaam... Achternaam... Straat... Woonplaats... Telefoon... Geslacht... Geboortedatum... - geboorteplaats... - geboorteland...
Nadere informatieVoorleesExpress. Samen met ouders aan de slag. Praktische tips
VoorleesExpress Samen met ouders aan de slag Praktische tips Samen met ouders aan de slag Ouders betrekken bij het voorlezen Je gaat straks via de VoorleesExpress twintig weken voorlezen bij een of meerdere
Nadere informatie<prikkelaar toevoegen> Compaen pakt aan.
Compaen pakt aan. Ik weet hoe ik jou kan bereiken Versterk je leerkracht: Hoe bereik ik de kinderen in mijn klas? 19 maart 2014 Jelte van der Kooi trainer/ adviseur schoolbegeleider
Nadere informatieZelfbeeld. Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld.
Zelfbeeld Het zelfvertrouwen wordt voor een groot deel bepaald door de ideeën die het kind over zichzelf heeft: het zelfbeeld. Een kind dat over het algemeen positief over zichzelf denkt, heeft meer zelfvertrouwen.
Nadere informatieDEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!
DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het
Nadere informatieAls je het niet meer ziet zitten...
Infobrochure Als je het niet meer ziet zitten... Omgaan met een huilende baby mensen zorgen voor mensen Inhoud Als je het niet meer ziet zitten...4 Huilen...5 Als huilen een probleem is...6 Voeden...6
Nadere informatieTussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling. Zelfbeeld. *bron: SLO ;6 4 4;6 5 5;6 6 6,6 7
1 Tussendoelen domein SOCIAAL EMOTIONELE ontwikkeling Zelfbeeld 1. Gebruikt en begrijpt het woord wij. 2. Ontdekt verschillen en overeenkomsten tussen zichzelf en de anderen in de groep. 3. Toont non-verbaal
Nadere informatieCOMPETENTIEPROFIEL BIJLAGE 3D-MAP
COMPETENTIEPROFIEL BIJLAGE 3D-MAP Dit competentieprofiel is een (zelf)reflectiedocument betreffende het functioneren van de BIO op een bepaald moment. Het wordt ingevuld: 1) door de begeleider zelf tijdens
Nadere informatieSLO PILOT VVE/PO Utrecht
Van observatie naar overdracht (Kijk op ontwikkeling) Tussen voorschoolse instelling en basisschool Kindgegevens Voornaam... Achternaam... Geslacht... Geboortedatum... - geboorteplaats... - geboorteland...
Nadere informatieVerbindingsactietraining
Verbindingsactietraining Vaardigheden Open vragen stellen Luisteren Samenvatten Doorvragen Herformuleren Lichaamstaal laten zien Afkoelen Stappen Werkafspraken Vertellen Voelen Willen Samen Oplossen Afspraken
Nadere informatieHet is goed om een dagelijks ritueel te hebben, bv. even lezen en zingen voor het naar bed gaan.
TIPS bij taal: Tips voor ouders van kinderen tussen 2-3 jaar: - Praat over een onderwerp en neem de tijd om te luisteren en te antwoorden. Breid het gesprek uit door informatie over het onderwerp toe te
Nadere informatie