Leren in het bedrijf en de sociale innovatie van (h)erkenning van kwalificaties

Transcriptie

1 Naar duurzame inzetbaarheid : Leren in het bedrijf en de sociale innovatie van (h)erkenning van kwalificaties marc.vandermeer@uvt.nl/ m.vandermeer@s-bb.nl Blik op werk/ kenniscentrum EVC, 24 juni

2 Opzet van de inleiding 1. Verandering op arbeidsmarkt 2. Valideringsvraagstukken 3. Nieuwe bedrijfsmodellen: open innovatie 4. Waarom het niet lukt: weerstand 5. Duurzame inzetbaarheid; onvermijdelijkheid 2

3 Naar een Nieuw (Dutch) Design voor flexibel én zeker werk Ton Wilthagen, Evert Verhulp, Linde Gonggrijp, Ronald Dekker en Marc van der Meer

4 Sinds 2011: drie institutionele regimes Onderwijs: 1. Onderwijs: - - Kwaliteit Kwaliteit-uitval -Toezicht -Toezicht -- Prestatieafspraken 2. Sociale partners: - Arbeidsvoorwaarden -Fondsen - DZI/sectorplannen 3.Topsectoren -Topsectoren -HCA s - Zwaartepunten/CIV s 4

5 Aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt: - Onderkant: - Onderwijszorgstructuur - Toenemende entree-eisen - Jeugdwerkloosheid, baanverlies - De startkwalificatie als begin of eindpunt (RMO)? - Bovenkant: onderwijs als bouwblok voor innovatie? - Occupational change in Europe (D.Oesch, 2013) - Smart industry (NL) of Industrie 4.0 (Dld) - Aansluiting mbo-hbo-arbeidsmarkt (AD-programma s) - Doorlopende leerlijn (vgl. Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland)

6 Beleidsagenda EVC Theme 1. Widening the use of validation: how to increase availability and access? What kind of coordination, both vertical and horizontal, of stakeholders is deemed necessary?

7 (H)Erkennen van kwalificaties: valideringsinstrumenten (kenniscentrum EVC) Identificeren Documenteren Assessment Certificeren systematiseren 1. Loopbaan zelfonderzoek 4. Curriculum Vitae / Europass 7. Ontwikkel/ selectieassessment 10. Verzilveren Ervaringscertificaat Geldt specifiek voor het onderwijs 2. Loopbaanbegeleiding 5. E-portfolio 8. EVC-procedure 3. Groepsgewijze loopbaantraining (CH-Q) 6. Ervaringsprofiel (EVP) 9. Intakeassessment opleiding 11. Vrijstellingsprocedure/ECVET - Mate van validering + 7

8 Evc-procedures en validering (EU- cedefop) Theorie Evc-procedure 1. Verschijnsel bestaat 2. Verschijnsel komt vaker voor 3. Er is causaliteit 4. Er is verklaring 1. Identificatie 2. Documentatie 3. Assessment 4. Certificering

9 Condities voor innovatie Sector of regio Bedrijfsleven Concurrentiestrategie Internationale oriëntatie Innovatiesysteem Beroepsonderwijs Demografie Kennisuitwisseling Clustering: gespecialiseerd of gevarieerd Organisatiegraad samenwerking Human Capital Veranderende werkzaamheden Dynamiek faciliteren Innovatie stimuleren Organisatiegraad 9

10 Een innovatiesysteem Onderwijs 10

11 Sociale innovatie als concept 1. Maatschappelijke sociale vernieuwing / nieuw elan 2. Sociale innovatie op organisatieniveau

12 Klassieke definities innovatie Iets nieuws en nuttigs doen Verandering die leidt tot een prestatieverbetering (Drucker) 1. Introductie van nieuwe goederen nieuwe productiemethode Openen van nieuwe markt toepassen ruwe productiemiddelen of halffabrikaten tot stand brengen van gehele nieuwe wijze van produceren (Schumpeter) 12

13 Themadocument SER (2006) Volgt de Taskforce SI. Vernieuwing van de arbeidsorganisatie en maximaal benutten van competenties, gericht op het verbeteren van de bedrijfsprestaties en ontplooiing van talent Daarnaast : een manier om binnen arbeidsorganisaties creativiteit en vernieuwing te stimuleren, mede met het oog op productiviteitsgroei en een hogere arbeidsparticipatie. 13

14 TOP-model 14

15 Ideaaltype:open en gesloten innovatie Figuur 1: Gesloten innovatie Figuur 2: Open Innovatie 15

16 Regio s verschillen in afstand tot frontier 16

17 Onlosmakelijk aan elkaar verbonden? Strategische Innovatie: Dell Technische innovatie: Philips / Senseo Ja! Techniek beïnvloedt regels, omgangsvormen, routines etc. Echter: innovatieparadox, technische innovaties worden niet geïmplementeerd 17

18 Sociale innovatie Volberda 18

19 Het bedrijfsmodel: van lineairiteit tot complexiteit Tekortkomingen lineariteit: geen proportionaliteit, geen voorspelbaarheid, geen lineariteit Kenmerken complexiteit : cyclische processen, dynamiek, terugkoppeling, netwerken. 19

20 Kennis Expliciet: regels, procedures Impliciet: (tacit) persoonsgebonden, ervaringen, metaforen, waardesystemen. 20

21 Lerende organisatie- Arie de Geus Vier componenten 1. Gevoeligheid voor de omgeving 2. Samenhang en identiteit 3. Tolerantie en decentralisatie 4. Lange termijn beleid (met voldoende rendement). 21

22 Lerende organisatie (Nonaka en Takeuchi, 1995) Combineert 1.Tayloristisch productieconcept: scheiding horizontale taaksplitsing en toezicht 2. Nieuwe productieconcept : empowerment en horizontale afstemming Gevaar van platte organisatie en netwerkorganisatie is dat kennis vervluchtigt, verloren gaat Voor leerprocessen: de platte organisatie heeft hierarchie nodig. 22

23 Lerende netwerken: Tykes Finland 3-5 jarige samenwerking met gezamenlijke inspanningen van bedrijven, R&D, en onderwijsinstellingen Reflexive benchmarking Adaptief leren: incrementele innovatie Generitief leren: radicale innovatie, doorbraken 23

24 HRM-roles (1) Ulrich FUTURE / STRATEGIC FOCUS Strategic Partner Change Agent PROCESSES PEOPLE Administrative Expert Employee Champion DAY-TO-DAY / OPERATIONAL FOCUS 24

25 (Theoretical) roles for HRM and employee participation Pro-active Active Reactive Strategic Strategic change-maker Partner Adviser Tactical Supporter Monitor Operational Implementer 25

26 Duurzame inzetbaarheid Wie heeft het voor het zeggen? Hoe komt DI tot stand? Welke lerende organisaties ontstaan? Hoe creëer je voldoende vertrouwen? Goed werkgevers- en werknemersgedrag? Vormen van weerstand? Verwaarlozing? 26

27 (H)Erkennen van kwalificaties- Overzicht valideringsinstrumenten (Bron: kenniscentrum EVC- RvK) Identificeren Documenteren Assessment Certificeren systematiseren 1. Loopbaan zelfonderzoek 4. Curriculum Vitae / Europass 7. Ontwikkel/ selectieassessment 10. Verzilveren Ervaringscertificaat Geldt specifiek voor het onderwijs 2. Loopbaanbegeleiding 5. E-portfolio 8. EVC-procedure 3. Groepsgewijze loopbaantraining (CH-Q) 6. Ervaringsprofiel (EVP) 9. Intakeassessment opleiding 11. Vrijstellingsprocedure/ECVET - Mate van validering + 27

28 Evc-procedures en validering (EU- cedefop) Theorie Evc-procedure 1. Verschijnsel bestaat 2. Verschijnsel komt vaker voor 3. Er is causaliteit 4. Er is verklaring 1. Identificatie 2. Documentatie 3. assessment 4. certificering

29 AGENDA 1. / EVC/ MODULAIR SCHOLEN - Jurdische en beroepsvereeisten (actuarissen, orthopedagogen) - Bestekvoorwaarden/ openbare aanbestedingen - Publieke sector 2. / MEESTERSCHAP - SER-rapport Handmade in Holland - beleidsbrief MBO en vakmanschap 3/ NLQF - Voorbeelden in diverse sectroren