Advies over het sociaal statuut van de student
|
|
- Karel ten Hart
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ADVIES Raad Hoger Onderwijs 10 maart 2009 RHO/IDR/ADV/005 Advies over het sociaal statuut van de student VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL
2 Advies over het sociaal statuut van de student 1 Situering In december 2007 rondde de Raad Hoger Onderwijs een probleemverkenning af over de meerwaarde en de gevolgen van de flexibilisering van het hoger onderwijs (uitgegeven bij Garant). Deze probleemverkenning stelde vast dat de implementatie van flexibilisering naast pedagogisch-didactische en organisatorische gevolgen ook een aantal sociale gevolgen heeft. Vanuit sociaal oogpunt heeft het decreet namelijk belangrijke consequenties voor het sociaal statuut van studenten en voor hun ouders (kinderbijslag, combinatie werkenstuderen, onderhoudsplicht, studentenjobs, studeren met behoud van werkloosheidsuitkeringen, etc.). In het kader van de probleemverkenning flexibilisering, werd een inventaris opgesteld die het statuut van de student in de verschillende rechtsdomeinen in kaart brengt (pp ). Men stelde al snel vast dat een coherent studentenstatuut ontbreekt in Vlaanderen. Zo is bijvoorbeeld de definitie van student alvast in de verschillende rechtsdomeinen anders. De resultaten van dit overzicht zette de Raad Hoger Onderwijs aan om na te gaan hoe het sociaal statuut van de student coherenter en transparanter kan en welke aanpassingen dit zou vergen aan de bestaande regelgeving. De raad zet zijn bedenkingen en standpunten hierover uiteen in dit advies op eigen initiatief. Dit advies en het bijbehorende technisch rapport werd voorbereid door de werkgroep Sociaal statuut van de student, voorgezeten door Philippe Ruysschaert en waarin alle geledingen van de Vlor vertegenwoordigd waren. De Raad Hoger Onderwijs besprak dit advies in zijn vergadering van 10 februari 2009 en keurde het eenparig goed in aanwezigheid van 16 stemgerechtigde leden. 2 Technisch rapport In opdracht van de raad bekeek een groep deskundigen het statuut van de student in verschillende domeinen van de regelgeving en verschillende sociale voorzieningen. Deze deskundigen maakten deel uit van de Vlor-werkgroep sociaal statuut. Hun bevindingen werden opgenomen in een technisch rapport dat bij dit advies wordt gevoegd. De volgende rechtsdomeinen en sociale voorzieningen komen hierbij aan bod: - studietoelagen van de Vlaamse overheid; - studiegelden en leerkrediet; - toegang tot studentenvoorzieningen; - kinderbijslag; - studentenarbeid; - ziekteverzekering; - fiscaliteit; - onderhoudsplicht; - domicilie; 1
3 - leefloon; - werkloosheidsuitkeringen; - opleidingscheques; - tijdskrediet; - betaald educatief verlof; - openbaar vervoer; - maatregelen voor studenten met een functiebeperking; - verblijfswet. Voor elk domein beschrijft men volgende parameters: - definitie van de student; - soort contract; - invloed van het aantal studiepunten; - leeftijd; - studievoortgang. Per beleidsdomein formuleren de auteurs ook knelpunten en beleidsaanbevelingen. Deze beleidsaanbevelingen bieden een oplossing voor specifieke problemen in de regelgeving van vandaag. De uiteindelijke doelstelling is een meer coherente regelgeving en een transparanter studentenstatuut. De raad heeft kennisgenomen van de bevindingen van de deskundigen in het technisch rapport en stelt vast dat deze door het werkveld gedragen worden. De raad waardeert de inspanningen van de auteurs. Hij maakt het rapport bij dit advies over aan de overheid met de sterke aanbeveling om het geheel grondig te bekijken en te overleggen met de verschillende betrokken beleidsdomeinen. De raad vraagt de overheid expliciet om werk te maken van een afgestemde regelgeving en de dringende knelpunten op zeer korte termijn op te lossen. Het zijn knelpunten waarmee studentenvoorzieningen, studenten, hun ouders en derde organisaties dagdagelijks geconfronteerd worden. 3 Visie De raad is het volledig eens met de emancipatorische visie die aan de basis ligt van het technisch rapport. Hierbij wordt de student gezien als een zelfstandig individu, dat functioneert in een samenleving waarin de gezinsrealiteit de afgelopen decennia sterk is geëvolueerd. In dit advies gaat de raad dieper in op de theoretische grondslagen die volgens hem aan de basis moeten liggen van een toekomstig coherent en transparant studentenstatuut. 4 Het huidige studentenstatuut 4.1 Pedagogisch Wanneer is men student volgens de hogeronderwijsregelgeving? In deze regelgeving wordt een student vaak omschreven als de persoon ingeschreven in een 2
4 hogeronderwijsinstelling 1. Het flexibiliseringsdecreet 2 voegt hieraan toe voor zover hij voldoet aan de decretale en reglementaire toelatingsvoorwaarden (artikel 21). Het flexibiliseringsdecreet expliciteert dat een student zich inschrijft voor (artikel 22): 1 één opleiding of meer opleidingen tegelijk, en/of 2 één opleidingsonderdeel of meer opleidingsonderdelen, die behoren tot één of meer opleidingen, en/of 3 een schakel- of voorbereidingsprogramma. 4 de voorbereiding van een doctoraatsproefschrift. Een student die zich inschrijft aan een hogeronderwijsinstelling, sluit een toetredingsovereenkomst met het instellingsbestuur. In die overeenkomst wordt geopteerd voor een bepaalde doelstelling en voor een bepaald studietraject (flexibiliseringsdecreet, artikel 25). In het contract wordt aangegeven op welke wijze de studie zal worden geordend. Daarbij wordt rekening gehouden met de tijdsperiode waarop de inschrijving betrekking heeft, de deliberatie- en evaluatieregels, de voorwaarden voor het behalen van een creditbewijs, enz.: 3 1 Diplomacontract Dit is het contract dat de instelling aangaat met de student die inschrijft met het oog op het behalen van een graad of een diploma van een bachelors- of mastersopleiding of van een schakel- of voorbereidingsprogramma. 2 Creditcontract Dit is het contract dat de instelling aangaat met de student die inschrijft met het oog op het verwerven van een creditbewijs van één of meerdere opleidingsonderdelen. 3 Examencontract Dit is het contract dat de instelling aangaat met de student die inschrijft voor het afleggen van examens, met het oog op het behalen van een graad of diploma van een bachelors- of mastersopleiding of van een schakelprogramma of voorbereidingsprogramma of met het oog op het behalen van een creditbewijs voor één of meerdere opleidingsonderdelen. De invoering van het flexibiliseringsdecreet heeft niet alleen de hogeronderwijsregelgeving complexer gemaakt, maar heeft ook repercussies op de sociaal-juridische en sociaalfinanciële regelgeving. De Vlaamse regelgeving hoger onderwijs bevat ook een aantal definities van student die gekoppeld zijn aan financiële implicaties, zowel voor de student als de hogeronderwijsinstelling. Zo definieert het flexibiliseringsdecreet beurstariefstudent (artikel 2, 5 ) en bijna-beurstariefstudent (artikel 2, 7 ). Voor beide categorieën worden aangepaste studiegelden voorzien. Het financieringsdecreet 4 voorziet een definitie van financierbare student (artikel 7). De voorwaarden hiervoor hebben betrekking op inschrijving, nationaliteit Bijvoorbeeld Decreet van 19 maart 2004 betreffende rechtspositieregeling van de student, de medezeggenschap in het hoger onderwijs, de integratie van bepaalde afdelingen van het hoger onderwijs voor sociale promotie in de hogescholen en de begeleiding van de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen (art II ). Decreet van 30 april 2004 betreffende de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en houdende dringende hoger onderwijs maatregelen Memorie van Toelichting bij het Decreet betreffende de flexibilisering van het hoger onderwijs in Vlaanderen en houdende dringende hogeronderwijsmaatregelen (30 april 2004), pp (decreet, artikel 2 voor de definities). Decreet van 14 maart 2008 betreffende de financiering van de werking van de hogescholen en universiteiten in Vlaanderen 3
5 en het beschikken over een leerkrediet 5. Het financieringsdecreet voorziet ook een definitie van studenten met een functiebeperking, beursstudent en werkstudent (artikel 2). Zij worden immers aan 1.5 gewogen in de financiering van de instelling. 4.2 Sociaal-juridisch Het sociaal-juridisch studentenstatuut van vandaag is problematisch omdat - het versnipperd is over alle takken van het recht; - de federale wetgeving en de Vlaamse regelgeving niet op elkaar zijn afgestemd; - er te weinig afstemming is tussen de verschillende betrokken Vlaamse beleidsdomeinen; - het weinig rekening houdt met de noden van de student zelf. Terwijl het studentenstatuut op onderwijsvlak in Vlaanderen met de recente hervormingen steeds duidelijker wordt omschreven (toegang tot het onderwijsgebeuren, het examenrecht, het recht op studentenvoorzieningen, het recht op medebestuur etc.), stelt men vast dat er in de wetgeving geen op zich staand coherent studentenstatuut bestaat. Aspecten ervan zijn terug te vinden in de verschillende rechtsdomeinen. Die hanteren elk een eigen definitie van wat een student is. Bovendien is het statuut verstrengeld op verschillende federale, gewestelijke en gemeenschapsniveaus. Het huidige studentenstatuut geeft dus een zeer versplinterd beeld. Om een precies beeld te schetsen, is een grondige kennis van de gehele context van de wetgeving noodzakelijk 6. Daarnaast is het duidelijk dat er geen afstemming is tussen de federale wetgeving en de Vlaamse wetgeving waar het flexibiliseringsdecreet een nieuwe terminologie en definities heeft ingevoerd. De federale wetgeving speelt ook nog onvoldoende in op de maatschappelijke evoluties. Er is nood aan afstemming tussen de Vlaamse en de federale wetgeving. De federale wetgeving moet uiteraard ook afgestemd zijn op de Waalse onderwijsregelgeving. Daarom is er overleg nodig tussen de verschillende niveaus onderling. Er is echter ook nood aan een afstemming tussen de verschillende Vlaamse beleidsdomeinen onderling. Het technisch rapport dat bij dit advies wordt gevoegd stelt bijvoorbeeld vast dat een student anders gedefinieerd wordt in verschillende rechtsdomeinen. In de huidige wetgeving, is de student zelden het onderwerp van de wetgeving, eerder lijdend voorwerp of een onderdeel van een complex geheel 7. De bestaande regelgeving houdt onvoldoende rekening met de noden en behoeften van de student. 4.3 Sociaal-financieel Financieringsstromen Een aantal financieringsstromen maakt studeren vandaag mogelijk: - Studietoelagen: de Vlaamse studiebeurzen zijn vooral gebaseerd op het gezinsinkomen (fiscaliteit en kadastraal inkomen) maar worden sinds enkele jaren Elke student die zich inschrijft aan een Vlaamse hogeschool of universiteit voor een basisopleiding onder diplomacontract of onder creditcontract (financieringsdecreet). Zie ook Van Hoestenberghe, L Leerkrediet, een goede optie? Alert, 29(3), pp Zie ook Van Hoestenberghe, L Leerkrediet, een goede optie? Alert, 29(3), pp
6 aan de student zelf uitgekeerd. Ze houden rekening met de gezinslast (een puntensysteem voor kinderen ten laste met een dubbeltelling voor hogeronderwijsstudenten). In Vlaanderen is 23% van de studenten in het hoger onderwijs studiebeursgerechtigd 8. - Kinderbijslag: kinderbijslag wordt federaal geregeld. Voor studenten tot 25 jaar wordt kinderbijslag uitgekeerd. De kinderbijslag wordt in principe niet aan de student zelf uitbetaald. De kinderbijslag is in beperkte mate afhankelijk van het sociaal statuut van de ouders (werknemer of zelfstandige, gepensioneerd of werkloos ) en van de rangorde van het kind in het gezin. De ouders van bijna 97% van de studenten ontvangt kinderbijslag, maar de bedragen verschillen sterk 9. - Belastingvoordeel: de belastingsvermindering voor studerende kinderen hangt samen met het inkomen van de ouders. Ook bij deze federale maatregel zijn het de ouders die het fiscale voordeel genieten en niet de student zelf. Net als bij de kinderbijslag is het fiscale voordeel sterk rangprogressief: het vierde kind verleent een groter voordeel dan het eerste. De ouders van 78% van de studenten tussen 18 en 25 jaar genieten deze belastingvermindering Andere financiële tussenkomsten voor studenten: reducties in het studiegeld, leefloon voor studenten, studeren met behoud van werkloosheidsuitkering, educatief verlof, opleidingscheques... Dit zijn maatregelen die telkens slechts voor een bepaalde groep studenten van toepassing zijn. Daarnaast zorgen de studentenvoorzieningen voor een aantal voordelen voor de student (bijvoorbeeld goedkopere huisvesting, voordelige maaltijden), een overbrugging of een tussenkomst bij noodsituaties. Een groot deel van de studentenvoorzieningen is toegankelijk voor alle studenten en kan dus als universeel gekarakteriseerd worden. De universele werking omvat o.a. voeding, huisvesting, psycho-sociale dienstverlening, gezondheidszorg, medische hulp, vervoer, sport, cultuur. Bepaalde voorzieningen worden echter selectief aangeboden en zijn slechts toegankelijk voor bepaalde groepen van studenten. De decreetgever heeft voor de selectieve voorzieningen een aantal doelgroepen omschreven, zoals studenten uit minvermogende milieu s, studenten met een BSOvooropleiding, allochtonen en studenten met functiebeperkingen Kenmerken van het Belgisch (Vlaamse) sociaal-financiële studentenstatuut Het socio-financieel studentenstatuut wordt in België (Vlaanderen) gekenmerkt door ouderafhankelijkheid met een sterk gezinsgericht karakter. Ouderafhankelijke systemen beschouwen de student in de eerste plaats als kind van de ouders die financieel instaan voor het verder studeren van hun zoon of dochter. Dit in tegenstelling tot ouderonafhankelijke systemen die de student als een meerderjarige beschouwen die van zijn of haar socioculturele en financiële afkomst moet kunnen emanciperen Cantillon, B., Verbist G. Segal, I Student in de 21e eeuw. Onderzoek in opdracht van het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. tm#_toc (zie sectie 2.2) Cantillon, B., Verbist G. Segal, I Student in de 21e eeuw. Onderzoek in opdracht van het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. tm#_toc Cantillon, B., Verbist G. Segal, I Student in de 21e eeuw. Onderzoek in opdracht van het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. tm#_toc
7 Het Belgische (Vlaamse) systeem valt ook op door zijn rangprogressiviteit. Zo zijn een aantal bepalingen afhankelijk van de positie van het kind in het gezin (bijvoorbeeld de kinderbijslag, het fiscaal voordeel). Daarnaast bereiken bepaalde maatregelen die als universeel worden beschouwd, niet alle studenten. Bovendien gaat het bij de universele tegemoetkomingen zelden om hetzelfde bedrag voor iedereen. Het Belgisch-Vlaamse systeem is dus eerder selectief, sterk ouderafhankelijk en werd uitgetekend voor de zogenaamde modale student. Het houdt onvoldoende rekening met de hogeronderwijsrealiteit van vandaag, waarbij de studentenpopulatie ook bestaat uit herintreders, die de facto ouder zijn dan Een nieuw statuut: achtergrond 5.1 Een veranderde maatschappelijke context De maatschappelijke context is het laatste decennium steeds complexer geworden. Zo is de gezinsrealiteit de afgelopen jaren sterk geëvolueerd en neemt het aantal mozaïkgezinnen, eenoudergezinnen en alleenstaanden toe. Gezinnen zijn kleiner geworden en minder stabiel. Het aantal zelfstandige studenten dat met een leefloon of een werkloosheidsuitkering studeert neemt toe. Het is positief dat in de regelgeving met betrekking tot studietoelage deze groep studenten een aparte categorie vormt. Maar ook in het hoger onderwijs neemt de complexiteit toe. In het kader van het Bolognaproces, werd het Vlaamse hoger onderwijs aan de structuur van bachelor en master aangepast, wat gepaard ging met een modularisering van het onderwijs en het aanmoedigen van de internationale mobiliteit van studenten en docenten. Door de invoering van de BaMastructuur en flexibilisering is het hoger onderwijs een nieuwe realiteit geworden. Er wordt afgestapt van het begrip studiejaar en studietrajecten worden vertaald in op te nemen en te verwerven studiepunten. Nieuwe studiecontracten werden ingevoerd: een diplomacontract, een creditcontract en een examencontract. Deze contracten, die ook combineerbaar zijn, vervangen de vroegere inschrijvingen als regulier student, afzonderlijke vakken en examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap maar hebben wel een andere inhoud. Studeren is vandaag ook niet meer leeftijdsgebonden. Flexibilisering biedt versterkte mogelijkheden om werken en studeren te combineren. Maar men kan ook studeren in combinatie met een sociale uitkering (tijdskrediet, leefloon, werkloosheidsuitkeringen, knelpuntberoepen etc.). Er is dus een duidelijk onderscheid tussen de zogenaamde doorstromingsstudenten die een inbedding hebben in de gezinsstructuur en de groep van herintreders die kunnen terugvallen op gedeeltelijke financiering vanuit de sociale zekerheid. De tweede democratiseringsgolf staat op de agenda van het hoger onderwijs. Studenten met een zwakkere socio-economische achtergrond vinden hun weg naar het hoger onderwijs. Rekening houden met hun noden en behoeftes is een van de grote uitdagingen van het hoger onderwijs van vandaag. Studeren loont want het opent perspectieven voor het latere maatschappelijke rendement en verhoogt de kansen op de arbeidsmarkt. Studeren kost echter. Naast de gewone leefkosten, heeft een student ook bijkomende kosten voor het studeren zelf: inschrijvingskosten, huurkosten en kosten van comfort, handboek, cursussen en kopieën, computer, duurzame 6
8 uitrusting, verbruiksmaterialen en grondstoffen, studiebegeleiding, studiereizen en studiebezoeken, stages, eindwerk of eindverhandeling en buitenlandse studieverblijven 11. Verschillende studies geven aan dat de studietoelagen niet volstaan om deze kosten te dekken. Studiekostdekking gebeurt dan ook grotendeels dankzij kinderbijslag en belastingvermindering voor kinderen. De Vlor heeft in vorige adviezen reeds gepleit voor een aanpassing van de inkomensgrenzen en een verhoging van de studiefinanciering Naar een emancipatorisch model De Raad Hoger Onderwijs pleit voor een studentenstatuut dat sterker ouderonafhankelijk is en meer inspeelt op de noden van de student. Op die manier krijgt de wet op de meerderjarigheid (19 januari 1990) meer inhoud. Voor de raad is het belangrijk dat de familiale solidariteit niet verlaten wordt, maar zij moet sterker geflankeerd worden door een systeem van maatschappelijke solidariteit, waarbij de autonomie van de student meer erkend wordt. Deze visie sluit aan bij de veranderde maatschappelijke context. 5.3 Uitgangspunten voor een nieuw studentenstatuut De raad gaat uit van een aantal basisprincipes. Het nieuwe studentenstatuut moet: - coherent en transparant zijn. Er is nood aan een eenvormige definitie van student in de verschillende rechtsdomeinen; - rekening houden met de veranderde maatschappelijke context en aangepast zijn aan nieuwe uitdagingen als onderwijsdemocratisering en levenslang leren; - emancipatorisch zijn en rekening houden met de behoeftes van de student. 6 Een nieuw statuut: vorm 6.1 Sociaal-juridisch: een eenvormige definitie van student De Raad Hoger Onderwijs is voorstander van een eenvormige definitie van student omdat dit de transparantie van de regelgeving sterk ten goede zal komen. De raad stelt hieronder een definitie voor. Deze definitie is gebaseerd op de grootste gemene deler van de definities in de verschillende beleidsdomeinen en sociale voorzieningen uit het technisch rapport. De raad ziet deze definitie als richtingaangevend en als het vertrekpunt voor de regelgeving van elk rechtsdomein en sociale voorziening. Elke specifieke regelgeving kan hierop beperkingen of uitbreidingen invoegen. De raad is ervan overtuigd dat verder onderzoek rond een dergelijke definitie noodzakelijk is. De raad formuleert hieronder een voorstel voor een eenvormige definitie van een student die in aanmerking komt voor rechten en/of sociale voorzieningen. Deze definitie is dus niet geldig in de onderwijs- en financieringswetgeving: Bollens, J, Groenez, S., Vleugels, I., Verhaeghe, J.P. & Ackaert, L. 2000, Studiekosten in het hoger onderwijs: Wat kost het om deel te nemen aan het hogeschool- en universitair onderwijs, HIVA: Leuven (p 53). Raad Hoger Onderwijs. 10 februari Advies over het voorontwerp van decreet over studiefinanciering en studentenvoorzieningen. 7
9 Een student is een persoon die ingeschreven is in een ambtshalve geregistreerde instelling hoger onderwijs voor - eender welke opleiding (initiële bachelor en master, ba-na-ba s en ma-na-ma s, postgraduaten, schakel- en voorbereidingsprogramma s, specifieke lerarenopleiding, 13 ); - voor minstens 27 studiepunten per academiejaar (met uitzondering van het diplomajaar); - met eender welk contract (diploma, credit- of examencontract). Hierbij gelden de nationaliteitsvoorwaarden zoals in het financieringsdecreet gestipuleerd. De persoon die aan bovenstaande definitie beantwoordt komt in aanmerking voor een aantal rechten / sociale voorzieningen. Mits hij of zij beantwoordt aan een aantal bijkomende of specifieke voorwaarden eigen aan de betreffende wetgeving. 6.2 Sociaal-financieel Sommige wetenschappers pleiten voor een wijziging in het sociaal financiële systeem. Cantillon 14 bijvoorbeeld pleit voor een getrapt systeem van (1) matige inschrijvingsgelden voor de basisopleidingen, uniform voor alle onderwijsinstellingen en gelijk voor alle studenten maar met een sociale correctie; (2) een basisstudiefinanciering gelijk voor iedereen die in de plaats zou kunnen komen van de kinderbijslagen en de belastingverminderingen voor kinderen ten laste; (3) een middelengetoetste studietoelage voor studenten uit lage inkomensgezinnen waarvoor de basisfinanciering tekortschiet; (4) een leefloon voor studenten die niet kunnen terugvallen op de familiale onderhoudsplicht. De Raad Hoger Onderwijs heeft in het verleden reeds gepleit voor het aanpassen van de inkomensgrenzen voor studiefinanciering en het verhogen van de studiebeurzen. Het is noodzakelijk dat studiebeurzen aangepast worden aan de reële studiekost en niet alleen de directe maar ook een deel van de indirecte studiekosten drukken. Hier en daar wordt in het werkveld gepleit voor de invoering van een universele basisbeurs. Concreet betekent dit dat elke student in het hoger onderwijs maandelijks een bedrag krijgt van de eerste maand dat hij zijn studies aanvangt tot het behalen van het basisdiploma. Men stelt dat de basisbeurs o.a. een democratiserend effect zal hebben (iedereen kan studeren, ongeacht de financiële mogelijkheden van de thuissituatie), beantwoordt aan de sociologische realiteit (studenten komen er meer en meer alleen voor te staan), eenvoudig en transparant is. De raad heeft het idee van een basisbeurs overwogen, maar is van mening dat de tijdsgeest niet rijp is voor een dergelijke ingrijpende verandering aan het socio-financieel systeem. Hij denkt bovendien dat een dergelijke universele basisbeurs budgettair niet haalbaar is. De raad stelt ook vast dat de familiale solidariteit een belangrijk gegeven is in het gehele sociale zekerheidsysteem. Het is moeilijk en niet wenselijk hier vandaag aan te raken. Er zijn ook nogal wat politieke bezwaren want verschillende van deze bevoegdheden zijn verdeeld over Deze omschrijving moet nog verder uitgewerkt worden (zie ook punt 7 Uitbreiding van de groep studenten ). Cantillon, B., Verbist G. Segal, I Student in de 21 e eeuw. Onderzoek in opdracht van het Departement Onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap. 8
10 het Vlaamse en het federale niveau. Dit zorgt voor afstemmingsproblemen. Ook over de berekening van een dergelijke basisbeurs moet nog studiewerk verricht worden. Dit onderzoek moet nagaan of men eenzelfde basisbeurs aan iedereen toekent of niet. Ook moet men in verder studiewerk bekijken wat het democratiserend effect ervan zal zijn. Voor de raad is het echter wel mogelijk om een meer ouderonafhankelijk systeem te implementeren. Dit kan eruit bestaan dat de kinderbijslag in bepaalde gevallen rechtstreeks aan de student wordt uitgekeerd, aangevuld met een andere financieringsstroom en op voorwaarde dat de familiale solidariteit niet in het gedrang komt. Deze uitkering bestaat voor de raad naast de bestaande selectieve studiefinanciering (de studietoelage van de Vlaamse overheid en de studiefinanciering van de studentenvoorzieningen) en de onderhoudsplicht of het leefloon (voor die studenten die niet kunnen terugvallen op de onderhoudsplicht). De raad raadt de overheid aan om hierover op korte termijn verder onderzoek uit te voeren. De studentengeleding wil verder gaan dan dit voorstel en vraagt dat de kinderbijslag een recht wordt van de meerderjarige student zelf die de eerste bijslagtrekkende wordt en dus de kinderbijslag zelf ontvangt. Deze hervorming mag uiteraard noch de student, noch het gezin afstraffen. Elke student moet in de toekomst evenveel bijslag krijgen, ongeacht zijn of haar plaats in het gezin. Dat bedrag moet van de orde zijn van wat een derde kind boven de 18 vandaag ontvangt. Om het verlies aan gezinsinkomen te compenseren, moet de student blijven meetellen in de berekening van het bijslagbedrag van de minderjarige kroost. 7 Uitbreiding van de groep studenten De Raad Hoger Onderwijs wijst erop dat HBO-studenten ook recht hebben op een sociaal statuut. De raad vraagt dat de decreetgever zou nagaan in hoeverre een degelijk sociaal statuut voor deze nieuwe groep van studenten ontwikkeld kan worden. Daarnaast heeft de Vlor in het verleden ook al gewezen op het onzekere statuut van de LIObaners. Ook voor hen moet bekeken worden in hoeverre het sociale statuut voor hen van toepassing is. De raad wijst er eveneens op dat het specifieke statuut van doctoraatsstudenten moet bekeken worden en er moet nagegaan worden in hoeverre zij kunnen genieten van de sociale voordelen voor werknemers. Ook hier is vaak onduidelijkheid over het statuut. 8 Bevoegdheid van onderwijs Dit advies op eigen initiatief is gericht aan de minister bevoegd voor het beleidsdomein Onderwijs en Vorming. Zoals al eerder aangegeven raakt het studentenstatuut aan verschillende beleidsniveaus. De Vlor zal dit advies daarom ook ter informatie bezorgen aan de andere betrokken federale en Vlaamse beleidsdomeinen. De Vlor vraagt dat de Vlaamse minister van onderwijs het debat omtrent het sociaal statuut van de student initieert in overleg met het werkveld en de problematiek aankaart bij zijn collega s die betrokken zijn op het Vlaamse en/of het federale niveau. 9
11 9 Opvolging De Raad Hoger Onderwijs wil het overleg over het sociaal statuut van de student verderzetten en verdiepen. Hij nodigt de Vlaamse en federale overheid uit om deel te nemen aan dit debat. Isabelle De Ridder secretaris Harry Martens voorzitter 10
Advies over een vereenvoudigd studiegeldenmechanisme
Raad Hoger Onderwijs 8 januari 2013 RHO-RHO-ADV-003 Advies over een vereenvoudigd studiegeldenmechanisme Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be
Nadere informatieAdvies over studiegelden voor studenten die minder dan 27 studiepunten opnemen
Raad Hoger Onderwijs 29 januari 2018 RHO-RHO-ADV-1718-004 Advies over studiegelden voor studenten die minder dan 27 studiepunten opnemen Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan 37 BE-1030 Brussel T
Nadere informatieAdvies evaluatie van het bestaande studiefinancieringsmechanisme hoger onderwijs
Raad Hoger Onderwijs 12 januari 2016 RHO-RHO-ADV-1516-004 Advies evaluatie van het bestaande studiefinancieringsmechanisme hoger onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32
Nadere informatieContracttypes. Infofiche 1. WAT VOORAF GING
Infofiche Contracttypes Als student kan je je onder verschillende soorten contracten inschrijven aan een instelling naargelang wat je wil bereiken (diploma-, credit- en examencontracten). 1. WAT VOORAF
Nadere informatieStudent in de 21ste eeuw
Onderwijs en opleiding Student in de 21ste eeuw Studiefinanciering voor het hoger onderwijs in Vlaanderen Cantillon, B., Verbist, G. & Segal, I. (2006). Student in de 21ste eeuw. Studiefinanciering voor
Nadere informatieAdvies over de definitie van werkstudenten in het hoger onderwijs naar aanleiding van de conceptnota hbo5
Raad Hoger Onderwijs 13 december 2016 RHO-RHO-ADV-1617-002 Advies over de definitie van werkstudenten in het hoger onderwijs naar aanleiding van de conceptnota hbo5 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus
Nadere informatieBrussel, 18 februari _Advies_studiefinanciering_HO. Advies. Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs
Brussel, 18 februari 2004 180204_Advies_studiefinanciering_HO Advies Studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs 1. Inleiding De Vlaamse Minister van onderwijs en vorming heeft
Nadere informatieAdvies over het voorontwerp van decreet betreffende de studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
Vlaamse Onderwijsraad Raad Hoger Onderwijs Leuvenseplein 4 10 februari 2004 1000 Brussel RHO/RBE/ADV/008 Advies over het voorontwerp van decreet betreffende de studiefinanciering en studentenvoorzieningen
Nadere informatieTechnisch rapport sociaal statuut van de student
Vlaamse Onderwijsraad Raad Hoger Onderwijs Kunstlaan 6 bus 6 10 maart 2009 1210 Brussel RHO/EXT-IDR/ADV/005 bijlage 1 Technisch rapport sociaal statuut van de student Inhoud 1 Inleiding 2 Studietoelagen
Nadere informatieChristophe Bossuyt. 18 mei Zie kader hieronder
Standpunt Studiekosten Rapporteur & Co-rapporteur Datum goedkeuring bureau Christophe Bossuyt 18 mei 2017 Datum goedkeuring av 8 juni 2017 Contactpersoon Probleemstelling, oplossing en korte inhoud. Liesbeth
Nadere informatieADVIES. Raad Hoger Onderwijs. 29 januari 2009 RHO/IDR/ADV/002
ADVIES Raad Hoger Onderwijs 29 januari 2009 RHO/IDR/ADV/002 Advies over het voorontwerp van decreet houdende de toekenning van subsidies voor de uitbouw, de coördinatie en de promotie van het sportaanbod
Nadere informatie26 maart 2015. 1. Algemene regels
Je inschrijving wijzigen of stoppen met studeren tijdens het academiejaar en de gevolgen hiervan voor de kinderbijslag en de studietoelagen van de Vlaamse overheid 26 maart 2015 1. Algemene regels Wanneer
Nadere informatieNota Kinderbijslag 1. GEZINSONAFHANKELIJK
Nota Kinderbijslag Recent kwamen verschillende berichten in de actualiteit over een voorstel van de KU Leuven om langdurig zieke studenten een uitzondering toe te kennen op de norm om 27 studiepunten te
Nadere informatieLeerkrediet. Infofiche 1. WAT VOORAF GING
Infofiche Leerkrediet Het leerkrediet is een systeem om studievoortgang van een student te meten. De student wordt op deze manier medeverantwoordelijk want als zijn rugzakje leeg is, mag een instelling
Nadere informatieVraag nr. 41 van 17 oktober 2012 van LODE VEREECK
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 41 van 17 oktober 2012 van LODE VEREECK Hoger onderwijs Kostprijs De materiële
Nadere informatieSTUDIEGELD, STUDIETOELAGE & STUDIEFINANCIERING
STUDIEGELD, STUDIETOELAGE & STUDIEFINANCIERING 2019-2020 INHOUD JE STUDIEGELD 1. Welk tarief betaal je? p4 2. Procedure van betaling p6 BEREKENING VAN JE STUDIETOELAGE EN/OF JE STUDIEGELD DOOR STUVO p8
Nadere informatieStudiefinanciering. Infofiche 1. WAT VOORAF GING
Infofiche Studiefinanciering Het verkrijgen van een studietoelage van de Vlaamse overheid is de belangrijkste en bekendste maatregel onder studiefinanciering maar ook financiering vanuit de sociale dienst
Nadere informatiestudiebeurs Voorwaarden voor het secundair onderwijs
studie beurs Studeren kost geld: cursussen, een kot, inschrijvingsgeld,. Een studiebeurs kan helpen. Velen laten die kans liggen. Misschien is het voor jou toch de moeite om een aanvraag in te dienen.
Nadere informatieOntwikkelingen in het hoger onderwijs
Ontwikkelingen in het hoger onderwijs Liesbeth Hens Departement Onderwijs en Vorming Hoger Onderwijsbeleid liesbeth.hens@ond.vlaanderen.be SLO bachelor na bachelor master na master Professionele bachelor
Nadere informatieSTUDIETOELAGEN VAN DE
4 5 1 Nationaliteitsvoorwaarden 1 STUDIETOELAGEN 3 Financiële voorwaarden STUDIETOELAGEN VAN DE VLAAMSE OVERHEID 2016-2017 Studievoorwaarden 1 2 Je moet aan 3 voorwaarden voldoen om een studietoelage van
Nadere informatieBesluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel
Besluit inzake het inrichten van de Doctoraatsopleiding Vrije Universiteit Brussel Gelet op het decreet van 12 juni 1991 betreffende de universiteiten in de Vlaamse Gemeenschap, zoals gewijzigd, verder
Nadere informatieAdvies over het leerkrediet: een voorstel tot vereenvoudiging
Raad Hoger Onderwijs 9 juni 2015 RHO-RHO-ADV-1415-007 Advies over het leerkrediet: een voorstel tot vereenvoudiging Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219
Nadere informatieExamencontracten. Inhoudstafel
Examencontracten Inhoudstafel I. Inleiding II. III. IV. Inhoud van de bevraging Regelgevend kader Omschrijving van de problematiek V. Resultaat van de bevraging VI. VII. Aantallen creditcontracten en examencontracten
Nadere informatieStuderen in het hoger onderwijs in Vlaanderen
Studeren in het hoger onderwijs in Vlaanderen Hoger Beroepsonderwijs Hoger Beroepsonderwijs (HBO5): Na secundair onderwijs of via toelatingsexamen 3 jaar overdag of s avonds les volgen Les volgen in een
Nadere informatieSTUDIETOELAGEN VAN DE VLAAMSE OVERHEID 2015-2016
4 1 Nationaliteitsvoorwaarden Studievoorwaarden 1 2 3 Financiële voorwaarden STUDIETOELAGEN VAN DE VLAAMSE OVERHEID 2015-2016 Bereken zelf je studietoelage 4 5 Wanneer en hoe aanvragen? 6 Vermindering
Nadere informatieAdvies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC)
ALGEMENE RAAD 25 november 2010 AR-AR-KST-ADV-005 Advies over de decreetwijziging betreffende de Regionale Technologische Centra (RTC) Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219
Nadere informatieStudiegelden 2012-2013: raad van bestuur B1565/165/23.04.2012
Studiegelden 2012-2013: raad van bestuur B1565/165/23.04.2012 Uitgangspunten Algemene Onderwijsregeling 2012-2013 1. Alle nieuwe studenten betalen het studiegeld volgens het tarief van een niet- beurstariefstudent.
Nadere informatieOverzicht. Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen
Start to study Overzicht Studiekeuze Bachelor-masterstructuur (bama) Overgang SO naar HO Praktisch Studeren doe je zelf maar niet alleen Hoe maak je een goede studiekeuze? Studiekeuze Neem je tijd! begin
Nadere informatieONTWERP VAN DECREET TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING. Stuk 460 (2004-2005) Nr. 5. Zitting 2005-2006. 9 november 2005 1204 OND
Zitting 2005-2006 9 november 2005 ONTWERP VAN DECREET tot wijziging van het decreet van 30 april 2004 betreffende de studiefinanciering en studentenvoorzieningen in het hoger onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
Nadere informatieAdvies over de wijziging van het accreditatieverdrag
Raad Hoger Onderwijs IDR / 16 april 2013 RHO-RHO-ADV-005 Advies over de wijziging van het accreditatieverdrag Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18
Nadere informatieIn welke mate dekken de studietoelagen de directe kosten van een jaar
Studietoelagen té selectief? Bea Cantillon, Gerlinde Verbist, Stijn Baert & Rudi Van Dam In welke mate dekken de studietoelagen de directe kosten van een jaar studeren in het hoger onderwijs en hoe zwaar
Nadere informatieVoor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)?
Leerkrediet Informatie Voor wie is het leerkrediet (en dus deze folder)? Diplomacontract: je volgt een opleiding met de bedoeling een diploma te behalen voor de volledige opleiding Creditcontract: je volgt
Nadere informatieJe inschrijving wijzigen of stoppen met studeren tijdens het academiejaar
Je inschrijving wijzigen of stoppen met studeren tijdens het academiejaar Wat is jouw situatie? Ik wil mijn aantal studiepunten wijzigen (= traject aanpassen) => Ga naar bladzijde 3 Ik wil van opleiding
Nadere informatieStudietoelage. Kom jij in aanmerking?
Studietoelage Kom jij in aanmerking? Alles over studietoelagen Afdeling Studietoelagen tel. 1700 (gratis), elke werkdag van 9 tot 19 uur Kom naar de bezoekdagen van het ministerie van Onderwijs. Openingsuren
Nadere informatieVLIR-ADVIES BETREFFENDE DE STUDIEGELDEN VOOR DIPLOMA- EN CREDITCONTRACTEN VOOR HET ACADEMIEJAAR 2011-2012
VLIR-ADVIES BETREFFENDE DE STUDIEGELDEN VOOR DIPLOMA- EN CREDITCONTRACTEN VOOR HET ACADEMIEJAAR 2011-2012 1. HET DECREET In de artikels tot en met 60 van het decreet van 30 april 2004 betreffende de flexibilisering
Nadere informatieAdvies over het ontwerp van besluit over de vrijstelling van beschikbaarheid voor een opleiding
Raad Levenslang en Levensbreed Leren 22 november 2016 RLLL-RLLL-ADV-1617-002 Advies over het ontwerp van besluit over de vrijstelling van beschikbaarheid voor een opleiding Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan
Nadere informatieStap. Studieadviespunt Gent. Handleiding bij de PowerPoint-presentatie Flexibilisering 2008-2009
de Stap Studieadviespunt Gent Klein Raamhof 8, 9000 Gent Tel. 09 233 75 15 - Fax 09 224 15 65 mail: info@destapgent.be website: www.destapgent.be Handleiding bij de PowerPoint-presentatie Flexibilisering
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER VERMINDERD STUDIEGELD academiejaar
STIP THOMAS MORE MECHELEN Adres: Zandpoortvest 11, B-2800 Mechelen Tel.: +32(0)15 369 140 Fax: +32(0)15 369 149 E-mail: stip.mechelen@thomasmore.be Web: www.thomasmore.be/stip AANVRAAGFORMULIER VERMINDERD
Nadere informatieAdvies over het voorstel van decreet tot wijzigingen aan de studieomvang van opleidingen in het hoger onderwijs
Raad Hoger Onderwijs 11 juni 2013 RHO-RHO-ADV-009 Advies over het voorstel van decreet tot wijzigingen aan de studieomvang van opleidingen in het hoger onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6
Nadere informatieVoorwaarden voor het secundair onderwijs
studie beurs Koken kost geld. En studeren ook. Een studiebeurs kan helpen. Velen laten die kans liggen. Misschien is het toch de moeite om een aanvraag in te dienen. De reglementering voor het hoger onderwijs
Nadere informatieAdvies over het vervolgrapport van de ministeriële commissie rationalisatie en optimalisatie
ADVIES Raad Hoger Onderwijs 10 maart 2009 RHO/IDR/ADV/004 Advies over het vervolgrapport van de ministeriële commissie rationalisatie en optimalisatie VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL
Nadere informatieLeerkrediet
Wat is het leerkrediet? Het leerkrediet trad in werking in 2008-2009. Dit betekent dat elke student bij zijn eerste inschrijving een rugzak met 140 meekrijgt. De student gebruikt bij zijn inschrijving
Nadere informatieJe reisgids. De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006
Je reisgids De nieuwe onderwijs- en examenregeling 2005-2006 Met alles wat je moet weten over: je inschrijving en het studiegeld de samenstelling van je studieprogramma examens en beraadslaging begeleiding
Nadere informatieInstroom Doorstroom - Uitstroom
Infofiche Instroom Doorstroom - Uitstroom De Vlaamse overheid wil inzetten op instroom, doorstroom en uitstroom van studenten in het hoger onderwijs en dit vooral wat betreft studenten die onevenredig
Nadere informatieHoger onderwijs in Vlaanderen. Informatiebrochure 2012
Hoger onderwijs in Vlaanderen Informatiebrochure 2012 Inhoud Inleiding...2 Soorten instellingen...3 Soorten opleidingen...3 Nieuw vanaf 2013-2014: integratie academische hogeschoolopleidingen in de universiteiten...5
Nadere informatieLeerkrediet 2011 2012
2011 WAT IS HET LEERKREDIET? Het leerkrediet trad in werking in 2008-2009. Dit betekent dat elke student bij zijn eerste inschrijving een rugzak met 140 meekrijgt. De student gebruikt bij zijn inschrijving
Nadere informatieAdvies over de implementatie van ISCED 2011 in Vlaanderen
Algemene Raad PCA / 26 januari 2012 AR-AR-ADV-007 Advies over de implementatie van ISCED 2011 in Vlaanderen Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be
Nadere informatieAFGESTUDEERD? WAT NU?!
AFGESTUDEERD? WAT NU?! Je hebt je diploma op zak, maar wat nu? Weet je al of je werk wil zoeken, verder wil studeren of misschien naar het buitenland trekt? En hoe pak je dit dan best aan? Heb je nog recht
Nadere informatieRapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel
Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om
Nadere informatieStudiefinanciering van de Vlaamse overheid?
??! Je hebt je diploma op zak. Wellicht heb je al nagedacht over je toekomst: waar wil je naartoe? Wil je meteen je diploma verzilveren op de arbeidsmarkt? Of wil je liever nog als student door het leven
Nadere informatieAdvies over aanpassing van de decretale bepalingen inzake studievoortgang
Raad Hoger Onderwijs 9 december 2014 RHO-RHO-ADV-1415-001 Advies over aanpassing van de decretale bepalingen inzake studievoortgang Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42
Nadere informatieKan de minister voor de studierichting Bachelor in de Verpleegkunde volgende vragen beantwoorden.
SCHRIFTELIJKE VRAAG nr. 168 van GRIET COPPÉ datum: 23 december 2014 aan HILDE CREVITS VICEMINISTER-PRESIDENT VAN DE VLAAMSE REGERING, VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS Bachelor in de Verpleegkunde - In- en
Nadere informatieEen bachelor- of masterdiploma behalen
Werken en studeren Ben je al aan het werk maar wil je een nieuwe uitdaging aangaan en professioneel een andere weg inslaan? Heb je vroeger niet de kans gekregen of genomen om verder te studeren maar wil
Nadere informatieAdvies over het voorontwerp van decreet over de uitbouw van de graduaatsopleidingen
Algemene Raad 28 september 2017 AR-AR-ADV-1718-002 Advies over het voorontwerp van decreet over de uitbouw van de graduaatsopleidingen Vlaamse Onderwijsraad Koning Albert II-laan 37 BE-1030 Brussel T +32
Nadere informatieAdvies ten gronde over certificaatsupplementen
ADVIES Algemene Raad 27 november 2008 AR/KST/ADV/012 Advies ten gronde over certificaatsupplementen VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies ten gronde over certificaatsupplementen
Nadere informatieStudietoelage. Kom jij in aanmerking?
Studietoelage Kom jij in aanmerking? Alles over studietoelagen Departement Onderwijs Studietoelagen tel. 1700 (gratis) elke werkdag van 9 tot 19 uur de provinciale afdelingen vind je op de website www.studietoelagen.be
Nadere informatieStudietoelage. Kom jij in aanmerking?
Studietoelage Kom jij in aanmerking? Alles over studietoelagen Departement Onderwijs Studietoelagen tel. 1700 (gratis) elke werkdag van 9 tot 19 uur de provinciale afdelingen vind je op de website www.studietoelagen.be
Nadere informatieEen bachelor- of masterdiploma behalen
WERKEN EN STUDEREN Ben je al aan het werk maar wil je een nieuwe uitdaging aangaan en professioneel een andere weg inslaan? Heb je vroeger niet de kans gekregen of genomen om verder te studeren maar wil
Nadere informatieAdvies over de opleidingsgebonden extra studiekosten in het hoger onderwijs
Raad Hoger Onderwijs 11 oktober 2016 RHO-RHO-ADV-1617-001 Advies over de opleidingsgebonden extra studiekosten in het hoger onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219
Nadere informatieANTWOORD. Vraag nr. 483 van 5 april 2012 van GOEDELE VERMEIREN
VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN PASCAL SMET VLAAMS MINISTER VAN ONDERWIJS, JEUGD, GELIJKE KANSEN EN BRUSSEL Vraag nr. 483 van 5 april 2012 van GOEDELE VERMEIREN Hoger onderwijs Werkstudenten Onder
Nadere informatieEXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA
EXAMENCONTRACT VOOR HET VERWERVEN VAN EEN DIPLOMA TUSSEN DE ONDERGETEKENDEN, De Vrije Universiteit Brussel met zetel te 1050 Brussel, Pleinlaan 2, die rechtspersoonlijkheid geniet bij wet van 28 mei 1970
Nadere informatieAANVRAAGFORMULIER INFORMATIEVE BEREKENING STUDIETOELAGE academiejaar 2013 2014
STIP THOMAS MORE MECHELEN Adres: Zandpoortvest 11, 2800 Mechelen Tel.: +32(0)15 369 140 Fax: +32(0)15 369 149 E-mail: stip.mechelen@thomasmore.be www: www.thomasmore.be/stipmechelen AANVRAAGFORMULIER INFORMATIEVE
Nadere informatieAdvies over het nieuwe NVAO-reglement
Raad Hoger Onderwijs 8 oktober 2013 RHO-RHO-ADV-002 Advies over het nieuwe NVAO-reglement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be info@vlor.be
Nadere informatieInformatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)
Rijselstraat 5 8200 Brugge T 050 38 12 77 F 050 38 11 71 www.howest.be Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2013-2014 Inhoud Doel
Nadere informatieafgestudeerd? wat nu?!
afgestudeerd? wat nu?! Je hebt je diploma op zak, maar wat nu? Weet je al of je werk wil zoeken, verder wil studeren of misschien naar het buitenland trekt? En hoe pak je dit dan best aan? Heb je nog recht
Nadere informatieschool- en studietoelagen Vlaanderen is onderwijs Vraag ze op tijd aan (vanaf de kleuterschool).
Vlaanderen is onderwijs school- en studietoelagen Vraag ze op tijd aan (vanaf de kleuterschool). Gaat je kind naar school? Vraag dan een school- of studietoelage aan de Vlaamse overheid. Dat kan al vanaf
Nadere informatieADVIES. Raad Hoger Onderwijs. 20 juni 2005 RHO/IDR/ADV/001
ADVIES Raad Hoger Onderwijs 20 juni 2005 RHO/IDR/ADV/001 Advies over het voorontwerp van decreet tot wijziging van het decreet van 30 april 2004 betreffende de studiefinanciering en studentenvoorzieningen
Nadere informatie??! Bij wie kun je terecht? Aan de slag. Take a break?
Aan de slag Als je werkt worden je rechten en plichten vastgelegd in een arbeidsovereenkomst. Deze overeenkomst kan verschillende vormen aannemen en leg je schriftelijk vast. Lees je contract steeds aandachtig
Nadere informatieAdvies over voorontwerp van programmadecreet bij begrotingsaanpassing 2015
Algemene Raad 23 april 2015 AR-AR-ADV-1415-014 Advies over voorontwerp van programmadecreet bij begrotingsaanpassing 2015 Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32
Nadere informatieIndeling hoger onderwijs
achelor & master Sinds enkele jaren is de structuur van het hoger onderwijs in België afgestemd op die van andere Europese landen. Hierdoor kan je makkelijker switchen tussen hogescholen en universiteiten
Nadere informatieBRUGGEN BOUWEN TUSSEN SECUNDAIR EN HOGER ONDERWIJS: DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN. VLOR 24 oktober 2018
BRUGGEN BOUWEN TUSSEN SECUNDAIR EN HOGER ONDERWIJS: DE ONDERWIJSLOOPBAAN VAN JONGEREN VLOR 24 oktober 2018 Samenvatting 1. De structuur van het hoger onderwijs 2. Aspecten van de onderwijsloopbaan: Flexibilisering
Nadere informatieBANABA INTENSIEVE ZORGEN EN SPOEDGEVALLENZORG 2014-2015
BANABA INTENSIEVE ZORGEN EN SPOEDGEVALLENZORG 2014-2015 INHOUD 04 Doel van de opleiding 05 Banaba Intensieve zorgen en spoedgevallenzorg 06 Situering van de opleiding 08 Curricula 09 Individueel traject
Nadere informatieInformatiebrochure. Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding)
Informatiebrochure Verkorte opleiding: Professionele Bachelor in de Verpleegkunde (Brugopleiding) ACADEMIEJAAR 2012-2013 Inhoud Doel van de opleiding Situering van de opleiding Onderwijsvormen Onderwijsorganisatie
Nadere informatieAdvies over het voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXV
Algemene Raad 22 januari 2015 AR-AR-ADV-007 Advies over het voorontwerp van decreet betreffende het onderwijs XXV Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81
Nadere informatieWELKOM AAN HOWEST. opleidingen Kortrijk opleidingen Brugge algemene diensten
WELKOM AAN HOWEST opleidingen Kortrijk opleidingen Brugge algemene diensten 2 OVERZICHT VAN DE AVOND 1 2 3 HOGER ONDERWIJS ANNO 2019 STUDIEKEUZE MAKEN STUDENTEN- BEGELEIDING Isabel Uitdebroeck, opleidingsdirecteur
Nadere informatieFinanciering van het Hoger Onderwijs in Vlaanderen
Financiering van het Hoger Onderwijs in Vlaanderen Peter Parmentier, Agentschap voor Hoger Onderwijs, Volwassenenonderwijs en Studietoelagen - Ministerie van Onderwijs en Vorming 1 Korte voorstelling 2
Nadere informatieAdvies over het voorontwerp van decreet betreffende studentenvoorzieningen in Vlaanderen
Raad Hoger Onderwijs IDR / 2 februari 2012 RHO-RHO-ADV-006 Advies over het voorontwerp van decreet betreffende studentenvoorzieningen in Vlaanderen Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel
Nadere informatieAFGESTUDEERD? WAT NU?!
AFGESTUDEERD? WAT NU?! Je hebt je diploma op zak, maar wat nu? Weet je al of je werk wil zoeken, verder wil studeren of misschien naar het buitenland trekt? En hoe pak je dit dan best aan? Heb je nog recht
Nadere informatieWat na het secundair onderwijs?
Wat na het secundair onderwijs? Inhoud 1. Kiezen 3. Andere opleidingen 4. 7 de specialisatiejaren bso en Se-n-se 5. En nu informatie zoeken 1. Kiezen Neem je Begin op TIJD Jezelf verkennen Aanbod verkennen
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op de bijzondere wet van 8 augustus 1980 tot hervorming der instellingen, artikel 20;
Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van diverse besluiten, wat betreft de afstemming met het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid DE VLAAMSE
Nadere informatieAdvies over registratie van kansengroepen in het hoger onderwijs
ADVIES Raad Hoger Onderwijs 15 april 2008 RHO/IDR/ADV/005 Advies over registratie van kansengroepen in het hoger onderwijs VLAAMSE ONDERWIJSRAAD, KUNSTLAAN 6 BUS 6, 1210 BRUSSEL www.vlor.be Advies over
Nadere informatieInfosessie uitzendstudenten 16 mei Trees Deloddere (International Admissions and Mobility) An Francier (Juridische dienst studenten)
Infosessie uitzendstudenten 16 mei 2013 Trees Deloddere (International Admissions and Mobility) An Francier (Juridische dienst studenten) Infosessie uitzendstudenten Visum Inschrijving aan KU Leuven Kinderbijslag
Nadere informatieAdvies over de moderniseringsagenda hoger onderwijs van de Europese Unie
Raad Hoger Onderwijs 8 maart 2016 RHO-RHO-ADV-1516-006 Advies over de moderniseringsagenda hoger onderwijs van de Europese Unie Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieschool- en studietoelagen Nieuw eenvoudig aanvraagformulier Vlaanderen is onderwijs
Vlaanderen is onderwijs school- en studietoelagen Nieuw eenvoudig aanvraagformulier Gaat je kind naar school? Vraag dan een school- of studietoelage aan de Vlaamse overheid. Dat kan al vanaf de kleuterschool
Nadere informatieWELKOM AAN HOWEST. opleidingen Kortrijk opleidingen Brugge algemene diensten
WELKOM AAN HOWEST opleidingen Kortrijk opleidingen Brugge algemene diensten 2 OVERZICHT VAN DE AVOND 1 2 3 HOGER ONDERWIJS ANNO 2018 STUDIEKEUZE MAKEN STUDENTEN- BEGELEIDING Isabel Uitdebroeck, opleidingsdirecteur
Nadere informatieBuitengewoon onderwijs
Academiejaar 2014/2015 Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Artesis Plantijn Hogeschool Antwerpen Bachelor na bachelor Buitengewoon onderwijs Een bachelor na bachelor aan onze hogeschool is niet
Nadere informatiehet leefloon Versie december 2013 LEEFLOON
het leefloon Versie december 2013 LEEFLOON HET RECHT OP EEN LEEFLOON in twaalf stappen... Een leefloon, wat is dat? Wanneer krijg ik het leefloon? Waar moet ik het leefloon aanvragen? Wat zal er na de
Nadere informatieAdvies armoede en hoger onderwijs
Raad Hoger Onderwijs IDR / 11 oktober 2011 RHO-RHO-ADV-003 Advies armoede en hoger onderwijs Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99 F +32 2 219 81 18 www.vlor.be info@vlor.be
Nadere informatieAdvies van 10 maart 2014 met betrekking tot de wijziging van het koninklijk besluit van 22 november 1990
Advies van 10 maart 2014 met betrekking tot de wijziging van het koninklijk besluit van 22 november 1990 betreffende de diploma's van de kandidaat-accountants en de kandidaat-belastingconsulenten Ontwerp
Nadere informatieWEGWIJS VOOR studenten. Versie januari 2017 Studenten
WEGWIJS VOOR studenten Versie januari 2017 Studenten WEGWIJS VOOR STUDENTEN in tien stappen... Wanneer ben ik student binnen de OCMW wetgeving? Tot welk OCMW moet ik me richten voor mijn eerste hulpaanvraag?
Nadere informatieDE VLAAMSE REGERING, Gelet op het decreet van 8 juni 2007 betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap;
Besluit van de Vlaamse Regering houdende wijziging van diverse besluiten, wat betreft de afstemming met het decreet van 27 april 2018 tot regeling van de toelagen in het kader van het gezinsbeleid DE VLAAMSE
Nadere informatievoor studenten 18de editie centen Deze brochure is een realisatie van de studentenvoorzieningen van alle hogescholen en universiteiten in Vlaanderen.
3 kinderbijslag 1 centen voor studenten 2014 18de editie maart 2014 Deze brochure is een realisatie van de studentenvoorzieningen van alle hogescholen en universiteiten in Vlaanderen. STUVO_cvs binnenwerk_revisie_v3.indd
Nadere informatieONTWERP VAN DECREET. betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN
Zitting 2008-2009 25 maart 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de kwalificatiestructuur AMENDEMENTEN Zie: 2158 (2008-2009) Nr. 1: Ontwerp van decreet 5571 OND 2 AMENDEMENT Nr. 1 Artikel 7 In a), tweede
Nadere informatieLEERKREDIET. Wat? - een systeem om de studievoortgang te bewaken - elke student krijgt een "rugzakje" met 140 studiepunten
Wat? - een systeem om de studievoortgang te bewaken - elke student krijgt een "rugzakje" met 140 studiepunten Waarom? studenten aanzetten tot een bewuste studiekeuze Resultaat? aanmoediging en beloning
Nadere informatieStuderen aan de KU Leuven : vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe dienst Studieadvies
Studeren aan de KU Leuven : vrijheid en flexibiliteit of bewaking en strenge regels? Bart Dejonghe dienst Studieadvies Inhoud - Flexibilisering van het hoger onderwijs - Leerkrediet (Vlaamse overheid)
Nadere informatieONTWERP VAN DECREET. betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING
Zitting 2006-2007 30 mei 2007 ONTWERP VAN DECREET betreffende de studiefinanciering van de Vlaamse Gemeenschap TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING Zie: 1171 (2006-2007) Nr. 1: Ontwerp van decreet
Nadere informatieBachelor in het onderwijs: secundair onderwijs. Studieomvangvermindering Werkstudenten Voor een diploma bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs
Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Studieomvangvermindering Werkstudenten Voor een diploma bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs 2014-2015 Arteveldehogeschool Bachelor in het onderwijs:
Nadere informatieAdvies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement
Algemene Raad 20 december 2012 AR-AR-ADV-010 Advies over het voorstel van onderwijskwalificatie graduaat in het winkelmanagement Vlaamse Onderwijsraad Kunstlaan 6 bus 6 BE-1210 Brussel T +32 2 219 42 99
Nadere informatieAdvies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs
ADVIES Raad Levenslang en Levensbreed Leren 18 december 2007 RLLL/MDR/ADV/003 Advies over bijkomende opleidingsprofielen voor de studiegebieden Bouw en Hout van het secundair volwassenenonderwijs VLAAMSE
Nadere informatie