MARKTPOTENTIEEL VAN INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR KOUDE IN DE NEDERLANDSE PROCESINDUSTRIE
|
|
- Tania Peters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 November 2004 ECN-RX MARKTPOTENTIEEL VAN INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR KOUDE IN DE NEDERLANDSE PROCESINDUSTRIE S. Spoelstra (ECN) A.M.G. Pennartz (KWA Bedrijfadviseurs) Verschenen in 'Koude & Luchtbehandeling', 97e jaargang, nr 9A - najaarseditie 2004, pp 28-30
2 SAMENVATTING Bij de ontwikkeling van energiebesparende innovatieve warmtepompen die als koelmachine kunnen worden toegepast is het van belang om al in een vroeg stadium de omvang van de markt af te schatten, alsmede het mogelijke besparingspotentieel. Publieke gegevens hieromtrent zijn niet bekend. Daarom is met subsidie van Senter een haalbaarheidsstudie uitgevoerd, waarin de koudebehoefte in de Nederlandse procesindustrie is geïnventariseerd en het besparingspotentieel van een tweetal innovatieve warmtepompconcepten is geëvalueerd. Uit de studie blijkt dat de energiebehoefte aan koude in de procesindustrie in het temperatuurtraject van 110 tot +15ºC circa 28 PJ per jaar bedraagt. De hiermee samenhangende primaire energiebehoefte bedraagt 27 PJ. Het energiebesparingpotentieel van de onderzochte innovatieve koelmachines bedraagt 4,4 PJ voor een restwarmtegedreven thermochemische koelmachine en 1,5 2,7 PJ (brander respectievelijk restwarmtegedreven) voor een thermo-akoestische koelmachine. Het economische perspectief van de innovatieve koelmachines is goed te noemen doordat het lagere energiegebruik tot een reductie van de operationele kosten van de koelmachines leidt. SUMMARY For the development of innovative energy saving heat pump concepts for the production of cold it is of utmost importance to know the size of the market and the possible energy saving potential already at an early stage. There are no known public figures on this. Therefore, with funding by Senter a feasibility study has been carried out in which the use of cold in the Netherlands process industry has been estimated, as well as the energy saving potential of two innovative heat pump concepts. The use of cold in the processes in the temperature range -110 to +15 C is assessed as 28 PJ per year. The primary energy use associated with this production of cold amounts to 27 PJ per year. The energy saving potential of the new cooling machines investigated amounts to 4,4 PJ for a waste heat driven thermo chemical cooling machine and 1,5-2,7 PJ for a thermo acoustic cooling machine (gas fired and waste heat driven respectively). The economic prospects for these refrigeration machines look very good due to the fact that the reduced energy consumption leads to a strong reduction in operation costs. 2 ECN-RX
3 INHOUD SAMENVATTING 2 SUMMARY 2 LIJST VAN FIGUREN 4 1. INLEIDING 5 2. AANPAK 7 3. ENERGIEGEBRUIK VOOR KOUDE 9 4. ENERGIEBESPARINGSPOTENTIEEL VAN INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR KOUDE CONCLUSIES 13 ECN-RX
4 LIJST VAN FIGUREN Figuur 3.1 Energiegebruik voor koude in de voedings- en genotmiddelenindustrie... 9 Figuur 3.2 Energiegebruik voor koude in de (petro) chemische en aardgasindustrie Figuur 4.1 Energiebesparingspotentieel van innovatieve koelmachines afhankelijk van de koude ECN-RX
5 1. INLEIDING In een eerder artikel is gesproken over een tweetal innovatieve thermochemische en thermoakoestische warmtepompconcepten die bij ECN in ontwikkeling zijn en die toegepast kunnen worden als koelmachine en mogelijk tot besparingen zouden kunnen leiden. Onbekend is echter wat nu precies de omvang is van de koudebehoefte in de procesindustrie en wat het mogelijk besparingspotentieel is. De processen koelen en vriezen nemen in de procesindustrie een belangrijke plaats in. Met name in de voedings- en genotmiddelenindustrie (productkwaliteit) en de chemische industrie (scheidingen) wordt relatief veel energie gebruikt voor het verlagen van de temperatuur van productstromen. Om dit te kunnen kwantificeren is, met subsidie van Senter, een studie uitgevoerd door een samenwerkingsverband van ECN, KWA Bedrijfsadviseurs en Jacobs Consultancy Nederland (JCN) Doel van deze studie was het inventariseren van de koudebehoefte in de Nederlandse procesindustrie en een schatting te maken van het energiebesparingspotentieel op basis van een tweetal innovatieve warmtepompconcepten. ECN-RX
6 6 ECN-RX
7 2. AANPAK De studie is beperkt tot de voedings- en genotmiddelen industrie en de (petro)chemische en aardgasindustrie. Hierbij wordt koudebehoefte gedefinieerd als actieve koeling beneden omgevingstemperatuur met een ondergrens van 100ºC. Alleen de procesgerelateerde koeling is beschouwd, airconditioning van kantoren is buiten beschouwing gelaten. Aangezien geen publieke gegevens van de koudebehoefte bekend zijn, is deze studie uitgevoerd door twee advies/ingenieursbureaus met kennis en gegevens van de beschouwde sectoren. Bij de selectie van de deelsectoren binnen de voedings- en genotmiddelen industrie is uitgegaan van de sectoren die worden genoemd in de MeerJarenAfspraken (MJA-1) Energie-Efficiency. De bedrijven die niet deelnemen aan de MJA zijn derhalve niet in deze inventarisatie opgenomen. Hoewel het totale energiegebruik binnen deze sector (110 PJ/jaar) groter is dan alleen de MJA-bedrijven (50 PJ/jaar) is geen extrapolatie gemaakt vanuit de MJA-1-cijfers naar de totale sector. De reden hiervoor is dat er niet op voorhand van uit mag worden gegaan dat de koudebehoefte in de niet-mja-bedrijven eenzelfde deel van het energiegebruik zal uitmaken als dat van de MJA-bedrijven Voor de Nederlandse chemische- en aardgasproducerende industrie is gekeken naar processen waarbij koeling (temperatuurniveau < 15 C) een rol van betekenis speelt. De inventarisatie is gericht op koelend vermogen dat door externe koelsystemen wordt geleverd. Warmteuitwisseling binnen een proces wordt niet geïnventariseerd omdat deze in principe niet bijdraagt aan het marktpotentieel voor de te ontwikkelen warmtepompen. Afhankelijk van de toepassing is er een verschil tussen de opwekkingstemperatuur (T opw ) (de temperatuur van het verdampende koudemiddel) en de gewenste product/procestemperatuur (T prod). Het temperatuurverschil wordt bepaald door de wijze waarop de koude naar het eindproduct of proces wordt overgedragen. Dit kan op directe wijze of indirect via een koudedrager. Het resultaat van deze inventarisatie is een overzicht van het benodigde koelvermogen als functie van het gewenste temperatuurniveau. Het temperatuurniveau wordt zowel gegeven vanuit de procesbehoefte als de opwekkingstemperatuur van de koude. Het energiebesparingspotentieel van innovatieve warmtepompconcepten wordt vastgesteld door de energetische prestaties van de huidige systemen, veelal compressie koelmachines, te vergelijken met de te verwachten prestaties van de innovatieve systemen. ECN-RX
8 8 ECN-RX
9 3. ENERGIEGEBRUIK VOOR KOUDE Voor beide onderzochte industriële sectoren zullen de resultaten van de inventarisatie worden gepresenteerd. Voedings- en genotmiddelenindustrie Zoals mocht worden verwacht is de koel/koude behoefte in deze sector voornamelijk afkomstig uit het koelen en vriezen van bederfelijke waar om zo de houdbaarheid te verhogen. Bij de bierbrouwerijen en de subsector margarine, vetten en oliën vinden ook productieprocessen plaats bij lage temperaturen. De gewenste producttemperaturen variëren tussen de -20 C en de +15 C. De opwekkingstemperatuur van de koelmachines varieert van -45 C tot -5 C. Figuur 3.1 toont de resultaten van het energiegebruik voor koude in de voedings- en genotmiddelenindustrie als functie van het temperatuurniveau. Per temperatuurinterval zijn drie kolommen weergegeven. De eerste kolom betreft de vanuit het proces benodigde koude in PJ per jaar ( Koude gebruik ) De tweede kolom geeft de hoeveelheid koude die door de koelmachines wordt opgewekt ( Koude opwekking ), terwijl de derde kolom de daarbij behorende primaire energiehoeveelheid presenteert ( Primaire energie ) Omdat er een groot verschil kan zitten tussen de gewenste procestemperatuur en de opwekkingstemperatuur van de koude, hebben de eerste en tweede kolom per temperatuurklasse niet aan elkaar gerelateerd anders dan dat het cumulatieve energiegebruik voor beide hetzelfde is (afgezien van verliezen). De tweede en derde kolom zijn wel aan elkaar gekoppeld via de energetische prestatie van de compressiekoelmachine (Coefficient of Performance COP). Energiegebruik [PJ / jaar] Koude gebruik Koude opwekking Primaire energie / / 0 0 / / / / / / -60 Temperatuurklasse [ºC] -60 / / / / / -110 Figuur 3.1 Energiegebruik voor koude in de voedings- en genotmiddelenindustrie (MJA.deelnemers) De totale koudebehoefte in de aan de MJA-1 deelnemende voedings- en genotmiddelenindustrie bedraagt jaarlijks 12 PJ en leidt tot een primaire energiebehoefte van 10 PJ per jaar. De grootste bijdrage hieraan wordt geleverd door de koudeopwekking bij -40ºC. Wanneer het primaire energiegebruik betrokken wordt op de MJA sector (50 PJ/jaar) betekent dit dat 20% van het totale energiegebruik wordt toegepast voor koeling. ECN-RX
10 (Petro)chemische en aardgasindustrie In slechts enkele, echter grootschalige processen in de (petro-) chemische en aardgasindustrie, speelt mechanische, externe, koeling bij lagere temperatuur een rol. Verder zijn er diverse processen waar koude een rol speelt, maar waarbij de koude binnen het proces zelf wordt gegenereerd door middel van expansie. De uiteindelijk geselecteerde processen binnen deze sector zijn: Ammoniakproductie Na de gedeeltelijke conversie van stikstof en waterstof tot ammoniak wordt de ammoniak gecondenseerd bij circa 33 C. Deze temperatuur wordt bereikt door middel van een ammoniak compressiekoelmachine. Etheenproductie Etheen wordt, samen met een groot aantal andere producten, geproduceerd in naftakrakers. Het kraken van nafta gebeurt bij zeer hoge temperatuur (circa 850 C), waarbij een serie producten ontstaat die vervolgens moeten worden gescheiden. Hiertoe wordt de product-stroom afgekoeld tot uiteindelijk 100 C om methaan te verwijderen. Bij 35 C wordt vervolgens etheen en ethaan verwijderd en bij 25 C propaan en propeen. Externe koeling wordt gerealiseerd met meertraps compressiekoelmachines die met etheen of propeen als koudemiddel werken. Aardgasproductie Na de winning van aardgas worden water en zwaardere koolwaterstoffen verwijderd. In deze behandelingsstappen wordt het gas veelal gekoeld 10/-20 C. De makkelijkste manier om deze koeling te realiseren is om het gas, dat op hoge druk beschikbaar is, te laten expanderen. Externe koeling is dan niet nodig. Bij een deel van de winning worden echter wel koelmachines toegepast. Figuur 3.2 toont de resultaten van de energiegebruik voor koude in de (petro)chemische en aardgasproducerende industrie Koude gebruik Koude opwekking Primaire energie Energiegebruik [PJ / jaar] / / 0 0 / / / / / / -60 Temperatuurklasse [ºC] -60 / / / / / -110 Figuur 3.2 Energiegebruik voor koude in de (petro) chemische en aardgasindustrie De totale koudebehoefte in (petro)chemie en aardgasindustrie is jaarlijks 16 PJ hetgeen leidt tot een primaire energiebehoefte van 17 PJ per jaar. Wanneer dit getal betrokken wordt op de hele sector (450 PJ/jaar (petro)chemie en 30 PJ/jaar aardgasproductie) betekent dit dat 3,5% van het totale energiegebruik wordt toegepast voor koeling. De primaire energie gaat met name op aan koude opwekking bij -30/-40 C (ammoniakproductie) en -100/-110 C (etheenproductie). 10 ECN-RX
11 4. ENERGIEBESPARINGSPOTENTIEEL VAN INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR KOUDE Voor beide onderzochte systemen zijn op basis van theoretische modellen prestaties berekend bij diverse temperaturen voor koudeopwekking. Daarbij is zowel gekeken naar systemen die met behulp van restwarmte worden aangedreven als systemen die primaire energie in de vorm van aardgas in een brander gebruiken. Voor die temperaturen waar sprake is van energiebesparing ten opzichte van de conventionele systemen, is de relatieve besparing per temperatuurinterval vermenigvuldigd met de primaire energiebehoefte van de procesindustrie in dat interval. Het resultaat hiervan staat weergegeven in Figuur 4.1. Hieruit blijkt dat een restwarmtegedreven thermochemische koelmachine in Nederland 7,3 PJ zou kunnen besparen, terwijl dit voor een brandergedreven versie uitkomt op 0,2 PJ per jaar. De restwarmtegedreven thermo-akoestische koelmachine bespaart mogelijk 2,7 PJ en de brandergedreven variant 1,5 PJ per jaar. Het belangrijkste toepassingsgebied voor de thermochemische machine is het temperatuurgebied -30/- 40ºC. De thermo-akoestische warmtepomp levert voornamelijk energetische voordelen op beneden de -80ºC. Energiebesparing [PJ / jaar] Thermo-akoestisch brander Thermo-akoestisch restwarmte Thermochemisch brander Thermochemisch restwarmte Temperatuurklasse [ºC] Figuur 4.1 Energiebesparingspotentieel van innovatieve koelmachines afhankelijk van de koude opwekkingstemper atuur De restwarmtegedreven thermochemische koelmachine is voor de aandrijving afhankelijk van een restwarmtebron. Voor koeling op een niveau van -30/-40ºC is een temperatuurniveau van circa 140ºC nodig. Dit is op zich een veel voorkomende temperatuur van restwarmte. Voorbeelden hiervan zijn de rookgassen van stoomketels en warme processtromen die naar de omgeving gekoeld worden. Bij de beoogde toepassingen zal vaak ook restwarmte aanwezig van het benodigde temperatuurniveau. De hoeveelheid zal echter in niet alle gevallen voldoende zijn om het volledige besparingspotentieel te benutten. Op basis van de beschikbare restwarmte zal het potentieel van deze variant worden gereduceerd tot 4,4 PJ. Bij de naftakraker waar de thermo-akoestische variant kan worden toegepast is restwarmte van voldoende hoge temperatuur ruimschoots aanwezig en blijft het besparingspotentieel tussen de 1,5 en 2,7 PJ per jaar afhankelijk van de aandrijving (brander respectievelijk restwarmte). ECN-RX
12 12 ECN-RX
13 5. CONCLUSIES Deze studie naar de koudebehoefte in de Nederlandse procesindustrie laat een procesgerelateerde energievraag voor koude zien van ongeveer 28 PJ per jaar, verdeeld over 12.PJ voor de MJA gerelateerde voedings- en genotmiddelenindustrie en 16 PJ voor de (petro)chemische en aardgasindustrie. De hiermee samenhangende primaire energiebehoefte bedraagt 27 PJ. Hiervan neemt de voedings- en genotmiddelenindustrie 10 PJ voor haar rekening en de (petro)chemische en aardgasindustrie 17 PJ. De hiermee samenhangende energiekosten bedragen jaarlijks in de orde van 150 M. Uit de vergelijking tussen de verwachte energetische prestaties van de conventionele met de innovatieve koelmachines blijkt dat het energiebesparingspotentieel voor een restwarmtegedreven thermochemische koelmachine in Nederland 4,4 PJ per jaar bedraagt wanneer voor de beschikbare hoeveelheid restwarmte wordt gecorrigeerd. De thermo-akoestische koelmachine bespaart mogelijk tussen de 1,5 en 2,7 PJ per jaar afhankelijk van de aandrijving. Het economisch perspectief van de innovatieve koelmachines is zonder meer goed te noemen. De energiekosten van conventionele koelmachines zijn dermate hoog dat een, eventueel duurdere maar door restwarmte gedreven nieuwe koelmachine zichzelf in korte tijd terugverdient. ECN-RX
INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR WARMTE- EN KOUDEPRODUCTIE
Oktober 2004 ECN-RX--04-094 INNOVATIEVE WARMTEPOMPEN VOOR WARMTE- EN KOUDEPRODUCTIE Artikel verschenen in Koude & Luchtbehandeling 97e jaargang nr. 8 - september 2004, pp 44-47 S. Spoelstra A.M.G. Pennartz
Nadere informatieRestwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie. Case. A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V.
Restwarmtebenutting in de vleesverwerkende industrie d.m.v. HT-warmtepompen Case A.(Fons)M.G. Pennartz Ir. Manager team Energie KWA Bedrijfsadviseurs B.V. Aan bod komen: Situatie omschrijving case vleesbedrijf
Nadere informatieRENEWABLE COOLING: Wat weten we? Halen we de doelen voor 2020?
RENEWABLE COOLING: Wat weten we? Halen we de doelen voor 2020? Week van de Koude, 8 december 2009 Doelen: Schoon en Zuinig in 2020 2% energiebesparing per jaar (verdubbeling) 30% reductie broeikasgassen
Nadere informatieTenders Industriële Energiebesparing (TIEB)
Energieterugwinning uit de rookgassen van de zinkoven Energieterugwinning uit de rookgassen van de zinkoven Subsidieregeling Aard project Tenders Industriële Energiebesparing (TIEB) Marktintroductieproject
Nadere informatieDeerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies
Deerns ketenanalyse downstream van een van de twee meeste materiele emissies 2013 Inleiding In het kader van de CO 2 prestatieladder is een ketenanalyse uitgevoerd naar de CO 2 productie door verwarming
Nadere informatieSlimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie
Slimme Aanpak Energiebesparing voor de industrie Mei 2014 www.ecn.nl Nederlands industrieel energiegebruik Feedstock M 3792 Elektrisch M 1736 Een economische waarde van ca. 6 miljard euro per jaar Jaarlijks
Nadere informatieAlternatieve energievormen. Vakgroep Mechanica van Stroming, Warmte en Verbranding Universiteit Gent UGent
Alternatieve energievormen Actieve technieken Prof. M. De Paepe 13u15 tot 14u45 www.floheacom.ugent.be Inhoud Inleiding Verwarming Biomassa WKK Warmtepompen KWO BEO- betonkernactivering Gaswarmtepompen
Nadere informatieWARMTE UIT KOUDE. Inzet van warmte uit koude (koelinstallaties) Kansen en rentabiliteit. warmte uit koude is geld waard
Inzet van warmte uit koude (koelinstallaties) Kansen en rentabiliteit warmte uit koude is geld waard Fons Pennartz (KWA) Jan Grift (Energy Matters) 1 Wetgeving & timing 1 januari 2010 (bij)vullen met nieuw
Nadere informatieWat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV
Wat kunnen we nog meer met onze restwarmte? 15 november 2007 Tom den Hartog Consultant Energy Systems Cumae BV Overzicht van de presentatie Overzicht aanbod van restwarmte. Aanpak restwarmte in de papierindustrie.
Nadere informatieECN-N Energiescenario s Drenthe 2030
December 2016 ECN-N--16-031 Energiescenario s Drenthe 2030 Gerdes, J. Gewijzigd op: 16-12-2016 13:20 2 Inhoud 1 Context van de energiescenario s voor 2030 4 2 Uitgangspunten voor drie scenario s 5 3 Ontwikkelingen
Nadere informatieUitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK
Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK Kees den Blanken Cogen Nederland Driebergen, Dinsdag 3 juni 2014 Kees.denblanken@cogen.nl Renewables genereren alle stroom (in Nederland in
Nadere informatieExperiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings
Experiences with ATES applications in Belgium Operational results and energy savings H.Hoes 1 Klik om ATES het opmaakprofiel system results van de Monitoring within Energy Demonstration Program to 30%
Nadere informatieAIRCONDITIONING. Cool projects, Great experience AIRCONDITIONING LUCHTBEHANDELING SERVICE & ONDERHOUD
AIRCONDITIONING Cool projects, Great experience AIRCONDITIONING LUCHTBEHANDELING SERVICE & ONDERHOUD IBK AIRCONDITIONING: EEN STERKE DIVISIE VAN DE IBK GROEP IBK Airconditioning levert alle denkbare componenten
Nadere informatieToelichting Instrument 5. Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling
Toelichting Instrument 5 Onderdeel Toolbox voor energie in duurzame gebiedsontwikkeling Instrument 5, Concepten voor energieneutrale wijken De gehanteerde definitie voor energieneutraal is als volgt: Een
Nadere informatieECN R & D plan voor 2014 Energiebesparing in de Industrie
ECN R & D plan voor 2014 Energiebesparing in de Industrie Ir. Peter Alderliesten October 2013 www.ecn.nl Inhoud Energiebesparing en -efficiëntie Energiegebruik in Nederland ECN EBI programma focus en activiteiten
Nadere informatieEnergiebesparing en onderhoud horen bij elkaar. Beurs Industrie & Milieu. 19 Mei 2010. Martin Kamp Siemens Nederland N.V.
Energiebesparing en onderhoud horen bij elkaar Beurs Industrie & Milieu 19 Mei 2010 Martin Kamp Siemens Nederland N.V. Onderhoud is het totaal van activiteiten met als doel het in "een aanvaardbare conditie"
Nadere informatieIllustratie VESTA. energiemodel gebouwde omgeving. Ruud van den Wijngaart Rob Folkert. Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011
Illustratie VESTA energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den Wijngaart Rob Folkert 1 Workshop energiebesparing gebouwde omgeving 26 mei 2011 Illustratie VESTA Energiemodel gebouwde omgeving Ruud van den
Nadere informatieThemadag Centraal versus decentraal koelen
Themadag Centraal versus decentraal koelen Centrale versus decentrale industriële koelsystemen D.R. Wentink Adviesburo Verhoef Centraal versus decentraal koelen. Inhoudsopgave: 1. Definitie en verschillende
Nadere informatieTRENDS IN RETAIL INDUSTRY REFRIGERATION
TRENDS IN RETAIL INDUSTRY REFRIGERATION Ruud van Dissel Managing Director BITZER BENELUX Ede 13.06.2017 1. Algemeen 2. TRENDS IN TECHNOLOGY voor kleine supermarkt voor grote supermarkt 3. Andere TRENDS
Nadere informatieThemadag Centraal versus decentraal koelen. Centrale versus decentrale industriële koelsystemen. D.R. Wentink Adviesburo Verhoef
Themadag Centraal versus decentraal koelen Centrale versus decentrale industriële koelsystemen D.R. Wentink Adviesburo Verhoef Centraal versus decentraal koelen. Inhoudsopgave: 1. Definitie en verschillende
Nadere informatieRCCTotalEnergy. RCC Total Energy Schoon & zuinig koelen en verwarmen
door S. M. Ezzahiria, C. A. Infante Ferreira a, J. Krieg b, R. van Gerwen c a Technische Universiteit Delft, Afdeling Proces & Energie, b Unilever Food Health Research Institute, Vlaardingen, c Unilever
Nadere informatieEr warmpjes bij zitten, dankzij uw interne computerruimte? DE WIT datacenterkoeling, André Zweverink APAC Airconditioning, Martijn Kolk
Er warmpjes bij zitten, dankzij uw interne computerruimte? DE WIT datacenterkoeling, André Zweverink APAC Airconditioning, Martijn Kolk André Zweverink Martijn Kolk Agenda Waarom? Restwarmte, wat is dat
Nadere informatieVOORTGANGSRAPPORTAGE ONTWIKKELING ENERGIE-EFFICIENTIE IN DE SUPERMARKTSECTOR OVER HET JAAR 2012
Energy Services Verhoef BV VOORTGANGSRAPPORTAGE ONTWIKKELING ENERGIE-EFFICIENTIE IN DE SUPERMARKTSECTOR OVER HET JAAR 2012 Concept, 21 mei 2013 Opgesteld door Energy Services Verhoef BV in opdracht van
Nadere informatieHoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk
Hoe kan ik de restwarmte van datacenters hergebruiken? APAC Airconditioning Martijn Kolk De APAC groep staat voor persoonlijke en betrouwbare dienstverlening. Met meer dan 25 jaar ervaring zijn wij uitgegroeid
Nadere informatieDAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP DAIKIN-INTERGAS HYBRIDE WARMTEPOMP
DAIKIN-INTERGAS WARMTEPOMP DAIKIN-INTERGAS WARMTEPOMP 890.327-04 WWW.INTERGASVERWARMING.NL Daikin en Intergas, het ultieme duurzame verwarmingskoppel Hoge energiekosten en nieuwe Europese wetgeving op
Nadere informatieExtra oefenopgaven bij hoofdstuk 5 en 6
Extra oefenopgaven bij hoofdstuk 5 en 6 1 Een splitunit werkt bij een verdampingsdruk van 10 bar en een condensatietemperatuur van 40 C. Zie het principeschema hieronder. Aan het eind van de verdamper
Nadere informatieNEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING
ECN-I--05-004 NEDERLANDSE EN INDUSTRIËLE ENERGIEHUISHOUDING S. Spoelstra Revisie A 23 maart 2005; concept versie B 30 maart 2005; tweede concept versie 1 22 april 2005; definitieve versie Gemaakt door:
Nadere informatieWarmte in de koudetechniek, een hot item
Wijbenga info sheet 5: Warmte in de koudetechniek, een hot item In het ontwerp van een koelinstallatie wordt steeds meer aandacht besteed aan het energieverbruik. Dit kan bereikt worden door een zo hoog
Nadere informatienergiebesparing in de ICT
nergiebesparing in de ICT Een koud kunstje? 10 April Green IT Energy Solutions Niels Sijpheer 3671 Meter (Q=m.g.h) 100 kg massa en 1 kwh arbeid: Hoe hoog kom ik? A Minder dan100 meter B Tussen 100 en 1000
Nadere informatieVermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte
Vermijden van verliezen bij het gebruik van industriële restwarmte Exergie eenvoudig uitgelegd In opdracht van AgentschapNL Divisie NL Energie en Klimaat CCS B.V. Welle 36 7411 CC Deventer The Netherlands
Nadere informatieDuurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025
Duurzame energie Fryslân Quickscan 2020 & 2025 Willemien Veele Cor Kamminga 08-04-16 www.rijksmonumenten.nl Achtergrond en aanleiding Ambitie om in 2020 16% van de energie duurzaam op te wekken in Fryslân
Nadere informatieGEA Refrigeration Technologies
; 1 Applications of Refrigeration Technology Heat pumps in greenhouses Normal Cooling food retail +50 C +5 C +80 C +21 C +6 C Heat pumps for energy savings Bus & Rail AC Ice water in dairy industries Ice
Nadere informatie5 Energiescenario s Nederland in 2050
STAPPENPLAN VOOR DUURZAME ENERGIEPRODUCTIE hoofdstuk 5, conceptversie 7 juli 2015 Maarten de Groot Kees van Gelder 5 Energiescenario s Nederland in 2050 5.1 Inleiding Op 15 november 2012 en 21 april 2013
Nadere informatieDuurzame Industrie. De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt
Duurzame Industrie De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieD2C-Airco. Resultaten en bevindingen van project. Datum 11 april Optimair Holding BV in opdracht van Agentschap NL
Resultaten en bevindingen van project D2C-Airco Dit rapport is onderdeel van de projectencatalogus energie-innovatie. Tussen 2005 en 2011 kregen ruim 1000 innovatieve onderzoeks- en praktijkprojecten subsidie.
Nadere informatieDe warmtepomp. Dominique Hendrikx Bram Oosterbos Maarten Reuskens
De warmtepomp Dominique Hendrikx Bram Oosterbos Maarten Reuskens A2 A2 A1 Introduction Environmental issues: Solutions: Greenhouse effect Air and water pollution Wind and water turbines Solar cells Heat
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2015 2016 30 196 Duurzame ontwikkeling en beleid Nr. 364 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ECONOMISCHE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieWelkom. Rentabiliteit studie energiecentrale MMC
Welkom Rentabiliteit studie energiecentrale MMC Waarom ziekenhuis uitermate geschikt voor WKO Langs een warmte vraag heeft een ziekenhuis ook een grote koudevraag. Een WKO levert in zijn totaliteit meer
Nadere informatieWARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING. Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, 18 november 2015
WARMTE IS HOT VISIE, KANSEN EN ONTWIKKELING Sjaak Verburg Pipeliner terugkomdag, Inhoud: In het komende half uur: Korte introductie; Rotterdamse haven, Havenbedrijf Rotterdam en pijpleidingen Deltaplan
Nadere informatieOnderzoek binnen thermische systemen. Martijn van Essen
Onderzoek binnen thermische systemen Martijn van Essen Technische potentiëlen Maatregel Passief huis: aanpak isolatie schil, glas, etc. WTW uit rookgas en afvalwater Warmtepompen PVT, Zonnewarmte en koeling,
Nadere informatieYour added value provider
Energiebesparing Presentatie Energiebesparing waarom? Meer netto winst Efficient proces Energie besparen Minder CO2 beter milieu Minder onderhoud Energiebesparing: Energieverbruik Wereldwijd Rendement,
Nadere informatieHomelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen
Energie en exergie in de gebouwde omgeving Door Sabine Jansen (TU Delft) 7 April 2015 Homelab 2050, serie 4: Optimaal gebruik van beschikbare energiebronnen Exergie voor de gebouwde omgeving Statements
Nadere informatieWhitepaper. De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie WWW.VANBEEK.COM
Whitepaper De kracht van pinch-technologie in de voedingsmiddelenindustrie Inleiding De voedingsmiddelenindustrie kan nog verder energie besparen door intern warmte te gaan hergebruiken. Pinch-technologie
Nadere informatie2 Uitgangspunten De volgende documenten zijn als uitgangspunten voor de beantwoording van de vragen genomen:
NOTITIE Datum 26 juni 2015 Projectnaam Transformatie enci-gebied Werknummer Van G.E. de Nijs Deerns Nederland B.V. Bouwfysica & Energie Fleminglaan 10 2289 CP Rijswijk Postbus 1211 2280 CE Rijswijk T 088
Nadere informatieWelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com
WelWonen Energie uit eigen bodem. Eindeloos... Ing E A J Weenink 0499-486310 www.betonson.com WelWonen Ontwikkeld door Betonson Trends en ontwikkelingen: Energy Performance of Buildings Directive (EPBD)
Nadere informatieHet elektrisch energieverbruik van koelinstallaties in Nederland en de aanwezige hoeveelheid koudemiddelen per sector
Het elektrisch energieverbruik van koelinstallaties in Nederland en de aanwezige hoeveelheid koudemiddelen per sector Relatienummer 8543.01 Rapportnummer Agentschap NL referentienummer ROBP090098 Auteur(s)
Nadere informatieShell NL & Shell New Energies
Shell NL & Shell New Energies An outlook towards a clean and renewable energy system Dr.-Ing. Peter Breithaupt September 2017 1 Contents New Energies Themes New Fuels Renewable Power Connected Customer
Nadere informatieDatum 9 oktober 2015 Betreft Resultaten 2014 Meerjarenafspraken Energie-efficiëntie MJA3 en MEE
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA 's-gravenhage Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus
Nadere informatieVrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk
Vrije koeling versus hergebruik restwarmte, waar plukt u de vruchten van? APAC Airconditioning B.V., Martijn Kolk APAC Airconditioning B.V. is de specialist op het gebied van koeling voor Datacenters en
Nadere informatieWarmtepompen en warmtebronnen. Warmtepompen
Warmtepompen en warmtebronnen (augustus 2006) Warmtepompen Wat is een warmtepomp? Warmtepompen zijn duurzame energiesystemen die energie uit de omgeving, zoals buitenlucht, bodem of grondwater, omzetten
Nadere informatieEnergie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders
Energie-efficiëntieverbetering bij koffiebranders Energie-efficiëntie verbeteren binnen het koffiebrandproces via drie stappen Aanleiding In deze studie is de energiebesparing bij koffiebrandmachines onderzocht.
Nadere informatieHoe hoog staat u op de prestatieladder?
Hoe hoog staat u op de prestatieladder? ir. Siert Wiersema, adjunct directeur AERZEN Nederland BV ENERGY EFFICIENCY in de PROCESINDUSTRIE Energieakkoord, Klimaatwet MVO, CO₂-footprint Hernieuwbare energiebronnen
Nadere informatieDynamic Free Cooling, efficient energy saving air conditioning system for data centres. Afb.1: Luchtcirculatie in koude en warme luchtstraten
Artikel Dynamische koeling door Ing. Dick Havenaar Voorzitter redactieraad RCC Koude & Luchtbehandeling Dynamic Free Cooling, efficient energy saving air conditioning system for data centres Dynamic Free
Nadere informatieEnergievoorziening nieuwbouw. Hans van Wolferen 24 november Wageningen
Energievoorziening nieuwbouw Hans van Wolferen 24 november 2016 - Wageningen Van Wolferen Research Ervaring Verwarming, warmtapwater, koeling Rapporteur EPG en EMG (NEN 7120 / 7125) Betrokken bij CEN normen
Nadere informatieDoor Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW)
Energiebesparingspotentieel door isolatie Door Anna Gruber (FfE), Serafin von Roon (FfE) en Karin Wiesmeyer (FIW) Het is bekend dat de CO 2 uitstoot tegen 2020 fors naar omlaag moet. In Duitsland zijn
Nadere informatieProvinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem
Mogelijke innovaties tot energiebesparing in de Vlaamse glastuinbouw Evert Eriksson 23 oktober, PCS Destelbergen Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt, Kruishoutem Overzicht 1. Situatie glastuinbouw
Nadere informatieNieuwe wetgeving koelinstallaties versnelt toepassing warmtepompen
Nieuwe wetgeving koelinstallaties versnelt toepassing warmtepompen Door: Robin Sommers en Erik Deliege, Van Beek DIT IS EEN PUBLICATIE VAN: VAN BEEK INGENIEURS B.V. UTRECHTSESTRAAT 59 6811 LW ARNHEM +31
Nadere informatieHandreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE. In opdracht van het ministerie van Economische Zaken
Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE In opdracht van het ministerie van Economische Zaken Handreiking Aanvulling op het EEP - Addendum op de MEE Deze handreiking bevat informatie over
Nadere informatieEindrapport. Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas
Eindrapport Energie-efficiënte CO2-verwijdering uit biogas December 2017 Inhoud 1. Gegevens project... 3 2. Samenvatting... 4 3. Technologie... 5 4. Resultaat... 7 5. Conclusie... 10 2 1. Gegevens project
Nadere informatieDuorsume enerzjy yn Fryslân. Energiegebruik en productie van duurzame energie
Duorsume enerzjy yn Fryslân Energiegebruik en productie van duurzame energie 1 15 11 oktober 1 Inhoud Management Essay...3 1 Management Essay De conclusies op één A4 De provincie Fryslân heeft hoge ambities
Nadere informatie4 Energiebesparingsadvies
4 Energiebesparingsadvies 4.1 Inleiding In dit hoofdstuk wordt het energiebesparingsadvies voor het gebouw gepresenteerd. Allereerst wordt een inventarisatie gegeven van de reeds getroffen en onderzochte
Nadere informatieEnergie-efficient koelen in de ICT
Energie-efficient koelen in de ICT GB versus GWh Niels Sijpheer en Robert de Boer www.ecn.nl Energie en ICT: Datahotels en serverruimten 2 10-12-2009 ICT voor de energievoorziening en omgekeerd B.v. Inpassing
Nadere informatieTHERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR
THERMODYNAMISCHE RENDEMENTEN BIJ DE PRODUCTIE VAN WARMTE VAN LAGE TEMPERATUUR Nico Woudstra, TU Delft, 3ME-P&E-ET Leeghwaterstraat 44, 2628 CA Delft e-mail: n.woudstra@tudelft.nl 1 INLEIDING De kwaliteit
Nadere informatieKOELING VAN DATACENTERS DOOR DE JAREN HEEN DATA CENTER
KOELING VAN DATACENTERS DOOR DE JAREN HEEN DATA CENTER AGENDA STULZ Groep B.V. Huidige EU doelstelling Energiestromen in een datacenter EER waarde Evolutie koelsystemen Toekomst STULZ GROEP B.V. Airconditioning
Nadere informatieRCCTotalEnergy. RCC Total Energy Schoon & zuinig koelen en verwarmen
Door S.M. van der Sluis TNO Afdeling Koude, Warmte en Installaties Renewable Cooling voor supermarkten Renewable Cooling staat voor duurzaam koelen met behulp van koude die van nature aanwezig is. In een
Nadere informatieRestwarmte: liever minder dan meer
Restwarmte: liever minder dan meer Ron Ongenae Bram van As De Kleijn Energy Consultants & Engineers Samen naar een economisch duurzame toekomst! Advisering Engineering Van Heemstraweg 123 e Druten Projectbegeleiding
Nadere informatieDuurzame Industrie. De overgang van energie-intensief naar energie-efficient
Duurzame Industrie De overgang van energie-intensief naar energie-efficient De ombouw van energie-intensief naar energie-efficiënt De verduurzaming van Nederland en van de industrie vraagt onder andere
Nadere informatieGreen IT GDC. Henk Veldwijk Technisch Consultant 29 Juni Lelystad
Green IT GDC Henk Veldwijk Technisch Consultant 29 Juni Lelystad Waarom? Green IT Fossiele energievoorraden zijn ongelijk verdeeld! Noord-Amerika 9 10 17 Er dreigen tekorten. Europa en Eurazië 62 306 Azië
Nadere informatieoefenopgaven wb oktober 2003
oefenopgaven wb1224 2 oktober 2003 Opgave 1 Stoom met een druk van 38 bar en een temperatuur van 470 C wordt geëxpandeerd in een stoom-turbine tot een druk van 0,05 bar. De warmteuitwisseling van de turbine
Nadere informatieDe meest efficiënte motor volgens Zweeds onderzoek. Auke Jellema Account Manager
De meest efficiënte motor volgens Zweeds onderzoek Auke Jellema Account Manager Stand van zaken Sinds 1-1-2015 minimaal: IE3 of IE2 met frequentieregelaar Voor P 7,5 kw Maar er is ook regelgeving voor
Nadere informatieLED LIGHTING FOR COLD STORAGE
LED LIGHTING FOR COLD STORAGE Madrid, October 16 Maarten de Graaf Didyouknowthat? It takes 0.65KWh of air conditioning energy to cool down every 1 kwh of lighting heat. Didyouknowthat? Meaning that youernergybillforlightingis
Nadere informatieHOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE
HOGE TEMPERATUUR OPSLAG VAN WARMTE IN DE ONDERGROND ONDERZOEK EN DEMONSTRATIE JORIS KOORNNEEF DERDE NATIONAAL CONGRES BODEMENERGIE UTRECHT 29 JUNI 2018 GEOTHERMIE FAMILIE Ondiepe geothermische systemen
Nadere informatieOnderwerp: Integrale aanpak warmte steenfabrieken, onderdeel Besturing
DOWN TO EARTH BV Organisatieadvies Onderwerp: Integraleaanpakwarmtesteenfabrieken,onderdeelBesturing Openbaresamenvattingtenbehoevevandekeramischebranche Datum: 10februari2013 Uitgevoerddoor: WouterdeZwartenUdoZwart
Nadere informatieEnergie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.
Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra www.ecn.nl energiegebruik Alarmerende stijging energiegebruik klimaatproblemen duurzame energievoorziening noodzakelijk Ambitieus &
Nadere informatiePresenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014. Energie in Beweging
Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei 2014 Energie in Beweging Wat is Well to Wheel Met Well to Wheel wordt het totale rendement van brandstoffen voor wegtransport uitgedrukt Well to Wheel maakt duidelijk
Nadere informatieDatum 4 december 2018 Betreft Resultaten 2017 Meerjarenafspraken energie-efficiëntie MJA3 en MEE
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Directoraat-generaal Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres
Nadere informatieWarmtepompen en de toekomst Huib Visser
Warmtepompen en de toekomst Huib Visser Gepresenteerd bij het congres Nederlands Platform Warmtepompen, 25 mei 2010, Doorwerth ECN-L 10-036 Mei 2010 Warmtepompen en de toekomst Huib Visser NPW Congres
Nadere informatieDe natuurlijke combinatie
Intergas Kombi Kompakt HRE EPC verlaging met 0.35 Informatie installateurs: Daikin Airconditioning Netherlands BV Fascinatio Boulevard 562 Postbus 8585 3009 AN Rotterdam t (088) 324 54 55 f (088) 324 54
Nadere informatieKom verder. Saxion. Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Welkom. Jan de Wit, 20 juni 2012
Kenniscentrum Design en Technologie Trends in energie voor bedrijven en bedrijventerreinen Welkom Jan de Wit, 20 juni 2012 Vragen? Trends: 1. Energiebesparing door monitoring & procesbeheersing 2. Energiebesparing
Nadere informatieRobur 11.500,-- GASABSORPTIEWARMTEPOMPEN MET GAS VOOR HET HOOGSTE RENDEMENT. Nu nog sneller terugverdiend door subsidie tot.
Robur MET GAS VOOR HET HOOGSTE RENDEMENT GASABSORPTIEWARMTEPOMPEN Nu nog sneller terugverdiend door subsidie tot 11.500,-- per warmtepomp ASABS ROBUR EEN ENORME ENERGIEBESPARING EN TERUGVERDIENTIJDEN DIE
Nadere informatieDatacenterkoeling zonder F-gassen: uw data center het gehele (!) jaar compressorloos geklimatiseerd. Spreker: Marius Klerk
Datacenterkoeling zonder F-gassen: uw data center het gehele (!) jaar compressorloos geklimatiseerd Spreker: Marius Klerk ZONDER F-GASSEN STAAT UW DATACENTER STIL! F-gassen? gefluoreerde broeikasgassen,
Nadere informatieIBK, De duurzame partner in Koudetechniek. Peter Kremers, Sales & Design
IBK, De duurzame partner in Koudetechniek Peter Kremers, Sales & Design De IBK Groep Opgericht in 1964 Ca. 90 werknemers in Nederland Jaarlijkse omzet 22 Mio Activiteiten (werkmaatschappijen) IBK Koudetechniek
Nadere informatieWorkshop Mechanische Damprecompressie - DWA
Ontwikkelingen op het vlak van compressor technologie Johan van der Kamp, chief design engineer Bodegraven, 4 maart 2015 Radiax compressor Inhoud Bronswerk, het bedrijf Bronswerk Heat Transfer Nederlands
Nadere informatieTHERMODYNAMICA 2 (WB1224)
THERMODYNAMICA 2 (WB1224) dinsdag 21 januari 2003 14.00-17.00 u. AANWIJZINGEN Het tentamen bestaat uit twee open vragen en 15 meerkeuzevragen. Voor de beantwoording van de meerkeuzevragen is een formulier
Nadere informatieRestwarmte als businesscase voor commerciële datacenters. Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort
Restwarmte als businesscase voor commerciële datacenters Wim Kessels van Royal HaskoningDHV samen met Jeffrey Siemes van GeoComfort Even voorstellen Wim Kessels Senior Mechanical Engineer Mission Critical
Nadere informatieDe behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie. Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009
De behaalde resultaten in de Belgische voedingsindustrie Energieeffizienz in der belgischen Industrie BRÜSSEL, 12. MAI 2009 FEVIA 450 leden-bedrijven + 26 ledengroepering 25 medewerkers Drie actie-domeinen
Nadere informatieEnergiebesparing bestaande koopwoningen. Effecten stimuleringspakket
Energiebesparing bestaande koopwoningen Effecten stimuleringspakket Notitie Delft, juli 2013 Opgesteld door: Cor Leguijt Frans Rooijers 2 2 juli 2013 3.B17.1 Energiebesparing bestaande koopwoningen 1 Inleiding
Nadere informatieDUBO. Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht
1 Energiebesparing in het kantoorpand van HVL Dordrecht 2 Voor het energiegebruik zijn de belangrijke punten: - Beperk energieverliezen - Voorkom onnodig energiegebruik - Gebruik zoveel mogelijk oneindige
Nadere informatieDuurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden. 11 februari 2016
Duurzaamheidsonderzoek en subsidiescan Combibad De Vliet te Leiden 11 februari 2016 1 Managementsamenvatting Inleiding De gemeente Leiden heeft in haar duurzaamheidsambitie doelen gesteld voor de korte
Nadere informatieBouwjaarklasse (op basis van m²) 1970-1979
BVO (x 10 6 m²) tot 1960 1960-1969 1970-1979 1980-1989 1990-1999 vanaf 2000 Tbv onderzoek naar kwaliteit MaVa: beschikbare info over zorginstellingen: Verpleging en verzorging Info via: Agentschap NL,
Nadere informatieOptimale prijs/ prestatie energieopslagsystemen
Meer doen met minder Optimale prijs/ prestatie energieopslagsystemen Met steun van de NOVEM is er een onderzoek gedaan ter verbetering van de prijs/prestatie van energieopslagsystemen. De investeringen
Nadere informatieEnergy Balance Assessment Tool
Energy Balance Assessment Tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Verbruik van verschillende soorten energie in de waterkringloop: een Excel tool Energy Balance Assessment Tool (EBAT) Waarom is EBAT
Nadere informatiePraktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie. Alex Ouwehand Directeur NMZH
Praktische voorstellen voor energiebesparing in haven en industrie Alex Ouwehand Directeur NMZH CO2 emission CO2 reduction Ambities klimaat en energie EU en Rijk 2020 : 20 % CO 2 -reductie (tov 1990),
Nadere informatieDE WERKING VAN DE WARMTEPOMP
De duurzame energiebron is onuitputtelijk, maar heeft een te laag temperatuurniveau om de CV rechtstreeks op aan te kunnen sluiten. De temperatuur zal dus eerst verhoogd moeten worden, waardoor wij onze
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieEfficiEncy Duurzaam. EnErgiEbEsparing. Warmte en koude. KEnnis industrie. energie financiering. instrumenten. GebouwDe omgeving
Warmte en koude Kennis, advies, instrumenten en financiële steun EfficiEncy Duurzaam GebouwDe omgeving energie financiering KEnnis industrie instrumenten EnErgiEbEsparing De Nederlandse overheid streeft
Nadere informatieWarmtepompen: alleen verwarmen is volgende stap
rtikel xxxxxxx Door Ing. Roland de Roon Carrier Nederland BV, divisie Airconditioning, Hazerswoude-Rijndijk Heat pumps: heating only is the next stage Warmtepompen: alleen verwarmen is volgende stap Voor
Nadere informatieVoorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII
Voorwaarden aansluiting appartementen en woningen op WKO bron DSKII Stichting Spaarnesant 04 februari 2014 9X3803 Entrada 301 Postbus 94241 1090 GE Amsterdam +31 20 569 77 00 Telefoon 020-5697701 Fax info@amsterdam.royalhaskoning.com
Nadere informatie