ɪntuɪt: ENGLISH TUTORING THROUGH IT

Transcriptie

1 1 ɪntuɪt: ENGLISH TUTORING THROUGH IT OVP-aanvraag SURF 2005 (aangepaste aanvraag) september 2005 Penvoerende instelling: Rijksuniversiteit Groningen Partnerinstellingen: Universiteit Leiden Universiteit van Tilburg Radboud Universiteit Nijmegen Universiteit Maastricht Universiteit Utrecht

2 2 Inhoudsopgave I Doelstelling 3 II Omgeving van het Onderwijsvernieuwingsproject 3 III Resultaten en criteria voor toetsing 6 IV Risicoanalyse en risicomanagement 8 V Continuering 9 Bijlage 1: Begroting 10 Bijlage 2: Deelresultaten en planning 11 Bijlage 3: Persoonsgegevens en verklaringen 22

3 3 I Doelstelling De invoering van het Engels als werktaal aan de Nederlandse universiteiten leidt tot een sterk verhoogde, gedifferentieerde vraag naar Engels taalvaardigheidsonderwijs (TVO) bij de talencentra die dit onderwijs verzorgen. Universitair docenten en studenten (in het vervolg van de aanvraag aangeduid als cursisten ) afkomstig uit verschillende disciplines moeten op een efficiënte en effectieve manier worden voorbereid op het gebruik van het Engels in uiteenlopende onderwijscontexten (hoorcolleges, werkcolleges, electronische leeromgeving, etc.). Cursisten combineren de deelname aan Engels TVO met een baan of studie aan de universiteit. De talencentra willen beter op de vraag naar meer flexibel, competentiegericht TVO Engels kunnen inspelen door de autonomie van de cursisten bij deelname aan het TVO te verhogen. Een sterke toename van het aandeel van ICT binnen het onderwijsleerproces wordt hiervoor noodzakelijk geacht. Het OVP ɪntuɪt zal een belangrijke bijdrage leveren om de hiervoor benodigde transformatie te bereiken. Het OVP Intuit heeft als hoofddoel om voor het TVO Engels een ICT-geïntegreerde leeromgeving te ontwikkelen en te implementeren aan zes universitaire talencentra in Nederland. Bij de inrichting van de leeromgeving wordt nauw aangesloten bij principes van autonoom taalleren en de uitgangspunten van het Referentiekader voor het talenonderwijs van de Raad van Europa. De leeromgeving moet mogelijkheden bieden voor diagnostische (zelf)toetsing, het zelfstandig verbeteren van specifieke vaardigheden en het begeleiden en beoordelen van cursisten door de inzet van een taalportfolio. De doelsituatie kan als volgt worden omschreven: Via diagnostisch toetsen op alle gebieden/vaardigheden kunnen de cursisten helder krijgen op welk gebied hun hiaten en wensen liggen. Met behulp van het taalportfolio kunnen zij keuzes maken t.a.v. de competenties waaraan zij willen gaan werken. De leerstof wordt dan gekozen op basis van gerichte competenties en via digitale leermodules kunnen ze zelfstandig werken aan bepaalde delen van de leerstof. Het portfolio wordt gebruikt om hun voortgang en behaalde competenties te registreren, eventueel voor toekomstig gebruik t.a.v. verdere studie of werk. Docenten en cursisten moeten worden voorbereid om op deze manier binnen de leeromgeving te werken. Dit houdt in dat ze bekend moeten worden gemaakt met de didactische uitgangspunten en moeten leren omgaan met verschillende programma s. Daarnaast dient de leeromgeving, bestaande uit Blackboard en diverse andere applicaties voor het talenonderwijs, technisch te worden geïmplementeerd binnen alle deelnemende instellingen. Het bereiken van deze doelen betekent een belangrijke impuls voor vakinhoudelijke, didactische en technische vernieuwingen bij de deelnemende talencentra, waarvan op termijn een groot aantal cursisten zal kunnen profiteren. II Omgeving van het Onderwijsvernieuwingsproject Engels als werktaal Alle Nederlandse universiteiten en hogescholen staan middenin een ingrijpende ontwikkeling: de invoering van het Engels als werktaal in het onderwijs. Engels wordt langzamerhand de tweede taal in het tertiair onderwijs en wordt binnenkort de eerste taal in veel masteropleidingen (zie er worden 1000 Engelstalige studieprogramma s aangeboden. Nederland is op het Europees vasteland het land met het grootste Engelstalige aanbod aan universitaire programma s). Dit betekent dat veel wordt gevraagd van de Engelstalige competenties van studenten en docenten. Het is duidelijk dat de beheersing van het Engels een grote invloed heeft op de kwaliteit van het onderwijs. Instellingen zijn op dit moment bezig plannen te ontwikkelen om de Engelse taalvaardigheid bij staf en studenten te verbeteren. Behoefte aan differentiatie Hierbij moet rekening worden gehouden met de verschillende (deel)vaardigheden die worden gevraagd en sterke individuele niveauverschillen. In sommige gevallen moet aan academische vaardigheden aandacht worden besteed (om werkstukken of teksten te schrijven of lezingen en presentaties te geven). In andere gevallen is specifiekere ondersteuning nodig voor de beheersing van taalstructuren, de verbreding van vakspecifiek vocabulaire, de verbetering van luistervaardigheid of uitspraak. Door de toenemende internationalisering wordt bovendien de instroom van studenten steeds heterogener en dit maakt de niveauverschillen in de Engelse taalvaardigheid nog groter.

4 4 Beperkte toepassing van ICT binnen TVO Het TVO Engels dat door de talencentra wordt verzorgd voor cursisten vanuit de universiteit maakt meestal geen deel uit van de universitaire curricula of het betreft relatief op zich zelf staande onderdelen/vakken in curricula. Het onderwijs is nu voornamelijk gebaseerd op werkgroeponderwijs (10 à 15 cursisten) met wekelijkse contacturen waarbinnen de mogelijkheden voor differentiatie beperkt zijn. Bij de talencentra bestaat grote behoefte om het onderwijs voor de betreffende doelgroepen te flexibiliseren door de gerichte inzet van ICT. De talencentra hebben zonder uitzondering toegang tot de universitaire ICT-infrastructuur, inclusief de electronische leeromgeving Blackboard. Voor de cursisten is deze infrastructuur eveneens standaard beschikbaar. Aan de basisvoorwaarden voor gebruik van ICT wordt hiermee voldaan. Daarnaast bestaan juist voor het Engels verschillende programma s die mogelijk zouden kunnen worden ingezet. Een systematische inzet van deze vormen van ICT zou de flexibiliteit (naar plaats, tijd, niveau, intensiteit) binnen meer autonome leertrajecten van cursisten Engels kunnen verhogen. Van een dergelijke inzet is echter op dit moment bij geen van de deelnemende talencentra sprake. Het gebruik vereist een aangepaste didactiek, waarmee veel docenten onvoldoende vertrouwd zijn. Daarnaast zijn veel beschikbare programma s onvoldoende getest om te kunnen beoordelen of ze bruikbaar zijn voor het gestelde doel. Tenslotte stelt het gebruik van verschillende programma s binnen een samenhangende leeromgeving de betreffende talencentra voor verschillende technische problemen, die ze niet zelf kunnen overwinnen. Onderwijsconcept In het talenonderwijs heeft de laatste jaren het model van autonoom leren opgang gemaakt. De inzet van ICT binnen Intuit is nauw verbonden met dit onderwijsconcept. De visie die hieraan ten grondslag ligt is gebaseerd op de principes van autonoom leren (zie o.a. Little, D., Ridley, J., & Ushioda, E. (Eds.), 2003, Learner autonomy in the foreign language classroom: teacher, learner, curriculum and assessment. Dublin: Authentik). Autonoom taalleren moet niet worden verward met individueel leren of zelfstudie. Autonomie wijst vooral op een bewuste en kritische houding van de taalleerder ten opzichte van het eigen leerproces. Het kan goed worden gecombineerd met onderwijs in groepen. Toetsing en verbetering van de eigen taalcompetentie zijn bovendien geen eenmalige inspanningen, maar een constant aandachtspunt tijdens studie en werk. Het moet ook mogelijk zijn om op verschillende momenten van de studie of van de academische loopbaan aan het (verder) verbeteren van het Engels te kunnen werken (levenslang leren). Dit besef moet groeien niet alleen bij de cursisten, maar ook bij de TVO-docenten. Autonoom leren stelt hoge eisen aan de docent waar het gaat om het begeleiden van de cursisten, het beschikbaar stellen van geschikte leerstof, en het beoordelen van de leerresultaten. Een belangrijke uitdaging voor de Talencentra binnen het project is om de cursisten voldoende autonomie te bieden binnen een programma dat voor een belangrijk deel groepsgewijs georganiseerd is. Strikt individueel onderwijs is voor de talencentra voor de betreffende doelgroepen te kostbaar. Wel is het uiteraard mogelijk om het onderwijsconcept en het ontwikkelde materiaal in voorkomende gevallen in te zetten voor individueel onderwijs. Taalvaardigheidscompetenties Een essentiële component van het te ontwikkelen concept is het initieel en tussentijds toetsen en verbeteren van de eigen competenties. Hiervoor is een referentiekader beschikbaar dat inmiddels breed binnen de onderwijsinstellingen wordt toegepast, het Common European Framework of Reference (CEF: Daarnaast is er een model ontwikkeld voor een taalportfolio, het European Language Portfolio for Higher Education (ELPHE: Digitale toetsen en taalportfolio s gebaseerd op deze uitgangspunten komen steeds ruimer beschikbaar. O.a. de veelgebruikte TOEFL- en IELTS-toetsen worden momenteel aan het CEF aangepast. Binnen Intuit zal voor de beschrijving van de vereiste competenties nauw worden aangesloten bij het CEF en ELP- HE. Het project richt zich in het bijzonder op de digitale instrumenten die in dit verband kunnen worden ingezet. Hierbij wordt waar mogelijk gebruik gemaakt van bestaande programma s. De Digitale Universiteit voert diverse projecten uit, o.a. voor toetsing van de Engelse leesvaardigheid en voor een taalportfolio in het HBO. In de vo-sector wordt momenteel een project uitgevoerd gericht op de ontwikkeling van een digitaal taalportfolio voor leerlingen en docenten ( en een dergelijk portfolio is al ontwikkeld voor de bve-sector ( De Hanzehogeschool Groningen (opleiding IBL) is ook met een taalportfolio-project bezig. Daarnaast zullen ook het eerder door de projectpartners opgeleverde oefenprogramma Ellips ( de gratis toetsen van Dialang ( en andere toetsen (bijvoorbeeld Ordinate s Spoken English Tests,

5 5 en eventuele andere programma s die gebruikt kunnen worden voor de onderdelen toetsing, training en begeleiding worden ingezet. Innovatieve karakter Intuit sluit aan bij de kaders, concepten, initiatieven (deels beproefd, deels nog in ontwikkeling) die in de huidige setting beschikbaar zijn en speelt in op de vraag naar flexibele leertrajecten met ICTondersteuning voor de onderdelen toetsen, oefenen, en begeleiden met gebruik van taalportfolio s. Het project onderscheidt zich van elders in Europa ontwikkelde vormen van autonoom taalleren doordat een zeer intensief gebruik van ICT wordt nagestreefd. Daarnaast is het voor het eerst dat een dergelijk groot aantal universitaire talencentra in Nederland samenwerkt bij een initiatief op dit terrein. Dit biedt mogelijkheden voor de bundeling van bestaande expertise (m.b.t. toetsing, het ontwerpen van onderwijsmateriaal, etc.) bij het verkennen van de innovatieve mogelijkheden van ICT. Voorop staat de transformatie die de talencentra denken te kunnen bereiken door op doordachte manier gebruik te maken van ICT. Het project beoogt binnen de bestaande setting verschillende nieuwe elementen te introduceren die allemaal zullen bijdragen aan de totstandkoming van een ICT-geïntegreerde leeromgeving voor TVO Engels. Het gaat hierbij onder ander om: Een scholingsprogramma voor docenten Engels verbonden aan de talencentra. Het implementeren van een op autonoom taalleren gebaseerde onderwijsmethodiek. De evaluatie en het gebruik van verschillende ICT-instrumenten die passen bij bovengenoemde methodiek. De inhoudelijke, programma-technische aanpassing van deze instrumenten, waar mogelijk. De inpassing van deze instrumenten binnen de overkoepelende leeromgeving Blackboard. (Het hoeft hier niet strikt te gaan om technische integratie of interoperabiliteit, maar eerder om een set gerichte instructies waarmee docenten en cursisten deze instrumenten binnen de leeromgeving kunnen hanteren.) Het bieden van didactische, onderwijstechnologische en technische ondersteuning tijdens en na afloop van het project. De totstandkoming van een waardevolle uitwisseling van expertise en ervaringen tussen zes betrokken talencentra die zich allemaal voor een vergelijkbare problematiek zien gesteld. Potentiële impact Het project is instellingsoverschrijdend. De projectuitvoering wordt verzorgd door teams bestaande uit docenten Engels en coördinatoren van universitaire talencentra, onderwijsondersteuningsinstituten (lerarenopleidingen en ICT&O-afdelingen) en technische ondersteuningscentra uit de deelnemende instellingen. Het werkveld betreft het verzorgen en ondersteunen van, grotendeels extracurriculair, onderwijs op het niveau van de instellingen (niet op facultair niveau). Bij het gezamenlijk ontwikkelen van oplossingen voor het verbeteren van de Engelstalige competenties wordt de gemeenschappelijke ervaring en expertise optimaal benut. De samenwerking brengt duidelijke schaalvoordelen mee. Tegelijkertijd kunnen de instellingen uit het totale door het project op te leveren repertoire aan programmatuur, inhouden en modellen de keuzes maken die het beste aansluiten bij de eigen situatie en doelgroep. Het bereik van het project kan op twee manieren worden gekwantificeerd: in de eerste plaats door het aantal cursisten dat via de ICT-ondersteunde leertrajecten zal worden opgeleid tijdens het project: het gaat hierbij om ca. 300 cursisten die zullen worden betrokken bij pilots en evaluaties van (delen van) de leeromgeving. De cursisten zijn afkomstig uit de faculteiten die nu door de talencentra worden bediend (Rechten, Economie, Bedrijfskunde, Letteren, etc.) Het gaat dus nadrukkelijk niet om onderwijs aan studenten Engels bij de opleidingen Engelse Taal en Cultuur, maar om talenonderwijs aan niet-specialisten. De doelgroep bestaat, zoals aangegeven, zowel uit studenten als uit wetenschappelijk personeel. Daarnaast is het aantal docenten Engels van de betrokken talencentra en expertisecentra een indicator voor de omvang van het project. Hiervan zullen rechtstreeks in totaal 12 à 18 (2 of 3 per talencentrum) bij het project worden betrokken. Het aantal docenten aan de talencentra en expertisecentra dat op termijn met de ICT-geïntegreerde leeromgeving gaat werken betreft minimaal 50. Het aantal cursisten dat na afloop van de resultaten van het project zal kunnen profiteren bedraagt op grond van de totale inschrijvingsaantallen voor TVO Engels op dit moment minimaal

6 6 III Resultaten en criteria voor toetsing De ontwikkeling en implementatie van de leeromgeving in didactische, vakinhoudelijke en onderwijstechnologische zin zal langs vijf hoofdlijnen worden opgezet. Deze hoofdlijnen vormen de basis voor de werkpakketten die voor het project zijn gedefinieerd. De werkpakketten zijn samengesteld op grond van de voor de uitvoering vereiste expertise. Alle werkpakketten worden uitgevoerd gedurende de hele looptijd van het project. Uitgangspunt hierbij is dat de ontwikkeling van deliverables per werkpakket in de proof-of-concept-fase steeds door twee instellingen wordt uitgevoerd op basis van een inventarisatie van behoeften binnen alle instellingen en dat in de opschalingsfase alle onderdelen worden geïmplementeerd binnen alle instellingen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de deliverables die zijn voorzien aan het eind van jaar één. Het al dan niet opleveren hiervan zal doorslaggevend kunnen zijn voor de voortzetting van het project in jaar twee. Over de toepassing van deze criteria wordt nader ingegaan in hoofdstuk V. Nadere details over hoe de resultaten bereikt zullen worden (globaal tijdpad, plan van aanpak, begroting) zijn te vinden in bijlage 2. Er worden in totaal vijf werkpakketten onderscheiden. Drie ervan hebben een vakinhoudelijke oriëntatie en zijn gegroepeerd rondom de hoofdcomponenten van de virtuele leeromgeving: 1. WP1 Toetsen (RUG, RU) 2. WP2 Oefenen (UvT, UM) 3. WP3 Begeleiden (UL, UU) De overige twee werkpakketten zijn gericht op didactische en technische ondersteuning: 4. WP4 Didactiek (RUG, UL) 5. WP5 Techniek (RUG, UL) WP1, WP2 en WP3 zijn bedoeld om te onderzoeken welke programma s voor respectievelijk toetsen, oefenen en begeleiden (portfolio) geschikt zijn als onderdeel van de ICT-geïntegreerde leeromgeving Engelse taalvaardigheid en om deze bij gebleken geschiktheid te (laten) integreren en toepassen. Hoewel deze WP s zich richten op verschillende componenten binnen de leeromgeving is de aanpak vergelijkbaar. Dit geldt ook voor de op te leveren resultaten. De voorziene resultaten aan het eind van jaar 1 zijn als volgt: Deliverables WP1, WP2, WP3 na 1 jaar (taken en resultaten zijn op ieder WP afzonderlijk van toepassing) Taak 1. Behoeftenanalyse 2. Selectie en verwerving software 3. Beoordeling software door docenten 4. Definitieve keuze software 5. Detailplanning uitvoering 6. Per pilot/softwarepakket (2 pilots voorzien): Maken/ aanpassen van cursusgebied binnen Blackboard Aanpassen inhoud programma s (beperkt) Maken van draaiboek voor docenten Maken instructies gebruik door studenten. Uitvoering pilot met cursisten aan eigen instelling Opstellen, afnemen en verwerken evaluatie 7. Informatie- en documentatieuitwisseling 8. Deelname aan slotconferentie jaar 1 9. Deelname aan projectoverleg 10. Bijhouden openbare website 11. Schrijven delen rapportages SURF Resultaat 1. Programma van eisen 2. Groslijst software 3. Evaluatierapport software docenten 4. Lijst geselecteerde software 5. Werkplan pilots 6. Per pilot/softwarepakket: Gebruiksinstructies en overige aanwijzingen cursisten in Blackboard Onderwijsleermateriaal Draaiboek voor docenten Verslag pilot Vragenlijst evaluatie, evaluatierapport Lijst van gewenste inhoudelijke en/of technische aanpassingen 7. Ontwikkeld materiaal en documentatie op Sharepoint of vergelijkbaar systeem 8. Presentatie 9. Verslagen, procesevaluaties 10. Voortgangsverslag, informatie, toegang tot materiaal voor derden 11. Tussenrapportages en eindrapportage SURF WP4 Didactiek is opgezet om de didactische scholing en ondersteuning van de docenten Engels op te zetten en uit te voeren. Principes van autonoom taalleren en het gebruik van het CEF staan hierbij centraal. Voor WP4 worden aan het eind van jaar 1 de volgende resultaten voorzien:

7 7 Deliverables WP4 na 1 jaar Taak 1. Behoeftenanalyse 2. Inventarisatie beschikbaar scholingsmateriaal 3. Ontwerpen scholingstraject 4. Ontwikkelen scholingstraject 5. Verzorgen workshops en trainingen 6. Begeleiding docenten bij materiaalontwikkeling 7. Begeleiding pilot met ontwikkeld materiaal 8. Opstellen, afnemen en verwerken evaluatie 9. Voorbereiding overdracht 10. Informatie- en documentatieuitwisseling 11. Deelname aan slotconferentie jaar Deelname aan projectoverleg 13. Bijhouden publieke website 14. Schrijven delen rapportages SURF Resultaat 1. Programma van eisen 2. Overzicht bruikaar materiaal, aanbevolen websites, etc. 3. Voorstel scholingstraject 4. Scholingsmateriaal 5. Workshopprogramma en materiaal 6. Didactische adviezen docenten 7. Verslag pilot (didactisch gedeelte) 8. Evaluatierapport, lijst van didactische verbeterpunten 9. Draaiboek voor opleiders 10. Ontwikkeld materiaal en documentatie op Sharepoint of vergelijkbaar systeem 11. Presentatie 12. Verslagen, procesevaluaties 13. Voortgangsverslag, informatie, toegang tot materiaal voor derden 14. Tussenrapportages en eindrapportage SURF WP5 Techniek is opgezet om de leeromgeving technisch te kunnen realiseren. Het gaat om technische ondersteuning in brede zin, waarbij aanpassingen aan programmatuur centraal staan: Deliverables WP5 na 1 jaar Taak 1. Inrichting en onderhoud projectwebsite 2. Inrichting en onderhoud groupware t.b.v. interne informatie- en documentuitwisseling 3. Ontwerp geschikt systeem voor het delen en uitwisselen van onderwijsleerinhouden gemaakt in Blackboard 4. Technische tests software 5. Ondersteuning en advies bij centrale en decentrale installatie programma s voor TVO Engels 6. Aanpassingen en uitbreidingen programmatuur 7. Informatie- en documentatieuitwisseling 8. Deelname aan projectoverleg 9. Schrijven delen rapportages SURF Resultaat 1. Projectwebsite (CMS) 2. Systeem voor samenwerken en informatiedelen via het Internet, wellicht via SURFGroepen van SURFNet. 3. Set procedures voor vullen van centrale repository met op verschillende plaatsen vervaardigde inhouden, import-/exportmogelijkheden voor delen van de inhoud, etc. 4. Testrapport 5. Installatieprocedures, adviezen voor gebruikers en applicatiebeheerders 6. Per programma: Conceptueel ontwerp Functioneel ontwerp Technisch ontwerp Realisatie (doorvoeren aanpassingen) Systeemtest Gebruikerstest 7. Gebruikershandleidingen, technische documentatie binnen teamgebied groupware en/of publieke website 8. Verslagen, procesevaluaties 9. Tussenrapportages en eindrapportage SURF Het opleveren van bovenstaande resultaten leidt tot een geleidelijke opbouw van de ICTgeïntegreerde leeromgeving voor toetsen, oefenen en begeleiden van Engelse taalvaardigheid. Aan het eind van jaar 1 moeten de verschillende componenten afzonderlijk in pilots met cursisten zijn getest en geïntegreerd in een Blackboardcursus waarmee autonoom leren langs verschillende leerroutes kan worden ondersteund. In hoofdstuk V Continuering wordt nader ingegaan op de criteria die we hanteren om te kunnen spreken van een geslaagd concept.

8 8 IV Risicoanalyse en risicomanagement Succesfactoren Deelnemers uit de participerende instellingen kennen elkaar goed en hebben eerder samengewerkt in het SURF Digitalenklasproject (UL, RUG, UvT, UU) en via andere samenwerkingsverbanden: ICT-NL (werkgroep ICTO coördinatoren Letterenfaculteiten) en NUT (samenwerkingsverband van de Nederlandstalige Universitaire Talencentra). Alle instellingen werken bovendien samen in het Ellipsconsortium: ze hebben ervaring met gezamenlijke programmatuurontwikkeling en met projectmatig werken. De gekozen opzet sluit aan bij het beleid van de instellingen en voorziet in de oplossing van een concreet probleem. Alle partners gebruiken Blackboard, de overkoepelende leeromgeving binnen het project. Het gebruikersbeheer van de leeromgeving als geheel blijft lokaal belegd. De coördinatie van ieder werkpakket wordt over medewerkers van twee verschillende instellingen verdeeld, zodat taken gemakkelijk overgedragen kunnen worden. Risicofactoren Het aantal partners in het project is groot: De deelnemers zien dit tegelijkertijd als de kracht van het project. De voorwaarden voor samenwerking op deze schaal zijn goed. In het Digitalenklasproject (vijf deelnemers, waaronder één commerciële partner) bleek het aantal partners geen belemmeringen op te werpen voor een goede uitvoering. Door het gemeenschappelijk belang, de goede projectorganisatie en de kwaliteiten van de projectleider werd dit project ondanks enkele tegenslagen afgesloten met de overeengekomen resultaten. Intuit staat onder dezelfde leiding als Digitalenklas en de partners zijn deels dezelfde. Onderwijskundige uitgangspunten hebben onvoldoende draagvlak bij de docenten: Om dit risico te beperken is een apart pakket docentprofessionalisering opgenomen, zodat alle docenten vertrouwd raken met de onderwijskundige uitgangspunten van het project. In het kader van dit professionaliseringstraject zullen ze actief betrokken worden bij de beoordeling en eventuele aanpassing van het ELPHE. Het ELPHE (of een deel ervan) zal vervolgens in het digitaal portfoliosysteem worden geïmplementeerd. Deze werkwijze creëert vanaf het begin commitment bij de docenten. Docenten buiten de groep die betrokken is geweest bij het project gebruiken de leeromgeving niet: Om dit risico te beperken zullen in iedere instelling in overleg met de bij het project betrokken docenten al in een vroege fase workshops en instructiebijeenkomsten worden georganiseerd. Problemen bij de realisatie van de programmatuur: Programmeerwerkzaamheden worden uitgevoerd door de programmeurs van het Universitair Onderwijscentrum en het Rekencentrum van de RUG, die over de nodige expertise beschikken. In Leiden is er ook programmeerexpertise aanwezig, die voor het testen en de documentatie van de applicaties zal worden ingezet. Bij verschil van inzicht over functionaliteit heeft de projectleider een doorslaggevende stem. Bij eerdere projecten (zoals Digitalenklas) zijn kwesties op dit punt altijd oplosbaar gebleken. Niet nakomen verplichtingen één van de partners: De projectpartners hebben zich door ondertekening van de samenwerkingsverklaring (bijlage 3b) gecommitteerd aan de uitvoering van het project. Bij duidelijk niet nakomen van de verplichtingen zal dit aan de Stuurgroep worden voorgelegd. Bij voortijdig uittreden van één van de partners zal de Stuurgroep beslissen over de financiële afwikkeling, waarbij het uitgangspunt is dat de overige partners hiervan geen financiële schade mogen ondervinden. In dergelijke gevallen zal het projectplan worden aangepast, waarbij de schade overigens kan worden beperkt doordat alle taken door minimaal twee partners worden uitgevoerd. Gebrek aan communicatie: Om de communicatie tussen de instellingen op gang te houden wordt minimaal eens per 5 weken projectoverleg gehouden met de eindverantwoordelijk uitvoerders per instelling, waarbij de gemaakte afspraken worden vastgelegd in de notulen. Deze notulen worden met alle andere projectgegevens en afspraken op het groupware systeem geplaatst. Voor disseminatie is binnen ieder werkpakket budget gereserveerd. Hiervan zullen o.a. bijeenkomsten worden georganiseerd waaraan alle betrokken docenten deelnemen.

9 9 V Continuering Criteria voor voortzetting De beoogde deliverables voor de proof-of-concept fase zijn uiteengezet in hoofdstuk III hierboven. Het welslagen van het project hangt niet alleen af van of de deliverables zijn opgeleverd, maar vooral van wat de bevindingen van gebruikers (docenten en cursisten) met het nieuwe ICTondersteunde, onderwijsconcept zijn. Het project beoogt verschillende programma s in samenhangend verband aan te bieden, waarbij het verhogen van de autonomie van de cursisten en de toepassing van het CEF centraal staan. Op grond van (gedeeltelijk) geautomatiseerde toetsen moeten cursisten kunnen worden doorverwezen naar (gedeeltelijk) digitaal beschikbaar oefenmateriaal en door het bijhouden van een taalportfolio moeten cursisten de eigen competenties in kaart brengen en kunnen voorleggen aan de docent-begeleider. De uitvoerders van het project vinden dat van een geslaagd concept kan worden gesproken als aan de volgende voorwaarden wordt voldaan: Het bereiken van een didactische transformatie gebaseerd op autonoom leren en het CEF is een belangrijke doelstelling binnen het project. Uit de evaluaties van het scholingsprogramma voor docenten en de pilot met studenten moet naar voren komen dat doceren en leren op deze manier aanspreekt. Het is realistisch om aan te nemen dat binnen een jaar alleen de eerste stappen binnen een dergelijk transformatieproces kunnen worden gezet. Appreciatie door docenten en studenten is een indicator of de goede weg wordt ingeslagen. Er worden pilots uitgevoerd met verschillende programma s. Het uitvoeren van de pilots is een voorwaarde voor continuering. Dit levert waardevolle informatie op over de wijze waarop programma s kunnen worden ingezet (welke vaardigheid, welke doelgroep, relatie tot de andere programma s). Uitgangspunt van deze procedure is dat sommige programma s geschikt zullen blijken om te gebruiken, terwijl andere zullen afvallen. De programma s waarmee het concept verder opgebouwd gaat worden, moeten door docenten en cursisten positief worden gewaardeerd. Het concept voorziet in gebruik van ICT binnen drie onderscheiden gebieden: toetsen, oefenen en begeleiden. Indien mocht blijken dat voor géén van de beproefde gebieden een passende inzet van ICT mogelijk is, dan moet het project na jaar 1 worden stopgezet. Om van een geslaagd concept te kunnen spreken moet de inzet van ICT binnen minimaal twee van de beoogde gebieden kunnen worden gerealiseerd. Het ontwikkelde concept moet overdraagbaar zijn. In jaar 1 worden verschillende onderdelen binnen maximaal twee van de betrokken instellingen uitgeprobeerd. Scholing, programmatuur en technische ondersteuning moeten niet zodanig zijn toegesneden op de lokale infrastructuur en populatie dat overdracht naar andere instellingen onmogelijk is. Het bovenstaande wil niet zeggen dat na jaar 1 programmatuur, scholing en ondersteuning niet verder verbeterd kunnen worden. Integendeel, de verwachting is dat aan het eind van jaar 1 diverse verbeterpunten zullen worden gesignaleerd die bij continuering van het project in jaar twee zullen worden doorgevoerd. Opschalingsfase en continuering na afloop Door informatieuitwisseling via het groupware-systeem, projectbijeenkomsten, onderlinge contacten en toegang tot de opgeleverde onderwijs- en instructiematerialen, hebben de projectuitvoerders aan het begin van jaar 2 een goed beeld van alle componenten van de leeromgeving als geheel. In jaar 2 worden alle onderdelen geïmplementeerd binnen alle instellingen. De uitvoering is op basis van dezelfde werkpakketten als in fase 1, maar het accent ligt nu op implementatie bij de zusterinstellingen. Hierdoor kunnen alle instellingen beschikken over goed gedocumenteerde programma s voor toetsen, oefenen en begeleiden, Blackboardmodules waarbinnen de programma s kunnen worden gebruikt, een professionaliseringsprogramma waarmee nieuwe docenten kunnen worden bediend en technische documentatie t.a.v. het gebruik van de verschillende applicaties. De opschaling komt verder tot uitdrukking door deelname van meer docenten en studenten per instelling. Continuering en onderhoud na afloop worden gewaarborgd doordat alle partners participeren in het Ellipsconsortium. Deelname aan dit consortium staat open voor alle HO instellingen. De instellingen zijn bereid om eventueel opgebouwde rechten op programmatuur net als bij Ellips over te dragen aan SURF en nauw samen te werken met Espelon, of de opvolger daarvan.

10 10 Bijlage 1: Begroting hoeveelheid kosten instellingen ( ) Totaal ( ) subsidie ( ) Proof of conceptdeel Totaal materiële kosten Totaal personele kosten Overige kosten -projectmanagement accountantsverklaring Onvoorziene kosten Totaal proof of conceptdeel hoeveelheid kosten instellingen ( ) Totaal ( ) subsidie ( ) Opschalingsdeel Totaal materiële kosten Totaal personele kosten Overige kosten -projectmanagement accountantsverklaring Onvoorziene kosten Totaal opschalingsdeel Totaal OVP Kostenverdeling Totaal Uren Totaal jr 1 Subsidie jr 1 Matching jr 1 Totaal jr 2 Subsidie jr 2 Matching jr 2 Totaal subsidie Totaal matching Totaal RU RUG UL UM UU UVT Toelichting: De begroting is ongewijzigd t.o.v. de in mei ingediende versie. De subsidie is gebaseerd op een tarief van 600 p.p.p.d. Met het oog op het aantal deelnemers is een gedetailleerde kostenverdeling per instelling opgesteld, gebaseerd op een globale indeling in taken. Deze begroting is als bijlage meegestuurd bij deze aanvraag. De globale taken zullen bij eventuele toekenning nader worden gespecificeerd en opgenomen in het controlling document. De Rijksuniversiteit Groningen en de Universiteit Leiden fungeren als trekkers van het project. Dit komt o.a. tot uitdrukking in het gedeelde projectmanagement en de uitvoering van de werkpakketten Didactiek en Techniek. Dit extra aandeel komt in de kostenverdeling duidelijk naar voren.

11 11 Bijlage 2: Deelresultaten en planning Inleiding De deelresultaten zijn samengevat in hoofdstuk III. In deze bijlage worden nadere specificaties gegeven over de deelresultaten, in het bijzonder t.a.v. de planning, werkwijze en begroting die voor de verschillende werkpakketten zijn opgesteld. WP1, WP2 en WP3 zijn qua opzet vergelijkbaar. Daarom beschrijven we doel, uitvoerders, specificaties resultaat en plan van aanpak in één paragraaf. WP4 en WP5 hebben een andere opzet. Daarom worden de gevraagde specificaties in afzonderlijke paragrafen gepresenteerd. Daarna worden de globale tijdsplanning en begroting voor alle werkpakketten afzonderlijk gepresenteerd. Werkpakketten 1 (Toetsen), 2 (Oefenen) en 3 (Begeleiden) Doel: Onderzoeken welke programma s voor respectievelijk toetsen, oefenen en begeleiden (portfolio s) geschikt zijn als onderdeel van de ICT-geïntegreerde leeromgeving Engelse taalvaardigheid en deze bij gebleken geschiktheid (laten) integreren en steeds breder toepassen. Uitvoerders: WP1 Toetsen: Talencentra Rijksuniversiteit Groningen en Radboud Universiteit Nijmegen. WP2 Oefenen: Talencentra Universiteit van Tilburg en Universiteit Maastricht. WP3 Begeleiden: ICT&O Letteren en Talencentrum Universiteit Leiden en James Boswell Instituut, Universiteit Utrecht. Specificaties resultaat: Een kort overzicht van de projectresultaten is gepresenteerd in hoofdstuk III Resultaten en criteria voor toetsing. Hier gaan we nader in op wat onder de verschillende resultaten wordt verstaan. Programma van eisen: In de eerste fase van het project wordt door de uitvoerders van ieder werkpakket een programma van eisen opgesteld. Hierin is vastgelegd voor welke doelgroepen en (deel)vaardigheden de programmatuur zal worden ingezet en aan welke voorwaarden de programmatuur inhoudelijk moet voldoen om te kunnen worden ingezet voor het project. Groslijst software: Er wordt een eerste globale inventarisatie gemaakt van de programmatuur die mogelijk kan worden ingezet. Op dit moment wordt de inzet van de volgende programmatuur voorzien, ingedeeld naar werkpakket: Programmatuur WP1 Toetsen: De toetsprogramma s die we in ieder geval op gebruik binnen dit kader willen testen zijn: Dialang ( voor diagnostische toetsing van alle vaardigheden m.u.v. spreken; Spoken English Tests (SET, voor diagnostische toetsing van spreekvaardigheid, gebaseerd op automatische spraakherkenning; verkrijgbaar via CINOP. Webgebaseerde Toetsen Basiskennis Engels (DU/Espelon, Andere mogelijk interessante producten kunnen tijdens de inventarisatiefase worden geïdentificeerd. Programmatuur WP2 Oefenen: De oefenprogramma s die we voor dit project in ieder geval op het oog hebben zijn: Ellips: het in het kader van het SURF-project Digitalenklas opgeleverde programma waarmee cursisten zelfstandig hun taalvaardigheid kunnen oefenen, met name geschikt voor gesloten oefentypen en het oefenen van deelvaardigheden (grammatica, uitspraak, luistervaardigheid, etc). Zie

12 12 Blackboard: de standaardleeromgeving van de instellingen, met name geschikt voor het oefenen op basis van open taken en voor onderlinge communicatie. Dit zijn programma s die door de instellingen zelf van geschikte leerinhouden kunnen worden voorzien. Verschillende bestaande leerinhouden zijn mogelijk inzetbaar. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de modules voor grammatica (ontwikkeld door de UvT) en uitspraak (ontwikkeld door de RUG). Daarnaast zijn er nog diverse applicaties met inhouden die niet gewijzigd kunnen worden, maar die mogelijk interessant zijn, zoals Global English ( Ook andere, mogelijk bruikbare programma s worden in de inventarisatiefase geïdentificeerd. Programmatuur WP3 Begeleiden: Verschillende taalportfolio s die momenteel worden ontwikkeld zullen worden onderzocht op implementeerbaarheid. Het betreft o.a. Het Europees taalportfolio Hoger Onderwijs van de DU ( onder Lopende projecten) Het taalportfolio voor de vo-sector ( Het taalportfolio voor de bve-sector ( Het DILAPORT portfolio, een product van een Lingua project ( Het (niet-digitale) European Language Portfolio for Higher Education ( wordt hierbij gebruikt als uitgangspunt. Software-evaluatie docenten: De docenten geven een eerste inhoudelijke beoordeling van de door hen onderzochte programmatuur. Lijst geselecteerde software: Er wordt een lijst opgesteld van de software die in het kader van het project zal worden beproefd in pilots met studenten. Werkplan pilots: De hoofduitvoerders van WP1, WP2 en WP3 stellen een gedetailleerd plan op waarin ze aangeven met welke programmatuur, en met welke groepen studenten en in welke periodes de pilots worden uitgevoerd en wie voor de uitvoering van de verschillende onderdelen verantwoordelijk is. Resultaten pilot: Voor elk van de werkpakketten WP1, WP2 en WP3 zijn twee pilots gepland (zie Tijdsplanning hierna). De uitvoering van de pilots brengt de volgende resultaten met zich mee: Gebruiksinstructies en overige aanwijzingen cursisten in Blackboard: Blackboard fungeert als overkoepelende leeromgeving binnen het project. Alle instructies, aanwijzingen (evt. onderwijsleerinhouden) die binnen Blackboard worden opgenomen met het oog op het gebruik van de verschillende programma s voor toetsen, oefenen en begeleiden komen centraal beschikbaar zodat ze kunnen worden geïntegreerd in het onderwijs van alle betrokken instellingen. Draaiboek voor docenten: Specifieke aanwijzingen voor docenten (bv. hoe ze een bepaald programma het best kunnen inzetten) worden eveneens uitgewisseld Vragenlijst evaluatie, evaluatierapport: Over iedere pilot wordt schriftelijk gerapporteerd aan de hand van een vragenlijst, met een algemeen deel (voor alle pilots gelijk) en een specifiek deel. Lijst van gewenste inhoudelijke en/of technische aanpassingen: Na afloop van de pilot wordt een lijst aanbevelingen gedaan. Deze kan betrekking hebben op aanpassing van de onderwijsleerinhouden en/of programmatuur en dient als basis voor verdere werkzaamheden tijdens de implementatiefase van het project. Overig: Naast bovenstaande, inhoudelijk gerichte taken verrichten de uitvoerders van de werkpakketten ook een aantal taken m.b.t. de disseminatie en de organisatie van het project. Hiertoe behoren het verzorgen van de informatievoorziening op de interne en externe website, deelnemen aan symposia en presentaties, deelnemen aan het overleg van het projectteam en het verzorgen van een deel van de voortgangsrapportage. Plan van aanpak: Ieder werkpakket wordt uitgevoerd door twee instellingen. De instellingen zijn geselecteerd op basis van specifieke expertise op het betrokken gebied, eerdere ervaring binnen het Digitalenklasproject van minstens één van de partners en geografische nabijheid. De uitvoering van taken per

13 13 werkpakket wordt verricht door een team bestaande uit coördinatoren en docenten van de twee betrokken instellingen. Dit team heeft tevens zitting in het 5-wekelijkse projectoverleg. Daarnaast vindt regelmatig overleg plaats met de projectleider of assistent-projectleider. In jaar 1 onderzoeken de teams de bruikbaarheid van de programma s binnen de eigen instelling (beoordeling door docenten, pilot met studenten, evaluatie). In jaar twee begeleiden ze de implementatie van de programma s binnen de andere deelnemende instellingen. Uitgangspunt hierbij is de globale tijdsplanning die aan het eind van dit hoofdstuk is opgenomen. Werkpakket 4: Didactiek Doel: Een professionaliseringsprogramma opstellen en uittesten om docenten zodanig te scholen dat zij van het CEF afgeleide, op autonoom taalleren gebaseerde leertrajecten kunnen opzetten binnen een ICT-ondersteunde leeromgeving. Uitvoerders: Rijksuniversiteit Groningen (Universitair Onderwijscentrum Groningen) en Universiteit Leiden (ICT&O Letteren) Specificaties resultaat: Programma van eisen: De docentopleiders voeren eerst een behoeftenanalyse uit om het professionaliseringsprogramma goed te laten aansluiten bij de vraag vanuit de talencentra. Aan de hand hiervan wordt een programma van eisen opgesteld waaraan het opleidingstraject moet voldoen. Lijst scholingsmateriaal: Er wordt een inventarisatie uitgevoerd om de onderzoeken welk materiaal beschikbaar is voor gebruik binnen het scholingstraject. Voorstel scholingstraject: Er wordt een globaal voorstel gedaan voor de opzet van het scholingstraject. Scholingsmateriaal: Er wordt, deels aan de hand van bestaand materiaal, nieuw scholingsmateriaal ontwikkeld dat voor de opleiding van docenten zal worden gebruikt. Workshopprogramma en materiaal: Naast begeleiding op de werkplek zullen gemeenschappelijke workshops worden gehouden (evt. ook voor docenten die niet als uitvoerder binnen het project participeren). Het materiaal voor de workshops is beschikbaar voor gebruik door anderen. Didactische adviezen docenten: De TVO-docenten zullen een belangrijk deel van het scholingsmateriaal zelfstandig kunnen doornemen. Onderdeel van het opleidingstraject is dat ze de opgedane kennis direct toepassen bij het ontwikkelen van nieuw onderwijsmateriaal. Hierbij worden ze bijgestaan door de onderwijskundigen verbonden aan de ICT&Ocentra. De didactische adviezen worden schriftelijk vastgelegd. Verslag en evaluatierapport pilot: Het ontwikkelde materiaal wordt gebruikt als basis voor een pilot met de studenten (al dan niet in combinatie met een pilot uit één van de werkpakketten WP1, WP2 of WP3). De pilot wordt geëvalueerd en hiervan wordt een verslag opgesteld. Draaiboek voor opleiders: In verband met de overdracht naar docent-opleiders binnen de andere instellingen in jaar 2, wordt een draaiboek voor opleiders opgesteld. Overig: Net als de uitvoerders van de overige WP s hebben ook de uitvoerders van WP4 een belangrijk aandeel in de organisatie en disseminatie binnen het project. Zij verzorgen een deel van de tussenrapportages en presentaties in het kader van het project en stellen het ontwikkelde materiaal via website en groupware beschikbaar aan derden. Plan van aanpak: Het scholingsprogramma zal deels bestaan uit zelfstudie, gerichte cursussen en masterclasses. Het wordt aangeboden binnen Blackboard. Er wordt gekozen voor de combinatie van werken en leren als methodiek. Docenten worden door een onderwijskundig adviseur intensief begeleid bij het ontwerpen en inrichten van hun onderwijs en vervolgens bij het uitvoeren, evalueren en bijstellen daarvan. De methodiek zal worden overgedragen aan de onderwijskundige adviseurs van de andere instellingen. In jaar 1 zal in wisselwerking met de ontwikkeling van de leeromgeving het scholingsprogramma door de hoofduitvoerders worden ontwikkeld en uitgetest. Tussen de hoofduitvoerders wordt een taakverdeling overeengekomen m.b.t. het te ontwikkelen scholingsmateriaal. Het scholingsmateriaal is bedoeld voor docenten van zowel de Rijksuniversiteit Groningen als de Uni-

14 14 versiteit Leiden. Aan het eind van jaar 1 zal via een train-de-trainersconferentie of een andere opzet de methodiek en het onderwijsmateriaal worden overgedragen aan de onderwijskundige adviseurs van de docenten Engels van de andere instellingen. In jaar 2 zal het programma nogmaals worden uitgevoerd en geëvalueerd, en begeleiden de hoofduitvoerders de implementatie in de andere instellingen. De ontwikkeling van een deel van het op specifieke programma s toegesneden instructiemateriaal is voorzien in jaar 2. Werkpakket 5: Techniek Doel: : Het uitvoeren van alle werkzaamheden m.b.t. de technische instrumentatie binnen het project. Uitvoerders: Rijksuniversiteit Groningen (Rekencentrum, Universitair Onderwijscentrum Groningen, ICT&Onderwijs Letteren) en Universiteit Leiden (ICT&O Letteren). Specificaties resultaat: Het resultaat wordt deels bepaald door de uitkomsten van WP1, WP2 en WP3. Globaal zullen de volgende resultaten worden opgeleverd: Projectwebsite: Het visitekaartje van het project naar buiten toe. Projectopzet, uitvoerders, resultaten etc. zullen via deze site worden gepubliceerd. Aangezien verschillende uitvoerders verantwoordelijk zijn voor het vullen van een deel van de site gaat de voorkeur uit naar een niet te ingewikkeld te bedienen CMS. Groupwaresysteem: Gedacht wordt aan Sharepoint of een vergelijkbaar pakket. Overwogen wordt om gebruik te maken van SURFGroepen, een samenwerkingspakket van SURFNet. In dat geval zal de technische ondersteuning vooral bestaan uit het inrichten van de site en het verzorgen van de installatie van onderdelen, zoals de videoconferencing software. Procedures gebruik centrale repository : Het is essentieel dat alle in Blackboard ontwikkelde onderdelen eenvoudig onderling kunnen worden uitgewisseld en eventueel te exporteren zijn naar andere leeromgevingen dan Blackboard. De technische ondersteuners ontwerpen hiervoor een geschikt systeem met een set procedures voor gebruik. Testrapporten software: Alle binnen WP1, WP2 en WP3 geidentificeerde software wordt onderworpen aan een technische test om eventuele problemen bij installatie en gebruik vroegtijdig te kunnen onderkennen. De testrapporten worden gepubliceerd op de groupwaresite. Installatieprocedures, adviezen voor gebruikers en applicatiebeheer: In verband met het voorgenomen gebruik binnen meerdere instellingen wordt alle technische documentatie m.b.t installatie e.d. eveneens centraal gepubliceerd. Aanpassingen en uitbreidingen programmatuur: Er worden verschillende aanpassingen voorzien aan programma s om ze geschikt(er) te maken voor gebruik binnen de leeromgeving. Het realiseren van de aanpassingen zal via een vast ontwerpproces ter hand worden genomen. De hierbij opgeleverde ontwerpen, testverslagen e.d. zijn centraal beschikbaar. Op dit moment worden o.a. de volgende aanpassingen voorzien: Toevoeging print- of opslagfunctie aan Dialang om de resultaten beter te kunnen vastleggen (programma als onderdeel van WP1). Verbetering dossier en CEF-metadata in Ellips (WP2) Mogelijkheid om student zelf leerpad te laten instellen binnen Ellips Aanpassingen digitale portfoliosystemen (WP3) Overig: Zoals aangegeven verzorgen de uitvoerders ook de verspreiding van de technische documentatie via de projectwebsite. Omdat de uitvoerders minder inhoudelijk betrokken zijn is het aandeel in evaluatie en disseminatie van de projectresultaten minder omvangrijk dan binnen de andere werkpakketten. Plan van aanpak: Er is sprake van technische ondersteuning in brede zin. De uitvoerders worden aangestuurd door de projectmanager en nemen op diens verzoek deel aan centraal projectoverleg. Een deel van de werkzaamheden zal bestaan uit programmeerwerk op basis van de gebruikelijke fasen conceptueel ontwerp, functioneel ontwerp, technisch ontwerp, realisatie. Deze cyclus zal voor ieder aan te passen programma apart worden doorlopen. Een ander deel bestaat uit technisch advies en ondersteuning van het projectteam, docenten en studenten in verschillende fasen van het project. In het eerste jaar zal de ondersteuning zijn gericht op het gebruik van bepaalde programma s binnen enkele instellingen; in het tweede jaar staat de implementatie binnen alle instellingen centraal. Hierbij

15 15 worden de technische oplossingen overgedragen aan meerdere instellingen. In de begroting is er overigens rekening mee gehouden dat de ontwikkeling na jaar 1 niet geheel stopt. Eerdere ervaringen wijzen uit dat het verstandig is om gedurende de hele projecttijd budget te reserveren voor aanpassingen en ondersteuning. Tijdsplanning Toelichting: Voorafgaand aan het opstarten van de activiteiten van alle projectuitvoerders wordt een voorbereidingsfase van twee maanden voorzien, waarin de leden van het projectteam het controlling document bespreken en de startconferentie voorbereiden. Daarna wordt gewerkt volgens bovengenoemde werkpakketten. In december vindt de daadwerkelijke kick-off van het project plaats. Onderstaande tijdsplanning is op advies van SURF het meest nauwkeurig uitgewerkt voor de proof-of-concept fase. Tussen vierkante haken is de begrotingspost aangegeven waartoe de activiteit in de projectbegroting is gerekend. Voorbereiding Periode 2005 November (begin) Novemberdecember Overleg projectteam [Voorbereiding] Opstellen controlling document [Voorbereiding] Proof-of-conceptfase (jr 1) Periode WP1, WP2, WP3 WP4 WP December Startconferentie project [Disseminatie] 2006 Januari (begin) Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Januari-februari Behoeftenanalyse (doelgroep, vaardigheden, soort programma s) Selectie en verwerving software Beoordeling software door docenten Definitieve keuze software [Voorbereiding] Behoeftenanalyse (wat is het voorkennisniveau, welke scholing en begeleiding is gewenst) Inventarisatie beschikbaar scholingsmateriaal [Voorbereiding] Inrichting projectwebsite Inrichting groupware t.b.v. interne informatie- en documentuitwisseling [Voorbereiding] Ontwerp en implementatie systeem voor uitwisselen inhouden via Blackboard [Ontwikkeling] Technische tests software [Ontwikkeling] Februari (midden) Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Maart (eind) Overleg projectteam [Overleg en rapportage] April Tussenrapportage SURF [Overleg en rapportage] April Maart-April Actualisering website [Disseminatie] Detailplanning uitvoerinject Ontwerpen scholingstra- Maken/ aanpassen van Ontwikkelen scholingstraject cursusgebied binnen Blackboard [Ontwikkeling] Aanpassen inhoud programma s (beperkt) Maken van draaiboek voor docenten Maken instructies gebruik door studenten. [Ontwikkeling] Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Bijeenkomst Stuurgroep [PM] Mei (begin) Mei Mei-juni Pilot 1 Uitvoering pilot met cursisten aan eigen instelling [Ontwikkeling] Opstellen en afnemen evaluatie [Evaluatie] Ontwikkelen scholingstraject (vervolg) Verzorgen workshops en trainingen Begeleiding docenten bij materiaalontwikkeling [Ontwikkeling] Technische tests software Technische advisering Ontwerp aanpassingen en uitbreidingen programmatuur [Ontwikkeling] Realisatie aanpassingen en uitbreidingen programmatuur [Implementatie] Technische tests software (vervolg) Technische advisering (vervolg) Ontwerp aanpassingen en uitbreidingen programmatuur (vervolg) [Ontwikkeling] Realisatie aanpassingen en uitbreidingen pro-

16 16 Periode WP1, WP2, WP3 WP4 WP5 grammatuur (vervolg) [Implementatie] Juni (eind) Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Juli Tussenrapportage SURF [Overleg en rapportage] Juli Juli-augustus Actualisering website [Disseminatie] Verwerken evaluatie Tussenevaluatie en rapportage pilot 1 [Evaluatie] Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Augustus (half) September Pilot 2: Maken/ aanpassen van cursusgebied binnen Blackboard Maken van draaiboek voor docenten Maken instructies gebruik door studenten [Ontwikkeling] Verzorgen workshops en trainingen (vervolg) Begeleiding docenten bij materiaalontwikkeling [Ontwikkeling] Tussenevaluatie Realisatie aanpassingen en uitbreidingen programmatuur (vervolg) [Implementatie] 2007 Oktober-november Oktober Oktober December December December December-januari Januari 2007 Januari 2007 Uitvoering pilot met cursisten aan eigen instelling [Ontwikkeling] Opstellen en afnemen evaluatie [Evaluatie] Begeleiding pilot met ontwikkeld materiaal [ontwikkeling] Opstellen en afnemen evaluatie [Evaluatie] Tussenrapportage SURF [Overleg en rapportage] Actualisering website [Disseminatie] Verwerken evaluatie Verwerken evaluatie en en rapportage pilot 2 rapportage pilot [Evaluatie] [Evaluatie] Realisatie aanpassingen en uitbreidingen programmatuur (vervolg) [Implementatie] Realisatie aanpassingen en uitbreidingen programmatuur (vervolg) [Implementatie] Slotconferentie [Disseminatie] Stuurgroepbijeenkomst [PM] Opstellen overdrachtsrapport met aanbevelingen, suggesties,, protocollen, verbeterpunten [Ontwikkeling] Eindrapportage SURF [Overleg en rapportage] Actualisering website [Disseminatie] Opschaling De deelactiviteiten voor de opschalingsfase zijn nog niet gedetailleerd in kaart gebracht. De uitvoering wordt gecontinueerd binnen dezelfde werkpakketten als in fase 1. Globaal wordt de volgende tijdsplanning voorzien: Periode WP1, WP2, WP3, WP4, WP5 Februari-maart Voorbereiding implementatie aan alle instellingen [Voorbereiding] Februari-december Iedere 5 weken: Overleg projectteam [Overleg en rapportage] Februari-december Iedere 3 maanden: Tussenrapportages SURF [Overleg en rapportage] Februari-december Actualisering website [Disseminatie] April-juni Implementatie fase 1: Uitvoering scholingsprogramma alle instellingen Technische implementatie alle instellingen Pilots met alle onderdelen leeromgeving [Implementatie] Juni Presentatie tijdens landelijke studiedag [Disseminatie] Juli-augustus Tussenevaluaties [Evaluatie] Septemberdecember Implementatie fase 2: Opname in cursusprogramma s Talencentra [Implementatie] September Presentatie Eurocall 2007 [Disseminatie] Oktober-december Indiening publicaties vaktijdschriften [Disseminatie] December Eindevaluatie [Evaluatie] December Bijeenkomst Stuurgroep [PM] Januari Slotconferentie project [Disseminatie] Februari Formele afsluiting project [Overleg en rapportage]

17 17 Begroting Op verzoek van SURF geven we een gedetailleerde opgave van de begroting per werkpakket. De totalen zijn identiek aan de in de eerdere versie van de aanvraag gepresenteerde deelbegrotingen. De begroting is exclusief projectmanagement, materiële en overige kosten. WP1 Toetsen Jaar 1 Subsidie jr 1 Matching jr 1 Jaar 2 Subsidie jr 2 Matching jr 2 Voorbereiding RU RUG UL UM UU UVT Ontwikkeling RU RUG UL UM UU UVT Implementatie RU RUG UL UM UU UVT Evaluatie RU RUG UL UM UU UVT Disseminatie RU RUG UL UM UU UVT Overleg en rapportage RU RUG UL UM UU UVT Subtotaal RU RUG UL UM UU UVT

18 18 WP2 Oefenen Jaar 1 Subsidie jr 1 Matching jr 1 Jaar 2 Subsidie jr 2 Matching jr 2 Voorbereiding RU RUG UL UM UU UVT Ontwikkeling RU RUG UL UM UU UVT Implementatie RU RUG UL UM UU UVT Evaluatie RU RUG UL UM UU UVT Disseminatie RU RUG UL UM UU UVT Overleg en rapportage RU RUG UL UM UU UVT Subtotaal RU RUG UL UM UU UVT

19 19 WP3 Begeleiden Jaar 1 Subsidie jr 1 Matching jr 1 Jaar 2 Subsidie jr 2 Matching jr 2 Voorbereiding RU RUG UL UM UU UVT Ontwikkeling RU RUG UL UM UU UVT Implementatie RU RUG UL UM UU UVT Evaluatie RU RUG UL UM UU UVT Disseminatie RU RUG UL UM UU UVT Overleg en rapportage RU RUG UL UM UU UVT Subtotaal RU RUG UL UM UU UVT

20 20 WP4 Didactiek Jaar 1 Subsidie jr 1 Matching jr 1 Jaar 2 Subsidie jr 2 Matching jr 2 Voorbereiding RU RUG UL UM UU UVT Ontwikkeling RU RUG UL UM UU UVT Implementatie RU RUG UL UM UU UVT Evaluatie RU RUG UL UM UU UVT Disseminatie RU RUG UL UM UU UVT Overleg en rapportage RU RUG UL UM UU UVT Subtotaal RU RUG UL UM UU UVT