V E R S L A G * * * * * * *

Transcriptie

1 V E R S L A G * * * * * * * van de commissievergadering van de raad van de gemeente Vlagtwedde, gehouden op dinsdag 10 februari 2015 om uur in het gemeentehuis in Sellingen. Voorzitter: Griffier: Aanwezig: Afwezig: Aanwezig: Verslag: L.A.M. Kompier. H.R. Kastermans. 15 leden: R. van Dam (PvdA; plv commissielid), H. Huls (PvdA; plv commissielid), H.A. Meendering (GL; fractievoorzitter), J.G. Sanders (D66; fractievoorzitter), M. Heidekamp-Prins (CDA; fractievoorzitter), H. Hemmen (CDA), H.J. Kuper (CDA), J.J. Wachters (CDA), G.H.M. Heijne (GB; fractievoorzitter), J.H. Brunen (GB), H. van der Goot (GB), P.F.X. Timmermans (GB), E.C. van der Horst (Partij voor de Dieren; fractievoorzitter), H. de Vries (CU; fractievoorzitter) en H.B. Wijnholds (VVD; fractievoorzitter). D.W. Hoftijzer (PvdA; fractievoorzitter), W.J. Eilert (PvdA), R. Joling (PvdA), J.R. Kruiter-Draadjer (GB). Wethouders S. Lok (CDA), W. Potze (PvdA) en F.J. Luth (GB). M. Kinket. 1. Opening. De voorzitter opent de vergadering en heet iedereen van harte welkom. 2. Vaststellen agenda. De agenda wordt ongewijzigd vastgesteld. 3. Spreekrecht burgers (ook over niet geagendeerde onderwerpen). De heer Bergman: Ik stel het zeer op prijs dat uw raad mij de mogelijkheid biedt om in te spreken. Gelet op de tijd heb ik één en ander op schrift gesteld en lees ik dit voor. Ik zal een afschrift ter beschikking stellen aan de griffier. Gaarne vraag ik uw aandacht voor de voorgestelde wijziging van de verordening behandeling bezwaarschriften. Vanaf vorig jaar werkt uw gemeente voor de wet WOZ samen met de gemeente Bellingwedde. Vanaf dat moment geschiedt het horen bij bezwaren in het kader van de wet WOZ net langer door de Belastingkamer maar door een gemeente ambtenaar. Dit is in strijdt met de regels. Deze situatie duurt al een jaar. De leden van de Belastingkamer zijn niet herbenoemd door het college van Burgemeester en Wethouders. De Belastingkamer is daardoor nu feitelijk een lege huls. Het horen is het afgelopen jaar dan ook onrechtmatig uitgevoerd. Dit is onbehoorlijk. Het college had eerst uw toestemming moeten vragen. Zij heeft dit verzuimd. Pagina 1 van 50

2 Ik heb het college en de heffingsambtenaar meermaals gewezen. Het college stelt nu alsnog voor om de Belastingkamer op te heffen. Hiermee gaat een unieke regeling verloren. Tot nu toe moest de heffingskamer zicht bij een WOZ-bezwaar beargumenteerd verweren voor de Belastingkamer. Dit had als groot voordeel dat de hele WOZ-waardering nogmaals kritisch en onafhankelijk werd beoordeeld. Dit is niet langer het geval. De slager keurt vanaf nu zijn eigen vlees. Dit is uiterst ongewenst en is ook nergens voor nodig. Samenwerking met de gemeente Bellingwedde juist een uitgelezen kans om haar dienstverlening te optimaliseren en zich aan te sluiten bij de Belastingkamer. Ook zonder deelname van de gemeente Bellingwedde kan de Belastingkamer gewoon blijven bestaan. Bezwaarafhandeling is immers nog steeds een zelfstandig verantwoordelijkheid van uw gemeente. U zou juist blij moeten zijn met een kritische en onafhankelijke veroordeling van WOZ-bezwaren. Het college wil dit nu zomaar overboord gooien. Uit niets blijkt dat de gevolgen van het afschaffen van de Belastingkamer zijn onderzocht. De voors en tegens worden nergens afgewogen. Het functioneren van de Belastingkamer is niet onderzocht. Nergens blijkt dat er advies van de Bezwaarschriftencommissie is ingewonnen over de voorgenomen afschaffing. Evenmin wordt duidelijk of met de gemeente Bellingwedde is overlegd over het handhaven van de Belastingkamer. Het college heeft gewoon eigenmachtig besloten de Belastingkamer te beëindigen en vraagt hiervoor nu achteraf uw goedkeuring. Zij presenteert dit als een voldongen feit. U mag tekenen bij het kruisje. Dit getuigt niet van behoorlijk bestuur. Er is sprake van een slecht en ondoordacht plan. Ik verzoek u daarom alsnog uw bestuurlijke taak waar te nemen en het college-voorstel af te wijzen. De Belastingkamer dient behouden te blijven. Mevrouw Wijnholds: Op zich geen vraag maar een aantal opmerkingen die de heer Bergman maakt, hadden wij als VVD ook al opgeschreven. Dus daar komen wij straks bij het onderwerp op terug. En dan horen wij wel wat de rest van de raad ervan vindt. De heer Timmermans: Mijn vraag aan de heer Bergman is, u zegt dat het onrechtmatig is maar heeft u het dan ook al voorgelegd aan de rechter? Want u kunt een beroep doen tegen het besluit of bezwaar. De heer Bergman: Ik heb het niet voorgelegd aan de rechter, want in principe is dit ook niet een zaak van een juridische rechtsgang maar een zaak van het klachtrecht. Maar omdat u het eerst behandeld in de gemeenteraad spreek ik eerst in in uw gemeenteraad en lijkt mij dat de gangbare zaak en de gangbare weg. De heer Timmermans: Op het moment dat een besluit is genomen door een niet bevoegd orgaan is het altijd vrij om het voor te leggen aan de rechtbank. De heer Bergman: Maar dan moet ik ook nog steeds bezwaar hebben tegen de WOZ waardering. Anders ga ik een rechtsgang aan om een rechtsgang en dat ben ik niet van plan. En dat zult u met mij eens zijn dat dat ook niet in het belang is van de gemeente. Mevrouw Wijnands: Geachte college en raad. In het midden van onze wijk, tussen de Robert Kochstraat en de Röntgenstraat, zijn in 2010 door Acantus de woningen gesloopt. Sindsdien ligt het braak. Al snel werd het een stortplaats en werd er bijvoorbeeld met quads geracet. In 2012 zijn wij als buurtbewoners met een initiatief gestart om wat met het terrein te doen. In de zomer hebben we een enquête gehouden onder de bewoners van de buurt. Uit deze Pagina 2 van 50

3 enquête kwam naar voren dat er een grote behoefte is aan een speeltuin, trapveld en andere activiteiten voor jong en oud. Onder veel bewoners leeft al geruime tijd de wens om een speelterrein te realiseren. Daarom hebben we een buurtspeeltuinvereniging Troapel in april 2013 opgericht. Deze vereniging maakt zich hard voor het inrichten van het braakliggend perceel als multifunctioneel terrein voor zowel jong als oud. Als vereniging hebben we toen actie richting de gemeente Vlagtwedde en Acantus (woningcorporatie) genomen. Iedereen in een grote straal heeft mogen en kunnen meedenken over het inrichten van het terrein. Wij als buurtspeeltuinvereniging hebben de gemeente om hulp gevraagd hoe onze plannen uit te werken. Door de gemeente en Acantus is dit initiatief goed ontvangen en we hebben al onze ideeën en wensen voorgelegd. De gemeente heeft toen Leonoor (van Arcadis) ingehuurd om onze ideeën uit te werken. Alle wensen en ideeën van de bewoners hebben we in het plan kunnen inpassen. Het plan wat we hebben uitgewerkt kunnen we grotendeels zelf uitvoeren. Maar het terrein bleek niet geschikt te zijn voor onze plannen. We hopen dan ook dat de gemeente het terrein voor ons geschikt wil maken. Als de gemeente Vlagtwedde bereidt is om het terrein zodanig in te richten, dan kunnen wij het terrein verder inrichten. Om de speeltoestellen te kunnen bekostigen schrijven wij fondsen aan, zoals bijvoorbeeld Jantje Beton, Oranjefonds, etc. Wij willen plaatselijke bedrijven zoals bijvoorbeeld Hamminga vragen om beplanting te sponsoren. Ook willen we tv programma s zoals Eigen Huis en Tuin vragen om mee te helpen met het aanleggen van beplanting e.d. Door zelfredzaamheid kunnen we ook een fors bedrag besparen. Bovendien vergroot je de gemeenschapszin door gezamenlijk de handen uit de mouwen te steken. Zoals u hoort zijn we zeer enthousiast en doen wij al het mogelijke om geldstromen te genereren voor ons project. Wij hebben zelf ook al acties gevoerd voor de inrichting van het terrein, zoals: - een braderie in Ter Apel met het verkopen van privéspullen, om een startkapitaal te genereren voor de toen nog op te richten buurtvereniging; - twee succesvolle lege statiegeldflessenacties gehouden; - donateurs en leden geworven; - de nationale buitenspeeldag georganiseerd in Ter Apel op het terrein, met een opkomst van bijna 100 kinderen; - ook op het terrein een kerstborrel georganiseerd, die ondanks het slechte weer ook goed bezocht werd; - in september 2014 een inloopmiddag gehouden alwaar men kon kiezen uit de diverse ontwerpen die op panelen geshowd werken. Ook kon men op- en aanmerkingen en ideeën kwijt. Op deze middag was de belangstelling en enthousiasme zeer groot, met gelijk een heleboel toezeggingen om mee te helpen het terrein te onderhouden. De kinderen zijn deze middag in de gelegenheid gesteld om onder het genot van een beker ranja en spekjes een keuze te maken voor de door hun gewenste toestellen; - een buurman heeft speciaal voor het trapveldje zoals die er nu ligt een zitmaaier aangeschaft om het gras te onderhouden. U begrijpt vast wel dat er behoorlijk wat privégeld is ingestoken om het project op te kunnen starten. Nog een kleine aantekening is de snelheid van de auto s. Aan de overkant van de Bekenkampstraat wonen veel kinderen. Graag zouden wij zien dat ook deze kinderen veilig naar en van het speelterrein kunnen lopen. Ook het terugdringen van de snelheid in de straten rondom het speelterrein staat hoog op ons verlanglijstje. Bijvoorbeeld (indien mogelijk) door het plaatsen van bloembakken of een 30 km zone. Pagina 3 van 50

4 Wij zijn vooral trots op ons project en enthousiast, mede omdat we alle wensen er in hebben kunnen verwerken van zowel jong als oud. Als ons project gerealiseerd kan worden biedt het ons mogelijkheden om meerdere activiteiten te organiseren zowel op als rondom het terrein. Hopelijk wordt u als raadslid ook aangestoken door ons enthousiasme. Wij vragen bij deze dan ook namens alle betrokken burgers de steun en stem van u als raadslid om ons project te kunnen laten doorgaan. Wij zullen u namens alle betrokkenen er zeer dankbaar voor zijn. Bedankt voor de spreektijd. Mevrouw Wijnholds: Wij hebben uiteraard de tekeningen al bekeken. En dan legt u eigenlijk een min of meer traditionele speeltuin aan. Is er wel eens aan gedacht om hier natuurlijk te spelen om daar naar te kijken. Mevrouw Wijnands: Ja dat klopt en wij hebben dus ook voor een houtsoort gekozen en niet voor plastic en dat soort dingen. Dus wij hebben dat daadwerkelijk ook meegenomen in ons besluit. Het is eigenlijk allemaal wel een beetje natuurlijk spelen. Mevrouw Wijnholds: Maar natuurlijk spelen is meer. Dat je dus niet echt speeltoestellen hebt maar bijvoorbeeld bomen enzo wat je gebruikt. Dat is meer het echte natuurlijk spelen. Maar het is in ieder geval mooi om te zien dat het met hout gedaan is dat het wel natuurlijk lijkt. Maar met natuurlijk spelen bedoelde ik dus wat anders mee. Mevrouw Wijnands: Ja dat klopt alleen moet je dan wel aan een aantal eisen voldoen in verband met veiligheid van kinderen. Het moet namelijk wel gekeurd zijn. En als je een boom omzaagd en neerlegt dan is het niet goedgekeurd. De heer De Vries: Heb ik uit uw inleiding begrepen dat er een plan is voor fondsenwerving maar dat de fondsen nog geworven moeten worden? Mevrouw Wijnands: Ja dat klopt want wij kunnen de fondsen aanschrijven. Stel dat ze vrij snel reageren dat het geld dus toegekend wordt, moeten we het binnen een half jaar realiseren om de speeltuin daar ook daadwerkelijk neer te zetten. En aangezien onze grond niet klaar is kunnen we dat niet binnen een half jaar realiseren. Dus vandaar dat ze nog niet aangeschreven zijn. De heer De Vries: U bent dus ook wel een beetje teleurgesteld dat u al twee jaar met dat initiatief bezig bent? Mevrouw Wijnands: Ja eigenlijk wel. De heer Wachters: Wanneer is de opening. Mevrouw Wijnands: Het liefst morgen. Het ligt eraan zo snel als de grond klaar is kunnen wij verder. En wij hopen eigenlijk dit jaar het klaar te hebben. De heer Wachters: Succes. Mevrouw Wijnands: Dank u. Pagina 4 van 50

5 Mevrouw Hemmen: Allereerst hartstikke bedankt voor het enthousiaste verhaal. U geeft aan dat de grond met name een probleem is, kunt u dat nog nader toelichten? Mevrouw Wijnands: Ja er zitten behoorlijk wat kuilen en gaten in, de drainage is niet goed en daardoor moet de grond dus aangepast worden. De heer Meendering: Een enthousiast verhaal absoluut. En dat het zo breed gedragen wordt in de buurt is alleen maar heel goed denk ik. Twee concrete vragen over de vereniging. Kunt u aangeven hoeveel leden de vereniging heeft? En hoeveel bestuursleden er op dit moment zijn? Zodat we even een beeld krijgen van de omvang van die vereniging en hoe het georganiseerd is. Mevrouw Wijnands: Het dagelijks bestuur bestaat op dit moment uit 3 mensen voorzitter, penningmeester en de secretaris. En we hebben wat andere meedenkende leden. De heer Meendering: Maar het aantal contributie betalende leden is daar zicht op? Mevrouw Wijnands: Dat weet ik zo niet. 4. Vragenronde commissieleden. De heer De Vries: De vraag gaat over de ouderbijdrage voor de jeugd GGZ. Ik heb vanuit de ChristenUnie landelijk aangereikt gekregen dat het op sommige plekken tot zorgmijding lijdt. Ik herinner mij aan de discussie over de zorg waarbij ik dus aandacht heb gevraagd voor cliëntondersteuning. De vraag is eigenlijk, is hier een beeld in Vlagtwedde dat er mensen zorg mijden vanwege de ouderbijdrage? En een aanvullende vraag is, hoe zit het met die cliëntenondersteuning is die erop gericht om zorgmijders op te sporen? Mevrouw Van der Horst: Bij de wekelijkse post waren voor ons 2 interessante brieven. De ene brief is van mevrouw Verwijs over het vuurwerk. Ten eerste het is fijn dat het plan zo bloot ligt zodat ik het nog eens goed heb kunnen nalezen dat er ook erg veel goede afspraken zijn gemaakt. En ik ben blij dat we op de agenda hebben gezet dat dit onderwerp nog eens terugkomt zodat wij allemaal aanvullingen kunnen leveren. Dan kom ik bij nummer 13 dat is een brief over plastic en de draagtassen. Ik vind het een hele interessante brief omdat er nogal wat discussie is over welk vuilnis het meeste ellende aan het milieu veroorzaakt. En er zijn nog steeds wisselende onderzoeken. Nu blijkt dus plastic minder erg te zijn dan bepaalde stoffen die eerst gekozen werden. Misschien kunnen we daar nog een stukje van meenemen in onze discussie over ons afval? Dat was over de wekelijkse post. En dan heb ik nog 1 puntje. Er stond in de krant een artikel over een groot bedrag dat in onze collega provincie of collega gemeente openstond bij uitkeringen en dat men scherp gaat toezien op wat er allemaal nog binnengehaald zou moeten worden en wat er ontbreekt. Staat onze gemeente daar heel anders in of moeten wij ook dat soort maatregelen treffen. Of krijgen we daar nog reacties op van wij zien het ook zo of juist niet. Daar ben ik wel benieuwd naar. De heer Timmermans: In november hebben wij hier gesproken over de PGB's en toen hebben wij onze zorgen uitgesproken over de rol van de sociale verzekeringsbank en over de problemen die wij voorzagen. De portefeuillehouder voorzag de problemen niet en die zei Pagina 5 van 50

6 dat alles prima geregeld was. Daarbij bijgestaan door zijn ambtenaren. En dat blijkt dus in de tussentijd niet zo heel erg goed geregeld te zijn en de problemen bij de sociale verzekeringsbank ten aanzien van de uitvoering van de PGB's is enorm. Wat wij graag willen weten is, hoeveel probleemgevallen met een PGB verstrekking doorgeefluik van een sociale verzekeringsbank zijn er hier bekend bij het college? En zo ja is het college bereidt om die probleemgevallen de helpende hand te bieden? De heer Heijne: De vorige raadsperiode werden wij regelmatig op de hoogte gehouden. Het ligt mij bij dat het maandelijks was hoeveel mensen die geen werk hebben bekend zijn in deze gemeente. Dit is mijn vraag eigenlijk naar aanleiding van dat wij 814 werkzoekenden hebben in deze gemeente. Ik neem aan dat zij natuurlijk niet allemaal een uitkering krijgen maar het zijn werkzoekenden. Maar ligt mij bij dat in het verleden daar regelmatig met cijfers werd bijgehouden hoeveel mensen hebben wij in de kaartenbak. Die zou ik graag weer terug willen zien. De heer Brunen: Ik heb eigenlijk 2 vragen. De eerste vraag gaat over een ledenbrief van de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Die aandacht vragen over de verdeling van de budgetten van het sociaal domein. Die verdeling gebeurt nu aan de hand van het zorggebruik van 2012 en Maar in 2016 wordt dit stapsgewijs vervangen. Op 5 maart organiseert de VNG een laatste verdiepingsbijeenkomst in Den Haag. Mijn vraag is, hoe staat de gemeente Vlagtwedde hierin? Gaan wij hier wat mee doen? Is er een vertegenwoordiging van de gemeente hier aanwezig? Het is toch heel belangrijk gezien dit onderwerp. Mijn tweede vraag is, wat is het standpunt van het college betreffende de aangekondigde boringen van de NAM? Die gaan waarschijnlijk opnieuw een boring doen in Blijham. Dat is in onze gemeente in oprichting onze gemeente Westerwolde. Dus ik zou toch wel graag het standpunt van het college willen weten hierin. Wethouder Potze: De heer de Vries van de ChristenUnie heeft mij een aantal vragen gesteld. Deels over de ouderbijdrage in de jeugd GGZ en deels over de cliëntondersteuning. En ik neem aan dat dat dezelfde vragen zijn die hij inmiddels ook schriftelijk bij ons als college heeft ingediend. Mijn vraag is even of hij die vragen schriftelijk beantwoord wil hebben vanuit het college of dat wij nu antwoord moeten geven op de vragen die daar in ieder geval instaan. Want het raakt ook een vraag die hij nu hier neerlegd. De heer De Vries: Het was mijn bedoeling om de twee vragen die ik schriftelijk ingediend heb even mondeling samen te vatten. Mochten die beantwoord kunnen worden dan ben ik daar gelukkig mee. Wethouder Potze: Eerste vraag van de heer de Vries was wat wij als college ervan vinden dat er signalen zijn die erop wijzen dat de ouderbijdrage een drempel op kan werpen om hulp te vragen. Dat is op zich zorgelijk dat die signalen er zijn. Vandaar dat onze staatssecretaris Van Rijn ook onderzoek heeft ingesteld. En wij wachten dat onderzoek af. Maar laat helder zijn dat voor ons de ouderbijdrage nooit een belemmering mag zijn om de juiste zorg aan jongeren te verlenen. Dus daar mag dat zeker niet in de weg staan. En dan kom ik direct bij uw tweede vraag, in hoeverre speelt dat in de gemeente Vlagtwedde? Vanuit de oude situatie waren er 7 situaties waarin een ouderbijdrage gevraagd werd die werden dus ook onder de oude wet al gevraagd. Daar waren geen problemen die verwachten wij op dit moment ook niet. Onder de nieuwe wet is inmiddels 1 concrete situatie in onze gemeente Pagina 6 van 50

7 waarbij de ouderbijdrage wellicht een probleem zou kunnen zijn. Daar zijn we natuurlijk mee in gesprek om te kijken hoe we dat kunnen gaan oplossen. Want uw stelling in de vraag dat wij als gemeente zouden kunnen overgaan tot opschorting van het vragen van de ouderbijdrage, die is niet juist, want er is gewoon een wettelijke verplichting tot het opleggen van een ouderbijdrage. En het artikel wat u daarbij noemde is niet 823 lid 5 van de jeugdwet daarin wordt niet de gemeente genoemd maar de organisatie die vanuit het Rijk opdracht gekregen heeft om de ouderbijdrage te innen dat is het CAK. En het CAK bepaald aan de hand van een aantal criteria of er een ouderbijdrage gevraagd kan worden. Die heeft ook inzichtelijk hoeveel bijdrages mensen zelf al betalen eventueel voor andere voorzieningen. Als zij tot de conclusie komen dat er geen ouderbijdrage gevraagd zou moeten worden dan is dat besluit bij hun. Wij kunnen als college dat niet doen. Wij wachten in dat kader wel het debat af wat momenteel in de Tweede Kamer gevoerd wordt over de ouderbijdrage. Want daar hoort een keus gemaakt te worden. En op de vraag op welke wijze wij communiceren met de raad, wij zijn altijd bereid en volgens mij kent de raad ons ook zo dat wij altijd actief een aantal dingen informeren aan de raad en dat zal ook op dit punt zo zijn. Maar wij gaan dus niet over tot opschorting op dit moment van de ouderbijdrage. Dan ten aanzien van de cliëntondersteuning. Daarvan heeft u als raad het continuïteitsarrangement MEE goedgekeurd waar wij 1,2 FTE cliëntondersteuning krijgen, 44 uur op dit moment verdeeld over 3 medewerkers. Die hebben wij niet bij ons WMO team ondergebracht maar bij Rzijn om onafhankelijkheid zo optimaal mogelijk te gaan organiseren. Die zijn altijd beschikbaar voor mensen die een keukentafelgesprek moeten gaan voeren en dan kan men dus het beroep doen op de onafhankelijke cliëntondersteuning. Voor een deel weet men de weg naar Rzijn al te vinden omdat de cliëntondersteuning voor ouderen daar sowieso natuurlijk al lag bij onze ouderenadviseurs. Dus zo is de cliëntondersteuning in onze gemeente georganiseerd. De heer Timmermans vraagt naar de PGB's. En hij gaf aan dat de portefeuillehouder had aangegeven dat alles goed zou gaan. Dat gold uiteraard voor dat gedeelte wat ook direct tot onze verantwoordelijkheid ligt, namelijk het op tijd aanleveren van alle gegevens bij de sociale verzekeringsbank. Dat heb ik toegezegd en dat is ook gerealiseerd. Het enige is en dat is natuurlijk landelijk een issue dat er bij de sociale verzekeringsbank de nodige problemen zijn. De vraag is nu concreet, hoeveel probleemgevallen zijn er vanuit de gemeente Vlagtwedde bekend, op dit moment zijn mij er in ieder geval 2 concreet bekend die ook onmiddellijk opgelost zijn. Als mensen de gemeente Vlagtwedde niet zelf benaderen dan is bij ons deze problematiek niet bekend. Ik hoor ook een aantal mensen zeggen, wij krijgen geen geld meer vanuit de gemeente van onze PGB. Dat is op zich natuurlijk juist, want het gaat nu via de sociale verzekeringsbank rechtstreeks naar de zorgaanbieder en mensen krijgen dat niet meer zelf op hun rekening. En zijn wij bereid de helpende hand te bieden? Ja op het moment dat mensen zich in contact stellen met de gemeente zullen wij onmiddellijk contact hebben met de sociale verzekeringsbank om problemen adequaat op te lossen. Mensen weten ons over het algemeen goed te vinden. Dus ook als ze hier een probleem zouden hebben wordt dat wel bij ons bekend. Maar dat zijn concreet dus even 2 gevallen die contact hebben gehad met de gemeente en dat is opgelost. Dan naar aanleiding van de ledenbrief van de VNG en volgens mij de vraag of wij 5 maart ook naar Den Haag gaan. Wij gaan 5 maart niet naar Den Haag wel hebben wij natuurlijk contact met de VNG over het objectief verdeelmodel. Wat voor consequenties dat precies heeft dat is niet helemaal helder. Wij hebben volgende week vrijdag overleg met de portefeuillehouders zorg op dit punt. En vanuit onze gemeente zal in ieder geval worden aangegeven dat het budget wat wij provinciebreed ontvangen op dit moment wel lijdend Pagina 7 van 50

8 moet zijn. Dat het niet zo kan zijn dat daar gemeentes echt hele grote nadelige gevolgen van ondervinden als er een ander verdeelmodel zou worden gekozen. Overigens gaat het wel heel geleidelijk, worden er stapjes gemaakt om dat verdeelmodel aan te passen. En welke gevolgen dat per gemeente exact heeft is nog niet bekend. Maar vanuit de provincie is er wel 1 iemand die daar gesprekspartner van de VNG is. Wethouder Lok: Mevrouw van der Horst had een vraag over een brief die was binnen gekomen over plastic draagzakken en of dat mee kan worden genomen in de opdracht aan de Jonge milieuadvies voor wat betreft het nieuwe afvalbeleidsplan. Het lijkt mij goed om dat soort dingen mee te nemen. Plastic is sowieso een item dus waarom de draagtassen dan niet. De tweede vraag van mevrouw van der Horst betrof een artikel uit een krant. De vraag aan de hand van dat artikel was dat er bij gemeente een groot bedrag aan uitkeringen nog openstonden? Dat begrijp ik. Mevrouw Van der Horst: Er stond dat in de gemeente Bellingwedde dus een enorm bedrag tekort is gekomen, omdat met uitkeringen dingen mis zijn gegaan dus ze gaan nu scherper controle houden. Omdat ze daar nu pas achter komen dat ze dat bedrag missen. En ik dacht we gaan samenwerken, heeft dat voor ons nog consequenties? Hoe staan wij er eigenlijk voor is dat bij ons ook gebeurt? Wethouder Lok: Het is mij nu duidelijk. Zij gaan meer handhaven op uitkeringen en kijken of de uitkeringen inderdaad rechtmatig verstrekt worden. Wij hebben daar niet herleidbaar verliezen op geleden. We hebben wel gezegd samen met Bellingwedde we deden dat altijd al maar dat we een extra traject inzetten om de handhaving op rechtmatige uitkeringen te verscherpen. Dat is de bedoeling. Dan heb ik nog een vraag van de heer Heijne over werkzoekenden. 800 werkzoekenden in onze gemeente gelukkig zijn dat geen 800 mensen die in de bijstand zitten. Daar zit een heel groot verschil in. De heer Heijne noemt dat dat maandelijks hier in de raad werd gerapporteerd hoeveel werkzoekenden er in de kaartenbak zaten. Ik kan mij dat niet herinneren, maar uiteraard is het college bereid altijd volledige openheid en informatie te geven aan de raad zoals zij dat wenst. Wij hebben bijvoorbeeld in de werkgroep sociaal domein afgesproken dat we op alle drie decentralisaties de beide die bij collega Potze zijn en de participatie die bij mij is dat we daar in elke werkgroep een overzicht zullen leveren van hoe verlopen nu de cijfers, wat zijn nu de kengetallen, hoe verlopen de budgetten, hoe verloopt het aantal werkzoekenden, of het aantal mensen wat nog in de bijstand zit, waar zijn die terecht gekomen. Dus dat soort informatie hebben we afgesproken in de werkgroep sociaal domein zal daar elk kwartaal gedeeld worden en dat gaat dan ook naar de hele raad in principe. Dus in die zin zult u die informatie krijgen. Dan heb ik nog 1 vraag over de boringen. Wij hebben nog niet bepaald wie boringen in de portefeuille heeft geloof ik. Maar goed windmolens zit er bij mij ook in dus je kunt zeggen misschien heeft het milieuaspecten. Maar ik denk dat ik een duidelijk antwoord kan geven dat wij als college nog geen standpunt hebben ingenomen voor wat betreft de boringen in Blijham. De heer Brunen: Dan heb ik nog een vraag, want het baart ons zeer grote zorgen. Als wij kijken in de rest van onze provincie wat voor problemen er allemaal zijn dan zou ik hier toch wel graag een termijn aan verbinden wanneer hier een duidelijke uitspraak over komt. Pagina 8 van 50

9 Wethouder Lok: Ik begrijp dat de raad behoefte heeft aan een standpunt van het college voor wat betreft de gasboringen. Ik ga ervan uit dat dat breed gedragen wordt. Mevrouw Wijnholds: Het lijkt mij logisch om de stand van de raad te weten dan de stand van het college in dit soort gevallen. De voorzitter: Ik zou me kunnen voorstellen dat we eerst wat informatie inwinnen. Wethouder Lok: Dat lijkt mij goed. De voorzitter: Ik stel voor dat het college wat informatie inwint en daarmee terugkomt naar u als raad en dat u vervolgens op basis daarvan een standpunt in kunt nemen. De heer Heijne: Natuurlijk samen met de buurgemeenten. Dat is eigenlijk meer de achterliggende gedachte. 5. Bestuurlijke informatie. Er is geen bestuurlijke informatie. 6. Vaststellen verslag commissievergadering 13 januari Mevrouw Van der Horst: Het is heel kort, op pagina 24 zesde regel van boven staat het woordje met maar het is een heel belangrijk woordje want er moest meteen staan. Dat wil ik toch nog graag even veranderd hebben. De voorzitter: Dat wordt gecorrigeerd. Het verslag is gewijzigd vastgesteld. 7. Vaststellen toezeggingenlijst. Mevrouw Van der Horst: We moeten terug naar de lijst van 10 februari 2015 over de zonnepanelen. Daar staat een heel mooi stuk en ik ben ook blij dat u het zo voortvarend heeft opgepakt. Maar daar staat wel, u spreekt over starters en stimuleringsregelingen maar over leningen en ik kan niet terugvinden in het stuk wat voor ons heel essentieel was, dat namelijk mensen niet hoefden te lenen maar dat de gemeente zou investeren en dat mensen op een bepaalde manier in de vaste lasten het bedrag weer terug konden betalen zodat ze geen leningen hoefde af te sluiten. Dat zie ik hier niet terug. Dus ik vraag mij af in welke vorm wordt er nu gegoten of is het gewoon nog maar een algemene uitspraak op die manier. Ik lees dus het investeren vanuit de gemeente er niet in en ik lees er ook niet in dat mensen geen lening hoeven af te sluiten zodat iedereen mee kan doen. Kunt u zich dat nog herinneren dat we dat toen hebben opgeschreven dat het in een bepaalde vorm in de lasten verwerkt zou worden zodat je niet een lening hoeft af te sluiten. Daar ging het juist om. Omdat veel mensen het nu niet doen en dus niet aan zonnepanelen beginnen. Geen lening kunnen afsluiten of dat niet willen of niet durven. Pagina 9 van 50

10 Wethouder Lok: Misschien is het goed om nog even helderheid te krijgen. Dat u dat toelicht buiten de vergadering om wat precies uw punt is. Die duurzaamheidslening met name kan gebruikt worden om zonnepanelen te laten leggen. Dat is een hele laagdrempelige lening met bijna geen rente. Maar u wilt nog een stapje verder gaan. U wilt leningen verstrekken aan burgers voor deze investeringen op een andere manier dan blijkbaar. Mevrouw Van der Horst: Dat de gemeente de investering doet en dat mensen dat uiteindelijk na heel veel jaren terugbetaald hebben. De heer Heijne: Met name die vacatures bij het COA. Er wordt gesteld afvoeren maar gezien het antwoord in de toezeggingen verderop bij C.01 is gegeven wil ik nog even reageren. Dus misschien is dan het antwoord dat hij nog niet kan worden afgevoerd. De heer Meendering: De toezegging op pagina 5 en die gaat over het maaibeleid van de gemeente. Bij de commissievergadering op 13 januari stond daarachter aan de beantwoording wordt gewerkt en op korte termijn ontvangt de raad hier een nota over. En nu staat erachter, het onderdeel maaibeleid wordt meegenomen in de uitwerking van de nota OOR. Voorstel afvoeren. Daar kunnen wij niet mee akkoord gaan. Er zijn vragen door onze fractie gesteld er zijn vragen door de Partij voor de Dieren gesteld, er zijn door de heer Wachters van het CDA in dit kader vragen gesteld en nu wordt het meegenomen in de nota OOR en dan is het maar afwachten waar we dat ergens in het document kunnen vinden. Dus we zouden toch wel graag zien dat hier een aparte notitie over wordt opgesteld en aan de raad wordt versterkt. Dat over het maaibeleid. En dan zit er nog steeds in de toezegging rondom de zwembaden en dan met name het zwembad Moekesgat in Ter Apel. Daar is in december gezegd daar zijn wij als college mee bezig om te kijken hoe we in de toekomst met onze zwembaden omgaan. Het is nog koud buiten maar zouden we nog iets willen realiseren met name in Ter Apel qua afdekking van dat bad dan moeten we daar toch op korte termijn mee beginnen. En onze fractie wil toch een keer in herinnering brengen dat hier een raadsbrede motie is aangenomen om in Ter Apel dat zwembad ook te voorzien van afdekdekens. Het is nu deels gebeurd. Wij zouden toch wel graag zien dat er voor het zwemseizoen echt iets gaat gebeuren. Want als daar weer dit jaar 10, 15, of euro zo de lucht ingaat is natuurlijk heel erg jammer van het geld. Wethouder Luth: Voor wat betreft het maaibeleid kan ik u daar zo op dit moment geen antwoord op geven. Maar het lijkt mij goed om daar een notitie van te maken dat u die op zeer korte termijn krijgt. Wat betreft Moekesgat, dat klopt inderdaad. Het college heeft inderdaad gezegd we zijn er over bezig, over hoe gaan we nu verder en de ontwikkelingen binnen de met name gemeentelijke zwembaden. Dat loopt op dit moment. Maar ik kan u toezeggen en ik begrijp ook uw vraag over die afdekdeken en ik kan dat ook alleen maar onderschrijven dus dat moet volgens mij mogelijk zijn om daar binnen 3 weken op terug te komen. En ook om dat voorstel dat het dan terugkomt in de raad over die afdekdeken en dat het in ieder geval gerealiseerd kan worden. Wat mij betreft als het aan mij ligt voor het seizoen. De heer De Vries: Misschien is het van belang dat ik even een kleine aanvulling geef over die discussie van de zonnepanelen. Want we hebben toen samen aan een soort motie gewerkt en die is toen niet ingediend. De start van de motie was afkomstig van de Partij voor de Dieren waar dus niet alleen de financiering maar ook de inning van de gelden door de Pagina 10 van 50

11 gemeente uitgevoerd zou worden. En in het verdere verloop van de ontwikkeling van die motie is dat laatste onderdeel er dus uitgehaald. Dat betekent dus ter verheldering wat de Partij voor de Dieren wenst, al hoopte, is dat niet alleen de financiering maar daarna ook de terugbetaling van die lening aan de gemeente door maandelijkse bedragen in plaats van het energiebedrijf zou plaatsvinden. De voorzitter: Volgens mij is er zojuist een afspraak gemaakt om daar nog even verder op in te zoomen dus dan kan dit worden meegenomen. 8. Ingekomen stukken. 08.A.01 t/m 08.A.02 De heer Meendering: Het gaat om 08.A.01 de toezegging betreffende het wagenpark van de gemeente. Wij juichen het toe dat er in ieder geval naar twee wagens op dit moment gekeken wordt. Aan de andere kant zijn wij een beetje teleurgesteld dat er toch gezegd wordt voor heel veel wagens is het gewoon niet mogelijk in verband met aanhangers en dat soort zaken. Maar ook de optie LPG wordt in de notitie helemaal niet genoemd. Dus bij vervanging zijn er wat ons betreft wel degelijk mogelijkheden om daar naar te kijken. We zouden het college dringend willen adviseren om de ontwikkelingen op dat terrein heel erg nauwlettend in de gaten te houden bij toekomstige vervangingen. 08.B.01 t/m 08.B.02 De heer Wachters: Het gaat over vraag B.01. Dat is een brief van de heer W. Santing te Sellingen over een boom die op de verkeerde plek staat en die overlast geeft. Nu is die brief gericht aan de raad maar hier staat dat hij ter afdoening is aan het college. En dat vinden wij als CDA prima als het maar goed gebeurd. Want die man zit nog steeds op antwoord te wachten. En aan de hand hiervan wil ik ook even aan u de vraag stellen, hoe zit het met ons meldpunt? Functioneert die naar behoren? Mevrouw Van der Horst: Het was voor mij eigenlijk bijna dezelfde vraag alleen mijn eerste vraag is, heeft u hem reeds beantwoord? En ten tweede, hoe is het opgelost? De tweede brief die eronder zit gaat over het viaduct in Veele waar men het heeft over de verlichting en dat daar palen worden weggehaald. Wat ik niet begrijp wordt ook de gedachte gevoerd dat de palen kunnen blijven staan maar dat je daar diervriendelijke LED verlichting in doet. Dan hoeft er geen paal weg en is er toch genoeg verlichting. Is dat meegenomen? Heeft men daarover gedacht in plaats van de palen weg te halen gewoon 1 paal met de verkeerde verlichting neer te zetten. Mevrouw Wijnholds: Het gaat ook om B.02. Plaatselijk belang Veele vraagt om landelijk aandacht voor de verlichting bij de tunnel, want dat is een vrij donkere plek die niet altijd goed te vinden is. Dus ik denk wel dat daar even goed naar gekeken moet worden dat het daar goed verlicht blijft. Dan kunnen wij ons daar verder in vinden. Wethouder Luth: Om met de vraag van meneer Wachters te beginnen. De boom en tegelijkertijd dan ook direct de beantwoording aan mevrouw van der Horst. Het probleem is opgelost. Er is inmiddels ook contact geweest met de betreffende briefschrijver. De klacht is Pagina 11 van 50

12 ook opgelost er is een kapvergunning aangevraagd voor de boom en die zal als het kan voor 15 maart nog worden gekapt. Want dan zitten we natuurlijk vast aan het seizoen van de vogels en alle andere dieren. Maar de klacht is opgelost en er is ook contact geweest met de bewoner. Dat voor wat betreft die vraag. En voor wat betreft de vragen van mevrouw van der Horst over de diervriendelijke verlichting en tegelijkertijd daar ook aan gekoppeld de vraag van mevrouw Wijnholds over de verlichting bij de tunnel. De diervriendelijke verlichting, alles wordt meegenomen natuurlijk ook in dat verlichtingsplan wat er nog aan zit te komen. Daarnaast is er actief contact met plaatselijk belang Veele de briefschrijver. En ik kan in ieder geval de toezegging doen dat op zeer korte termijn wel overleg hebben in het kader van het verlichtingsplan met plaatselijk belang Veele. Daarbij heeft het college een positieve insteek naar de wensen van de bewoners toe. En mijn verwachting is gezien over en weer dat we daar zeker uit gaan komen. Voor wat betreft de verlichting wat mevrouw Wijnholds zegt over onder het viaduct in Veele. Ik ken de situatie, dat was altijd een hele donkere plek daar is ook heel lang het licht voor een gedeelte uit geweest. Dat is inmiddels weer hersteld. En dat heeft zeker onze aandacht. En ook dat verlichtingsplan komt dat weer terug om dat soort punten, tunnels, gevaarlijke bochten, natuurlijk absoluut veilig moeten zijn. Mevrouw Van der Horst: Niet zozeer over de verlichting maar natuurlijk over de boom dat zult u begrijpen. Toen ik het las, die meneer vond die blaadjes heel vervelend, bladeren zitten nu eenmaal aan bomen dat is een lastige situatie in de herfst. Hij schreef ook dat de gevel nogal groen werd. Die is natuurlijk goed te reinigen. Wat is precies het motief geweest om hem toch te laten kappen en niet dat er nog andere mogelijkheden waren om die boom te beschermen bijvoorbeeld. We gaan tegenwoordig wel veel sneller aan de kap denk ik dan nodig is. Dus ik ben heel benieuwd naar wat nou de reden is geweest dat hij gekapt is en niet dat er andere mogelijkheden zijn gezocht. Wethouder Luth: De reden dat die boom is gekapt is in mijn optiek de overlast geweest. Maar ik moet u zeggen dat ik de achterliggende gedachte en welke discussie omtrent die kapvergunning is gevoerd u niet tot in detail kan beantwoorden. Dus als u daar behoefte aan heeft moet ik daar schriftelijk op terugkomen. De heer Wachters: Ik heb nog een antwoord van u tegoed over het functioneren van het meldpunt. Wethouder Luth: Voor zover ik begrijp functioneert dat meldpunt op zich goed. Ik heb daar verder geen klachten over. Wat ik wel weet is dat er soms ook mensen mailen naar de gemeente en dan komen meldingen niet goed binnen, want dan blijven ze kennelijk ergens hangen. Maar ik zal daar zeker nog even naar kijken en ik kom daar graag bij u op terug. 08.C.01 t/m 08.C.04 Mevrouw Hemmen: Even naar aanleiding van de toezegging en de beantwoording inzake de privacy en gegevensuitwisseling in het kader van de jeugdwet. Een goede beantwoording zeker heel helder omschreven hoe men omgaat met privacy binnen deze nieuwe taken. Wat bij mij wel nog wat vragen blijft houden is bij de jeugdconsulent die zou nu als enige toegang hebben tot alle systemen. In elk geval zo dat zij hun werk kunnen uitoefenen. Houdt dit ook in dat deze jeugdconsulenten de beschikking opstelt? En dan natuurlijk uiteindelijk de vraag Pagina 12 van 50

13 ook is dat mandaat ook geregeld? Ook als zij niet in dienst is van de gemeentelijke organisatie. De heer Sanders: Ook mijn complimenten aan de wethouder voor het stuk privacy jeugdwet. Mijn dank daarvoor. Eigenlijk is de vraag al gesteld door mijn collega mevrouw Hemmen. Dat ging ook over de consulente jeugd. Mijn vraag is, is die in dienst van de gemeente? De heer Heijne: Aan de hand van onze vraag over de toezegging vacatures bij het COA. Bij vraag 1 krijgen we een leuk antwoord. Ik weet niet of de wethouder het voor zich heeft maar er staan in ieder geval 5 huismeesters, 2 woonbegeleiders en diverse woonbegeleiders en huismeesters. Daar kan ik wat mee. Dat zijn misschien wel 20, 30 mensen die daarmee hun vacature hebben gevuld. Ik vind dat eigenlijk een beetje een antwoord niet zoals wij gevraagd hebben en eigenlijk ook niet van u gewend zijn. Dat dat zo eventjes wordt afgedaan. Ik wil u er toch even op aanspreken, er word gezegd dat de functie-eisen bij het COA strenger zijn geworden maar dat we toch vanuit dit huis nog steeds wel behoorlijk wat druk uitoefenen om mensen te proberen in zo'n traject te krijgen. Waar een wil is is een weg. En dat we niet bij de pakken gaan neerzitten en maar zeggen ja ze zitten er niet in en daarbij het COA de vrije hand geven. We moeten hier bovenop blijven zitten. Wethouder Potze: Een aantal vragen rondom de privacy jeugdhulp en dan specifiek de jeugdconsulent. De regio Stadskanaal/Vlagtwedde heeft 3 jeugdconsulenten. Dat zijn de mensen die overgekomen zijn van bureau Jeugdzorg. Dat zijn dus ook de mensen die, dat was de eerste vraag van mevrouw Hemmen, stellen die de beschikking op? Ja die stellen de beschikking op. En uiteraard is het mandaat geregeld. Dat hebben wij als college geregeld. En de vraag van de heer Sanders bij wie zijn ze in dienst. Deze 3 jeugdconsulenten zijn in dienst van de GGD. Wethouder Lok: De vraag van de heer Heijne was, hier staat in het antwoord op een gegeven moment diverse woonbegeleiders en huismeesters. Hoeveel ging het hierom? Het ging om twee van beide. Verder geeft hij aan dat het de bedoeling is dat wij er bovenop blijven zitten en dat zullen we ook zeker doen. De ingekomen stukken worden op de aangegeven wijze afgehandeld. Bespreekstukken 9. Initiatief voorstel fractie VVD m.b.t. wijziging Verordening winkeltijden Vlagtwedde Mevrouw Wijnholds: Bij de vorige commissievergadering heeft de heer Stuulen gebruik gemaakt van het spreekrecht en gevraagd om de mogelijkheid van zondagsopenstelling van zijn winkel. Hij gaf een aantal redenen waarom hij dat graag wil en overhandigde ook ruim 1800 handtekeningen van klanten die zijn verzoek ondersteunen. Omdat wij als VVD vinden dat een ondernemer zelf moet kunnen beslissen over zijn openingstijden zijn we gaan kijken wat de mogelijkheden en eventuele bezwaren zijn. We zijn rond gaan kijken en dan blijkt dat in onze buurgemeenten met uitzondering van Bellingwedde de zondagopenstelling mogelijk is. Dat betreft dus Stadskanaal maar ook voor Pekela en Borger-Odoorn. De ondernemers Pagina 13 van 50

14 die hier gebruik van maken zijn meestal de supermarkten en de bouwmarkten. Omdat ik zelf ook wel eens benieuwd was naar het aantal klanten in het weekend ben ik zowel op zaterdag als op zondag naar de Gamma in Veendam gegaan gewoon eens om te kijken. En het verbaasde me dat de zondag veel drukker was dan de zaterdag. Dus blijkbaar wordt de zondagopenstelling door het publiek gewaardeerd in elk geval in dat weekend in Veendam. Er zijn ook een aantal redenen voor ons om ook in Vlagtwedde zondagopenstelling mogelijk te maken. En ik wil er een aantal noemen. Doordat de buurgemeenten wel zondagopenstelling kennen ontstaat er een soort weglekeffect. Inwoners gaan dan op zondag boodschappen doen in de buurgemeenten in plaats van Vlagtwedde en gaan daarna misschien ook vaker naar die winkel in plaats van dat ze naar Ter Apel of Vlagtwedde gaan. Zoals ik net al zei een ondernemer moet zelf zijn openingstijden kunnen bepalen. Een ondernemer mag dan op zondag open zijn maar dat moet niet en dat kan ook niemand toe verplicht worden. Door de openingstijden vanaf uur toe te staan wordt de kerkgang op zondagochtend gerespecteerd. Dan heb je er ook geen last van. De werkgelegenheid krijgt een positieve impuls. En vooral voor jongeren zullen er meer mogelijkheden zijn voor een bijbaan. Alleen al bij de Jumbo in Ter Apel zullen dan op zondag zo'n 15 mensen kunnen werken. Als je daar ook nog de Lidl en de andere zaken erbij telt dan kom je toch op aardig wat werkgelegenheid. Er zal ook wat meer bedrijvigheid en levendigheid zijn. Wat ook weer wat meer mensen aantrekt en daardoor zal ook de horeca kunnen profiteren. De gemeenteraad heeft ook al vaker aangegeven dat zij waar mogelijk de locale economie willen ondersteunen en stimuleren. Daar lijkt ons dit ook een goed middel toe. Wij denken ook dat het toch recht doet aan de Cittaslow gedachte. Want veel mensen brengen nu de zaterdag door op het sportveld of zijn op een andere manier actief door bijvoorbeeld mantelzorg. En dan moet er tussendoor nog even snel boodschappen gedaan worden. Dat zorgt alleen maar voor onrust. Als het dan mogelijk is om op zondag boodschappen te doen kunnen ouders met een gerust gevoel op zaterdag langs de lijn staan en op zondag gewoon in alle rust heel Cittaslow boodschappen doen. Wat ik net ook al zei, veel inwoners verlenen mantelzorg na een werkdag. En openstelling op zondag kan een welkome aanvulling zijn op sociaal en maatschappelijk belang in onze gemeente. Daarnaast is het zo dat in Duitsland men officieel geen koopzondagen kent alleen de Schausonntag. Maar het kan dus juist voor Ter Apel wel heel interessant zijn om op zondag open te zijn. Want voor heel veel Duitsers kan dat dan een reden zijn om op zondag naar Ter Apel te gaan en daar boodschappen doen. En ook zij kunnen daar een gewoonte van maken en vaker naar Ter Apel gaan. Dus ik denk dat het juist voor Ter Apel een hele uitgesproken kans is om daar toch wat meer mee te doen. Dan blijkt ook dat bewoners meer behoefte hebben aan meerkeuzevrijheid. Niet alleen op het gebied van winkelkeuze maar ook het moment van winkelen. En vooral voor jongeren wordt het steeds normaler om op elk moment van de dag inkopen te kunnen doen. En dat kan via internet of via een fysieke winkel. Maar het onderscheid tussen de verschillende dagen wordt gewoon steeds minder. Alle dagen gaan in elkaar over. We denken dat het goed is voor het toerisme. Mensen komen graag naar Ter Apel en naar Vlagtwedde uiteraard. Er is daar wat te doen en ook heel veel toeristen zijn al bekend met openingszondagen en zijn dan verbaasd dat wij het hier niet hebben. Uiteraard hebben we nog meer dingen maar we willen even graag de discussie afwachten en dan kom ik daar straks nog verder op terug. De heer Timmermans: Vooropgesteld staat dat wij een coalitieafspraak hebben en wij staan voor onze afspraken oftewel een man een man een woord een woord. Verder hebben wij vragen over het voorstel zelf. Want wij vinden er wat gaten in zitten. De indiener mevrouw Pagina 14 van 50

15 Wijnholds vertelt net dat de omliggende gemeentes wel zondagopenstelling kennen. Dat klopt gedeeltelijk wel ware het niet dat het geldt voor 1 winkel op de zoveel inwoners. Als dat hier in Vlagtwedde zou gebeuren zou het kunnen gebeuren dat de winkel in Vlagtwedde opengaat voor 1 jaar, want dat gaat om lotingen zoals in Stadskanaal. Dat betekent dus dat de andere winkels dicht zijn. En dan heeft mevrouw Wijnholds over winkeliers moeten zelf bepalen wanneer ze open gaan. Bedoeld mevrouw Wijnholds nou het systeem zoals in de omliggende gemeentes waar zij aan refereert van 1 winkel per zoveel inwoners of bedoeld mevrouw Wijnholds dat alle winkels open gaan? Dan wil ik daar de volgende opmerking over maken als alle winkels opengaan dan gaat dat gebeuren dat de kleine winkels ook open moeten gaan. Dat betekent dat wij over 4-5 jaar zowel in Vlagtwedde als in Ter Apel dode straten hebben. Winkels gaan dicht want die winkels kunnen dat niet volhouden. Eenmansbedrijven kunnen niet volhouden om 7 dagen per week open te zijn. Dat betekent dat wij door de macht te geven aan het kapitaal winkelbedrijven met veel kapitaal daarachter Jumbo, Karwei, Lidl die hier genoemd worden onze kleine middenstanders eigenlijk om zeep gaan helpen. Want deze mensen moeten meegaan. We hebben eigenlijk een voorstel aan het college en die gaat een beetje door deze motie heen om onderzoek te doen dat alle winkeliers in de gemeente bezocht worden met een vraag of zij voor of tegen winkelopenstelling op zondag zijn. En aan de hand van die vraagstelling en wat daaruit komt zouden wij misschien de discussie opnieuw moeten starten. Want wij zijn ervan overtuigd dat zo'n uitkomst zal leiden tot een massaal nee de winkeliers willen niet. En op het moment dat er 1 winkel open mag voor een jaar en volgend jaar weer een ander dan vraag ik mij af of de winkeliers die nu zeggen dat ze dat willen of ze dat dan nog willen. Want dat is een beetje de vraag zoals die ook in omliggende gemeentes gaan. Werkgelegenheid wij vinden dat een beetje een fake-argument. Mensen gaan niet meer geld besteden omdat de winkel op zondag open is. Nee ze gaan het gespreid besteden. Dat betekent dus dat er niet meer geld uitgegeven wordt. Dus de werkgelegenheid zal op zondag iets toenemen maar zoals mevrouw Wijnholds zelf ook al zegt op zaterdag wordt de winkel wat minder druk. Dus daar zal de werkgelegenheid afnemen, de rest van de week ook. Je merkt nu al op koopavonden dat daar bijna niemand meer loopt in de winkelstraten. En over Cittaslow voorzitter. Misschien een bommetje maar als bij elk voorstel wat hier in de raad komt Cittaslow aan de orde komt dan stellen wij voor om ons lidmaatschap van Cittaslow op te zeggen. De heer Kuper: Sinds 1 juli 2013 mogen gemeentes zelf bepalen of hun winkels op zon-en feestdagen open gaan. Dat werd door de meerderheid in de Tweede Kamer gesteund maar het CDA was destijds tegen. Als onze raad toch wil toestaan dat onze winkels op zon-en feestdagen opengaan dan vinden wij dat er een balans moet zijn tussen het behoud van de zondagsrust en de belangen van de winkeliers. Het CDA wil opkomen voor de belangen van de kleine winkeliers zodat zij hiervan niet de dupe worden. Als de raad besluit om het aantal koopzondagen te verruimen kunnen kleine winkeliers indirect worden gedwongen om mee te gaan in deze verruiming. Wij kunnen ons voorstellen dat niet alle winkeliers hier blij mee zullen zijn. Meer koopzondagen zijn over het algemeen in het voordeel van de grotere winkeliers en nadelig voor de kleine zelfstandige. Uit onderzoek van de brancheorganisatie CBW Mitex blijkt dat een merendeel van de kleine ondernemers geen behoefte hebben aan meer koopzondagen. De omzet neemt niet toe, maar er moeten wel veel extra kosten gemaakt worden zoals lonen, gas, water en licht. Mogelijk gevolg is dat de kleine ondernemer door de extra koopzondagen het hoofd niet meer boven water kan houden. De uitbreiding van de koopzondagen betekent ook voor veel ondernemers en hun medewerkers dat er nauwelijks nog dagen overblijven voor rust en ontspanning. Het CDA is benieuwd of Pagina 15 van 50

16 er voldoende draagvlak is onder de ondernemers voor dit voorstel en is er ook voorstander van de door het college voorgestelde peiling. Het CDA zal haar standpunt in deze mede bepalen aan de hand van de uitkomst van deze peiling. De heer Sanders: Het zal u niet verbazen dat mijn fractie dit ondersteund wat de VVD inbrengt. Wij stellen wel min of meer voor om even goed te kijken wat de middenstand er zelf van vindt. Maar ik hoorde ook een aantal belemmeringen hier in deze discussie. Is dat mensen niet open willen en ze mogen open dan hoeven ze niet open. Wanneer iemand wel open wil dan kan hij open gaan. En als het niet haalbaar blijkt dan kan hij zijn winkel weer sluiten. Mijn fractie is de mening toegedaan dat we gewoon deze middenstander, we roepen allemaal van de middenstand moeten we het hebben, dat we die moeten faciliteren om zijn zaken te kunnen doen, om zijn onderneming te kunnen runnen. En wanneer hij of zij dat wil. En daar moeten wij de faciliteiten voor aanbrengen en niet al te veel belemmeringen op werpen. De heer Meendering: Het voorstel in de Tweede Kamer is een initiatief geweest onder aanvoering van GroenLinks. Persoonlijk had het niet gehoeven, maar ik stel daar toch vanuit de partij politiek in dit geval staan wij achter dit voorstel. Alleen reagerend op een aantal fracties hier. Wordt er onder andere voorgesteld door Gemeentebelangen om een onderzoek te doen onder alle winkeliers. En op zich staan wij positief achter een onderzoek. Maar dan zouden we niet alleen de vraag willen stellen, bent u voor of tegen. Maar ook zeker de vraag, verwacht u nadeel voor uzelf of voor uw onderneming op het moment dat andere ondernemers wel open gaan. Want als wij kijken naar de sectoren waarop het op dit moment speelt dan gaat het inderdaad om supermarkten en de bouwmarkten die met name de behoefte op tafel leggen om op zondag open te kunnen zijn. En als we dan kijken in de dorpen waar we het over hebben is er heel weinig concurrentie van kleine zelfstandige ondernemers op dat terrein. Dus de vraag is maar zeer, zijn er ondernemers die daar echt nadeel van gaan ondervinden. Maar dat is dan iets om eventueel uit te zoeken. Kijken we bijvoorbeeld naar de tankstations dat zijn tegenwoordig halve supermarkten en die zijn op zondag ook gewoon open ook in Ter Apel op meerdere plaatsen waar mensen hun boodschappen kunnen doen. Het verhaal van de omliggende gemeenten, ja liever in eigen gemeente de boodschappen doen dan het verder weg halen. Dan wordt Cittaslow genoemd en het zal u niet verbazen dat wij het niet eens zijn met zoals het zojuist gebracht is door de fractie van Gemeentebelangen, want Cittaslow is een bepaalde denkwijze, een bepaalde beeld zoals je die in de gemeente ziet. En het is gewoon goed om ieder voorstel te toetsen in dat kader. Want je kiest als gemeente een bepaalde richting waar je naartoe wil, dus Cittaslow zou wat ons betreft onderdeel mogen zijn van ieder voorstel. En dan ja dat is mijn persoonlijke rust en ontspanning daar hebben we allemaal behoefte aan en dat zal ik ook zeker ondersteunen. Ik vraag mij persoonlijk ook af of er inderdaad financieel een meerwaarde zit in financieel gewin voor een ondernemer maar dat zou ik dan graag in een goed gesprek met een ondernemer nog een keer op tafel willen hebben. De heer Huls: De Partij van de Arbeid zal zich vandaag nog niet uitspreken voor of tegen dit initiatiefvoorstel van de VVD. Immers ook wij hebben een coalitieakkoord ondertekend vorig jaar. Dat er geen uitbreiding zou plaatsvinden van het aantal toegestane koopzondagen. En dus moeten wij als fractie een goede onderbouwing hebben willen we daar vanaf kunnen wijken. We kunnen ons voorstellen dat het handig is voor veel inwoners en ook mogelijk mensen van buiten naar onze gemeente zal trekken. Maar we willen ons samen met een Pagina 16 van 50

17 aantal andere fracties ook onze zorg uitspreken voor de kleinere ondernemers die wellicht de dupe worden van een algehele zondagopenstelling. Het is nou eenmaal zo dat grotere winkelketens makkelijker en efficienter personeel kunnen inzetten. En bovendien als het netto resultaat van die zondagopening een verschraling van het winkelaanbod oplevert dan is het maar de vraag of dat gunstig is voor de gemeente. Verder volgen wij daar ook het verzoek om een gemeentebreed onderzoek naar het draagvlak onder de handelsverenigingen. Maar ook zouden we het op prijs stellen dat rekening wordt gehouden met het draagvlak onder de bewoners die in de verschillende centra wonen. We beseffen dat er inwoners zijn die inderdaad behoefte hebben aan de zondagrust en wellicht parkeerhinder of geluidsoverlast kunnen ervaren. Tenslotte willen we toch aan de VVD fractie een vraag stellen waarom zij nu pas met dit voorstel komen. Immers de VVD heeft de afgelopen periode 8 jaar in het college gezeten en gezien de discussie rondom het openstellen van de bruggen op zondag dan moet ook dit toch meerdere malen ter sprake zijn geweest. De heer De Vries: Het zal u niet verbazen dat de ChristenUnie vindt dat het belangrijk is dat er een gezamenlijk rustmoment is in de gemeente. Uiteraard denkt u dan direct aan de kerkgang dat vindt de ChristenUnie heel belangrijk, maar het gaat veel verder. Ook familiebezoek, gezinsactiviteiten, zo u wilt gezamenlijk sporten op zondag, want het hele verhaal zit vol met gecreëerde tegenstelling die niet bestaan. Degene die zaterdag sporten hebben waarschijnlijk minder behoefte aan openstelling op zondag dan degene die zondag sporten. Maar al die momenten die kunnen ontstaan doordat er een gezamenlijk rustmoment is. De gemeente heeft de mogelijkheid om het speelveld te bepalen met de winkeltijdenwet. En bij de winkeltijdenwet bepalen wij dus een gelijk speelveld voor alle winkels wanneer zij open zouden kunnen zijn en wanneer zij dicht kunnen zijn. Dat betekent dat naast de supermarkten de 32 kleine zaken, detailhandels in Ter Apel met 1 tot 3 werknemers af kunnen spreken dat zij zondags dicht zijn om eventueel want die ondernemers werken al 60 uur in de week om eventueel zondags rust te hebben. Hoeven ze niet naar de kerk, want dat is geen moeten meer tegenwoordig. Sommige moeten wel naar het voetbal. Maar ze kunnen wel een gezamenlijke activiteit met het gezin uitvoeren of met de familie. En dat is fijn want ze weten dat ze niet hoeven te concurreren met andere zaken. Onder die 32 zitten slagerijen, bakkers, dierenvoederwinkels enzovoort, al die zaken die kunnen niet zelf beslissen of ze open gaan of dicht. Dat kunnen ze niet. Het speelveld moet bepaald worden door degene die daar bevoegd toe is en dat is de gemeente. Zij hebben haast geen andere keus dan ook open te gaan om dan die grote hoeveelheid mensen die dan op zondag in de Gamma komt om al die mensen ook de mogelijkheid te bieden om op zondag bij hun te kopen. Dat is de zaak. Als u ze nu vraagt, bent u voor of tegen dat alle winkels dicht zijn zal er geantwoord worden, nee iedereen mag dat zelf weten want zo is de morus. Maar niemand vindt het fijn. Dus de vraagstelling bij zo'n onderzoek is uiterst belangrijk om te weten of het wel of niet een goede zaak is. Ik wil nog even iets verder gaan wat betreft het zelf beslissen of niet. Het is mij zelfs ter oren gekomen dat er zelfs morele druk uitgeoefend wordt om juist wel open te zijn. Want een half open winkelbestand wilt u ook niet aanbieden. Zo liggen de zaken en degene die het speelveld kan bepalen is de gemeente en daarom zal het u ook niet verbazen is de ChristenUnie er dus voor om ons aan het besluit te houden wat er nu ligt. Mevrouw Wijnholds: Zoals ik net al zei is Vlagtwedde de enige gemeente die nog geen zondagsopenstelling kent dus wij hebben al heel veel voorbeelden hoe het in andere Pagina 17 van 50

18 gemeenten gaat. En dan verbazen mij sommige opmerkingen. Want als de meeste zeggen als we de grote winkels open doen dan moeten alle kleine ondernemers open. Het gekke is dat in alle omringende gemeentes dat niet zo is. Alleen de bouwmarkten en de supermarkten zijn open, niet die kleine winkeliers. Dus blijkbaar hebben die die behoefte niet. Als ik nu kijk in Ter Apel en Vlagtwedde dan zijn de supermarkten en de bouwmarkten bijvoorbeeld tot uur s'avonds open terwijl de kleine ondernemers gewoon om uur dichtgaan. Die voelen zich dan ook niet verplicht om tot uur open te blijven. Dus ik vraag mij af of dat echt wel een goede reden is. Dan wil ik op een aantal dingen nog verder reageren. De heer Timmermans vraagt zich af of inderdaad de werkgelegenheid meer wordt. Omdat je op zondag misschien de mensen trekt die anders op zaterdag komen. Dat vroeg ik mij ook af dus dat heb ik ook aan de heer Stuulen gevraagd en die gaf ook aan op sommige dagen wordt de omzet minder maar niet dusdanig dat ik daardoor ook minder personeel kan inzetten. Dus eigenlijk heeft hij bijna dezelfde omzet en meer personeelskosten. Persoonlijk denk ik dan ben je wel slim bezig, maar hij wil dat graag. En meer ondernemers zien daar blijkbaar toch brood in. Zonder dat het werkgelegenheid gaat kosten op andere dagen. Zoals ik net al zei, de kleine ondernemers kunnen zelf kiezen wat ze willen. In omliggende gemeente die doen het allemaal ook niet. We hebben ook inderdaad de bruggen op zondag open. En dan vraagt de heer Huls waarom wij als VVD dan voorgesteld en mee hebben gestemd en nog nooit eerder met dit voorstel zijn gekomen. Bij ons is nog nooit eerder de vraag gekomen om hiermee te komen. Wij gaan niet zomaar voorstellen verzinnen als we niet denken dat er een draagkracht voor is. Nu komen ondernemers met die vraag en lijkt het ons ook logisch om nu met een voorstel te komen. Dat is waarom we het nu doen. De heer de Vries zegt onder andere er is morele druk om de kleine ondernemers want we moeten allemaal open. Zoals ik net al zei, er is geen enkele omringende gemeente waar kleine ondernemers open zijn. Dus ik snap niet dat ondernemers in Ter Apel dan onder druk zouden worden gezet. Want dat zou wel heel vreemd zijn. Daarbij heeft u het over 32 winkels in Ter Apel. Ik heb het over gemeente Vlagtwedde en dat is niet alleen Ter Apel dat is ook het dorp Vlagtwedde. De heer De Vries: De winkeliersvereniging van het dorp Vlagtwedde heeft in zijn geheel besloten om gesloten te blijven. Mevrouw Wijnholds: Dat mag. Daarom zeg ik ook iedereen heeft de vrije keuze. De meeste komen inderdaad op voor de kleine ondernemers. Nou het zal niemand verbazen dat wij daar ook juist voor opkomen. Daarom is dus die keuzemogelijkheid. Ik kan me ook voorstellen dat een kleine ondernemer in de zomer als er toeristen zijn denkt nu wil ik vandaag wel een zondag open. Of dat er een braderie wordt gehouden op een zondag dat ze met zijn allen open kunnen. Het kan dan het moet niet. Van de Hema bijvoorbeeld is bekend die zou niet open gaan op zondag in Ter Apel vanwege geloofsovertuigingen. Dat kan dat is gewoon een eigen keuze. Dan over het draagvlak van de bewoners. De heer Stuulen heeft handtekeningen. Dat lijkt mij toch aardig draagkracht. De heer Timmermans: Ik heb mevrouw Wijnholds nog niet gehoord over het verschil in de openstelling van zondag in Stadskanaal. Ik heb hier een notitie bij me van Stadskanaal van 2011 waarin heel duidelijk 3 mogelijkheden worden genoemd. En de mogelijkheid C de mogelijkheid van een avondwinkel maximaal 1 per inwoners vanaf uur en dat is de regeling zoals die in Stadskanaal is. Verder de argumentatie van het zijn alleen maar supermarkten en bouwmarkten. Maar supermarkten verkopen tegenwoordig bijna alles. Als Pagina 18 van 50

19 je een supermarkt open laat stellen dan moet ook een drankenwinkel gaan concurreren, die concurreert met de drogist, die concurreert met de slager met de bakker. De bouwmarkten verkopen tegenwoordig levende have heb ik vanavond op televisie gezien. Dat betekent dus ook dat de dierenwinkels open moeten willen ze de concurrentiepositie en dat betekent dus ook dat de Action open moet want die verkoopt ook dierenvoeding. Zo kunnen we doorgaan. Dan wordt Cittaslow een beetje flauw afgedaan, maar wij ergeren ons wel degelijk aan het gegeven dat op dit moment Cittaslow in ieders voordeel wordt uitgelegd. Ook in deze kun je het aan twee kanten uitleggen en laten we het dan gewoon niet uitleggen. Een onderzoek, ik ben blij dat wij daar wat steun voor krijgen. Wij stellen dan ook eigenlijk voor om eerst dat onderzoek te doen en dan nog eens te kijken naar de inhoud van deze motie. De heer Van der Goot: Mevrouw Wijnholds heeft het ook over de werkgelegenheid. Het baart mij wat zorgen dat zij een plan indient wat bijna gaat lijken op een 24-uurs economie. Het is nu nog zo en in zo'n sector werk ik ook, als mensen die lid zijn bijvoorbeeld van de club van meneer de Vries gedwongen worden om op zondag te werken dan word dat gecompenseerd in de loonkosten. Die verdienen wat extra's, maar als je naar een 24-uurs economie gaat dan vervalt dat denk ik ook en dan wordt iedereen maar geacht 7 dagen in de week en dan dwing je niet meer maar dan worden mensen gewoon gedwongen dan hebben ze niet meer de keuze om dat te gaan doen. Kortom er zitten wat meer aspecten aan dan hier maar even zo die winkels open te gooien. Bovendien heeft onze gemeente een prachtig dorp dat heet Bourtange en daar zijn zondags winkels open daar kun je bijna alles wel krijgen wat je nodig hebt. Dus iemand die echt denkt dat hij wat tekort komt op zondag die kan daar nog terecht. Maar dit even terzijde. De heer Kuper: Ik heb eigenlijk niet zo heel veel meer toe te voegen aan hetgene wat mijn voorgangers van Gemeentebelangen hebben gezegd en ook hetgeen wat de heer van der Goot zei. Ik weet ervan dat in de zorg de discussie omtrent de ORT de onregelmatigheidstoeslag ook recent is geweest. Ik kan mij zomaar voorstellen dat over een aantal jaren die 200% waar de heer Stuulen het een aantal weken geleden over had dat dat komt te vervallen. Dus ook dat is voor ons een reden om hier goed over na te gaan denken. De heer De Vries: Ik heb twee vragen aan elk en ander mede raadslid. De ene is uiteraard aan mijn buurvrouw van de VVD of ze nou echt gelooft dat de eigenaren van de supermarkten met dezelfde omzet meer personeelslasten willen hebben. Of ze dat echt gelooft dat is mijn vraag aan de VVD. De vraag aan GroenLinks is of ze zich nog happy voelen om zulke grote net geen multinationals maar nationale winkelketens die de zakken van de directeuren en de aandeelhouders spekken of ze zich zo gelukkig voelen om die nou juist te steunen in dit debat. De heer Meendering: Dit vraagt natuurlijk om een reactie. Maar ik geloof niet dat we hier de eigenaar van de Jumbo in Ter Apel als zakkenvuller gaan benoemen. Tenminste wij in ieder geval niet. Het is ook een discussie die hier totaal los van staat. Zeker als we kijken naar de winkelketens op dit moment wordt daar door heel veel winkelketens helemaal niks meer verdiend. Dus ik vind dit een discussie die we hier niet moeten voeren. Mevrouw Wijnholds: De heer de Vries vraagt aan mij of ik geloof nou dan zou ik bij uw partij zitten. Maar of de supermarkten dezelfde omzet met meer personeelskosten wil hebben. Ik Pagina 19 van 50

20 heb daarstraks ook gezegd dat ik me dat ook afvroeg. Meneer Stuulen gaf ook aan dat hij op zondag meer personeelskosten kwijt is dus minder winst heeft. Maar dat hij wel verwacht meer omzet te hebben. Dus onderaan de streep meer overhoudt. Alleen op zondag dus minder dan op zaterdag. En op zich is dat zijn bedrijfsrisico. Loopt hij verlies dan gaat hij de boel misschien wel dicht doen maar dat blijft nog altijd zijn bedrijfsrisico. Daar ga ik niet over. Er is wel iets anders wat me verbaasd. Er zijn 3 coalitiepartijen die steeds zeggen, we houden ons aan het coalitieakkoord. Dat vind ik op zich heel logisch want anders schrijf je niet zo'n akkoord. Dus daar zeg ik niks van. Maar er staat in hetzelfde collegeprogramma ook nog iets anders. Er staat namelijk in, wij willen deze raadsperiode minimaal 100 werklozen aan het werk helpen in Duitsland. De afgelopen weken hebben de mensen die allemaal werkloos zijn allemaal een gehad van hun werkcoach waarin er wordt aangeboden te solliciteren bij Schloss Dankern in Duitsland. Eén van de eisen is dan dat je moet werken op zon-en feestdagen. Met andere woorden onze werklozen worden gestimuleerd om op zonen feestdagen in Duitsland te gaan werken onze jongeren en onze ondernemers wordt door diezelfde coalitie weerhouden om op zondag in onze eigen gemeente geld te verdienen. Ik vind dat een beetje in discrepantie. Ik vind ook dat de coalitie daar wel eens over na mag denken of dat misschien een reden is om ook eens te kijken naar onze eigen ondernemers en onze eigen jongeren. De vraag over het onderzoek. Bijna iedereen geeft aan het onderzoek te willen en het college geeft dat ook aan, op zich is het natuurlijk ook logisch dat je kijkt naar draagkracht. Dus dat verzoek vind ik vrij logisch en daar heb ik geen problemen mee. Dus wat dat betreft kunnen we instemmen dat er een onderzoek gedaan wordt om te kijken of de ondernemers dit willen en of ze daar aan mee willen werken. De heer Timmermans: De reactie van mevrouw Wijnholds vraagt natuurlijk om een opmerking. We gaan natuurlijk ook de mensen die in de bak zitten van de sociale dienst gaan we ook niet vragen om niet te werken in de zorg, niet te werken op een pompstation, niet te werken op enig ander bedrijf wat op zondag open is. Dit is natuurlijk volkomen van de zotte dat dit zo gebracht wordt. Opmerking nog richting mevrouw Wijnholds over waarom zij 8 jaar lang niets gedaan heeft eraan, omdat mevrouw Wijnholds wel deed datgene wat zij nu vandaag van de coalitie vraagt niet te doen, zich houden aan een coalitieakkoord. Want 8 jaar lang heeft het in het coalitieakkoord gestaan dat zondag de winkels dicht zouden zijn. Mevrouw Wijnholds: Op die vraag heb ik antwoord gegeven. Toen heb ik eerlijk aangegeven dat bij ons toen ook niet de vraag gesteld was om zondagopenstelling. Het stond in het coalitieakkoord. Dat ben ik helemaal met u eens. Daar waren wij niet blij mee maar het stond er gewoon in dus dat is gewoon eerlijk. Alleen op dat moment hadden wij niet de indruk dat er behoefte naar was. De heer Timmermans: U heeft zich niet afgevraagd of u zich niet aan het coalitieakkoord moest houden? Mevrouw Wijnholds: Er was toen niet de noodzaak om met zo'n voorstel te komen. Dus die discussie speelde bij ons toen ook niet. De voorzitter: We ronden deze discussie even af. Want er is door verschillende fracties gereageerd op het antwoord van het college. Ik kijk even of het college nog behoefte heeft om te reageren. Pagina 20 van 50