Samenwerkingsverband MAGISTRUM, OCTAAF en NES OCOM

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Samenwerkingsverband MAGISTRUM, OCTAAF en NES OCOM"

Transcriptie

1 Samenwerkingsverband MAGISTRUM, OCTAAF en NES OCOM Opleiding: Variant: Master in Leadership in Education Deeltijd Visitatiedata: 18 november 2005, Vervolgvisitatie: 8 december 2006 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, januari 2007

2 2 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

3 Inhoud Inhoud... 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 13 Deel B: Facetten Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van Personeel 26 Onderwerp 4 Voorzieningen 28 Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 30 Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 33 Deel C: Bijlagen Bijlage 1: Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 36 Bijlage 2: Deskundigheden panelleden 37 Bijlage 3: Bezoekprogramma 46 Bijlage 4: Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 3

4 4 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

5 Deel A: Onderwerpen NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 5

6 6 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van een panel dat in opdracht van NQA de opleiding Master in Leadership in Education van het Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf en NES OCOM heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in juni 2005, het moment waarop de informatieanalyse plaatsvond. Een onderdeel van het onderzoek was een panelbezoek aan de opleiding. Het panel bestond uit de volgende personen: De heer prof.dr.ir. W.E. During (voorzitter en domeinpanellid); De heer prof. R.B.F.A. Vandenberghe (domeinpanellid); Mevrouw drs. M.E. Voorthuis (NQA-auditor), eerste bezoek; De heer W.A.J. van Uden (NQA-auditor), tweede bezoek. Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Mevrouw I.J.M. de Jong heeft het panel namens NQA ondersteund. Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken, met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel over de onderwerpen geformuleerd. Deel B: het Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de tweepuntsschaal (onvoldoende/voldoende) zoals die door de NVAO is voorgeschreven in het Toetsingskader Nieuwe Opleiding (NVAO, 14 februari 2003). Het facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De opleiding Master in Leadership in Education bereidt studenten voor op hogere leidinggevende functies en is vooral bedoeld voor schoolleiders en (aspirant)bovenschoolse managers in het primair onderwijs. De opleiding is een driejarige deeltijdopleiding die wordt aangeboden en uitgevoerd door een samenwerkingsverband waarin 22 hogescholen samenwerken vanuit Magistrum, Octaaf en NES OCOM, drie door het Ministerie van OC&W erkende schoolleidersopleidingen. Magistrum vertegenwoordigt de Fontys Hogescholen c.s., NES OCOM de Hogeschool Drenthe c.s. en Octaaf representeert de Hogeschool Windesheim-Vrije Universiteit. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 7

8 De Fontys Hogescholen fungeren als penvoerder van en voor Magistrum, NES OCOM en Octaaf. Gezamenlijk bieden zij de opleiding Master in Leadership in Education aan ter toetsing volgens de zogenoemde Toets Nieuwe Opleiding. In een eerdere fase is de opleiding bij de DVC gergistreerd als een MBA-opleiding. De opleiding wordt aangestuurd door het opleidingskernoverleg (OKO) en de stuurgroep, een vertegenwoordiging van de Colleges van Bestuur van Magistrum, NES OCOM en Octaaf. De stuurgroep draagt zorg voor de facilitering van de opleiding. De opleidingscoördinator van de opleiding Master in Leadership in Education is ten aanzien van de bedrijfsvoering verantwoording schuldig aan de stuurgroep. Het onderwijs wordt niet op één hogeschool aangeboden, maar op een locatie, die gunstig gelegen is voor de studenten ten opzichte van hun woonplaats, bijvoorbeeld in het Congrescentrum De Bergsche Bossen in Driebergen. De opleiding Master in Leadership in Education is een vervolg op de opleiding Bovenschools Management Primair Onderwijs (BOMA), die in 1999 van start is gegaan. De oprichting van de Nederlandse Schoolleiders Academie en de invoering van de bachelor/master-structuur gaven impulsen om van de BOMA-opleiding een masteropleiding te maken. Daarom werd in 2002 de Opleiding Master of Business Administration in Management of Education (MBA- ME) aangemeld voor een ex-ante beoordeling om opgenomen te worden in het kandidaatsregister van de Dutch Validation Council. Op 26 juli 2003 volgde de registratie. Dit gaf de opleiding het recht om, gedurende een beperkte periode, aan afgestudeerden van de opleiding een mastertitel toe te kennen. Tijdens de afgelopen jaren is gewerkt aan de verdere afstemming van de DVC-geaccrediteerde MBA-ME met de schoolleideropleidingen van de participerende hogescholen, zodat de schoolleideropleiding en de BOMA-opleiding zich tot een samenhangend traject op masterniveau konden ontwikkelen. Om in aanmerking te komen voor accreditatie door de NVAO heeft de opleiding Master in Leadership in Education een Toets Nieuwe Opleiding laten uitvoeren door de NQA. Conform het toetsingskader van een Toets Nieuwe Opleiding is de beoordeling op een tweepuntsschaal (onvoldoende/voldoende) uitgevoerd. In 2005 startte het consortium met de uitvoering van het curriculum op basis van de DVC-registratie. Waar mogelijk heeft het panel de reeds gerealiseerde kwaliteit meegenomen in haar beoordeling. Per cohort worden maximaal 22 deelnemers toegelaten. De opleiding wordt verzorgd door vijf kerndocenten en 20 jaarlijks aangetrokken expertdocenten, die een deel van het curriculum verzorgen. Naast de docenten zijn er vijf lectoren aan de opleiding verbonden. Zij dragen zorg voor de onderwijskundige ontwikkeling en evaluatie van het programma van de opleiding en hebben een extra taak ten aanzien van het verder ontwikkelen van de onderzoekscomponent van de opleiding. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze, zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA voor hbo-masteropleidingen. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. 8 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

9 De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.2). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Daarna heeft tijdens een bezoek aan de opleiding een informatieanalyse plaatsgevonden door een NQA-auditor en een domeindeskundige. Naar aanleiding van deze analyse is een korte rapportage van bevindingen van het panel opgesteld, die naar de opleiding is gestuurd. Naar aanleiding hiervan heeft de opleiding haar definitieve Aanvraagdossier naar NQA opgestuurd. In de periode oktober/november 2005 bereidden de panelleden zich inhoudelijk voor op het bezoek dat plaatsvond in november Zij bestudeerden het Aanvraagdossier (en de bijlagen), formuleerden in een beoordelingsformat hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en formuleerden vraagpunten. Zij gaven hun bevindingen door aan de NQAauditor. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQA-auditor tenslotte kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken tijdens het visitatiebezoek. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar Aanvraagdossier kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig was. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel, dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Het bezoek vond plaats op 17 en 18 november Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten (kerndocenten, expertdocenten, lectoren en de kwaliteitszorgcoördinator) en studenten. Ook vonden gesprekken plaats met afgestudeerden en werkveldvertegenwoordigers. Zowel tijdens de eerste als de tweede dag is ter inzage gelegd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter in een mondelinge terugkoppeling enkele indrukken en ervaringen van het panel gegeven, zonder expliciete oordelen uit te spreken. Op 8 december 2006 heeft een vervolgbezoek plaatsgevonden. Op basis van de onvoldoende oordelen op de facetten 1.2, 2.2, en 5.1 in het rapport van het eerste bezoek is door het panel een lijst met verbeterpunten opgesteld. Deze vormde het uitgangspunt voor het vervolgbezoek. Tijdens dit vervolgbezoek heeft het panel materiaal bestudeerd en heeft NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 9

10 het gesproken met het management en kerndocenten. Tijdens het tweede bezoek heeft het panel vastgesteld dat afgezien van de verbeterpunten, de opzet van de opleiding inhoudelijk niet is gewijzigd ten opzichte van het eerste bezoek. De oordelen over de eerder door het panel als voldoende beoordeelde facetten blijven daarom staan. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een Onderwerprapport en een Facetrapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding(en) accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het Facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in december 2005 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding van dit concept heeft de opleiding een aantal aanvullende documenten opgestuurd. Het panel heeft alle toegestuurde documenten bestudeerd en een aantal daarvan verwerkt. De meeste opmerkingen van de opleiding betreffende de feitelijke onjuistheden heeft het panel overgenomen. In het Onderwerprapport en het aangepaste Facetrapport, die samen het Eindrapport vormen en die in april 2006 aan de opleiding is toegezonden wordt door NQA een oordeel over de onderwerpen, de facetten en de opleiding als geheel gegeven. Ook dit Eindrapport is voor een check op feitelijke onjuistheden naar de opleiding gestuurd. Naar aanleiding van de verbeteracties en het tweede bezoek zijn het onderwerprapport en facetrapport aangepast op grond van de bevindingen van het panel. Deze nieuwe versie van het eindrapport is in december 2006 aan de opleiding voorgelegd ter verificatie van feitelijke onjuistheden. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in januari Het visitatierapport is uiteindelijk in januari 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In paragraaf 1.5 wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten, die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader zijn uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt en het domeinspecifieke kader. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. 10 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

11 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen van de opleiding Het facet Domeinspecifieke eisen (1.1) en het facet Oriëntatie HBO-Master (1.3) zijn met een voldoende beoordeeld. De doelstellingen van de opleiding sluiten volgens het panel goed aan bij de eisen die door de beroepspraktijk worden gesteld. De eindkwalificaties zijn gebaseerd op onderzoek dat is uitgevoerd naar het beroepsprofiel en voldoen aan de NSA-standaard. Het panel heeft tevens vastgesteld dat de eindkwalificaties in samenspraak met het beroepenveld zijn opgesteld. Het facet Niveau Master (1.2) is na het tweede bezoek eveneens met een voldoende beoordeeld. Het panel is van oordeel dat de opleiding zodanige verbeteringen heeft aangebracht in de beschrijving van de opleidingscompetenties, dat het masterniveau logisch volgt uit de opleidingscompetenties. Het panel het onderwerp Doelstellingen van het programma derhalve als positief Programma Alle facetten van dit onderwerp zijn na het tweede bezoek met een voldoende beoordeeld. De facetten Eisen HBO (2.1), Samenhang in het opleidingsprogramma (2.3), Studielast (2.4), Instroom (2.5) en Duur (2.6) zijn door het panel na het eerste bezoek als voldoende beoordeeld. Het facet De relatie doelstellingen en inhoud van het programma (2.2) is na het tweede bezoek met een voldoende beoordeeld. In de tussenliggende periode heeft de opleiding 1) een heldere relatie gelegd tussen de eindkwalificaties en de leerdoelen van de verschillende programmaonderdelen, 2) bij de toetsing de beoordeling van kennis en inzicht meer nadruk gegeven en 3) de beoordelingscriteria en systematiek aangescherpt. Op grond van de verbeteringen voor facet 2.2 komt het panel tot een positief oordeel over het onderwerp Programma Inzet van personeel Het panel heeft de facetten Eisen HBO (3.1), Kwantiteit personeel (3.2) en Kwaliteit personeel (3.3) alledrie als voldoende beoordeeld. De opleiding heeft een team van docenten aangetrokken dat een verbinding legt tussen de theorie en de praktijk. De kerndocenten zijn allen parttime werkzaam in de beroepspraktijk. Alle docenten zijn gekwalificeerd om onderwijs op masterniveau te verzorgen. Het panel is van oordeel dat er voldoende capaciteit vrijgemaakt wordt om de opleiding te kunnen continueren. Het panel komt op basis van de drie voldoendes op de drie facetten tot een positief oordeel over het onderwerp Inzet van personeel Voorzieningen Het panel heeft de facetten Materiële voorzieningen (4.1) en Studiebegeleiding (4.2) met een voldoende beoordeeld. De lesplaats wordt zorgvuldig uitgekozen, waarbij rekening wordt gehouden met de woonplaats van de studenten. De studenten hebben in voldoende mate toegang tot digitale leeromgevingen. De studenten worden zowel door kerndocenten, als door hun portfoliodocenten, begeleiders op de werkplek en lectoren begeleid. Het panel komt derhalve tot een positief oordeel over het onderwerp Voorzieningen. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 11

12 1.5.5 Interne Kwaliteitszorg De facetten Systematische aanpak (5.1) en Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld (5.2) zijn als voldoende beoordeeld. Het panel komt eveneens tot een voldoende oordeel op Systematische aanpak (5.1) vanwege het feit dat de opleiding in de periode tussen het eerste en tweede bezoek ervoor heeft gekozen om een opleidingseigen kwaliteitszorgsysteem in te voeren en af te zien van het onveranderd overnemen van het Windesheim-systeem. Het systeem is al behoorlijk op orde en biedt voldoende zicht op de manier waarop evaluatieinstrumenten invloed hebben op de kwaliteit. Ook is in de bedoelde periode een systeem van toetsbare streefdoelen opgezet, waardoor verbeteracties concreet geformuleerd kunnen worden. Het panel komt tot een voldoende oordeel op het facet Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld (5.2), met name omdat de opleiding er thans hard aan werkt om hen meer structureel bij de kwaliteitszorg te betrekken, onder andere door het in het leven roepen van een opleidingscommissie. Het panel komt tot een positief oordeel over het onderwerp Interne kwaliteitszorg Condities voor de continuïteit Alle drie de facetten Afstudeergarantie (6.1), Investeringen (6.2) en Financiële voorzieningen (6.3) zijn door het panel met een voldoende beoordeeld. Na het visitatiebezoek heeft het panel een Samenwerkingscontract (2006) toegestuurd gekregen, waarin een Afstudeergarantie (6.1) wordt gegeven voor cohort Het panel vindt deze Afstudeergarantie voldoende overtuigend. Op basis hiervan oordeelt zij positief over dit facet. Het panel komt eveneens tot een voldoende oordeel op het facet Investeringen (6.2). Zij heeft na het bezoek een globaal overzicht van investeringen in de ontwikkeling van het curriculum voor de opleiding ontvangen en beoordeelt deze als voldoende. Het facet Financiële voorzieningen (facet 6.3) wordt ook met een voldoende beoordeeld. In het Samenwerkingscontract wordt een garantie gegeven voor eventuele aanloopverliezen. Deze worden afgedekt door de drie hogescholen, volgens de verhouding 1:1:1. Het panel vindt deze constructie voldoende overtuigend. Het onderwerp Condities voor de continuïteit wordt aldus als positief beoordeeld. 12 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

13 1.6 Schematisch overzicht oordelen Totaaloverzicht van oordelen op facet- en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Opleiding Master in Leadership in Education Onderwerp 1 Doelstellingen 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende 1.2 Niveau Master Voldoende 1.3 Oriëntatie hbo-master Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Voldoende 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Voldoende 2.6 Duur Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van personeel 3.1 Eisen HBO Voldoende 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaal oordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiele voorzieningen Voldoende 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne Kwaliteitszorg 5.1 Systematische aanpak Voldoende 5.2 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Condities voor continuïteit 6.1 Afstudeergarantie Voldoende 6.2 Investeringen Voldoende 6.3 Financiële voorzieningen Voldoende Totaaloordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op al de zes onderwerpen POSITIEF scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding POSITIEF is. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 13

14 14 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

15 Deel B: Facetten NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 15

16 16 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

17 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voldoende Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De Master in Leadership in Education bereidt studenten voor op hogere leidinggevende functies binnen het primair onderwijs en is vooral bedoeld voor schoolleiders en (aspirant) bovenschools managers die leiding (willen) geven aan grote of meerdere scholen of aan samenwerkingsverbanden van scholen (Excellente schoolleiders/bovenschools Management). De opleiding leidt op tot het profiel van de bovenschools manager/excellente schoolleider. Het profiel benoemt vier specifieke rollen en vijftien competenties voor leidinggevenden in complexe professionele beroepscontexten. Voordat het beroepsprofiel in 1999 door bureau Berenschot is uitgewerkt zijn twee validerings-/werkconferenties belegd met vertegenwoordigers van het beroepenveld, de stuurgroep van de opleiding en met het Opleidingskernoverleg (OKO). De eindkwalificaties zijn ontwikkeld op basis van het beroepsprofiel. In 2004 is een nieuw onderzoek uitgevoerd door de Nederlandse Schoolleiders Academie. Daarmee is het beroepsprofiel Schoolleiders; bekwaam, betrokken, bewogen en bevlogen NSA Beroepsstandaard voor managementfuncties in het primair onderwijs tot stand gekomen. De publicatie van de NSA-standaard heeft geleid tot een vergelijkend onderzoek binnen de opleiding. Uit dit intern onderzoek concludeert de opleiding dat de competenties waarvoor de Master in Leadership in Education opleidt, dekkend zijn voor de in de nieuwe beroepsstandaard geformuleerde competenties. In het Aanvraagdossier stelt de opleiding dat zij haar competenties internationaal heeft getoetst. Zij heeft studiebezoeken gebracht aan België, Zweden, Engeland, Schotland, Finland en Canada. Er is daar gesproken over ontwikkelingen in de eisen die in die landen aan schoolleiders worden gesteld. Het beroepsprofiel wordt jaarlijks besproken op de studiedag/expertmeeting van de opleiding, waarbij ook het veldnetwerk van de opleiding vertegenwoordigd is. De opleiding krijgt op deze bijeenkomst inhoudelijk feedback op de actualiteit en relevantie van de beroeps-/ opleidingscompetenties. Het panel vindt de doelstellingen van de opleiding goed aansluiten bij de eisen die door vakgenoten en door de beroepspraktijk worden gesteld aan de opleiding Master in Leadership in Education. Zij is positief over het feit dat de eindkwalificaties zijn gebaseerd op onderzoek dat is uitgevoerd naar het beroepsprofiel en dat deze voldoen aan de NSA-standaard. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 17

18 Facet 1.2 Niveau Master Voldoende Criteria - De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Master. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding hanteert de Dublin descriptoren als referentiekader voor de operationalisatie van haar masterniveau. In een kruistabel in het Aanvraagdossier wordt weergegeven op welke wijze de Dublin descriptoren met de opleidingscompetenties corresponderen. Op verzoek van het panel heeft de opleiding deze kruistabel geconcretiseerd. Dat heeft geleid tot een overzicht waarin de relatie Dublin Descriptoren, opleidingskwalificaties en leerdoelen voor kennis, vaardigheden en attitudes zichtbaar wordt. Dit overzicht maakt inzichtelijk dat de toenemende moeilijkheidsgraad van de leerdoelen of de complexiteit van de context waarin ze gerealiseerd moeten worden het masterniveau beschrijven. Een belangrijk aspect van het masterniveau vindt het panel de wijze waarop onderzoek in de kwalificaties beschreven wordt. De opleiding kiest voor toepassingsgericht praktijkrelevant onderzoek. Hiermee bedoelt de opleiding dat de student dient te beschikken over de kennis en vaardigheden om een onderzoek dat inzicht moet bieden in de eigen beroepspraktijk methodologisch adequaat voor te bereiden en uit te voeren. In diverse thema;s van het opleidingsprogramma komen onderzoeksvaardigheden aan de orde. In de leerdoelen van het eindassessment worden specifieke kwalificaties beschreven die naar het oordeel van het panel een hbo-master waardig zijn. Het panel vindt het van belang dat in de eindkwalificaties is opgenomen dat studenten in staat zijn de weerslag van onderzoeken te beoordelen met behulp van adequate kennis van methodologie en statistiek en op grond daarvan te beslissen over het gebruik ervan in hun beroepspraktijk. Facet 1.3 Oriëntatie HBO Master Voldoende Criteria De beoogde eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de volgende beschrijvingen van een Master in HBO: - zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties - een HBO-master heeft de kwalificaties voor het niveau van zelfstandig en/of leidinggevend beroepsbeoefenaar in een beroep of spectrum van beroepen, dan wel het niveau van het functioneren in een multidisciplinaire omgeving waarvoor een HBOopleiding vereist is of dienstig is. 18 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

19 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het Aanvraagdossier wordt de volgende definitie van het beroep beschreven: De bovenschoolse manager / excellente schoolleider is een onderwijskundig leider met een eindverantwoordelijkheid voor de kwaliteit en de toegankelijkheid van het onderwijs van de scholen waaraan hij leiding geeft. Hij geeft daartoe onderwijskundig leiding aan en ondersteunt het management van de scholen in het creëren, realiseren en waar nodig innoveren van een inspirerende en professionele leergemeenschap. Op basis van onderzoek heeft bureau Berenschot in beeld gebracht welke competenties in sterkere mate van toepassing zijn voor bovenschoolse managers dan voor schoolleiders. In een overzicht laat de opleiding zien in welke mate de competenties van belang zijn voor de functies van schoolleider en voor de bovenschoolse manager. Het verschil leidt opleidingstechnisch tot een niveauverschil. Ook de context waarbinnen de bovenschools manager functioneert is onderscheidend. De opleiding spreekt over het schaalniveau van functioneren en over de dynamiek en de complexiteit van de beroepscontexten. De tabel laat daarmee (tegelijkertijd) zien waarin de opleiding Master in Leadership in Education zich onderscheidt van de opleiding Schoolleider primair onderwijs. Het grootste verschil zit in de competenties: Ondernemerschap, Visie en Informatiemanagement. Deze competenties gelden in sterkere mate voor de bovenschoolse manager. De competentie Probleemoplossend is voor beide functies gelijk. De opleiding draagt zorg voor haar oriëntatie op het beroepenveld via een netwerk van voor het beroep belangrijke beroepsorganisaties. Zij onderhoudt proactief contacten met verschillende organisaties, waaronder: Samos (platform van de vijf erkende opleidingen Schoolleiding), Overlegplatform met het Ministerie van OC&W (en de vakorganisaties) in zake directies primair onderwijs en met de Nederlandse Schoolleiders Academie (NSA). Door de contacten met het beroepenveld bewaakt de opleiding dat de doelen en de inrichting van het opleidingsprogramma overeenkomen met de behoeften van de arbeidsmarkt. De opleiding participeert in een ontwikkelproject van de NSA, dat gericht is op de formulering van de (start)bekwaamheden van de schoolleider. Tevens is een werkveldcommissie actief. Deze komt drie keer per jaar bij elkaar. In de werkveldcommissie zitten praktiserende bovenschoolse directeuren en vertegenwoordigers van besturenorganisaties (Besturenraad en VBS). De opleiding organiseert jaarlijks een expertmeeting voor de gastdocenten en de leden van de werkveldcommissie, tijdens welke de aansluiting van de eindkwalificaties op de ontwikkelingen in het beroepenveld een vast punt van de agenda vormt. Het panel is van oordeel dat de door de opleiding beoogde eindkwalificaties in voldoende mate zijn ontleend aan het beroepenveld waartoe zij opleidt. De eindkwalificaties zijn in samenspraak met het beroepenveld opgesteld. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 19

20 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding zorgt via de docenten (drie van de vijf docenten van het kernteam zijn praktiserende bovenschoolse directeuren), de gastdocenten en het College van lectoren voor de inbreng van recente ontwikkelingen in de praktijk binnen de opleiding. Daarnaast zijn de studenten allen werkzaam binnen de context van het beroepenveld waarvoor zij worden opgeleid. Het panel concludeert naar aanleiding van gesprekken met studenten en vertegenwoordigers uit het werkveld, dat de actuele ontwikkelingen uit de beroepspraktijk in voldoende mate geïntegreerd zijn in het curriculum. De onderzoekscomponent komt in het hele programma aan de orde, dat wil zeggen in elk van de drie programmacirkels (fasen van de opleiding). In de eerste programmacirkel maken de studenten kennis met relevante bronnen en vormen van onderzoek. In de tweede programmacirkel wordt door de student een vergelijkend onderzoek uitgevoerd (literatuur en publicaties van en over toepassingsgericht onderzoek), dat resulteert in een essay. Tijdens de derde programmacirkel werkt de student volgens de action-research methodology aan een actieonderzoek met de context van de eigen beroepspraktijk als vertrekpunt. Uit het Aanvraagdossier blijkt dat de bewaking van de kennisontwikkeling binnen de verschillende thema s bij het lectorencollege van de opleiding ligt. In 2004/2005 hebben de lectoren zich vooral bezig gehouden met de actualisering van de literatuur in de opleiding. In de komende jaren zullen zij werken aan een verdere implementatie van onderzoek in het curriculum. Tijdens het tweede bezoek van het panel heeft het kunnen vaststellen dat de lectoren intensief betrokken zijn bij de thema s: bij vier van de vijf thema s waaruit het programma bestaat is een lector de inhoudelijke trekker. De opleiding biedt de student een jaarlijks geactualiseerde (internationale) literatuurlijst en een lijst met onderzoeksartikelen. Daarnaast worden studenten gewezen op relevante websites. Het panel heeft de literatuur en het studiemateriaal bestudeerd en concludeert dat zowel de literatuur als het studiemateriaal voldoende actueel is. Veelal wordt echter gewerkt met secundaire bronnen, dan wel worden samenvattingen van de literatuur aangeboden. Het panel beschouwt het ontbreken van primaire bronnen op de literatuurlijst als een tekortkoming. De opleiding heeft hierin gedurende de periode tussen 20 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

21 het eerste en tweede bezoek verbetering aangebracht. Bij zijn tweede bezoek heeft het panel vastgesteld dat de literatuur voldoende wetenschappelijk is en dat er op de literatuurlijsten van de thema s primaire bronnen vermeld staan. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het beoogde programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding. - De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het beoogde programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het opleidingsprogramma bestaat uit vier inhoudelijke thema s: School en Omgeving, School en Leiderschap, School en Vernieuwing en School en Kwaliteit. Het vijfde thema is speciaal gericht op School en Onderzoek en leidt het afstudeertraject in. Ieder thema is gekoppeld aan een lector. De lectoren zijn verantwoordelijk voor de inhoud en de actualiteit van hun thema en begeleiden studenten bij het afstudeeronderzoek. Het afstudeeronderzoek is gekoppeld aan één van de vijf thema s. Het opleidingsprogramma berust op de constructivistische leertheorie van Kolb. Leren wordt volgens deze theorie beschouwd als een cyclisch proces, waarvoor vier vaardigheden (doen, bezinnen, denken en beslissen) nodig zijn. Na bestudering van het materiaal concludeert het panel dat er voldoende verschillende werkvormen aangeboden worden om studenten zich deze vier vaardigheden eigen te laten maken. De vier vormen van leren stimuleren tevens de vier verschillende leerstijlen, die van activist, reflector, theoreticus en pragmaticus. Volgens het Aanvraagdossier draagt het expliciteren van de leerstijlen bij aan de bewuste ontwikkeling van de eigen leiderschapsstijl van de studenten. In het dossier geeft de opleiding voor elke leerstijl in een tabel aan welke werkvormen aangeboden worden. In het programma is een studiereis naar het buitenland opgenomen. In gesprekken met studenten van de voortgezette opleiding Bovenschools Management (de voorganger van de Master in Leadership in Education) is naar voren gekomen dat zij de studiereis als zeer waardevol ervaren. Het panel heeft tijdens zijn eerste bezoek een aantal verslagen van studenten over de studiereis naar Finland bekeken, maar heeft daarin geen vertaalslag gezien naar de eigen praktijk of leersituatie. Volgens de opleiding vindt die vertaalslag plaats in het portfolio van de student, maar in de voorbeelden die tijdens het eerste bezoek ter inzage lagen bevatten de portfolio s die vertaalslag niet. Tijdens zijn tweede bezoek heeft het panel een aantal andere verslagen en portfolio s ingezien waarin de reflectie en vertaalslag wel zijn opgenomen. Hieruit concludeert het panel dat de nieuwe opleiding aan deze vertaalslag op een meer consequente manier aandacht dient te besteden. Het ontwikkelen van beroepsvaardigheden komt in verschillende programmaonderdelen aan de orde: via de inhoud van het onderdeel, het werken en leren in de praktijk en het uitvoeren van toepassingsgericht onderzoek. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 21

22 In het Aanvraagdossier zijn in een matrix de vijftien competenties van de opleiding herkenbaar gerelateerd aan de inhoud van de afzonderlijke thema s. Tijdens zijn eerste bezoek concludeert het panel na bestudering van het programma, dat de wijze waarop de doelstellingen zijn geïntegreerd en geconcretiseerd in het curriculum niet duidelijk is. Volgens het panel geeft de opleiding niet concreet aan op welke wijze zij de eindkwalificaties heeft vertaald in de leerdoelen van de verschillende onderdelen van het programma. Op verzoek van het panel heeft de opleiding een nieuw overzicht gemaakt om de vertaling van eindkwalificaties naar leerdoelen inzichtelijk te maken. Naar het oordeel van het panel biedt dit nieuwe overzicht een duidelijk beeld van de leerdoelen in relatie tot de programmaonderdelen en de eindkwalificaties. Tevens wordt inzichtelijk dat de leerdoelen van de 1 e, 2 e en 3 e cirkel toenemen in moeilijkheidsgraad of complexiteit. Aan het einde van elke programmacirkel wordt een assessment bij de studenten afgenomen. Het eerste assessment bestaat uit drie delen: onderbouwen wat de betekenis van de ontwikkelingen binnen het onderzoeksgebied voor de eigen praktijksituatie zou kunnen zijn, de persoonlijke competentieontwikkeling verhelderen en de capaciteit tot leren van de student toetsen. In het tweede assessment moet de student zijn probleemstelling verdedigen tegenover de lector met het aandachtsgebied School en Onderzoek. En in het afsluitende assessment dient de student zijn onderzoek en zijn persoonlijke competentieontwikkeling te verdedigen ten overstaan van de opleiding, de leergemeenschap waarvan hij deel uitmaakt en een externe gecommitteerde (vertegenwoordiging van de werkveldcommissie). Elk onderdeel wordt volgens de opleiding beoordeeld met behulp van een gespreksprotocol. Alle formele regels inzake toetsing binnen de opleiding liggen vast in het Onderwijs en Examenregelement (2002) van de opleiding. De opleiding heeft een Examencommissie ingesteld ten behoeve van de organisatie en coördinatie van examens en tentamens. Naast de voorzitter maken een portfoliodocent, een kerndocent en een extern deskundige deel uit van de Examencommissie. De beoordelingscriteria voor de verschillende toetsvormen zijn beschreven in de Studiegids. Afhankelijk van het aantal aspecten van de vastgestelde beoordelingscriteria waaraan de student voldoet, loopt de waardering uiteen van onvoldoende tot uitstekend. Tijdens het eerste bezoek heeft het panel geconcludeerd dat de toetsmethode onvoldoende waarborgen biedt dat de student voldoende kennis en inzicht heeft verworven, omdat - De beoordelingscriteria te veel interpretatieruimte laten - Het onduidelijk is hoe docenten de criteria hanteren - Een toelichting op de beoordeling van scripties en toetsen ontbreekt - Het beoordelen van het leerproces zeer dominant is en de toetsing van kennis en inzicht grotendeels afwezig is - Het eigen oordeel van studenten over hun ontwikkeling belangrijk is dan het oordeel van docenten of andere experts over het bereikte niveau van de ontwikkeling. In de periode tussen het eerste en het tweede bezoek heeft de opleiding de toetsingsprocedure voor de nieuwe opleiding aangepast. De beoordelingscriteria zijn aangescherpt en bovendien bespreekt het docententeam de criteria om een grotere intersubjectiviteit van de beoordelingen te garanderen. Ook heeft een docent-beoordelaar 22 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

23 de plicht om in geval van twijfel te overleggen met een collega. Ten slotte kan een student een herbeoordeling aanvragen als hij het met een beoordeling niet eens is. Het eigen oordeel van studenten over hun ontwikkeling blijft een rol spelen, maar het panel is overtuigd dat de procedures van 360 gradenfeedback en de begeleiding door de portfoliodocent voldoende garantie biedt dat het beoogde niveau in de ontwikkeling bereikt wordt. Samenvattend komt het panel op basis van de twee bezoeken tot een voldoende oordeel op dit facet vanwege het feit dat de aanpassingen in het toetsinstrumentarium voldoende garanderen dat de studenten het beoogde niveau bereiken. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Voldoende Criteria - Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het programma is, zoals al vermeld, opgebouwd uit drie programmacirkels, die de studenten doorlopen. De excellente schoolleider wordt in zijn functie aangesproken op vier rollen: de schoolleider als ondernemer, onderwijskundig leider, beheerder en begeleider. De vier rollen zijn steeds gekoppeld aan elk thema van het opleidingsprogramma. De thema s School en omgeving en School en vernieuwing leggen het accent op de externe oriëntatie van de schoolleider en op de ontwikkeling van de bijbehorende rollen en competenties. De thema s School en leiderschap en School en kwaliteit leggen het accent op de interne oriëntatie van de schoolleider en de ontwikkeling van de bijbehorende rollen en competenties. De thema s worden twee keer in het opleidingsprogramma (in programmacirkel 1 en 2) aangeboden, waarbij de complexiteit van de situatie en de problematiek waarvoor de aanstaande schoolleider zich geplaatst ziet onderscheidend is. De bewaking van de samenhang in het programma-aanbod is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van het lectorencollege en het OKO. In de Onderwijsevaluaties ( ) van de voorloper van deze opleiding worden de studenten bevraagd over hun waardering voor de inhoud en samenhang van het opleidingsprogramma. Driekwart van de studenten waardeert de inhoud als goed tot uitstekend. Zij geven aan dat zij goed en volledig zijn geïnformeerd over de opbouw van het programma. Tijdens de gesprekken van het panel met studenten en alumni is dit bevestigd. Het panel is van oordeel dat de opleiding door middel van de drie programmacirkels en het werken in thema s een goed samenhangend programma heeft. De samenhang wordt ook op een heldere manier in het Aanvraagdossier verwoord. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 23

24 Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria - Het beoogde programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Elke student ontvangt bij aanvang van de opleiding de Studiegids waarin het opleidingsprogramma staat toegelicht en een Onderwijsexamenreglement (2002), waarin de afspraken rond toetsing en beoordeling zijn opgenomen. De communicatie over de logistiek van de uitvoering van het lesprogramma wordt verzorgd vanuit het secretariaat van de opleiding. Via het teleleerplatform Blackboard kunnen de studenten elkaar, maar ook alle direct betrokken docenten bereiken. De opleiding heeft ervoor gezorgd, dat de verschillende programmaonderdelen en de bijbehorende toetsen evenwichtig gespreid zijn over het cursusjaar. Gemiddeld worden er twee bijeenkomsten (colleges) per maand gepland en wordt het laatste half jaar gekenmerkt door zelfstudie (Portfolio en Afstudeeronderzoek). De opleiding maakt de studievoortgang voor de student inzichtelijk door drempels in het curriculum op te nemen. Na elke programmacirkel wordt een assessment afgenomen, waarin gekeken wordt of de student voldoende kennis en vaardigheden heeft om door te kunnen stromen naar de volgende programmacirkel (vergelijk 2.2). Om de studeerbaarheid te vergroten loopt, naar aanleiding van evaluaties onder studenten van de voorloper van deze opleiding, een cursusjaar van de nieuwe opleiding van november tot november. Door deze planning kan de student gebruik maken van het zomerreces voor zijn studie en kan hij de werkzaamheden binnen de eigen school/scholen eind augustus/begin september opstarten. De bewaking van de studielast is de verantwoordelijkheid van het OKO. De studenten met wie het panel tijdens het bezoek heeft gesproken, vertelden dat zij de opleiding als intensief en daardoor zwaar ervaren. Zij vinden het programma echter wel voldoende studeerbaar. Facet 2.5 Instroom Voldoende Criteria - Het beoogde programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: bachelor en eventueel (inhoudelijke) selectiecriteria. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: In het Aanvraagdossier noemt de opleiding de instroomeisen waaraan studenten moeten voldoen. Dit zijn: 1) minimaal drie jaren werkzaam zijn als schoolleider of een functie binnen het primair onderwijs hebben vervuld op managementniveau met een substantieel 24 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

25 pakket aan managementtaken, 2) minimaal een opleiding op hbo-bachelor niveau (Pabo, al dan niet aangevuld met de schoolleideropleiding), of een gelijkwaardige opleiding. Tevens dient de student aan te tonen zogenoemde bovenschoolse taken en verantwoordelijkheden te hebben. Bovendien wordt beoordeeld of hij/zij van zijn/haar werkgever toestemming heeft om opdrachten tijdens werktijd uit te voeren en of de werkgever en collega s bereid zijn om de benodigde werkplekfeedback te geven. Tijdens de intake wordt de werkplek in kaart gebracht en getoetst. Het assessment bepaalt of en waar de student de opleiding instroomt. Indien nodig onderzoekt de opleiding de door de student beschreven beroepscontext op de werkplek. Het intakeassessment kan op basis van eerder verworven competenties leiden tot een vrijstelling voor het eerste jaar. Het diploma schoolleider primair onderwijs voldoet in principe om tot het tweede studiejaar te worden toegelaten, mits de kandidaat beschikt over minimaal drie jaar praktijkervaring en het intakeassessment voor programmacirkel 2 met voldoende resultaat aflegt. In het intakeassessment wordt bij deze studenten nagegaan of zij het referentiekader van de master in de verwoording en verantwoording van hun competentiebeheersing kunnen expliciteren. De Examencommissie bewaakt de kwaliteit van de instroom, zij heeft deze taak gemandateerd aan de opleidingscoördinator en de kerndocenten van het OKO. De student vult voor het intakegesprek een vragenlijst in over zijn leerstijl en geeft een zelfbeoordeling van zijn competenties. De portfoliodocent bespreekt in een eerste gesprek de uitkomsten van de vragenlijsten. De student stelt in samenspraak met de portfoliodocent vast welke competenties op welke wijze ontwikkeld moeten (kunnen) worden. Dit eerste gesprek leidt tot het opzetten van een Persoonlijk Ontwikkelingsplan, dat een onderdeel is van het portfolio. Het panel is van oordeel dat het beoogde programma in voldoende mate aansluit bij de kwalificaties van de studenten die instromen, zo stelt zij onder andere op basis van het gesprek met de studenten vast. Facet 2.6 Duur Voldoende Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: HBOmaster: minimaal 60 studiepunten (EC). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Voor programmacirkel 1 geldt een studiebelasting van 24 European Creditpoints (EC). Programmacirkel 2 bevat 33 EC en programmacirkel 3 geldt een studiebelasting van 13 EC. In totaal omvat de opleiding 70 EC, verdeeld over drie jaar. NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 25

26 Onderwerp 3 Inzet van Personeel Facet 3.1 Eisen HBO Voldoende Criteria De opleiding sluit aan bij de volgende criteria voor de inzet van personeel: - het onderwijs zal voor een belangrijk deel worden verzorgd door personeel dat een verbinding legt tussen de opleiding en de beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding kent naast de lectoren twee typen docenten: kerndocenten (vijf) en expertdocenten (twintig per jaar). Een aantal kerndocenten heeft ook een taak als portfoliodocent. Vier van de vijf lectoren zijn verbonden aan de binnen de opleiding samenwerkende hogescholen, de vijfde lector is verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. De kerndocenten beschikken zonder uitzondering over veel ervaring op het gebied van management, organisatie en onderwijs. Drie van de vijf kerndocenten zijn momenteel zelf praktiserend bovenschools manager. De expertdocenten worden bij de opleiding betrokken vanwege hun inhoudelijke expertise en/of ervaring. De opleiding acht het van groot belang dat de expertdocenten beschikken over competenties en kwalificaties die samenhangen met de opleidingscompetenties, dat zij (recente) ervaring hebben met het werkveld waartoe de opleiding opleidt en dat zij een nationaal en/of internationaal erkend deskundige zijn op hun vakgebied, blijkens het Docentprofiel Na de visitatie heeft de opleiding een concept-managementcontract opgesteld. In het concept-managementcontract voor 2006 geeft de opleiding aan dat het OKO de kwaliteiten ten aanzien van de gewenste didactische- en begeleidende vaardigheden, explicieter gaat formuleren. Het panel gaat ervan uit dat bij formele aanvang van de nieuwe opleiding dit gerealiseerd zal zijn. Uit gesprekken die het panel met studenten heeft gevoerd en na bestudering van de curricula vitae, is gebleken dat zowel de kerndocenten, de expertdocenten als de lectoren over voldoende actuele vakkennis beschikken en dat zij een goede verbinding kunnen leggen tussen de opleiding en de praktijk. Daarnaast blijkt uit evaluaties van cohort 2004 dat driekwart van de studenten tevreden is met de expertdocenten. Facet 3.2 Kwantiteit personeel Voldoende Criteria - Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen starten. - Er wordt voldoende capaciteit vrijgemaakt om de nieuwe opleiding te kunnen continueren. 26 NQA - visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education

27 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft een eigen personeelsbudget. De bewaking voor voldoende inzet van fte s voor de opleiding ligt bij de opleidingscoördinator, die deze verwerkt in de begroting. De begroting wordt in de stuurgroep vastgesteld. Jaarlijks wordt geld vrijgemaakt om de inzet van expertdocenten te kunnen realiseren. De opleiding trekt per jaar een twintigtal expertdocenten aan. Voor het cohort 2005 staat daarvoor ongeveer euro gereserveerd. De docent-studentratio is 1:16. De opleiding werkt met vijf kerndocenten met een formatieomvang van totaal docentbelastingsuren (dbu). De inzet van kern- en portfoliodocenten wordt jaarlijks voor een heel cohort vastgelegd door de stuurgroep. Voor het cohort is in totaal euro begroot voor de inzet van de kern- en portfoliodocenten. De opleidingscoördinatie beslaat een halve formatieplaats. De gezamenlijke hogescholen hebben als back-up voldoende gekwalificeerde docenten. Zij geven de garantie dat, indien nodig, direct kan worden voorzien in een vervanging van minimaal 50% van de kerndocenten, zo blijkt uit de nota Personeelsbeleid In de Jaarbrief 2006, gericht aan alle directeuren van Windesheim, wordt aangegeven dat het verzuim in 2005 onder de 4.6% diende te zijn. Voor 2006 geldt een streefcijfer van 3.8%. De opleiding Master in Leadership in Education heeft een streefdoel van minder dan 1%. Facet 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Criteria - Het in te zetten personeel is gekwalificeerd voor de inhoudelijke, onderwijskundige en organisatorische realisatie van het programma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Alle kerndocenten van de opleiding zijn werkzaam bij één van de betrokken hogescholen. In het Docentenprofiel 2002 wordt aangegeven aan welke eisen de kerndocenten moeten voldoen. Uit de CV s van de docenten blijkt dat zij allen inhoudelijk goed toegerust zijn om het thema waarvoor zij uitvoeringsverantwoordelijkheid dragen uit te voeren. Volgens de opleiding zijn de portfoliodocenten beoordeeld op hun coachingsvaardigheden. Alle kerndocenten zijn op wetenschappelijk niveau opgeleid, zo blijkt uit hun curricula vitae. De kerndocenten werken op detacheringbasis bij de opleiding. De docenten zijn volgens het panel voldoende gekwalificeerd om onderwijs op masterniveau te verzorgen. Formeel is het de taak van de uitlenende hogeschool om de betrokken docenten op niveau te houden. Echter, in de normjaartaak van de kerndocenten van de opleiding Master in Leadership in Education is 10% opgenomen ten behoeve van professionalisering. De opleidingscoördinator heeft aangegeven het komende jaar de professionaliseringswensen van de docenten te inventariseren en met hen te bespreken welke wensen kunnen worden gerealiseerd. Vooralsnog heeft de opleiding de NQA - Visitatie Samenwerkingsverband Magistrum, Octaaf, NES OCOM - opleiding Master in Leadership in Education 27

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase

Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs [hbo-bachelor]: uitwerking voor Associate degree-programma s tijdens de pilotfase 11 februari 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Accreditatiekader, toegespitst

Nadere informatie

Teamscan op accreditatiewaardigheid

Teamscan op accreditatiewaardigheid Teamscan op accreditatiewaardigheid De Teamscan accreditatiewaardigheid (in vervolg: scan) geeft inzicht in hoe het opleidingsteam ervoor staat met betrekking tot de opleidingsaccreditatie. De scan bestaat

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM

Besluit. College van bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM College van bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool Drenthe College van Bestuur Hogeschool Drenthe Postbus 2080 7801 CB EMMEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de Hogeschool

Nadere informatie

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs

Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs Concept Beoordelingskader voor het bijzondere kenmerk residentieel onderwijs 2 december 2008 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Beoordelingskader 4 pagina 2 1 Inleiding Dit beoordelingskader bevat een aantal facetten

Nadere informatie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie

Breakout sessie 2-5. Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling. Introductie Breakout sessie 2-5 Stelsel 3.0 Accreditatie op Maat: Opleidingsbeoordeling De voorstellen beschreven in deze notitie dienen als uitwerking van (aangekondigde) wetswijzigingen. Op basis van deze wetswijzigingen

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool NAO nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bewegingstechnologie van De Haagse Hogeschool Datum: 1 oktober

Nadere informatie

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V.

{nvao. Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. {nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Uit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Technische Informatica van de Hogeschool Dirksen B.V. datum 29

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master nvao nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Executive MBA van de Business School Nederland datum 28 april 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Logistics Engineering van de NHTV internationale hogeschool Breda datum

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs OCW Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs 22 mei 2003/Nr. WO/BS-2003/24136-I Nederlandse Accreditatie Organisatie 1 Opbouw toetsingskader Het toetsingskader voor nieuwe opleidingen in het hoger

Nadere informatie

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg 5 Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg Master Special Educational Needs, bestaande uit 4 opleidingen: - de opleiding leraar speciaal onderwijs algemeen (LSO dt); - de opleiding leraar speciaal

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture and Design van de NHTV College van bestuur NHTV Internationale Hogeschool Breda Postbus 3917 4800 DX BREDA Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding hbo-bachelor Game Architecture

Nadere informatie

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013

Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 Toetsingskaders opleidingsschool en academische kop 2013 NVAO 10 juni 2013 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 6 3 Toetsingskaders 7 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding 1.1 Vooraf Beoordeling kwaliteit opleidingsschool

Nadere informatie

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool

Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool Bijlage 1: Toetsingskader opleidingsschool NVAO, 3 maart 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Definitie 5 3 Beoordelingskader 6 4 Werkwijze 12 pagina 2 1 Inleiding In de kwaliteitsagenda voor het opleiden van leraren

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor HBO-Rechten van Capabel Hogeschool datum 29 december

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE

Besluit. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus GB ZWOLLE College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 B ZWOLLE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende.

De NVAO beoordeelt het onderwerp doelstellingen opleiding derhalve voldoende. College van Bestuur van de Christelijke Hogeschool Windesheim Postbus 10090 8000 GB ZWOLLE Besluit datum 10 februari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde van de Christelijke

Nadere informatie

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014

PEER REVIEWS. Managementgroep Interactum September 2014 PEER REVIEWS Managementgroep Interactum September 2014 Met peer review wordt een systeem bedoeld waarbij de betreffende opleidingen structureel gebruik maken van elkaars deskundigheid en elkaars critical

Nadere informatie

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten

Naam/Datum/Versie document advies/verbeterpunten. Avans documenten Document / Informatie P = Prettig ; N = Noodzakelijk Algemene input voor schrijven zelfevaluatie 1. (P) Interne rapport tussentijdse audit op onderwijskwaliteit/accre-ditatiewaardigheid Suggesties NQA

Nadere informatie

Conceptkaders HBO5 3 november 2009

Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Conceptkaders HBO5 3 november 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toetsing van tot HBO 5 om te vormen opleidingen 5 2.1 Opzet 5 2.2 Beoordelingskader voor tot HBO 5 om te vormen opleidingen 6 2.2.1 Basisgegevens

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Media,

Nadere informatie

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van bestuur. Hanzehogeschool Groningen. Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van bestuur Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs

Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Mededelingen OCenW Bestemd voor: instellingen voor hoger onderwijs Voorlichting Datum: 12 juni 2003 Kenmerk: WO/BS-2003/24136-I Datum inwerkingtreding: n.v.t. Geldigheidsduur beleidsregel: n.v.t. Juridische

Nadere informatie

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland

Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland Handreiking aanvraag Toets Nieuwe Opleiding Nederland 17 december 2015 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Wanneer een Toets Nieuwe Opleiding? 4 3 Werkwijze Toets Nieuwe Opleiding 5 4 Aanvraagdossier ten behoeve van

Nadere informatie

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE

Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE Fontys Hogescholen Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek (HKP) RAPPORTAGE 28-03-2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Betreft: Fontys Hogescholen, Tilburg Opleiding: Hogere Kaderopleiding Pedagogiek

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA

Concept. Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Versie juli 2013 Concept Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders NOVA Algemene toelichting bij de Accreditatiekaders April 2012 0 Inhoud Gebruikte begrippen en afkortingen... 2 Inleiding... 5 Opbouw

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor fnvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie @S 1(UI ït Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie (na herstel) aan de opleiding hbobachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen

Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen Toetsingskader Nieuwe om te vormen en nieuwe HBO5-opleidingen 20 september 2013 Inhoud 1 Opzet 3 2 Toetsingskader 4 2.1 Onderwerp 1: Programma/opleidingsprofiel 4 2.2 Onderwerp 2: Inzet van personeel 4

Nadere informatie

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP

Besluit. Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus CA LEIDERDORP Aan het Bestuur van de Leidse Onderwijsinstellingen (LOI) Postbus 4200 2350 CA LEIDERDORP Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht ,nvao v nederiands - vlaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Engineering van de Hogeschool Utrecht datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor , nvao v nederlands - viaamse accreditatieorganisatie es Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Pedagogisch Management Kinderopvang van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur. Hogeschool van Amsterdam. Postbus AX AMSTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool van Amsterdam Postbus 931 1000 AX AMSTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de hbo-bachelor Oefentherapie Mensendieck

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN

Besluit. College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN College van Bestuur van de Hanzehogeschool Groningen Postbus 30030 9700 RM GRONINGEN Besluit datum 19 januari 2005 onderwerp Definitief besluit accreditatie hbo-bachelor Bouwkunde ons kenmerk NVAO/20050113/CT

Nadere informatie

ICLON Powerpoint sjabloon

ICLON Powerpoint sjabloon ICLON Powerpoint sjabloon Een voorbeeld van een ICLON presentatie Piet Presentator & Co Copresentator (ICLON) Coby Collega (Leiden University) Max Medewerker (Instituut voor Cooperatie) [Congresnaam, Plaats,

Nadere informatie

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016

: 120 : niet van toepassing : 13 oktober : 5 februari 2016 : 30 maart 2016 nuao r nederlands - Vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Retailmangement en -marketing van de Hogeschool NCOI

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een oordeel positief van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Expertleerkracht Primair Onderwijs van de Hogeschool

Nadere informatie

Haagse Hogeschool, Den Haag

Haagse Hogeschool, Den Haag Haagse Hogeschool, Den Haag Toets nieuwe opleiding Opleiding: Master in Risicomanagement, hbo-master; Variant: deeltijd Visitatiedatum: 8 november 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, januari

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). ?nvao * nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-master Master Leiderschap in Onderwijs van de

Nadere informatie

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding

College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM. 1. Inleiding College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Maritiem

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool ,nvao r nederlands-vlaam se accreditatie organisatie S uif Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bestuurskunde/Overheidsmanagement van de NHL Hogeschool datum

Nadere informatie

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding

Informatievergadering. Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Informatievergadering Hervisitatie Specifieke lerarenopleiding Wie zijn we? Besluit Vlaamse Regering Visitatieprotocol Planning ZER en beoordelingskader Visitatieproces Visitatiecommissie 23/04/2014 2

Nadere informatie

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster

Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster nvao nederiartds - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Wijzigingsbesluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbomaster Master of Sports van de Fontys Hogescholen datum 12

Nadere informatie

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs

Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs Handreiking bij het beoordelingskader voor het bijzonder kenmerk Kleinschalig en intensief onderwijs 12 november 2012 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Handreiking voor specifieke invulling van de standaarden

Nadere informatie

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens

Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016. Regeling Externe toezichthouders bij examens Opleidingsstatuut Bacheloropleiding Automotive Studiejaar 2015 2016 Regeling Externe toezichthouders bij examens Inhoudsopgave 1. Positie en benoeming externe toezichthouders... 3 2. Taak externe toezichthouder

Nadere informatie

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport

2. Bevindingen met betrekking tot het VBI-rapport Hogeschool Dirksen B.V. De heer D. van der Mark, directeur Postbus 3090 6802 DB ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE

Besluit. Raad van bestuur. Saxion Hogescholen. Postbus KB ENSCHEDE Raad van bestuur Saxion Hogescholen Postbus 70000 7500 KB ENSCHEDE Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Informatiedienstverlening

Nadere informatie

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling:

De NVAO heeft voor de beoordeling van de aanvraag op 27 oktober 2005 een panel van deskundigen ingesteld. Het panel kende de volgende samenstelling: College van bestuur Universiteit Utrecht Postbus 80125 3508 TC UTRECHT Besluit Besluit strekkende tot positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding wo-master Selective Utrecht Medical Master

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor nvao w n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie ; fluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Aarde en Economie van de Vrije Universiteit

Nadere informatie

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN

Besluit. Fontys Hogescholen. Raad van bestuur Postbus AH EINDHOVEN Fontys Hogescholen Raad van bestuur Postbus 347 5600 AH EINDHOVEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag Toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Circus & Performance

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN

Besluit. College van Bestuur. Hogeschool Zeeland. Postbus AJ VLISSINGEN College van Bestuur Hogeschool Zeeland Postbus 364 4380 AJ LISSINEN Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Chemie van de

Nadere informatie

Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd

Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd Politieacademie Apeldoorn Toets Nieuwe Opleiding Opleiding: Master Leergang Tactisch Leidinggevende (TLL) Varianten: duaal in deeltijd Visitatiedata: 28 en 29 september 2005 Netherlands Quality Agency

Nadere informatie

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht

Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Hogeschool Utrecht, locatie Utrecht Opleiding: hbo-master Dovenstudies/ Leraar Nederlandse Gebarentaal Croho: 44104 Variant: deeltijd Visitatiedatum: 18 december 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Protocol TNO Educatieve Master

Protocol TNO Educatieve Master Protocol TNO Educatieve Master NVAO 14 maart 2016 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Werkwijze toets nieuwe opleiding educatieve master (womaster) 4 3 Toelichting op het beoordelingskader beperkte toets nieuwe opleiding

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG

Besluit. College van Bestuur van de. Hogeschool INHOLLAND. Postbus CN DEN HAAG College van Bestuur van de Hogeschool INHOLLAND Postbus 95597 2509 CN DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van de aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Facility

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nuao nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Ondernemerschap van de Stichting Hoger Onderwijs Da Vinei datum 30 juni

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte opleidingsbeoordeling van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 36791). m ao * nederiands-viaam se accreditatie organisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Human Resource Management van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Centrum voor Nascholing Amsterdam

Centrum voor Nascholing Amsterdam Centrum voor Nascholing Amsterdam Opleiding: Masteropleiding Integraal Leiderschap Variant: deeltijd Visitatiedatum: 8 maart 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, juni 2005 2 NQA CNA, visitatie

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool

Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van de Haagse Hogeschool College van bestuur Haagse Hogeschool Postbus 13336 2501 EH DEN HAAG Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde van

Nadere informatie

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016

: 8 maart 2016 : 3 juni 2016 ,nvao w nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Sportmanagement van

Nadere informatie

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar

REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie. studiejaar REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS Instituut voor Toegepaste Biowetenschappen en Chemie studiejaar 20172018 Inhoud REGELING EXTERNE TOEZICHTHOUDERS BIJ EXAMENS... 1 1. Positie en benoeming externe

Nadere informatie

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd

Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Fontys Hogescholen, locatie Eindhoven Opleiding: Fiscale Economie, hbo bachelor Croho: 34409 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 5 februari 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, mei 2007

Nadere informatie

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties

Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties 1 Inleiding In haar procedure van de accreditatie van bestaande opleidingen heeft de NAO een belangrijke plaats ingeruimd

Nadere informatie

Hogeschool HBO Nederland

Hogeschool HBO Nederland Hogeschool HBO Nederland Opleiding: Variant: Locaties: Management, Economie & Recht; voltijd hbo-bachelor; Amsterdam, Arnhem, Breda, Groningen, Rotterdam, Utrecht, Weert en Zwolle Visitatiedatum: 2 november

Nadere informatie

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017

: 9 mei 2017 : 28 juni 2017 nvao nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot een positief oordeel onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Voeding en Diëtetiek van de Hogeschool

Nadere informatie

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009

Bijlage 2. Protocol toetsing Associatedegreeprogramma. 15 december 2009 Bi Bijlage 2 Protocol toetsing Associatedegreeprogramma door de NVAO 15 december 2009 Inhoud 1 Inleiding 3 2 Toets Associate-degreeprogramma in de hbo-bachelor 4 2.1 2.2 Criteria De status van de bacheloropleiding

Nadere informatie

Alliantie Kunsten Fontys Zuyd. Master Kunsteducatie

Alliantie Kunsten Fontys Zuyd. Master Kunsteducatie Alliantie Kunsten Fontys Zuyd Master Kunsteducatie Netherlands Quality Agency (NQA) Maart 2011 2/57 NQA audit bestaande hbo-masteropleiding Master Kunsteducatie Managementsamenvatting Dit rapport is het

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus EJ ARNHEM College van Bestuur Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Postbus 5375 6802 EJ ARNHEM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor

Nadere informatie

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel.

Advies van het visitatiepanel Samenvatting bevindingen en overwegingen van het panel. ,nvao ' nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Master of Business Administration van de Stichting LOI Hoger Onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam nuao w nederlands -vlaam se accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-bachelor Biologie van de Vrije Universiteit Amsterdam datum 29 juli 2016 Onderwerp

Nadere informatie

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen

Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Positionering van de opleidingen De vergelijking met Vlaanderen Richtlijn beoordeling postinitiële wo-master opleidingen in Nederland Het is aan het beoordelingspanel om te bepalen of deze toelichting relevant is bij de beoordeling van de onderhavige opleiding. Positionering

Nadere informatie

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016

: 25 mei 2016 : 25 juli 2016 ,nuao v n e d e rla n d s- vlaam se a ccre d ita tie o rg a n is a tie es luit Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Bedrijfskunde MER

Nadere informatie

Hogeschool van Utrecht

Hogeschool van Utrecht Hogeschool van Utrecht Opleiding: Master of Engineering, deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, mei 2005 2 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Engineering

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam ,nvao w nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie es lult Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool Rotterdam datum Gegevens

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi nuao nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Bedrijfskunde van de Hogeschool NCOi datum 30 november 2017 onderwerp

Nadere informatie

Besluit. College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM

Besluit. College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus HA ROTTERDAM College van Bestuur Hogeschool Rotterdam Postbus 25035 3001 HA ROTTERDAM Besluit Besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag om accreditatie van de opleiding hbo-bachelor Bouwkunde

Nadere informatie

( X r f) NVAO. Dossiernummer september

( X r f) NVAO. Dossiernummer september ( X r f) NVAO Definitief besluit strekkende to t een oordeel positief onder voorwaarden van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Journalistiek van de Stichting NTI Hogeschool Datum Bijlage(n)

Nadere informatie

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam swao r nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot een oordeel voldoende van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Logistiek Management van de Hogeschool Rotterdam

Nadere informatie

Hogeschool van Utrecht

Hogeschool van Utrecht Hogeschool van Utrecht Opleiding: Master of Informatics, deeltijd Visitatiedata: 7 en 8 april 2005 NQA (Netherlands Quality Agency) Utrecht, mei 2005 2 NQA Hogeschool van Utrecht, Master of Informatics

Nadere informatie

BEOORDELINGSKADER EN -PROCEDURE VOOR DE CERTIFICERING VAN BEDRIJFSOPLEIDINGEN TOURMANAGER

BEOORDELINGSKADER EN -PROCEDURE VOOR DE CERTIFICERING VAN BEDRIJFSOPLEIDINGEN TOURMANAGER BEOORDELINGSKADER EN -PROCEDURE VOOR DE CERTIFICERING VAN BEDRIJFSOPLEIDINGEN TOURMANAGER 1. INLEIDING Het certificeringsonderzoek voor de aanbieders van opleidingen voor tourmanager heeft de vorm van

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Financial Services Management van de Hogeschool NCOI datum 31 oktober

Nadere informatie

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem

Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Medical Imaging/ Radiation Oncology Masteropleiding Haarlem Gezondheid, Sport en Welzijn Masteropleiding Medical Imaging/ Radiation Oncology Verschillende studies laten zien dat de druk op de gezondheidszorg

Nadere informatie

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS)

Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische opleidingsschool (RAOS) Kwaliteitszorgactiviteiten reformatorische academische (RAOS) Wat? (Kwaliteitsstandaarden NVAO) Hoe? Wanneer? Door wie? Bij wie? Output Standaard 1: Beoogde eindkwalificaties 1. De heeft een geëxpliciteerde

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor nvao nederlands - vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Docent Muziek van de Fontys Hogescholen datum 28 februari 2017

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: Management & Innovation, hbo-master Locatie: Nijmegen Croho: 70036 Varianten: deeltijd Visitatiedatum: 24 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool ,nuao r nederlands - viaamse accreditatieorganisatie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-bachelor Communicatie van de NHL Hogeschool datum 29 september 2017 onderwerp

Nadere informatie

Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-master Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen

Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbo-master Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen se a ccr e ditat eorga nisati e Oordeel Positief oordeel over de kwaliteit van de nieuwe opleiding hbomaster Techno MBA van de Universiteit van de Nederlandse Antillen datum 27 januari 2014 ondeniverp

Nadere informatie

Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol

Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol Beoordeling Transnationaal Onderwijs Protocol NVAO Afdeling Nederland April 2018 Dit protocol bevat de eisen behorend bij een NVAO beoordelingsprocedure die losstaat van het NVAO beoordelingskader. Het

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool nvao nederlands - ulaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master SZ van de Capabel Hogeschool datum 30 juni 2016 onderwerp Besluit

Nadere informatie

: Amsterdam, Diemen : 60 : 31 augustus : 29 en 30 mei 2017 : juli 2017

: Amsterdam, Diemen : 60 : 31 augustus : 29 en 30 mei 2017 : juli 2017 m ao r n e d e rla n d s- alaamse a c c re d ita tie o rg a n is a tie es luit Besluit strekkende tot een positief oordeel van de aanvraag om een Toets Nieuwe Opleiding hbo-master Integraal Leiderschap

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam ,nvao ~ n e d e rla n d s- vlaam se a c c re d ita tie o rg a n is a tie Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding wo-master Fiscale Economie van de Erasmus Universiteit Rotterdam

Nadere informatie

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN

BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN NVAO NEDERLAND BEOORDELING BESTAANDE EXPERIMENTEN LEERUITKOMSTEN PROTOCOL APRIL 2019 Inhoud Inleiding... 3 1 Standaarden... 4 1.1 Toepassing standaarden... 4 1.2 Standaarden voor de beperkte beoordeling...

Nadere informatie

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT)

Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova. Middenmanagement (MMOT) Fricolore Academy in samenwerking met Penta Nova Middenmanagement (MMOT) Doelgroep Inhoud Docenten die belangstelling hebben voor een functie als team- of afdelingsleider. Oriëntatie op management is bedoeld

Nadere informatie

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Opleiding: HBO-Rechten, bachelor Locaties: Arnhem en Nijmegen Croho: 39205 Varianten: voltijd/deeltijd Visitatiedatum: 8 april 2008 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht,

Nadere informatie

Gespreksdocument Inleiding Doel Werkwijze

Gespreksdocument Inleiding Doel Werkwijze Gespreksdocument Inleiding Het portfolio is gevuld met bewijslast voor de behaalde competenties op het gevraagde niveau Het laatste studiepunt wordt behaald met het schrijven van het gespreksdocument.

Nadere informatie

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791).

: 6 december 2016 : 5 maart Beoordelingskader Beoordelingskader voor de uitgebreide toets nieuwe opleiding van de NVAO (Start. 2014, nr 36791). ,nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie it Besluit strekkende tot een positief oordeel van een aanvraag toets nieuwe opleiding van de hbo-bachelor Opleiding tot leraar voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen {nvao r nederlands- vlaamse accreditatieorganisatie Besluit Besluit strekkende tot het verlenen van accreditatie aan de opleiding hbo-master Physician Assistant van de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832).

Beoordelingskader Beoordelingskader voor de beperkte toets nieuw Associate-degree (Ad-)programma van de NVAO (Stcrt. 2014, nr 9832). nvao r nederlands-vlaamse accreditatieorganisatie Gewijzigd besluit strekkende tot een positieve beoordeling van een aanvraag toets nieuw Associate-degreeprogramma Bouwkunde van de Christelijke Hogeschool

Nadere informatie

Gespreksdocument Handleiding Eindgesprek

Gespreksdocument Handleiding Eindgesprek Gespreksdocument Handleiding Eindgesprek Opleiding tot radiodiagnostisch/radiotherapeutisch laborant Datum Maart 2017 Versie 1 Versie 1 maart 2017 Handleiding Eindgesprek Radiodiagnostisch Therapeutisch

Nadere informatie