Wat betekent pensioen voor jou? 4. Samenvatting Jaarverslag Partnertoeslag AOW verdwijnt in

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wat betekent pensioen voor jou? 4. Samenvatting Jaarverslag 2008 6. Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 12"

Transcriptie

1 Jaargang 8 juli 2009 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group Pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM Wat betekent pensioen voor jou? 4 Samenvatting Jaarverslag Partnertoeslag AOW verdwijnt in

2 2 focus juli Van de redactie... Z oals u van ons gewend bent staat de zomereditie van Focus in het teken van het jaarverslag. Op pagina 6 vindt u de samenvatting van het jaarverslag Gezien de turbulente financiële ontwikkelingen van het afgelopen jaar, zal het u niet verbazen dat in het jaarverslag van uw fonds, de crisis en de gevolgen daarvan een belangrijk onderwerp vormen. Ook voor uw pensioenfonds zijn de resultaten van de financiële crisis zichtbaar. Dankzij het adequate beleid van het bestuur van uw pensioenfonds, zijn de afgelopen jaren de nodige buffers opgebouwd. In vergelijking met veel andere fondsen is de huidige financiële positie van uw fonds daarom relatief gunstig. Deze keer... Dat de financiële crisis in 2009 nog veel aandacht krijgt van de media leest u in de rubriek Wat betekent pensioen voor jou? Uw collega s vertellen hoe zij de gevolgen van de crisis ervaren in relatie tot het eigen pensioen. Wij streven ernaar u goed op de hoogte te houden van de financiële situatie van uw fonds. Wij realiseren ons dat u, juist in deze onzekere tijden, behoefte heeft aan helderheid. Veel leesplezier en een mooie zomer. Wilt u reageren op een van de artikelen in de Focus dan kan dat via focus@klmgrondfonds.nl. 3. Bewijs van in leven zijn Een internationaal erkend standaardmodel 4. Wat betekent pensioen voor jou? Pensioen in de media 6. Jaarverslag 2008 Een samenvatting 10. JOEP Wie of wat is JOEP? 11. Uniform Pensioenoverzicht (UPO) Financieel plannen wordt eenvoudiger 12. Partnertoeslag AOW vervalt in 2015 Moet u actie ondernemen? 13. Woordzoeker 14. Laatste Pensioen In Zicht dagen Geboren voor 1950? 15. Vragen uit de praktijk Prepensioen, hoe werkt dat ook alweer? Bestuur Algemeen Pensioenfonds KLM Leden Jan van den Brink, Dick Dees (voorzitter), Pieter van Gent Bert Gerritsma, Rob Hougée, Miriam Kartman, Rob Kies Bert Kroezen, Gerard Lagendaal (vicevoorzitter) Gerda van der Landen, Peter Schelvis (vicevoorzitter) Ivo Slikkerveer, Toon Woltman Plaatsvervangende leden Fred Bevers, Leonne Jansen, Bob van der Wal I E Pensioenservice@klmgrondfonds.nl T (020) F (020) Colofon Focus verschijnt drie maal per jaar en wordt verstuurd aan deelnemers en gepensioneerden van het Algemeen Pensioenfonds KLM. Redactie Monique van Dulken, Fons Lodder, Ricardo Munier, Ike Veenendaal, Erik Voorhoeve Redactieadres Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen, focus@klmgrondfonds.nl Vormgeving FUNCKE communications & design, Haarlem Druk LenoirSchuring, Amstelveen Fotografie o.a. Yon Gloudemans Fotografie, Amsterdam

3 3 Standaardmodel voor bewijs van in leven zijn Er komt een internationaal erkend standaardmodel van het zogeheten bewijs van in leven zijn ofwel attestatie de vita. Dit nieuwe model zal de vele verschillende verklaringen vervangen die momenteel in het internationale rechtsverkeer in omloop zijn. Hiermee kan de gepensioneerde in het buitenland aantonen dat hij/zij in leven is. Belang van internationaal standaardmodel Het voorstel is vooral van belang voor gepensioneerden die in een ander land wonen dan het land waar zij een recht op uitkering van een pensioen hebben opgebouwd. Uw pensioenfonds vraagt pensioengerechtigden namelijk regelmatig om een verklaring dat hij/zij in leven is om na te gaan of er nog recht is op het pensioen. Het nieuwe model maakt het voor gepensioneerden makkelijker om in internationaal verband een bewijs te overleggen. Voor uitkerende instanties wordt het eenvoudiger om de verklaring te beoordelen. Dit bevordert de rechtszekerheid. De huidige praktijk kent vele verschillende soorten verklaringen en kan internationaal tot verwarring leiden omdat uitkerende instanties moeite hebben dergelijke stukken op hun waarde te beoordelen. Bovendien zijn gepensioneerden goedkoper uit, omdat doorgaans ook een vertaling door een beëdigd vertaler wordt verlangd. Deze is nu niet meer nodig. De regeling van het kabinet sluit ook aan bij de ontwikkeling dat er steeds meer behoefte bestaat aan een bewijs waarmee iemand juist internationaal kan aantonen dat hij in leven is. Dit heeft te maken met de toegenomen mobiliteit van mensen. Hierdoor komt het steeds vaker voor dat gepensioneerden recht hebben op een pensioen dat uitgekeerd wordt door een instantie die in een ander land is gevestigd dan het land waar zij wonen. Wetsvoorstel De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer. Op het moment dat er meer bekend is over het standaardmodel bewijs van in leven zijn zal het pensioenfonds de in het buitenland woonachtige gepensioneerden nader informeren.

4 4 focus juli Wat betekent pensioen voor jou? Pensioen in de media door wilbert van haneghem Chantal Schotborg (33): Maak me er wel druk om I k heb mij eerlijk gezegd nooit veel in het onderwerp pensioenen geïnteresseerd. Nu het door de crisis zoveel in het nieuws is, vind ik dit wel een goed moment om me er meer in te verdiepen, aldus sector assistente Cabin Crew Management Chantal Schotborg. Ze wil hiermee beginnen door de Focus vaker te lezen en de site van het pensioenfonds te bekijken, het overige pensioennieuws ziet zij al op televisie. De informatie in de media over pensioenen verandert wel heel vaak, vervolgt Schotborg, dat maakt het er niet makkelijker op en het is en blijft ver weg voor mij. Over het eventueel verhogen van de AOW-leeftijd naar 67 jaar is Schotborg stellig: Ik ken niemand hier op kantoor die in een fulltime functie tot aan deze leeftijd zou kunnen blijven werken. Ik kan het me voor mijzelf zeker niet voorstellen, maar tegelijkertijd maak ik me er wel druk om. Heb ik tegen die tijd niet een veel te kleine pot geld om nog leuk te leven? Om op vakantie te gaan bijvoorbeeld? Schotborg merkt op dat er zoveel reserves bij de pensioenfondsen zijn verdwenen door de financiële crisis, dat er zeker maatregelen moeten volgen. Een strenger toezicht van De Nederlandsche Bank en het wellicht niet indexeren van pensioengelden zijn volgens haar enkele opties. Je denkt dat je het allemaal wel op orde hebt, maar de financiële gevolgen voor individuele personen zie ik ook in mijn directe omgeving. Zonder extra spaarpotje is het soms lastig rondkomen. De grote vraag voor mij is nu: spaar ik meer op een bankrekening of ga ik toch een pensioenverzekering afsluiten?

5 5 Joep Hanneman (77): Ik had makkelijk kunnen doorwerken M ijn interesse in pensioenen begon al zestig jaar geleden, toen ik lid werd van de vakbeweging. Er is sinds die tijd weinig veranderd in de houding van mensen ten aanzien van het onderwerp: ook toen al wilde niemand over pensioenen praten. Zelfs niet toen in de jaren zestig van de vorige eeuw er een inflatie was van 13%, memoreert oud-hoofd bedrijfsbureau bij de Technische Dienst Joep Hanneman. Volgens hem heeft KLM en het pensioenfonds ook, in het verleden zijn ups and downs gekend en doorstaan. Ook nu verwacht hij dat wij het overleven, omdat er door de langetermijnvisie van het fonds een stevige basis is. Maar het is nu wel heel drastisch, voegt Hanneman er aan toe, en het was niet te voorzien. Als oud-bestuurslid van de vakbond en de Vereniging van Gepensioneerden der KLM (VG) is hij goed ingewijd in de materie. Op televisie is iedereen opeens deskundige en word je overvoerd met vaak negatieve berichten over de crisis en pensioenen. Mensen worden onnodig bang gemaakt. Ik word regelmatig om advies gevraagd door vrienden en oud-collega s en hen vertel ik dat ons pensioenfonds best wel tegen een stootje kan zolang de crisis niet te lang duurt. Ik heb er dan ook het volste vertrouwen in dat het goed komt! Over eventueel door de overheid te nemen maatregelen zegt Hanneman: Toen ik met pensioen ging, had ik nog makkelijk kunnen doorwerken hoor. We worden allemaal ouder tegenwoordig en dat vraagt om een oplossing. Maar dat laat ik graag over aan de huidige pensioenexperts. Joep Hanneman geniet na 45 dienstjaren nu van zijn pensioen en doet nog met plezier aan vrijwilligerswerk.

6 6 focus juli Samenvatting Jaarverslag 2008 Het jaar 2008 was een turbulent jaar voor pensioenfondsen. Het stond in het teken van de wereldwijde crisis op de financiële markten. De ontwikkelingen van de beleggingsportefeuille en de dekkingsgraad waren belangrijke onderwerpen in de bestuursvergaderingen. Daarnaast werd een start gemaakt met het verantwoordingsorgaan, de vernieuwde deelnemersraad en intern toezicht. Beleggingen De financiële crisis, die in 2007 was ingezet, versterkte zich in de tweede helft van Nadat een aantal banken in de problemen kwam, ontstond er grote onrust op de financiële markten en sloeg de kredietcrisis over op de reële economie. Hoewel financiële crises horen bij een vrije kapitalistische economie, was de omvang en snelheid van de huidige crisis ongekend. De daling van de aandelenmarkten is zelfs vergeleken met andere crises zeer groot en doet daarom denken aan de grote crisis van de jaren 30 in de vorige eeuw. Als een van de oorzaken kan genoemd worden dat met name in de VS lang te makkelijk geld kon worden geleend. Dit vertaalde zich uiteindelijk in een huizenbubble. In combinatie met de gunstige economische ontwikkelingen heeft dit geleid tot een te lage risicoperceptie in de beleggingswereld. De correctie die daarop volgde zorgde er dan ook voor dat alle beleggingen met iets van risico het in het afgelopen jaar zeer slecht hebben gedaan. De totale portefeuille van het fonds heeft over 2008 een negatief rendement laten zien. In het strategische beleggingsbeleid wordt rekening gehouden met economische terugval. Het herstel van de situatie van het pensioenfonds is echter mede afhankelijk van het herstel van de economie. Dekkingsgraad De ontwikkelingen op de financiële markten hadden een desastreuze uitwerking op de financiële positie van de Nederlandse pensioenfondsen. Dit kwam vooral omdat de daling van de aandelenkoersen gecombineerd werd met een daling van de lange termijn rente. Een graadmeter van de positie van een pensioenfonds is de dekkingsgraad, de verhouding tussen vermogen en verplichtingen. De dekkingsgraden van veel Nederlandse fondsen zijn door deze situatie ver onder het wettelijk vereiste minimum van 105% terecht gekomen. De Nederlandsche Bank (DNB) houdt toezicht op de fondsen en eist in zulke gevallen een lange- en/of kortetermijnherstelplan. Ook het Algemeen Pensioenfonds KLM heeft herstelplannen op moeten stellen. Dit is gedaan op basis van een grondige continuïteitsanalyse. De plannen zijn in het eerste kwartaal van 2009 ingediend bij DNB. Door de inmiddels verbeterde financiële positie vervalt het kortetermijnherstelplan voor het fonds. De dekkingsgraad per 31 december 2008 was 107,8% (na indexatie). De huidige dekkingsgraad kunt u vinden op

7 7 In dit bijzondere verslagjaar zijn grote inspanningen verricht. Het bestuur spreekt zijn dank uit voor al degenen die zich in het afgelopen jaar hebben ingezet voor het fonds. Gerard Lagendaal: Voor het bestuur vormden deze gebeurtenissen alle reden om de fondspositie dagelijks te volgen en frequent bijeen te komen om ontwikkelingen te analyseren en mogelijke maatregelen te bespreken. Het bestuur plaatst overigens een kanttekening bij de verslechtering van de financiële positie van het fonds, omdat deze in belangrijke mate een boekhoudkundige oorzaak heeft. De vraag is in hoeverre de voorgeschreven wijze waarop de waardering van de verplichtingen plaatsvindt, de juiste basis is geweest. Verder constateert het bestuur dat het in de voorgaande jaren ontwikkelde beleid effect heeft gehad. De opgebouwde forse financiële buffers hebben in 2008 precies gedaan waarvoor zij zijn gevormd, namelijk het opvangen van de koersdalingen.

8 8 focus juli Verhoging van de pensioenen In het licht van de financiële crisis, de beweeglijkheid van de financiële markten in het najaar 2008 en de dalende dekkingsgraad besloot het bestuur in december om het besluit voor verhoging van de pensioenen uit te stellen tot Op 5 januari 2009 besloot het bestuur over te gaan tot volledige indexatie. Gezien de penibele situatie van veel Nederlandse pensioenfondsen was dit een relatief gunstig teken. Goed pensioenfondsbestuur en medezeggenschap In 2008 gaf het pensioenfonds mede invulling aan de nieuwe governance principes. Het verantwoordingsorgaan en de visitatiecommissie gingen van start. Het verantwoordingsorgaan beoordeelt elk jaar het door het bestuur gevoerde beleid. De visitatiecommissie beoordeelt het functioneren van het bestuur op het gebied van processen, procedures en het beheersen van lange termijn risico s. De visitatiecommissie zal haar eerste onderzoek bij het fonds uitvoeren in de tweede helft van De bevindingen van het verantwoordingsorgaan voor uw pensioenfonds zijn opgenomen in het jaarverslag. Daarnaast trad per 1 januari 2008 de vernieuwde deelnemersraad aan. Het doel van de deelnemersraad is om te adviseren over concrete besluiten en algemeen beleid. Ook volgt de raad de uitvoering van het beleid kritisch. Het bestuur heeft de bijdrage van de deelnemersraad in 2008 zeer gewaardeerd. De communicatie over de gevolgen van de kredietcrisis voor het pensioenfonds is regelmatig aan bod gekomen. Daarnaast kreeg de Focus een nieuw jasje. U kunt het volledige jaarverslag inzien via of opvragen via telefoonnummer (020) Peter Schelvis, vicevoorzitter: Op het moment van vaststellen van het jaarverslag is een bestuurlijke commissie bezig met een grondige evaluatie van het beleid en verkenning van verschillende scenario s en beleids alternatieven. In dat kader wordt ook uitdrukkelijk aandacht geschonken aan de mogelijkheden tot afdekking van aandelen- en/of rente risico s. Communicatie In 2008 besteedde het fonds aandacht aan de jongere deelnemers in het pensioenfonds. In het project Check-It werd met jongere deelnemers besproken hoe de betrokkenheid van jongeren bij het pensioen fonds te vergroten. Zij hebben het bestuur hierover geadviseerd en voor 2009 staat een gerichte jongerenactiviteit op het programma. In 2008 ontvingen de deelnemers de wettelijk verplichte uitingen als het Uniform Pensioenoverzicht en de nieuwe deelnemers ontvingen de startbrief. Ook de Pensioen In Zicht dagen werden weer georganiseerd voor de deelnemers die bijna met pensioen gaan.

9 9 Kerncijfers (bedragen in EUR miljoen) Deelnemers Aantal actieve deelnemers Aantal gewezen deelnemers Aantal pensioengerechtigden Totaal Premies en uitkeringen Premies vóór premiekorting 165,0 158,1 Premiekorting -68,7-111,5 Premies na premiekorting 96,3 46,6 Pensioenuitkeringen 124,2 117,9 Vermogen Stichtingskapitaal en reserves 339, ,7 Voorziening pensioenverplichtingen 3.554, ,3 Dekkingsgraad (na indexering) 107,8% 179,7% Indexering Pensioenrechten actieve deelnemers 3,02% 3,53% Ingegane pensioenen en premievrije pensioenrechten 2,5% 1,5% Beleggingen Vastgoed 317,6 397,1 Aandelen 1.552, ,1 Vastrentende waarden 2.210, ,0 Overig -182,4 124,7 Totaal 3.897, ,9 Totaalrendement -20,8% 3,4% Vijfjaarsgemiddeld totaalrendement 3,3% 11,1% Tienjaarsgemiddeld totaalrendement 3,7% 7,2%

10 10 focus juli KOMT Joep is jong en enthousiast en geïnteresseerd in pensioen. Weet jij hoeveel pensioen je later krijgt? Houd de aankondigingen in de gaten en laat je verrassen!

11 11 Uniform Pensioenoverzicht 2009 Ook dit jaar ontvangt u een Uniform Pensioenoverzicht (UPO). Op dit overzicht vindt u alle pensioenbedragen die op uw persoonlijke situatie van toepassing zijn. Alle pensioenfondsen en verzekeraars maken gebruik van hetzelfde overzicht, vandaar de term uniform. Heeft u pensioen opgebouwd bij verschillende fondsen of verzekeraars, dan kunt u de bedragen uit de verschillende overzichten makkelijk bij elkaar optellen. De vergelijkbaarheid van het UPO maakt een financiële planning eenvoudiger. Toeslagenlabel De overheid vindt het belangrijk dat werknemers weten ofen in welke mate hun pensioen waardevast is en wat de verwachting voor de toekomst is. Vanuit de Pensioenwet is daarom per 1 januari 2009 het toeslagenlabel verplicht. Het toeslagenlabel is een plaatje dat in één oogopslag duidelijk moet maken of en hoe waardevast uw pensioen is. Het toeslagenlabel geeft de verwachting aan hoe het pensioen meegroeit met de stijging van de prijzen (inflatie). Het toeslagenlabel zegt niets over het pensioen dat u jaarlijks opbouwt of de kwaliteit van de pensioenregeling. Een goed toeslagenlabel wil niet zeggen dat de pensioenregeling in zijn geheel goed is. Andersom betekent een laag toeslagenlabel niet dat de pensioenregeling slecht is. Als het toeslagenlabel op uw regeling van toepassing is, staat deze vermeld op uw UPO.

12 12 focus juli Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 Iedereen die 65 jaar of ouder is en in Nederland woont of heeft gewoond, ontvangt een AOW-uitkering van de overheid. Als u een partner heeft die jonger is dan 65 en die geen of weinig inkomen heeft, dan ontvangt u een partnertoeslag. Dit gaat veranderen per 1 januari Per 1 januari 2015 stopt de partnertoeslag AOW voor nieuwe AOW-ers, met een partner die in 1950 of later is geboren. Is uw partner geboren vóór 1950 dan blijft u ook vanaf 2015 recht behouden op een partnertoeslag. Moet u actie ondernemen? Dat hangt af van uw persoonlijke situatie en dan vooral uw pensioensituatie op het moment dat u 65 jaar wordt. Wat zijn uw persoonlijke wensen, wat voor lasten verwacht u, heeft u nog uitgaven voor uw kinderen of bezit u een eigen huis? Allemaal zaken die dan van belang zijn. Misschien heeft uw partner een eigen inkomen of kan het vervallen van de partnertoeslag op een andere manier worden opgevangen. Hoe kunt u nadelige gevolgen opvangen? U en uw partner leggen geld opzij door te sparen of te beleggen; U blijft langer doorwerken; Uw partner gaat werken; U sluit een lijfrente af (beperkt mogelijk); U maakt gebruik van een hoog/laag uitkering in uw pensioen. De AOW wordt uitgevoerd door de Sociale Verzekeringsbank. Voor meer informatie over de AOW zie

13 13 Woordzoeker Vul de puzzel in door alle hieronder opgegeven woorden in het diagram weg te strepen. De overgebleven letters vormen het begin van een zin. Maak de zin af en maak kans op een cadeaubon voor een complete belevenis. Stuur de oplossing vóór 1 september 2009 naar de redactie van Focus. Per mail: focus@klmgrondfonds.nl, of per post: Redactie Focus, Postbus 123, 1180 AC Amstelveen. De winnaars krijgen persoonlijk bericht. AANLOOP AFSCHEIDSCADEAU ALGEMENE OUDERDOMSWET BEREKENINGEN BLOEMEN COLLEGA DIENSTJAREN DRUK GELD HOBBY KINDEREN KLUSSEN LEEFTIJD LEUK LEVENSGENIETER LEVENSONDERHOUD LEZEN LICHAAMSBEWEGING LIEFHEBBERIJEN ONTSPANNING OUDEDAGSVOORZIENING OUDERDOM OVERWINTEREN PARTNER PENSIOENBREUK PENSIOENFONDS PENSIOENOPBOUW PENSIOENPREMIE PLANNEN POLITIEK PREMIE REIZEN RIMPELS RUST SCHOUWBURG SPORTBEOEFENING THUIS TREINREIS TUINIEREN UITSLAPEN UITSTAPJE VISSEN VRIJE TIJD VRIJETIJDSBESTEDING E N A G E L L O C O N T S P A N N I N G B E G N I D E T S E B S D Y T E Y R V N E R E I N Y N V U I T S T A P J E G P E R E L N E T W L E Z E N B A A T O A E S E D I E Y E E U E N E R L L E N F D N S K N C I R Y I P O Z S S N I O S L S S U E I H Z E R M S I B T O N I C E P O I L N K A R B V E E D I P E N H E O M N O K I E A O B T R M U N G O E D R R E E E P N N M O E U P S O S O I N T E S T I N Y G R S V H I I A N D D F B E S R T O B D E I B S F N R E R S R E N I O I H B R L N M E G E I V U C T O E V E L I O O E E P P W A I E K A S E N T D O O H S U U G L E E D L R D E F T H E P U N I K N K D A L G E M E N E O U D E R D O M S W E T N S I D A N N D I E N S T J A R E N I P N S N U V I O S O V E R W I N T E R E N E O G O N R E I M E R P N E O I S N E P N M Y G R U B W U O H C S L E E F T Y D Oplossing:

14 14 focus juli Laatste Pensioen In Zicht dagen najaar 2009 Geboren voor 1950? B ent u geboren voor 1950, dan valt u onder het pensioenreglement In het najaar van 2009 worden voor mensen die in de regeling 2002 vallen voor de laatste keer Pensioen In Zicht dagen georganiseerd. Tijdens een Pensioen In Zicht dag wordt informatie gegeven over de pensioenregeling, verzekeringen en IPB. Daarnaast is er aandacht voor gezondheid en vrijetijdsbesteding na pensionering. Ook partners zijn van harte uitgenodigd voor de Pensioen In Zicht dagen. De precieze data zijn op dit moment nog niet vastgesteld, maar u kunt uw interesse voor het bijwonen van één van de dagen alvast kenbaar maken via een mail naar communicatie@klmgrondfonds.nl of via (020) U ontvangt dan een uitnodiging wanneer de dagen bekend zijn. Reglementswijzigingen Het bestuur van het pensioenfonds heeft recent enige wijzigingen in de reglementen doorgevoerd. In de reglementsbepalingen over het verlenen van toeslagen op het pensioen (artikel 27 van Pensioenreglement 2002 en artikel 24 van Pensioenreglement 2006) is verduidelijkt dat de voorwaardelijke toeslagverlening wordt gefinancierd uit de door het fonds behaalde beleggingsrendementen. Daarmee is de tekst in overeen stemming gebracht met de wettelijke voorschriften op dit punt. Deze reglements wijzigingen moeten nog door het arbeidsvoorwaardelijk overleg worden goedgekeurd. Daarnaast zijn op verzoek van de toezichthouder (De Nederlandsche Bank) nog enige andere wijzigingen in Pensioenreglement 2002 en Pensioenreglement 2006 door gevoerd. Het gaat om tekstuele verbeteringen die niet van invloed zijn op de inhoud van de pensioenregeling.

15 15 Vr gen uit de praktijk... Het prepensioen Hoe werkt dat ook alweer? Uw pensioenfonds ontvangt dagelijks vele vragen. In deze rubriek wordt antwoord gegeven op een in de praktijk veel gestelde vraag. Wellicht voor u als lezer van Focus niet alleen inte ressant om te lezen, maar in voorkomende gevallen ook praktisch bruikbaar. De regels voor het prepensioen zijn vastgelegd in het Prepensioenreglement Dit reglement is van toepassing op deelnemers die vóór 1 januari 1950 zijn geboren. Een belangrijk begrip in het reglement is de normprepensioenleeftijd. Op de normprepensioenleeftijd gaat het pensioenfonds uw prepensioen (en het ploegendienstprepensioen) uitkeren. De normprepensioenleeftijd ligt in beginsel op 61,5 jaar. Eigen bijdrage Heeft u er in het verleden voor gekozen om een eigen bijdrage te betalen voor het prepensioen? Dan ligt uw normprepensioenleeftijd vóór de leeftijd van 61,5 jaar. Dit is afhankelijk van de hoogte van de eigen bijdrage. Bij een eigen bijdrage van: 1% is uw normprepensioenleeftijd 61 jaar 2% is uw normprepensioenleeftijd 60,5 jaar 3% is uw normprepensioenleeftijd 60 jaar. U betaalt de eigen bijdrage uiterlijk tot uw normprepensioenleeftijd of tot de datum waarop u eerder met prepensioen gaat. De eigen bijdrage vindt u terug op uw salarisstrook. Op de normprepensioenleeftijd met pensioen Gaat u op uw normprepensioenleeftijd met pensioen en wilt u buiten KLM aan de slag gaan? Daar is geen bezwaar tegen. Uw inkomsten uit arbeid worden dan niet op uw prepensioen in mindering gebracht. Zowel op uw pensioen als op uw inkomsten uit arbeid wordt belasting geheven. Eerder met prepensioen Wilt u al vóór uw normprepensioenleeftijd met prepensioen? Dat kan. U kunt uw prepensioen vervroegd opnemen vanaf uw 60ste verjaardag. Let u er wel op dat bij vervroeging het maandelijkse prepensioenbedrag dat aan u wordt uitgekeerd lager is. Dit komt omdat er over een langere periode pensioen aan u wordt uitgekeerd. Let u er ook op dat er bij vervroeging van uw pensioen fiscale voorwaarden gelden. Het vervroegde pensioen moet uw arbeidsinkomen vervangen. Daarom stelt de fiscus bij pensioenvervroeging de voorwaarde dat u uw arbeidzame leven beëindigt en dat u ook niet de intentie hebt om weer aan de slag te gaan.

16

Wat betekent pensioen voor jou? 4. Samenvatting Jaarverslag 2008 6. Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 14

Wat betekent pensioen voor jou? 4. Samenvatting Jaarverslag 2008 6. Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 14 Jaargang 8 juli 2009 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group Pensioenblad voor het vliegend personeel van KLM Wat betekent pensioen voor jou? 4 Samenvatting Jaarverslag

Nadere informatie

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds

Geef pensioen de aandacht die het verdient. Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Geef pensioen de aandacht die het verdient Jaarbericht Stichting Pensioenfonds Vijf mythes over pensioen Over pensioenen zijn meerdere mythes in omloop. Het is belangrijk om te weten hoe het wel zit. De

Nadere informatie

Wat betekent pensioen voor jou? 3. Het toeslagenlabel Wat is dat eigenlijk? 4. Pensioenbedragen en percentages 2009 6

Wat betekent pensioen voor jou? 3. Het toeslagenlabel Wat is dat eigenlijk? 4. Pensioenbedragen en percentages 2009 6 Jaargang 8 februari 2009 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group Pensioenblad voor het grondpersoneel van KLM Wat betekent pensioen voor jou? 3 Het toeslagenlabel

Nadere informatie

Verkort Jaarverslag 2013

Verkort Jaarverslag 2013 Verkort Jaarverslag Han Thoman: Ons bestuur is zich echt goed bewust van de risico s die het pensioenfonds loopt. Voorzitter Han Thoman Onze financiële positie is redelijk maar moet nog beter Een jaar

Nadere informatie

Samenvatting Jaarverslag 2008 4. Wat betekent pensioen voor jou? 8. Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 16

Samenvatting Jaarverslag 2008 4. Wat betekent pensioen voor jou? 8. Partnertoeslag AOW verdwijnt in 2015 16 Jaargang 8 juli 2009 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group Pensioenblad voor het cabinepersoneel van KLM Samenvatting Jaarverslag 2008 4 Wat betekent pensioen

Nadere informatie

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017.

Nieuws. Gezond maar alert. Pensioenfonds IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag. De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Pensioenfonds Verkort jaarverslag Gezond maar alert De financiële situatie van het pensioenfonds verbeterde in 2017. Nieuws IN DIT NUMMER: Augustus 2018 Hierdoor was het mogelijk de opgebouwde pensioenen

Nadere informatie

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen?

1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? 1. Waarom moet het pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste oorzaken: 1. Nederlanders worden steeds ouder. Met name de laatste

Nadere informatie

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek

Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw werknemers en hun pensioen in de Metaal en Techniek Uw onderneming is actief in de Metaal en Techniek. Daarom is het pensioen van uw werknemers ondergebracht bij Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT).

Nadere informatie

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad

Pensioen Nieuws. Lichte daling dekkingsgraad Pensioen Nieuws Een uitgave van Stichting Pensioenfonds AVEBE #11 juni 14 1 Financiële situatie Pensioenfonds AVEBE 2 Bereid je tijdig voor op je pensioen Uw pensioenoverzicht: weet hoe u er voor staat

Nadere informatie

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005

AMF een goed geregeld pensioen. Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 AMF een goed geregeld pensioen Bulletin Algemeen Mijnwerkersfonds 2005 Het bestuur van het Algemeen Mijnwerkersfonds (AMF) wil haar rechthebbenden van goede en belangrijke informatie voorzien. Leest u

Nadere informatie

Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer

Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer We zorgen ervoor dat u goed zit 2 Waarom deze brochure? Het is prettig als u eerder kunt stoppen met werken. U moet dan uw rekeningen

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen.

Je bouwt partnerpensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Voor je kinderen is er wezenpensioen. Hoe is jouw pensioen geregeld? Wat krijg je in onze pensioenregeling? Ouderdomspensioen Je bouwt ouderdomspensioen op met de pensioenregeling van Pensioenfonds Detailhandel. Je krijgt dit ouderdomspensioen

Nadere informatie

Hoe zit het met mijn prepensioen?

Hoe zit het met mijn prepensioen? We zorgen ervoor dat u goed zit Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het personenvervoer Printvriendelijke versie Waarom deze brochure? Het is prettig als u eerder kunt stoppen met werken.

Nadere informatie

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014

Pensioenfonds Robeco. Populair Jaarverslag 2014 Pensioenfonds Robeco Populair Jaarverslag 2014 2014 was een bewogen jaar voor Pensioenfonds Robeco door de sterk dalende rente en de veranderende wet- en regelgeving. In het jaarverslag blikken wij als

Nadere informatie

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw

Wanneer gaat u met pensioen: eerder of later? AOW-leeftijd verschuift opnieuw Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? De Ahold Pensioenregeling 2015 Geachte heer, mevrouw, Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Als u 21 jaar of ouder bent, bouwt u vanaf uw datum in dienst pensioen bij ons op. Dit

Nadere informatie

Hoe zit het met mijn prepensioen?

Hoe zit het met mijn prepensioen? We zorgen ervoor dat u goed zit Hoe zit het met mijn prepensioen? Als u werkt in het goederenvervoer Printvriendelijke versie Waarom deze brochure? Het is prettig als u eerder kunt stoppen met werken.

Nadere informatie

Later AOW en pensioen

Later AOW en pensioen Pensioenflits Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie + Verkort jaarverslag Juli 2017 De Pensioenflits is een uitgave van uw Bedrijfstakpensioenfonds voor de Betonproductenindustrie

Nadere informatie

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen

Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen Veel gestelde vragen kwartaalcijfers pensioenfondsen 1. De kwartaalcijfers van de pensioenfondsen zijn negatief. Hoe komt dat? Het algemene beeld is dat het derde kwartaal, en dan in het bijzonder de maand

Nadere informatie

VERGEET NIET UIT TE CHECKEN...

VERGEET NIET UIT TE CHECKEN... Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Stichting Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief NUMMER 12 > JAARGANG 8 > SEPTEMBER 2011 inhoud > De financiële situatie bij pensioenfondsen [p.1] Pensioenleeftijd 65 jaar, wat als ik eerder

Nadere informatie

Veelgestelde vragen en antwoorden

Veelgestelde vragen en antwoorden Veelgestelde vragen en antwoorden Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2014. Een verzekeraar garandeert uw pensioen. Algemeen Mijnwerkersfonds

Uw pensioenbulletin juli 2014. Een verzekeraar garandeert uw pensioen. Algemeen Mijnwerkersfonds Uw pensioenbulletin juli 2014 Een verzekeraar garandeert uw pensioen Algemeen Mijnwerkersfonds Het gaat relatief goed met het AMF. Maar voor de lange termijn zijn er veel onzekerheden. Daarom loopt nu

Nadere informatie

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst

Toelichting. Uniform Pensioenoverzicht 2015. Uitkeringsovereenkomst Toelichting Uniform Pensioenoverzicht 2015 Uitkeringsovereenkomst Actieve deelnemer Wat heeft u aan het Uniform Pensioenoverzicht? Het Uniform Pensioenoverzicht geeft inzicht in uw inkomen dat u van Hagee

Nadere informatie

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld?

Bulletin. Heb ik straks genoeg geld? Bulletin BANDEN juli 2014 13 Voor werkgevers en werknemers aangesloten bij het Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Heb ik straks genoeg geld? Hoeveel pensioen krijgt u later? Veel

Nadere informatie

Verstandig je pensioen regelen

Verstandig je pensioen regelen 1 Verstandig je pensioen regelen Voor wie is deze folder? Deze folder is voor iedereen die zijn of haar pensioen goed wil regelen. Van de mensen die werken heeft bijna de helft nooit goed over het pensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630

Datum Briefnummer Behandeld door Doorkiesnummer 15-2-2012 20120215 N.W. Dijkhuizen 630 Pensioenfonds Productschappen Bezoekadres Laan van Zuid Hoorn 165 2289 DD Rijswijk Postadres Postbus 3042 2280 GA Rijswijk Telefoon 070 4138630 Fax 070 4138650 E-mail info@pbodnl Website wwwpbodnl KvK

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Nieuws over uw pensioen

Nieuws over uw pensioen BpfTEX Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Groothandel in Textielgoederen en Aanverwante Artikelen Nieuws over uw pensioen Juni 2010 Bas de Lege, secretaris BPF Tex en Jan Edu Kelder, voorzitter

Nadere informatie

Brochure Risico s rond pensioen

Brochure Risico s rond pensioen Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hoge verwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.

Nadere informatie

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill

Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Verkort jaarverslag 2017 Pensioenfonds Cargill Pensioenfonds Cargill 2017 in beeld Wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2017 van Pensioenfonds Cargill? U leest het in dit verkort jaarverslag. Financiële

Nadere informatie

stichting pensioenfonds wonen

stichting pensioenfonds wonen stichting pensioenfonds wonen Verkort Jaarverslag 2007 Kerncijfers Aantallen per 31-12 2007 2006 Werkgevers 4.331 4.161 Deelnemers 33.009 31.705 Gewezen deelnemers 70.948 62.860 Gepensioneerden 8.468 7.735

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin.

flits+ Het is veel in het nieuws, maar ik weet niet exact hoe mijn eigen pensioen eruit ziet Ik vind dat ik het moet lezen bpfhibin. pensioen Hoe warm loop jij voor het onderwerp pensioen? Informatie over uw pensioen Minder kans op verlaging, ook minder kans op indexatie Bpf HiBiN kiest voor online en digitaal Waar houdt het bestuur

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB

Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB Vraag-antwoord voor Pensioenfonds ANWB vanwege verlagen pensioenen, april 2013 1. Waarom moet Pensioenfonds ANWB extra maatregelen nemen? Het pensioenfonds staat er financieel niet goed voor. De twee belangrijkste

Nadere informatie

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019

Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Informatiebijeenkomst voor Nalco 24 januari 2019 Agenda Wie zijn wij Jaarverslag 2017 kerncijfers Ontwikkeling van de dekkingsgraad van het pensioenfonds Financiële spelregels voor pensioenfondsen - Kortingen

Nadere informatie

Hoe is jouw pensioen geregeld?

Hoe is jouw pensioen geregeld? Hoe is jouw pensioen geregeld? Beste deelnemer, Welkom bij Pensioenfonds Ernst & Young! Je bouwt vanaf je indiensttreding pensioen bij ons op. Dit doe je via je werkgever. Elke pensioenuitvoerder heeft

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2016

VERKORT JAARVERSLAG 2016 VERKORT JAARVERSLAG 2016 2016: wat zijn de belangrijkste ontwikkelingen van 2016 bij Pensioenfonds TNT Express? U leest het in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige

Nadere informatie

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015:

blad Ontmoet Paul op www.onsbpfschilders.nl wat vinden blijft gelijk 5 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 Premie in 2015: Pensioen blad voor ondernemers april 2015 Meer inzicht in je pensioen: met UPO & de Pensioenplanner 2 wat vinden we van ons pensioenfonds 4 Premie in 2015: pensioenpremie blijft gelijk 5 Welk pensioenloon

Nadere informatie

Verstandig je pensioen regelen

Verstandig je pensioen regelen Consumenteninformatie van de Autoriteit Financiële Markten Let op de risico s van je pensioen Verstandig je pensioen regelen Denk nu na over je pensioen Voor wie is deze folder? Deze folder is voor iedereen

Nadere informatie

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief

Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Pensioenfonds Smurfit Kappa Nederland Nieuwsbrief Nummer 14 > Jaargang 10 > November 2012 inhoud > Financiële positie: dekkingsgraad blijft laag [p.1] Bestuur / Verantwoordingsorgaan [p.2] Uniform Pensioen

Nadere informatie

Extra informatie pensioenverlaging

Extra informatie pensioenverlaging Extra informatie pensioenverlaging Wat is de invloed van de verlaging op mijn netto pensioen? Als u nog niet met pensioen bent, kunnen we u nu niet zeggen hoe uw netto pensioen

Nadere informatie

Hoe is uw pensioen geregeld?

Hoe is uw pensioen geregeld? Hoe is uw pensioen geregeld? Wat is Pensioen 1-2-3? Pensioen 1-2-3 is een initiatief van de Pensioenfederatie en het Verbond van Verzekeraars. In drie stappen, van hoofdlijn tot in detail, wordt u wegwijs

Nadere informatie

HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT. Stichting Shell Pensioenfonds

HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT. Stichting Shell Pensioenfonds HET JAAR 2018 VAN SSPF IN HET KORT Stichting Shell Pensioenfonds Kwam u in dienst voor juli 2013, dan bouwt u pensioen op bij Stichting Shell Pensioenfonds (SSPF) Het jaar 2018 van SSPF in het kort Wat

Nadere informatie

ALS U ER NIET MEER BENT...

ALS U ER NIET MEER BENT... Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

JE TIJD ANDERS INDELEN

JE TIJD ANDERS INDELEN Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers in een

Nadere informatie

Risico s rond pensioen

Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Uitgave maart 2015 Disclaimer De in deze brochure verstrekte informatie van Stichting Pensioenfonds SABIC, gevestigd te Sittard (het pensioenfonds ) is van algemene aard, uitsluitend

Nadere informatie

Flits. Neem eens een kijkje op MijnPWRI. Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie. April 2013. Ook met MijnPWRI aan de slag?

Flits. Neem eens een kijkje op MijnPWRI. Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie. April 2013. Ook met MijnPWRI aan de slag? Nieuwsbrief pensioenfonds Werk en (re)integratie April 2013 Flits Ga eens naar MijnPWRI, bijvoorbeeld samen met uw contactpersoon bij Personeels zaken. Neem eens een kijkje op MijnPWRI Op MijnPWRI ziet

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld,

De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49. Heerlen, April 2016. Beste heer Voorbeeld, De heer W.I.W. Voorbeeld Straat 12 1234 AB WOONPLAATS 1234ab49 Heerlen, April 2016 Beste heer Voorbeeld, U bouwt pensioen op bij het Pensioenfonds Werk en (re)integratie (PWRI). Gaat u met pensioen? Dan

Nadere informatie

maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8

maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8 Pensioen krant maart 2015 Schoonmaken is echt een vak pagina 6 Nieuwe regels voor uw pensioen pagina 4 Pensioenleeftijd naar 67. En nu? pagina 8 Pensioenheld De website legt alles duidelijk uit Karin Kars

Nadere informatie

Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort

Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort Jouw Delta Lloyd Pensioen in het kort Deze brochure is bedoeld voor alle medewerkers van Delta Lloyd die 18 jaar of ouder zijn en geeft je een goed overzicht van je pensioenregeling. Jouw Delta Lloyd Pensioen

Nadere informatie

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag.

Een overzicht van de kerncijfers vindt u op <pagina 8 en 9> van het volledige jaarverslag. 12 vragen over het jaarverslag 2013 De hoofdpunten uit het jaarverslag van Stichting Pensioenfonds voor Verloskundigen (SPV) behandelen we aan de hand van 12 vragen en antwoorden. Een volledig exemplaar

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op je Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op Welkom bij Ahold Delhaize Pensioen! Met ingang van je 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouw je pensioen bij ons op. Dit doe je via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds heeft zijn eigen pensioenregeling.

Nadere informatie

POPULAIR JAARVERSLAG 2013

POPULAIR JAARVERSLAG 2013 POPULAIR JAARVERSLAG 2013 2 Het herstel van onze financiële positie blijft absolute topprioriteit. Twee gezichten Het jaar 2013, maar ook 2014 dat nog grotendeels voor ons ligt, kent twee gezichten. Enerzijds

Nadere informatie

Wegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie

Wegwijzer GE Pensioen. Inzicht in uw pensioensituatie Wegwijzer GE Pensioen Inzicht in uw pensioensituatie Inleiding Met de Wegwijzer GE Pensioen krijgt u informatie over uw pensioenregeling en kunt u inzicht krijgen in uw eigen pensioensituatie. De pensioenwijzer

Nadere informatie

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling

15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Er verandert wat aan je pensioen 15 vragen en antwoorden over de veranderingen in de pensioenregeling Over de pensioenleeftijd en de AOW 1. Moet ik nu blijven werken tot 67 jaar? Het pensioen dat je vanaf

Nadere informatie

Wat betekent pensioen voor jou? 3. Het toeslagenlabel Wat is dat eigenlijk? 4. Pensioenbedragen en percentages 2009 6

Wat betekent pensioen voor jou? 3. Het toeslagenlabel Wat is dat eigenlijk? 4. Pensioenbedragen en percentages 2009 6 Jaargang 8 februari 2009 De uitvoering van de KLM-pensioenregelingen is ondergebracht bij Blue Sky Group Pensioenblad voor het vliegend personeel van KLM Wat betekent pensioen voor jou? 3 Het toeslagenlabel

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op

De hoogte van het totale partnerpensioen staat vermeld op uw Uniform Pensioenoverzicht (UPO) en op De Ahold Pensioenregeling 2015 Welkom bij Ahold Pensioenfonds! Met ingang van uw 21ste verjaardag of latere datum in dienst bouwt u pensioen bij ons op. Dit doet u via Ahold Delhaize. Elk pensioenfonds

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag

Nieuws. Een fonds in goede conditie IN DIT NUMMER: Verkort jaarverslag Verkort jaarverslag Een fonds in goede conditie In deze nieuwsbrief blikken we terug op 2016. Wat waren de belangrijkste ontwikkelingen? Op alle beleidsterreinen is er hard gewerkt in 2016. We hebben het

Nadere informatie

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen

RBS pensioen update. Van premie tot pensioen RBS pensioen update Van premie tot pensioen Hoe is uw pensioen opgebouwd? Waarom zitten veel pensioenfondsen nu in de problemen? Hoe ziet de toekomst van pensioen in Nederland eruit? In deze RBS Pensioen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014

Kwartaalbericht. 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015. Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Kwartaalbericht 4e kwartaal 2014 Den Haag, 30 januari 2015 Samenvatting cijfers per 31 december 2014 Dekkingsgraad: 111,5% Beleidsdekkingsgraad: 112,6% Belegd vermogen: 19,6 miljard Rendement 2014: 27,6%

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten.

De dekkingsgraad van het Pensioenfonds is bijna elke maand anders. Dat komt vooral door de rentestand en onze beleggingsopbrengsten. Nieuwsbrief Ballast Nedam Pensioenfonds September 2013 Tijd voor een nieuwsbrief van uw Pensioenfonds. Er gebeurt veel in de Nederlandse pensioenwereld; dat kan u bijna niet zijn ontgaan. In onze vorige

Nadere informatie

bestem - ming? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst Uit dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen

bestem - ming? Wat betekent dat voor uw pensioen? In dienst Uit dienst Uit dienst Pensioen ontvangen Pensioen bij scheiding Bijna met pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Pensioenfonds Vliegend Personeel KLM. Hoewel deze brochure met grote zorgvuldigheid tot stand is gekomen, kunt u hieraan geen

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Brochure Risico s rond pensioen

Brochure Risico s rond pensioen Brochure Risico s rond pensioen Risico s rond pensioen Volgens een onderzoek van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) blijken de meeste Nederlanders hogeverwachtingen te hebben over hun toekomstig pensioen.

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

VERKORT JAARVERSLAG 2017

VERKORT JAARVERSLAG 2017 VERKORT JAARVERSLAG 2017 De belangrijkste ontwikkelingen in 2017 bij Pensioenfonds TNT Express op een rij in deze verkorte en vereenvoudigde versie van het jaarverslag. Het volledige jaarverslag vindt

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF Juni 2015

NIEUWSBRIEF Juni 2015 NIEUWSBRIEF Juni 2015 De financiële positie van het fonds De dekkingsgraad van een pensioenfonds geeft de verhouding weer tussen de bezittingen van het pensioenfonds (het vermogen) en de verplichtingen

Nadere informatie

Mijn Pensioen. Makkelijk uw pensioen plannen in Mijn PME

Mijn Pensioen. Makkelijk uw pensioen plannen in Mijn PME Mijn Pensioen Misschien kijkt u ernaar uit: stoppen met werken. Tijd voor uzelf en genieten van uw oude dag. Of wilt u juist langer blijven werken? In deze brochure leest u alles over de keuzes die u kunt

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2010. Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd. Algemeen Mijnwerkersfonds

Uw pensioenbulletin juli 2010. Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd. Algemeen Mijnwerkersfonds Uw pensioenbulletin juli 2010 Algemeen Mijnwerkersfonds Pensioenen per 1 juli 2010 niet verhoogd Door de huidige dekkingsgraad en de onzekere economische omstandigheden heeft het bestuur, na advies van

Nadere informatie

Bijna met pensioen. De dag van uw pensionering komt snel dichterbij. Sommige zaken rond uw pensionering staan 1

Bijna met pensioen. De dag van uw pensionering komt snel dichterbij. Sommige zaken rond uw pensionering staan 1 Bijna met pensioen De dag van uw pensionering komt snel dichterbij. Sommige zaken rond uw pensionering staan 1 (wettelijk) vast, maar er valt ook genoeg te kiezen. Welke keuzes kunt u maken? Inleiding

Nadere informatie

Inhoud. Bijna met pensioen 3

Inhoud. Bijna met pensioen 3 Bijna met pensioen Inhoud 2 Bijna met pensioen 3 Keuzemogelijkheden rondom uw pensioen 3 1. Eerder of later met pensioen 3 2. Deeltijdpensioen 3 3. Uitruilen ouderdomspensioen en partnerpensioen 4 4. Conversie

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op www.mijnpensioenoverzicht.nl.

Nadere informatie

Het PWRI is er voor ons

Het PWRI is er voor ons Het PWRI is er voor ons Populair jaarverslag 2013 106 102 1.104 2.707 40.937 39.915 Gepensioneerden Werkgevers Voormalige deelnemers Actieve deelnemers WIW SW 98.364 33.926 Onderweg zijn Het PWRI is op

Nadere informatie

Wat krijgt u in onze pensioenregeling?

Wat krijgt u in onze pensioenregeling? Hoe is uw pensioen geregeld? In dit Pensioen 1-2-3 leest u wat u wel en niet krijgt in onze pensioenregeling. Pensioen 1-2-3 bevat geen persoonlijke informatie over uw pensioen. Die vindt u wel op uw jaarlijkse

Nadere informatie

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana

Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Stichting Weet Wat Je Besteedt (WWJB) Extra uitleg en Q&A Bijlage bij lesbrief Pensioenworkshop Mañana Wat is pensioen? Tekst uit het filmpje Wist je dat je nu waarschijnlijk al pensioen opbouwt? Een klein

Nadere informatie

Veelgestelde vragen. Algemeen

Veelgestelde vragen. Algemeen Algemeen 1. Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiºle situatie (en de situatie voor uw eventuele nabestaanden) bij pensionering,

Nadere informatie

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S

Pensioenfonds B&S. Pensioenkrant Pensioen fonds B&S Pensioenfonds B&S Pensioenkrant 2014 Pensioen fonds B&S I n h o u d s o p g a v e Woord vooraf... 4 1. Jaarverslag 2013 in hoofdijnen... 5 2. Dekkingsgraad 2014... 7 3.Nieuw pensioenstelsel 2015... 8

Nadere informatie

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl

Welkomstbrief. Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Welkomstbrief Meer weten? Kijk op pensioentextielverzorging.nl Inhoud 1. Inleiding 4 1.1 Welke informatie krijg je over je pensioen? 4 1.2 Wat is pensioen? 4 1.3 Welke pensioenregeling heb je? 4 1.4 Heb

Nadere informatie

VEELGESTELDE VRAGEN. Algemeen

VEELGESTELDE VRAGEN. Algemeen Algemeen 1 Wat is een UPO? UPO staat voor Uniform Pensioenoverzicht. Het UPO geeft u inzicht in uw huidige en toekomstige financiële situatie (en de situatie voor uw eventuele nabestaanden) bij pensionering,

Nadere informatie

SAMEN VERDER! Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen

SAMEN VERDER! Denk aan de gevolgen voor uw pensioen. In dienst. Uit dienst. Pensioen ontvangen. Pensioen bij scheiding. Bijna met pensioen Deze brochure is onderdeel van de brochurereeks over pensioen van Stichting Algemeen Pensioenfonds KLM en is bedoeld voor deelnemers aan het pensioenreglement van 2006. Hiertoe behoren KLM-medewerkers

Nadere informatie

augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8

augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8 Pensioen krant augustus 2015 Ik bouw ook pensioen op voor mijn kinderen pagina 6 AOW-leeftijd sneller omhoog pagina 4 Doe de quiz! pagina 8 Pensioenheld Nieuws Ik vind het leuk om iets nieuws te leren

Nadere informatie

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS

STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS De pensioenregeling van SBZ STICHTING BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDS ZORGVERZEKERAARS Uw pensioen bij SBZ Stichting Bedrijfstakpensioenfonds Zorgverzekeraars (SBZ) is het pensioenfonds voor de zorgverzekeringssector

Nadere informatie

Niet altijd in Nederland gewoond?

Niet altijd in Nederland gewoond? Niet altijd in Nederland gewoond? Kwam je na je 15e in Nederland wonen? Dan is het belangrijk om te weten hoeveel AOW je krijgt. Zodat je straks niet voor verrassingen komt te staan. Wil je na je pensionering

Nadere informatie

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate

PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate PensioenNieuws van Pensioenfonds TenCate oktober 2016 Hoe verloopt 2016 tot nu toe? Om maar meteen met de deur in huis te vallen: de financiële situatie bij Pensioenfonds TenCate is niet goed. De alsmaar

Nadere informatie

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf

Uw pensioenbulletin juli 2011. Beleggingsbeleid doorgelicht. Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Uw pensioenbulletin juli 2011 Beleggingsbeleid doorgelicht Beambtenfonds voor het Mijnbedrijf Externe deskundigen hebben in opdracht van het bestuur een zogenaamde ALM-studie (Asset Liability Management)

Nadere informatie

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae

PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae PENSIOENBAROMETER 2012 Onderzoek van GfK Panel Services in opdracht van Montae Op macroniveau begrijpt de grote meerderheid van de Nederlandse werknemers dat ingrepen in het pensioenstelsel noodzakelijk

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland

Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland Stichting Pensioenfonds Unisys Nederland De heer U. Pensioenoverzicht Januarilaan 1 2010 XX SCHIPHOL-RIJK Tupolevlaan 1 1119 NW Schiphol-Rijk Postbus 22610 1100 DC Amsterdam-Z.O. Tel 020-526 26 26 Fax

Nadere informatie