Kleine vaten vasculitis. Alexandre Voskuyl Afdeling reumatologie VU medisch centrum Amsterdam Utrecht, NVVG, 6 februari 2012
|
|
- Magdalena Bakker
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kleine vaten vasculitis Alexandre Voskuyl Afdeling reumatologie VU medisch centrum Amsterdam Utrecht, NVVG, 6 februari 2012
2 Casus 1. Een 38 jarige vrouw heeft sinds 3 weken klachten van algehele malaise, koorts, gewichtsverlies van 3 kg. Zij heeft kleine kinderen die recent ziek zijn geweest. Sinds een aantal dagen heeft zij pijn en zwelling bemerkt aan haar polsen en handgewrichten. Bij lichamelijk onderzoek wordt een zieke vrouw gezien, met normale bloeddruk en ademhalingsfrequentie. Er is sprake van koorts (38.6). Onderzoek van longen toont een licht verlengd spastisch expirium, verder g.b. Aan KNO-gebied, hart en buik geen afwijkingen. Er is een symmetrische artritis van de polsen en handen. Neurologisch onderzoek g.b. 1. Wat is uw differentiaal diagnose? 2. Indien u denkt aan vasculitis, welke diagnoses komen in aanmerking? Welk aanvullend onderzoek vraagt u aan?
3 Differentiaal diagnose Problemen: Polyartritis, infectie in familie, koorts, gewichtsverlies, malaise, DD: Infectie (bijv. parvo) Maligniteit Auto-immuunziekte (bijv. SLE, vasculitis)
4 Systemische symptomen bij systemische vasculitis Patiënten met een actieve vorm van systemische vasculitis voelen zich doorgaans ziek en worden geconfronteerd met het volgende algemene klachtenpatroon (20-24%): - algemene malaise - febris e.c.i (1-7% kleine vaten vasculitis) - gewichtsverlies - vermoeidheid - verminderde eetlust.
5 Systemische symptomen en kans op vasculitis Indien de algemene symptomen gepaard gaan met een of meer orgaanspecifieke ziekteverschijnselen dan wordt de waarschijnlijkheid van de diagnose vasculitis groter
6 Systemische symptomen, aanbeveling Bij onbegrepen vermoeidheidsverschijnselen en/of koortsperiodes van non-infectieuze origine, optredend gedurende ten minste drie weken dient de behandelende arts bedacht te zijn op het bestaan van een systemische vasculitis dient altijd een uitgebreide anamnese en lichamelijk onderzoek gericht op interne organen, gewrichten, huid en zenuwstelsel te worden verricht alsmede laboratorium- en ander aanvullend onderzoek omdat tezamen met andere symptomen en/of verschijnselen de kans op de aanwezigheid van een andere aandoening, zoals vasculitis, toeneemt.
7
8 DD vasculitis
9
10 Laboratoriumdiagnostiek bij verdenking vasculitis Systemische ontsteking Orgaanbetrokkenheid Typering vasculitis BSE Tranaminases ANCA CRP Creatinine Hepatitis B/C Leucocyten+ diff Liquor (eiwit, pleiocytose) Hiv-serologie Eosinofielen Cryoglobulines Urine (incl. proteïnurie, sediment) C3 en C4 IgM-RF en anti-ccp ANA Anti-GBM antistoffen
11 Casus Microscopische danwel macroscopische hematurie zonder proteinurie of gestoorde nierfunctie wijst. op bestaan van primaire kleine vaten vasculitis? 4. Presentatie met alleen proteinurie zonder hematurie duidt wel/ niet op het bestaan van een primaire kleine vaten vasculitis? 5. Indien sprake is van nierfunctieverlies en van een actief urine sediment, hoe groot is de kans op de aanwezigheid van vasculitis?
12 Nierbetrokkenheid, bevindingen Nierbetrokkenheid bij een patiënt die zich presenteert met primaire kleine-vaten vasculitis komt zeer frequent voor en uit zich in (microscopische) hematurie, proteïnurie en/of gestoorde nierfunctie. Deze uitingen zijn in de regel asymptomatisch Bij een patiënt die zich presenteert met enige verdenking op primaire kleine-vaten vasculitis dient ter uitsluiting van renale betrokkenheid altijd 1. onderzoek van urinesediment en tenminste kwalitatieve en bij voorkeur kwantitatieve bepaling van urine-eiwit 2. en bepaling van het serum creatinine ter beoordeling van de nierfunctie te worden verricht
13 Nierbetrokkenheid en risico op vasculitis Bij een patiënt die zich presenteert met een gestoorde nierfunctie in combinatie met hematurie en proteïnurie, is de kans op het bestaan van een primaire kleine-vaten vasculitis aanzienlijk De kans op het bestaan van een primaire kleine-vaten vasculitis is aanzienlijk groter als er geen acute infectieuze of cardiovasculaire ziekte bestaat die de nierfunctiestoornissen zou kunnen verklaren. Bovendien neemt de prevalentie van primaire kleine-vaten vasculitis toe bij toenemende mate van nierfalen en/of hogere leeftijd van de patiënt
14 Nierbetrokkenheid, aanbeveling.. Bij een patiënt die zich presenteert met een beeld verdacht voor primaire kleine-vaten-vasculitis en die tekenen heeft van renale betrokkenheid op grond van microscopisch urinesediment, aanwezigheid van proteïnurie en eventueel gestoorde nierfunctie, is een nierbiopsie ter bevestiging van de diagnose en ziekteactiviteit in de nier een goed diagnosticum. Let daarbij op de volgende punten in de overwegingen om een nierbiopsie te doen: 1. Is de nierbiopsie nodig voor het stellen van de diagnose en het bepalen van de therapie? 2. Is de benodigde zekerheid over diagnose en/of ziekteactiviteit op een andere minder invasieve manier te krijgen? 3. Het doen van een nierbiopsie moet niet leiden tot vertraging in de start van de behandeling
15 Wanneer ANCA bepaling? Glomerulonefritis, vooral snel-progressieve glomerulonefritis Pulmonale hemorragie, vooral pulmonaal-renaal syndroom Cutane vasculitis met systemische kenmerken zoals koorts, gewichtsverlies, myalgia, artralgieën of artritis Multipele longnoduli Chronische, destructieve ziekte van de bovenste luchtwegen gekenmerkt door neusbloedingen of erosieve veranderingen van de nasale mucosa Subglottis tracheale stenose Multipele mononeuropathie of andere perifere neuropathie Retro-orbitale massa, perifere ulceratieve keratitis of necrotiserende scleritis
16 IF patroon van ANCA C-ANCA P-ANCA
17 Target antigens for antineutrophil cytoplasmic antibodies (ANCA) ANCA target IF pattern on ethanol-fixed neutrophils PR3 c-anca; rarely p-anca MPO p-anca; rarely c-anca ELASTASE p-anca CATHEPSIN G p-anca AZUROCIDIN p-anca LACTOFERRIN p-anca LYSOZYME p-anca; atypical cytoplasm BPI Atypical c-anca or p-anca ANCA = antineutrophil cytoplasmic antibodies. p-anca = perinuclear ANCA. c-anca = cytoplasmic ANCA.
18 Casus Welke type ANCA verwacht u in de ELISA aan te treffen: PR3 of MPO-ANCA? 7. Welke andere organen c.q. complicaties kunnen optreden bij deze ziekte?
19 Klinische symptomen van ANCA vasculitis Seo P and Stone J; AM J Med 2004;117:39-50
20 Casus Welke behandeling start u als er sprake is van een ANCA geassocieerde vasculitis in aanwezigheid van een glomerulonefritis?
21 ANCA vasculitis, inductietherapie Niet ernstige/ gelocalizeerde vormen: Antibiotica (alleen bij zeer gelocaliseerde vormen van KNO) Mtx en prednison (kans op recidief > t.o.v. cyclofosfamide) Ernstige vormen Cyclofosfamide oraal en prednison; Al dan niet met plasmaferese of Methylprednison Refractaire cases Rituximab
22 ANCA vasculitis, onderhoudstherapie Azathioprine Methotrexaat (open label trials); relapse hoog Mycophenolaat mofetil (open label trials)
23 Behandel algorithme ANCA vasculitis BSR
24 Den Bosch et al JAMA 2007
25 ANCA vasculitis syndromen prognose/ schade/ recidieven Prognose: onbehandeld: mediane survival: 5 maanden Cyclofosfamide + pred: 5 jaars survival 70-80% Permanente schade: Nierinsufficientie (± 40%), dialyse (10%), gehoorsverlies ( 35%), neusdeformiteit (28%), trachea stenosis (13%) Recidieven: M. Wegener: ongeveer 50% in 5 jaar PR3 >> MPO:
26 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA. Doel: Kan de expositie aan CYC bekort worden bij ptn met recent gediagnostiseerde ANCA geassocieerde vasculitis door vroege introductie van AZA t.t.v. bereiken van remissie? Primaire outcome: Relapse rate Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
27 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA. Inclusie - Diagnose M. Wegener, MPA, renale vasculitis - ANCA positiviteit; of ANCA negatief met histologie - Renale betrokkenheid of ander vitaal orgaan (long, hersenen, oog, perifere mot. zenuw, darm) Exclusie - O.a. hepatitis B, C, kanker - Creatinine > 500 Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
28 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA. Design Inductie therapie met CYC en pred Onderhoudsmedicatie na bereiken remissie Randomisatie na 3 mnd of tussen 3-6 maanden remissie Switch CYC naar AZA of Continueren CYC tot maximaal 12 mnd na inclusie, dan start AZA Duur studie totaal 18 maanden Medicatie Cyc. 2 mg/kg en prednison (initieel 1 mg/kg, waarna dosisred.), na 12 weken CYC 25 mg dosisreductie > 60 jaar 25 mg dosisreductie Leuco s < 4 x10 9 l: stop CYC Onderhoudstherapie CYC 1.5 mg/kg en pred 10 mg AZA 2 mg/kg en pred 10 mg Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
29 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, parameters. CRP, BSE, NADIR, creat, AST/ALAT, creat., gluocse Ziekteactiviteit met BVAS (64 items, score 1-9) Score 0-63 voor nieuwe of toename activiteit Score 0-36 voor persisterende activiteit Cumulatieve schade index, score 0-63 SF-36 Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
30 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, resultaten. Karakteristieken: Remissie, 93 %: 3 maanden 77 % 3-6 maanden 16 % Overleden en withdrawal 7 overleden (2 pneumonie; 3 longvasculitis, 2 CVA) 1 overleden bij onderhoudsbehandeling 6 withdrawals Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
31 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, resultaten. Karakteristieken: Remissie, 93 %: 3 maanden 77 % 3-6 maanden 16 % Overleden en withdrawal 7 overleden (2 pneumonie; 3 longvasculitis, 2 CVA) 1 overleden bij onderhoudsbehandeling 6 withdrawals Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
32 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, resultaten. Relapse AZA 11ptn 16%, CYC 10 ptn 14 %; 5 major beide groepen; Wegener > MPA 18 vs 8% ; P=0.03 Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
33 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, resultaten. Bijwerkingen ) Nierfunctie ) BVAS ) Cumulatieve schade index ) SF36 ) Acute fase respons ) Geen verschil tussen CYC en AZA Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
34 Randomized trial of maintenance therapy for vasculitis associated with ANCA, samenvatting AZA even effectief als CYC als onderhoudstherapie voor ANCA vasculitis, na bereiken van remissie na 3-6 maanden oraal CYC Behandelen met 3-6 maanden CYC geeft een hoog remissie percentage 55% van ptn neutropenie ondanks voorzorgsmaatregelen Van de 33 infecties, 52% geassocieerd met neutropenie Jayne et al NEJM 2003; 349:36-44
35 Time to remission (Kaplan Meier curves) for the pulse and daily oral cyclophosphamide groups.sample sizes are listed for each group; missing data are from patients who were withdrawn or died. de Groot K et al. Ann Intern Med 2009;150:
36 Disease manifestations of patients with localised Wegener's granulomatosis at disease onset, beginning of the follow-up period and over the whole course of the follow-up period. Holle J U et al. Ann Rheum Dis doi: /ard
37 Primary treatment of all patients and treatment escalation. Holle J U et al. Ann Rheum Dis doi: /ard
38 Cumulative treatment of all patients, patients remaining in the localised stage and patients with secondary generalisation. Holle J U et al. Ann Rheum Dis doi: /ard
39 Vasculitis damage index items scored as percentage of patients at the beginning and end of the follow-up period. Holle J U et al. Ann Rheum Dis doi: /ard
40 Casus Welke co-medicatie geeft u hierbij, en waarom? 10. Hoe monitoort u de behandeling? 11.Wanneer staakt u de medicamenteuze behandeling
41 Co-medicatie PCP profylaxe Osteoporose profylaxe Overweeg co-trimoxazol bij frequente recidieven en stafylococcen neusdrager
42 Monitoring Sanders et al Rheumatology 2006
43
44 Staken medicatie? Preventie van recidieven bij patienten met PR3- ANCA geassocieerde vasculitis, een benadering op maat Inductiefase 0-6 mnd Initieel CYC 2 mg/kg + pred 1 mg/kg, met afbouw dosisschema MP bij serum creat > 500 of andere ernstige beelden Plasmaferese bij dialyse of persisterende activiteit na 2-3 wkn Onderhoudstherapie vanaf 3 maanden na remissie ANCA negatief: AZA initieel 1,5 mg/kg, met afbouw dosisschema, continueren tot 1 jaar na diagnose ANCA positief: randomiseren AZA afbouwen met 25 mg/ 3 maanden AZA continueren tot 4 jaar na diagnose en vervolgens afbouwen met 25 mg/3 maanden
45 Met dank aan: CBO consensus diagnostiek vasculitis Dr B Thio, dermatoloog en mede- voorzitter Dr. J.J.E. van Everdingen, Mw. M.K. Tuut, epidemioloog (secretarissen CBO) J.G. Bollemeijer, oogarts Dr. C.T. Buiter, KNO-arts Prof. dr. J.W. Cohen Tervaert, internist-klinisch immunoloog Dr. J.G.M.C. Damoiseaux, medisch immunoloog Dr. R. Goldschmeding, patholoog Dr. J.C. Grutters, longarts Dr. A.H.M. Heurkens, reumatoloog Mw. dr. E.M.G.J. de Jong, dermatoloog, Dr. J.J. Kolkman, MDL-arts, neuroloog Prof. dr. P.M.T. Pattynama, radioloog Mw. dr. A. van Royen-Kerkhof, kinderarts-immunoloog Dr. C.A. Stegeman, internist-nefroloog
46 Casus 2 Een 35 jarige man, schilder van beroep, meldt zich op de polikliniek vanwege sinds enkele weken bestaande hemoptoë en sinds enkele dagen petechiëen op zijn benen. Bij navraag heeft hij ook sinds enkele maanden gewrichtsklachten in handen en voeten, gepaard gaande met pijn en zwelling. Tevens heeft hij tintelingen in zijn linker voet. Hij is 4 kg afgevallen, en rookt 15 sigaretten per dag. Zijn voorgeschiedenis is blanco, en hij gebruikt ibuprofen vanwege zijn gewrichtsklachten. Bij lichamelijk onderzoek is sprake van artritis in handen en gewrichten, en mogelijk ook een verminderde sensibiliteit van de voeten. 1. Wat is uw differentiaal diagnose, en wat is de meest waarschijnlijke diagnose? 2. Welk aanvullend laboratorium onderzoek laat u verrichten, en waarom? 3. Welk aanvullend(e) onderzoek(en) verricht u, en waarom? 4. Op grond van welk onderzoeksuitslagen stelt u de waarschijnlijkheidsdiagnose?
47 Casus 2 5. Heeft u een weefselbiopt nodig voor de diagnose en waarom ja/ nee? 6. Hoe gebruikt u de aanvullende gegevens bij de besluitvorming tot het nemen van een weefselbiopt? 7. Indien er sprake is van microscopische hematurie, geringe proteinurie en nierfunctieverlies - Is er een indicatie voor een nierbiopt? Waarom wel/ niet? - Beïnvloedt de uitslag van de ANCA test uw beslissing tot het nemen van een nierbiopt, en op welke wijze? 8. Indien er geen sprake is van hematurie/proteinurie/nierfunctieverlies, neemt u dan naast een biopt van de huid ook een ander orgaanbiopt? Zo ja, wat zijn de theoretische opties in het algemeen en bij deze casus in het bijzonder?
48 Casus 2 9. Wat zijn de therapie opties voor uw diagnose, en voor welke kiest u in dit geval? 10.Welke parameters gebruikt u om het effect van de therapie te monitoren?
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005
Programma RIOG reumatologie d.d. 23 november 2005 Programmacommissie: Organisatie: B.A.C. Dijkmans en A.E. Voskuyl P.W.B. Nanayakkara Voordrachten Doel: onderwijs en state of the art Voorzitter B.A.C.
Nadere informatieIndeling systemische vasculitis
Patiëntenfolder systemische vasculitis van de Friedrich Wegener Stichting De vormen van systemische vasculitis waar de patiëntenorganisatie de Friedrich Wegener Stichting zich mee bezig houdt zijn: - De
Nadere informatieBegrippen , ander ziekenhuis:
ANCA-geassocieerde vasculitis (AAV) Terug naar de Basis Conflicts of interest 2012-2015: Edwin Bredewold Nefroloog LUMC Leiden Principal investigator LUMC voor CLEAR studie: Behandeling van GPA/MPO met
Nadere informatieGPA (Wegener) Granulomatose met Polyangiitis Vroeger de ziekte van Wegener. FWS regiodag, 5 april 2014
GPA (Wegener) Granulomatose met Polyangiitis Vroeger de ziekte van Wegener FWS regiodag, 5 april 2014 Chris Hagen, internist nefroloog Meander Medisch Centrum Amersfoort Waarom de naamsverandering? Wie
Nadere informatieZeldzame Juveniele Primaire Systemische Vasculitis
www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Zeldzame Juveniele Primaire Systemische Vasculitis Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Wat voor types vasculitis zijn er? Hoe wordt vasculitis geclassificeerd?
Nadere informatieIgA nefropathie. Joost van der Heijden, internist-nefroloog VU Medisch Centrum
IgA nefropathie Joost van der Heijden, internist-nefroloog VU Medisch Centrum Presentatie - Geschiedenis - Epidemiologie - Het ziekteproces - De patiënt - Het diagnostische proces - De behandeling - De
Nadere informatieMPA - Microscopische PolyAngiitis
Informatie uit deze brochure mag vrijelijk worden overgenomen onder de voorwaarde dat als bronvermelding duidelijk wordt aangegeven: -. INHOUD INLEIDING... 2 SYMPTOMEN... 2 LUCHTWEGEN... 2 LONGEN... 2
Nadere informatieANCA geassocieerde vasculitis: nieuwe inzichten in inductie en maintenance therapie
ANCA geassocieerde vasculitis: nieuwe inzichten in inductie en maintenance therapie Coen Stegeman, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Nefrologie Disclosures C.A. Stegeman
Nadere informatieGranulomatose met PolyAngiitis (vroeger: ziekte van Wegener) = een vasculitis
Granulomatose met PolyAngiitis (vroeger: ziekte van Wegener) = een vasculitis Drs. Akin Özyilmaz, internist-nefroloog Afdeling Nefrologie Universitair Medisch Centrum Groningen Kenmerken - incidentie:
Nadere informatieSystemische Lupus Erythematodes (SLE)
Systemische Lupus Erythematodes (SLE) Systemische lupus erythematodes (SLE) is een ontstekingsziekte. Deze ontstekingen kunnen in het gehele lichaam (systemisch) voorkomen. SLE is een auto-immuunziekte.
Nadere informatieZeldzame juveniele primaire systemische vasculitis
https://www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Zeldzame juveniele primaire systemische vasculitis Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Wat voor types vasculitis zijn er? Hoe wordt vasculitis
Nadere informatieNederlandse Nierdag 2014. Joost van der Heijden, internist-nefroloog VU Medisch Centrum
Het ABC van IgA nefropathie Nederlandse Nierdag 2014 Joost van der Heijden, internist-nefroloog VU Medisch Centrum Presentatie - Geschiedenis - Epidemiologie - De patiënt - Het diagnostische proces - De
Nadere informatieHet nefrotisch syndroom Oorzaken en gevolgen. prof. J. Wetzels Radboud UMC Nijmegen
Het Oorzaken en gevolgen prof. J. Wetzels Radboud UMC Nijmegen Opbouw presentatie 1. Hoe werken de nieren? 2. Het klachten en verschijnselen oorzaken behandeling bij volwassenen 3. Dr. Bouts: kinderen
Nadere informatieCompagnonscursus 2012
Compagnonscursus 2012 Artritis: Aankomen of afblijven? Marcel Posthumus Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Groningen Inhoud Reumatologie-Klinische Immunologie Martini Ziekenhuis Mono-artritis
Nadere informatieAan: Opleiders Inwendige Geneeskunde Regio Amsterdam II. Geachte collegae,
Aan: Opleiders Inwendige Geneeskunde Regio Amsterdam II Geachte collegae, Op 27 september is de ROIG over nefrologie gepland. Bij deze ontvangt u het programma. Het is de bedoeling dat een AIOS uit het
Nadere informatieLaboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland
Laboratoriumdiagnostiek van ANCA: dagelijkse praktijk in Nederland Renate van der Molen Medisch Immunoloog Afdeling Laboratoriumgeneeskunde Laboratorium Medische Immunologie Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieBehandeling van bindweefselziekten en het secundair optreden van het Sjögrensyndroom. aandoeningen
Behandeling van bindweefselziekten en het secundair optreden van het Sjögrensyndroom bij reumatische aandoeningen M. Walravens, reumatoloog K. Thevissen, reumatoloog i.o. Hoboken, 12 oktober 2013 Opbouw
Nadere informatieEen doodgewone schimmelinfectie? Géke Kamphof Senior verpleegkundige Hematologie Beenmergtransplantatie LUMC
Een doodgewone schimmelinfectie? Géke Kamphof Senior verpleegkundige Hematologie Beenmergtransplantatie LUMC Casus Man 37 jaar (Mark) Voorgeschiedenis 2013 aug : AML (1 e inductie HOVON 102) Sweet syndroom
Nadere informatieNabespreking rondzendingen SKML ANCA-GBM
UMCG laboratoriumgeneeskunde Nabespreking rondzendingen SKML ANCA-GBM Dr Caroline Roozendaal en Prof dr Pieter C. Limburg, medisch immunologen UMCG Wil van Beers, SSDZ Delft 24 november 2009 c.roozendaal@lc.umcg.nl
Nadere informatieVerenso richtlijn urineweginfecties. Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog
Verenso richtlijn urineweginfecties Wouter Rozemeijer Arts-microbioloog Inhoud Aspecifieke ziektepresentatie algoritme Asymptomatische bacteriurie Verwekkers Casus 84-jarige vrouw VG/ DM2, hypertensie,
Nadere informatieDe ziekte van Wegener is een vorm van. systeemvasculitis. Ziekte van Wegener:
Ziekte van Wegener: systeemvasculitis De ziekte van Wegener is een autoimmuun vasculitis. Meerdere orgaansystemen kunnen bij de ziekte betrokken zijn, waaronder de luchtwegen. Genetische en omgevingsfactoren
Nadere informatieZiekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker
Ziekteactiviteit en kwaliteit van leven bij SLE: wat hebben we geleerd van 10 jaar onderzoek in Amsterdam? Michel Tsang-A-Sjoe, arts-onderzoeker Behandelen we uw ziekte goed? Mak et al. Semin Arthritis
Nadere informatieHenoch- schönlein purpura
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Henoch- schönlein purpura Versie 2016 1. WAT IS HENOCH- SCHöENLEIN PURPURA 1.1 Wat is het? Henoch-Schönlein purpura (HSP) is een aandoening waarbij hele kleine
Nadere informatiediagnostiek en follow up van small vessel Coen Stegeman, internist-nefroloog Interne Geneeskunde / Nefrologie Universitair Medisch Centrum Groningen
De waarde van ANCA-serologie voor de diagnostiek en follow up van small vessel vasculitis Coen Stegeman, internist-nefroloog Interne Geneeskunde / Nefrologie Universitair Medisch Centrum Groningen Disclosurebelangen
Nadere informatiePJP profylaxe bij prednison. Amelieke Cremers, AIOS MMB
PJP profylaxe bij prednison Amelieke Cremers, AIOS MMB 30-10-2018 Q 1. Indicatie 2. Wanneer starten PJP Prednison Profylaxe PJP Wat is het Waar komt het vandaan Welke problemen Hoe toon je het aan Lymfocyten
Nadere informatieAlles onder controle? Dr. J.J. Uil, MDL-arts
Alles onder controle? Dr. J.J. Uil, MDL-arts Aanleiding: Risico op kanker bij coeliakie; Kwartaal blad NCV 2014: Artikel van Frederico Biagi Controle intervallen worden verruimd kan dat ongestraft? N.B.
Nadere informatieHypereosinofiel syndroom
Hypereosinofiel syndroom R. Fijnheer Meander Medisch Centrum/UMCUtrecht HES Incidentie: 2-4 per 1.000.000 per jaar Man> vrouw Leeftijd: 30-70 erg in belangstelling: glivec, mepolizumab etc. Lastig voor
Nadere informatieChapter 8 -RKDQ &UX\II 182
Chapter 8 182 Samenvatting 183 Chapter 9 Vasculitis betekent letterlijk vaatontsteking. Een vaatontsteking kan in principe overal in het lichaam voorkomen en heeft als gevolg dat het orgaan waarin het
Nadere informatieBehandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar
Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen
Nadere informatieThemadag Specifieke Diagnoses Nefrotisch syndroom
Themadag Specifieke Diagnoses Nefrotisch syndroom Dr. Michiel Schreuder, kindernefroloog Anne Schijvens, arts-onderzoeker 30-9-2017 Algemeen Achtergrond informatie Cijfers nefrotisch syndroom Vormen nefrotisch
Nadere informatieOmgaan met lupus. 28 maart 2017
Omgaan met lupus 28 maart 2017 INLEIDING Aanbevelingen geven artsen en patiënten advies over de beste manier om aandoeningen te behandelen en ermee om te gaan. EULAR heeft aanbevelingen geschreven over
Nadere informatie10.00-10.40 state of the art SPA dr I.E. van der Horst (30 min spreektijd)
Aan: Opleiders Inwendige Geneeskunde Regio Amsterdam II Geachte collegae, Op 27 juni is de ROIG over reumatologie gepland. Bij deze ontvangt u het programma. Het is de bedoeling dat een AIOS uit het genoemde
Nadere informatiejicht Birgit Kraft, Mirella Bes, Marjonne Creemers Namens de vakgroep reumatologie
jicht Birgit Kraft, Mirella Bes, Marjonne Creemers Namens de vakgroep reumatologie inhoud 1. Casus 2. Jicht; pathofysiologie, epidemiologie en kliniek, epidemiologie 3. Richtlijn jicht 4. Zorgpad jicht
Nadere informatieRituximab Mab Thera. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Rituximab Mab Thera Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: rituximab. Hoe werkt rituximab? Bij patiënten
Nadere informatieChapter 9 Samenvatting
Samenvatting Marcel D. Posthumus SAMENVATTING Reumatoïde artritis (RA) is een aandoening die voorkomt bij 0,5-1% van de bevolking en die gekenmerkt wordt door een chronische ontsteking van meerdere gewrichten
Nadere informatiewww.pediatric-rheumathology.printo.it VASCULITIS
www.pediatric-rheumathology.printo.it VASCULITIS Wat is het? Vasculitis betekent ontsteking van de bloedvaten. De term vasculitis omvat een grote groep ziektebeelden. Primaire vasculitis betekent, dat
Nadere informatieVan sepsis tot orgaanfalen
Van sepsis tot orgaanfalen Hoe een infectie uit de hand kan lopen in neutropene patiënten 21 januari 2015 J.C. Regelink, internist hematoloog 4 th Nursing Symposoim Inhoud Historie Begrippen Sepis en orgaanfalen
Nadere informatieProtocol Henoch-Schönlein purpura
Protocol Henoch-Schönlein purpura Nefrologische follow-up Inleiding Henoch-Schönlein purpura (HSP) is de meest voorkomende vorm van vasculitis op de kinderleeftijd. De vasculitis bij HSP betreft de kleine
Nadere informatieEerste resultaten van POEET studie. Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede
Eerste resultaten van POEET studie Marjan Ghiti AIOS reumatologie, MST Enschede 13-03-2013 Achtergrond De effectiviteit van TNFi bij de behandeling van RA is in vele studies aangetoond. Wanneer RA patiënten
Nadere informatieManifestaties van Ziekte van Lyme. Albert Vollaard Afd. Infectieziekten LUMC 17 nov 2014
Manifestaties van Ziekte van Lyme Albert Vollaard Afd. Infectieziekten LUMC 17 nov 2014 Casus bespreking 1. Aanloop van enkele weken van malaise en progressieve spierpijn (uitgebreide DD) 2. Geen verhaal
Nadere informatieCAT Arts en patiënt 2, afname 29 mei 2017
CAT Arts en patiënt 2, afname 29 mei 2017 Deze toets bestaat uit 32 open vragen aan de hand van 6 casus. Bij elke vraag staat aangegeven hoeveel punten je maximaal kunt krijgen. In totaal zijn er 90 punten
Nadere informatieLuchtwegen: luchtpijp. luchtwegen spirometrie. Longblaasjes: Alveolen longvolumes diffusie
Interstitiële longziekten Prof. Dr. Guy Brusselle Dienst Longziekten UZ GENT BVP, 23/11/2013 Interstitiële longziekten (ILZ): Inleiding Kenmerken overzicht ILZ met gekende oorzaken ILZ met ongekende oorzaken:
Nadere informatiePolymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt. C. De Gendt
Polymyalgia reumatica (PMR), niet altijd wat het lijkt C. De Gendt Diagnose In 1964 moest US Supreme Court rechter Potter Stewart, gewiekst met woorden, toegeven dat een definitie van harde pornogafie
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro De Ziekte Van Behçet Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? De diagnose is voornamelijk klinisch. Het kan een tot vijf jaar
Nadere informatieUMCG Rheumatology & Clinical Immunology
Eosinifiele granulomatosis met Polyangiitis voorheen Churg-Strauss Syndroom Cees G.M. Kallenberg, MD, PhD, Afd. Reumatologie en Klinische Immunologie, Universitair Medisch Centrum Groningen Ede,10 mei
Nadere informatieKlinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Claudia Ootjers
Dhr O., 60 jaar Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Claudia Ootjers Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen Claudia Ootjers Geen (potentiële) belangenverstrengeling Klinische Dag NVvH 2 Relevante
Nadere informatieA two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once
A two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once daily versus interferon beta-1a i.m. once weekly in
Nadere informatieAcuut nierfalen bij Stafylococcus aureus endocarditis. IC-bespreking 4-1-2015 Rafke Schoffelen Internist in opleiding
Acuut nierfalen bij Stafylococcus aureus endocarditis IC-bespreking 4-1-2015 Rafke Schoffelen Internist in opleiding Casus Man 70 jaar VG: AF, CABG, mitralisring A/ Sinds 2 dagen dyspneu, misselijk, dorst,
Nadere informatieConsequences of disease and treatment in ANCA-associated vasculitis Tuin, Janneke
University of Groningen Consequences of disease and treatment in ANCA-associated vasculitis Tuin, Janneke IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish
Nadere informatieSt. Antonius Ziekenhuis
INTERNE GENEESKUNDE IgA-nefropathie BEHANDELING IgA-nefropathie Door uw arts is IgA-nefropathie bij u vastgesteld of er is een vermoeden dat u deze aandoening heeft. In deze folder leest u meer over de
Nadere informatieStart, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade. AZ Nikolaas
Start, afbouw en stop van voedingstherapie bij zware neuroschade Dr. C. Jadoul Neuroloog AZ Nikolaas 1 Casus: recidief slikpneumonie Dame 75 jaar Spoed: algemeen achteruit (mentaal en fysiek) Antec: Parkinson
Nadere informatieRituximab (Mab Thera ) bij reumatische aandoeningen
Rituximab (Mab Thera ) bij reumatische aandoeningen Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel rituximab te willen gaan behandelen. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel.
Nadere informatiewww.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro De Ziekte van Behçet Versie 2016 2. DIAGNOSE EN THERAPIE 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? De diagnose is voornamelijk klinisch. Het kan een tot vijf
Nadere informatieOverzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018)
Overzicht aanbevelingen richtlijn Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen (2018) Klinische verschijnselen Aspecifieke klachten en symptomen bij kwetsbare ouderen kunnen niet worden toegeschreven aan een
Nadere informatieAcute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders
Acute graft-versus-host ziekte na een levertransplantatie: wat te doen? T.J.F. Snijders Casus 47 jarige vrouw Voorgeschiedenis 2004 Primair scleroserende cholangitis 2012 Eindstadium primair scleroserende
Nadere informatieVUmc Basispresentatie
Samenwerking waarover? Richtlijnen en zorgstandaarden Cardiovasculair risicomanagement (zorgstandaard) Samenwerking e en e lijn Prof dr Piet ter Wee Afdeling Nefrologie Hypertensie Diabetes mellitus (zorgstandaard)
Nadere informatieGlomerulonefritis. Wat is glomerulonefritis? Wat is glomerulonefritis?
Glomerulonefritis Coen Stegeman, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Nefrologie Wat is glomerulonefritis? Wat is glomerulonefritis? ontstekingsreactie van het glomerulaire
Nadere informatiePneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden. Teske Schoffelen, arts-assistent IC
Pneumocystis jirovecii pneumonie Behandeling met corticosteroïden Teske Schoffelen, arts-assistent IC 28-02-2019 Casus Vrouw, 67 jaar Presentatie Koorts, niet-productieve hoest, dyspnoe Acuut hypoxisch
Nadere informatielupus begrijpen BE/BEL/ 00 14 /14a A ugus tus 20 14 3
lupus begrijpen 3 Wat is lupus? Lupus is een auto-immuunziekte. Een voorbeeld van een andere autoimmuunziekte is reumatoïde artritis. Normaal produceert het immuunsysteem antistoffen die het lichaam beschermen
Nadere informatieInclusie criteria Ja Nee. 3. Is de patiënt in staat om naar de polikliniek te komen voor de follow-up? O O
In- en exclusie criteria Visite datum: _2_ _0_ In- en exclusie criteria Inclusie criteria Ja Nee 1. eapr voor primair rectumcarcinoom gepland 2. Preoperatieve radiotherapie gepland of reeds ondergaan 3.
Nadere informatieBijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie
Bijwerkingen en kwaliteit van leven tijdens behandeling met Tyrosine Kinase Remmers en Immunotherapie Marion Zimmerman Verpleegkundig specialist longkanker Onderwerpen Tki s, Immunotherpie, voor wie? Bijwerkingen
Nadere informatieWat u zou moeten weten over Rixathon
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van het geneesmiddel Rixathon. Het verplicht plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie
Nadere informatieOntstekingsparameters in de huisartspraktijk. Warffum 2012
Ontstekingsparameters in de huisartspraktijk Warffum 2012 Onderwerpen CRP, bezinking of beide CRP bij acuut hoesten CRP sneltest voor andere indicaties? CRP, bezinking of beide? Indicaties - infectie/ontsteking
Nadere informatieMembraneuze nefropathie en anti-pla2r antistoffen
Membraneuze nefropathie en anti-pla2r antistoffen SKML nabespreking 31-01-19 Anne-Els van de Logt, nefroloog i.o. Radboud UMC Disclosure belangen spreker (potentiele) belangenverstrengeling Geen Voor deze
Nadere informatieFysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten
Fysieke fitheid, vermoeidheid en fysieke training bij sarcoïdose patiënten 5 april 2017 Sarcoïdose ontsporing afweersyteem ophoping afweercellen: granulomen overal in lichaam: longen, lymfesysteem, huid,
Nadere informatieFamiliaire Mediterrane Koorts
https://www.printo.it/pediatric-rheumatology/be_fm/intro Familiaire Mediterrane Koorts Versie 2016 2. DIAGNOSE EN BEHANDELING 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Over het algemeen wordt de volgende aanpak
Nadere informatieBijwerkingen op de nier. Patricia van den Bemt Lareb Bijwerkingendag 20-11-2014
Bijwerkingen op de nier Patricia van den Bemt Lareb Bijwerkingendag 20-11-2014 Belangrijkste aandoeningen Acuut nierfalen Pre-renaal Renaal Post-renaal Nefrotisch syndroom Chronisch nierfalen Acuut nierfalen
Nadere informatieInfliximab Inflectra, Remicade, Remsima
Infliximab Inflectra, Remicade, Remsima Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: infliximab. Hoe werkt infliximab?
Nadere informatieDisease-activity in ANCA-associated vasculitis Sanders, Johannes Stephanus Franciscus
Disease-activity in ANCA-associated vasculitis Sanders, Johannes Stephanus Franciscus IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please
Nadere informatieWegener en Medicijnen. Karin de Leest Apotheker. FWS - Landelijke Dag 2009
en Medicijnen Karin de Leest Apotheker FWS - Landelijke Dag 2009 Vasculitis en ANCA Geneesmiddelen ( bijwerkingen en interacties ) Vragen Vasculitis Ontsteking van de bloedvaten Slechtere bloedvoorziening
Nadere informatieREUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen
REUMATOLOGIE achtergronden casusschetsen Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd. Interline augustus 2009 Voor: begeleider/presentator INTERLINE Reumatologie
Nadere informatieCover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/31686 holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/31686 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Zirkzee, Els Title: Care for patients with (neuropsychiatric) SLE Issue Date: 2015-02-03
Nadere informatieAzathioprine Imuran, Azafalk
Azathioprine Imuran, Azafalk Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: azathioprine. Hoe werkt azathioprine?
Nadere informatieVerder bordurend op bovenstaande. Je koos optie 2 en herhaalde de tensie en MDRD na 3 maand: MDRD nog steeds 50 ml/min; RR 140/85.
Casusschets 1 De heer. H. is 55 jaar. Hij is bekend met DM type 2, goed gereguleerd met metformine en tolbutamide. De bloeddruk heb je recent een paar keer achter elkaar gemeten en bedroeg gemiddeld 150/90.
Nadere informatieHersenmetastasen. Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg
Hersenmetastasen Jeroen van Eijk Neuroloog JBZ 2 oktober 2014 Symposium Palliatieve Zorg Hersenmetastasen (HM) + Introductie + Enkele cijfers. + Wanneer denken we aan HM? + Behandeling van HM (Landelijke
Nadere informatiePatiënteninformatie. Infliximab Voorgeschreven door de reumatoloog
Patiënteninformatie Infliximab Voorgeschreven door de reumatoloog Inhoud Inleiding... 3 Werking van infliximab... 3 Wanneer wordt infliximab voorgeschreven?... 3 Voorbereiding... 3 Het gebruik van infliximab...
Nadere informatieRituximab. MabThera, Rixathon
Rituximab MabThera, Rixathon Inhoud Hoe werkt rituximab? 3 Voor welke aandoeningen wordt rituximab gebruikt? 3 Hoe moet ik het gebruiken? 3 Hoe moet ik het bewaren? 4 Wat zijn mogelijke bijwerkingen? 4
Nadere informatieRisicominimalisatiemateriaal betreffende rituximab* voor zorgverleners
Risicominimalisatiemateriaal betreffende rituximab* voor zorgverleners *voor niet-oncologische indicaties Dit risicominimalisatiemateriaal werd goedgekeurd door het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen
Nadere informatieCasusschetsen astma/copd
Casusschetsen astma/copd 7 augustus 2000 Casusschets 1 Mevr. N, is een 26 jarige adipeuze Surinaamse vrouw die sinds 1994 in Nederland woonachtig is. Sinds haar komst naar Nederland heeft zij in wisselende
Nadere informatieHelp het kreat stijgt! Lab, graag met spoed een ANCA en een anti-gbm
Help het kreat stijgt! Lab, graag met spoed een ANCA en een anti-gbm Coen Stegeman, internist-nefroloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afdeling Nefrologie Spoed ANCA en anti-gbm? wanneer is er
Nadere informatieRichtlijn Diagnostiek kleinevatenvasculitis
Richtlijnen Richtlijn Diagnostiek kleinevatenvasculitis H. Bing Thio, Deepak M.W. Balak, Jan F. Meilof, Coen A. Stegeman en Alexandre E. Voskuyl* De multidisciplinaire richtlijn Diagnostiek kleinevatenvasculitis
Nadere informatieFamiliaire Mediterrane Koorts
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Familiaire Mediterrane Koorts Versie 2016 2. DIAGNOSE EN BEHANDELING 2.1 Hoe wordt het gediagnosticeerd? Over het algemeen wordt de volgende aanpak gehanteerd:
Nadere informatieKlinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven
Klinische Dag NVvH 2 oktober 2014 Disclosure belangen M. Roeven Geen (potentiële) belangenverstrengeling Azacitidine, een gekke oorzaak van crazy paving M. Roeven; M. Cruijsen; W. van der Velden, Casus
Nadere informatieBlau Syndroom/Juveniele Sarcoïdose
www.printo.it/pediatric-rheumatology/nl/intro Blau Syndroom/Juveniele Sarcoïdose Versie 2016 1. WAT IS DE ZIEKTE VAN BLAU/JUVENIELE SARCOÏDOSE 1.1 Wat is het? Het Blau syndroom is een genetische aandoening.
Nadere informatieTransmurale Afspraak Nierfunctiestoornis. 30 september 2010
Transmurale Afspraak Nierfunctiestoornis 30 september 2010 Onderwerpen 1. Definitie 2. Prevalentie 3. Richtlijnen 4. Diagnostiek 5. Preventie nierfunctieverlies 6. Behandeling metabole complicaties 7.
Nadere informatieSamenvatting. Reumatoïde artritis: biologicals en bot
* Samenvatting Reumatoïde artritis: biologicals en bot Samenvatting In deel I van dit proefschrift worden resultaten gepresenteerd van onderzoek naar gegeneraliseerd botverlies (osteoporose) in patiënten
Nadere informatieMCTD (mixed connective tissue disease)
MCTD (mixed connective tissue disease) Wat is MCTD? MCTD is een zeldzame systemische auto-immuunziekte. Ons afweersysteem (= immuunsysteem) beschermt ons tegen lichaamsvreemde indringers, zoals o.a. bacteriën
Nadere informatieTubulo-interstitiële nefritis (en flucloxacilline) Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care
Tubulo-interstitiële nefritis (en flucloxacilline) Ivan Theunissen ANIOS Intensive Care 04-03-2019 Tubulo-interstitiële nefritis (TIN) Acute en chronische vorm Acute TIN: inflammatoire veranderingen in
Nadere informatieMycofenolaatmofetil Mycofenolaat mofetil, CellCept, Myfenax
Mycofenolaatmofetil Mycofenolaat mofetil, CellCept, Myfenax Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: mycofenolaatmofetil
Nadere informatieHand-out perspectief Vasculitis
Hand-out perspectief Vasculitis 26-8-213 Het perspectief van Vasculitis patiënten is door middel van een online enquête onderzocht. 1. Expertise in kaart, augustus 213 De resultaten van de enquête is in
Nadere informatie(n.a.v. Richtlijn koorts bij kinderen NVK aangepast voor Medisch Centrum Alkmaar)
Koorts bij kinderen van 0 tot 1 maand (0-28 dagen) (n.a.v. Richtlijn koorts bij kinderen NVK aangepast voor Medisch Centrum Alkmaar) Betreft: kinderen (jonger dan 1 maand) met koorts, verdacht van een
Nadere informatieChronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming. Retroperitoneale fibrose (RPF)
Chronische ontsteking in de buik met bindweefselvorming Retroperitoneale fibrose (RPF) Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding U heeft deze folder gekregen, omdat u
Nadere informatieIntegratietoets Voorbereiding Toetsafname: 10 juli 2012
Studiejaar 2 Integratietoets Voorbereiding Toetsafname: 10 juli 2012 Tentamencoördinator Dr. A. van t Spijker Overzicht Het tentamen bestaat uit 67 vragen, waarvan 66 gesloten vragen en 1 CIP. In totaal
Nadere informatieReumatoïde Artritis. Prof Dr Patrick Verschueren UZ Gasthuisberg Leuven. Trefpunt Zelfhulp 27 maart 2010
Reumatoïde Artritis Prof Dr Patrick Verschueren UZ Gasthuisberg Leuven Trefpunt Zelfhulp 27 maart 2010 Allemaal tijdverlies! George, 46 jaar, zegt dat ze niet moet zagen... Paul, reumatoloog Ik zal even
Nadere informatieNecrotiserende fasciitis vs Pyoderma gangrenosum
Necrotiserende fasciitis vs Pyoderma gangrenosum Eric Roovers Ziekenhuishygiënist Wondzorgcoördinator ZNA Middelheim casus Man, 47 jaar AC-luxatie 3de graad => LARS-reconstructie Ingreep op 24/5/2005 Slechte
Nadere informatieAcute myeloïde leukemie. Dimitri A. Breems, MD, PhD Internist-Hematoloog Ziekenhuis Netwerk Antwerpen
Acute myeloïde leukemie Dimitri A. Breems, MD, PhD Internist-Hematoloog Ziekenhuis Netwerk Antwerpen Normale bloedcelvorming Acute myeloïde leukemie (AML) Klonale proliferatie van immature hematopoëtische
Nadere informatieOntwikkelingen voor de behandeling van AL amyloïdose
Ontwikkelingen voor de behandeling van AL amyloïdose Reinier Raymakers, internist-hematoloog Patientendag 17 feb 2018 Plasmacellen in Multipel Myeloom, MGUS en AL amyloidose (voorloper) kwaadaardige plasmacellen
Nadere informatiePPP Algemene Vergadering 21 oktober 2006. Reumatoïde Artritis: een update R. Westhovens
PPP Algemene Vergadering 21 oktober 2006 Reumatoïde Artritis: een update R. Westhovens I. Infectierisico II. III. IV. Vaccinaties bij RA Comorbiditeit Meetinstrumenten: HAQ, DAS V. Systeemmanifestaties
Nadere informatieInfliximab (Remicade ) Voorgeschreven door de reumatoloog
Infliximab (Remicade ) Voorgeschreven door de reumatoloog Albert Schweitzer ziekenhuis juli 2013 pavo 0904 Inleiding De reumatoloog heeft met u besproken dat u infliximab gaat gebruiken. In deze folder
Nadere informatieRituximab (Mabthera )
Rituximab (Mabthera ) Maatschap reumatologie Kennemerland RITUXIMAB (MABTHERA ) Uw behandelend arts heeft aangegeven u met het geneesmiddel Rituximab te behandelen. Deze folder geeft informatie over dit
Nadere informatie