Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit. Diversiteit in beweging

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit. Diversiteit in beweging"

Transcriptie

1 Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit 2013 Diversiteit in beweging

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 1 Ter introductie Thema s en trends Samenvatting van prestaties 8 2 Diversiteit in beleid Partner in ontwikkeling en uitvoering van beleid Aandacht voor Zuid Deskundigheidsbevordering Maatwerk door kenniskringen Diversiteit in besturen Informatie, presentatie, communicatie Zorg Fysieke inrichting Media Maatschappelijke partners Landelijke partners Sterkere wijken 21 5 Diversiteit in onderwijs en onderzoek Gastcolleges en meer Onderzoek binnen en buiten Rotterdam Vertaling naar de praktijk 25 6 Open leerschool 27 7 Het Rotterdamse kennisnetwerk Kennisbank Rotterdammers in debat Vakblad Voor de verandering Krachtenbundeling 29 8 Inzet 100% Rotterdam, 100% Diversiteit 29 9 RKD in beweging Tweedelijns profiel, in contact met eerstelijn Profilering 31 Bijlage: Overzicht werkzaamheden RKD

3 3

4 1 Ter introductie Rotterdam is diversiteit, het stroomt door de aderen van onze stad. Het is onze kracht, onze pracht, maar soms ook onze achilleshiel. Het roept regelmatig vragen op en brengt kleine en grote uitdagingen. Vanuit de gemeente wordt al jaren geïnvesteerd in deze uitdagingen. In 2012 zijn hiervoor vier kenniscentra in het leven geroepen. Wij zijn één van deze kenniscentra: het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit (RKD). Onze belangrijkste taak en missie is om diversiteit als kracht neer te zetten en te etaleren in de stad. Het RKD ontwikkelt en deelt kennis vanuit en naar de praktijk van politiek, overheid, maatschappelijke organisaties, professionals en vrijwilligers om de rijkdom van de Rotterdamse diversiteit optimaal te benutten. RKD treedt nadrukkelijk pro-actief op om vraag en aanbod op het terrein van diversiteit in kaart te brengen. We onderhouden een gevarieerd, dynamisch netwerk van partijen in de stad, zodat we afhankelijk van het onderwerp van een vraag en/of het gebied waar het speelt effectieve verbindingen tussen partijen kunnen leggen. Zo n dynamisch netwerk is inherent aan de kern van onze inzet: optimaal aansluiten bij diversiteit! Tegelijkertijd zijn we steeds kritisch bij vragen en verzoeken, of deze qua insteek passen bij wat het kenniscentrum biedt (gericht op de breedte van diversiteit, 2 e lijns werk). Is dit niet het geval, dan zorgen we ervoor dat de vrager wordt toegeleid naar ander passend aanbod. In het verbinden van partijen wordt zoveel mogelijk gebiedsgericht gewerkt. In onze visie moet diversiteit niet een afdeling of onderdeel zijn binnen een organisatie of beleid, maar maakt het integraal deel uit van de gehele organisatie en manier van werken. Bij alle inzet zou de vraag moeten worden gesteld: is het diversity proof? In een stad als Rotterdam kun je in feite niet effectief zijn zonder aan te sluiten op diversiteit. Om dit structureel vorm te geven binnen beleid en uitvoering van overheid en maatschappelijke organisaties in alle sectoren, is ondersteuning op vaardigheden nodig. Het RKD biedt dit. Zo krijgt het trainingsaanbod van het RKD steeds meer gestalte. Er is een training cultuursensitief werken ontwikkeld voor maatschappelijke organisaties, waarin naast een algemeen deel voldoende ruimte is voor toepassing op de eigen praktijk van de organisatie. Dit is in 2013 voor het eerst uitgevoerd bij Zichtbare Schakels. Van het besturingsmodel en toolkit Voor de verandering is een training ontwikkeld in samenwerking met Dona Daria, kenniscentrum emancipatie, en in 2013 uitgevoerd voor medewerkers van de vier kenniscentra burgerschap. De training is per 2014 ook beschikbaar voor andere maatschappelijke organisaties en het model wordt in de praktijk toegepast in het werk met partners. Bij werken vanuit diversiteit als kracht past het besef dat bij het beantwoorden van vragen, advisering bij vraagstukken, ondersteuning bij processen en het verbinden van partijen nooit one size fits all kan gelden. Tegelijkertijd bestaat het RKD juist omdat we weten dat ook niet steeds het wiel opnieuw hoeft te worden uitgevonden. Het RKD zoekt continu naar toepassingen van algemene kennis en ervaring in maatwerk voor actuele en specifieke vraagstukken. Dat is onze stiel. In dit jaarverslag laten we zien hoe we dat in 2013 hebben aangepakt. De hoofdstukken zijn daarbij ingedeeld naar diverse maatschappelijke sectoren waar het RKD mee en voor werkt: overheid, maatschappelijke organisaties, wijkgerichte instellingen, bewoners, onderwijs & onderzoek en de open leerschool. In het werk dat het RKD verricht, zijn vier functies te onderscheiden: informatie & advies, agendering, sociaal makelaar en ondersteuning. We merken daarbij nadrukkelijk op dat de functies in de praktijk nauw met elkaar verbonden zijn. Sterker nog: in de meeste inzet vanuit het RKD komen twee of meer 4

5 functies samen. Daarom hebben we gekozen voor een indeling naar sector. Per sector en eveneens per verzoek kunnen dus verschillende functies van ons werk aan bod komen. In de bijlage vindt u een schematisch overzicht van de inzet in 2013 waarbij per verzoek is aangevinkt welke functie(s) het betrof. Diversiteit kan niet zonder verbinding. In ons eentje zijn we niet divers, maar juist samen. In de verbinding tussen diverse perspectieven schuilt het kapitaal van de stad, ligt innovatie en vooruitgang besloten. Verbindingen staan dan ook centraal in het werk van RKD; tussen theorie en praktijk, tussen professionals en vrijwilligers, tussen overheid en maatschappelijk middenveld, tussen Rotterdammers in al hun diversiteit etcetera ons werk is nooit geïsoleerd, in een ivoren toren, maar midden in de Rotterdamse samenleving. Zo wordt kennis daadwerkelijk ontwikkeld en gedeeld. Tussen de vele partners bestaat een speciaal partnerschap met de andere drie kenniscentra op het terrein van burgerschap Rotterdam V, kenniscentrum homo-emancipatie, Dona Daria, kenniscentrum emancipatie en RADAR, kenniscentrum gelijke behandeling. Met elkaar delen we een visie, een werkterrein en waar relevant en efficiënt, taken en werkzaamheden. De gezamenlijke inzet in 2013 wordt toegelicht in hoofdstuk 8. Het RKD is een jonge en lerende organisatie en wil zichzelf steeds verder blijven ontwikkelen om erop ingericht te zijn en te blijven de stad optimaal te bedienen vanuit onze taak. In dat licht beschrijven we in hoofdstuk 10 een aantal organisatorische aspecten. 1.1 Thema s en trends Als er iets is wat dit jaarverslag laat zien, is dat de enorme diversiteit in de stad en dientengevolge in het werk van het RKD. Het RKD is ook in 2013 door veel verschillende partijen benaderd met een scala aan vraagstukken en heeft zelf uiteenlopende organisaties benaderd. We vinden het belangrijk dat de ruimte blijft bestaan voor een ieder om vraagstukken aan ons voor te leggen. Daarnaast zien we als RKD een aantal belangrijke ontwikkelingen in de stad die een grote invloed hebben op de stad en haar bewoners. Deze volgen we op de voet en we zetten ons in om de betrokken partijen te monitoren, informeren, adviseren en verbinden om er zo voor te zorgen dat de breedte van de stad in staat is de ontwikkelingen te volgen en erbij betrokken te zijn. We zien nu nog te vaak dat bepaalde groepen Rotterdammers achterblijven of dat er onvoldoende ruimte is voor hun inbreng. Kortom: wij willen ervoor zorg dragen dat in deze ontwikkelingen goed aansluiting bij het gedachtegoed diversiteit wordt gevonden en gehouden. In deze sectie staan we stil bij een aantal van deze ontwikkelingen in Enkele thema s had het RKD van tevoren benoemd om in het bijzonder aandacht aan te schenken. Daarnaast hebben we in 2013 een aantal zaken gesignaleerd in ons werk die we hier onder de aandacht willen brengen. Deze thema s en trends bieden tegelijkertijd een doorkijk naar het werk van het RKD in De Gemeente Rotterdam voert generiek beleid, geen beleid meer met onderscheid naar doelgroepen. Tegelijkertijd vergt generiek beleid in een diverse stad als Rotterdam wel oog voor diverse achtergronden van bewoners en vaardigheden om daar adequaat op in te spelen, met maatwerk waar nodig. Hierbij valt onder meer te denken aan uitdagingen zoals deze naar voren zijn gekomen in het rapport De staat van integratie (maart 2012), zoals op 5

6 het terrein van arbeidsparticipatie van vrouwen, politieke participatie van burgers en obesitas onder jongeren. Veel van de vraagstukken waaraan het RKD werkt, komen voort uit de uitdagingen rondom het maatwerk voor specifieke doelgroepen. Zo is in 2013 met Sport en Cultuur gewerkt aan maatwerk binnen het gemeentelijke programma Rotterdam Lekker Fit! en zijn kenniskringen uitgevoerd rondom diverse thema s voor de groep Rotterdammers van Caribische oorsprong. Ook is RKD partner in onderzoek naar dit thema, zoals een Europees vergelijkend onderzoek (onder leiding van de Erasmus Universiteit Rotterdam) naar mainstreaming integration policies dat in 2013 met onder meer het RKD als partner is opgezet en vanaf 2014 uitvoering zal krijgen. De balans tussen generiek beleid en het nodige maatwerk daarbinnen blijft op de agenda. 2. Er is veel gaande in de organisatie van zorg en welzijn voor Rotterdammers. De meest in het oog springende ontwikkeling op organisatorisch terrein was de omslag naar de gebiedsgerichte inkoop van zorg en welzijn op deelgemeentelijk niveau. Dit heeft geleid tot grote verschuivingen in het maatschappelijk middenveld en vergt het nodige van instellingen in de wijken, nieuwe partijen en bewoners om goede verbindingen tot stand te brengen zodat alle Rotterdammers toegang hebben tot zorg en welzijn waarmee hun eigen kracht kan worden versterkt. Verder gaan vanaf 2014 de wijkteams aan het werk. Deze multifunctionele teams zullen zich gebiedsgericht gaan inzetten voor met name de kwetsbare bewoners in de wijken. In 2013 heeft het RKD de ontwikkelingen op dit terrein gemonitord en aan de orde gesteld om kennis te delen tussen relevante partijen uit beleid, wetenschap en praktijk, zoals binnen de bijeenkomst van de leernetwerken omtrent religieus en levensbeschouwelijk geïnspireerde WMO-praktijken en omtrent de wijkteams. Ook op dit terrein geldt dat er oog moet blijven voor maatwerk. Het RKD was in 2013 partner in de ontwikkeling van een plan van aanpak voor vroegsignalering van ggz- en lvb-problematiek onder migrantenjeugd en zal partner blijven in de bewaking en uitvoering van dit plan in de komende jaren. Een ander belangrijk aspect in dit verband is de aandacht voor deskundigheidsbevordering onder (toekomstige) professionals, met name op vaardigheden om cultuursensitief te kunnen werken. Het RKD heeft daarom in 2013 trainingen aangeboden aan wijkgerichte zorginstellingen zoals Zichtbare Schakels en geïnvesteerd in het curriculum van sociale opleidingen. 3. De deelgemeenten als gekozen bestuurslaag gaan verdwijnen. In 2014 komen daarvoor de gebiedscommissies in de plaats. Het RKD denkt mee over hoe burgers in al hun diversiteit daarbij optimaal betrokken kunnen worden. De nieuwe gebiedscommissies gaan ruimte bieden aan meer betrokkenheid van bewoners en het is van belang dat hierin ook de diversiteit van de stad voldoende weerspiegeld wordt. In maart 2014 hebben de verkiezingen plaats en de vraag is of Rotterdammers op de tijd op de hoogte zijn van wat zich gaat afspelen in de stad en hoe zij daar invloed op kunnen hebben. Het RKD signaleerde in 2013 dat veel Rotterdammers hier nog niet (voldoende) van op de hoogte waren. Daarop hebben we pro-actief contact gezocht met de gemeente om dit onder de aandacht te brengen, met het aanbod om te adviseren en te ondersteunen bij het versterken van het communicatietraject richting diverse groepen Rotterdammers. Van dit aanbod is echter geen gebruik gemaakt. Het RKD constateert dat de ingezette communicatielijn te weinig Rotterdammers daadwerkelijk bereikt heeft en spreekt dan ook zijn zorg uit over de 6

7 betrokkenheid van bewoners bij de nieuwe structuur die de komende jaren invulling moet krijgen. 4. In dit kader is ook de ontwikkeling naar het wijkprofiel als thermometer van de ontwikkelingen in Rotterdam op lokaal niveau van belang. In 2012 organiseerde het RKD n.a.v. het verschijnen van de Sociale Inde al een kennislab over de uitkomsten. Deze waren zorgwekkend: over de hele linie was een dalende lijn te constateren. Met diverse partijen is gesproken over welke inzet nodig is om dit te doorbreken, maar ook over het instrument van de inde en in hoeverre dit instrument toereikend is om de visies en ervaringen van alle Rotterdammers van diverse achtergronden in kaart te brengen. In 2013 heeft het RKD samengewerkt met de afdeling Onderzoek en Business Intelligence van de Gemeente Rotterdam in het uitzetten van de meting voor het wijkprofiel onder bewoners. Over de hele linie was een iets hogere respons te constateren, maar in het algemeen is deze toch nog laag te noemen en onvoldoende representatief in diversiteit. Ook in de komende jaren blijft het vergroten van de representativiteit van dit meetinstrument dan ook een punt van aandacht. 5. Een nieuw initiatief in 2013 was de opvoedweek, waaraan het RKD van harte haar medewerking heeft verleend. Vanuit onze makelaarsfunctie hebben we partijen gemobiliseerd om hieraan deel te nemen. De honderden opvoedtafels die in deze periode werden georganiseerd op zeer uiteenlopende plekken, met deelname van zo n 3000 Rotterdammers, bleken een goed middel om in gesprek te gaan en signalen uit de stad in beeld te krijgen omtrent wat opvoeders bezighoudt in hun zorg voor de jongere generaties. Het RKD zet zich er in 2014 voor in om dit succesvolle initiatief te behouden voor de stad. 6. Een belangrijk thema voor het RKD is het bevorderen van diversiteit in besturen van maatschappelijke organisaties in Rotterdam. In 2013 kwam er een quickscan (uitgevoerd door de Gemeente Rotterdam) uit over de staat van diversiteit binnen besturen van Rotterdamse maatschappelijke organisaties. Het ging daarbij om de variatie in culturele achtergrond, leeftijd en geslacht binnen besturen. Het RKD belegde naar aanleiding van de uitkomsten een rondetafel bijeenkomst met maatschappelijke organisaties. Hoofdconclusie daarbij was dat de wil er is, maar de handvatten vaak ontbreken in de toegang tot andere netwerken. Het RKD blijft dit thema daarom op de agenda plaatsen en ondersteuning bieden aan organisaties om verdere diversificatie van besturen te bevorderen. Hierin wordt samen opgetrokken met SBAW (Bestuur Lokaal) en Vrijwilligerswerk Rotterdam. Dit zal in 2014 worden voortgezet. 7. Met Vrijwilligerswerk Rotterdam is tevens samengewerkt in het kennislab rond eigen kracht dat afgelopen jaar voor vrijwilligersorganisaties werd georganiseerd. Met een terugtredende overheid wordt er een steeds groter beroep gedaan op vrijwillige inzet en informele 7

8 netwerken. Er ligt een enorm kapitaal besloten in het weefsel van vrijwilligersorganisaties in de stad, welke rijk zijn aan diversiteit. Om dit optimaal te kunnen benutten voor de stad is het van vitaal belang dat vrijwilligers worden ondersteund in hun werk. Het RKD signaleerde het afgelopen jaar met zorg dat de aansluiting tussen de vorm van ondersteuning die wordt geboden (namelijk: tweedelijns) en de behoefte van diverse vrijwilligersorganisaties te wensen overlaat. De veranderde structuur blijkt in de praktijk voor veel vrijwilligersorganisaties te hoogdrempelig. Diverse groepen in de stad worden daardoor niet bereikt. Verder is de eerstelijns ondersteuning weggevallen, waar juist veel vrijwilligersorganisaties behoefte aan hebben. Dit signaal wordt gedeeld door de andere drie kenniscentra. Gezamenlijk is een brief gestuurd aan de raad over onze zorg omtrent het wegvallen van buurtaccommodaties waarvan deze organisaties vaak gebruik maken. Bij Vrijwilligerswerk Rotterdam is de zorg over het gebrek aan aansluiting aangekaart door het RKD. Het RKD maakt deel uit van het Platform Vrijwilligerswerk Rotterdam. Onder meer binnen dat gremium, maar ook op beleidsniveau zullen we dit blijven monitoren. 8. Een andere belangrijk kernthema voor het RKD is het etaleren van de kracht van diversiteit. We adviseren en ondersteunen initiatieven in de stad die dat ten doel hebben en doen het ook zelf via de publiekscampagne: 100% Rotterdam, 100% diversiteit! In de eerste helft van 2013 heeft deze campagne verder gestalte gekregen in de stad. Mede door de inzet van studenten is de campagne op onderdelen verder ontwikkeld, met een nieuwe flyer, social media en een kwartetspel voor kinderen op basisscholen. Door aanwezig te zijn op evenementen krijgt de leus van de campagne steeds meer bekendheid. Een breed publiek wordt hiermee aangesproken en dit geeft aanleiding tot interessante gesprekken. Andere middelen hiervoor zijn de website, die een groeiend aantal bezoekers trekt, en de nieuwsbrief, die drie keer uitkwam. In 2013 zijn circa 3000 flyers verspreid bij evenementen, ruim 1000 setjes ansichtkaarten van de campagne bij diverse gelegenheden (Burgertop Rotterdam Zuid, opening Vrijwilligerswerk Rotterdam, diverse bijeenkomsten) en zijn de posters (600 stuks) van de campagne verspreid over een breed scala aan instellingen in de stad. De campagne geeft zo meer zichtbaarheid aan het RKD, maar vooral ook aan de kracht van diversiteit in de stad. De publiekscampagne is een initiatief van het RKD maar wordt meer en meer een campagne van de stad, door verbindingen te maken met andere partijen, zoals met het initiatief van een fotograaf voor een nieuw tijdschrift over diversiteit in Rotterdam en met de serie over ondernemerschap bij RTV Rijnmond. Beide zullen verschijnen in Samenvatting van prestaties In de bijlage is een getalsmatig totaaloverzicht opgenomen van de inzet van het RKD in het afgelopen jaar, ingedeeld naar sectoren en functies. Kijkend naar de totalen op de diverse functies, kunnen we constateren dat de in de taakstelling van het RKD bepaalde output voor 2013 ruimschoots is behaald. Daarin zijn als outputverplichting 20 informatie- en adviestransacties vastgelegd en 30 ondersteuningsverzoeken. Bij de agenderende functie is opgenomen dat minimaal 2000 Rotterdammers worden bereikt. Met de hierboven geschetste aantallen in het bereik van de publiekscampagne en daarnaast deelnemers aan publieksbijeenkomsten, bezoekers website enzovoorts, is alleen al aan direct bereik naar schatting minstens het dubbele aantal bereikt. In de functie van sociaal makelaar moet het RKD minimaal 15 partners in het netwerk hebben. Zoals opgemerkt is dit geen statisch maar een dynamisch netwerk dat afhankelijk van het onderwerp en/of gebied anders is samengesteld. Daarmee komt diversiteit optimaal tot haar recht. Uit het overzicht in de bijlage blijkt dat vele partners hierbij betrokken zijn. Enkele van hen komen in dit jaarverslag zelf 8

9 aan het woord over de samenwerking met het RKD. In onderstaand overzicht is per sector en naar de diverse functies een totaaloverzicht opgenomen. 9

10 Nr. Sector Totaal verzoeken per sector 1 Overheid (H2. Diversiteit in beleid) 2 Maatschappelijke organisaties (H3. De cultuursensitieve professional) 3 Wijkgerichte instellingen en bewoners (H4. Sterkere wijken) Totalen inzet RKD 2013 per sector en functie Informatie & Agendering advies Sociaal makelaar Ondersteuning Onderwijs en onderzoek (H5. Diversiteit in onderwijs en onderzoek) 5 Open leerschool (H6) 6 Samenwerking kenniscentra (H7. Het Rotterdamse kennisnetwerk) Totalen Het totaal aantal verzoeken c.q. te onderscheiden activiteiten komt daarmee voor 2013 op 135. Dat betekent in aantallen een toename van bijna 40% ten opzichte van 2012, het eerste jaar van het RKD. Dit is een indicatie van het groeiend aantal verbindingen van het RKD en de inbedding in de infrastructuur in de stad. Op deze plaats willen we ook graag de diverse publieke bijeenkomsten uitlichten die in enige vorm afgelopen jaar zijn georganiseerd door het RKD, al dan niet in samenwerking met partner organisaties: op 22 maart verzorgde wethouder Louwes een gastlezing over diversiteit aan vierdejaars studenten bedrijfseconomie en MER aan de Hogeschool Rotterdam, georganiseerd door de hogeschool in samenwerking met het RKD op 23 mei organiseerden Vrijwilligerswerk Rotterdam en het RKD het kennislab Eigen kracht voor vrijwilligersorganisaties op 3 juni werd de derde bijeenkomst van het Leernetwerk Versterking van Diversiteitsbewust Vakmanschap in het Jeugdbeleid gehouden; ditmaal over religieus/levensbeschouwelijk geïnspireerde WMO-praktijken het leernetwerk is een initiatief van de beide Rotterdamse hogescholen, DWARS en het RKD 10

11 op 13 juni werd een rondetafel bijeenkomst gehouden over diversiteit in besturen van maatschappelijke organisaties, n.a.v. het verschijnen van het quickscan rapport (uitgevoerd door de Gemeente Rotterdam) over dit thema, in samenwerking met de gemeente en SBAW (programma Bestuur Lokaal) op 4 september werden gastcolleges over diversiteit aan eerstejaars studenten van sociale opleidingen van de Hogeschool Rotterdam verzorgd op 10 september werd vanuit academische De oriëntatie van het RKD gaat veel verder dan je zou verwachten. Niet alleen diversiteit in culturele of historische zin, maar ook waar het gaat over diversiteit in leeftijd, opleiding, sekse, seksuele oriëntatie, samenstelling van besturen en organisaties heeft het RKD een brede epertise. Judith Clement Beleidsadviseur Cluster Maatschappelijke Ontwikkeling, Gemeente Rotterdam werkplaats DWARS een seminar over diversiteit in de zorg voor jeugd verzorgd op 25 november werd een bijeenkomst gehouden van het voornoemde leernetwerk over de wijkteams op 3 december werd een bijeenkomst gehouden in samenwerking met het Nationaal Programma Rotterdam Zuid en het Platform Levensbeschouwelijke en Religieuze organisaties Rotterdam (L&R) over de rol van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties in de inzet van het nationaal programma samen met de drie andere kenniscentra burgerschap werden in totaal vier debatten georganiseerd in juni, november en december 11

12 2 Diversiteit in beleid Met het benoemen van Diversiteit als kracht als een van de kernaspecten van het burgerschapsbeleid heeft de Gemeente Rotterdam zich duidelijk uitgesproken voor het belang van diversiteit in haar beleid. Het vormgeven daarvan is iets dat steeds weer, op ieder afzonderlijk beleidsterrein en dossier, aandacht behoeft, om diversiteit op het netvlies te houden en binnen het generieke beleid het nodige maatwerk te leveren. Het RKD treedt hierin op als partner voor (hoofdzakelijk) de lokale overheid, voor diverse onderdelen van de Gemeente Rotterdam en op verschillende manieren. Onderstaand geven we een indruk van de inzet in 2013 door een deel daarvan uit te lichten. Omwille van de leesbaarheid is het geen uitputtend overzicht dit kunt u wel vinden in de bijlage van dit jaarverslag. In totaal zijn er 43 keer verzoeken beantwoord van de overheid en/of is de overheid pro-actief benaderd door het RKD op basis van signalen. 2.1 Partner in ontwikkeling en uitvoering van beleid In het afgelopen jaar waren we onder meer partner in de ontwikkeling van beleid en aanvragen op landelijk en Europees niveau op diverse thema s. Dat was bijvoorbeeld het geval op het thema van vroegsignalering van licht verstandelijke beperkingen en geestelijke gezondheidsproblematiek onder Rotterdammers van diverse achtergronden. Het RKD maakt deel uit van de groep die de GGD Rotterdam-Rijnmond heeft geadviseerd in het opstellen van de aanvraag die, samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en drie andere gemeenten (Ede, Gouda en Nijmegen), is ingediend bij het Europees Integratie Fonds en is gehonoreerd. Doel hiervan is de vroegsignalering en de aansluiting op zorg voor jonge Rotterdammers van diverse achtergronden te verbeteren. Onder de titel Verbeteren toegang en participatie van migrantenjeugd met ggz-lvb problematiek in de jeugd-ggz gaan de vier steden in samenwerking met in totaal 20 lokale partners, waaronder het RKD, hiermee in de komende jaren aan de slag. Eveneens met de GGD is nauw samengewerkt aan een plan om de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling te kunnen implementeren bij diverse vrijwilligersorganisaties in de stad. De meldcode is nadrukkelijk ingericht op professionals. Het RKD heeft een stappenplan ontwikkeld om het thema en structurering van actie in het geval van aanwijzingen voor huiselijk geweld en kindermishandeling ook binnen diverse vrijwilligersorganisaties vorm te geven. De uitvoering van dit stappenplan is eind 2013 in gang gezet en loopt door in Ook neem het RKD deel aan de projectgroep preventie en vroegsignalering huiselijk geweld en kindermishandeling. Het thema overgewicht en obesitas staan de laatste jaren breed in de belangstelling. Er ligt een behoorlijke uitdaging op het gebied van volksgezondheid om overgewicht en obesitas tegen te gaan. Vooral onder kinderen en jongeren vergt dit de nodige aandacht. De Gemeente Rotterdam heeft daarom het programma Rotterdam Lekker Fit! opgezet, waarin met name met scholen wordt ingezet op gezond gewicht en gezonde leefstijl. Uit het rapport De staat van integratie kwam nog eens naar voren dat de uitdaging rond gezond gewicht bij een aantal bevolkingsgroepen disproportioneel groot is. Tegelijkertijd werd geconstateerd dat het aanbod op onder meer scholen ouders uit deze groepen (m.n. van Turkse en Marokkaanse oorsprong) onvoldoende effectief weet te bereiken. Ook in 2013 heeft het RKD daarom op dit thema samengewerkt met diverse partners. Het RKD ondersteunde een coalitie van maatschappelijke partners en het programma MeerDoen in het realiseren van een reizende karavaan van bijeenkomsten rond het thema bij diverse vrijwilligersorganisaties en denkt daarnaast mee met Sport en Cultuur (programma Lekker Fit) over het beter vinden van aansluiting van de bestaande programmaonderdelen op de diverse bevolking via wijkorganisaties. 12

13 Op 12 juni organiseerde het Ministerie van OC&W een epertmeeting over acceptatie van homoseksualiteit binnen diverse etnische en levensbeschouwelijke gemeenschappen. Het RKD nam hieraan deel. In vervolg hierop heeft het RKD, naast het kenniscentrum voor homo-emancipatie Rotterdam V, de Gemeente Rotterdam geadviseerd in het opstellen van een plan van aanpak voor de komende vier jaar dat bij het Ministerie is ingediend en is goedgekeurd. Ook de drie andere grote steden dienden een plan in. De symbolische aftrap van de uitvoering van de voornemens die hierin vervat zijn, was op 29 november met de vertoning van de film My child. Deze film vertelt het verhaal van een aantal ouders in Turkije die geconfronteerd worden met de homoseksualiteit van hun kinderen. Openhartig vertellen deze ouders over hun strijd, moeilijkheden, uiteindelijke acceptatie maar bovenal de onvoorwaardelijke liefde voor hun kinderen. Een aantal van de betrokken ouders waren aanwezig bij de vertoning en gingen in gesprek met de aanwezigen. Het RKD had zich er hierbij voor ingezet dat er aanwezigen waren vanuit een divers netwerk. Het RKD zal in de komende jaren vanuit haar tweedelijns taakstelling betrokken blijven bij de uitvoering en bewaking van het plan van aanpak. 2.2 Aandacht voor Zuid Binnen het Nationaal Programma Rotterdam Zuid (NPRZ) is er bijzondere inzet voor dit deel van Rotterdam op sociaal en economisch vlak. Ook het RKD maakt zich hier sterk voor en heeft in het bijzonder aandacht voor de aansluiting van deze inzet op de diversiteit in de zuidelijke deelgemeenten van de stad Begon wat dat betreft met de Burgertop op Zuid, welke op 16 januari werd gehouden. De bedoeling van de top was om de bewoners van Zuid te betrekken bij de plannen binnen het Nationaal Programma. RKD was tijdens de top aanwezig om met bewoners van gedachten te wisselen. Het RKD levert daarnaast input voor het plan van aanpak van het nationaal programma, met aandachtspunten voor het benutten van de kracht van diversiteit. Op 3 december werd een bijeenkomst georganiseerd door het NPRZ, Platform L&R en RKD over de betrokkenheid van religieuze en levensbeschouwelijke organisaties binnen het programma. Aanleiding voor deze bijeenkomst was de motie die hierover was aangenomen in de Rotterdamse gemeenteraad. Ik merk dat het RKD veel doet om organisaties op hun kansen te wijzen en ze te enthousiasmeren om te participeren en een rol te spelen in de samenleving. Het RKD heeft ondersteuning gegeven bij het mobiliseren van de doelgroep, bij de formulering van het project en bij het bereiken van draagvlak. Xenia Heemskerk Gebiedsregisseur deelgemeente Feijenoord Ook zijn er contacten geweest met afzonderlijke deelgemeenten in dit gebied, met name Charlois en Feijenoord, over actuele uitdagingen en de rol die het RKD daarin zou kunnen spelen. In de deelgemeente Feijenoord was daarbij in het bijzonder aandacht voor het realiseren van vervolgacties naar aanleiding van Vaders in the game dat in 2012 werd uitgevoerd. Het RKD bood hierbij ondersteuning aan de deelgemeente en betrokken maatschappelijke organisaties en trad hierbij met name op vanuit de makelaarsrol om de diverse partijen met elkaar in verbinding te brengen. Uiteraard was het RKD er ook voor andere deelgemeenten. Zo werd in 2013 de deelgemeente Kralingen-Crooswijk geadviseerd over en ondersteund bij het betrekken van diverse organisaties in de wijk in de inzet rond taal, veiligheid en jongerenproblematiek. In het Centrum werden politie en stadsmarinier ondersteund bij het leggen van verbindingen met bewonersinitiatieven (buurtvaders) om overlast van jongeren te voorkomen. 13

14 In 2014 neemt Rotterdam afscheid van de deelgemeenten. Hiervoor in de plaats komen de gebiedscommissies, die eigen bevoegdheden krijgen. Op 19 maart 2014, wanneer de verkiezingen voor de gemeenteraad plaatshebben, kunnen Rotterdammers ook stemmen voor hun gebiedscommissie. Hiertoe is het van belang dat Rotterdammers weten wat de overgang van deelgemeenten naar gebiedscommissies inhoudt. Het RKD signaleerde in 2013 echter dat veel Rotterdammers hier nog niet (voldoende) van op de hoogte waren en heeft daarop pro-actief contact gezocht met de gemeente om dit onder de aandacht te brengen, met het aanbod om te adviseren en te ondersteunen bij het versterken van het communicatietraject richting diverse groepen Rotterdammers. Van dit aanbod is echter geen gebruik gemaakt. Het RKD constateert dat de ingezette communicatielijn te weinig Rotterdammers daadwerkelijk bereikt heeft. Een enigszins vergelijkbare situatie deed zich voor omtrent het Wijkprofiel (voorheen sociale en veiligheidsinde). De respons voor dit onderzoek geeft in het algemeen nog geen representatieve weergave van de diversiteit van de Rotterdamse bevolking. Het RKD ondersteunde de afdeling OBI (Onderzoek en Business Intelligence) van de gemeente ten behoeve van het bevorderen van een hogere en meer diverse respons in de meting van najaar In een aantal wijken was verbetering zichtbaar in de respons. In het algemeen blijft inzet nodig voor het bevorderen van een diverse respons. 2.3 Deskundigheidsbevordering Het RKD richt zich op het vergroten van de kennis en vaardigheden van professionals om zelf in hun werk de aansluiting op de diversiteit van de stad optimaal te kunnen benutten. In hierna volgende hoofdstukken leest u meer over aanbod dat in het afgelopen jaar is gerealiseerd aan professionals bij diverse maatschappelijke organisaties en ook aan toekomstige professionals, door ondersteuning aan studenten binnen het onderwijs. Dit aanbod geldt uiteraard ook voor professionals werkzaam binnen de overheid. In 2013 heeft het RKD hiertoe een bijdrage geleverd aan de leergang ambtenaar nieuwe stijl, in samenwerking met het Cluster MO en de Hogeschool Inholland. Op weg naar een participatiesamenleving is een transitie ingezet naar een andere rolverdeling tussen overheid en burgers, die onder meer vragen oproept over taken, rollen en competenties van de nieuwe ambtenaar. Het RKD verzorgde een workshop over cultuursensitief werken. Op 7 november 2013 werd de jaarlijkse regiodag seksueel geweld georganiseerd vanuit de GGD Rotterdam-Rijnmond. Tijdens deze regiodag komen vele professionals uit zowel verschillende overheidsorganisaties als maatschappelijke (hulpverlening)instellingen bijeen voor deskundigheidsbevordering en uitwisseling. Het RKD verzorgde op verzoek van de GGD tijdens deze dag een workshop over cultuursensitief werken in begeleiding na seksueel geweld, in samenwerking met het Advies- en Steunpunt Huiselijk Geweld. In de twee rondes namen hier in totaal zo n 50 professionals aan deel. Seksueel geweld komt voor in alle verschillende bevolkingsgroepen. Hoe ermee wordt omgegaan, verschilt per gemeenschap. Dit hangt onder meer samen met de omgang met seksualiteit binnen verschillende culturele en religieuze gemeenschappen en de opvattingen over eerbaarheid en man-vrouwverhoudingen. Tijdens de workshop werd ingegaan op de vraag of hierbij een specifieke benadering en kennis van de achtergronden van een cliënt nodig is. Ook werd 14

15 er ingegaan op de aspecten waar rekening mee moet worden gehouden om cultuursensitief te werken. 2.4 Maatwerk door kenniskringen De kenniskringen voor de Caribische gemeenschap in Rotterdam, vanaf 2012 opgezet vanuit de Directie Veiligheid met betrokkenheid van bureau Progres, werden in 2013 geleid door de kenniscentra voor emancipatie (Dona Daria) en diversiteit. Signalen die uit de kenniskringen naar voren komen, worden door beide kenniscentra vertaald richting de gemeente en eventueel andere maatschappelijke instellingen. Centrale thema s waren werk, gezondheid en veiligheid. De kenniskringen krijgen een vervolg in Het RKD wil het instrument kenniskring ook inzetten voor andere groepen, zoals Pakistaanse Rotterdammers. 2.5 Diversiteit in besturen Het belang van diversiteit in besturen van maatschappelijke organisaties is in 2013 door het RKD samen met de Gemeente Rotterdam op de agenda gezet. De gemeente voerde, naar aanleiding van een motie van de gemeenteraad, in 2012 een inventariserend onderzoek uit naar de diversiteit van besturen qua leeftijd, geslacht en culturele achtergrond onder een steekproef van Rotterdamse maatschappelijke organisaties. Het RKD adviseerde in 2012 al bij de opzet en uitvoering daarvan. In het voorjaar van 2013 verscheen het rapport van deze quickscan. Naar aanleiding hiervan organiseerde het RKD op 13 juni samen met de Gemeente Rotterdam een rondetafelbijeenkomst met maatschappelijke organisaties uit diverse sectoren (o.a. zorg, cultuur, levensbeschouwelijke organisaties). De uitkomsten van de bijeenkomst zijn aan wethouder Louwes aangeboden. Deze boden handvatten voor het verder agenderen en praktisch ondersteunen van verdere diversificatie van Rotterdamse besturen. In het algemeen kwam naar voren dat het belang van diversiteit in besturen wel breed wordt gedeeld, maar in de praktijk meer prioriteit en praktische ondersteuning nodig is om dit een impuls te geven. Naar aanleiding van deze uitkomsten is er een vervolgtraject ingezet in samenwerking met SBAW (programma Bestuur Lokaal) en Vrijwilligerswerk Rotterdam, dat verder zijn beslag krijgt in Informatie, presentatie, communicatie Een niet minder belangrijke functie vervult het RKD als vraagbaak, waarbij snel en compact relevante informatie op concrete, min of meer specifieke vragen, wordt verstrekt. In 2013 ging dat bijvoorbeeld over het netwerk rond diversiteit in de deelgemeente IJsselmonde, de betrokkenheid van Rotterdamse jongeren bij de strijd in Syrië, de activiteiten in de stad rond 150 jaar afschaffing van slavernij, de betrokkenheid van allochtone groepen bij de WMO en antisemitisme onder jongeren. Het RKD verzorgde op verzoek bij diverse gelegenheden presentaties over diversiteit en het beleid ten aanzien van diversiteit in de stad, zoals op 25 januari 2013 aan een groep van Zweedse burgemeesters en op 12 maart aan een groep studenten en docenten van de Amerikaanse Purdue University. Laatstgenoemde groep was op uitnodiging van TNT in Nederland het Rotterdamse programma werd verzorgd in samenspraak met de Gemeente Rotterdam. In juni was via Eurocities een delegatie uit Dublin op bezoek die specifiek geïnteresseerd was in jongerenparticipatie in de stad. Het RKD was ook daarbij aanwezig om informatie te Kenniscentrum diversiteit: een rijke schakel tussen overheid en de Rotterdamse samenleving vanwege het uitgebreide netwerk dat reikt tot in de diepste haarvaten van het Rotterdamse. Joke Drijfhout Beleidsadviseur MeerDoen 15

16 verschaffen. Samen met de gemeente en RADAR, kenniscentrum anti-discriminatie, werd op 18 oktober in Nancy een workshop verzorgd over Diversity as an asset in the fight against racism tijdens de conferentie van de European Coalition of Cities against Racism (ECCAR), waarvan Rotterdam deel uitmaakt. RKD was ook in 2013 weer van de partij bij het Nationaal Integratiediner dat op 10 oktober werd gehouden en verzorgde een tafel met diverse deelnemers. Ook werd bij deze gelegenheid een placemat met stellingen voor discussie ontwikkeld in samenwerking met het RKD. Vanuit het programma MeerDoen werd het initiatief genomen tot de opvoedweek in de eerste weken van oktober. Zo n 3000 Rotterdammers in al hun diversiteit ontmoetten elkaar om te spreken over opvoeding in de stad. Het RKD heeft vanuit zijn makelaarsfunctie bijgedragen aan de realisatie van de tafels - van de totaal 219 tafels werden er 63 gerealiseerd via het netwerk van het RKD. Ouders bleken de meeste vragen te hebben over mediagebruik en contact tussen ouders en de school. Ouders gaven ook aan de overgang van basisschool naar middelbare school en van middelbare school naar beroepsonderwijs lastig te vinden en ouders met een niet-nederlandse achtergrond vinden het soms moeilijk om kinderen op te voeden tussen twee culturen. Het initiatief van de opvoedweek is goed ontvangen. Het RKD wil vanuit zijn eigen taakstelling het initiatief in 2014 voortzetten. 16

17 3 De cultuursensitieve professional Rotterdam met al haar diversiteit is een stad die altijd in beweging is, krachtig is, maar het is ook een stad die veel vraagt van haar professionals. Het werken in een diverse samenleving is een geweldige ervaring, maar ook een uitdaging. Met name de kwetsbare wijken kennen veel vraagstukken die te maken hebben met de diversiteit van de stad. Rotterdam heeft een betrokken maatschappelijk middenveld, waar dat de laatste jaren sterk in beweging is. Het welzijnswerk en de zorg worden in veel gebieden gereorganiseerd. Via gebiedsgerichte inkoop zoekt de gemeente naar de partij die het beste aansluit bij de uitdagingen in een gebied en daar een eigen duidelijke visie op heeft. Dit heeft geleid tot veel nieuwe professionals in de stad. Vanuit gemeente en instellingen wordt ingezet op het vraaggericht en steeds laagdrempeliger werken in de wijken. We gaan niet meer uit van het oplossen van de klacht van de bewoner maar investeren in de eigen kracht. Via onder meer de wijkteams, Children s zones en nieuw welzijn moet het aanbod van zorg en ondersteuning dichter bij de Rotterdammer komen en meer gericht zijn op de eigen kracht van de bewoners. Deze ontwikkelingen vragen veel van de professionals in de stad. Specialisten moeten generalisten worden, die open staan voor alle bewoners, zich bewust zijn van de wijk waar ze in werken, welke vraagstukken daar leven en zich sensitief op kunnen stellen om de diversiteit van de wijk te begrijpen en hierop in te spelen. Vanuit het RKD begeleiden we instellingen en professionals in deze ontwikkelingen. Met partners zoeken we naar krachten, best practices en knelpunten om zo een ondersteuningsen adviseringsaanbod op te zetten waarmee we zorgen dat een goed, aansluitend en sensitief aanbod ontstaat dat alle Rotterdammers bereikt. In dit hoofdstuk geven we u inzicht in wat we in 2013 ondernomen hebben met verschillende beroepsgroepen om hieraan te werken. In totaal zijn 36 te onderscheiden werkzaamheden verricht in deze sector in Zorg De zorg in Rotterdam maakt een transitie door, met nieuwe aanbieders in diverse gebieden, verdere decentralisatie en inzet op integraal werken (ontwikkeling naar wijkteams) en, mede binnen het kader van de WMO, steeds meer nadruk op zorg binnen het eigen netwerk, zoals via mantelzorg. Vanuit het RKD volgen we de ontwikkeling en adviseren we de instellingen over met name het sensitief werken in de wijken. Dat doen we onder meer in diverse overlegsituaties, zoals binnen de Keten dementiezorg, waar het RKD deel van uitmaakt. In Rotterdam zijn er verschillende instellingen die reeds veel ervaring hebben op het gebied van cultuursensitief werken, zoals bijvoorbeeld het RIAGG en Laurens. Met deze organisaties heeft het RKD contact gehad om in kaart te brengen wat hun werkwijze succesvol maakt en hoe dit kan worden overgedragen naar andere instellingen. 17

18 Naast het verzamelen en beschikbaar maken van kennis hebben we in 2013 via stedelijke overleggen van zorginstellingen aandacht gevraagd voor cultuursensitief werken in de zorg en hebben we via workshops en trainingen instellingen versterkt in hun cultuursensitief werken. Deze trainingen worden op maat gemaakt voor de verschillende instellingen door in gesprekken met leidinggevende en uitvoerende medewerkers te inventariseren waar de vraagstukken liggen om daar vervolgens een aanbod voor te formuleren. De training is onder meer uitgevoerd voor Zichtbare Schakels. Deze organisatie zet wijkverpleegkundigen in, die een belangrijke functie hebben als ogen en oren van overige zorginstellingen. Zichtbare Schakels constateerde echter nog niet optimaal aansluiting te kunnen vinden bij diverse groepen wijkbewoners. In 2012 belegde RKD daarom een aantal netwerkbijeenkomsten voor Zichtbare Schakels met partijen in de wijken. In 2013 zijn we verder in gesprek gegaan over wat het betekent om cultuursensitief te werken. Alle verpleegkundigen hebben deelgenomen aan een door het RKD verzorgde training in cultuursensitief werken. 3.2 Fysieke inrichting Ook binnen de fysieke inrichting van de stad spelen vragen rond diversiteit. Hoe wordt de stad, het woonklimaat ingericht zodat diverse Rotterdammers zich hier thuis voelen en zich aan de stad binden? In 2013 hebben we verschillende van deze instellingen ondersteund en van advies voorzien bij hun inzet in de stad. Met name het beter aansluiten op de diversiteit in de wijken heeft daarbij in 2013 aandacht gehad. Zo verzorgde het RKD een workshop voor medewerkers van Woonstad over diversiteit, waarin met name vragen over interculturele communicatie aan bod kwamen. Het RKD adviseerde verder onder meer bij onderzoeken naar behoeften van oudere migranten op het gebied van wonen en had inbreng tijdens een epertsessie over een zorgzame woonomgeving voor jongeren in Rotterdam. Daarnaast lichten we hier graag de ondersteuning uit die het RKD verleend heeft bij de totstandkoming van het gastarbeidersmonument. Met dit monument in het Afrikaanderpark wordt de inzet van de eerste generatie arbeidsmigranten voor de stad Rotterdam geëerd. De onthulling van het Het RKD heeft voor onze afdeling verkoop, aankoop en bedrijfshuisvesting een zeer succesvolle inspirerende workshop over culturele diversiteit georganiseerd. Leerzame culturele weetjes afgewisseld met prikkende stellingen waarbij door het RKD op een professionele en enthousiaste manier de discussie op gang werd gebracht. Wij zijn zeer tevreden over de aanpak en kijken met veel plezier terug op deze interessante middag. Nancy van der Mark Verkoopadviseur Woonstad monument markeerde ook de afsluiting van een periode. De tweede en derde generatie migranten zijn een onderdeel geworden van onze samenleving en vormen de talenten van de toekomst. Het RKD ondersteunde de initiatiefgroep bij de realisatie van de onthulling op 10 november

19 3.3 Media In 2013 is de samenwerking met RTV Rijnmond voortgezet om het thema diversiteit op de agenda te zetten. In 2013 werd ten eerste een fietstocht georganiseerd voor medewerkers langs diverse gebedshuizen in de stad, als vervolg op de serie workshops voor medewerkers over religieuze diversiteit in Verder werd een serie workshops over diverse culturele achtergronden in de stad gerealiseerd. In deze workshops gingen Rotterdammers van respectievelijk Turkse, Marokkaanse, Antilliaanse en Poolse achtergrond in gesprek met redacteuren en verslaggevers van RTV Rijnmond. Daarbij werden mensen betrokken die als nieuwkomers naar Rotterdam waren gekomen (eerste generatie) en mensen die hier geboren en getogen waren, omdat hun perspectieven verschillen, terwijl ze dezelfde culturele achtergrond delen. Met andere woorden: ook tussen generaties is er Bij RTV Rijnmond vinden we het van belang dat onze programmering en verslaglegging aansluit bij de diverse realiteit van Rotterdam. Het RKD heeft ons bij een aantal activiteiten in het kader van diversiteit ondersteund, zoals de serie workshops voor onze medewerkers over religieuze en culturele diversiteit in de stad. De samenwerking was heel fijn. Het RKD denkt mee en komt zelf ook met ideeën. Prya Bisambhar Medewerker diversiteit RTV Rijnmond diversiteit, wat in deze workshops zo naar voren kwam. Verder ondersteunde RKD bij de opzet van een pilotserie tvprogramma s over Rotterdamse ondernemers, waarin de diversiteit ook naar voren komt. De pilot wordt in 2014 uitgezonden en wordt verbonden aan de publiekscampagne 100% Rotterdam, 100% diversiteit. 3.4 Maatschappelijke partners Het RKD werkt in de stad samen met een groot netwerk aan instellingen die zich bezig houden met vraagstukken die gerelateerd zijn aan de diversiteit in de stad. Afwisselend voeden deze organisaties ons, adviseren, ondersteunen of brengen we deze organisaties in contact met andere organisaties die hen verder kunnen helpen. We agenderen diversiteitsthema's tijdens epertmeetings en bij individuele overleggen met partners die nog onvoldoende kennis/aandacht hebben voor thema's. Het meeste werk richt zich op het adviseren van organisaties die vastlopen in vraagstukken en het verbinden van organisaties en methodieken aan partners die meer voor elkaar kunnen beteken. Een voorbeeld hiervan is Stichting Kinderrechten. Zij willen dat alle professionals die in Rotterdam met kinderen werken dit doen met respect voor de rechten van het kind. Ze hebben hiervoor handleidingen gemaakt per beroepsgroep. Het is voor hen echter heel moeilijk om de beroepsgroepen bewust te maken van het belang van het respecteren van de rechten van het kind. Het RKD heeft geadviseerd over de agendering van het thema. De Stichting Mythe Ontkracht, die zich richt op het doorbreken van mythes over het maagdenvlies en misstanden die daaruit voortkomen, werd door het RKD ondersteund om dit thema te agenderen bij specifiek mannen van Turkse origine. Tot slot noemen we op deze plaats een bedrijf dat het RKD in 2013 van advies voorzag, namelijk Unilever Benelu. In een training voor high potentials binnen het bedrijf leverde het RKD een bijdrage rond het thema diversiteit. Daarbij kreeg met name de verdeling tussen mannen en vrouwen in het bedrijf de aandacht. 19

20 3.5 Landelijke partners Het RKD richt zich met haar werk op de stad Rotterdam en de diversiteitvraagstukken die zich binnen de stad afspelen. We werken samen met de andere kenniscentra in de stad maar hebben ook regelmatig contact met landelijke kenniscentra. In deze samenwerking gaat het enerzijds om de vertaalslag en het toegankelijk maken van landelijke kennis naar de praktijk in Rotterdam en anderzijds om het inbrengen van Rotterdamse epertise in bijvoorbeeld landelijke onderzoeken. Zo neemt het RKD deel aan de implementatiewerkplaatsen VIMP4youth van Movisie. Vanuit Movisie zijn in de afgelopen jaren diverse methodieken ontwikkeld rondom seksuele weerbaarheid van jongeren. De implementatiewerkplaatsen zijn erop gericht de beschikbare methodieken uit te rollen in verscheidene steden. Het RKD zet zich ervoor in om dit ook in Rotterdam over te dragen aan partners die betrokken zijn bij jongeren. Het RKD ziet het als een belangrijke taak om beproefde methodieken toegankelijk te maken. Op provinciaal niveau hebben we met JSO kennis en ervaring uitgewisseld en gesproken over mogelijkheden voor samenwerking. Landelijke epertisecentrum gezondheidsverschillen Pharos voert een onderzoek uit rondom het informeren van allochtone doelgroepen rondom borstkanker en het belang van deelname aan screening. Het RKD neemt deel aan de begeleidingscommissie van het onderzoek en heeft het onderzoek onder de aandacht gebracht bij groepen in Rotterdam. 20

21 4. Sterkere wijken Optimaal aansluiten bij diversiteit vraagt bij concrete activiteiten een gebiedsgerichte benadering het ene gebied is het andere immers niet. RKD ondersteunt daarom professionele en vrijwilligersinstellingen om op het niveau van wijken een aanpak op maat te ontwikkelen. In 2013 zijn in dit kader 21 verzoeken behandeld, waarvan enkele hieronder worden uitgelicht. Delphi Opbouwwerk in Delfshaven is in 2013 gestopt met zijn activiteiten. Het RKD heeft contact gehad om ontwikkelde methodieken, met name rond het tegengaan van schooluitval, te kunnen borgen. Met Rotterdam Sportsupport is contact geweest over diversiteit in de sport. Het RKD was gastheer van een epertmeeting over dit thema. Even buurten is een project van diverse zorginstellingen in Rotterdam dat erop gericht is om ouderen langer zelfstandig te kunnen laten wonen door praktische ondersteuning. In 2013 werd een evaluatie uitgevoerd, waarin het RKD heeft geadviseerd. De Stichting Krachtvrouwen kreeg ondersteuning bij haar activiteiten in het westen van de stad. Het RKD richt zich met haar werkzaamheden vooral op gemeente, (wijk)instellingen en maatschappelijke organisaties maar incidenteel bereiken ons ook vragen van groepen bewoners die initiatieven hebben waarmee ze een bijdrage leveren aan diversiteitvraagstukken in de wijken. Deze initiatieven komen voort uit de eigen kracht van bewoners en vormen de parels van onze stad. Als kenniscentrum zetten we ons met name in om de initiatieven te binden aan partners in de wijken en adviseren we over hoe ze hun doelen nog beter kunnen bereiken. Het RKD biedt tweedelijns ondersteuning aan vrijwilligersorganisaties waar het gaat om het ontwikkelen van een breder vizier en betere aansluiting op diversiteit in de wijk. In 2013 gold dat onder meer voor Stichting African United Women, die het RKD benaderde om activiteiten voor jongeren op te zetten. Het ging ook om jongeren bij het verzoek van de jongerencommissie van de Othman Moskee in Kralingen-Crooswijk. Het RKD fungeerde als makelaar in het leggen van verbindingen met diverse andere partijen in de wijk om gezamenlijk activiteiten op te zetten voor jongeren. Uit de samenwerking zijn diverse activiteiten voortgekomen. Stichting Krachtvrouwen werd door het RKD geadviseerd in organisatievorming en de ontplooiing van diverse activiteiten en om hierin contact te leggen met de nieuwe welzijnsaanbieder in het centrum. In het kader van het Nederland-Rusland jaar heeft een aantal Rotterdammers met roots in de voormalige Sovjet-Unie activiteiten ondernomen. We hebben hen daartoe in contact gebracht met diverse partners en ondersteund bij de realisatie van diverse activiteiten. Om aan een brede groep vrijwilligersorganisaties kennis en praktische instrumenten over te dragen, werd op 23 mei 2013 een kennislab georganiseerd in samenwerking met Vrijwilligerswerk Rotterdam. Voorafgaand werd bij vrijwilligersorganisaties geïnventariseerd met welke knelpunten en uitdagingen ze te maken hebben. Het Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit is voor onze organisatie een belangrijk steunpunt in bemiddeling, advise, deskundigheidsbevordering. Medewerkers van het kenniscentrum leveren een bijdrage aan het realiseren van onze activiteiten en doelen. Voor onze organisatie is het de enige organisatie in Rotterdam die vragen van onze vrijwilligersorganisatie kwalitatief kan beantwoorden. Olga Sterenshis Voorzitter stichting Covor 21

Diverse stad in beweging. Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit

Diverse stad in beweging. Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit Diverse stad in beweging 2014-2015 Grotekerkplein 5, 3011GC Rotterdam 010-3031020 Inhoudsopgave 1 Inleiding 100% Rotterdam, 100% Diversiteit 3 2 Het 6 2.1 Onze missie 6 2.2 Ons terrein 6 2.3 Onze afnemers

Nadere informatie

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen

Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Onderzoeksopzet Vrijwilligers in de Wmo Wmo-werkplaats Noord Jolanda Kroes Hanzehogeschool Groningen Inhoud 1. Inleiding 2 De Wmo-werkplaats 2 Schets van de context 2 Ontwikkelde producten 3 2. Doel onderzoek

Nadere informatie

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst

Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Informele zorg in Eindhoven, nu en in de toekomst Netwerk Informele Zorg en Netwerk Mantelzorg Eindhoven Contact adres secretariaat: Mw. Marijke van der Zanden tel: 040-238 27 97 m.vd.zanden@eindhoven.nl

Nadere informatie

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' 'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid' Voor Mekaar is de titel van het Rotterdamse actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid (december 2014). Het volledige

Nadere informatie

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen

eflectietool Reflectietool Reflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool eflectietool Reflectietool Test jezelf op professioneel ondersteunen Redactie: Marieke Haitsma en Corrie van Dam Eindredactie: afdeling communicatie

Nadere informatie

Workshop Ambtenaar nieuwe stijl: cultuursensitief werken

Workshop Ambtenaar nieuwe stijl: cultuursensitief werken Nieuwsbrief 06, december 2013 Inhoudsopgave Workshop Ambtenaar nieuwe stijl: 1 cultuursensitief werken Nationaal Integratiediner 2013 2 Workshops Culturele diversiteit in de 2 regio bij RTV Rijnmond Gebiedscommissies

Nadere informatie

Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland 10 december 2015

Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland 10 december 2015 Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland De aftrap Op heeft JSO met u de aftrap gegeven van het programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid- Holland. Het programma voorziet in

Nadere informatie

Utrecht, 25 april Geachte leden van de Wmo-raad,

Utrecht, 25 april Geachte leden van de Wmo-raad, Geachte leden van de Wmo-raad, Utrecht, 25 april 2012 Er gaat de komende tijd veel veranderen als het gaat om de Wmo. Zowel de gemeente, maar ook u als Wmo-raad gaat een intensieve en spannende tijd tegemoet

Nadere informatie

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0

Scholder an Scholder Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Scholder an Scholder 2.0 - Verenigen voor de toekomst Werken met de methodiek scholder an scholder 2.0 Opdracht Bestuurlijk Overleg Sport; 7 december 2016 Evaluatie van scholder an scholder (1.0) leert

Nadere informatie

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders

Beleidsplan Unie van Betrokken Ouders Beleidsplan 2015-2020 Unie van Betrokken Ouders Plaats: Apeldoorn Datum: 18-11-2014 Inhoudsopgave INLEIDING 1 UVBO- SCHEMA 2 ORGANISATIEBESCHRIJVING 3 MISSIE 3 VISIE 3 SPEERPUNTEN 4 KRITISCHE SUCCESFACTOREN

Nadere informatie

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014. Versie: 21 april 2011 1

Startnotitie. Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014. Versie: 21 april 2011 1 Startnotitie Vrijwilligerswerk Vrijwilligers maken het verschil! 2011 2014 Versie: 21 april 2011 1 1. Aanleiding 1.1. Voor u ligt de startnotitie vrijwilligersbeleid, directe aanleiding voor deze startnotitie

Nadere informatie

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen

Gezondheidsachterstanden. Gelijke kansen voor iedereen Gezondheidsachterstanden Gelijke kansen voor iedereen Goede gezondheid: niet voor iedereen Een goede gezondheid is een groot goed, voor de individuele burger én voor de samenleving als geheel. We worden

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017

Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 Subsidie uitvraag Welzijnswerk 2017 In beweging komen Ontwikkelen Meedoen Met lef! Oktober, 2016 1. Inleiding In 2015 en 2016 gingen wij Meiinoar op reis en die reis gaat verder. De reis wordt intensiever

Nadere informatie

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen)

kinderen toch blijven ondersteunen. Het maakt niet uit wat (Surinaamse vader, 3 kinderen) In opdracht van de Gemeente Amsterdam (Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling) Als ik mijn vader had gehad vanaf mijn jeugd, dan zou ik misschien anders zijn in het leven. (...) Wat ik allemaal wel niet

Nadere informatie

Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo.

Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo. Rapportage doelstellingen 2009 Kadernota Wmo. Overzicht volgens beleidsdoelen uit kadernota Wmo 2008-2012 Mee(r)doen in Dalfsen* 2009 Thema Wmo-loket Informatie geven over wonen, welzijn en zorg Wmo-loket

Nadere informatie

Beleidsmatrix lokaal LHBT-emancipatiebeleid 2015 t/m 2017

Beleidsmatrix lokaal LHBT-emancipatiebeleid 2015 t/m 2017 Beleidsmatrix lokaal LHBT-emancipatiebeleid 2015 t/m 2017 Gemeente: Breda Verantwoordelijk wethouder: Miriam Haagh Gemeentelijke contactpersoon: Gerard van Gestel Bestuurlijke portefeuille: Zorg, Wijkontwikkeling,

Nadere informatie

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013,

Ontwikkelingen. in zorg en welzijn. Wij houden daarbij onverkort vast aan de Koers 2010-2013, KOERS 2014-2015 3 Het (zorg)landschap waarin wij opereren verandert ingrijpend. De kern hiervan is de Kanteling, wat inhoudt dat de eigen kracht van burgers over de hele breedte van de samenleving uitgangspunt

Nadere informatie

Datum 1 april 2019 Betreft Kamervragen over kindermishandeling (ingezonden 5 februari 2019)

Datum 1 april 2019 Betreft Kamervragen over kindermishandeling (ingezonden 5 februari 2019) >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 20018 2500 EA DEN HAAG Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500

Nadere informatie

2010D02442. Lijst van vragen totaal

2010D02442. Lijst van vragen totaal 2010D02442 Lijst van vragen totaal 1 In hoeverre heeft de staatssecretaris jongerenorganisaties betrokken bij de totstandkoming en uitvoering van haar beleid? 2 Welke verband ligt er tussen de brief over

Nadere informatie

Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s!

Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s! ACTIEF VOOR Sportorganisaties Maatschappelijke organisaties Onderwijs Overheden Sport en bewegen binnen het Sociaal Domein Breng beweging in de drie D s! De drie D s Drie transities in het sociale domein:

Nadere informatie

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.

Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze

Nadere informatie

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost

Regionale visie op welzijn. Brabant Noordoost-oost Regionale visie op welzijn Brabant Noordoost-oost Inleiding Als gemeenten willen we samen met burgers, organisaties en instellingen inspelen op de wensen en behoeften van de steeds veranderende samenleving.

Nadere informatie

Multi cultureel samenleven. Themamanager Natascha Mooij

Multi cultureel samenleven. Themamanager Natascha Mooij Multi cultureel samenleven Themamanager Natascha Mooij Aanleiding Motie formatie multiculturele samenleving 1. Handhaven capaciteit. 2. Aan te geven hoe thematiek, bewustzijn met diversiteit in de stad,

Nadere informatie

t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert. Werkplan 2014 Werkplan 2014 Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert. Het werkveld maatschappelijke ondersteuning

Nadere informatie

Advies van de Stedelijke Wmo-Adviesraad Amsterdam over Concept Uitvoeringsprogramma Vrijwillige Inzet. Datum: 2 september 2010

Advies van de Stedelijke Wmo-Adviesraad Amsterdam over Concept Uitvoeringsprogramma Vrijwillige Inzet. Datum: 2 september 2010 Advies van de Stedelijke Wmo-Adviesraad Amsterdam over Concept Uitvoeringsprogramma Vrijwillige Inzet Datum: 2 september 2010 Algemeen Allereerst willen we als Wmo-Adviesraad opmerken dat het uitvoeringsprogramma

Nadere informatie

BoZ! Bewoners op Zuid

BoZ! Bewoners op Zuid BoZ! Bewoners op Zuid Wie zijn wij? Noem ons de ambassadeurs of verbinders op Zuid. We zijn actieve bewoners en ondernemers die zich met plezier en naar eigen vermogen inzetten voor de gebieden IJsselmonde,

Nadere informatie

Bijlage 1 Vragenlijst websurvey

Bijlage 1 Vragenlijst websurvey Bijlage 1 Vragenlijst websurvey Wmo monitor 2011 - uw organisatie Vraag 1 Welk type organisatie vertegenwoordigt u? (meerdere antwoorden mogelijk) Professionele organisaties Welzijnsorganisatie Vrijwilligerscentrale

Nadere informatie

Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties

Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties Protocol omgaan met de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voor vrijwilligersorganisaties 2 Inhoud 1. Inleiding 4 2. Contactpersoon binnen de vrijwilligersorganisatie 6 3. Protocol Omgaan met

Nadere informatie

Eén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals

Eén. contract. Eén. opdracht. Eén. missie. Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén opdracht Eén contract Meer dan 100 partners Meer dan 1000 professionals Eén missie 1 Het gewone leven Vrijwilligers- & Verenigingswerk Ons speelveld Mantelzorg & Welzijn Participatie & Inkomen & Schuldhulpverlening

Nadere informatie

Voorwoord. Hatice Turkmen directeur Stichting LOV

Voorwoord. Hatice Turkmen directeur Stichting LOV 2013 Jaarverslag Voorwoord Het afgelopen jaar hebben we de omslag gemaakt van een uitvoeringsorganisatie naar een ondernemende vrijwilligersorganisatie. Onze enthousiaste vrijwilligers, die een wezenlijk

Nadere informatie

Werkplan. Versie 30 september 2015

Werkplan. Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 Versie 30 september 2015 Werkplan 2016 mfc t Marheem Woord vooraf t Marheem is een brede welzijnsinstelling die gemeentelijk beleid op het gebied van maatschappelijke ondersteuning uitvoert.

Nadere informatie

Schriftelijke vragen aan het college van B&W ex artikel 48 RvO

Schriftelijke vragen aan het college van B&W ex artikel 48 RvO Schriftelijke vragen aan het college van B&W ex artikel 48 RvO Datum indiening 1 : Naam indiener: 2 oktober 2016 Adrie van Erp Onderwerp: Aanpak Eenzaamheid Vraag: Geacht college, Cijfers op basis van

Nadere informatie

- Haarle - Nijverdal Zuid - Nijverdal Noord, Hulsen - Hellendoorn, Hancate, Egede, Eelen en Rhaan - Marle, Daarle, Daarlerveen

- Haarle - Nijverdal Zuid - Nijverdal Noord, Hulsen - Hellendoorn, Hancate, Egede, Eelen en Rhaan - Marle, Daarle, Daarlerveen Woonservicegebieden en Gebiedsgericht werken binnen de gemeente Hellendoorn Samen verder onder de noemer Buurt aan Zet Vastgesteld in de Stuurgroepvergadering Wonen Welzijn Zorg/ Zorgoverleg op 7 maart

Nadere informatie

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling...

1. De Vereniging - in - Context- Scan... 2. 2. Wijk-enquête... 3. 3. De Issue-scan en Stakeholder-Krachtenanalyse... 4. 4. Talentontwikkeling... Meetinstrumenten De meetinstrumenten zijn ondersteunend aan de projecten van De Sportbank en ontwikkeld met de Erasmus Universiteit. Deze instrumenten helpen om op een gefundeerde manier te kijken naar

Nadere informatie

Participatieverslag Nieuw & Anders

Participatieverslag Nieuw & Anders Participatieverslag Nieuw & Anders Op 26 en 31 maart vonden twee bijeenkomsten plaats met de titel Nieuw & Anders plaats. Twee bijeenkomsten die druk bezocht werden door vrijwilligers, verenigingen en

Nadere informatie

Nummer 0, Jaargang 1, Mei 2014. In dit nummer: Lustrumcongres Cedo Nulli: leve de verschillen! Superdiversiteit Diversiteit bestuurt....

Nummer 0, Jaargang 1, Mei 2014. In dit nummer: Lustrumcongres Cedo Nulli: leve de verschillen! Superdiversiteit Diversiteit bestuurt.... Nummer 0, Jaargang 1, Mei 2014 In dit nummer: Lustrumcongres Cedo Nulli: leve de verschillen! Superdiversiteit Diversiteit bestuurt...en meer Rotterdams Kenniscentrum Diversiteit Nieuws Mei 2014 Lustrumcongres

Nadere informatie

Instituut voor Sociale Opleidingen

Instituut voor Sociale Opleidingen Instituut voor Sociale Opleidingen Naar een nieuwe opleiding Social Work In september 2016 start Hogeschool Rotterdam met de nieuwe opleiding Social Work. Dit betekent dat eerstejaars studenten (die in

Nadere informatie

Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979)

Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979) Onderwerp: Inhoudelijk verslag betreffende project migranten vrouwen emancipatie st.kizilpar 2018 (kenmerk ) ( ABBA/VL/7979) 30-12-2018 Den Haag Het st.kizilpar heeft in samenwerking met St.dialooghuis

Nadere informatie

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams

Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling. Sociaal medische contractering Jeugd. Organisatie wijkteams Vangnet 0-99 Onafhankelijke regie Advies en Meldpunt Huiselijk geweld en Kindermishandeling Sociaal medische contractering Jeugd Organisatie wijkteams Lokaal beeld van de transities Wilt u wijkgericht

Nadere informatie

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR

DE BASIS EN SPEERPUNTEN VOOR 1 JAARPLAN 2015 Voorwoord Het jaar 2014 is bijzonder succesvol geweest voor Present Rotterdam. Met succes zijn we op weg naar een stabiele organisatie met vaste partners, hebben we veel groepen vrijwilligers

Nadere informatie

. Pilottraject Stand van zaken. Implementatie v.d. Rotterdamse Meldcode. De uitgangspunten Een actieve code Implementatieplan

. Pilottraject Stand van zaken. Implementatie v.d. Rotterdamse Meldcode. De uitgangspunten Een actieve code Implementatieplan Implementatie Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Kees-Jan Jacobs GGD Rotterdam-Rijnmond Implementatie vd Rotterdamse Meldcode De uitgangspunten Een actieve code Implementatieplan Pilottraject

Nadere informatie

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017

Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 Adviesraad Wmo Arnhem Jaarplan 2017 1 Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord 3 2. Missie, visie en uitgangspunten van de Adviesraad Wmo 2.1 De Verordening adviesraad Wmo 4 2.2 Missie 4 2.3 Visie 4 2.4 Uitgangspunten

Nadere informatie

Voor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij

Voor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij Inspiratie voor hbo zorg en welzijn Informele zorg & Social Work aan de hogeschool Inholland Voor onze opleiding geldt: samenwerken met informele zorg hoort erbij Voor onze opleiding geldt: samenwerken

Nadere informatie

De slimste route? Vormgeven toegang

De slimste route? Vormgeven toegang De slimste route? Vormgeven toegang Grote veranderingen in zorg en ondersteuning Taken vanuit AWBZ, Jeugdzorg, Werk en inkomen. Passend onderwijs (toegang tot onderwijs) De slimste route (voor Hengelo)

Nadere informatie

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS

Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS Gewoon meedoen in je eigen wijk! TOOLKIT VOOR WERKERS December 2012 1 Draaiboek Gewoon meedoen in je wijk! Aanleiding van dit draaiboek Gewoon Meedoen in je wijk is een pilotproject dat in 2010 en 2011

Nadere informatie

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente

Ouderenmishandeling De rol van de gemeente Ouderenmishandeling De rol van de gemeente 11/21/2013 Congres huiselijk geweld 18 november 2013 Programma: Opening Inleiding landelijke aanpak ouderenmishandeling; de meldcode De rol van de gemeente: s-hertogenbosch

Nadere informatie

Thema s voor diversiteitsbeleid. In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen

Thema s voor diversiteitsbeleid. In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen Thema s voor diversiteitsbeleid In de maatschappelijke opvang voor dak- en thuislozen MOVISIE Kennis en advies voor maatschappelijke ontwikkeling MOVISIE verzamelt, ontwikkelt en verspreidt kennis en adviseert

Nadere informatie

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers

Wmo-werkplaats Twente. Scholingshandleiding voor cursist en trainer. Samenwerken met vrijwilligers Wmo-werkplaats Twente Scholingshandleiding voor cursist en trainer Samenwerken met vrijwilligers De vrijwilliger als vanzelfsprekende partner in zorg en welzijnswerk juli 2011 Saxion. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Sociale Wijkteams Zaanstad

Sociale Wijkteams Zaanstad Sociale Wijkteams Zaanstad Simone Veenema Afdelingshoofd Werk & Inkomen Gemeente Zaanstad Hoe past SWT in decentralisatie Pijlers 3 decentralisaties Preventie Eigen verantwoordelijkheid Integrale benadering

Nadere informatie

Investeren in gelijke gezondheidskansen: winst voor meerdere beleidsdomeinen

Investeren in gelijke gezondheidskansen: winst voor meerdere beleidsdomeinen Datum: 19 april 2018 Betreft: informatie voor gemeenteraadsleden Investeren in gelijke gezondheidskansen: winst voor meerdere beleidsdomeinen Beste raadsgriffier, Is uw nieuwe raad bekend met de sociaal

Nadere informatie

Medisch specialist ziekenhuis

Medisch specialist ziekenhuis Factsheet Medisch specialist ziekenhuis en de Jeugdhulp Almere 2015 Gemeenten worden vanaf 2015 verantwoordelijk voor alle jeugdhulp: ondersteuning, hulp en zorg aan jeugdigen en ouders bij opgroei- en

Nadere informatie

: Mw F. Langerak- Oostrom

: Mw F. Langerak- Oostrom RAADSVOORSTEL ter besluitvorming in de raad Datum Forum vergadering : 1 december 2015 Zaaknummer :203787 Datum Raadsvergadering : 14 december 2015 Portefeuillehouder Verantwoordelijk MT-lid : Mw F. Langerak-

Nadere informatie

Raads inforrnatiebrief

Raads inforrnatiebrief gemeente Eindhoven Raadsnummer 07. R2 234. OOI Inboeknummer orbstor8zr Dossiernummer 735.403 z8 augustus zoog Raads inforrnatiebrief Betreft Convenant tussen en de gemeente Eindhoven. 1 Inleiding De Nederlandse

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 januari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 29 januari 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

De Wmo Ontwikkelingen en uitdagingen voor de Wmo-raad

De Wmo Ontwikkelingen en uitdagingen voor de Wmo-raad De Wmo Ontwikkelingen en uitdagingen voor de Wmo-raad September 2010 Doel van de Wmo: Participatie Iedereen moet op eigen wijze mee kunnen doen aan de samenleving 2 Kenmerken van de Wmo - De Wmo is gericht

Nadere informatie

Geef inhoud aan gemeentelijk beleid

Geef inhoud aan gemeentelijk beleid Geef inhoud aan gemeentelijk beleid met kennis, advies en trainingen van MOVISIE Decentralisatie van de jeugdzorg, de overheveling van de functie- begeleiding uit de AWBZ, de komst van de Wet Werken naar

Nadere informatie

Vrijwillige inzet is de basis

Vrijwillige inzet is de basis Vrijwillige inzet is de basis Soms hebben mensen een duwtje in de rug nodig om actief te worden als vrijwilliger. U kunt samen met vrijwilligers en organisaties een belangrijke rol spelen bij het stimuleren

Nadere informatie

Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014.

Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014. Verslag van de bijeenkomst Eenzaamheid en sociaal isolement bij ouderen: de inzet van vrijwilligers, 8 april 2014. Programma: 09.30 uur - Inloop met koffie en thee 10.00 uur - Eenzaamheid en sociaal isolement:

Nadere informatie

Verslag Landelijke Bijeenkomst Expertgroepen 21 november 2013

Verslag Landelijke Bijeenkomst Expertgroepen 21 november 2013 In Nijkerk kwamen op donderdag 21 november 120 leden van de expertgroepen multicultureel vakmanschap (mcv) bijeen. Dagvoorzitter Roy Segers en Sidney Mutueel openen de dag en zij heten allen aanwezigen

Nadere informatie

De Wmo en de decentralisaties

De Wmo en de decentralisaties De Wmo en de decentralisaties Presentatie Alice Makkinga Adviseur programma Aandacht voor Iedereen Inhoud Landelijk programma Aandacht voor iedereen Belangrijke maatschappelijke trends? Belangrijkste wettelijke

Nadere informatie

Diversiteit bloeit! Perspectief. Een nieuwe kijk op integratie en participatie

Diversiteit bloeit! Perspectief. Een nieuwe kijk op integratie en participatie Nieuwsbrief 03, december 2012 Inhoudsopgave Diversiteit bloeit! 1 Perspectief: een nieuwe kijk op integratie en participatie 1 Pakistaanse Rotterdammers aan het woord 2 Diversiteitsbewust vakmanschap 3

Nadere informatie

Actieplan Veilige School 2015-2018

Actieplan Veilige School 2015-2018 Actieplan Veilige School 2015-2018 Inleiding De actieplannen Veilige School 1 van de afgelopen jaren hebben er voor gezorgd dat het onderwerp veiligheid goed op de kaart van het Haagse onderwijs staat.

Nadere informatie

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams

Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Module Samen met jongeren nadenken over werken en leren voor Sociale Wijkteams Tijd: 2 ½ uur Sociale Wijkteam leden Een collectieve leerbijeenkomst staat in het teken van participatie van jongeren die

Nadere informatie

Algemeen profiel bestuurskandidaat

Algemeen profiel bestuurskandidaat Algemeen profiel bestuurskandidaat Ieder bestuurslid heeft functiespecifieke taken. Daarnaast vervult hij taken in het algemeen belang van de afdeling of de regio. Elk bestuurslid is in die optiek bijvoorbeeld

Nadere informatie

Werkplan Stichting Brede Raad Rotterdam

Werkplan Stichting Brede Raad Rotterdam Werkplan 2017 Stichting Brede Raad Rotterdam Rotterdam 26 mei 2016 Werkplan 2017, definitief, onderdeel subsidieaanvraag 2017, Stichting Brede Raad Rotterdam 1. Inhoud 2. Inleiding... 2 Leeswijzer... 2

Nadere informatie

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan.

de veiligheid in de dorpen te behouden en waar mogelijk te versterken en overlast tegen te gaan. Prestatieafspraken Jongeren(opbouw)werk 2012 In de kaders staan de doelstellingen van de productgroepen zoals de gemeente Geldermalsen die kent in het kader van de WMO. Per kader zijn de relevante doelstellingen

Nadere informatie

Oktober Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam

Oktober Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam Oktober 2013 Informatiebijeenkomst Inkoop Langdurige Zorg in Rotterdam Doel informatiebijeenkomst 1. Informeren marktpartijen over inkoopplannen gemeente 2. Toetsen op uitvoerbaarheid 3. Uitnodigen om

Nadere informatie

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven

Sportweetje. Het Katwijkse. sportieve toekomst! naar een. Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven Het Katwijkse Sportweetje Nieuws, trends en tips voor een gezond en sportief verenigingsleven digitale nieuwsbrief voor het verenigingsleven editie 2015.2 klik en lees het artikel van uw interesse volg

Nadere informatie

Zorgpact Teylingen

Zorgpact Teylingen Zorgpact Teylingen 2015-2016 In 2013 zijn de verschillende partijen gestart met het uitvoeren van het Zorgpact. In het Zorgpact werken de gemeente Teylingen, de huisartsen, Woonstichting Vooruitgang, Warmunda,

Nadere informatie

Sociale wijkteams de sleutel in de participatiesamenleving?

Sociale wijkteams de sleutel in de participatiesamenleving? Leer- en ontwikkeltraject Sociale wijkteams de sleutel in de participatiesamenleving? Centrum voor Samenlevingsvraagstukken Marja Jager-Vreugdenhil & Eelke Pruim @SamenViaa Deze workshop: - Over Wmo-werkplaats

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties Schedeldoekshaven

Nadere informatie

Rotterdam, 17 april 2012.

Rotterdam, 17 april 2012. Rotterdam, 17 april 2012. Onderwerp: Beantwoording van de schriftelijke vragen van de raadsleden R. Buijt (Leefbaar Rotterdam) en J.L. Ton (Leefbaar Rotterdam) over vervolgvragen verklaring omtrent gedrag

Nadere informatie

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem

Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Innovatiebudget Sociaal Domein gemeente Arnhem Eind juli is de eerste ronde afgerond voor de besteding van het regionale Innovatiebudget Sociaal Domein. In deze ronde is niet het volledige beschikbare

Nadere informatie

Betekenis voor beroepsonderwijs

Betekenis voor beroepsonderwijs Betekenis voor beroepsonderwijs Paul Vlaar Landelijk overleg Wmo-werkplaatsen Opbouw inleiding Transities sociale domein Wat zijn Wmo-werkplaatsen? Waar zitten werkplaatsen en wat doen zij? Urgentie van

Nadere informatie

Regionale koers beschermd wonen en maatschappelijke opvang U16 gemeenten

Regionale koers beschermd wonen en maatschappelijke opvang U16 gemeenten Raadsvoorstel Voorstelnummer: 2017-084 Houten, 28 november 2017 Onderwerp: Regionale koers beschermd wonen en maatschappelijke opvang U16 gemeenten Beslispunten: 1. De regionale koers maatschappelijke

Nadere informatie

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad

Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad Initiatiefvoorstel aan gemeenteraad n.v.t. W.F. Mulckhuijse (SP), R. Pet (GroenLinks), K.G. van Rijn (PvdA), K. Jongejan (VVD) In te vullen door Raadsgriffie Portefeuillehouder nvt nvt RV-nummer: RV-68/2008

Nadere informatie

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen

Bezoekadres Kenmerk Uw brief Bijlage(n) Maatschappelijke diensttijd, kansen en uitdagingen > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Stimuleringsprogramma lokale aanpak gezondheidsachterstanden

Stimuleringsprogramma lokale aanpak gezondheidsachterstanden Stimuleringsprogramma lokale aanpak gezondheidsachterstanden Inleiding Gezondheid is het belangrijkste dat er is. Ook gemeenten hebben baat bij gezonde en actieve burgers. Ze participeren meer, zijn zelfredzamer,

Nadere informatie

Achtergrondinformatie. Man 2.0. Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen

Achtergrondinformatie. Man 2.0. Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen Achtergrondinformatie Man 2.0 Programma ter bevordering van emancipatie en participatie van sociaal geïsoleerde mannen April 2010 1 Inleiding Het is het Oranje Fonds gebleken dat veel maatschappelijke

Nadere informatie

Memo 2 8 OKT. 2010. Het college /wethouder F. Speel

Memo 2 8 OKT. 2010. Het college /wethouder F. Speel ^ ^ ^ ^ L Ql# II gemeente Zoetermeer Welzijn Beleid Postbus 15 2700 AA Zoetermeer Memo 2 8 OKT. 2010 Aan De leden van de raad Datum Van Het college /wethouder F. Speel Onderwerp Vrijwilligersimpuls 2010-2011

Nadere informatie

Gemeente Haarlem. Retouradres; Stadhuis, Postbus 511 2003 PB Haarlem. Aan de leden van de commissie Samenleving

Gemeente Haarlem. Retouradres; Stadhuis, Postbus 511 2003 PB Haarlem. Aan de leden van de commissie Samenleving Gemeente Haarlem Jack Chr. van der Hoek Wethouder Welzijn, Volksgezondheid, Sport, Dienstverlening & Communicatie Retouradres; Stadhuis, Postbus 511 2003 PB Haarlem Aan de leden van de commissie Samenleving

Nadere informatie

Stichting Al Mohcinine Feijenoord. Beleidsplan 2012-2014

Stichting Al Mohcinine Feijenoord. Beleidsplan 2012-2014 Stichting Al Mohcinine Feijenoord Beleidsplan 2012-2014 1. Het beleidsplan Vrijwilligers van Stichting Al Mohcinine hebben veel geïnvesteerd in het buurt ouders project. Een project die gedragen wordt

Nadere informatie

KWALITEITSNETWERKEN: leren van elkaar. Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen.

KWALITEITSNETWERKEN: leren van elkaar. Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen. KWALITEITSNETWERKEN: leren van elkaar Een methode om de kwaliteit van forensische zorg te verhogen. CONTACT Voor meer informatie over de kwaliteitsnetwerken kunt u contact opnemen met: Diewke de Haen (ddehaen@efp.nl)

Nadere informatie

Handreiking. Randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp

Handreiking. Randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp Handreiking Randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp Woord vooraf Voor u ligt de handreiking randvoorwaarden voor de veiligheid van jeugdigen in de toegang tot jeugdhulp,

Nadere informatie

Samen sterk in het sociaal domein

Samen sterk in het sociaal domein Samen sterk in het sociaal domein Duurzaam organiseren van het sociaal domein door intergemeentelijke samenwerking In dit artikel gaan we in op de meerwaarde van samenwerking tussen gemeenten in het sociaal

Nadere informatie

Vrijwilligerswerk is een instrument geworden voor een bezuinigende overheid aldus socioloog

Vrijwilligerswerk is een instrument geworden voor een bezuinigende overheid aldus socioloog Van: Present Nederland Aan: Programcommissies lokale CDA-afdelingen Datum: mei 2017 Betreft: Vrijwilligers en professionals samen voor goede zorg Het CDA weet als geen andere partij dat vrijwilligers goud

Nadere informatie

Aan burgemeester en wethouders

Aan burgemeester en wethouders Aan burgemeester en wethouders Documentnummer 2016.0.032.999 Coördinerend Portefeuillehouder Zaaknummer 2016-06-00868 Anja Haga Cluster BR Vertrouwelijk Nee Ambtenaar Cees Vermeulen Datum in college 28-06-2016

Nadere informatie

Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van.

Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Presentatie d.d. 23/4/2013 Huis van de Buurt Huis van. Logo Huis van de Buurt Caroline van Gessel, coördinator Huis van de Buurt St. Zorgcentra de Betuwe Stel U wordt nu geboren, hoe zou u de zorg en welzijn

Nadere informatie

Medezeggenschap van Vrijwilligers

Medezeggenschap van Vrijwilligers Terugkoppeling netwerkbijeenkomst 1 december 2014 Medezeggenschap van Vrijwilligers In deze derde en laatste bijeenkomst keken we opnieuw naar verschillende mogelijkheden om meedenken en meepraten van

Nadere informatie

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016

Kwaliteitsvol. jeugdwerk. In vogelvlucht. Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 Kwaliteitsvol jeugdwerk Startmoment traject Jeugdwerk in de Stad Brussel, 27 september 2016 In vogelvlucht Kwaliteitsvol jeugdwerk Toelichting bij de politieke discussie in de EU en het traject van de

Nadere informatie

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1

Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam pagina 1 Werkplan 2015 COC Rotterdam Introductie COC Rotterdam vervult als belangenbehartiger voor de LHBT-gemeenschap al 67 jaar een belangrijke maatschappelijke rol in Rotterdam

Nadere informatie

BOKD Werkplan 2019 Inzet op leefbaarheid en krimp

BOKD Werkplan 2019 Inzet op leefbaarheid en krimp BOKD Werkplan 2019 Inzet op leefbaarheid en krimp Activiteit Product/ resultaat Hoe wordt het resultaat meetbaar gemaakt Op welke wijze wordt het resultaat bereikt Doelgroepen 1. DRENTHE WEET 270 1.1 Informeren

Nadere informatie

Welzijn Nieuwe Stijl Schoonhoven. Eric Lagendijk december 2011

Welzijn Nieuwe Stijl Schoonhoven. Eric Lagendijk december 2011 Welzijn Nieuwe Stijl Schoonhoven Eric Lagendijk december 2011 Programma Wat is Welzijn Nieuwe Stijl (WNS)? Traject Schoonhoven Verkenning welzijnsbeleid Burgerkracht/ Eigen kracht: how to do? Regionale

Nadere informatie

Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net

Traject Tilburg. Aanvragers: Gemeente Tilburg. Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Traject Tilburg Aanvragers: Gemeente Tilburg Adviseur: Monique Postma, Alleato, CMO-net Opgave: Beantwoorde ondersteuningsvraag In Tilburg is het traject Welzijn Nieuwe Stijl onderdeel van een groter programma

Nadere informatie

Activiteiten Jaarverslag 2013

Activiteiten Jaarverslag 2013 Activiteiten Jaarverslag 2013 Inhoudsopgave 1 Een bezoek van de wethouder 2 Project Kunst en Cohesie 3 Bewonersdag 4 Bijeenkomst met de wijkbewoners 5 Burendag 6 Culturele thee avonden 7 De tafel van één

Nadere informatie

VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN

VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN VOORTGEZET ONDERWIJS VOORDEEL ZONDER VOOROORDELEN 1 Algemene informatie Beste docent, Voor u ligt de toolkit die RADAR voor u heeft ontworpen. Vanuit de resultaten van de Diverscity-meter is deze toolkit

Nadere informatie

Nieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud

Nieuwsbrief. Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod. Inhoud Nieuwsbrief Landelijk Implementatieteam Wet Tijdelijk Huisverbod Inhoud Waarom een landelijk implementatieteam 3 Samenstelling en rol implementatieteam 4 Voorlichting, opleiding en training 4 Instrumenten

Nadere informatie

Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking

Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking Wat vinden vrijwilligersprojecten van de samenwerking met gemeenten? Resultaten peiling onder inschrijvingen Meer dan handen vrijwilligersprijzen 2015 en 2016. De Meer dan Handen vrijwilligersprijzen zijn

Nadere informatie

PARTICIPATIERAADHAARLEM

PARTICIPATIERAADHAARLEM Uitkomsten werkgroepen Netwerkbijeenkomst 19 februari 2014 De deelnemers aan de werkgroepen vertegenwoordigen met elkaar het brede sociale domein van Haarlem. Samen met de leden van de Participatieraad

Nadere informatie