Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA "s-gravenhage POAA/02/93262

Transcriptie

1 Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1a 2513 AA "s-gravenhage Postbus LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4 Telefoon (070) Telefax (070) Uw brief Onderwerp Voortgang afwikkeling Arbeidsvoorziening Ons kenmerk POAA/02/93262 Datum 4 december 2002 Met deze brief wil ik u informeren over de stand van zaken betreffende de voortgang van de afwikkeling van Arbeidsvoorziening en de daarmee gemoeide kosten. Dit naar aanleiding van een bericht van de Bestuurder Arbeidsvoorziening. Tevens meld ik u in deze brief mijn opvatting betreffende de jaarrekening Voortgang afwikkeling Arbeidsvoorziening In mijn brief van 14 juni 2002 heb ik u gemeld dat de afwikkeling van Arbeidsvoorziening 1 inmiddels in een andere fase is beland: die van de vereffening. Per 1 juni jl. is de heer Schimmelpenninck als bestuurder/vereffenaar benoemd. Op 18 november 2002 heb ik een brief van deze bestuurder Arbeidsvoorziening ontvangen waarmee hij mij informeert over de stand van zaken rond de vereffening van Arbeidsvoorziening. Daarin meldt hij mij dat de liquidatie goeddeels zijn beslag heeft gekregen. Toch zal, met het oog op de afwikkeling van juridische procedures en de uitvoering van de werkgeverstaken voor de boventallige werknemers van Arbeidsvoorziening, de definitieve vereffening pas in het vierde kwartaal 2004 worden afgerond en de ZBO Arbeidsvoorziening worden opgeheven. Als belangrijke reden voor dit gewijzigd inzicht 2 noemt hij de bezwaren die de Kamer tijdens het AO van 19 juni 2002 heeft geuit tegen de overdracht van de werkgeversrol voor de herplaatsers (i.c. de boventallige medewerkers) van Arbeidsvoorziening naar CWI. Tijdens voornoemd AO van 19 juni 2002 heeft mijn voorganger u al, met verwijzing naar de kabinetsreactie op het rapport-koopmans, gemeld dat (financiële) risico s niet uit te sluiten waren en dat pas meer inzicht in de definitieve posten zou worden 1 Waar in deze brief over Arbeidsvoorziening wordt gesproken wordt bedoeld: Arbeidsvoorziening in liquidatie 2 Eerder is u door de Minister van SZW gemeld dat de feitelijke liquidatie van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie in de loop van 2002 zijn beslag zou krijgen (Kamerstukken II, , , nr. 83).

2 2 verkregen wanneer de jaarrekening 2001 van Arbeidsvoorziening is opgemaakt. Verder is in antwoord op kamervragen (Kamerstukken II, , , nr. 84) aangegeven dat ten aanzien van de ESF-periode de afwikkeling Brusselproof moet verlopen en dat hieruit schade kan voortvloeien. In dat kader is in het bijzonder gewezen op projecten van Arbeidsvoorziening. Dat de eerste berekening van de voormalige bestuurder CBA, de heer Koopmans, niet toereikend is was derhalve te voorzien, zij het dat de omvang daarvan nog ongewis was. De Bestuurder meldt mij nu inderdaad dat met de vereffening een hoger bedrag gemoeid zal zijn dan in het voorjaar 2002, toen nog geen zicht was op de jaarstukken 2001, kon worden voorzien. Op dit moment wordt door de bestuurder voorzien dat het voor de herplaatsing en het wachtgeld gereserveerde budget niet voldoende zal zijn. Ook de langere doorlooptijd van de afwikkeling van Arbeidsvoorziening (tot eind 2004) zal leiden tot meerkosten. De meerkosten hiervan zullen in totaal circa 38 miljoen bedragen. Daarnaast loopt nog de affinanciering van het onderhanden werk van Kliq. SZW heeft hierover met Kliq en CV afspraken gemaakt voor 2002 en volgende jaren. Hierbij is bepaald dat CV geen scholing in rekening brengt in het kader van de afronding van de onderhanden reïntegratietrajecten. Dit leidt er toe dat Arbeidsvoorziening de in 2000 geactiveerde scholing ad 20 miljoen niet kan overdragen aan Kliq. Het resultaat van Arbeidsvoorziening over 2001 verslechtert met dit bedrag. Inmiddels heeft het Agentschap SZW voor alle ESF-projecten van Arbeidsvoorziening een eindbeschikking vastgesteld. Dit leidt voor het merendeel van de projecten tot een lagere vaststelling van de subsidie dan geraamd. Deze tegenvaller werkt door in het exploitatietekort over 2001 en zal bij de aanbieding van de jaarrekening 2001 worden gemeld. Ter dekking van de nog in 2002 benodigde middelen is hiervoor bij Najaarsnota een bedrag van 56 miljoen toegevoegd aan de SZW-begroting. Voor het overige zullen de budgettaire consequenties voor het Rijk bij Voorjaarsnota 2003 in beeld worden gebracht. Navolgend wordt een overzicht gegeven van de resterende afwikkelingsactiviteiten van de heer Schimmelpenninck. Afwikkeling ESF In het kader van de afwikkeling van de ESF programmaperiode heeft het Agentschap SZW inmiddels alle eindbeschikkingen vastgesteld. Arbeidsvoorziening zal deze projecten financieel moeten afhandelen dit mede in het licht van een tijdige afronding in het kader van de afrekening met Brussel (voorjaar 2003). Ook voor de ESFprojecten waarin de Arbeidsvoorzieningsorganisatie als aanvrager en/of als uitvoerder is opgetreden zijn de eindbeschikkingen vastgesteld. Arbeidsvoorziening in liquidatie kan tegen deze beschikkingen bezwaar maken of in beroep gaan en zal deze projecten financieel moeten afhandelen. Over de overdracht van de slotbalans en administratie van Arbeidsvoorziening naar SZW respectievelijk het Agentschap SZW in het kader van de overdracht van de beschikkende rol van Arbeidsvoorziening naar het ministerie van SZW per 1 april 2001 bent u bij brief van 29 november 2002 met kenmerk ABG/02/87384 geïnformeerd. Archief

3 3 Arbeidsvoorziening dient ervoor te zorgen dat alle archieven (digitaal en hard-copy) van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie, conform de wettelijke regels, bewaard blijven. Hiertoe wordt al het archiefmateriaal centraal, vanuit de regio s en vanuit de bedrijfsonderdelen, verzameld, geïnventariseerd, opgeschoond en toegankelijk gemaakt. Met uitzondering van het ESF-archief, dat aan het Agentschap SZW moet worden overgedragen, zal dit archief worden overgedragen aan de CWI als rechtsopvolger van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie. Deze overdracht zal naar verwachting op 1 januari 2003 zijn beslag krijgen. Werkgeversrol Onder de werkgeversrol vallen na 1 januari 2002 drie categorieën medewerkers: 1. Oud-medewerkers zijnde wachtgelders ontstaan tot 1 januari Concernmedewerkers, belast met de afwikkeling van Arbeidsvoorziening. 3. Herplaatsers. Ad 1 Wachtgelders Arbeidsvoorziening is de formele oud-werkgever voor wachtgelders en daarmee het aanspreekpunt voor het UWV-USZO. Het gaat hierbij om circa 250 wachtgelders. Arbeidsvoorziening heeft op basis van no cure, no pay een extern bureau de opdracht verleend een activeringsbeleid te verzorgen voor de wachtgelders. Ad 2 Concernmedewerkers Het aantal bij het concern werkzame medewerkers bedraagt op dit moment 8 personen. De medewerkers worden, voorzover zij dan nog niet zijn uitgestroomd, uiteindelijk geplaatst als herplaatser in Mobilans. Ad 3 Herplaatsers; Mobilans De uitvoering van de werkgeversrol ten behoeve van de herplaatsers vindt krachtens overeenkomst plaats door Mobilans in samenwerking met KLIQ Employability en Manpower. Deze samenwerking staat vermeld in de rapportage Afwikkeling Arbeidsvoorziening van de vorige bestuurder Centraal Bestuur Arbeidsvoorziening (CBA), die u op 22 maart 2002 is aangeboden. Mobilans is een B.V. i.o., opgericht door KLIQ Employability B.V. en Manpower N.V. en is in het leven geroepen ten behoeve van de herplaatsing van (oud)medewerkers van Arbeidsvoorziening. Genoemde overeenkomst heeft betrekking op alle medewerkers die op 31 december 2001 herplaatser zijn. De salarisadministratie wordt krachtens overeenkomst door Werklinq uitgevoerd en kent een looptijd tot 1 mei De uitvoering van een mobiliteitsplan van één herplaatser neemt maximaal twee jaar in beslag. Wanneer een herplaatser na afloop van die periode nog niet is uitgestroomd, wordt de arbeidsovereenkomst beëindigd. Zoals blijkt uit de eerder genoemde brief van de bestuurder Arbeidsvoorziening hebben ultimo oktober 2002 nog 787 personen de status van herplaatser. Tabel: Stand van zaken herplaatsers naar bedrijfsonderdeel ultimo oktober 2002 ARBV O KLIQ CV FACEN T TOTAA L Totaal ingestroomd van tot

4 4 Totaal nog te herplaatsen Totaal aantal uitgestroomd bron: Arbeidsvoorziening, voortgangrapportage november 2002 In de Rapportage Afwikkeling Arbeidsvoorziening raamde de vorige bestuurder, de heer Koopmans, de kosten van het Sociaal Plan op circa 125 miljoen. Deze post maakt onderdeel uit van het liquidatiesaldo per 31 december 2001 (p. 39 onder de post Decompositiekosten ( Sociaal Plan )). Bij Najaarsnota 2001 is een budgettaire voorziening getroffen voor het liquidatiesaldo en daarmee ook voor de kosten voor de werkgeversrol. Zoals ik in het begin van deze brief heb aangegeven voorziet de huidige bestuurder dat deze voorziening niet toereikend is. De uitstroom van de herplaatsers valt tot op heden tegen en door het kabinetsbesluit de derde tranche van de OOW-operatie (overheid en onderwijspersoneel onder werknemersverzekeringen; Stb juni 1996) geen doorgang te laten vinden moet Arbeidsvoorziening de kosten voor het wettelijk deel van de wachtgeldregeling voor eigen rekening nemen. De precieze omvang is afhankelijk van het aantal herplaatsers dat uitstroomt naar ander werk en het aantal dat uiteindelijk een beroep zal gaan doen op en in aanmerking komt voor een wachtgeldregeling De bestuurder/vereffenaar, de heer Schimmelpenninck, heeft de inspanningen op dit project geïntensiveerd. De effecten hiervan beginnen langzaam aan zichtbaar te worden. Aan de hand van tweewekelijkse rapportages van en overleggen met Arbeidsvoorziening volgt SZW deze ontwikkelingen. De uitvoering van de werkgeversrol voor de herplaatsers zal zeker nog tot mei 2004 moeten plaatsvinden. De activiteiten in het kader van de wachtgelders zullen nog langer doorlopen. Juridische trajecten Op juridisch terrein zijn de volgende resterende trajecten te onderscheiden. 1. De overdracht van activa en passiva naar de verschillende bedrijfsonderdelen moet worden afgerond. Daartoe moeten de overdrachtsbalansen worden vastgesteld op basis van de nog vast te stellen jaarrekening 2001 (zie onder Jaarrekening trajecten). 2. De juridische procedures (civielrechtelijk en administratief) en claims moeten worden afgewikkeld, alsmede nog een aantal bezwaarschriftprocedures in verband met de plaatsingsoperaties van najaar Voorzienbaar is dat niet alle procedures voor de opheffing van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie afgerond kunnen worden, zodat resterende activiteiten daarna elders (bijvoorbeeld bij een civielrechtelijke vereffenaar) gepositioneerd zullen moeten worden. 3. De afwikkeling van deelnemingen van Arbeidsvoorziening in rechtspersonen. De vereffenaar streeft naar afwikkeling van het merendeel daarvan in Jaarrekening trajecten Arbeidsvoorziening geeft aan dat de jaarstukken 2001 in december 2002 gereed zijn en aangeboden zullen worden aan de minister van SZW. Verder zal begin 2003 door de bestuurder CBA financiële verantwoording aan SZW worden afgelegd over Vastgoed

5 5 De Huvema CV is in december 2001 ontbonden. Het eigendom van de panden is overgegaan naar Arbeidsvoorziening. Deze panden zullen, evenals de andere panden die nog in eigendom van Arbeidsvoorziening zijn, zo spoedig mogelijk worden verkocht. Mede in verband met de huidige markt zijn de voortgang en opbrengsten nog met onzekerheden omgeven. Verder wordt de afwikkeling van huurcontracten voortgezet. Facent Na ondertekening van de deeljaarrekening 2001 van het bedrijfsonderdeel Facent is de bestuurder van Facent teruggetreden. Na de verkoop van de businesslines van Facent moet nog een aantal activiteiten worden uitgevoerd in het kader van de decompositie van Facent. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de overdracht van personeelsdossiers aan de businesslines, de overdracht van pensioenen, het afronden van fiscale aspecten, de afwikkeling van huurcontracten en de overdracht van archieven. Rechtspositionele regelingen en decharge Tenslotte doe ik u hierbij een laatste stand van zaken rondom de rechtspositionele regelingen toekomen. De huidige bestuurder heeft in overleg met de landsadvocaat inmiddels een aantal van de dossiers onderzocht en beoordeeld. Hij is daarbij tot de conclusie gekomen dat er enkele regelingen zijn getroffen die hetgeen gebruikelijk en redelijk is ver te boven gaan. De bestuurder is op mijn verzoek doende te bezien op welke wijze een en ander in overeenstemming gebracht kan worden met hetgeen maatschappelijk gebruikelijk is. Ik verwacht u met de aanbieding van mijn oordeel bij de jaarstukken 2001 nader te kunnen informeren. Zoals mijn voorganger in antwoord op kamervragen inzake de rapportage van de heer Koopmans en de kabinetsreactie daarop (Kamerstukken II, , , nrs. 84 en 85) heeft gemeld, voert de Landsadvocaat een onderzoek uit naar de mogelijkheden om, op basis van de financiële verantwoordingen over 2000 en 2001 van Arbeidsvoorziening en van de verschillende bedrijfsonderdelen van Arbeidsvoorziening, decharge te verlenen aan de oud-bestuurders van Arbeidsvoorziening. Dit onderzoek is nog niet afgerond. Ik zal u informeren, zodra ik de uitkomsten heb ontvangen. De jaarrekening 2000 Op 19 maart 2002 heeft de vorige bestuurder CBA, de heer Koopmans, zijn rapportage Afwikkeling Arbeidsvoorziening aan de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) aangeboden. De jaarrekening 2000 van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie was als één van de bijlagen bij deze rapportage gevoegd. Deze rapportage met bijlagen is u op 22 maart 2002 aangeboden en op 28 maart 2002 voorzien van een kabinetsreactie. In de kabinetsreactie is u gemeld dat volgens de Arbeidsvoorzieningswet de jaarrekening moet worden voorzien van een oordeel van de minister van SZW. Daarbij is aangetekend dat dit onderdeel nog niet was afgerond. De controle door de externe accountant van de jaarrekening was toen nog onderwerp van een review van mijn accountantsdienst. Ook de definitieve uitkomsten van de due diligence op Arbeidsvoorziening voor de situatie per jaareinde 2000 waren op dat moment niet beschikbaar. Voorts diende nog het rapport van bevindingen van de externe accountant van Arbeidsvoorziening in de oordeelsvorming betrokken te worden. Inmiddels zijn deze werkzaamheden afgerond.

6 6 De jaarrekening 2000 van Arbeidsvoorziening is opgesteld onder verantwoordelijkheid van de heer Koopmans, die op 1 april 2001 is aangetreden als bestuurder CBA. Het functioneren van de Arbeidsvoorzieningsorganisatie viel in het jaar 2000 echter onder de verantwoordelijkheid van het voorgaande Centrale Bestuur Arbeidsvoorziening, dat op 1 april 2001 is afgetreden. In zijn ten geleide merkt de heer Koopmans hierover het volgende op: De jaarrekening 2000 vormt een belangrijk bestanddeel van de beschrijving van de financiële situatie die ik bij mijn aantreden heb aangetroffen. Verder schrijft hij: Op grond van artikel 64 van de Arbeidsvoorzieningswet 1996 dient Arbeidsvoorziening jaarlijks voor 1 mei de landelijke jaarrekening en het landelijk jaarverslag aan de minister van SZW voor te leggen. Vervolgens voegt hij daaraan toe dat: Bij mijn aantreden als bestuurder CBA op 1 april 2001 blijkt mij dat het ondoenlijk zou zijn deze verplichting na te komen voor wat betreft de jaarstukken De financiële administratie is niet op orde, de bemensing van de financiële kolom is niet op de taak berekend, de motivatie van de betrokken medewerkers is sterk afgenomen en het schort aan de vereiste medewerking van de bedrijfsonderdelen om de jaarstukken tijdig gereed te krijgen. De implicaties van de per 1 oktober 2000 gerealiseerde interne splitsing van Arbeidsvoorziening blijken substantieel. Deloitte & Touche Accountants, de externe accountant van Arbeidsvoorziening, is van oordeel dat voor het verkrijgen van een goedkeurende verklaring in omvangrijke mate herstelactiviteiten moeten worden verricht, waarmee al voor mijn aantreden een begin is gemaakt. De bestuurder CBA merkt in zijn ten geleide verder op dat hij bij zijn aantreden een ontoereikende kwaliteit van de administratieve organisatie en interne controle van onderdelen van Arbeidsvoorziening heeft aangetroffen. In het rapport van bevindingen van de externe accountant van Arbeidsvoorziening staat hierover: Wij brengen inzake de administratieve organisatie nog het volgende onder uw aandacht. Inmiddels is gebleken dat door de reorganisatie en door het vertrek van sleutelfunctionarissen de grondslag aan het stelsel van administratieve organisatie en interne controle binnen de Arbeidsvoorzieningsorganisatie voor een belangrijk gedeelte van het jaar 2000 en voor relevante bedrijfsonderdelen is ontvallen, waardoor de volledigheid en de juistheid van de bestuurlijke informatievoorziening niet was gewaarborgd. Hierdoor kan het financieel jaarverslag 2000, naast de in deze rapportage weergegeven bevindingen, nog omissies en tekortkomingen bevatten die niet door middel van accountantscontrole zijn vastgesteld. De herstelactiviteiten ten spijt heeft de accountant bij de geconsolideerde jaarrekening 2000 een afkeurende verklaring verstrekt, omdat deze met inachtneming van de geldende materialiteitsgrenzen niet aan de daaraan te stellen eisen ten aanzien van de getrouwheid en de rechtmatigheid voldoet. De review van mijn Accountantsdienst op de controlewerkzaamheden van de accountant van Arbeidsvoorziening in het kader van de jaarrekening 2000 heeft tot de conclusie geleid dat voor de beoordeling van deze jaarrekening op die werkzaamheden kan worden gesteund. De conclusie van de Accountantsdienst is dat de afkeurende verklaring over 2000 op toereikende wijze is onderbouwd.

7 7 Door voornoemde factoren is de jaarrekening 2000 met veel onzekerheden omgeven. De due diligence, die in opdracht van de minister van SZW door een extern accountantsbureau is uitgevoerd, bevestigt dit beeld. Niet alleen als gevolg van een gebrekkige administratieve organisatie en interne controle zijn de cijfers in de jaarrekening 2000 met onzekerheden omgeven. Ook het feit dat de ontvlechting van Arbeidsvoorziening in verschillende bedrijfsonderdelen nog maar net was gestart heeft er toe geleid dat er bij het opstellen van de jaarrekening 2000 nog niet exact kon worden aangegeven welke activa en passiva naar de verschillende onderdelen dienden over te gaan en welke waarderingen daaraan gegeven dienden te worden. Deze toedeling en waardering zullen eerst met het opstellen van de jaarrekening 2001 duidelijk worden. Derhalve zal ik mijn finale oordeel en mijn opvatting over de jaarrekening 2000 en de eventueel daaraan te verbinden consequenties eerst na ontvangst van de jaarstukken 2001 kunnen vormen. Wel kan op basis van de bevindingen van de bestuurder CBA en van de externe accountant van Arbeidsvoorziening en de uitkomsten van de review en van het due diligence onderzoek worden geconcludeerd dat het financiële beheer van Arbeidsvoorziening over 2000 niet aan de daaraan te stellen eisen heeft voldaan en dat op onderdelen in strijd met de Arbeidsvoorzieningswet 1996 is gehandeld. Dit heeft er mede toe geleid dat de cijfers in de jaarrekening 2000 nog met veel onzekerheden zijn omgeven. Na ontvangst van de jaarstukken 2001 zal ik de controle van de externe accountant van Arbeidsvoorziening op deze jaarrekening, in het kader van de beoordeling door de minister, laten reviewen. Verder wordt er een due diligence door een extern bureau uitgevoerd. Dit onderzoek richt zich op de financiële positie per jaareinde Ik streef ernaar u zo spoedig mogelijk daarna mijn oordeel bij de jaarstukken 2000 en 2001 aan te bieden. De Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, (mr. A.J. de Geus)