Gezondheid en werk Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014

Transcriptie

1 Gezondheid en werk Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014 Jac van der Klink

2 Gezondheid en werk Duurzame inzetbaarheid Rondetafellezing Langer leven, langer werken 13 mei 2014 Jac van der Klink

3 Kernteam Arbeid en Gezonheid Sandra Brouwer Ute Bültmann Jac van der Klink

4 Werk, gezondheid en maatschappij Kindertijd Werkleven Pensioen Gezondheid is een conditie voor werk, en het optimaliseren van een gezond werkleven als onderdeel van het totale leven is daarom een wenselijk doel voor individuen en maatschappij. vrij vertaald naar Dame Carol Black

5 Werknemers helpen het werkleven in goede gezondheid te verlengen Uitdagingen: Gezondheidsproblemen Werk Sociale context

6 Paradox - Toenemend algemeen idee dat (langer door)werken gezond is - Overgrote deel van mensen dat de keuze had, heeft het arbeidsproces verlaten - Mensen werken (graag) door na pensionering

7 (Jumping to) conclusions 1) Kennelijk weegt de waarde van (door)werk(en) lang niet altijd op tegen de (gepercipieerde) waarde van een leven zonder werk 2) We moeten de waarde van werk verhogen om mensen langer vast te houden - Collectieve component (context) - Individuele component

8 Werk als waarde Drie waardedimensies van Aristoteles tot Arendt: 1) bestaanszekerheid, in het eigen levensonderhoud kunnen voorzien, 2) het scheppende karakter van werk creativiteit, vakbekwaamheid, persoonlijke ontwikkeling 3) participatie, deel uitmaken van een groter geheel, sociale ontwikkeling, identiteit, respect voor anderen en gevoel van eigenwaarde

9 Sen: Capability De mogelijkheden waarover mensen beschikken om een invulling te geven aan hun leven die overeenstemt met datgene wat zijzelf en de mensen in hun omgeving als waardevol beschouwen of: de mate waarin mensen over de mogelijkheid beschikken om waardevolle dingen te doen & te realiseren in hun leven voor duurzame inzetbaarheid: betrek dit op werk...

10 Capability illustratie: fietsen Fysieke eigenschappen (capacity) Zich techniek van het fietsen eigen kunnen maken (ability) Bezit van, of beschikking over, een fiets (resource) Fysieke omgeving: fietspaden Sociale omgeving die het toestaat

11 Definitie van Duurzaam inzetbaar Duurzaam inzetbaar betekent dat medewerkers doorlopend in hun arbeidsleven over daadwerkelijk realiseerbare mogelijkheden alsmede over de voorwaarden beschikken om in huidig en toekomstig werk met behoud van gezondheid en welzijn te (blijven) functioneren. Dit impliceert een werkcontext die hen hiertoe in staat stelt, evenals de attitude en motivatie om deze mogelijkheden daadwerkelijk te benutten. Rapport duurzaam inzetbaar; werk als waarde JJL van der Klink e.a. ZonMw

12 Belangrijke elementen Creëren en openhouden van mogelijkheden Verantwoordelijkheid van werknemer èn van context Werk als waarde

13 Mogelijkheden = individu + context Het creëren en openhouden van mogelijkheden ligt enerzijds op het niveau van kennis, vaardigheden, competenties en motivatie van de medewerker, anderzijds op het flexibele aanbod van werk op micro, meso en macro niveau.

14 Doel: state of the art in wetenschap en praktijk Determinanten Interventies Instrumenten Op werknemers en werkgeversniveau Methode: Expertmeeting en Veldraadpleging Perspectieven: sociaalgeneeskundig, arbeidspsychologisch, bedrijfskundig/hrm juridisch Literatuuronderzoek: grijze en wetenschappelijk rapporten Resultaten: Overzicht kennis en kennisleemten Aanbevelingen wetenschap en praktijk

15 hulpmiddel voor organisaties die zelfstandig willen werken aan een verbeterde duurzame inzetbaarheid van (oudere) werknemers Methode: Interviews met mensen in bedrijven Interviews met experts Expertmeeting

16 Conceptueel model 16

17 Operationalisatie Vragenlijst die de aspecten van het model dekt Vernieuwend element: capability vragen

18 Zeven capability vragen Kennis en vaardigheden gebruiken Kennis en vaardigheden ontwikkelen Betrokken zijn bij belangrijke beslissingen Betekenisvolle werkcontacten met anderen hebben of opbouwen Eigen doelen stellen Een goed inkomen verdienen Een bijdrage leveren aan het creëren van iets waardevols

19 Structuur capability vragen 7 Kennis en vaardigheden ontwikkelen In het geheel niet niet neutraal wel In zeer grote mate a b Hoe belangrijk is het voor u dat u in uw werk uw kennis en vaardigheden verder kunt ontwikkelen? Biedt uw werk u voldoende mogelijkheden om dat te doen? ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) c In hoeverre lukt het u om dat ook daadwerkelijk te doen? ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

20 Dank u voor uw aandacht! Den Haag, 13 mei 2014 Jac van der Klink University Medical Center Groningen, Health Sciences, Community and Occupational Health