PRINTING ARCHITECTURE. Colofon. Product Presentatie 7X660. Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de architectuur. Docent: A.F.W.M.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "PRINTING ARCHITECTURE. Colofon. Product Presentatie 7X660. Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de architectuur. Docent: A.F.W.M."

Transcriptie

1

2 PRINTING ARCHITECTURE Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de architectuur. Colofon Product Presentatie 7X660 Docent: A.F.W.M. Davits Auteur: Amali,N. (Najib) Eindhoven, Januari 2015 TU/e Najib Amali X660 Product Presentation Semester A

3 INHOUDSOPGAVE 1. DE TOEKOMSTIGE BOUWMATERIAAL 5 2. CONTOUR CRAFTING CONCRETE PRINTING D-SHAPE LITERATUURLIJST 29 HOOFDSTUK 1 DE TOEKOMSTIGE BOUWMATERIAAL Onder architecten is 3D printen meer en meer populair geworden in de afgelopen jaren. Hoewel een 3D-printer nog niet in elke kantoor wordt verwacht, zal dat waarschijnlijk in de loop der tijd veranderen. In het ontwerpproces zijn architecten veel tijd kwijt mede doordat er nog steeds handmatige schaalmodellen worden gemaakt met Styrofoam. Om een deel van deze kostbare tijd te besparen, nemen veel ontwerpers de 3D-printing mee in het ontwerpproces. De voornaamste reden is het feit dat een 3D-model, altijd een duidelijker beeld schept van de ruimtes in het ontwerp. 4 5

4 Tijd kost geld Naast de tijdbesparende waarde van het afdrukken van 3D-modellen, kan het voordeel van deze druktechniek ook praktisch gebruikt worden. Het maakt architecten ook mogelijk om met complexere vormen aan de slag te gaan. Nederlandse architecten zijn momenteel bezig met een onderzoek naar deze 3D-druktechnieken voor complexe architectuurmodellen, maar ook als een echte bouwmethode voor in de nabije toekomst. Software Het BIM-model moet onmiddellijk het 3D-printing bestand en daarbij ook alle tekeningen voor de aannemer om te gaan bouwen. Wijzigingen in een ontwerp kunnen daardoor zeer snel gaan op de computer zonder het te merken en bovendien een snelle 3D-print helpt het computer model beter te begrijpen. Voordelen Er zijn verschillende voordelen ten opzichte van een traditionele maquette: het is sneller en daarom ook goedkoper. Natuurlijk kan een architect ook een maquette achterwege laten en vertrouwen op een videopresentatie of een rendering, maar veel mensen vinden het prettig om een fysiek voorwerp te zien. Bovendien is het met de huidige printtechniek ook mogelijk om losse delen van een model te fabriceren. Hierdoor zijn er modellen te bouwen die groter zijn dan de afmetingen van de printer, maar kunnen ook bijvoorbeeld gebouwen worden geprint waarvan het dak of de gevel afneembaar zijn. Op die manier is het model ook van binnen te bekijken. Tegenwoordig is het ook mogelijk om in diverse kleuren te kunnen printen maar is nog niet volledig geoptimaliseerd. 6 7

5 Gooi het in de printer Bedrijven zoeken naar de beperkingen van de uitvoer van stereolithography (STL) bestanden van gemeenschappelijke BIM en CAD- platforms. Deze bestanden worden als basis gebruikt voor het printen van de modellen en dienen geëxporteerd te worden van 3D programma s zoals Autodesk 3DS Max, Auto- CAD en Revit. Het belangrijkste is het maken van een groot model om zo aan klant te laten zien dat er meer nodig is dan alleen maar printen. Kwaliteit is alle tijd Ervaren architecten stellen dat bedrijven dienen te schatten de tijd die nodig is om alle samenhangen taken van 3D-printen te kunnen uitvoeren. De hoeveelheid setup-tijd, prep-tijd, pre-printing tijd and postprinting tijd hangt af van hoe verfijnd je model wilt hebben. Een hoog kwaliteit presentatie model vraagt daarbij fijne assemblage technieken gecombineerd met een goed bewerkte STL-programma, kortom meer tijd. Beperkingen Een andere kwestie is wat er niet afgedrukt kan worden. Dunne plafonds, fijne dragers en delicate vormen kunnen breken door het gewicht van de gedrukte poeder zelf. In veel gevallen kan de renderende model kleine smalle detail vormen niet afdrukken die juist van essentie zijn voor het gebouwontwerp. Volledige vrijheid Zoals we kunnen waarnemen is 3D-printing nu al in staat van aanzienlijke waarde te zijn voor in het dagelijkse werk van een architect. Maar dit is schijnbaar het topje van de ijsberg, slechts een paar technieken zijn momenteel beschikbaar zijn voor desktop 3D-printen. In de komende jaren kunnen we uitgaan van veel verschillende technieken die beschikbaar worden gesteld voor meerdere doelgroepen. Met het lopende onderzoek naar deze printtechnieken en de juiste keuze van materialen, zullen architecten de mogelijkheid krijgen om meer en meer te kunnen ontwerpen. Zij zullen in staat zijn om te kunnen experimenteren met vormen die eerder ondenkbaar waren en zodoende te kunnen vertalen naar werkelijke structuren voor de bouw. Stel je eens voor hoe de wereld eruit zou zien als alle architecten en bouwkundige ingenieurs vrije gedachtes meteen kunnen uitvoeren. Nu de printers steeds goedkoper worden en ontwerpbestanden gratis online te vinden zijn, zal het productieproces democratiseren. Straks kan iedereen zelf zijn eigen schoenen, apparaten, werktuigen, onderdelen en gebruiksvoorwerpen printen. 8 9

6 Additive Manufacturing Additive Manufacturing (AM) staat voor het produceren van producten of onderdelen die laag voor laag worden gebouwd. De informatie die hiervoor nodig is wordt rechtstreeks uit het digitale ontwerp gehaald. Momenteel zijn er 3 belangrijke grootschalige AM- methoden gericht op de bouw: Contour Crafting, Concrete Printing en D-Shape. Deze drie werkwijzen hebben bewezen in staat te zijn grootschalige componenten te kunnen produceren, potentieel voor constructieve bouwtoepassingen. HOOFDSTUK 2 CONTOUR CRAFTING Contour Crafting werd in 1998 ontwikkeld door Behrokh Khoshnevis aan de University of Southern California. Aan de hand van de opkomende 3D-printing, Khoshnevis pioniert in de ontwikkeling van de al bestaande productiemethode AM op een grotere schaal en de invoering ervan in de bouwsector. Zijn technologie functioneert zoals de Fused Deposition Modelling, in de manier waarop het extrudeerde materiaal door een mondstuk in een layer-by-layer mode. In plaats van kunststof, gebruikt het beton als bouwmateriaal. Contour Crafting en Concrete Printing kunnen beide worden gecategoriseerd als op extrusie gebaseerde AM methoden, wat betekent dat ze beide gebruik maken van een extrusie techniek om nat te bouwen materiaal op de gewenste locaties te storten. Deze extrusie gebaseerde methoden zijn sterk afhankelijk van hun mix-design. D-shape onderscheidt zich van de overige twee AM methoden door toepassing van op poeder gebaseerde methode. In de volgende hoofdstukken zal de nadruk liggen op de toepassing van de drie methoden, waarin de printer en de materiaaleigenschappen wordt behandeld

7 Printergrootte De Contour Crafting printer bestaat uit een mondstuk, dat door middel van een systeem in staat is te bewegen in XYZ richting. Transformatie in de X-richting is mogelijk doordat het frame op de rails is gemonteerd. De gantry-system biedt beweging in YZ-richting. De maximale grootte van een afdrukbaar object wordt bepaald door de breedte en hoogte van de printer frame en de lengte van de rails. De afmetingen van de printer worden niet gespecificeerd, maar een indruk van de schaal is in figuur 2.1 te zien. Mobiliteit Contour Crafting toont aan dat de printer is ontworpen om te worden verplaatst, wat ten goede komt op de bouwplaats bijvoorbeeld. Er kan dan per direct worden afgedrukt op het terrein in plaats vanuit het kantoor. Eerdere concepttekeningen laten zien dat een frame is gemonteerd aan een voertuig en deze inzetbaar is. Meer recente beelden tonen een versie va neen balkframe zonder de hechtheid ervan aan een voertuig, weergegevn in figuur 2.2. De printer heeft een licht gewicht, zodat transport en montage door een kleine bemanning kan worden uitgevoerd. Figuur The Contour Crafting gantry systeem. Figuur Enkel mondstuk assemblage. Enkel mondstuk Contour Crafting wordt gekenmerkt door zijn grote mondstuk breedte van 15 mm diameter. Het garandeert dikke lagen en minimaliseert productie tijd. Een tweede onderscheidend kenmerk is de kant waar de troffel aangebracht wordt aan het einde van het mondstuk. Deze troffel is de grens voor het extrusie-materiaal dat een hoge kwaliteit afwerking creëert. De bovenste troffel bevat het geëxtrudeerde materiaal zodat een constante laag hoogte kan worden bereikt. In figuur 2.3 wordt een schematisch voorbeeld gegeven van de extrusiekop met de troffels. De oriëntatie van de troffel kant kan worden veranderd door een regelmechanisme, waar de mogelijkheid ontstaat om hoekige doorsnedes te kunnen afdrukken. Meerdere mondstukken In 2004 werden er ontwikkelingen gedaan voor een ander type mondstuk speciaal voor grootschalige bouwprojecten. Twee identieke mondstukken worden gecombineerd om de contouren van een wand te vervaardigen. Een derde mondstuk in het midden vult de gehele holte met een vulling. Een voorbeeld wordt getoond in figuur 2.4. Een meer recente techniek maakt gebruik van twee dezelfde spuitmonden voor de contouren van een muur. In plaats van een stevige vulling, produceert het een gegolfde interne structuur. Figuur Printer frame bevestigd aan een voertuig. Figuur Zes assen mondstuk

8 Nieuwe ontwikkelingen Een toekomstige kundigheid zal zich richten op een andere aanpak van het produceren van niet-ondersteunde dakconstructies. Deze ontwikkeling is geïnspireerd door de oude techniek van het construeren van koepels en gewelven. Verbeteringen zullen worden gemaakt voor meer flexibele mondstuk positioneringen.een ander materiaal zal in staat zijn een extrusie pad stellen, zoals geïllustreerd in figuur 2.5. Andere ontwikkelingen zullen zich richten op het verbeteren van de efficiëntie van de Contour Crafting proces. Bij het vervaardigen van meerdere woningen of structuren met grotere plattegronden zal het interessant zijn om een systeem te ontwikkelen dat werkt met meerdere printknoppen, gezien de bouwtijd en overige kosten. Figuur Contour Crafting benadering voor dakconstructies. Materiaal Als bouwmateriaal maakt Contour Crafting gebruik van een betonmengsel. Het natte materiaal dat gebruikt wordt in het extrusieproces heeft vier kenmerkende eigenschappen. Het moet zich in een vlotte en betrouwbare wijze bewegen door het leveringssysteem van de printer; de pumpability. Dezelfde gladheid en betrouwbaarheid zijn vereist bij de depositie apparaat, wat bekend staat als de printability. Als derde belangrijke eigenschap, moet het materiaal een bepaalde buildability hebben om weerstand te bieden tegen vervorming onder belasting. Het laatste kenmerk is de open time; dit wordt beschouwd als de periode waarin de hiervoor genoemde functies consistent zijn binnen bepaalde toleranties. Toepassingen van Contour Crafting Contour Crafting hoge vormvrijheid geeft een hoger percentage aan de flexibiliteit van een architectonisch ontwerp. Leidingen voor sanitair en bedrading kunnen meegenomen worden in de ontwerpfase, zodat openingen zijn ingebed in de gelaagde productieproces. Geen mens meer nodig Behrokh Khoshnevis ontwierp een extra functie voor het vervaardigen van volledige woningen. De gelaagde Contour Crafting techniek gecombineerd met een robot picking en een geïntegreerd positioneerarm in dezelfde raamwerk. Deze arm wordt gebruikt voor het oppakken van lateien en balken op de afgedrukte wandconstructies. Een dun paneel kan deze balken bevestigen. Op de top van dit paneel kan het gelaagde druk proces zich voortzetten. Figuur Robot picking. Figuur Een systeem dat met meerdere printers functioneert. Figuur Een systeem dat met meerdere printers functioneert

9 Printen op de maan NASA heeft interesse getoond in Contour Crafting en sinds 2011 begon de financiering van het onderzoek voor de toepassing van Contour Crafting op de maan. De techniek is vooral veelbelovend voor lunar application, want het biedt mogelijkheden voor autonome werking met in-situ middelen, waardoor de mogelijkheid van de bouw op de maan realistisch wordt. Er wordt daarbij onderzoek gedaan naar het gebruik van een nieuw materiaal voor Contour Crafting; Regolith een hoge sterkte beton op basis van maanoppervlak materiaal. HOOFDSTUK 3 CONCRETE PRINTING In 2006 is de ontwikkeling gestart van de productiemethode Concrete Printing op de Loughborough University in het Verenigd Koninkrijk. De Freeform Construction researchteam heeft een multidisciplinaire achtergrond in de materiaalkunde, CAD, architectuur en de bouwtechnologie. Dit onderzoek is gefinancierd door de Britse regering en partijen uit de bouwsector. Concrete Printing kan worden gecategoriseerd als een Fused Deposition Modelling techniek. De werkwijze werkt met een selectieve afzetting van een extrusie materiaal, gebonden aan twee opeenvolgende lagen aan elkaar. Figuur 2.9- Lunar Contour Crafting. Figuur Lunar Contour Crafting

10 Printer Het prototype printer heeft een frame met de afmeting van 5,4 meter lengte met 4,4 meter breedte van 5,4 meter hoogte. Het mondstuk heeft een kleine diameter van 9 mm en de afdruksnelheid is ingesteld op 5 meter per minuut. Concrete Printer heeft geen spaan bevestigd op de pijp waardoor het een geribbeld buitenoppervlak heeft. Nabewerking Voor de fysieke Concrete Printing proces start, begint het bij een 3D CAD-model van een ontworpen gebouwonderdeel. In figxx is er een voorbeeld gegeven van een ontworpen component genaamd Wonder Bench. Zijn architectonische vorm is gekozen om de mogelijkheden en ontwerpvrijheid van Concrete Printing aan te tonen. Op het breedste gedeelte meet de bank een breedte van 0.9 m. Het heeft een lengte van 2,0 m, een hoogte van 0,8 m en weegt ongeveer 1000kg. Figuur Printer Frame. Figuur Printer Frame. Wonder Bench Dit model wordt gesneden in 128 lagen met een vooraf bepaalde dikte van 6 mm. Het Wonder Bench werd bedrukt met een gemiddelde tijd van 20 minuten per laag. Met specifieke software kan een printing path worden genereerd voor elke laag. De meest ideale situatie is wanneer de printingpath continu is. Wanneer het extrusiemateriaal wordt onderbroken, kan een over- of onderloop van het materiaal optreden. Printpath optimalisatie wordt dan toegepast om dit effect te en de printtijd reduceren tot wel 30%. Nadat een geoptimaliseerde printingpath wordt gegenereerd, wordt het bestand geconverteerd naar een afdruk baar script (G-code), zodat het kan worden gelezen door de printer. Levering De Concrete Printer heeft een discontinu materiaal leveringssysteem. Een hopper is gemonteerd bovenop de afgifte apparaat dat functioneert als een buffer. Zodat het materiaal in deze buffer een bepaald niveau bereikt, moet de hopper weer worden aangevuld bij het oplaadpunt. Dit gebeurt door een vulling die zich bevindt aan de buitenzijde van de printer frame. Zodra de hopper gevuld is, zal de afgifte apparaat teruggaan naar de druktafel en wordt het afdrukken voortgezet. De opbouw materiaal wordt geleverd in kleine hoeveelheden en het levering pad wordt kort gehouden om zo van de juiste materiaaleigenschappen verzekerd te zijn

11 Materiaal Omdat Concrete Printing voorwerpen vervaardigt door een nat materiaal extrusieproces, hangt de toepasbaarheid af van het materiaalmengsel. De prestaties van de betonspecie is afhankelijk van de extrudability en buildability, wat in direct verband staat met de workability en de open time. De basis betonmengsel voor Concrete Printing bestaat uit; Materiaal Mix ratio (kg/m3) Zand 1241 Cement 579 Vliegas 165 Silicastof 83 Water 232 De grootte van het zand was beperkt tot een maximum van 2 mm door het kleine mondstuk wat een diameter heeft van 9 mm. Experimenten werden uitgevoerd voor dit basismengsel om de mogelijke configuratie met betrekking tot extrudeerbaarheid vinden. In een later stadium werden vezels, superplacticiser, retarder en een versneller toegevoegd om een hoogwaardig bouwmateriaal te kunnen maken. Sterktespecie Doseringen van deze additieven werden gevarieerd om de optimale extrudeerbaarheid, bouwbaarheid, werkbaarheid en de open tijd. Experimenteren met vezels resulteerde in een polypropyleen microvezel, toegevoegd aan het betonmengsel in een dosering van 1,2 kg/m3. Deze vezels hebben een lengte van 12 mm en een diameter van 0,18 mm. Verschillende ladingrichtingen resulteren in verschillende sterkteuitvoeringen van een gedrukte object. Aan de University of Loughborough werden tests uitgevoerd op materiaaleigenschappen zoals dichtheid en trek-druksterkte. Tests tonen aan dat de dichtheid van de optimale mix hoger is wanneer het goed wordt afgedrukt dan die van een gegoten betonspecie mal, namelijk 2350 kg/m3 respectievelijk 2250kg/m3. Dit wordt veroorzaakt door het zachte trillen van de hopper en het plaatsingssysteem te extruderen van het beton onder een bepaalde druk. Open tijd De tijd tussen het afdrukken van twee opeenvolgende lagen wordt de open tijd genoemd. Tests tonen aan dat wanneer de open tijd minder was dan 15 minuten, dat de in-layer-binding een hogere treksterkte heeft dan de capaciteit van het materiaal zelf. Wanneer de tijd tussen de 2 lagen de 15 minuten overschrijdt, bleek dat alle testmonsters niet de binding creëerde tussen de oude en nieuwe laag. Uiteindelijk kan dit vertaald worden naar een printtijd van maximaal 15 min/dag. Versterking Wapening kan niet alleen toegepast worden door het toevoegen van vezels aan het betonmengsel. Een andere methode wordt mogelijk gemaakt door deze Additive Manufacturing methode. Post-tensioning wapening kan worden ingepast in vides die zijn geïntegreerd in onderdelen van een ontwerp. Deze strategie wordt gedemonstreerd in de vervaardigde Wonder Bench. Figuur Voor aanvang van proces. Figuur Resultaat. Figuur Mechanische eigenschappen specie

12 Secundaire ondersteuning Aan de University van Loughborough is printen met 2 verschillende materialen getest. Naast de materiaal gebruikt voor het printen van de hoofdstructuur, werd een tweede materiaal gebruikt voor de ondersteuning. Gips werd geselecteerd als draagmateriaal vanwege zijn eigenschappen. De kracht is laag genoeg om het een verwijder baar materiaal ervan te maken. De sterkte van gips is hoog genoeg om voldoende draagkracht van het gewicht van de hoofdstructuur te ondersteunen tijden het fabricageproces. Een voordeel van gips is dat het 100% recyclebaar is, waardoor het na verwijdering van de draagconstructie kan worden hergebruikt. Tolerantie Vervaardigen van een structuur met een nat bouwmateriaal kan verschillen veroorzaken tussen de oorspronkelijke CAD-model en de uiteindelijke afgedrukte structuur. Een laserscan techniek wordt dan getest om deze ongelijkheden te bepalen. De tests tonen aan dat de efficiëntie van deze surface-capture methode nog onvoldoende is. HOOFDSTUK 4 D-SHAPE D-Shape is een poeder op basis van Additive Manufacturing methode ontwikkeld door Enrico Dini, ook wel bekend als de man die huizen print. In 2004 patenteerde Dini het 3D full-size gelaagde afdruksysteem die hij ontwikkeld heeft. Later, in 2007, verbeterde hij de methode, door het gebruik van Epoxy hars te ontwikkelen tot een anorganisch chloride gebaseerd bindmiddel. Datzelfde jaar richtte Enrico Dini, Monolite UK Ltd op, een particuliere onderneming met als doel het commercialiseren van D-Shape en het op de markt brengen. Dini begon samen te werken met het European Space Research and Technology Centre, een onderzoek naar de productie van bouwelementen met behulp van D-shape met lunarsoil als bouwmateriaal. Figuur Proces van laserscantechniek op een stervormige CAD-model

13 Printerframe De D-Shape printer werkt als een grote schaal inkjet plotter, maar in plaats van inkt op papier geeft het een vloeistof af op een laag fijn korrelig materiaal. D-Shape werd oorspronkelijk ontworpen als een off-site productieproces, maar kan ook on-site worden gebruikt. De printer bestaat uit een groot lichtgewicht aluminium constructie, voor een eenvoudige setup en transport. Het frame is gemaakt van vier tot de grond bevestigde kolommen zoals weergegeven in figuur 4.1. Een rechthoekig frame in het XY-vlak wordt gemonteerd op deze kolommen. Deze horizontale frame heeft 4 stappenmotoren zodat de beweging over de kolommen in de Z-richting gaan. Het belangrijkste onderdeel van de printer is een bundel met een 6 meter overspanning, bevestigd aan het horizontale frame. Deze bundel heeft 300 mondstukken eraan verbonden en fungeert dus als de printkop van het apparaat. De afstand tussen de mondstukken bedraagt 20 mm, waardoor de bedrukking domein 6 meter is. Figuur D-Shape printer doorsnede

14 Figuur Het drukproces. Nabewerking Voor het drukproces wordt er een 3D-CAD model van de structuur gemaakt. Het volgende stap is het model snijden op een vooraf bepaalde verticale afstand dat overeenkomt met de dikte van de D-shape printlaag. Momenteel de dikte van de D-shape printlaag kan varieren van 5 tot 10 mm. Toekomstige verwachtingen zijn de ontwikkelingen in de richting van een kleinere dikte van 3 mm wat resulteert in een hogere afdrukkwaliteit. De meervoudige vlakke doorsneden zijn ingebed met informatie van gevulde en lege vlakken. Wanneer een doorsnede de ontworpen structuur snijdt, worden de oppervlakken gevuld; de omgeving van de structuur blijft leeg. De verschillende secties worden gesorteerd van het laagste gedeelte tot de bovenste, zodat ze opeenvolgend worden verzonden naar de printer. Figuur 4.2 toont het ontwerp-productieproces van een D-Shape gedrukte structuur genaamd Radiolaria. Levering De eerste stap is het drukproces van de levering van het eerste laag korrelvormige materiaal. Dit wordt gedaan door de printer te ondersteunen met een vakwerkligger. Deze bundel is inwendig hol en gevuld met fijne poeder bouwmateriaal. Met de beweging, een scherp mes aan deze bundel verwijdert het overtollige poeder van een nieuwe laag. Cilindrische rollen aan deze bundel drukken het korrelvormige materiaal waardoor een homogene samengestelde laag ontstaat. Nadat de eerste laag wordt afgezet en gemanipuleerd, kan het vloeibare bindmiddel worden toegevoegd. Dit gebeurt door het gebruik van 300 mondstukken. De balk met de verbonden mondstukken beweegt horizontaal. Volgens het printbestand, zullen de mondstukken vloeibare bindmiddel spuiten op de onderdelen vastgezet moeten worden. Figuur Het leveringsproces. Proces De kloof tussen de mondstukken bedraagt 20 mm en de gemiddelde diameter van een druppel is 5 mm. Daarom kan één laag niet volledig worden afgedrukt in één printsessie. De mondstukken zijn ontworpen om te kunnen bewegen in de Y-richting, de richting dat evenwijdig aan de balk bevestigd is. Dit vergroot immers het druk domein van de sproeiers. Nadat de eerste printsessie in een laag voltooid is, zullen de mondstukken verplaatsen in Y-richting. Wanneer het ontwerp erom vraagt, wordt de volgende afdruksessie binnen in die laag begonnen. Na voltooiing van een laag, wordt het horizontale frame verplaatst naar de erboven. Dit leveringsproces herhaalt zich totdat de laatste laag wordt gefabriceerd

15 Lunar D-Shape ESA begon met de financiering van een onderzoek in 2009, met als doel de mogelijkheden onderzoeken naar het gebruik van D-Shape op de maan. D-Shape is een bijzonder interessante methode vanwege de mogelijkheden van het werken met in-situ materialen en het heeft haar vermogen om effectief grootschalige structuren te printen in één drukproces. Het gebruik van lokale materialen heeft de voorkeur boven het transport van prefab structuren van de aarde naar de maan. Verder onderhoud procedures zouden moeilijker uit te voeren zijn op de bouwplaats. De belangrijkste uitdaging bij het bouwen van een maan-habitat voor de menselijke overlevering, is om de inwoners te beschermen tegen micrometeorieten en straling. Om deze bescherming te creëren dienen de wanden van de structuur voldoende dik gedrukt te zijn. Een levensvatbare wanddikte kan worden bereikt met een dikte tussen de 1000 en 2000mm. Een gedrukte opblaasbare kan gesitueerd worden aan de binnenzijde van de gedrukte structuur om een leefbare sfeer te vormen. Dit concept wordt geillustreerd in figuur 4.4. Het zou interessanter zijn om een kleinere 3D-printer te ontwikkelen, wanneer het gaat het om het vervoer naar de maan, de bouw en de mobiliteit van de printer op de maan. Verdere onderzoek moet worden gedaan naar de opeenhopingen van de materialen rondom en binnen de gebouwde structuur. Figuur 4.4- Lunar D-Shape nederzetting. LITERATUURLIJST Tekst Koppel, J. & Dijck, S., Additive manufacturing of topological optimized beams. Afbeeldingen Koppel, J. & Dijck, S., Additive manufacturing of topological optimized beams

16

PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE. Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de bouwwereld

PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE. Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de bouwwereld PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE Innovaties in het gebruik van 3D-printen in de bouwwereld 1. DE TOEKOMSTIGE BOUWMATERIAAL... 2. CONTOUR CRAFTING... 3.????... 4.????... 5.????... 6.???? Najib Amali

Nadere informatie

PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE. Onderzoek naar het gebruik van 3D-printen binnen de architectuurwereld

PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE. Onderzoek naar het gebruik van 3D-printen binnen de architectuurwereld PRINTING ARCHITECTURE INHOUDSOPGAVE Onderzoek naar het gebruik van 3D-printen binnen de architectuurwereld 1. 3D-PRINTEN ALS TOEKOMSTIGE SLEUTEL ELEMENT 2.... 3.... Najib Amali 7X660 Product Presentation

Nadere informatie

Van lineaire naar circulaire economie Transitie naar een duurzame samenleving versnellen: Visie gedreven Focus op bouw

Van lineaire naar circulaire economie Transitie naar een duurzame samenleving versnellen: Visie gedreven Focus op bouw Transitie naar een duurzame samenleving versnellen: Van lineaire naar circulaire economie Visie gedreven Focus op bouw neutraal en onafhankelijk duurzaamheid en innovatie Advies: 4 doelgroepen overheid,

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR DE MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN EN DUURZAAMHEID VAN 3D GEPRINT BETON

ONDERZOEK NAAR DE MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN EN DUURZAAMHEID VAN 3D GEPRINT BETON VAKGROEP BOUWKUNDIGE CONSTRUCTIES LABORATORIUM MAGNEL VOOR BETONONDERZOEK ONDERZOEK NAAR DE MECHANISCHE EIGENSCHAPPEN EN DUURZAAMHEID VAN 3D GEPRINT BETON Prof. Dr. Ing. Kim VAN TITTELBOOM, Vakgroep Bouwkundige

Nadere informatie

3D PRINTING: De Toekomst

3D PRINTING: De Toekomst 3D PRINTING: De Toekomst 21st eeuw: Revolutie van de technologie! In de 21ste eeuw komen grote wetenschappelijke veranderingen op het gebied van: Communicatie en Internet Micro Electronica Duurzame energie

Nadere informatie

Prefab licht beton PRINS. Prefab licht betonnen gevel elementen. gevel producten

Prefab licht beton PRINS. Prefab licht betonnen gevel elementen. gevel producten Prefab licht beton Prefab licht beton Prefab licht betonnen gevel elementen PRINS gevel producten Thermodur en Prins Gevel Producten De economische oplossing voor uw creatieve vrijheid Thermodur gevel

Nadere informatie

Onderzoek naar mogelijkheden van een nieuwe maakmethode. 3D-printen van betonconstructies

Onderzoek naar mogelijkheden van een nieuwe maakmethode. 3D-printen van betonconstructies 1 Onderzoek naar mogelijkheden van een nieuwe maakmethode 3D-printen van betonconstructies 40 7 2015 3D-printen van betonconstructies prof.dr.ir. Theo Salet TU Eindhoven / Witteveen+Bos Rob Wolfs MSc TU

Nadere informatie

De TRUMPF 3D laser systemen. Van applicatie ontwikkeling tot en met productie

De TRUMPF 3D laser systemen. Van applicatie ontwikkeling tot en met productie De TRUMPF 3D laser systemen STAP IN DE 3D WERELD VAN TRUMPF: Van applicatie ontwikkeling tot en met productie Met de TRUMPF TruLaser Robot en de TRUMPF TruLaser Cell bieden wij u op het gebied van lasersnijden

Nadere informatie

Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen. Een hype of de toekomst?

Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen. Een hype of de toekomst? Artikel / Parametrisch ontwerpen en rekenen Een hype of de toekomst? De manier waarop gebouwen ontworpen worden is in de basis al heel lang hetzelfde. Veranderingen in de werkwijze van constructeurs gaan

Nadere informatie

Welkom! Workshop. 3D printen

Welkom! Workshop. 3D printen Welkom! Workshop Agenda: FabLab+ Wat is 3D? 3D printtechnieken Theorie: aan de slag STAP 1: bekom een 3D bestand STAP 2:.STL bestand maken STAP 3: slice en fixup STAP 4: STAP 5: 3D nabewerken Praktijk:

Nadere informatie

Postbus 58 4200 AB GORINCHEM. Lange Kleiweg 5 Postbus 1090 2280 BC RIJSWIJK. Notified Body Nr.: 1234. Niet-dragende wand met Attema hollewanddozen

Postbus 58 4200 AB GORINCHEM. Lange Kleiweg 5 Postbus 1090 2280 BC RIJSWIJK. Notified Body Nr.: 1234. Niet-dragende wand met Attema hollewanddozen CLASSIFICATIE VAN DE BRANDWERENDHEID VOLGENS EN 13501-2:2007+A1:2009 VAN EEN NIET-DRAGENDE WANDCONSTRUCTIE VOORZIEN VAN HOLLEWANDDOZEN MET VERSCHILLENDE TYPEN BEDRADING Opdrachtgever: Attema B.V. Postbus

Nadere informatie

DUURZAAM BOUW & WOONCONCEPT FAB5+ BOUWEN MET FAB5+

DUURZAAM BOUW & WOONCONCEPT FAB5+ BOUWEN MET FAB5+ DUURZAAM BOUW & WOONCONCEPT FAB5+ BOUWEN MET FAB5+ BOUWEN MET FAB5+ FAB5+ DUURZAAM BOUW & WOONCONCEPT 02 Inhoud Introductie 3 Het 5S-bouwsysteem? 5 Waarom 5S gebruiken? 7 Isolatiewaarde 11 De praktijk

Nadere informatie

Geïsoleerde Dak- en Gevelsystemen. CI/SfB. April 2004. Renovatie. Renoveren met Sandwichpanelen. Insulation Built-in

Geïsoleerde Dak- en Gevelsystemen. CI/SfB. April 2004. Renovatie. Renoveren met Sandwichpanelen. Insulation Built-in Geïsoleerde Dak- en Gevelsystemen CI/SfB (47) Nh2 April 2004 Renovatie Renoveren met Sandwichpanelen Insulation Built-in Renoveren met Sandwichpanelen Aangezien, in tegenstelling tot nieuwbouw, bij renovatie

Nadere informatie

3D- printing. Geschiedenis

3D- printing. Geschiedenis 3D- printing Een 3D-printer is een apparaat dat op basis van digitale "bouwtekeningen" (computerbestanden) min of meer willekeurige driedimensionale objecten kan produceren. Dit gebeurt door het object

Nadere informatie

Zichtbeton is teamwerk! Tim Voets Bouwonderneming Voets Yves Verdickt Inter-Beton

Zichtbeton is teamwerk! Tim Voets Bouwonderneming Voets Yves Verdickt Inter-Beton Tim Voets Bouwonderneming Voets Yves Verdickt Inter-Beton 16/10/2014 1 Nationale dekking Inter-Beton: kerncijfers Marktleider in België Medewerkers 537 Centrales 28 Mixers 252 feurs 40 2 1 Zoveel meer

Nadere informatie

3D-scannen, -frezen en printen: in de restauratie, ook in de bouw?

3D-scannen, -frezen en printen: in de restauratie, ook in de bouw? 3D-scannen, -frezen en printen: in de restauratie, ook in de bouw? Michael de Bouw Laboratorium Renovatie WTCB 25/11/2015 - Pagina 1 Additive manufacturing / 3d-printing Laagsgewijs produceren Gekend voor

Nadere informatie

U kunt zich richten op uw kerntaken! Volledig op elkaar afgestemd en passend casco. Geen werkvoorbereiding, alleen controle op uitgangspunten

U kunt zich richten op uw kerntaken! Volledig op elkaar afgestemd en passend casco. Geen werkvoorbereiding, alleen controle op uitgangspunten Volledig op elkaar afgestemd en passend casco Geen werkvoorbereiding, alleen controle op uitgangspunten Geen faalkosten, geen bouwfouten Geschikt voor enkele en seriematige woningbouw 100% ontzorging voor

Nadere informatie

Ontwerp je eigen prefabhuis

Ontwerp je eigen prefabhuis Ontwerp je eigen prefabhuis Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding Wist jij dat er in Nederland iets meer dan 7 miljoen huizen staan? Tegenwoordig worden de meeste

Nadere informatie

stock building industrie Een nieuwe manier van bouwen

stock building industrie Een nieuwe manier van bouwen stock building Een nieuwe manier van bouwen Onze constructies, gemaakt van constructiestaal, worden voornamelijk gebruikt bij de productie van modulaire mezzaninesystemen, vrijstaande constructies, luifels,

Nadere informatie

doe je samen Prefab houtskeletbouw van topklasse voor de zakelijke markt prefab houtskeletbouw van topklasse

doe je samen Prefab houtskeletbouw van topklasse voor de zakelijke markt prefab houtskeletbouw van topklasse doe je samen Prefab houtskeletbouw van topklasse voor de zakelijke markt prefab houtskeletbouw van topklasse 1. 2. 3. 100% recyclebaar bouwmateriaal uit duurzaam beheerde bossen. Grote maatnauwkeurigheid

Nadere informatie

Holle Wand Massieve Wand SV-vloeren

Holle Wand Massieve Wand SV-vloeren Producten Holle Wand Massieve Wand SV-vloeren Holle Wand Product en toepassing Het Alvon Holle Wand element bestaat uit twee geprefabriceerde schillen die door middel van tralieliggers met elkaar verbonden

Nadere informatie

fundamentele verbetering voor grondgebonden woningbouw

fundamentele verbetering voor grondgebonden woningbouw fundamentele verbetering voor grondgebonden woningbouw KanaalBreedPlaat gecertificeerd KOMO HET BESTE VAN TWEE WERELDEN De KanaalBreedPlaat combineert het beste van de kanaalplaatvloer en de breedplaatvloer.

Nadere informatie

Waarom je laten beperken in je ontwerpmogelijkheden? De kracht van vrijheid. Architectonisch Beton

Waarom je laten beperken in je ontwerpmogelijkheden? De kracht van vrijheid. Architectonisch Beton Waarom je laten beperken in je ontwerpmogelijkheden? De kracht van vrijheid Architectonisch Beton De kracht van vrijheid Wie denkt dat beton saai en grijs is, heeft het mis. Beton is een uitdagend materiaal

Nadere informatie

Brandwerende ventilatieroosters

Brandwerende ventilatieroosters Brandwerende ventilatieroosters Vierkante of rechthoekige brandwerende ventilatieroosters voor verticale of horizontale montage Ronde brandwerende ventilatieroosters voor verticale of horizontale montage

Nadere informatie

Autodesk Digital Prototyping Solution for Industrial Machinery

Autodesk Digital Prototyping Solution for Industrial Machinery Image courtesy of Parker Hannifin Corporation, USA Image courtesy of Engineering Center LTD, Russia Autodesk Digital Prototyping Solution for Industrial Machinery Peter De Strijker Technical Sales Executive

Nadere informatie

Fire Stop Solutions Isolatie Fire Sleeves

Fire Stop Solutions Isolatie Fire Sleeves Fire Stop Solutions Isolatie Fire Sleeves Installatie Instructie Fire Stop Solutions Isolatie sleeves bied tot 2 uur brandweerstand in vloeren en wanden voor afdichtingen van metalen en PVC buizen tot

Nadere informatie

Geluiddempende roosters Maatwerk roosters

Geluiddempende roosters Maatwerk roosters Brandwerende producten Brandwerende kleppen, ventielen en roosters Geluiddempende roosters Maatwerk roosters Specialist in ventilatie Brandwerende kleppen Omschrijving Vlinderbrandkleppen zijn ontworpen

Nadere informatie

LivePanel. Voor een groene wand

LivePanel. Voor een groene wand 6.1.1 LivePanel 3 Voor een groene wand Het gepatenteerde LivePanel systeem van Mobilane is een innovatieve toepassing van verticaal groen. Met 90 jaar ervaring in groen is een uniek systeem ontwikkeld

Nadere informatie

Fabsheet Cura instellen

Fabsheet Cura instellen Fabsheet Cura instellen Cura is het programma dat bij Ultimaker hoort. Hierin kun je allerlei instellingen aanpassen, zoals de afmetingen van de print, de snelheid en de temperatuur. Hieronder staat beschreven

Nadere informatie

Dubbeldek. Hoe een matrix dubbeldek constructie creëren. re!nventing stand building systems

Dubbeldek. Hoe een matrix dubbeldek constructie creëren. re!nventing stand building systems Hoe een matrix dubbeldek constructie creëren re!nventing stand building systems Inleiding De mogelijkheden met het bematrix kadersysteem zijn eindeloos. Er ontbrak echter nog één component: een dubbeldek

Nadere informatie

ALL GREAT WORK START WITH US! Door samenw erking sterk!

ALL GREAT WORK START WITH US! Door samenw erking sterk! ALL GREAT WORK START WITH US! Door samenw erking sterk! Bouwen met lichtmetaal Snelheid Een groot voordeel van lichtmetaal constructie is de hoge snelheid van de bouw. Door middel van het snelle ontwerp,

Nadere informatie

SpeedRoof. Prefab and Industrial. By Lignostone. SpeedRoof B.V. Postbus 89 Mercuriusweg 3 9560 AB Ter Apel

SpeedRoof. Prefab and Industrial. By Lignostone. SpeedRoof B.V. Postbus 89 Mercuriusweg 3 9560 AB Ter Apel B.V. Postbus 89 Mercuriusweg 3 9560 AB Ter Apel By Lignostone tel: +31 (599) 584 344 fax: +31 (599) 584 096 speedroof@lignostone.com www.lignostone.com 2 3 Wij zijn een innoverend bedrijf dat actief is

Nadere informatie

NIEUW! THERMISCH ONDERBROKEN PROFIELEN. NovaClick 1040 LICHTBOUWPANELEN EEN WIND - EN WATERDICHT KUNSTSTOF BEGLAZINGSSYSTEEM

NIEUW! THERMISCH ONDERBROKEN PROFIELEN. NovaClick 1040 LICHTBOUWPANELEN EEN WIND - EN WATERDICHT KUNSTSTOF BEGLAZINGSSYSTEEM NIEUW! THERMISCH ONDERBROKEN PROFIELEN NovaClick 1040 LICHTBOUWPANELEN EEN WIND - EN WATERDICHT KUNSTSTOF BEGLAZINGSSYSTEEM PROJECTBOUW NovaClick 1040 lichtbouwpanelen Een wind - en waterdicht kunststof

Nadere informatie

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie.

Nuon Helianthos. Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. 2 Nuon Helianthos Een doorbraak in zonne-energie. Nuon Helianthos 3 Een duurzame samenleving staat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Een wezenlijke

Nadere informatie

Toelichting bij Interim Advies Nieuwbouw en verbouw

Toelichting bij Interim Advies Nieuwbouw en verbouw Toelichting bij Interim Advies Nieuwbouw en verbouw Loppersum 27 mei 2014 Interim Advies Nieuwbouwconstructies onder aardbevingsbelasting in NO-Nederland 1 Introductie Simon Wijte Werkzaam bij Adviesbureau

Nadere informatie

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt

Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Doel ITANNEX: Verbeteren van de kwaliteit van de bebouwde omgeving en van het proces waarmee het ontworpen, gerealiseerd en beheerd wordt Aannemers Architectenbureaus Ingenieurs- en Adviesbureaus Installateurs

Nadere informatie

Introductie Ultimaker

Introductie Ultimaker 1 Introductie Ultimaker 1. DOEL Het doel van deze workshop is om je te leren de 3D-printer te gebruiken op een veilige manier en zonder de machine te beschadigen. Het doel is NIET om je alle functies van

Nadere informatie

Aanlever Specificaties. www.cardimpulz.nl

Aanlever Specificaties. www.cardimpulz.nl Aanlever Specificaties www.cardimpulz.nl Inhoudsopgave Aanleverspecificaties... 2 Personalisatie... 3 Data aanlevering... 3 Personalisatie mogelijkheden... 4 Thermisch printen... 4 Inkjet printen... 4

Nadere informatie

VS.2. Verticale getrokken voermengwagens

VS.2. Verticale getrokken voermengwagens VS.2 Verticale getrokken voermengwagens MEER DAN 50 JAAR ERVARING 1969 De drang naar innovatie zorgde ervoor dat Sgariboldi in 1969 de eerste voermengwagen ontwikkelde. Vandaag de dag produceert Sgariboldi

Nadere informatie

MONARPLAN. De norm voor kunststof daken. afdichten en beschermen. Onderscheidend. Betrouwbaar. Nederlands product. Flexibel.

MONARPLAN. De norm voor kunststof daken. afdichten en beschermen. Onderscheidend. Betrouwbaar. Nederlands product. Flexibel. MONARPLAN afdichten en beschermen Onderscheidend Betrouwbaar Nederlands product Flexibel Duurzaam De norm voor kunststof daken * Safety overlap: snelvloeiende VARIO-bitumen aangebracht op bovenzijde van

Nadere informatie

2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 PRO 1/10

2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 PRO 1/10 2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 PRO 1/10 Inhoud 1 Werken met Artikelen (pcon.planner PRO)... 3 1.1 Artikel functies op de snelle toegang werkbalk (pcon.planner PRO)... 3 1.2

Nadere informatie

fundamentele verbetering voor woningbouw

fundamentele verbetering voor woningbouw fundamentele verbetering voor woningbouw KanaalBreedPlaat gecertificeerd KOMO Het beste van twee werelden De KanaalBreedPlaat combineert het beste van de kanaalplaatvloer en de breedplaatvloer. De KanaalBreedPlaat

Nadere informatie

Project 3 Beheersen van 3D software

Project 3 Beheersen van 3D software Project 3 Beheersen van 3D software Wat ga je doen? Bij 3D printen komt meer kijken dan alleen het printen zelf. Het allerbelangrijkste is dat de leerlingen om leren gaan met de 3D software. Zonder 3D

Nadere informatie

Mechanica van Materialen: Voorbeeldoefeningen uit de cursus

Mechanica van Materialen: Voorbeeldoefeningen uit de cursus Mechanica van Materialen: Voorbeeldoefeningen uit de cursus Hoofdstuk 1 : Krachten, spanningen en rekken Voorbeeld 1.1 (p. 11) Gegeven is een vakwerk met twee steunpunten A en B. Bereken de reactiekrachten/momenten

Nadere informatie

Specialist in full color 3D-printing

Specialist in full color 3D-printing Specialist in full color 3D-printing Full color 3D-printen De mogelijkheden van 3D-printen zijn bijna onbegrensd, maar velen zijn zich hier nog niet van bewust. Wij hebben ons gespecialiseerd in het full

Nadere informatie

mm. VersiJack. Tegel en vloerdragers

mm. VersiJack. Tegel en vloerdragers 37-1016 mm VersiJack Tegel en vloerdragers Introductie VersiJack gemaakt van hoogwaardig en 100% gerecycled polypropyleen vormt de laatste generatie professionele vloerdragers voor verhoogde tegel -en

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-I

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2002-I Functies In figuur 1 zijn de grafieken getekend van de functies f ( x) = 2x + 12 en g(x) = x 1. figuur 1 P f g O x 4p 1 Los op: f(x) g(x). Rond de getallen in je antwoord die niet geheel zijn af op twee

Nadere informatie

Figuur 1: Kiezen van het Template in sketchup

Figuur 1: Kiezen van het Template in sketchup Tutorial : Tekenen van een Vernier lichtsensorhouder met sketchup. We willen zeer graag de lichtsensor uit deze link (http://www.rhombus.be/contents/nl/d156.html) gebruiken voor het meten van de lichtsterkte

Nadere informatie

Technische gids. Deel 6 Systeembouw - Hoogbouw

Technische gids. Deel 6 Systeembouw - Hoogbouw Technische gids Deel 6 Systeembouw - Hoogbouw Systeembouw - Hoogbouw 6 Systeembouw - Hoogbouw 6.1 Systeembouw Voor grotere gebouwen met meerdere verdiepingen is het mogelijk om op basis van onze standaardproducten,

Nadere informatie

242 Sectionale overheaddeuren

242 Sectionale overheaddeuren INDUSTRIËLE DEUREN Crawford 242 Sectionale overheaddeuren ASSA ABLOY, the global leader in door opening solutions Crawford 242 Sectionale overheaddeuren 2 www.crawfordsolutions.com 3 4 www.crawfordsolutions.com

Nadere informatie

Eenvoudig monteren met bevestigingsprofiel

Eenvoudig monteren met bevestigingsprofiel RolgoRDijNEN Rolgordijn Small RS Het SMALL rolgordijn van M + N Projecten is ontworpen voor rolgordijnen met een kleine roldiameter en biedt een esthetische oplossing voor kleinere ramen. De afmetingen

Nadere informatie

Presentatie 3D Metaal Printen Techniek, (on)mogelijkheden en toepassingen

Presentatie 3D Metaal Printen Techniek, (on)mogelijkheden en toepassingen Presentatie 3D Metaal Printen Techniek, (on)mogelijkheden en toepassingen Hans Derks, Product verantwoordelijke 3D Metaal Printers bij CNC Consult & Automation/Brilliant Technology CNC-Consult: Service

Nadere informatie

Examen HAVO. wiskunde B1,2. tijdvak 1 dinsdag 20 mei uur

Examen HAVO. wiskunde B1,2. tijdvak 1 dinsdag 20 mei uur Examen HAVO 2008 tijdvak 1 dinsdag 20 mei 13.30-16.30 uur wiskunde B1,2 Dit examen bestaat uit 18 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 83 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met

Nadere informatie

Intelligente Portioneer Machine PORTIO

Intelligente Portioneer Machine PORTIO Intelligente Portioneer Machine PORTIO PORTIO Intelligente Portioneer Machine Snijden aan hoge snelheid op vast gewicht of vaste dikte Grote nauwkeurigheid, minimaal verlies Flexibele software Onderhoudsvriendelijk

Nadere informatie

Volgende informatie is op basis van originele Epson labels en inkten. De prijs is ook op basis van advies prijs. Wanneer u dit koopt bij

Volgende informatie is op basis van originele Epson labels en inkten. De prijs is ook op basis van advies prijs. Wanneer u dit koopt bij Volgende informatie is op basis van originele Epson labels en inkten. De prijs is ook op basis van advies prijs. Wanneer u dit koopt bij businesslabels zullen de prijzen dus nog minder zijn. En in combinatie

Nadere informatie

industrieel, flexibel en demontabel bouwen

industrieel, flexibel en demontabel bouwen industrieel, flexibel en demontabel bouwen Een HIGHCARE cleanroom biedt de hoogste kwaliteit zodat u optimaal kunt produceren. Box in box De cleanroom wordt geplaatst in een omgeving die voldoende bescherming

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-I

Eindexamen wiskunde B1-2 havo 2008-I Steeds meer vlees In wordt voor de periode 1960-1996 zowel de graanproductie als de vleesproductie per hoofd van de wereldbevolking weergegeven. Hiervoor worden twee verticale assen gebruikt. De ronde

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde B1,2 (nieuwe stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 27 mei 1.0 16.0 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 88 punten te behalen; het examen bestaat uit 19 vragen.

Nadere informatie

HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID

HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID HOUTSKELET BOUW ONTWERPVRIJHEID 2 4 3 1 5 6 TECHNISCHE VOORDELEN dr. ir. Kurt De Proft, houtskeletbouwspecialist bij het Technisch Centrum der Houtnijverheid: Houtskeletbouw wordt gekenmerkt door een grote

Nadere informatie

Kingspan KS1000 Wall-Lite

Kingspan KS1000 Wall-Lite Duurzame Bouwsystemen Januari 2012 Kingspan KS1000 Wall-Lite Natuurlijk daglichtdoorlatend transparant gevelpaneel Dit papier bestaat voor 80% uit hergebruikt materiaal en 20% uit TCF (Totaal chloorvrij)

Nadere informatie

Beter presteren met glasvezel De Schöck Isokorb CXT

Beter presteren met glasvezel De Schöck Isokorb CXT Beter presteren met glasvezel De Schöck Isokorb CXT Het beste van twee werelden Samen in één product Welkom bij de toekomst van bouwen Duurzaamheid en klimaatbescherming worden steeds belangrijker, en

Nadere informatie

DISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION

DISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION DISTRIBUTIECENTRA SAMEN BOUWEN MET EEN STERKE, BETROUWBARE EN VOORAANSTAANDE PARTNER WWW.VSC.NL VOORTMAN STEEL CONSTRUCTION VOORTMAN INHOUD INHOUD OVER VOORTMAN Pagina 4 DISTRIBUTIECENTRA Pagina 8 ONZE

Nadere informatie

Cassettes. flexible building. sustainable thinking.

Cassettes. flexible building. sustainable thinking. Cassettes flexible building. sustainable thinking. flexible building. sustainable thinking. ALUFORM goes green: bouwen aan duurzaamheid Duurzaamheid en zorg voor mens en milieu zijn stevig verankerd in

Nadere informatie

Hoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten

Hoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten Hoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten Innovatie Event Ki< MPi, NLR MAMTeC, Terneuzen 2 mei 2017 Gerrit Kool: gerrit.kool@nlr.nl Marc de Smit: marc.de.smit@nlr.nl Inhoud Korte inleiding

Nadere informatie

Maatwerk roosters Brandwerende roosters Geluiddempende roosters

Maatwerk roosters Brandwerende roosters Geluiddempende roosters Maatwerk roosters Brandwerende roosters Geluiddempende roosters Specialist in ventilatie Maatwerk roosters U kunt bij ons terecht voor een uitgebreid standaard assortiment ventilatie roosters, gemaakt

Nadere informatie

Bouwplast kunststof panelen. Hygiënische scheidings- en wandpanelen voor moderne stallen

Bouwplast kunststof panelen. Hygiënische scheidings- en wandpanelen voor moderne stallen Bouwplast kunststof panelen Hygiënische scheidings- en wandpanelen voor moderne stallen Bouwplast kunststof panelen voor moderne stalinrichting Bouwplast kunststof panelen: Gemaakt van hoogwaardige grondstoffen

Nadere informatie

ACE Advanced Cost Estimator voor staalconstructies

ACE Advanced Cost Estimator voor staalconstructies Inleiding In dit deel zijn de belangrijkste stappen voor het uitvoeren van een ACE berekening uitgelegd voor een verdiepinggebouw. De nadruk ligt op de volgorde van de commando's. Er zal geen achtergrondinformatie

Nadere informatie

TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak

TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak TRIPLE SOLAR ENERGIEDAK 2.0 WKO balanceren met een aluminium zonthermisch dak Introductie: Het Triple Solar zonthermisch dak (ook wel energiedak genoemd) is speciaal ontwikkeld voor het regenereren, balanceren

Nadere informatie

Akoestisch Comfort. Visueel en akoestisch comfort.

Akoestisch Comfort. Visueel en akoestisch comfort. Akoestisch Comfort Visueel en akoestisch comfort. Akoestisch Comfort Swell Disq Desk Splitt Call Fuze Patch Tone Chat In-Zee. Visueel en akoestisch comfort. Wat doe je met een ruimte? Beter gezegd: wat

Nadere informatie

d MUTE serie Rust doet wonderen.

d MUTE serie Rust doet wonderen. dutchcreen d MUTE serie Rust doet wonderen. Akoestiek is het geluid dat wordt weerkaatst door de wanden van een ruimte. Hoe harder een wand hoe meer weerkaatsing [reflectie] in de ruimte plaatsvindt. Een

Nadere informatie

Workshop Sketchup & 3D printen

Workshop Sketchup & 3D printen 1 Aanvang workshop Workshop Sketchup & 3D printen 1.1 Wat kan ik voor de workshop doen? - Zorg dat de printers voldoende filament hebben. - De geheugenkaarten klaarleggen in de printer. - Een mapje aanmaken

Nadere informatie

Kunststof Warmtewisselaars WWW.POLYCOIL.EU

Kunststof Warmtewisselaars WWW.POLYCOIL.EU Kunststof Warmtewisselaars WWW.POLYCOIL.EU 1 PolyCoil warmtewisselaars De Polycoil warmtewisselaar is een revolutionaire kunststof warmtewisselaar welke is ontwikkeld na jaren van onderzoek door Cesaroni

Nadere informatie

Hemsec SIPs Technische informatie en specificaties

Hemsec SIPs Technische informatie en specificaties Hemsec SIPs Technische informatie en specificaties Hemsec SIPs is een bouwmethode die al meer dan 10 jaar in Engeland wordt toegepast, waarbij hoge isolatiewaarden, een minimaal aantal aan koudebruggen

Nadere informatie

Official Hemsec SIPs Distributor. Hemsec SIPs. Technische informatie en specificaties

Official Hemsec SIPs Distributor. Hemsec SIPs. Technische informatie en specificaties SIPS SUPPLY Official Hemsec SIPs Distributor Hemsec SIPs Technische informatie en specificaties Hemsec SIPs is een bouwmethode die al bijna jaar in Engeland wordt toegepast waarbij hoge isolatiewaarden,

Nadere informatie

Als alles glad moet verlopen. Het nieuwe Brillux pleisterassortiment

Als alles glad moet verlopen. Het nieuwe Brillux pleisterassortiment Als alles glad moet verlopen Het nieuwe Brillux pleisterassortiment Grondig vernieuwd Brillux pleister Achter elk perfect oppervlak gaat een perfecte voorbereiding schuil. Om deze belangrijke werkzaamheden

Nadere informatie

De ijzersterke combinatie voor elk dak

De ijzersterke combinatie voor elk dak Icopal Universal De ijzersterke combinatie voor elk dak Flexibel en licht Eenlaags systeem Veilig verwerkbaar (NEN 6050) Duurzaam Universeel toepasbaar Toepassing van Icopal Universal WS als onderlaag

Nadere informatie

HOOGWAARDIGE PRODUCTEN VOOR DE BOUW ISTALLATIERICHTLIJNEN SUPERQUILT. Meerlaagse isolatiedeken voor gevels. BDA Praktijkbladen

HOOGWAARDIGE PRODUCTEN VOOR DE BOUW ISTALLATIERICHTLIJNEN SUPERQUILT. Meerlaagse isolatiedeken voor gevels. BDA Praktijkbladen HOOGWAARDIGE PRODUCTEN VOOR DE BOUW ISTALLATIERICHTLIJNEN SUPERQUILT Meerlaagse isolatieken voor gevels Voor diverse geveltoepassingen High performance isolatie Voorzien van BDA keur Iaal voor nieuwbouw

Nadere informatie

Installatie instructie voor stalen glijopleggingen met een dubbele gekromde glijoppervlak Type FIP-D. uw bouw onze technologie

Installatie instructie voor stalen glijopleggingen met een dubbele gekromde glijoppervlak Type FIP-D. uw bouw onze technologie Installatie instructie voor stalen glijopleggingen met een dubbele gekromde glijoppervlak Type FIP-D control your solids www.vilton.nl uw bouw onze technologie www.insolids.nl1/7 INHOUDSOPGAVE 1. Doel...3

Nadere informatie

GORDINGEN EN WANDREGELS

GORDINGEN EN WANDREGELS GORDINGEN EN WANDREGELS Verzinkte profielen Index Gordingen 2 Z-gordingen 2 Σ-gordingen 3 Sleeve-stukken 4 Σ-sleeve 4 Dakrand 6 Dakrandprofiel 6 Bevestigingsplaten 7 Geboutte bevestigingsplaat voor type

Nadere informatie

2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 ME 1/8

2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 ME 1/8 2018 EasternGraphics B.V. Benelux Nieuw in pcon.planner 7.7 ME 1/8 Inhoud 1 Nieuwigheden in Import Bestanden... 3 1.1 Verschillende nieuwe import bestanden... 3 1.2 Verbeterde import van 3DS en IFC bestanden...

Nadere informatie

3D-printen. van idee tot tastbaar model. 3D-printen

3D-printen. van idee tot tastbaar model. 3D-printen van idee tot tastbaar model 3D prints zijn gemakkelijk te transporteren en nemen weinig ruimte in beslag, terwijl het detailniveau verrassend hoog is. Voor een chique presentatie worden de modellen vaak

Nadere informatie

Afbeelding 1 t/m 3: Van een nieuwe LEGO serie maakt men eerst een 'artist impression', een schets met allerlei dingen die bij dit thema passen.

Afbeelding 1 t/m 3: Van een nieuwe LEGO serie maakt men eerst een 'artist impression', een schets met allerlei dingen die bij dit thema passen. Stap 1: Ontwerp Elk jaar brengt LEGO honderden nieuwe dozen uit. Dat betekend erg veel werk voor het ontwerpteam. Hieronder zie je wat er allemaal bij komt kijken om een nieuwe LEGO set te maken. Afbeelding

Nadere informatie

MAS KERADE. 09-11 van der breggen architecten

MAS KERADE. 09-11 van der breggen architecten MAS KERADE 09-11 Anders bouwen met Maskerade Kwaliteit Flexibel Gezond Milieubewust Bouwen in Hout Lavendelheide 21 9202 PD Drachten Tel. 0512 53 95 35 Duurzaam Industrieel Scheepmakershaven 29 E 3011

Nadere informatie

3D Printer. Printer + Filament

3D Printer. Printer + Filament 3D Printer Printer + Filament Wat is 3D printen? De UP 3d printer maakt gebruikt van filament (kunststof draad) dat wordt verwarmd tot het vloeibaar is, daarna bouwt de printer in dunne laagjes op een

Nadere informatie

rust en persoonlijke ruimte op elke werkplek Sound and Vision

rust en persoonlijke ruimte op elke werkplek Sound and Vision Sound and Vision rust en persoonlijke ruimte op elke werkplek Geluidsgolven zetten de lucht in beweging, weerkaatsen, worden versterkt of geabsorbeerd. Het gedrag van geluidsgolven bepaalt de akoestische

Nadere informatie

1/4BX C645 I540 SC645

1/4BX C645 I540 SC645 BX Serie sproeidroogsproeiers Sproeidrogen is een van de meest complexe toepassingen met sproeiers in de industrie. De redenen hiervoor zijn de invloeden van de verschillende factoren, zoals het ontwerp

Nadere informatie

Basisbegrippen 3D-tekenen.

Basisbegrippen 3D-tekenen. Basisbegrippen 3D-tekenen. Vroeger was het begrip 3D-tekenen onbestaande en tekende men gewoon in perspectief wanneer er een dieptezicht nodig was. Normaal werd er enkel in 2D getekend, dus enkel de aanzichten.

Nadere informatie

Architectural Façade Solutions OUTSTANDING QUALITY

Architectural Façade Solutions OUTSTANDING QUALITY Architectural Façade Solutions OUTSTANDING QUALITY Architectural Façade Solutions IN HET OOG SPRINGENDE ARCHITECTONISCHE GEVELSYSTEMEN UIT NEDERLAND AFSI, EEN INTRODUCTIE AFS International B.V. is gespecialiseerd

Nadere informatie

1. Werken met StabiCAD V Sparingen... 3. 1.1. Inleiding... 3 1.2. Bouwkundige plattegrond... 3 1.3. Verwante modules... 3

1. Werken met StabiCAD V Sparingen... 3. 1.1. Inleiding... 3 1.2. Bouwkundige plattegrond... 3 1.3. Verwante modules... 3 StabiCAD V Sparingen Inhoudsopgave 1. Werken met StabiCAD V Sparingen... 3 1.1. Inleiding................................................... 3 1.2. Bouwkundige plattegrond.....................................

Nadere informatie

Interieur met potlood of met de computer tekenen?

Interieur met potlood of met de computer tekenen? Interieur met potlood of met de computer tekenen? Het blijft een telkens terugkerende vraag, die slechts beantwoord kan worden door te doen. Het presentatiemiddel dient zo gekozen te worden dat het het

Nadere informatie

GYPTONE D2 SYSTEEM MONTAGEHANDLEIDING. Zeker. BRANDVEILIGHEID Brandklasse A2-s1, d0.

GYPTONE D2 SYSTEEM MONTAGEHANDLEIDING. Zeker. BRANDVEILIGHEID Brandklasse A2-s1, d0. GYPTONE D SYSTEEM MONTAGEHANDLEIDING GYPTONE D SYSTEEM PRODUCTOMSCHRIJVING Gyptone D is een akoestisch systeemplafondpaneel dat verdekt wordt gemonteerd in het Cross-Lock Unipro ophangsysteem. Het plafond

Nadere informatie

Virtueel Bouwen met BIM Serge Lefevere (BOECKX. architecture & engineering)

Virtueel Bouwen met BIM Serge Lefevere (BOECKX. architecture & engineering) Virtueel Bouwen met BIM 1 2 ++ CAD: COMPUTER AIDED DESIGN 2D / 3D ++ Van dom model 3 ++ Naar intelligent model Een Bouwwerk Informatie Model is een informatiemodel dat gemaakt en gebruikt wordt bij een

Nadere informatie

Four Seasons Serres. ieder seizoen zijn charme. serres en serredaken

Four Seasons Serres. ieder seizoen zijn charme. serres en serredaken Four Seasons Serres ieder seizoen zijn charme serres en serredaken Laat uw droom in vervulling gaan... door de natuur in huis te halen. Vanaf nu geniet u van alle seizoenen, het schaduwspel van de zon

Nadere informatie

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl)

Examen HAVO. Wiskunde B (oude stijl) Wiskunde B (oude stijl) Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Maandag 27 mei 1330 1630 uur 20 02 Voor dit examen zijn maximaal 90 punten te behalen; het examen bestaat uit 18 vragen

Nadere informatie

KENNISBANK 2013. BOUWEN MET ZWARE ELEMENTEN: PLN-SYSTEEM Een serie over systeemwoningen -23-

KENNISBANK 2013. BOUWEN MET ZWARE ELEMENTEN: PLN-SYSTEEM Een serie over systeemwoningen -23- 1 Auteur: Haico van Nunen, 11 februari 2013 KENNISBANK 2013 BOUWEN MET ZWARE ELEMENTEN: PLN-SYSTEEM Een serie over systeemwoningen -23- De jaren zestig waren de jaren van de grote bouwopgave. De woningnood

Nadere informatie

Product catalogus: GARSY Contour edging www.garsy.com

Product catalogus: GARSY Contour edging www.garsy.com Stalen edging Product catalogus: GARSY Contour edging 2 Garsy edging...de voordelen zijn overduidelijk Snel en makkelijk te vormen curves Ook perfect voor strakke lijnen Werkt voor alle types ondergrond

Nadere informatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie

Bijl Composiet planken. Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor nieuwbouw en renovatie Bijl Composiet planken Voor nieuwbouw en renovatie BIJL Profi elen produceert sinds 1995 glasvezel versterkte polyester profi elen. Naast vele klantspecifi

Nadere informatie

Fabsheet: Vinylsnijder

Fabsheet: Vinylsnijder Fabsheet: Vinylsnijder Met de vinylsnijder kun je stickers en papier snijden. Het FabLab heeft zelfklevend vinyl op voorraad in diverse kleuren. Zelf folie meenemen kan natuurlijk ook, houd er wel rekening

Nadere informatie