TOELICHTING. Verordening maatschappelijke ondersteuning 2013

Transcriptie

1 TOELICHTING Verordening maatschappelijke ondersteuning 2013

2 INHOUD HOOFDSTUK 1 ALGEMENE BEPALINGEN... 3 Artikel 1 Begripsbepalingen... 3 HOOFDSTUK 2 COMPENSATIEPLICHT... 6 Artikel 2.1 Reikwijdte compensatieplicht... 6 Artikel 2.2 Individueel maatwerk... 6 Artikel 2.3 Begrenzingen compensatieplicht... 6 HOOFDSTUK 3 HOE TE KOMEN TOT RESULTATEN... 8 Artikel 3.1 Het Gesprek... 8 Artikel 3.4 Inlichtingen, onderzoek, advies en beschikking... 8 Artikel 3.5 Wijzigingen in de situatie... 9 Artikel 3.6 Intrekking van een voorziening... 9 Artikel 3.8 Terugvordering... 9 HOOFDSTUK 4 ALGEMENE VOORZIENINGEN Artikel 4.1 Voorliggend aan individuele voorzieningen Artikel 4.2 Advies in plaats van beschikking HOOFDSTUK 5. VORM VAN TE VERSTREKKEN INDIVIDUELE WMO- VOORZIENINGEN Artikel 5.1 Keuzevrijheid Artikel 5.2 Voorziening in natura Artikel 5.3 Financiële tegemoetkoming Artikel 5.4 Persoonsgebonden budget Artikel 5.5 Eigen bijdragen en eigen aandeel Artikel 5.6 Beperkingen van de aanspraak HOOFDSTUK 6 WOONVOORZIENINGEN MET BETREKKING TOT HET HUISHOUDEN Artikel 6.1 Vormen van huishoudelijke hulp Artikel 6.2 Vormen van thuisondersteuning Artikel 6.3 Omvang van huishoudelijke hulp en thuisondersteuning Artikel 6.5 Primaat van de algemene hulp bij het huishoudelijke hulp Artikel 6.6 Gebruikelijke zorg HOOFDSTUK 7 OVERIGE WOONVOORZIENINGEN Artikel 7.1 Vormen van overige woonvoorzieningen Artikel 7.2 Primaat algemene woonvoorzieningen en recht op individuele woonvoorzieningen Artikel 7.3 Soorten individuele woonvoorzieningen Artikel 7.4 Primaat van verhuizing Artikel 7.5 Hoofdverblijf Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

3 Artikel 7.6 Uitsluitingen Artikel 7.7 Weigeringsgronden Artikel 7.9 Terugbetaling bij verkoop HOOFDSTUK 8 LOKALE VERVOERSVOORZIENINGEN Artikel 8.1 Het recht op een algemene voorziening Artikel 8.2 Omvang in gebied en in kilometers Artikel 8.4 Vormen van vervoersvoorzieningen HOOFDSTUK 9 VERPLAATSEN IN EN ROND DE WONING: DE ROLSTOEL Artikel 9.1 Vormen van rolstoelvoorzieningen Artikel 9.2 Primaat algemene rolstoelvoorziening bij incidenteel gebruik en sportrolstoel Artikel 9.4 Aanspraak op rolstoelvoorzieningen voor AWBZ-bewoners HOOFDSTUK 10 SLOTBEPALINGEN Artikel 10.1 Hardheidsclausule Artikel 10.2 Indexering Artikel 10.3 Evaluatie Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

4 HOOFDSTUK 1 Artikel 1 ALGEMENE BEPALINGEN Begripsbepalingen Ad 1. Algemeen gebruikelijk Volgens de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep is een voorziening, met name producten, algemeen gebruikelijk als het gaat om een voorziening die niet speciaal bedoeld is voor mensen met een handicap, zodat de voorziening ook door niet-gehandicapten wordt gebruikt, die gewoon in een normale winkel te koop is en niet speciaal in de revalidatievakhandel of soortgelijke winkels en die qua prijs niet (aanzienlijk) duurder is dan vergelijkbare producten. De Centrale Raad heeft aangegeven dat als het gaat om vervanging van een zaak die (nog lang) niet afgeschreven is en als het gaat om een persoon die een inkomen heeft dat door onvermijdbare kosten op grond van de handicap onder de bijstandsnorm komt, wellicht een uitzondering op dit principe gemaakt moet worden. Ad. 3 Algemene voorziening, Dit zijn voorzieningen, met name diensten of een combinatie van dienst en product, die weliswaar niet bestemd zijn voor, noch te gebruiken zijn door alle inwoners; anderzijds zijn ze door iedereen waarvoor ze wel bedoeld zijn op eenvoudige wijze, zonder een ingewikkelde aanvraagprocedure, te verkrijgen of te gebruiken. Voorbeelden zijn: welzijnsvoorzieningen in de wijk dagrecreatie voor ouderen sociale alarmering boodschappenbus, de supermarktservice, de vrijwillige boodschaphulp maaltijdservice en het eetcafé klusjesdiensten om kleine woningaanpassingen te realiseren zoals een klussendienst ramenwasservice kledingwasservice rolstoel-pools voor incidentele situaties kinderopvang in al zijn verschijningsvormen Een algemene voorziening is dus per definitie geen individuele voorziening en de Wmo-regels rond eigen bijdragen/eigen aandeel gelden niet. Algemene voorzieningen hebben in het kader van deze verordening voorrang op individuele voorzieningen. Ad 6. Beperkingen De term beperkingen is ontleend aan de ICF, de International Classification of Functioning, Disability, and Health, opgesteld door de Wereld Gezondheidsorganisatie. Voor de gemeentelijke uitvoeringspraktijk biedt de International Classification of Functions, Disabilities and Impairments (ICF classificatie) een uniform begrippenkader dat als grondslag kan dienen om de behoefte aan voorzieningen in individuele gevallen vast te stellen. Ad 10. Compensatiebeginsel Daar waar een belanghebbende zelf zijn belemmeringen niet kan opheffen, is het compensatiebeginsel een plicht voor het college. Die plicht geldt in ieder geval ten aanzien van personen met een beperking, een chronisch psychisch of een psychosociaal probleem, waaronder ook ouderen kunnen vallen. Daarbij moet het gaan om ondervonden beperkingen op het gebied van de zelfredzaamheid en de maatschappelijke participatie. Doel is betrokkenen in staat te stellen een huishouden te voeren, zich te verplaatsen in en om de woning, zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel en medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan. Bij wat het college ook besluit geldt: het moet gaan om maatwerk. Uitgegaan moet worden van de persoonskenmerken en behoeften van de aanvrager. Dat legt een beperking op aan de mogelijkheid algemene maatregelen te treffen, zoals het hanteren van primaten. Dat is toegestaan, mits in het individuele geval steeds wordt nagegaan of die algemene maatregel wel leidt tot maatwerk. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

5 Of zoals de Centrale Raad het zegt: Onder omstandigheden kan dit (maatwerk) leiden tot het oordeel dat algemene keuzen die de gemeenteraad en het College bij de uitvoering van de artikelen 3, 4, 5 en 6 van de Wmo hebben gemaakt in het concrete, individuele geval niet kunnen worden toegepast wegens strijd met de in artikel 4 van de Wmo bedoelde compensatieplicht. Ad 13. Financiële tegemoetkoming Een financiële tegemoetkoming is een geldbedrag dat is bedoeld om een bepaalde voorziening aan te schaffen. Het is niet per se een kostendekkende vergoeding. Ad 14. Gebruikelijke zorg Als in een leefeenheid meerdere (meerderjarige) personen wonen, hebben zij gezamenlijk de taak al het zich voordoende huishoudelijke werk te verrichten en andere vormen van ondersteuning te bieden. Dit uitgangspunt heeft een verplichtend karakter. De personen zijn zelf verantwoordelijk voor de verdeling. Ad 15. Het Gesprek Hiermee wordt het proces bedoeld van vraagverheldering en het maken van afspraken over passende oplossingen. Het doel van Het Gesprek is het vaststellen van de ondersteuningsbehoefte met het oog op één of meer te bereiken resultaten en de oplossingen die daarbij passen, inclusief de eigen mogelijkheden, alles binnen het kader van de compensatieplicht. Tijdens Het Gesprek wordt de situatie van de burger in kaart gebracht. Waar loopt de burger tegen aan als het om de vier domeinen van de wet gaat. Wat gaat nog wel en wat niet meer? En waar liggen de behoeftes en waarom? Dit vraagt om een integrale vraagbenadering waarbij de focus ligt op wat de burger nodig heeft in aanvulling op wat hij zelf kan. Essentieel is dat de burger weet, dat in Het Gesprek geen formele aanvraag gedaan wordt en dat er geen formele beoordeling van een aanvraag plaatsvindt, maar dat Het Gesprek de voorbereiding is van een mogelijke aanvraag. Ad 16. Goedkoopst adequate oplossing Het gaat in eerste instantie om een adequate oplossing, maar in tweede instantie om de goedkoopste. Dat betekent ook dat een mix van goedkopere voorzieningen mogelijk is in plaats van een dure. Mits die adequaat zijn. Ad 16. Hoofdverblijf Het begrip is omschreven naar het aantal nachten dat men doorbrengt. Bij twijfel kan de plaats waar per jaar de meeste nachten worden doorgebracht, beschouwd worden als de plaats waar iemand zijn hoofdverblijf heeft. Dit kan een rol spelen als iemand meerdere plaatsen heeft waar een groot deel van het jaar wordt doorgebracht, zoals personen die het jaar deels in het buitenland doorbrengen, personen die deels in een AWBZ-instelling verblijven en deels elders, enz. Ad 23. Meerkosten Het begrip meerkosten hangt nauw samen met het begrip algemeen gebruikelijk ; deze twee begrippen zijn elkaars tegenhangers. De meerkosten zijn de kosten, die in een direct oorzakelijk verband staan met het compenseren van de ondervonden beperking of het psychosociaal probleem, zoals die zijn genoemd in artikel 1, lid 1, onder g. achtste volzin van de wet. Een met de belanghebbende vergelijkbaar persoon zonder die beperking of dat psychosociale probleem heeft deze meerkosten per definitie niet, omdat daarvoor in diens situatie geen noodzaak is. Mede op de bestrijding van deze meerkosten, dus de kosten die voor de belanghebbende niet algemeen gebruikelijk zijn, is de wet gericht. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

6 Ad 26. Persoonsgebonden budget Een geldbedrag dat de aanvrager onder door het college bepaalde voorwaarden enkel mag besteden aan een compenserende voorziening naar zijn keuze. Nadere uitwerking omtrent de relatie tussen diverse compenserende voorzieningen en daarbij behorende persoonsgebonden budgetten vindt plaats in het Financieel Besluit Wmo gemeente Doetinchem en in de Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem. Ad 27. Psychosociaal probleem Bij psychosociale problemen gaat het om twee soorten problemen die met elkaar samenhangen: a. Problemen die te maken hebben met uw gevoelens en gedachten (psychische problemen): iemand voelt zich bijvoorbeeld somber, verlaten, angstig of boos. b. Problemen die te maken hebben met andere mensen of instanties (sociale problemen): iemand heeft bijvoorbeeld moeilijkheden met partner, kinderen, familie of buren, met collega s, met de belastingdienst, de woningbouwvereniging, de garage of de gemeente. Ad 28. Thuisondersteuning Onder thuisondersteuning wordt ondersteuning in een huishouden verstaan waar geen regie, geen structuur of geen organisatie bestaat. Bij thuisondersteuning is het stabiliseren en stimuleren bij een (dreigende) ontregelde huishouding het doel. Ad 29. Voorliggende voorziening Voorliggende voorzieningen kunnen zijn algemeen gebruikelijke voorzieningen, algemene voorzieningen of collectieve voorzieningen of wettelijk voorliggende voorzieningen (zoals Awbz, ziekenfonds, en dergelijke). Bij deze voorzieningen is de functie bepalend: zij gaan voor individuele voorzieningen. Ad 30. Voorziening in natura Dit zijn voorzieningen die niet in de vorm van enigerlei financiële tegemoetkoming worden verstrekt. Daarbij kan worden gedacht aan verstrekking in huur, in bruikleen, in eigendom of in de vorm van dienstverlening. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

7 HOOFDSTUK 2 COMPENSATIEPLICHT Artikel 2.1 Reikwijdte compensatieplicht In de wet zijn in artikel 4 de domeinen genoemd waarin het college een compensatieplicht heeft. Deze domeinen zijn respectievelijk: a. een huishouden voeren; b. zich te verplaatsen in en om de woning; c. zich lokaal te verplaatsen per vervoermiddel; d. medemensen te ontmoeten en op basis daarvan sociale verbanden aan te gaan. Per domein is aangegeven wat het resultaat moet zijn, dat bereikt moet worden. Die staan in de verordening genoemd. Met het zich verplaatsen in huis wordt bedoeld dat de burger in staat is noodzakelijke vertrekken zoals de woonkamer, een slaapvertrek, toilet en douche en de keuken te bereiken. Het moet mogelijk zijn om zich met behulp van lokaal en regionaal openbaar of speciaal vervoer naar bestemmingen die niet in de directe nabijheid van de woning zijn gelegen, lokaal te kunnen verplaatsen. Er zijn meer voorwaarden voor maatschappelijke participatie zoals financiën en toegankelijkheid van gebouwen. Dit valt niet onder de compensatieplicht, maar wellicht wel onder andere wetgeving, die op een andere wijze wordt uitgevoerd dan de Wmo. Zo kan er bij financiële belemmeringen soms een beroep gedaan worden op andere wetgeving zoals de Wet werk en bijstand. Ook regelingen waarmee lokale activiteiten toegankelijk gemaakt worden voor mensen met een laag inkomen kan soms mogelijk zijn. Een ander onderwerp dat onder andere wet- en regelgeving valt is de toegankelijkheid van openbare gebouwen. Problemen buiten de vier domeinen vallen niet onder de reikwijdte van de compensatieplicht. Artikel 2.2 Individueel maatwerk De meerwaarde van maatwerk is dat bij het behalen van het resultaat niet een limitatief voorzieningenlijst leidend is, maar dat gezocht wordt naar een oplossing op maat. De uitkomst van Het Gesprek is een oplossing die in principe de oplossing is van de belanghebbende zelf en waarbij zijn eigen mogelijkheden en sociale omgeving worden benut. De persoonlijke kenmerken en behoeften zijn maatgevend voor een goede oplossing. Een burger doet zelf wat mogelijk is en de ondersteuning is gericht op zelfstandigheid voor zover dat redelijkerwijs van het college verwacht kan worden. Het is immers in het belang van de burger dat de financiële middelen ingezet worden ten behoeve van die zaken die anders niet bekostigd kunnen worden. De filosofie van de Wmo is onder meer dat gemeente en burger niet uit het oog mogen verliezen dat het gaat om vormen van compensatie die redelijkerwijs verstrekt kan worden. De gehele situatie overziend wordt gezocht naar de oplossing die aangemerkt kan worden als goedkoopst adequaat en past binnen de gestelde kaders. Artikel 2.3 Begrenzingen compensatieplicht 1. AWBZ en andere wettelijke mogelijkheden vallen niet onder Wmo-compensatie. Maar dat geldt niet voor een verzekeringsclaim. Privaatrecht is niet voorliggend op de Wmo. Dat volgt uit CRvB , nr. 10/6824 WMO. Dat betekent dat indien belanghebbende ervoor kiest om een beroep te doen op de Wmo en uit onderzoek een noodzaak blijkt, het college in dat geval moet compenseren. Belanghebbende heeft dus in feite de keuze tussen het aanspreken van de verzekering of een beroep doen op de Wmo. Het college heeft geen zelfstandig regresrecht. De wet wordt mogelijk aangepast hiervoor. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

8 De CRvB geeft aan dat het wel mogelijk is om een voorziening te weigeren voor zover er op grond van een andere wettelijke bepaling aanspraak op die voorziening bestaat, zoals bepaald in artikel 2 Wmo. Een voorbeeld hiervan is de Zorgverzekeringswet. Het gaat erom dat de aanspraak op de voorziening geregeld is in die wettelijke regeling. De Wmo hoeft geen voorzieningen te verstrekken die in bijvoorbeeld de Zorgverzekeringswet of de WIA al worden verstrekt. De compensatieplicht van de Wmo wordt dan niet verschoven, de aanspraak op de voorziening is immers al in die andere wetten geregeld. Dit is niet het geval bij het verhalen van kosten op de veroorzaker van een verkeersongeval. De CRvB merkt tevens op dat indien een door belanghebbende gevraagde voorziening inmiddels is aangebracht op kosten van de wederpartij, er geen sprake meer is van op te heffen beperkingen op het gebied van wonen of vervoer, zodat er in dat geval geen grond is voor toekenning van die voorziening. 2. Onder kan laten doen wordt alles verstaan wat van een belanghebbende redelijkerwijs zelf kan worden verwacht om zijn probleem op te lossen. Ook huisgenoten of mensen in zijn sociale omgeving kunnen bijdragen in de oplossing van het probleem. 3. De landelijke overheid heeft geoordeeld dat dergelijke voorzieningen niet meer in het verzekerde pakket van de Zorgverzekeringswet of de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten zitten en dat ook de gemeenten niet verantwoordelijk zijn voor de ontstane leemte. Er heeft immers geen overheveling van taken en/of functies plaatsgevonden; 4. Onder ingezetene wordt verstaan: a. ingeschreven in de Gemeentelijke Basis Administratie en b. feitelijk woonachtig in de gemeente Doetinchem Twee uitzonderingen zijn mogelijk op deze bepaling, namelijk: 1. als een belanghebbende is opgenomen in een verzorgingshuis in Doetinchem, terwijl hij nog een postadres elders heeft; 2. in het geval om het bezoekbaar maken van een ouderlijke woning gaat, waarvan de persoon met beperkingen waarvoor deze voorzieningen worden getroffen, op een ander adres zijn hoofdverblijf heeft. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

9 HOOFDSTUK 3 HOE TE KOMEN TOT RESULTATEN Artikel 3.1 Het Gesprek Het Gesprek is voor iedereen die voor het eerst een beroep doet op de compensatieplicht in het kader van de Wmo de logische start. Wie door eerdere aanvragen en een eerder gesprek al bekend is, kan wellicht de fase van Het Gesprek overslaan. Dit zal niet altijd het geval zijn. Na een gewijzigde situatie kan het van belang zijn een nieuw of een aanvullend gesprek te houden. Tijdens Het Gesprek wordt geheel uitgaande van degene die aangeeft behoefte te hebben aan compensatie, verder belanghebbende genoemd een complete inventarisatie gemaakt. Deze inventarisatie heeft nadrukkelijk het startpunt bij de belanghebbende en inventariseert: De beperking, het chronisch psychisch probleem of het psychosociaal probleem dat basis is van de behoefte aan compensatie. De mogelijkheden die de belanghebbende ondanks dit probleem heeft. De onmogelijkheden die de belanghebbende ondervindt als gevolg van het ondervonden probleem of de ondervonden problemen. De resultaten die belanghebbende wil bereiken op de verschillende in deze verordening weergegeven terreinen. Hetgeen belanghebbende inmiddels zelf heeft gedaan om bestaande belemmeringen op te lossen. De mogelijkheden die belanghebbende heeft om deze resultaten via eigen oplossingen, algemene voorzieningen, algemeen gebruikelijke voorzieningen of collectieve voorzieningen te bereiken. De mogelijkheden die het college in principe biedt om de problemen via een individuele voorziening op te lossen. Het Gesprek staat op zich los van een aanvraag voor een individuele voorziening in het kader van prestatieveld 6 van de Wmo (artikel 1, lid 1 onder g sub 6 Wmo). Dit is van groot belang om te voorkomen dat er een op voorzieningen gerichte invulling van de Wmo plaatsvindt, welke invulling in strijd is met de doelstelling van de Wmo. Dat heeft consequenties. Wanneer iemand een voorzieninggerichte aanvraag indient en die uitsluitend voorzieninggericht behandeld wil zien kan dit betekenen dat we geen maatwerk kunnen leveren. Artikel 3.4 Inlichtingen, onderzoek, advies en beschikking Lid 1 onder a en b van dit artikel in de Verordening bepaalt dat het college bevoegd is de aanvrager op te roepen in persoon te verschijnen en te bevragen op een door het college te bepalen plaats en tijdstip en te laten onderzoeken en/of bevragen door een of meer daartoe aangewezen deskundigen. Dit alles met de beperking dat dit in het belang moet zijn van de aanvraag. Afdeling 3:3 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), geeft in een vijftal artikelen enige algemene bepalingen over (externe) advisering. Artikel 3:5 lid 1van de Awb geeft aan dat in deze afdeling onder adviseur verstaan wordt: een persoon of college, bij of krachtens wettelijk voorschrift belast met het adviseren inzake door een bestuursorgaan te nemen besluiten en niet werkzaam onder verantwoordelijkheid van dat bestuursorgaan. Het college bepaalt of medisch advies noodzakelijk is voor een goede beoordeling. Advies kan worden gevraagd wanneer het een eerste aanvraag betreft, bij twijfel over de medische noodzaak of vermeende afwijzing. Ook kan een medisch advies zinvol zijn om te beoordelen of het om een progressief ziektebeeld gaat, waarbij vooruitlopend op dit proces reeds eerder ingrijpender maatregelen getroffen dienen te worden dan op het moment van de aanvraag nodig lijkt. Doorslaggevend is echter dat vanaf het begin duidelijk geobjectiveerd wordt wat er medisch gezien speelt bij de betrokken aanvrager. Van een eerste aanvraag wordt gesproken als een aanvrager in zijn geheel niet bekend is bij de gemeente. Wanneer de aard van de aandoening niet echt duidelijk is, is advies onontbeerlijk; soms kan een op het oog eenvoudige aanvraag leiden tot een stroom van verdere aanvragen, zonder dat duidelijk is wat de beperkingen zijn. Dat kan bij verstrekking van voorzieningen zelfs tot invaliderende effecten voor de aanvrager en onnodige kosten voor het college leiden. Dit probleem speelt in het bijzonder bij een aantal zogeheten (medisch) moeilijk objectiveerbare aandoeningen: (m)moa s. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

10 Er behoren niet meer gegevens te worden opgevraagd dan noodzakelijk voor het nemen van een besluit op de aanvraag. Weigert de aanvrager de voor het nemen te besluit noodzakelijke gegevens te verstrekken, dan kan het college de aanvraag volgens de procedure van artikel 4:5 Awb buiten behandeling laten. Ten aanzien van het omgaan met de vaak privacygevoelige gegevens houden we rekening met de verplichtingen die voortvloeien uit de Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp). Lid 5 bepaalt dat de beschikking moet vermelden op welke wijze de genomen beslissing bijdraagt aan het behouden en bevorderen van de zelfredzaamheid en de normale maatschappelijke participatie van mensen met een beperking of een chronisch psychisch probleem en van mensen met een psychosociaal probleem. Artikel 3.5 Wijzigingen in de situatie In de beschikking moet zijn opgenomen dat belanghebbende wijzigingen in de situatie die van invloed zijn op de verstrekte of te verstrekken individuele voorzieningen aan het college moet doorgeven. Dit geldt niet voor algemene Wmo-voorzieningen waaraan alleen een advies ten grondslag ligt. Artikel 3.6 Intrekking van een voorziening De verstrekking van voorzieningen is gebonden aan voorwaarden. Het is in verband met het kenbaarheidvereiste van groot belang om de beschikkingsvoorwaarden duidelijk te vermelden in een beschikking. Het is daarom raadzaam om een belanghebbende te wijzen op de voorwaarden die gekoppeld zijn aan de individuele voorziening. Mocht er sprake zijn van een, om wat voor reden dan ook, ten onrechte toegekende individuele voorziening, dan vergemakkelijkt een duidelijke formulering in de beschikking een eventuele beëindiging of terugvordering van (het recht op) een individuele voorziening, omdat de betrokkene zich dan niet kan beroepen op onbekendheid met de feiten. Artikel 3.8 Terugvordering De wet bevat geen bepalingen over terugvordering van individuele voorzieningen, wat reden is om deze mogelijkheid op te nemen in de Verordening. Indien er, naar later blijkt, ten onrechte is uitbetaald of geleverd (voorziening in natura) is, kan het college de voorziening geheel of gedeeltelijk terugvorderen. Het besluit tot herziening van het recht op de individuele voorziening en de daaraan gekoppelde terugvordering biedt echter geen executoriale titel, zoals bijvoorbeeld in de Wet werk en bijstand het geval is bij terugvordering. Er is wel sprake van een civielrechtelijke vordering op grond van onverschuldigde betaling (Burgerlijk Wetboek, boek 6 artikel 203 e.v.). Aan de gerechtelijke procedure zijn kosten verbonden, met name in gevallen waarin de vordering hoger is dan 5.000,- en dus een procedure met procureurstelling bij de rechtbank noodzakelijk is. Bij lagere bedragen kan een eenvoudige dagvaardingsprocedure bij de kantonrechter gevolgd worden, zonder verplichte procureurstelling. Van de terugvorderingmogelijkheid wordt in ieder geval gebruik gemaakt indien er van de zijde van de belanghebbende sprake is van verwijtbaarheid. Ook kan terugvordering van een individuele voorziening in natura aan de orde zijn wanneer de aanvrager in gebreke blijft zijn eigen bijdrage binnen de gestelde termijn en na aanmaning te voldoen. Wanneer blijkt dat een financiële tegemoetkoming of persoonsgebonden budget binnen zes maanden na de uitbetaling niet is aangewend voor de bekostiging van de voorziening waarvoor deze is verleend, kan deze betaling ook worden teruggevorderd. Het gaat hierbij om individuele voorzieningen waarbij de uitbetaling van de tegemoetkoming of de vergoeding aan de aanschaf van de voorziening voorafgaat. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

11 HOOFDSTUK 4 ALGEMENE VOORZIENINGEN Artikel 4.1 Voorliggend aan individuele voorzieningen Algemene voorzieningen hebben voorrang op individuele voorzieningen. Zij zijn gericht op het ondersteunen van maatschappelijke participatie enerzijds en op (volks)gezondheid ten behoeve van zelfredzaamheid. Artikel 4.2 Advies in plaats van beschikking De belanghebbende ontvangt een advies dus geen voor bezwaar en beroep vatbare beslissing. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

12 HOOFDSTUK 5. VOORZIENINGEN VORM VAN TE VERSTREKKEN INDIVIDUELE WMO- Artikel 5.1 Keuzevrijheid In dit artikel wordt allereerst behandeld in welke vormen voorzieningen verstrekt kunnen worden. De mogelijkheden voorziening in natura of een persoonsgebonden budget zijn voorgeschreven in artikel 6 Wmo. De financiële tegemoetkomingen kunnen niet ontbreken omdat artikel 7 lid 2 Wmo spreekt over een financiële tegemoetkoming voor een bouwkundige of woontechnische ingreep in of aan de woonruimte. Dit artikel bepaalt dat die situaties waarin geen persoonsgebonden budget verstrekt wordt door het college, is vastgelegd in het Besluit maatschappelijke ondersteuning. Daarin is de formulering van artikel 6 Wmo: overwegende bezwaren van belang. Tegen het verstrekken van een persoonsgebonden budget kunnen overwegende bezwaren bestaan. Dit kan zijn als vast staat dat belanghebbende niet in staat is de gelden te beheren. Ook kan dit een situatie zijn waarin het gaat om zeer kortdurende hulp bij het huishouden en het verstrekken van een persoonsgebonden budget niet praktisch uitvoerbaar is. Ook het collectief vraagafhankelijk vervoer kan als het systeem in gevaar komt als vrijheid tot keuze van een persoonsgebonden budget zou leiden tot leegloop een argument zijn geen keuzevrijheid te bieden. Dit moet onderbouwd kunnen worden en uitzonderingen moeten mogelijk zijn. Zie ook CR BL4037. Artikel 5.2 Voorziening in natura Het doel van deze bepaling is het vastleggen van de rechten en plichten van het college en de aanvrager. Deze bepaling betreft de situatie waarin het college eigenaar blijft van de verstrekte naturavoorziening of het college de zorg in natura zelf geregeld heeft. Artikel 10 van de wet stelt weliswaar dat het verlenen van maatschappelijke ondersteuning zo veel mogelijk aan derden moet worden overgelaten, maar als dat redelijkerwijs niet mogelijk is, kan gekozen worden voor het door het college zelf verlenen van de maatschappelijke ondersteuning. Artikel 5.3 Financiële tegemoetkoming Een financiële tegemoetkoming dekt niet de volledige kosten van de voorziening af. De omvang wordt jaarlijks vastgesteld in het Besluit maatschappelijke ondersteuning. In de beschikking wordt het te bereiken resultaat vermeld. Ook wordt daarin vermeld voor welke duur, voor welke periode de financiële tegemoetkoming geldt en of er een overeenkomst van toepassing is. Artikel 5.4 Persoonsgebonden budget Het persoonsgebonden budget moet worden gezien als een manier waarop een toegekende voorziening wordt verstrekt. De onder lid 1, onder a, zegt dat alleen bij toekenning van individuele voorzieningen in beginsel de keuze voor een persoonsgebonden budget moet worden geboden. Algemene Wmovoorzieningen vallen niet onder deze eis. Onder b is bepaald dat de hoogte van het persoonsgebonden budget is gekoppeld aan de tegenwaarde van de te verstrekken goedkoopst adequate voorziening. Er moet immers een referentiebedrag zijn, waarop het persoonsgebonden budget kan worden gebaseerd. Goedkoopst adequaat is een objectief vaststelbaar referentiepunt. Onder c staat dat het college de omvang van een persoonsgebonden budget bepaalt. Bepalend hierbij is of met het persoonsgebonden budget het te bereiken resultaat op de goedkoopst adequate wijze kan worden behaald. Onder d is gesteld dat de voorwaarden waaronder het persoonsgebonden budget wordt verstrekt zo duidelijk mogelijk in een overeenkomst worden geregeld. Onder e en f is geregeld dat het college de met een persoonsgebonden budget aangeschafte voorziening bij geen gebruik in eerste instantie laat terugbetalen. Een tijdsevenredig deel van de eventueel ingebrachte eigen bijdrage wordt terugbetaald. Het college is niet verplicht tot inname. Dat kan zijn omdat de voorziening niet past in het kernassortiment, maar ook andere overwegingen zoals kosten kunnen een rol spelen. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

13 In tweede instantie kan het college de voorzieningen ophalen. Ook daarbij wordt - indien van toepassing - een tijdsevenredig deel van de eigen bijdrage terugbetaald. Lid 2 eist een programma van eisen. Dat kan een lijst van voorwaarden aan de scootermobiel zijn maar ook een meer algemeen geformuleerd resultaat, zoals het maken van alle noodzakelijke verplaatsingen in de naaste woon- en leefomgeving. Vervolgens kan in de beschikking worden vastgelegd wat de omvang van het persoonsgebonden budget is, welk bedrag men ontvangt, met vermelding hoe dat bedrag tot stand is gekomen. Tot slot moet voor wat betreft de verantwoording ook in de beschikking worden vastgelegd wat van degene tot wie de beschikking is gericht in dit opzicht wordt verwacht. Lid 3 regelt de feitelijke betaling van het persoonsgebonden budget. Over de wijze waarop de betaling plaatsvindt, kunnen door het college nadere regels worden gesteld. Gedacht kan worden aan betaling in termijnen, bijvoorbeeld bij hulp bij het huishouden of in situaties waarin er twijfels zijn over het budgetbeheer. Zo kunnen financiële risico s voor het college worden beperkt en worden aanvragers minder snel geconfronteerd met hoge terugvordering bedragen. Lid 4 bepaalt dat het college zelf verantwoordelijk is voor de rechtmatige en doelmatige besteding van gelden op grond van de wet, en heeft ook zelf de bevoegdheid om vast te stellen in hoeverre er wordt gecontroleerd of aanvragers hun persoonsgebonden budgets besteden conform de toekenningsvoorwaarden. De raad en het college bepalen hoe die controle plaatsvindt. In de meeste gevallen vindt de controle steekproefsgewijze plaats. De frequentie van deze steekproefsgewijze controle wordt door het college bepaald. Indien twijfel bestaat over de juiste besteding van het pgb, stelt het college een onderzoek in. Lid 5 Mocht uit de controle blijken dat er aanleiding is het toegekende persoonsgebonden budget van de budgethouder terug te vorderen, dan dient de in hoofdstuk 3 genoemde procedure te worden gevolgd. Artikel 5.5 Eigen bijdragen en eigen aandeel Bij verstrekking van voorzieningen in natura of een persoonsgebonden budget kan een eigen bijdrage worden opgelegd. Het eigen aandeel kan worden toegepast als de voorziening bestaat uit een financiële tegemoetkoming, een roerende zaak of een bouwkundige of woontechnische aanpassing van een woning die in eigendom is van een aanvrager. Artikel 5.6 Beperkingen van de aanspraak Onder 1 a: de voorziening moet noodzakelijk zijn om de beperkingen te compenseren. Tevens is het van belang of de voorziening langdurig noodzakelijk is. Het begrip langdurig noodzakelijk is afhankelijk van de concrete situatie. Het kan, in tijd uitgedrukt, gaan om twee maanden, bijvoorbeeld bij mensen die in een terminaal ziektestadium verkeren. Het kan ook gaan om veertig jaar, in situaties waarin de beperking bijvoorbeeld aangeboren is en stabiel van aard is. Kenmerk is in beide genoemde situaties dat de ondervonden beperking, naar de stand van de medische wetenschap op het moment van de aanvraag, onomkeerbaar is. Er is dus redelijkerwijs geen verbetering te verwachten in de situatie van de aanvrager. In dit kader zal de prognose van groot belang zijn. Zegt de prognose dat de betrokkene na enige tijd zonder de benodigde voorzieningen zal kunnen functioneren, dan mag men van kortdurende noodzaak uitgaan. Bij een wisselend beeld, waarbij verbetering in de toestand periodes van terugval opvolgen, kan echter uitgegaan worden van een langdurige noodzaak. De medisch adviseur speelt bij het beoordelen van de langdurigheid een belangrijke rol. Wie tijdelijke beperkingen heeft, bijvoorbeeld door een ongeluk, terwijl vast staat dat de beperking van voorbijgaande aard is en betrokkene kan het ondervonden probleem tijdelijk zelf oplossen, dan komt hij/zij niet voor een voorziening in het kader van deze Verordening in aanmerking. ad b: De genoemde goedkoopst adequate voorziening die in het kader van deze Verordening worden verstrekt, dienen naar objectieve maatstaven gemeten zowel adequaat als de meest goedkope voorziening te zijn. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

14 Met nadruk wordt hierbij gesteld dat met het begrip adequaat bedoeld wordt: het beoogde resultaat kan worden behaald. Hoewel datgene wat de belanghebbende als adequaat beschouwt mee zal moeten wegen in de beoordeling van het adequaat zijn van de voorziening, zal ook het criterium van het goedkoop zijn, de kosten van de voorziening, een rol spelen bij de uiteindelijke beoordeling van het al dan niet adequaat zijn van een voorziening. Het gaat immers om gemeenschapsgeld. Eigenschappen die kostenverhogend werken zonder dat zij de voorziening meer adequaat (bereiken van het resultaat) maken, komen niet voor vergoeding in aanmerking. Daarbij kan een overweging zijn dat de bruikbaarheid van een voorziening niet alleen door technische en functionele aspecten bepaald wordt. Tevens is het denkbaar dat een product dat duurder is dan een vergelijkbaar product, langer meegaat en dus uiteindelijk goedkoper is. Wat betreft het kwaliteitsniveau waarvan uitgegaan kan worden, moge het duidelijk zijn dat bij een verantwoord, maar ook niet meer dan dat, niveau dient te worden aangesloten. Het is uiteraard wel mogelijk een adequate voorziening te verstrekken die duurder is dan de goedkoopst adequate voorziening, mits de aanvrager bereid is het prijsverschil uit eigen middelen te betalen. Dit geldt ook voor de meerkosten voor instandhouding als gevolg van de duurdere voorziening. Het begrip goedkoopst adequaat geeft het college mogelijkheden tot sturen binnen het beleid. Ad c: Het probleem van het individu dient te worden gecompenseerd. Dat individuele probleem staat dan ook centraal bij de beoordeling van de compensatie. Lid 2: Geen voorziening wordt toegekend Ad a: Algemeen gebruikelijke voorzieningen zijn voorzieningen waarover een met de belanghebbende vergelijkbare persoon, ook los van de beperking, zou kunnen beschikken. Met een vergelijkbare persoon wordt bedoeld: een niet gehandicapte persoon die in een vergelijkbare situatie verkeert, bijvoorbeeld wat betreft leeftijd, inkomen en waarbij het aannemelijk is te achten dat deze persoon ook de beschikking zou hebben gehad indien hij niet gehandicapt zou zijn geweest. Deze voorzieningen hoeven niet te worden verstrekt. Uit de jurisprudentie blijkt immers dat een dergelijke uitzondering zich voordoet als het inkomen van de aanvrager mede ten gevolge van aantoonbare kosten ten gevolge van zijn beperking, onder het in diens situatie geldende bijstandsniveau dreigt te geraken. Een andere uitzondering is het ten gevolge van een plotseling optredende handicap moeten vervangen van zaken die nog niet zijn afgeschreven; dat zou zonder die handicap immers ook niet gebeuren. Ad b: Deze afwijzingsgrond aard van de in de woning gebruikte materialen is bedoeld voor situaties waarin gebruikte materialen voor problemen zorgen. Ad c: Het uitrustingsniveau voor sociale woningbouw is vastgesteld in het Bouwbesluit Woonvoorzieningen die op dat uitrustingsniveau worden verstrekt, zijn in beginsel van voldoende kwaliteit; duurdere of andere voorzieningen hoeven niet te worden verstrekt. Een duidelijke begrenzing derhalve. Garages bijvoorbeeld vallen daarom niet onder dit niveau. Alleen in die gevallen dat bijvoorbeeld vanuit welstandstoezicht hogere eisen worden gesteld, kan het college hierop een uitzondering maken. Over de hiermee gepaard gaande kosten moeten in een concrete situatie afspraken gemaakt worden. Ook bij hulp bij het huishouden speelt deze bepaling een rol. Indien bijvoorbeeld aanzienlijk meer hulp wordt gevraagd vanwege het feit dat men in een veel grotere of meer luxe woning woont, geeft deze bepaling een duidelijke grens aan. Ad d: Als belanghebbende al geruime tijd een voorziening gebruikt en na het optreden van een beperking een vergelijkbare voorziening aanvraagt brengt de beperking geen meerkosten met zich mee. Uitzondering kan zijn als door de beperking het inkomen is afgenomen. Ad e: Weigering van compensatie omdat kosten gemaakt zijn voordat beschikt is. Omdat het college dan geen mogelijkheden meer heeft de voorziening volgens het vastgestelde beleid te verstrekken, noch anderszins invloed heeft op de te verstrekken voorziening, kan in deze situatie de voorziening worden geweigerd. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

15 Bijvoorbeeld nadat het college een beslissing over de aanvraag voor een woningaanpassing heeft genomen mag een aanvang worden gemaakt met de werkzaamheden. Pas op dat moment heeft het college alle op de aanvraag betrekking hebbende gegevens beoordeeld en op grond hiervan een besluit genomen over de te treffen voorziening. Door deze regeling wordt voorkomen dat een voorziening waar vroegtijdig mee is begonnen uiteindelijk niet overeenstemt met hetgeen het college als goedkoopst adequate voorziening beschouwt. Het college kan bijvoorbeeld ook factoren mee laten wegen die buiten de woonruimte van de aanvrager gelegen zijn, zoals een beschikbare aangepaste of goedkoop aan te passen woning elders, of een losse woonunit, waardoor een woningaanpassing wellicht niet noodzakelijk is. In bepaalde gevallen kan het echter nodig zijn dat de aanvrager snel moet beslissen omdat de woning anders aan een andere woningzoekende wordt toegewezen. In deze of andere urgente gevallen is het verkrijgen van toestemming van het college ook voldoende. Maar in alle gevallen dient de aanvrager voorafgaand aan de verhuizing schriftelijk toestemming van het college te hebben verkregen. Het hoeft hier uiteraard niet te gaan om de feitelijke verhuizing, maar om een situatie waarin men bepaalde onomkeerbare stappen heeft gezet die in de regel voorafgaan aan een verhuizing, zoals het sluiten van een koop- huur- of erfpachtovereenkomst inzake de te betrekken woning. Onder f. wordt in dit artikel aangegeven dat de aanvraag geweigerd kan worden als het gaat om een tegemoetkoming of verstrekking die reeds eerder heeft plaatsgehad, terwijl het de aanvrager verwijtbaar is dat het middel verloren is gegaan, bijvoorbeeld door roekeloosheid of verwijtbare onachtzaamheid, dus niet indien de aanvrager geen schuld treft. Indien een ander aansprakelijk is voor het verloren gaan, dient bekeken te worden of het mogelijk is deze derde door de aanvrager hiervoor aansprakelijk te doen stellen om zodoende de kosten te kunnen verhalen. Indien in een woning een verstelbare keuken of een andere dure voorziening is aangebracht heeft dit gevolgen voor de te verzekeren waarde van de opstal. Dit risico dient in de opstalverzekering gedekt te worden. Indien bijvoorbeeld bij brand blijkt dat de woning onvoldoende verzekerd is, dan kan op dat moment geen beroep op deze Verordening worden gedaan. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

16 HOOFDSTUK 6 HUISHOUDEN WOONVOORZIENINGEN MET BETREKKING TOT HET Artikel 6.1 Vormen van huishoudelijke hulp Onder a wordt onder algemene voorziening verstaan een snelle en eenvoudige dienstverleningsoplossing zonder veel administratieve rompslomp voor het college en aanvrager. Gedacht moet worden aan vormen van direct beschikbare huishoudelijke hulp vanuit bijvoorbeeld een wijksteunpunt, met name voor eenvoudige werkzaamheden, al dan niet op basis van een kortdurende hulpbehoefte. Onder b wordt de huishoudelijke hulp in natura genoemd. Ook hier gaat het om een vorm van persoonlijke dienstverlening, net als bij de onder a genoemde vorm. Het verschil zit echter in de toekenningsprocedure, die meer op de persoon is afgestemd, en in de regel meer geschikt zal zijn voor de wat grotere en langduriger behoefte aan hulp. Voor het schoonmaken van het huis gelden onder andere de volgende activiteiten: - lichte en zware schoonmaakwerkzaamheden; - verzorging kleding en linnengoed; - broodmaaltijd verzorgen en het aanreiken van maaltijden. Dus uitdrukkelijk niet het bereiden van warme maaltijden. Het doen van boodschappen voor het dagelijks leven en maaltijdvoorziening wordt als voorliggende voorziening beschouwd. Deze opsomming geeft een indicatie van de werkzaamheden die uitgevoerd dienen te worden door de gecontracteerde hulpverlener (zorgaanbieder of hulp), ze is niet uitputtend. Onder c is genoemd het persoonsgebonden budget voor huishoudelijke hulp. Met dit budget moet de aanvrager zelf hulp inhuren. Artikel 6.2 Vormen van thuisondersteuning Naast de activiteiten behorend bij de huishoudelijke hulp wordt bij thuisondersteuning ingezet op de volgende activiteiten bij regieproblemen: het bieden van praktische hulp en ondersteuning. Onder ander bij het (helpen) verzorgen van kinderen en functioneren in een gezinssysteem. Bij een persoonsgebonden budget stelt het college eisen aan de persoon die de thuisondersteuning uitvoert. Artikel 6.3 Omvang van huishoudelijke hulp en thuisondersteuning Huishoudelijke hulp en thuisondersteuning richten zich op het resultaat, een schoon en leefbaar huis, maar worden in de praktijk nog in uren en minuten vastgesteld, waarvoor de zorgaanbieder of in het geval van een persoonsgebonden budget de hulp ondersteuning biedt. In lid 4 gaat het om verblijf op een ander adres binnen of buiten de gemeente Doetinchem. Artikel 6.5 Primaat van de algemene hulp bij de huishoudelijke hulp. In artikel 6.5 lid 1 wordt geregeld onder welke basisvoorwaarden men gebruik kan maken van een algemene Wmo-voorziening voor hulp bij het huishouden. Ook mantelzorgers zouden in aanmerking kunnen komen, in het kader van de zogenaamde respijtzorg, dat wil zeggen dat de noodzaak aanwezig is om mantelzorgers te ontlasten. Niet het huishouden van de mantelzorger wordt overgenomen, maar het huishouden van degene die de mantelzorg ontvangt. Algemeen aangeboden hulp bij het huishouden is in de vorm van een primaat in deze Verordening neergelegd. Dat houdt in dat in eerste instantie wordt bezien of deze vorm van hulp bij het huishouden het probleem op adequate wijze kan oplossen. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

17 Als de in het vorige lid genoemde algemene voorziening onvoldoende adequaat is of niet aanwezig is, komt de individuele Wmo-voorziening voor huishoudelijke hulp of thuisondersteuning aan de orde. Lid 2 moet dus in samenhang met lid 1 worden gelezen. Artikel 6.6 Gebruikelijke zorg Bij het vaststellen van de aanspraak op huishoudelijke hulp wordt allereerst bezien of en in hoeverre eventueel andere personen binnen de leefeenheid zelf de problemen kunnen oplossen. Voor zover de ondervonden problemen door middel van dergelijke gebruikelijke zorg kunnen worden opgelost, is er geen aanspraak op huishoudelijke hulp. In de door het college vast te stellen Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem wordt bepaald hoe er rekening wordt gehouden met gebruikelijke zorg bij het vaststellen van een aanspraak op een voorziening voor huishoudelijke hulp. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

18 HOOFDSTUK 7 OVERIGE WOONVOORZIENINGEN Artikel 7.1 Vormen van overige woonvoorzieningen Ad a: Bij de algemene woonvoorziening moet worden gedacht aan een mogelijkheid om snel oplossingen voor vaak minder complexe woonproblemen te krijgen. Te denken valt aan klussendiensten, snel beschikbare voorzieningen uit depot en mogelijk andere, nog te ontwikkelen voorzieningen; Ad c en d: Het persoonsgebonden budget en de financiële tegemoetkoming, ongeacht of de financiële tegemoetkoming bestemd is voor de aanvrager of voor woningeigenaren, gaat gepaard met een programma van eisen, waarin het te bereiken resultaat bepalend is. Artikel 7.2 Primaat algemene woonvoorzieningen en recht op individuele woonvoorzieningen In eerste instantie zal worden bezien of een woonprobleem kan worden opgelost met een algemene Wmo-voorziening. Deze voorziening heeft voorrang bij het zoeken naar een oplossing voor een probleem bij normaal gebruik van de woning. Als een algemene Wmo-voorziening niet volstaat als oplossing of niet aanwezig is, kan het probleem via een individuele Wmo-voorziening worden opgelost. Artikel 7.3 Soorten individuele woonvoorzieningen Ad a: De eigen kracht van de belanghebbende staat voorop, daarom is een verhuisurgentie voorliggend aan een voorziening. Met een verhuisurgentie kan de belanghebbende sneller zijn woonprobleem oplossen. Ad b en c: Een bouwkundige of woontechnische woningaanpassing is een aanpassing van de woning zelf, ter compensatie van de problemen die in de woning spelen ten aanzien van de bewoner met een beperking. Onder een woonvoorziening waarbij geen sprake is van een ingreep van bouw- of woontechnische aard zal in de praktijk met name een persoonsgebonden budget voor woningsanering i.v.m. CARA verstaan worden. Ook kan onder deze categorie worden begrepen hulpmiddelen voor baden, wassen en douchen welke niet nagelvast aan de woning zijn bevestigd, alsmede mobiele patiëntenliften. Deze laatste twee categorieën roerende woonvoorzieningen kunnen ook in de vorm van een voorziening in natura worden verstrekt, bijvoorbeeld in bruikleen of huur, zodat hergebruik mogelijk is. Ad d en e: Een uitraasruimte is een ruimte die op basis van het vervallen artikel 1, lid 1, onder e van de Wet voorzieningen gehandicapten kan worden gedefinieerd als een verblijfsruimte, waarin een persoon die tengevolge van een beperking in de vorm van een ernstige gedragsstoornis ernstig ontremd gedrag vertoont, zich kan afzonderen of tot rust kan komen. Het betreft een kleine, veilige en prikkelarme ruimte. Een zeer specifieke voorziening derhalve, die alleen op basis van een specifieke noodzaak en op basis van een specifieke beperking kan worden verstrekt. Als het gaat om grote aanpassingen aan huurwoningen die opnieuw verhuurd kunnen worden voor de huisvesting van mensen met beperkingen, kan de investering over een langere periode afgeschreven worden. In gevallen waarin dat niet speelt, wordt in principe uitgegaan van het primaat van losse woonunits. In situaties waarin de mogelijkheid in de concrete situaties bestaat, wordt aan gebruik van een dergelijke unit voorrang gegeven via deze bepaling. Ad g, h en i: De financiële tegemoetkoming, ongeacht of de financiële tegemoetkoming bestemd is voor de aanvrager of voor woningeigenaren, gaat gepaard met een programma van eisen, waarin het te bereiken resultaat bepalend is. Ad j: Het college maakt de afweging tussen een tegemoetkoming in de verhuiskosten en een woningaanpassing. Zie hiervoor tevens de toelichting op 7.4. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

19 Een financiële tegemoetkoming in de verhuiskosten is een woonvoorziening, die volgens de jurisprudentie van de Centrale Raad van Beroep, alleen bedoeld voor situaties waarin de ondervonden problemen in direct oorzakelijk verband staan met bouwkundige of woontechnische aspecten van de te verlaten woning zelf. Omgevingsfactoren als lawaai, stank, onveiligheidsgevoelens, overlast etc. zijn dus niet van belang. Uitgangspunt van het gemeentelijk beleid is dat zo goed mogelijk gebruik wordt gemaakt van de voorraad aangepaste woningen in de gemeente. Artikel 7.4 Primaat van verhuizing In feite gaat het om een uitwerking van de regel dat in beginsel wordt gekozen voor de goedkoopst adequate voorziening. De mogelijkheid tot het hanteren van het primaat van de verhuizing is in de jurisprudentie erkend, zij het dat wel enkele duidelijke voorwaarden zijn gesteld. In de eerste plaats moeten de financiële gevolgen van de verhuizing qua woonlasten binnen aanvaardbare financiële grenzen vallen. Verder moet duidelijk zijn dat de oplossing in de vorm van een verhuizing kan worden gerealiseerd binnen een uit het advies blijkende medisch verantwoorde termijn. Dat houdt dus in dat het college zicht moet hebben op de woningvoorraad om een indicatie te kunnen geven van de mogelijkheden om binnen die medisch verantwoorde termijn te kunnen verhuizen naar een geschikte aangepaste of goedkoper aan te passen woning. Tevens zijn sociale factoren van belanghebbende van belang in deze afweging. Daarbij worden beschikbaarheid van mantelzorg, burenhulp en eenzaamheidbestrijding betrokken. Een passende woning mag tweemaal worden geweigerd, bij een derde weigering van een passende woning, wordt de verhuisurgentie ingetrokken. Artikel 7.5 Hoofdverblijf In eerste instantie geeft de gemeentelijke basisadministratie uitsluitsel. Voor bepaalde instellingen voor gezondheidszorg geldt dat de bewoners een postadres elders kunnen aanhouden. De gemeente waar de aanvrager van de voorziening daadwerkelijk verblijft, heeft de verplichting tot compensatie van beperkingen. In het geval van AWBZ-bewoners heeft deze verplichting geen betrekking op de woonvoorzieningen. Bezoekbaar maken wordt in de Verordening gelimiteerd tot het bereikbaar maken van de woonruimte zelf en enkele essentiële ruimten daarin, en kan bovendien in financiële zin worden gemaximeerd. De onderhavige woon- of verblijfsituatie moet ook betrokken worden. Artikel 7.6 Uitsluitingen Een persoonsgebonden budget of een financiële tegemoetkoming voor het treffen van voorzieningen wordt alleen verstrekt als het woonruimten betreft die als zelfstandige woonruimte in het kader van de Wet op de huurtoeslag ook als zodanig aangemerkt worden. Verder worden geen woonvoorzieningen verstrekt in gemeenschappelijke ruimten van woongebouwen voor ouderen of mensen met beperkingen of voorzieningen die in dergelijke gebouwen, ook in de wooneenheden, bij nieuwbouw of renovatie zonder noemenswaardige meerkosten kunnen worden meegenomen. Artikel 7.7 Weigeringsgronden Om in aanmerking te komen voor woonvoorzieningen moet er een duidelijke samenhang zijn tussen het woonprobleem en de beperking. Woonproblemen die hun oorzaak vinden in andere factoren moeten op een andere wijze worden opgelost. Ad a: Deze bepaling heeft voornamelijk betrekking op situaties waarin men gaat verhuizen zonder specifieke reden, maar gewoon omdat men daar zin in heeft. Uitzondering in deze bepaling is de zogeheten belangrijke reden. Daarbij moet gedacht worden aan een verhuizing vanwege samenwoning, huwelijk of het aanvaarden van werk of starten van een studie in Doetinchem. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem

20 Met verhuizen wordt hier overigens niet alleen gedoeld op de feitelijke verhuizing, maar ook op alle onomkeerbare handelingen die normaal gesproken voorafgaan aan een verhuizing, zoals het tekenen van een koop-, huur- of erfpachtcontract, waarin wordt bepaald dat het gaat om een situatie waarin men in de betreffende woning zijn hoofdverblijf heeft of zal hebben. Ad b: Als een persoon met beperkingen verhuist, zal deze, in relatie tot die beperkingen, moeten zoeken naar een zo geschikt mogelijke woning. Het is niet de bedoeling dat men zo maar een ongeschikte woning kiest en vervolgens de rekening voor aanpassingen bij de gemeente indient. Voor de toepassing van deze weigeringsgrond moet het college zicht hebben op aangepaste of makkelijk aan te passen woningen, niet alleen sociale huurwoningen, maar ook in de vrije sector en zonodig het koopwoningenbestand. Daarnaast zal het college zijn burgers goed moeten informeren over de gang van zaken bij dit soort verhuizingen. Alleen dan kan worden gemotiveerd dat iemand al dan niet is verhuisd naar de voor zijn situatie meest geschikte woning. Ad c: Op basis van het feit dat compensatie op grond van de wet is gericht op het individu, worden in beginsel geen voorzieningen in gemeenschappelijke ruimten van wooncomplexen verstrekt. Ad d: Als belanghebbende niet de eigen verantwoordelijkheid heeft genomen en heeft nagelaten tijdig de noodzakelijke voorziening(en) te treffen, dan worden geen voorzieningen vanuit de Wmo verstrekt. Van belanghebbende mag immers worden verwacht dat hij/zij tijdig het probleem zelf oplost zolang dit binnen de eigen mogelijkheden oplosbaar zijn. Het niet treffen van deze voorzieningen liggen in de risicosfeer van belanghebbende; Ad e: Verhuizingen naar AWBZ- en andere zorginstellingen leiden ertoe dat de aanvrager buiten de doelgroep van de wet valt; deze mensen kunnen immers niet meer zelfstandig participeren en hebben dus geen aanspraak op woonvoorzieningen. Als er in de te verlaten woning geen problemen bij het normale gebruik van de woning werden ervaren, is de verhuizing naar de nieuwe woning kennelijk de oorzaak van de problemen en is men verhuisd naar een inadequate woning. In dergelijke situaties is er geen aanspraak op woonvoorzieningen, hetgeen door de Centrale Raad van Beroep is bevestigd. Artikel 7.9 Terugbetaling bij verkoop Deze bepaling heeft als doel het door de eigenaar laten terugbetalen van een deel van de waardestijging, die het gevolg is van de Wmo-aanpassing van de eigen woning. De datum van de verkoop is daarbij bepalend, omdat op die datum reeds vaststaat wat de verkoopprijs van de woning en wat de meerwaarde ten gevolge van de aanpassing is. Het is aan het college om te bepalen of en in hoeverre in een concrete situatie gebruik van deze bepaling wordt gemaakt, gezien de afweging tussen de kosten (taxatie, administratieve lasten) in relatie tot de te verwachten baten. Toelichting Verordening maatschappelijke ondersteuning gemeente Doetinchem