Rekenkamercommissie Roermond September 2015

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rekenkamercommissie Roermond September 2015"

Transcriptie

1 Onderzoek naar het sportaccommodatiebeleid van de gemeente Roermond Rekenkamercommissie Roermond September 2015 Rekenkamercommissie Gemeente Roermond Postbus AX Roermond Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 1

2 Colofon Samenstelling Rekenkamercommissie Externe leden De heer mr. P.M.B. Schrijvers (voorzitter) De heer ir. N. op de Laak De heer L.P.A. Haarsma Raadsleden Mevrouw L. van Hal De heer C.W.A. Achten De heer J.M.W. de Kunder Secretariaat Rekenkamercommissie Ambtelijk secretaris De heer A.H.C. Vestjens Adres Postbus 900 Telefoonnummer Website september 2015 Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 3

3 Inhoudsopgave: 1. Doelstelling en vraagstelling. 2. Onderzoeksaanpak en fasering. 3. Conclusies en aanbevelingen. Bijlagen: I II. Bestuurlijke hoor en wederhoor: a. Reactie college van burgemeester en wethouders van Roermond op de rapportage van de Rekenkamercommissie. b. Nawoord Rekenkamercommissie. Onderzoeksrapport van KplusV Op weg naar de top?. Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 5

4 1. Doelstelling en vraagstelling. De Rekenkamercommissie heeft op 18 mei 2015 de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders geïnformeerd over de start van het onderzoek naar het sportaccommodatiebeleid. De rekenkamercommissie wil met het onderzoek de volgende twee doelstellingen bereiken: 1. Het onderzoek moet de gemeenteraad inzicht geven in de doeltreffendheid en doelmatigheid van het sportaccommodatiebeleid in de periode 2010 tot begin Het onderzoek moet de gemeenteraad inzicht geven in de mate waarin de raad in deze periode in positie is gebracht om zijn controlerende en kaderstellende taak ten aanzien van het sportaccommodatiebeleid uit te voeren. Gebaseerd op de bovenstaande doelstellingen heeft de rekenkamercommissie de volgende (tweeledige) hoofdvraag voor het onderzoek verwoord: In hoeverre heeft de gemeente in de periode 2010 tot begin 2015 doeltreffend en doelmatig sportaccommodatiebeleid gevoerd en in hoeverre heeft het college in deze periode de gemeenteraad in positie gebracht om zijn controlerende en kaderstellende taak ten aanzien van het sportaccommodatiebeleid uit te voeren? De rekenkamercommissie heeft de bovenstaande hoofdvraag uitgewerkt in een aantal deelvragen. Beleid en uitvoeringsprogramma 1. Wat zijn de gemeentelijke beleidsdoelstellingen met betrekking tot sportaccommodaties? 2. Hoe zijn de beleidsdoelen vertaald naar de uitvoeringsnota? 3. In hoeverre is bij het opstellen van het beleid en de uitvoeringsnota (en herzieningen hiervan) rekening gehouden met relevante trends en ontwikkelingen? 4. In hoeverre zijn de genoemde speerpunten en uitgangspunten nog steeds actueel? Uitvoering van het beleid 5. In hoeverre is het beleid uitgevoerd conform de beleidsdoelstellingen en het uitvoeringsprogramma? 6. In hoeverre is de geplande beleidsuitvoering voor de periode conform de beleidsdoelstellingen en het uitvoeringsprogramma? Resultaten van het beleid 7. In hoeverre is het beleid ten aanzien van sportaccommodaties doeltreffend? 8. In hoeverre is het beleid ten aanzien van sportaccommodaties doelmatig? Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 7

5 Rol van de gemeenteraad 9. In hoeverre wordt de raad integraal en samenhangend geïnformeerd ten aanzien van de voor de raad relevante uitvoeringspunten uit de uitvoeringsnota 2010 en de update 2015? 10. In hoeverre is de raad in positie gebracht om de indertijd gestelde kaders te heroverwegen? Het onderzoek heeft betrekking op de periode 2010 mei Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 8

6 2. Onderzoeksaanpak en -fasering. Om tot de beantwoording van de onderzoeksvraag en deelvragen te komen is als volgt te werk gegaan. De rekenkamercommissie heeft (op grond van een onderhandse aanbestedingsprocedure) het onderzoek uitbesteed aan KplusV Organisatieadvies. Samen met de onderzoekers van KplusV heeft de Rekenkamercommissie bij aanvang van het onderzoek (21 mei 2015) een startbijeenkomst georganiseerd met de medewerkers uit de ambtelijke organisatie die bij het onderzoek zouden worden betrokken. De Rekenkamercommissie heeft KplusV gevraagd het onderzoek uit te voeren, aan de hand van de vraagstelling en op basis van een door de Rekenkamercommissie vastgesteld normenkader (zie het onderzoeksrapport van KplusV voor het gehanteerde normenkader). Vervolgens hebben de onderzoekers een documentenstudie uitgevoerd. Deze documentenstudie betrof de beschikbare gemeentelijke beleidsdocumenten, rapportages en kwantitatieve gegevens. Daarnaast zijn er in de documentenstudie ook landelijke ervaringscijfers en kengetallen gebruikt om de situatie Roermond te kunnen duiden (zie het onderzoeksrapport van KplusV voor een overzicht van de bestudeerde documenten). Daarnaast hebben de onderzoekers een aantal interviews gehouden met de bestuurlijk en ambtelijk betrokkenen in de gemeente. Ook is er een gesprek geweest met raads- en commissieleden om het perspectief van de raad in het onderzoek mee te nemen. Verder is er een gesprek gevoerd met enkele leden van de Sportraad als vertegenwoordigers van de sportverenigingen. Van de interviews zijn gespreksverslagen gemaakt die ter verificatie aan de betrokkenen zijn teruggelegd (zie het onderzoeksrapport van KplusV voor een overzicht van geïnterviewden). Tenslotte hebben de onderzoekers met een aantal nauw bij het onderwerp betrokken medewerkers van de gemeente een werksessie gehouden waarin een aantal zaken ter verificatie is voorgelegd aan de medewerkers en waarin ook een SWOT-analyse is gemaakt van het gemeentelijk sportaccommodatiebeleid. Daarna is door KplusV een conceptrapportage aan de RKC voorgelegd. Vervolgens heeft de RKC de rapportage (d.w.z. het rapport met het feitenrelaas, zonder conclusies en aanbevelingen) op 16 juli 2015 aan de ambtelijke organisatie voorgelegd voor een controle op de juistheid van de feiten. Naar aanleiding daarvan is het rapport (qua beschrijving van de feiten) op enkele punten aangepast en heeft de RKC de conclusies en aanbevelingen vastgesteld. Op 17 augustus 2015 is de rapportage (met conclusies en aanbevelingen) voorgelegd aan het college van burgemeester en wethouders voor een bestuurlijke reactie. Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 9

7 De reactie van het college en het nawoord van de Rekenkamercommissie zijn opgenomen in bijlage I. Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 10

8 3. Conclusies en aanbevelingen. In onderstaande tabel treft u aan: 1. de 10 specifieke onderzoeksvragen; 2. de daarbij gehanteerde normen; 3. de conclusies per specifieke onderzoeksvraag; 4. de aanbevelingen in relatie tot de specifieke onderzoeksvragen (onderverdeeld naar aanbevelingen voor de raad en aanbevelingen voor het college). Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 11

9 Onderzoeksvraag Norm Conclusie Aanbeveling 1. Wat zijn de gemeentelijke Het beleid wordt door alle betrokkenen als Het gemeentelijk sportaccommodatiebeleid wordt Aan de raad: Stel een nieuw integraal sportbeleid beleidsdoelstellingen met transparant ervaren niet door alle betrokkenen als transparant op. Zorg er daarbij voor dat de financiële kaders in betrekking tot sport Het beleid is adequaat naar alle betrokkenen ervaren. Dit komt doordat de wijze waarop de overeenstemming zijn met de beleidsambities en accommodaties? gecommuniceerd gemeente de verenigingen financieel ondersteunt zorg voor een SMART uitwerking van De doelstellingen zijn concreet, meetbaar en grotendeels historisch is gegroeid. Hierdoor doelstellingen. tijdgebonden gemaakt waren er tot voor kort grote verschillen tussen Het thema duurzaamheid is vertaald naar de ondersteuning aan verenigingen. De laatste jaren Speel in dit nieuwe beleid ook in op de volgende speerpunten van het beleid voor alle sport- is gewerkt aan een gelijkschakeling, maar nog relevante trends en ontwikkelingen: de verbreding accommodaties niet alle verschillen zijn weggenomen. van het sportbeleid naar sport- en beweegbeleid met verbindingen naar welzijn, onderwijs en lokaal De beleidsvisie is in interactie met het veld gezondheidsbeleid; de trend richting (relatief) opgesteld, daarna is het beleid ook aan alle minder georganiseerde sporters en meer sport- partijen toegezonden. Inmiddels is het beleid niet beoefening buiten verenigingsverband; de meer bij alle betrokkenen bekend. verschuiving richting een gezamenlijke opgave van gemeente en andere partijen (waaronder De gemeente heeft in de beleidsvisie 5 speer- verenigingen). punten vastgesteld: kwalitatief hoogwaardige accommodaties, watersport, topsport- Zorg ervoor dat het proces voor het opstellen evenementen, topsport, en toegankelijke van nieuwe beleidskaders in lijn is met de sportaccommodaties. Deze doelstelling zijn aanbevelingen in het rekenkamerrapport slechts beperkt concreet, meetbaar en 'Onderzoek kaderstelling door de raad van de tijdgebonden gemaakt. gemeente Roermond' van juli 2011 en de notitie 'Kaderstelling door de raad: een praktisch Duurzaamheid is geen expliciet onderdeel van instrument' van februari de gemeentelijke beleidsvisie. Aan het college: Ga verder met het transparanter maken van het beleid en de uitvoering. Zorg ervoor dat ook de wijze waarop bijdragen aan verenigingen berekend worden transparant wordt, zodat het voor alle betrokkenen inzichtelijk is hoe bijdragen tot stand komen. Speel daarbij in op de trend dat de overheid niet meer alles alleen regelt; van verenigingen en andere partijen mag ook een bijdrage worden verwacht.

10 2. Hoe zijn de beleidsdoelen De beleidsdoelen zijn consequent vertaald naar de De beleidsdoelen uit de beleidsvisie zijn niet Aan de raad: Draag het college op het nieuwe vertaald naar de uitvoeringsnota: consequent vertaald naar de uitvoeringsnota integrale sportbeleid consequent uit te werken in uitvoeringsnota? - de uitvoeringsnota bevat voor ieder speerpunt één of De uitvoeringsnota 2010 (en ook de een uitvoeringsnota of agenda. Zie hier ook op toe. meerdere passende actielijnen uitvoeringsnota 2015) bevat hoofdzakelijk - op basis van de geplande actielijnen per speerpunt uitvoeringspunten met betrekking tot speerpunt 1 Aan het college: Stel bij het nieuwe integrale mag verwacht worden dat de beleidsdoelstellingen van de beleidsvisie. De andere speerpunten zijn sportbeleid een nieuw uitvoeringsnota op. Draag voor 2020 worden gehaald slechts zeer beperkt uitgewerkt in daarbij zorg voor: In de uitvoeringsnota is het thema duurzaamheid uitvoeringspunten. Op basis van de geplande - een SMART uitwerking van uitvoeringspunten. uitgewerkt in de verschillende uitvoeringspunten, dit actielijnen kan daarom niet verwacht worden dat - een toelichting op de wijze waarop uitvoering van geldt ten minste voor de uitvoeringspunten op het vlak de beleidsdoelstelling voor 2020 worden gehaald. de uitvoeringspunten bijdraagt aan realisatie van van bouw, exploitatie en onderhoud van beleidsdoelstellingen. accommodaties De bezuinigingen in 2010 en als gevolg van de kerntaken discussie in 2011 vormen een belangrijke reden voor de gebrekkige doorvertaling van de beleidsvisie naar de uitvoeringsnota 2010 (en 2015). Door de bezuinigingen zijn de doelstellingen op de 5 speerpunten deels expliciet (in de uitvoeringsnota 2010) en deels impliciet bijgesteld. Als gevolg van de bezuinigingen is er tevens sprake van structurele tekorten op de sportbegroting. Geconcludeerd moet worden dat de financiële kaders niet meer overeenkomen met de beleidsdoelstellingen en dat de ambities zoals in de beleidsvisie verwoord daarom niet haalbaar zijn. 3. In hoeverre is bij het Het college en de ambtelijke organisatie hebben goed Het college en de ambtelijke organisatie hebben Aan het college: Inventariseer de relevante opstellen van het beleid en zicht op de trends en ontwikkelingen die relevant zijn trends en ontwikkelingen na 2009 slechts zeer trends en ontwikkelingen en informeer de raad de uitvoeringsnota (en voor het sportaccommodatiebeleid; hieronder vallen beperkt geactualiseerd in het hierover ter voorbereiding op het opstellen van herzieningen hiervan) tenminste: sport(accommodatie)beleid. nieuw integraal sportbeleid. rekening gehouden met - landelijke trends in sportbeleid

11 relevante trends en - landelijke trends in bouw, exploitatie en beheer Bij het opstellen van de beleidsvisie in 2009 is ontwikkelingen? van sportaccommodaties een analyse gemaakt van een aantal relevante - landelijke en lokale trends in burgerbeleving / ontwikkelingen. (De link met welzijn, onderwijs en populariteit van sporten gezondheid is hier niet nog niet in meegenomen.) - regionale ontwikkelingen Sindsdien is hier geen systematische aandacht - lokale demografische trends aan besteed, ook niet in de update - lokale sociaaleconomische trends uitvoeringsnota Mede hierdoor is een Voorafgaand aan het opstellen en het herzien van aantal relevante landelijke ontwikkelingen (zoals het beleid is een situatieschets gemaakt waarin de meer individueel sporten en een duidelijker link belangrijkste trends en ontwikkelingen op het vlak met welzijn en gezondheid) nog niet in het van sport zijn meegenomen huidige beleid opgenomen. In de uitvoeringsnota's wordt een sterk accent op beheersmatige zaken gelegd. Het huidige sportaccommodatiebeleid richt zich daardoor teveel op de georganiseerde sport, en accommodaties. Ook heeft de gemeente de opgave volledig bij zichzelf gelegd en niet samen met de verenigingen opgepakt. 4. In hoeverre zijn de De speerpunten en uitgangspunten sluiten (nog) aan De speerpunten zijn zowel inhoudelijk, als op Aan de raad: Stel een nieuw integraal sportbeleid genoemden speerpunten en bij de belangrijkste trends en ontwikkelingen die lokaal, basis van de financiële kaders aan herziening op, conform de aanbeveling in reactie op de uitgangspunten nog steeds regionaal en nationaal te onderscheiden zijn toe. conclusie op deelvraag 1. actueel? Inhoudelijk gaat het sportaccommodatiebeleid niet in op recente ontwikkelingen op het vlak van de verbinding tussen sport en andere terreinen als welzijn, onderwijs en gezondheid. Ook sluit de beleidsvisie nog niet aan bij de recente trend dat er meer individueel en buiten verenigingsverband wordt gesport. Als gevolg van de bezuinigingen sluiten de ambities zoals in de speerpunten verwoord ook niet meer aan bij de beschikbare financiële middelen.

12 5. In hoeverre is het beleid Het beleid is uitgevoerd conform de beleidsdoel- Er heeft geen specifieke evaluatie plaats- Aan de raad: Bespreek, na aanleiding van de uitgevoerd conform de stellingen en conform het uitvoeringsprogramma gevonden van de beleidsuitvoering over de evaluaties van beleidsnota's en uitvoeringsnota's, beleidsdoelstellingen en het Het beleid is op een transparante wijze uitgevoerd periode Er is daardoor geen verband periodiek de voortgang van het sportbeleid en uitvoeringsprogramma? Over de uitvoering is door de gemeente naar alle te leggen tussen de uitvoeringsnota 2010, de eventuele gewenste bijsturing of aanpassing. betrokkenen gecommuniceerd uitvoeringsnota 2015 en de beleidsvisie. Hierdoor ontbreekt dus een integraal inzicht in de Aan het college: Evalueer de uitvoering van iedere voortgang in de uitvoering ten opzichte van de uitvoeringsnota en beleidsnota en zorg ervoor dat speerpunten in de beleidsvisie. deze evaluaties input vormen voor het op te stellen nieuwe beleid en uitvoeringsprogramma. Informeer Op basis van gesprekken met medewerkers kan de raad over de uitkomsten van de uitgevoerde geconcludeerd worden dat de uitvoeringsnota evaluaties en geef de raad daarbij een overzicht 2010 grotendeels conform planning is uitgevoerd van de voortgang van de uitvoering ten opzichte of nog in uitvoering is. Wel is er sprake van enig van de doelstellingen en de financiële kaders. achterstallig onderhoud. Ook moet geconcludeerd worden dat de uitvoering niet in lijn is met de beleidsvisie, omdat de beleidsvisie niet consequent is uitgewerkt in de uitvoeringsnota 2010 (zie de conclusie bij deelvraag 2) 6. In hoeverre is de geplande De geplande beleidsuitvoering voor de periode De geplande beleidsuitvoering voor de periode Aan het college: Zorg ervoor dat de geplande beleidsuitvoering voor de 2020 is conform de beleidsdoelstellingen en het komt niet overeen met de Beleidsuitvoering in overeenstemming is met de periode conform uitvoeringsprogramma; op basis van de geplande beleidsvisie. De uitvoeringsnota 2015 omvat nog te bereiken doelstellingen van het sportbeleid. de beleidsdoelstellingen en beleidsuitvoering mag verwacht worden dat de vrijwel alleen uitvoeringspunten op speerpunt 1 Zorg bij het opstellen van nieuwe uitvoeringsnota's het uitvoeringsprogramma? doelstellingen voor 2020 gehaald worden. en speerpunt 5 van de beleidsvisie en is ook voor een toelichting op de wijze waarop De geplande beleidsuitvoering houdt rekening met de daarmee eenzijdig. Aan de andere speerpunten uitvoering van de uitvoeringspunten bijdraagt aan gerealiseerde resultaten tot dusverre wordt in de uitvoeringsnota 2015 nauwelijks realisatie van beleidsdoelstellingen. aandacht besteed. Ook maakt de uitvoeringsnota 2015 niet duidelijk op welke wijze uitvoering van de uitvoeringspunten bijdraagt aan het bereiken van de gemeentelijke beleidsvisie.

13 7. In hoeverre is het beleid In de uitvoering van het sportaccommodatiebeleid is Het sportbeleid is met betrekking tot speerpunt 1 Aan de raad: Maak alsnog een keuze over de ten aanzien van sport- er over de periode voldoende voortgang en speerpunt 5 van de beleidsvisie grotendeels reductie van het aantal voetbalaccommodaties van accommodaties geboekt op de 5 speerpunten, om realisatie van de doeltreffend te noemen. De kwaliteit van de 5 naar 4. Draag het college op de gemaakte keuze doeltreffend? doelstellingen in 2020 te mogen verwachten accommodaties die de burgers van Roermond ter uit te voeren. beschikking hebben, en het aantal accommodaties en de diversiteit in het aanbod is Aan het college: Verken de toekomstige behoefte voldoende tot goed te noemen. Ook liggen de aan overdekt- en openluchtzwemwater en bezie tarieven in Roermond laag in vergelijking met deze behoefte ook in regionaal verband. Zorg andere gemeenten en zijn de accommodaties daarbij voor betrouwbare cijfers over de exploitatie goed verspreid over de gemeente. Hierdoor is van de zwembaden en het zwembadbezoek. sprake van een goede toegankelijkheid. Niet op alle punten worden de doelen onder Registreer niet alleen het jaargebruik van speerpunt 1 en speerpunt 5 behaald. De reductie binnensportaccommodaties, maar ook het van het aantal gemeentelijke voetbalaccommo- weekgebruik (winter) per zaaldeel per dagdeel, en daties naar 4 is niet behaald. inventariseer de onvervulde vraag om afstemming met de behoefte te onderbouwen. Het beleid is met betrekking tot de andere drie speerpunten echter niet doeltreffend. Vooral wat Verken de mogelijkheden voor de invulling van betref watersport en topsport worden de duurzaamheid bij sportaccommodaties. Maak beleidsdoelstellingen niet gehaald en kan het niet daarbij een inschatting van de terugverdientijd van verwacht worden dat de doelstellingen in 2020 investeringen in duurzaamheid. behaald zullen zijn. Leg geen beleidsdoelstellingen vast, waar je niet op stuurt. 8. In hoeverre is het beleid ten De uitvoering van het sportaccommodatiebeleid in De uitvoering van het sportaccommodatiebeleid Aan de raad: Vraag actief om inzicht in de aanzien van sport- gemeente Roermond is ten minste even doelmatig als is gedeeltelijk doelmatig te noemen. Op basis exploitatiebegroting voor Sport en Bewegen. Zorg accommodaties doelmatig? het gemiddeld door gemeenten gevoerde beleid op van de beschikbare informatie beoordelen we ervoor dat de raad afdoende inzicht heeft om waar basis van landelijke ervaringscijfers 1 de exploitatie van de binnensport als efficiënt. nodig tijdig bij te kunnen sturen. Voor het onderhoud van de Aan het college: Maak de exploitatiebegroting buitensportaccommodaties geldt dat eveneens, voor sport goed inzichtelijk. Zorg ervoor dat directe 1 Hierbij is gebruik gemaakt van een vergelijking met gemeenten met vergelijkbare ambities als Roermond.

14 met de kanttekening dat er sprake is van een overcapaciteit aan voetbalvelden. Dit komt onder meer door het niet behalen van de doelstelling het aantal voetbalaccommodaties tot 4 te reduceren. De exploitatie van de openlucht zwembaden is niet efficiënt, omdat zowel de buitenbassins van de Roerdomp als De Bosberg overgedimensioneerd zijn voor hun verzorgingsgebied. De doelmatigheid van het beleid is ten aanzien van het overdekte zwembad De Roerdomp onduidelijk, vanwege het ontbreken van volledige bezoekerscijfers. personeelskosten zoals toezichthouders in het zwembad of sporthalbeheerders worden toegerekend aan accommodaties en dat grote overheadposten die nauwelijks een dienstverlening vertegenwoordigen niet worden toegerekend aan de begroting van de afdeling Sport en Bewegen. Maak de output (het gebruik) ook transparanter, zodat de exploitatie ook daarmee vergeleken kan worden. Voor de zwembaden betekent dat betrouwbare bezoekersregistratie, bij de binnensport zicht op gebruik en bezetting per zaaldeel en tijdstip en hanteer bij de buitensport de geldende planningsrichtlijnen. Daarnaast geeft de sportbegroting een vertekend beeld wat betreft doorberekening van overheadkosten. In de huidige begrotingssystematiek krijgt de afdeling Sport en bewegen een onevenredig groot deel van de personeelskosten van de gemeentelijke organisatie als geheel doorberekend. Ook zijn er enkele posten in de begroting opgenomen die strikt gesproken betrekking hebben op cultuur of veiligheid. Verder moet vermeld worden dat de personele capaciteit van de afdeling beperkt is in relatie tot het takenpakket. Hierdoor is het voor betreffende medewerkers niet mogelijk om naast (urgente) uitvoerende taken ook proactief met beleidsontwikkeling bezig te zijn.

15 9. In hoeverre wordt de raad De raad wordt ten minste jaarlijks geïnformeerd over de De raad ontvangt via de P&C documenten alle Aan de raad: Zie er op toe dat de raad ook integraal en samenhangend voortgang van het sportaccommodatiebeleid. De raad noodzakelijke informatie over sport op daadwerkelijk periodiek een integrale voort- geïnformeerd ten aanzien wordt daarbij geïnformeerd over de voortgang van de programmaniveau. Door het ontbreken van een gangsrapportage over het beleid ontvangt. van de voor de raad uitvoering ten opzichte van de doelstellingen van het evaluatie van de uitvoeringsnota heeft de raad Indien de raad een dergelijke rapportage niet relevante uitvoeringspunten beleid. De raad ontvangt daarbij niet alleen inzicht in de echter geen inzicht in de bijdrage van de ontvangt, vraag hier dan expliciet om en stel vragen uit de uitvoeringsnota 2010 voortgang die over het afgelopen jaar is geboekt, maar uitvoeringsnota 2010 aan het bereiken van over ontwikkelingen ten opzichte van de en de update 2015? ook inzicht in de voortgang van het beleid als geheel de beleidsdoelstellingen uit de beleidsvisie. beleidskaders en de uitvoering van het beleid. De raad wordt tijdig geïnformeerd over trends en Ook heeft de raad hierdoor geen inzicht in de ontwikkelingen in het veld die invloed hebben op de verhouding tussen uitgaven en beleidsresultaten. Aan het college: Geef de raad, op basis van uitvoering van het beleid periodieke evaluaties van beleidsnota's en Ook is de raad sinds vaststelling van de uitvoeringsnota's, periodiek een integraal inzicht in beleidsvisie in 2009 niet meer integraal de voortgang van het beleid. Informeer de raad geïnformeerd over trends en ontwikkelingen. daarbij ook over relevante trends en ontwikkelingen die mogelijk tot bijsturing van het beleid kunnen leiden. 10. In hoeverre de raad in positie Indien actuele trends en ontwikkelingen invloed hebben Het college heeft de raad aan de hand van de Aan de raad: Wees als raad zeer terughoudend bij is gebracht om de indertijd op het sport accommodatiebeleid, dan legt het college update van de uitvoeringsnota niet meegenomen het nemen van besluiten over individuele cases. gestelde kaders te de raad in een raadsvoorstel één of meerdere expliciete in te maken beleidskeuzes op het vlak van het Indien een specifiek besluit door de raad heroverwegen? keuzes voor aan de hand waarvan de raad kan sportbeleid. Ook heeft het college de raad noodzakelijk is, draag er dan zorg voor dat dit besluiten over bijstelling van de kaders tussentijds niet geïnformeerd over relevante specifieke besluit in lijn is met de uitgangspunten trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op van het vastgestelde sportbeleid. het sportbeleid. Zorg er als raad voor dat gemaakte afspraken ook De raad zelf is incidenteel en op reactieve wijze daadwerkelijk worden uitgevoerd. betrokken bij het sportaccommodatiebeleid na aanleiding van bezuinigingen of signalen vanuit Aan het college: Leg de raad op basis van evaluatie verenigingen. Hierdoor is er sprake is van sportbeleid en inzichten in relevante trends en slechts op deelgebieden en in individuele ontwikkelingen waar mogelijk cases en geenszins proactief handelen. expliciete beleidskeuzes voor om de raad in staat te stellen bij te sturen of het beleid aan te passen.

16 Bijlage Ia. Reactie college van burgemeester en wethouders van Roermond op de rapportage van de Rekenkamercommissie. Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 12

17 1 I ooaao G' * gemeente Roermond uw nummer uw datum ons nummer onze datum vezonden RKCl2015l78 17 augustus september 2015 Rekenkamercommissie van de gemeente Roermond de heer mr.p.m.b. Schrijvers Postbus AX ROERMOND inlichtingen bij sector/afdeling doorkiesnr. Dhr. W. Kaldenhoven SECR/Secretaris bijlage(n) betreffende Bestuurlijk wederhoor inzake onderzoek sportaccommodatiebeleid Geachte heer Schrijvers, Op maandag 17 augustus jl. heeft uw commissie het rapport aangaande het onderzoek sportaccommodatiebeleid voor een bestuurlijk wederhoor voorgelegd aan het college, bijgaand ontvangt u onze reactie. Ons college heeft met instemming kennis genomen van het onderzoek en de hierin geformuleerde conclusies en de geformuleerde aanbevelingen. ln de aan ons gerichte aanbevelingen herkent het college de aanbevelingen op basis waarvan wij in de nabije toekomst het sportaccommodatiebeleid verder vorm kunnen geven. Met tevredenheid concluderen wij dat de kwaliteit, de spreiding, het aantal en de diversiteit van de sportaccommodaties voldoende tot goed is en de sporttarieven die Roermond hanteert "laag" zijn in vergelijking met andere gemeenten. U concludeert dat het sportbeleid grotendeels Qls doeltreffend en doelmatig is te omschrijven. De hoofddoelstelling van onze breedtesport-gedachte is dat zoveel als mogelijk burgers laagdrempelig kunnen deelnemen aan een diversiteit in sportaanbod. Wij zien hierin de bevestiging dat wij goede randvoon vaarden scheppen voor de georganiseerde sportaanbieders die laagdrempelig breedtesportaanbod voor onze Roermondse burgers verzorgen. Terecht concludeert de rekenkamercommissie dat de maatschappij in een hoog tempo verandert. De (gemeentelijke) overheid "regelt" niet meer alles, ook van de gebruikers van de sportaccommodaties wordt een belangrijke inzet verwacht. Samen met u concludeert het college dat de actiepunten zoals opgenomen in de Uitvoeringsnota sportaccommodaties 2010 nagenoeg allemaalzijn uitgevoerd. Een totaalvan 35 actiepunten zijn uitgevoerd en van een tweetal actiepunten loopt de uitvoering momenteel. De in uw rapport opgenomen aanbevelingen, welke zijn gericht aan ons college, willen bij betrekken bij het formuleren en uitvoeren van toekomstig beleid. ln onderstaande reactie willen wil ingaan op een enkele bevinding. Het onderzoek van de rekenkamercommissie richt zich op het sportaccommodatiebeleid over de periode ln de periode zijn, met in achtneming van het toen aanstaande Stadhuis I Markt3l 6041 EM I Postbusgoo 6040AXRoermond I T FO Rabobank1' www. roermond. n I

18 ! Ons nummer Pagina2 sportaccommodatiebeleid (raads)besluiten genomen die wijvan belang achten te melden. lmmers met door de gemeenteraad beschikbaar gesteld budget is een groot aantal knelpunten bij sportaccommodaties opgelost. Voorbeelden hiervan zijn: hockeypark Hammerveld, de tennisaccommodaties van TC Maasniel en RTC N.l.P., het sportpark Kitskensberg, de atletiekaccommodatie de Wijher, de realisatie van de gemeenschapsaccommodatie/sporthal in Herten en de vernieuwing van zwembad de Roerdomp. Alhoewel de onderzoeksperiode van de rekenkamercommissie (net) buiten deze accommodatieverbeteringen valt hechten wij er waarde aan van bovenstaande melding te maken. De uitgevoerde verbeteringen aan de accommodaties hebben immers bijgedragen aan het gewenste sportaccommodatiebeleid dat ook vanaf 2010 formeel in beleid- en uitvoeringsnota's is vastgelegd. ln uw onderzoekzijn bevindingen van de Stichting Sportraad opgenomen. lnmiddels is gebleken dat de reactie van de Stichting Sportraad zoals dat in uw rapportage is opgenomen niet of onvoldoende de mening van het bestuur van de Stichting Sportraad verwoord. Wij zullen hierover met het bestuur van de Stichting Sportraad het gesprek aangaan en willen kennis nemen van hun opmerkingen. U mag ervan uitgaan dat ons college hierbijwil handelen vanuit een constructieve houding en gericht op het verder doorvoeren van verbeteringen. Het huidige sportaccommodatiebeleid is volgend op het meest recent door de gemeenteraad vastgestelde sportbeleid (beleidsnota "Evaluatie sportnota gemeente Roermond en Speerpunten sportbeleid periode "). Het huidige sportaccommodatiebeleid is op specifiek verzoek van de gemeenteraad opgesteld. Het sportaccommodatiebeleid is de nadere uitwerking van het sportbeleid waarin de focus op breedtesport is gelegd. ln een cyclisch vervolg had het voor de hand gelegen het sportbeleid omstreeks 2011 te evalueren en actualiseren. Door de gemeenteraad is, in plaats van (individuele) kadernota's binnen het brede welzijnsbeleid, verzocht om een integrale kadernota van het totale welzijnsbeleid. Hierop volgend is de integrale Welzijnsvisie 2020 in 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. ln het onderhavige onderzoek wordt de aanbeveling door de Rekenkamercommissie aan de gemeenteraad gedaan om een nieuwe integrale beleidsnota sport op te stellen. Wij kunnen deze aanbeveling, nu ingezoomd wordt op het specifieke beleidsterrein "sport" in de periode , zeer goed begrijpen. ln de besluitvorming over deze gedane aanbeveling geven we de gemeenteraad bovenstaand historisch kader mee waarbij het logisch is dat de nieuwe integrale sportnota aansluit bij de Welzijnsvisie Concreet betekent dit dat wij in de loop van deze collegeperiode de sportnota actualiseren. Aanvullend onderschrijven wij de aanbeveling om in de op te stellen sportnota ook aandacht te besteden aan de ongeorganiseerde sporter en de bijdrage die sport kan leveren aan de partici patie samenleving. Ons college is uiteraard voorstander van transparant sportbeleid en de uitvoering daarvan. Besluitvorming in het verleden, vaak één op één met een georganiseerde sportaanbieder, is volgens het onderzoek de reden dat het sportbeleid (en/of de uitvoering daarvan) niet door iedereen als transparant wordt ervaren. De aanbeveling om beleid en de uitvoering verder transparant te maken (houden) is voor ons vanzelfsprekend. Als conclusie is opgenomen dat het college en de ambtelijke organisatie trends en ontwikkelingen na 2009 slechts zeer beperkt geactualiseerd hebben in het sport(accommodatie)beleid. Wij zijn van mening dat wij wellicht te vaak impliciet de belangrijkste trends en ontwikkelingen in relatie tot en in het belang van het sportaccommodatiebeleid voor de gemeente Roermond meegewogen hebben in ons beleid. Die trends en ontwikkelingen zijn daarbij niet van dien aard gebleken dat aanpassingen in het sportaccommodatiebeleid noodzakelijk was. Een hoofddoelstelling binnen het sportaccommodatie- Stadhuis I Markt3l 6041 EM I Postbus AXRoermond I T I F Rabobank

19 !, Ons nummer Pagina 3 beleid is de aanwezigheid van sportaccommodaties die op de behoefte zijn afgestemd en daarmee een goede bezetting kennen. Een belangrijk gegeven daarbij is de trend/ontwikkeling in de sportdeelname en de bezettingsgraad van de sportaccommodaties. Een laatste opmerking heeft betrekking op de toerekening van overhead, het college onderschrijft de constatering en de gedane aanbeveling. De huidige systematiek is gebaseerd op eenvoud en is daardoor minder nauwkeurig. Op dit moment is een wijziging van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) in voorbereiding, de verwachte ingangsdatum is 1 januari Dit besluit bevat tevens gewijzigde richtlijnen over de gemeentelijke toerekening van overhead. Tevens zijn wij voornemens om alle uitgaven en inkomsten voor het beleidsterrein sport in een separatie business begroting inzichtelijk te maken. en wethouders van Roermond, De burgem J.J.Th.L M.J.D - de Leest L,P'' Stadhuis I Markt3l 604lEM I Postbusgoo 6040AxRoermond I T F Rabobank

20 Bijlage Ib. Nawoord Rekenkamercommissie op de reactie van het college van burgemeester en wethouders. Naar aanleiding van de reactie van het college van burgemeester en wethouders van 8 september 2015 (nummer ). Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 14

21 Nawoord Rekenkamercommissie De brief van het college in het kader van het bestuurlijke wederhoor is voor de Rekenkamercommissie aanleiding een korte reactie te geven. Om te beginnen is het goed om vast te stellen dat het college van B&W aangeeft uitvoering te willen geven aan de aanbevelingen die op het college van toepassing zijn. Voor de RKC betekent dit dat het onderzoek en met name de aanbevelingen die daaruit naar voren zijn gekomen relevant en actueel zijn. Dit wordt nog eens onderstreept door het feit dat het college stelt nog in de nu lopende collegeperiode met een nieuwe sportnota te zullen komen. Vervolgens wil de RKC in het kader van dit nawoord de volgende opmerkingen maken bij de verschillende onderdelen in het bestuurlijk wederhoor: 1. Het college geeft aan dat er veel besluiten zijn genomen in de periode 2007 tot en met De RKC wil opmerken dat dit buiten de onderzoeksperiode valt. Daarmee is het niet mogelijk om vast te stellen in hoeverre de opmerkingen van het college relevant zijn ten aanzien van het nu voorliggende onderzoeksrapport. 2. Het college geeft aan dat het signalen van de sportraad heeft ontvangen. Inmiddels heeft de RKC ook kennis kunnen nemen van een kort schrijven van de Stichting Sportraad Roermond (d.d. 11 september 2015) gericht aan de raad (en in cc aan de RKC). Er is voor de RKC geen aanleiding de op het rapport van KplusV gebaseerde conclusies en aanbevelingen te wijzigen. Overigens merken wij procedureel op dat de Stichting Sportraad Roermond zich beter (en in een eerder stadium) direct tot de RKC dan wel het betrokken onderzoeksbureau had kunnen wenden met haar opmerkingen. 3. Het college geeft aan dat er nog in deze collegeperiode, die in maart 2018 afloopt, een nieuwe sportnota zal worden opgesteld. De RKC gaat er van uit dat die dan ook aan uw raad wordt aangeboden. Met deze toezegging van het college kan invulling worden gegeven aan veel aanbevelingen die wij hebben gedaan ten aanzien van onder meer de kaderstellende rol en de absolute noodzaak om een transparant beleid te formuleren. Een beleid waarin de huidige trends en ontwikkelingen op sportgebied herkenbaar zijn meegenomen én vertaald naar beleidslijnen én uitvoeringsmaatregelen. Wij constateerden immers in ons rapport dat dit onvoldoende gebeurd is. 4. Het college geeft aan dat de methodiek van kostentoerekening voor 1 januari 2017 aan de raad zal worden voorgelegd. De RKC wil benadrukken dat dit inderdaad noodzakelijk is. Immers in het kader van het budgetrecht van de raad moet de raad ook daadwerkelijk een realistisch beeld hebben van de werkelijke kosten die aan de door de raad gewenste activiteiten toegerekend kunnen worden.

22 Bijlage II. Onderzoeksrapport Op weg naar de top?. In opdracht van de Rekenkamercommissie is het onderzoek uitgevoerd en het onderzoeksrapport opgesteld door: KplusV Organisatieadvies Onderzoekers: - Martijn Dekker, Rob de Vries. Onderzoek Sportaccommodatiebeleid gemeente Roermond 16

23 Van Postbus 60055, 6800 JB Arnhem Westervoortsedijk 73, 6827 AV Arnhem Telefoon (026) Rapport Op weg naar de top? Rekenkameronderzoek naar het sportaccommodatiebeleid in gemeente Roermond Opdrachtgever Rekenkamercommissie Roermond Referentie Arnhem, 14 augustus 2015

24 Inhoud 1 Samenvatting van de bevindingen 1 2 Begrippenlijst 5 3 Inleiding Doel Vraagstelling Hoofdvraag Deelvragen Leeswijzer 7 4 Onderzoeksopzet en normenkader Onderzoeksopzet Normenkader 8 5 Beleid en uitvoeringsprogramma's Beleidsdoelstellingen Doelstellingen Transparantie van het sportaccommodatiebeleid Vertaling naar uitvoeringsprogramma Aansluiting bij beleidsdoelstellingen Duurzaamheid in de uitvoeringsnota Passende actielijnen Update uitvoeringsnota Inpassing van relevante trends en ontwikkelingen Actualiteit van het beleid 17 6 Uitvoering van het beleid Uitvoering De geplande uitvoering Resultaten van het beleid Inleiding Binnensport Kwalitatief hoogwaardig Afgestemd op de behoefte Goed bereikbaar Toegankelijk en laagdrempelig Veilige accommodaties Efficiëntie Buitensport Kwalitatief hoogwaardig Afgestemd op de behoefte Goed bereikbaar Toegankelijk en laagdrempelig Veilige accommodaties Efficiëntie Openluchtzwembad De Bosberg Kwalitatief hoogwaardig Afgestemd op de behoefte Goed bereikbaar Toegankelijk en laagdrempelig 34

25 7.4.5 Veilige accommodaties Efficiëntie Zwembad De Roerdomp Kwalitatief hoogwaardig Afgestemd op de behoefte Goed bereikbaar Toegankelijk en laagdrempelig Veilige accommodaties Efficiëntie Watersport Topsport en topsportevenementen Topsportevenementen Topsport-beoefening 39 8 Rol van de gemeenteraad Informatievoorziening aan de raad De informatie die de raad ontvangt Tekortkomingen in het beeld van de raad Kaderstelling door de raad de wijze waarop de raad kaders stelt Kansen voor nieuwe kaderstelling 45 9 Conclusies 46 Bijlagen 1 Bestudeerde documenten 2 Gesprekspartners 3 Extra meetpunten onderzoeksvragen 7 en 8; doeltreffendheid en doelmatigheid 4 Overzicht uitvoeringspunten per speerpunt 5 Overzicht uitvoering van de uitvoeringspunten 6 Overzicht actiepunten uitvoeringsnota 2015

26 1 Samenvatting van de bevindingen Het onderzoek richt zich op de volgende hoofdvraag: In hoeverre heeft de gemeente in de periode 2010 tot begin 2015 doeltreffend en doelmatig sportaccommodatiebeleid gevoerd en in hoeverre heeft het college in deze periode de gemeenteraad in positie gebracht om zijn controlerende en kaderstellende taak ten aanzien van het sportaccommodatiebeleid uit te voeren? Deze deelvraag is uitgesplitst in een aantal onderzoeksvragen die betrekking hebben op de onderwerpen beleid en uitvoeringsprogramma's, de uitvoering, de resultaten van het beleid, en de rol van de raad. In deze samenvatting zetten we de belangrijkste bevindingen op deze onderwerpen uiteen. Beleid en uitvoeringsprogramma's In 2009 heeft de gemeenteraad het Visiedocument sportaccommodatie 2020 (hierna: beleidsvisie) vastgesteld. Deze beleidsvisie zet de gemeentelijke doelstellingen uiteen in de periode tot In de beleidsvisie zijn 5 speerpunten van het beleid opgenomen. Het gaat om de volgende speerpunten: 1. Roermond heeft kwalitatief hoogwaardige sportaccommodaties afgestemd op de behoefte en schaalgrootte; 2. Roermond profileert zich optimaal in de watersport; 3. Roermond is dé stad van de topsportevenementen; 4. Roermond doet mee op het niveau van de topsport; 5. Roermond beschikt, binnen de kaders van dit visiedocument, over sportaccommodaties die voor alle burgers goed bereikbaar, toegankelijk, laagdrempelig en veilig zijn. Bij het tot stand komen van de beleidsvisie is een groot aantal belanghebbenden in een interactief proces geraadpleegd. Na vaststelling van het beleid is het beleid aan alle sportverenigingen toegestuurd en is met de betreffende verenigingen overleg gevoerd. Hierdoor is het beleid niet bij alle stakeholders even goed bekend. Daarnaast bestaan er momenteel nog (historisch gegroeide) verschillen in de vergoedingen die verenigingen ontvangen. Zo wordt op dit moment gewerkt aan gelijkschakeling tussen verenigingen op het vlak van energielasten, maar hebben nog niet alle verenigingen de hiervoor benodigde nieuwe contracten getekend. Ook bestaan er bij de Sportraad zorgen over de transparantie van het beleid en de beleving dat de gemeente alleen met afzonderlijke verenigingen om de tafel wil en niet met meerdere verenigingen tegelijkertijd. 1 De beleidsvisie is vertaald naar de uitvoeringsnota Voorafgaand aan vaststelling van de uitvoeringsnota 2010 zijn er op basis van het coalitieakkoord 2010 echter bezuinigingen doorgevoerd. Als gevolg hiervan is het ambitieniveau in de uitvoeringsnota naar beneden bijgesteld. Na vaststelling van de uitvoeringsnota 2010 heeft de gemeenteraad in het kader van de kerntakendiscussie besloten tot vergaande aanvullende bezuinigingen. Deze bezuinigingen zijn niet 1 De beleving van de Sportraad wordt niet door de ambtelijke organisatie gedeeld. Pagina 1

27 vertaald in een bijstelling van de ambitie van het sportaccommodatiebeleid. Hierdoor wijken de financiële kaders af van de gemeentelijke ambities. De beleidsvisie is sterk gericht op ondersteuning van sportverenigingen, De gemeenteraad heeft expliciet gevraagd om een dergelijke visie op sportaccommodatiebeleid. Tegenwoordig wordt er steeds meer buiten verenigingsverband wordt gesport. Daarnaast is landelijk ook een trend waarneembaar met toenemende verwevenheid van sport met gezondheid, onderwijs en welzijn. Het sportbeleid in Roermond is hier nog niet op gericht. Ook zijn de ambities in de uitvoeringsnota 2010 en in de nota 2015 door de tussentijdse bezuinigingen niet in lijn met de beleidsvisie uit Uitvoering Van de 38 uitvoeringspunten in de uitvoeringsnota 2010 zijn er 35 uitgevoerd. Een overzicht hiervan is in bijlage 5 gegeven. De uitvoering is hiermee grotendeels conform de uitvoeringsnota opgepakt. Daarbij moet worden opgemerkt dat de ambities in de uitvoeringsnota 2010 door de bezuinigingen afwijken van de ambities in de beleidsvisie. Inmiddels is de nieuwe uitvoeringsnota 2015 vastgesteld. Deze nota bevat 15 uitvoeringspunten. Voor een deel betreft dit doorlopende punten uit de vorige nota (m.b.t. exploitatie), voor het merendeel nieuwe punten. Resultaten Speerpunten 1 en 5: Kwaliteit en toegankelijkheid van sportaccommodaties Wat binnensport betreft heeft Roermond relatief veel sporthallen, en de kwaliteit van de binnensportaccommodaties is over het algemeen goed. Op basis van het jaarcijfer lijkt het aanbod aan binnensportaccommodaties goed afgestemd op de behoefte. Met een analyse van het weekrooster tijdens de piekperiode, een inventarisatie van de onvervulde vraag, en een inventarisatie van de vrije ruimte in niet gemeentelijke binnensportaccommodaties is dit beeld optimaal te krijgen. Verder liggen de binnensportlocaties goed verspreid in de gemeente en zijn de goed per OV te bereiken. De tarieven voor binnensport zijn laag vergeleken met andere gemeenten in Limburg. Tenslotte is het beheer van de binnensport efficiënt ingericht, al lijken de onderhoudskosten te laag ingeschat. De buitensportaccommodaties zijn functioneel en in doorsnee van redelijke tot goede kwaliteit. Sommige kleedruimtes zijn echter gedateerd. Bij voetbal en tennis is sprake van enige overcapaciteit, de accommodaties voor korfbal en atletiek voldoen aan de vraag, en voor hockey is er volgens de norm sprake van een tekort, maar in de praktijk moet de capaciteit voldoende zijn. De buitensportaccommodaties liggen verspreid over de gemeente en zijn goed bereikbaar. De tarieven voor buitensport zijn gemiddeld voor Limburgse begrippen, waarbij het lage tarief voor de hoofdvelden opvalt. Deze tariefstelling is historisch gegroeid. Sporttechnisch voldoen de sportvelden aan de eisen die bonden daaraan stellen en het onderhoud aan de sportvelden is relatief efficiënt. De gemeente kent twee zwembaden met ruime openlucht zwemwatercapaciteit. De totaal beschikbare hoeveelheid buitenzwemwater is te groot voor het verzorgingsgebied. Ook zijn de tarieven lager dan gemiddeld. Doordat de capaciteit van het buitenzwemwater te groot is, is de exploitatie niet efficiënt. Pagina 2

28 Het overdekte zwembad is van voldoende kwaliteit. De omvang (oppervlakte) van het overdekte zwembad is relatief klein voor een gemeente van inwoners. Het overdekte zwembad is goed bereikbaar, ook met OV. De tarieven van het zwembad liggen laag. Er is de laatste jaren sprake van enig achterstallig onderhoud, maar veiligheid is daarbij niet in geding. In de bezoekersregistratie is het groepsbezoek niet of nauwelijks meegeteld, waardoor een goed beeld van het gebruik ontbreekt. De exploitatie is net als de andere sportaccommodaties niet volledig, maar we vermoeden dat het exploitatietekort minimaal 8 ton bedraagt. Op grond van het gebruik en de kosten vermoeden we dat de exploitatie niet efficiënt is. Speerpunt 2: Watersport Wat betreft watersport zijn er nog niet veel concrete doelen bereikt. Vanuit het gemeentelijk sportaccommodatiebeleid is niet gestuurd op verdere profilering van Roermond als watersportgemeente. De ambitie uit de beleidsvisie heeft dus geen uitwerking gekregen in de uitvoeringsnota Wel is een steunpunt watersport opgericht. Speerpunt 3: Sportevenementen Met betrekking tot sportevenementen kan geconstateerd worden dat er weliswaar de laatste jaren geen topsportevenementen, maar wel breedtesportevenementen zijn georganiseerd. De financiering van sportevenementen valt onder de verantwoordelijkheid van de afdeling Stedelijke Ontwikkeling. Speerpunt 4: Topsport Gemeente Roermond kent geen topsportverenigingen. Wel is er, ter ondersteuning van talentontwikkeling en deelname aan topsport, in 2012 een beleidsregel (voor subsidiëring) Talentontwikkeling topsport vastgesteld. Rol van de raad De gemeenteraad ontvangt op verschillende wijzen informatie over de uitvoering van het sportaccommodatiebeleid. Ten eerste ontvangt de raad de gebruikelijke documenten uit de Planning & Control cyclus. Het gaat hier om de begroting, de jaarrekening en de bestuursrapportages. Naast de P&C documenten ontvangen de raad en raadscommissies ook informatie via commissie- en raadsvoorstellen, raads- en commissie-informatiebrieven. Via mededelingen en raadsinformatiebrieven is de raad ook geïnformeerd over de uitvoering van de uitvoeringpunten. Verder maakt de raad ook met enige regelmaat gebruik van het recht het college vragen te stellen en ontvangt de raad van het college hierop schriftelijke antwoorden. Het beeld dat de raad via deze informatiestromen ontvangt, bevat twee beperkingen. Ten eerste heeft de raad via de P&C cyclus beperkt inzicht in de exacte aard en omvang van de tekorten op de uitgaven voor sportaccommodaties. De P&C documenten bevatten alle gegevens die de raad nodig heeft om de tekorten op sport over meerdere jaren te volgen, maar de stukken bevatten geen integraal overzicht van de ontwikkeling van de tekorten over een aantal jaren en de oorzaken hiervan. Ook maken de stukken geen onderscheid tussen de uitgaven voor sportstimulering en sportaccommodaties. Ten tweede heeft de raad beperkt inzicht in de inhoudelijke voortgang op de uitvoeringspunten en in de wijze waarop deze voortgang bijdraagt aan het bereiken van de beleidsspeerpunten. De raad is op meerdere momenten betrokken geweest bij de kaderstelling rondom het sportbeleid. Na het vaststellen van de beleidsvisie in 2009 heeft de raad op basis van het coalitie- Pagina 3

29 programma van 2010 keuzes gemaakt over bezuinigingen. Na vaststelling van de uitvoeringsnota 2010 heeft de raad op basis van de kerntakendiscussie besloten tot aanvullende bezuinigingen. Daarnaast is de raad, vooral in reactie op bezuinigingen of signalen van verenigingen, ook via moties en amendementen betrokken geweest bij het sportaccommodatiebeleid. De raad ziet kansen voor het stellen van nieuwe kaders in de toekomst. De raadsleden zijn van mening dat er een kans ligt om ook individueel sportende inwoners vanuit de gemeente te ondersteunen. De raad realiseert zich ook dat hij de vraag moet beantwoorden: wat mag sport kosten? En dat deze vraag ook in relatie tot leefbaarheid en gezondheid beantwoord moet worden. Pagina 4

30 2 Begrippenlijst In deze rapportage worden drie gemeentelijke documenten regelmatig genoemd. Deze documenten vormen daarmee centrale begrippen in dit rapport. Wij zullen in de rapportage niet telkens de volledige documenttitel noemen, maar gebruik maken van een afgekorte verwijzing naar deze documenten. Hieronder geven wij weer hoe we naar de betreffende documenten zullen verwijzen. Officiële benaming document Benaming in deze rapportage Visiedocument sportaccommodaties 2020, vastgesteld in 2009 Beleidsvisie Uitvoeringsnota sportaccommodaties 2010 Gemeente Roermond 2010, Uitvoeringsnota 2010 vastgesteld in 2010 Update uitvoeringsnotasportaccommodaties 2015 Gemeente Roermond, Uitvoeringsnota 2015 vastgesteld in 2015 Pagina 5

Onderzoek Invoering nieuwe WMO per 2015

Onderzoek Invoering nieuwe WMO per 2015 Onderzoek Invoering nieuwe WMO per 2015 Onderzoeksopzet van de Rekenkamercommissie voor Vlagtwedde en Bellingwedde Inleiding De gezamenlijke Rekenkamercommissie (RKC) van de gemeenten Vlagtwedde en Bellingwedde

Nadere informatie

Zicht op doorwerking

Zicht op doorwerking Rekenkamercommissie Zicht op doorwerking Onderzoek naar de doorwerking van de aanbevelingen uit zes onderzoeken van de rekenkamercommissie Hoogeveen Deel 1: Conclusies en aanbevelingen Januari 2015 1 Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld December 2011 1. Inleiding In 2003 bezocht de burgemeester van de gemeente Barneveld samen met de politie en de woningstichting de dorpskernen van de gemeente

Nadere informatie

KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak

KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak KWALITEIT DIENSTVERLENING Gemeente Oirschot Onderzoeksaanpak Rekenkamercommissie Kempengemeenten 23 september 2011 1. Achtergrond en aanleiding In 2008 heeft de gemeente Oirschot de Bestuursvisie 2002-2012

Nadere informatie

Steven Dijk. Oorlogswinter 2013 Landelijke tournee Peer Gynt (Zuidelijk Toneel)

Steven Dijk. Oorlogswinter 2013 Landelijke tournee Peer Gynt (Zuidelijk Toneel) Steven Dijk 1952 geboren 1978-2002 raadslid PvdA Diemen 1986-1994 wethouder PvdA 1988 afgestudeerd econoom Vrije Universiteit 2002-2004 wethouder Leefbaar Diemen 2005-heden voorzitter Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Gemeente Hellendoorn. Aan de raad

Gemeente Hellendoorn. Aan de raad Punt (2 : Aanbevelingen onderzoek Rekenkamer West Twente: Onroerende zaken Gemeente Hellendoorn Aan de raad Samenvatting: De Rekenkamer West Twente heeft onderzoek gedaan naar het beleid over - en het

Nadere informatie

Onderzoek exploitatie zwembaden in de gemeenten Wassenaar, Voorschoten en Oegstgeest

Onderzoek exploitatie zwembaden in de gemeenten Wassenaar, Voorschoten en Oegstgeest Wassenaar Oegstgeest Voorschoten Rekenkamercommissie Onderzoek exploitatie zwembaden in de gemeenten Wassenaar, Voorschoten en Oegstgeest Wassenaar Voorschoten Oegstgeest Oegstgeest Aan de gemeenteraden

Nadere informatie

Quick scan programmabegroting. Bestuurlijk rapport. Rekenkamercommissie Alphen aan den Rijn

Quick scan programmabegroting. Bestuurlijk rapport. Rekenkamercommissie Alphen aan den Rijn Quick scan programmabegroting 2016-2019 Bestuurlijk rapport Goede aansluiting om te sturen en te controleren Rekenkamercommissie Alphen aan den Rijn 1 juni 2016 1 1. Inleiding De gemeenteraad stelt kaders

Nadere informatie

Raadsvoorstel Sportvisie

Raadsvoorstel Sportvisie gemeente Eindhoven 16R7018 Raadsnummer Inboeknummer 16bst01331 Beslisdatum B&W 18 oktober 2016 Dossiernummer 16.42.751 Raadsvoorstel Sportvisie Inleiding We bieden u bijgaand de nieuwe Sport en Beweegvisie

Nadere informatie

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert

Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert Onderzoeksaanpak Grondbeleid en grondprijsbeleid Gemeente Weert september 2013 Rekenkamer Weert 1. Achtergrond en aanleiding Het grondbeleid van de gemeente Weert heeft tot doel bijdrage te leveren, met

Nadere informatie

Raadsvoorstel Registratienummer: Portefeuillehouder: J. Boskeljon

Raadsvoorstel Registratienummer: Portefeuillehouder: J. Boskeljon gemeente Den Helder Raadsvoorstel Registratienummer: Portefeuillehouder: J. Boskeljon Van afdeling: Griffie Ter inzage gelegde stukken / bijlagen: Behandelend ambtenaar: R. De Jonge Rapport van de Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Onderzoek naar de werking van het coalitieprogramma

Onderzoek naar de werking van het coalitieprogramma Rekenkamer Weert Onderzoek naar de werking van het coalitieprogramma 2 april 2009 Achtergrond en aanleiding onderzoek De rekenkamer van de gemeente Weert richt zich op het perspectief leren en verbeteren.

Nadere informatie

Beheer sporthallen en sportparken

Beheer sporthallen en sportparken Beheer sporthallen en sportparken Onderzoeksopzet 2 e fase 27 juni 2013 1 2 Inhoudsopgave 1 Aanleiding onderzoek 5 2 Resultaten 1e fase onderzoek sport 7 3 Probleemstelling 9 4 Onderzoeksaanpak 13 5 Planning

Nadere informatie

Totaalbeeld rekenkameronderzoek naar de positie van de raad bij kaderstelling, sturing en controle van grote projecten Overkoepelende rapportage

Totaalbeeld rekenkameronderzoek naar de positie van de raad bij kaderstelling, sturing en controle van grote projecten Overkoepelende rapportage Totaalbeeld rekenkameronderzoek naar de positie van de raad bij kaderstelling, sturing en controle van grote projecten Overkoepelende rapportage Status: overkoepelende rapportage, vastgesteld door de rekenkamercommissies

Nadere informatie

gemeente Bergen op Zoom.

gemeente Bergen op Zoom. Gemeente Bergen op Zoom Voorlegger Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Portefeuillehouder(s) Contactpersoon Afdeling Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummeren -naam : Eindrapportage

Nadere informatie

B en W. 12.0139 d.d. 27-3-2012. Reactie college op Rekenkameronderzoek Sport

B en W. 12.0139 d.d. 27-3-2012. Reactie college op Rekenkameronderzoek Sport B en W. 12.0139 d.d. 27-3-2012 Onderwerp Reactie college op Rekenkameronderzoek Sport Besluiten:Behoudens advies van de commissie 1. kennis te nemen van het onderzoeksrapport Meer ruimte voor sport in

Nadere informatie

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden. Aan: Gemeenteraad van Druten Druten, 27 juli 2015 Geachte voorzitter en leden van de gemeenteraad, In de eerste rekenkamerbrief van 2015 komt inkoop en aanbesteding aan bod. Dit onderwerp heeft grote relevantie,

Nadere informatie

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer)

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der Meer) Vergadering: 11 december 2012 Agendanummer: 12 Status: Besluitvormend Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, 0595 447719 E mail: gemeente@winsum.nl (t.a.v. J. van der

Nadere informatie

onderzoeksopzet Verbonden partijen (Gemeenschappelijke regelingen) Lansingerland

onderzoeksopzet Verbonden partijen (Gemeenschappelijke regelingen) Lansingerland onderzoeksopzet Verbonden partijen (Gemeenschappelijke regelingen) Lansingerland Definiteve versie augustus 2009 1 inleiding 1-1 verbonden partijen De gemeente staan verschillende manieren ter beschikking

Nadere informatie

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening

onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening onderzoeksopzet kwaliteit dienstverlening Rekenkamercommissie Onderzoeksopzet Kwaliteit dienstverlening rekenkamercommissie Oss 23 maart 2007 Inhoudsopgave 1. AANLEIDING EN ACHTERGROND...3 2. AFBAKENING...3

Nadere informatie

Rapport Op zoek naar de eigen invloedssfeer

Rapport Op zoek naar de eigen invloedssfeer Rapport Op zoek naar de eigen invloedssfeer onderzoek van de Rekenkamercommissie Ridderkerk naar de stand van de lokale economie in Ridderkerk Juli 2015 Leden van de Rekenkamercommissie Ridderkerk: De

Nadere informatie

Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020

Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020 Procesaanpak Sportbeleid gemeente Lingewaard 2015-2020 1 1. Inleiding. De huidige sportnotitie Sportbeleid beweegt door! is in december 2012 door de gemeenteraad vastgesteld. Deze notitie heeft betrekking

Nadere informatie

Nawoord Rekenkamercommissie (rkc) op de bestuurlijke reactie.

Nawoord Rekenkamercommissie (rkc) op de bestuurlijke reactie. Nawoord Rekenkamercommissie (rkc) op de bestuurlijke reactie. De rkc heeft de reactie van het college gelezen en geeft hieronder haar reactie op de noties van het college. Dit is als volgt opgebouwd. Eerst

Nadere informatie

Hervormingen in het lokaal re-integratiebeleid. Plan van aanpak quick scan

Hervormingen in het lokaal re-integratiebeleid. Plan van aanpak quick scan Hervormingen in het lokaal re-integratiebeleid Plan van aanpak quick scan Juni 2014 Colofon Rekenkamer Súdwest-Fryslân dr. M.S. (Marsha) de Vries (hoofdonderzoeker, secretaris) dr. R.J. (Rick) Anderson

Nadere informatie

Middelburg, 7 juli 2011

Middelburg, 7 juli 2011 AAN Het college van B&W van de gemeente Middelburg d.t.v. de raadsgriffier Postbus 6000 4330 LA Middelburg. Onderwerp: Wederhoor m.b.t. quick-scan onderzoek naar de WMO Geacht College, Middelburg, 7 juli

Nadere informatie

opvolgingsonderzoek re-integratie en voortijdig schoolverlaten

opvolgingsonderzoek re-integratie en voortijdig schoolverlaten opvolgingsonderzoek re-integratie en voortijdig schoolverlaten juli 2012 1 inleiding 1-1 aanleiding De rekenkamer voert onderzoeken uit naar de doelmatigheid, doeltreffendheid en rechtmatigheid van het

Nadere informatie

ONDERZOEKSPLAN VASTGOED

ONDERZOEKSPLAN VASTGOED ONDERZOEKSPLAN VASTGOED Rekenkamer Utrecht, 22 december 2017 1. AANLEIDING Met het vastgoedbeleid van de gemeente zijn grote financiële en maatschappelijke belangen gemoeid. In de Programmabegroting 2018

Nadere informatie

Onderzoek naar de evalueerbaarheid van gemeentelijk beleid

Onderzoek naar de evalueerbaarheid van gemeentelijk beleid Onderzoek naar de evalueerbaarheid van gemeentelijk beleid Plan van aanpak Rekenkamer Maastricht februari 2007 1 1. Achtergrond en aanleiding 1 De gemeente Maastricht wil maatschappelijke doelen bereiken.

Nadere informatie

De rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper.

De rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper. Inleiding De gemeente Zoetermeer profileert zich al enige jaren als ICT-stad. In de samenvatting van het Plan van aanpak Kenniseconomie en innovatie 2010 staat: Kenniseconomie en innovatie zijn, naast

Nadere informatie

Evaluatie sportbeleid

Evaluatie sportbeleid Evaluatie sportbeleid 1. Inleiding Het collegeprogramma was aanleiding om in 2007 een evaluatie van het sportbeleid in gang te zetten. Deze nota is de afronding van die evaluatie. De evaluatie is gebaseerd

Nadere informatie

Algemene conclusie per gemeente

Algemene conclusie per gemeente Oplegnotitie bij het RSD onderzoeksrapport Deze oplegnotitie vat de belangrijkste zaken uit het RSD onderzoek samen. Deze oplegnotitie is gebaseerd op het rapport dat het onderzoeksbureau De Lokale Rekenkamer

Nadere informatie

Plan van aanpak Rekenkameronderzoek naar (be)sturing van Gemeenschappelijke Regelingen

Plan van aanpak Rekenkameronderzoek naar (be)sturing van Gemeenschappelijke Regelingen Plan van aanpak Rekenkameronderzoek naar (be)sturing van Gemeenschappelijke Regelingen Rekenkamercommissies Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Waterland Inleiding In de maanden mei tot en met oktober

Nadere informatie

RKC Medemblik Opmeer

RKC Medemblik Opmeer Notitie Opzet kort onderzoek Rekenkamerbrief: Reserves, voorzieningen en begrotingsramingen 25 mei 2016 Rekenkamercommissie Medemblik - Opmeer 1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding onderzoek 3 2 Doelstelling en

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Neder-Betuwe. Jaarverslag Onderzoeksprogramma 2013

Rekenkamercommissie Neder-Betuwe. Jaarverslag Onderzoeksprogramma 2013 Rekenkamercommissie Neder-Betuwe Jaarverslag 2012 Onderzoeksprogramma 2013 januari 2012 1. Inleiding, samenstelling en financiën Op grond van de Verordening rekenkamercommissie gemeente Neder-Betuwe 2010

Nadere informatie

ONDERZOEKSPROTOCOL REKENKAMERCOMMISSIE STAPHORST. Beschrijving werkwijze onderzoeken rekenkamercommissie

ONDERZOEKSPROTOCOL REKENKAMERCOMMISSIE STAPHORST. Beschrijving werkwijze onderzoeken rekenkamercommissie ONDERZOEKSPROTOCOL REKENKAMERCOMMISSIE STAPHORST Beschrijving werkwijze onderzoeken rekenkamercommissie 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Onderwerpselectie.. 4 3. Onderzoeksopzet. 5 4. Aankondiging.. 5

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad van Achtkarspelen t.a.v. de griffier mevrouw R. van der Tempel. Geachte leden van de raad,

Aan de gemeenteraad van Achtkarspelen t.a.v. de griffier mevrouw R. van der Tempel. Geachte leden van de raad, Aan de gemeenteraad van Achtkarspelen t.a.v. de griffier mevrouw R. van der Tempel Geachte leden van de raad, Hierbij bieden wij u het eindrapport aan van het rekenkameronderzoek naar de Doeltreffendheid

Nadere informatie

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK

QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1 (2007/28317) QUICK SCAN PROGRAMMABEGROTING 2008 LEIDSCHENDAM-VOORBURG EN RIJSWIJK 1. ONDERZOEKSVRAGEN 1. Kan de raad met de programmabegroting beoordelen of de voorgenomen beleidsmaatregelen doeltreffend

Nadere informatie

Sportaccommodatiebeleid. Exploitatie en Beheer

Sportaccommodatiebeleid. Exploitatie en Beheer Sportaccommodatiebeleid Exploitatie en Beheer Inhoudsopgave 1. Inleiding...2 Leeswijzer...2 2. Huidige situatie exploitatie en beheer...3 2.1. De binnensportaccommodaties...3 2.2 De buitensportaccommodaties...4

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Onderzoeksaanpak

Rekenkamercommissie Onderzoeksaanpak Onderzoeksaanpak Rekenkameronderzoek Feitenrelaas Ligne Status Datum Omschrijving Door Status 26 maart 15 Onderzoeksplan Ligne TH Concept, ter bespreking in RKC 31-3-15 31 maart 15 Vaststelling onderzoeksplan

Nadere informatie

De kaderstellende rol van de gemeenteraad van Ridderkerk. Bestuurlijke nota

De kaderstellende rol van de gemeenteraad van Ridderkerk. Bestuurlijke nota De kaderstellende rol van de gemeenteraad van Ridderkerk Een onderzoek naar de invulling van de kaderstellende rol van de raad in de periode 2014 2016 Bestuurlijke nota De commissieleden: De heer J.J.

Nadere informatie

Onderzoek naar digitale dienstverlening van de gemeente Hoogeveen

Onderzoek naar digitale dienstverlening van de gemeente Hoogeveen Onderzoek naar digitale dienstverlening van de gemeente Hoogeveen Juni 2008 Rekenkamercommissie gemeente Hoogeveen Samenstelling: Drs. E. de Haan (voorzitter) A.W. Hiemstra J. Steenbergen Drs. F. Galesloot

Nadere informatie

RKC Opsterland. Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland

RKC Opsterland. Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland RKC Opsterland Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland Beetsterzwaag, 12 oktober 2016 2 Inhoudsopgave Inleiding 3 Motivatie onderzoek 3 Doelstelling 4 Vraagstelling 4 Normenkader

Nadere informatie

Onderzoek Inkoop en aanbestedingen Onderzoeksopzet. Rekenkamercommissie De Wolden September 2016 Status: definitief Versie: 1.0

Onderzoek Inkoop en aanbestedingen Onderzoeksopzet. Rekenkamercommissie De Wolden September 2016 Status: definitief Versie: 1.0 Onderzoek Inkoop en aanbestedingen Onderzoeksopzet Rekenkamercommissie De Wolden September 2016 Status: definitief Versie: 1.0 Rekenkamercommissie De Wolden 1 A. Wat willen wij bereiken? 1. Aanleiding

Nadere informatie

Raadsvoorstel Agendanr. :

Raadsvoorstel Agendanr. : Raadsvoorstel Agendanr. : Onderwerp: Onderzoek rekenkamercommissie naar de Bezwaarafhandeling in de gemeente s-hertogenbosch Reg.nr. : 12. B&W verg.. : Commissie : n.v.t. FES Cie_verg. : 27 augustus 2012

Nadere informatie

onderzoeksopzet effecten van subsidies

onderzoeksopzet effecten van subsidies onderzoeksopzet effecten van subsidies september 2010 1 inleiding Het toekennen van subsidies is voor de gemeente een belangrijk middel om zijn doelen te realiseren. Dit kunnen doelen zijn op het terrein

Nadere informatie

Hieronder reageren wij op de afzonderlijke conclusies en aanbevelingen uit het rapport van uw Rekenkamer.

Hieronder reageren wij op de afzonderlijke conclusies en aanbevelingen uit het rapport van uw Rekenkamer. Postadres Postbus 16200, 3500 CE Utrecht Telefoon 14 030 www.utrecht.n1 Rekenkamer Utrecht T.a.v. dhr. P.j.C.M. van den Berg Behandeld door J.A. Bodewitz Doorkiesnummer 030-28 61054 E-mail j.bodewitz@utrecht.n1

Nadere informatie

17 november 2015 Corr.nr , FC Nummer 82/2015 Zaaknr

17 november 2015 Corr.nr , FC Nummer 82/2015 Zaaknr 17 november 2015 Corr.nr. 2015-49.452, FC Nummer 82/2015 Zaaknr. 603304 Voordracht van Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten van Groningen inzake het optimaliseren van de huidige Planning & Controlcyclus

Nadere informatie

Onderwerp Vaststelling van de tarieven voor de gemeentelijke sportaccommodaties 2011

Onderwerp Vaststelling van de tarieven voor de gemeentelijke sportaccommodaties 2011 Raadsvoorstel Agendapunt: Onderwerp Vaststelling van de tarieven voor de gemeentelijke sportaccommodaties 2011 Datum voorstel 29 oktober 2010 Datum raadsvergadering 14 december 2010 Bijlagen Ter inzage

Nadere informatie

Rapportage. Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008. Alphen-Chaam. Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau.

Rapportage. Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008. Alphen-Chaam. Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau. 1 Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau Rapportage Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit 2008 Alphen-Chaam 7 juli 2011 W E T E N W A A R O M A L P H E N - C H A A M 2 1 Inleiding De Rekenkamercommissie

Nadere informatie

BESTUURLIJKE NOTA ONDERZOEK GROENBELEID EN GROENBEHEER REKENKAMERCOMMISSIE KATWIJK

BESTUURLIJKE NOTA ONDERZOEK GROENBELEID EN GROENBEHEER REKENKAMERCOMMISSIE KATWIJK Bestuurlijke Nota Onderzoek Groenbeleid en groenbeheer Rekenkamercommissie BESTUURLIJKE NOTA ONDERZOEK GROENBELEID EN GROENBEHEER REKENKAMERCOMMISSIE KATWIJK INHOUDSOPGAVE 1 INTRODUCTIE 4 1.1 AANLEIDING

Nadere informatie

SERVICECODE AMSTERDAM

SERVICECODE AMSTERDAM SERVICECODE AMSTERDAM Inleiding Stadsdeel Zuidoost heeft de ambitie om tot de top drie van stadsdelen met de beste publieke dienstverlening van Amsterdam te horen. Aan deze ambitie wil het stadsdeel vorm

Nadere informatie

RKC s OWO. Onderzoeksplan. Armoedebeleid. April 2015. Ooststellingwerf, Weststellingwerf, Opsterland

RKC s OWO. Onderzoeksplan. Armoedebeleid. April 2015. Ooststellingwerf, Weststellingwerf, Opsterland Onderzoeksplan Armoedebeleid April 2015 Colofon De rekenkamercommissies van Ooststellingwerf en Opsterland bestaan uit drie externe leden. De rekenkamercommissie van Weststellingwerf bestaat uit drie externe

Nadere informatie

Raadsvoorstel (gewijzigd) 26 september 2013 AB13.00729 RV2013-062

Raadsvoorstel (gewijzigd) 26 september 2013 AB13.00729 RV2013-062 Raadsvergadering d.d. Casenummer Raadsvoorstelnummer Raadsvoorstel (gewijzigd) 26 september 2013 AB13.00729 RV2013-062 Gemeente Bussum Besluit nemen over advies effectmeting Inkoop en inhuur van de rekenkamercommissie

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport. Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport

RAADSVOORSTEL. Raadsvergadering. Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport. Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 23-06-2011 11-063 Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport Aan de raad, Onderwerp Nieuw tarieven- en subsidiestelsel sport Gevraagde beslissing 1. Instemmen

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk

RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4. Onderwerp: Nota Speelruimtebeleid Spelen in Moerdijk VANWEGE STAKEN VAN STEMMEN BIJ HET AMENDEMENT VAN ONAFHANKELIJK MOERDIJK OVER DIT ONDERWERP WORDT DIT OPNIEUW GEAGENDEERD IN DE RAADSVERGADERING VAN 25 FEBRUARI 2010. RAADSVOORSTEL Agendanummer 7.4 Raadsvergadering

Nadere informatie

RKC ONDERZOEKSPLAN. Weststellingwerf. Toezeggingen aan burgers en bedrijven. Oktober 2015

RKC ONDERZOEKSPLAN. Weststellingwerf. Toezeggingen aan burgers en bedrijven. Oktober 2015 ONDERZOEKSPLAN Toezeggingen aan burgers en bedrijven Oktober 2015 Inhoudsopgave Inleiding... 1 Motivatie onderzoek... 1 Aanleiding... 1 Doelstelling... 2 Vraagstelling... 2 Toetsingskader... 2 Afbakening...

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2015 EN JAARPLAN 2016

JAARVERSLAG 2015 EN JAARPLAN 2016 JAARVERSLAG 2015 EN JAARPLAN 2016 Rekenkamercommissie Waterschap Zuiderzeeland 11 februari 2016 INHOUDSOPGAVE Voorwoord voorzitter 3 1. Jaarverslag 2015 1.1 Inleiding 4 1.2 Wat hebben we gedaan in 2015?

Nadere informatie

Beheer van sporthallen en sportparken (fase 1)

Beheer van sporthallen en sportparken (fase 1) Beheer van sporthallen en sportparken (fase 1) Rekenkamerbrief 2013-06 2 mei 2013 Geachte leden van de raden, In het najaar van 2012 is de rekenkamer gestart met een onderzoek naar het beheer en de exploitatie

Nadere informatie

: Aanbieding onderzoeksrapport Klaar voor de start? Onderzoek naar de rol van gemeenteraden rond de transitie jeugdzorg in B4-gemeenten

: Aanbieding onderzoeksrapport Klaar voor de start? Onderzoek naar de rol van gemeenteraden rond de transitie jeugdzorg in B4-gemeenten Rekenkamercommissie Aan de gemeenteraad van de gemeente s-hertogenbosch Uw brief van : Ref. : H.W.M. Wouters Uw kenmerk : Tel. : 073-6159770 Ons kenmerk : Fax : Datum : 23 oktober 2013 E-mail : e.wouters@s-hertogenbosch.nl

Nadere informatie

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek

Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Raadsvergadering, 22 april 2008 Voorstel aan de Raad Nr: 228 Agendapunt: 6 Datum: 9 april 2008 Onderwerp: Onderzoek naar de overschrijding van de raming Brandweerkazerne Cothen-Langbroek Onderdeel raadsprogramma:

Nadere informatie

Concept Raadsvoorstel

Concept Raadsvoorstel Concept Raadsvoorstel Aan de raad van de gemeente Sliedrecht Agendapunt: Sliedrecht, 6 oktober 2009 Onderwerp: Eindrapportage onderzoek capaciteit binnensportaccommodaties 2009. Voorgesteld besluit: 1.

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Muskusrattenbestrijding

Onderzoeksopzet Muskusrattenbestrijding Secretariaat: Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn Tel. (055) 527 24 01 secretariaat.smo@veluwe.nl Onderzoeksopzet Muskusrattenbestrijding Datum 17 augustus 2010 Opgemaakt door Waterschap Veluwe Beheers- en

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Vallei en Veluwerand

Rekenkamercommissie Vallei en Veluwerand Rekenkamercommissie Vallei en Veluwerand Aan de gemeenteraad van Bunnik Postbus 5 3980 CA BUNNIK P/a Gemeente Barneveld Postbus 63 3770 AB Barneveld Tel: 14 0342 Barneveld, 17 mei 2018 Ons kenmerk: 1078068

Nadere informatie

Bestuurlijke nota onderzoek armoedebeleid

Bestuurlijke nota onderzoek armoedebeleid 1 Bestuurlijke nota onderzoek armoedebeleid Inleiding In haar jaarplan 2017 heeft de rekenkamercommissie een onderzoek naar het armoedebeleid aangekondigd. De armoedeproblematiek is lastig in kaart te

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Beverwijk

Rekenkamercommissie Beverwijk Rekenkamercommissie Beverwijk Gemeente Beverwijk t.a.v. de leden van de gemeenteraad datum 25 maart 2014 ons kenmerk onderwerp Rekenkamerbrief Collegeprogramma bijlagen Methode voor gestructureerde opzet

Nadere informatie

Effectmeting van de aanbevelingen uit het rekenkameronderzoek naar de programmabegroting

Effectmeting van de aanbevelingen uit het rekenkameronderzoek naar de programmabegroting Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau Effectmeting van de aanbevelingen uit het rekenkameronderzoek naar de programmabegroting Rapportage Alphen-Chaam 02 juni 2009 R A P P O R T A G E E F F

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL. Rekenkamerrapport 'Werk aan de winkel met het re-integratiebeleid. Aan de leden van de raad,

RAADSVOORSTEL. Rekenkamerrapport 'Werk aan de winkel met het re-integratiebeleid. Aan de leden van de raad, RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 22 september 2016 Afdeling Griffie Voorstelnummer 2016.00070 Datum 23 augustus 2016 Onderwerp Rekenkamerrapport 'Werk aan de winkel met het re-integratiebeleid Programma Economie,

Nadere informatie

Juni Visie op Sportbeleid VVD Smallingerland

Juni Visie op Sportbeleid VVD Smallingerland Juni 2016 Visie op Sportbeleid VVD Smallingerland 1. Algemeen Tot op heden bestaat de gemeentelijke aandacht voor sport hoofdzakelijk uit het zorg dragen voor instandhouding van accommodaties. Tevens is

Nadere informatie

In hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken?

In hoeverre is het ICT-beleid bij de gemeenten Bergen op Zoom, Drimmelen, Halderberge en Moerdijk als doeltreffend en doelmatig aan te merken? Rekenkameronderzoek ICT-beleid Betreft: Toelichting op het onderzoek ICT-beleid Inleiding De Rekenkamer West-Brabant heeft bij de voorbereiding van het onderzoeksprogramma 2015 het onderwerp ICT-beleid

Nadere informatie

Rekenkamercommissie Bloemendaal. Jaarverslag Januari 2015

Rekenkamercommissie Bloemendaal. Jaarverslag Januari 2015 Rekenkamercommissie Bloemendaal Jaarverslag 2014 en Jaarplan 2015 Januari 2015 Inhoudsopgave Jaarverslag 2014... 3 Inleiding... 3 Algemeen... 3 Activiteiten in 2014... 3 Overleg met vertegenwoordigers

Nadere informatie

Inleiding Op de website van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport staat over sport het volgende:

Inleiding Op de website van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport staat over sport het volgende: Inleiding Op de website van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport staat over sport het volgende: Sport is goed voor de gezondheid en de sociale contacten. De successen van topsporters bevorderen

Nadere informatie

Aan de gemeenteraad. Uw brief van: Uw kenmerk: Ons kenmerk: Datum: 26 november 2015

Aan de gemeenteraad. Uw brief van: Uw kenmerk: Ons kenmerk: Datum: 26 november 2015 Postbus 54 Aan de gemeenteraad 7470 AB Goor van Hof van Twente Telefoon: (0547) 858 585 Fax: (0547) 858 586 E-mail: info@hofvantwente.nl Internet: www.hofvantwente.nl Uw brief van: Uw kenmerk: Ons kenmerk:

Nadere informatie

Inhuur in de Kempen. Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden. Onderzoeksaanpak

Inhuur in de Kempen. Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden. Onderzoeksaanpak Inhuur in de Kempen Eersel, Oirschot en Reusel-De Mierden Onderzoeksaanpak Rekenkamercommissie Kempengemeenten 21 april 2014 1. Achtergrond en aanleiding In gemeentelijke organisaties met een omvang als

Nadere informatie

Doetinchem, 2 juli 2008 ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008. Visie op dienstverlening

Doetinchem, 2 juli 2008 ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008. Visie op dienstverlening Aan de raad AGENDAPUNT 7k ALDUS VASTSTELD 10 JULI 2008 Visie op dienstverlening Voorstel: 1. Vaststellen visie op dienstverlening voor de periode 2008-2015: Wij als organisatie spelen constant in op een

Nadere informatie

Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de rekenkamercommissie Zaltbommel. Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen

Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de rekenkamercommissie Zaltbommel. Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Reglement van orde voor de vergaderingen en andere werkzaamheden van de rekenkamercommissie Zaltbommel Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen Artikel 1 Begripsomschrijvingen In deze verordening wordt verstaan

Nadere informatie

C. Sportevenementen beter benutten om sport en bewegen te promoten. Pagina 6. C. Vernieuwe afspraken met buitensportverenigingen Pagina 9.

C. Sportevenementen beter benutten om sport en bewegen te promoten. Pagina 6. C. Vernieuwe afspraken met buitensportverenigingen Pagina 9. Uitvoeringsprogramma Sportnota Ploegenspel 2.0 - November 2012 Inhoudsopgave Leeswijzer Pagina 3. Thema 1. Sport en bewegen in de buurt Pagina 4. A. Opstellen sport- en beweegprofiel per wijk Pagina 4.

Nadere informatie

Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert

Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert Onderzoeksopzet De Poort van Limburg gemeente Weert Weert, 6 september 2011. Rekenkamer Weert Inhoudsopgave 1. Achtergrond en aanleiding 2. Centrale vraagstelling 3. De wijze van onderzoek 4. Deelvragen

Nadere informatie

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen

De burgemeester, Mr. J.H.C. van Zanen voorstel aan de raad Opgesteld door Maatschappelijke Ontwikkeling Toussaint, N.J. (Niek) Kenmerk 16.506219 Vergadering Gemeenteraad Vergaderdatum 22 december 2016 Jaargang en nummer 2016 115 Geheim Nee

Nadere informatie

Rapport Bestrijding jeugdwerkloosheid

Rapport Bestrijding jeugdwerkloosheid Rapport Bestrijding jeugdwerkloosheid onderzoek van de Rekenkamercommissie Ridderkerk naar de uitvoering van de bestrijding van jeugdwerkloosheid in de gemeente Ridderkerk Mei 2011 Leden van de Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Voorstel raad en raadsbesluit

Voorstel raad en raadsbesluit Voorstel raad en raadsbesluit Gemeente Landgraaf Programma Documentnummer: B.16.0984 B.16.0984 Landgraaf, 23 mei 2016 ONDERWERP: Vaststellen zienswijze raad van begroting GGD Zuid Limburg 2017 Raadsvoorstelnummer:

Nadere informatie

REKENKAMERCOMMISSIE GEMEENTE VAALS COMMUNICATIEPLAN

REKENKAMERCOMMISSIE GEMEENTE VAALS COMMUNICATIEPLAN REKENKAMERCOMMISSIE GEMEENTE VAALS COMMUNICATIEPLAN Vastgesteld d.d. 9 maart 2016 1 Colofon De rekenkamercommissie van de gemeente Vaals is een onafhankelijke commissie binnen de gemeente. Zij bestaat

Nadere informatie

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen.

Agendapunt. Op grond van artikel 192 van de gemeentewet is de raad het bevoegd orgaan om de begroting tussentijds te wijzigen. RAADSVOORSTEL Agendapunt Raad 27 oktober 2016 Afdeling Middelen Voorstel nummer 2016.00077 Datum 27 september 2016 Onderwerp Tweede bestuursrapportage 2016 Programma Alle begrotingsprogramma's Inlichtingen

Nadere informatie

De kaderstellende rol van de raad bij complexe projecten

De kaderstellende rol van de raad bij complexe projecten De kaderstellende rol van de raad bij complexe projecten Basisschool Aan de Bron en sporthal op het voormalige WML-terrein Onderzoeksopzet Rekenkamer Weert 16 december 2007 Inhoudsopgave 1. Achtergrond

Nadere informatie

Rekenkamer Nijmegen De Rekenkamer neemt een onafhankelijke positie in binnen de gemeente Nijmegen OPLEGNOTITIE. Grip krijgen op Veilig Thuis

Rekenkamer Nijmegen De Rekenkamer neemt een onafhankelijke positie in binnen de gemeente Nijmegen OPLEGNOTITIE. Grip krijgen op Veilig Thuis Rekenkamer Nijmegen De Rekenkamer neemt een onafhankelijke positie in binnen de gemeente Nijmegen OPLEGNOTITIE Grip krijgen op Veilig Thuis 23 april 2018 COLOFON De Rekenkamer heeft een onafhankelijke

Nadere informatie

Gemeenschappelijke Regelingen

Gemeenschappelijke Regelingen Gemeenschappelijke Regelingen Een inventarisatie, bestuurlijke verkenning en onderzoek naar de invloed van raadsleden op het beleid van gemeenschappelijke regelingen binnen de gemeente Bedum. Rekenkamercommissie

Nadere informatie

Informatieprotocol. Gemeenschappelijke regelingen gemeente Heumen

Informatieprotocol. Gemeenschappelijke regelingen gemeente Heumen Informatieprotocol Gemeenschappelijke regelingen gemeente Heumen 22 januari 2019 1. Inleiding De directe aanleiding voor dit informatieprotocol is het amendement van de gemeenteraad van Heumen bij de besluitvorming

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief Nr. :

Raadsinformatiebrief Nr. : Raadsinformatiebrief Nr. : Onderwerp: Risicomanagement Reg.nr. : 12.0693 B&W verg. : 19 juni 2012 : 1) Status In het licht van de actieve informatieplicht informeren wij U over de stand van zaken met betrekking

Nadere informatie

venlo -====::?: ;\ A /~ Raadsconsultatie 7. - GEMEENTEBESTUUR

venlo -====::?: ;\ A /~ Raadsconsultatie 7. - GEMEENTEBESTUUR venlo Raadsconsultatie GEMEENTEBESTUUR onderwerp Re nummer 2017 collegevergadering d.d. raadsvergadering d.d. fatale termijn programma portefeuillehouder Nieuw transparant en laagdrempelig tarievenbeleid

Nadere informatie

RKC Medemblik Opmeer. Notitie onderzoeksopzet

RKC Medemblik Opmeer. Notitie onderzoeksopzet Notitie onderzoeksopzet Rekenkamerrapport: Burgerparticipatie en de rol van de raad 25 mei 2016 Rekenkamercommissie Medemblik - Opmeer 1 Inhoudsopgave 1 Aanleiding onderzoek 3 2 Inleiding, doelstelling

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Betreft startnotitie over procesvoorstel betrokkenheid gemeenteraad in relatie tot toezicht en handhaving

gemeente Eindhoven Betreft startnotitie over procesvoorstel betrokkenheid gemeenteraad in relatie tot toezicht en handhaving gemeente Eindhoven Inboeknummer 13bst00971 Dossiernummer 13.22.252 28 mei 2013 Commissienotitie Betreft startnotitie over procesvoorstel betrokkenheid gemeenteraad in relatie tot toezicht en handhaving

Nadere informatie

2 de bijeenkomst Contactraad SRM. 19 maart 2018

2 de bijeenkomst Contactraad SRM. 19 maart 2018 2 de bijeenkomst Contactraad SRM 19 maart 2018 AGENDA 1. Opening & toelichting oproep politiek en inspreekbeurt bij Beeldvormende Avond 2. Verslag vorige Contactraad 26 februari jl. 3. Terugblik op BVA

Nadere informatie

Notitie doorwerkingstraject subsidiebeleid Bunnik

Notitie doorwerkingstraject subsidiebeleid Bunnik Notitie doorwerkingstraject subsidiebeleid Bunnik September 2011 1. Inleiding In 2009 heeft de rekenkamercommissie Bunnik een onderzoek uitgevoerd naar de effectiviteit van het subsidiebeleid. In juli

Nadere informatie

Plan van aanpak. Onderzoek naar het sportaccommodatie- en tarievenbeleid van de gemeente Maastricht. Oktober 2015

Plan van aanpak. Onderzoek naar het sportaccommodatie- en tarievenbeleid van de gemeente Maastricht. Oktober 2015 Plan van aanpak Onderzoek naar het sportaccommodatie- en tarievenbeleid van de gemeente Maastricht Oktober 2015 Rekenkamer Maastricht Samenstelling: Mevrouw dr. Klaartje Peters (voorzitter) De heer drs.

Nadere informatie

Onderbesteding in de provincie Noord-Brabant; deelonderzoek bij de jaarstukken 2008

Onderbesteding in de provincie Noord-Brabant; deelonderzoek bij de jaarstukken 2008 Startnotitie Onderbesteding in de provincie Noord-Brabant; deelonderzoek bij de jaarstukken 2008 1 Aanleiding voor het onderzoek Een begrotingscyclus (van jaar t) begint met de begroting (in jaar t-1)

Nadere informatie

Rekenkamercommissie. Jaarverslag datum sept Auteur. Rekenkamercommissie. Raadsnummer

Rekenkamercommissie. Jaarverslag datum sept Auteur. Rekenkamercommissie. Raadsnummer Rekenkamercommissie Jaarverslag 2016 datum sept 2017 Auteur Raadsnummer Rekenkamercommissie Inhoudsopgave 1 Voorwoord 3 2 Inleiding 4 3 Wat wilde de rekenkamercommissie bereiken? 4 4 Wat heeft de rekenkamercommissie

Nadere informatie

*ZE9C48C23CC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014

*ZE9C48C23CC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014 *ZE9C48C23CC* Raadsvergadering d.d. 16 december 2014 Agendanr.. Aan de Raad No.ZA.14-26406/DV.14-396, afdeling Ruimte. Sellingen, 11 december 2014 Onderwerp: Vaststellen Nota OOR (Onderhoud van de Openbare

Nadere informatie

De kaders in de kadernota Een onderzoek naar de kadernota van de gemeente Súdwest-Fryslân

De kaders in de kadernota Een onderzoek naar de kadernota van de gemeente Súdwest-Fryslân De kaders in de kadernota Een onderzoek naar de kadernota van de gemeente Súdwest-Fryslân Colofon Rekenkamer Súdwest-Fryslân dr. R.J. (Rick) Anderson (lid) drs. J.H. (Jet) Lepage MPA (voorzitter) dr. M.S.

Nadere informatie

Zorgt de gemeente Den Haag ervoor dat de subsidies die ze verstrekt doeltreffend en doelmatig zijn?

Zorgt de gemeente Den Haag ervoor dat de subsidies die ze verstrekt doeltreffend en doelmatig zijn? Aan de gemeenteraad Den Haag, 24 augustus 2017 Voorstel van de Rekenkamer Den Haag inzake het rekenkameronderzoek Eerlijk delen Inleiding In 2011 heeft de rekenkamer het onderzoek afgerond naar het functioneren

Nadere informatie

RKC s OWO. Onderzoeksplan. Toegankelijkheid digitale dienstverlening in de gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf & Opsterland

RKC s OWO. Onderzoeksplan. Toegankelijkheid digitale dienstverlening in de gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf & Opsterland Onderzoeksplan Toegankelijkheid digitale dienstverlening in de gemeenten Ooststellingwerf, Weststellingwerf & Opsterland Januari 2017 Colofon De rekenkamercommissies van Ooststellingwerf en Opsterland

Nadere informatie

Gemeente ín Bergen op Zoom

Gemeente ín Bergen op Zoom Gemeente ín Bergen op Zoom Vo o rle gg e r Raad svoo rste I Onderwerp Nummer voorstel Datum voorstel Contactpersoon Contactpersoon Email Contactpersoon Telefoon Programmanummeren naam Rapport Rekenkamer

Nadere informatie