UITGANGSPUNTEN BEGROTING

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "UITGANGSPUNTEN BEGROTING"

Transcriptie

1 1 UITGANGSPUNTEN BEGROTING UITGANGSPUNTEN EN ALGEMENE ONTWIKKELINGEN Interne factoren Externe factoren DE BEGROTING 2006 EN DE MEERJARENRAMING IN PERSPECTIEF Begroting Tarieven BEGROTING NAAR KOSTENSOORTEN EN DE VERMOGENSPOSITIE TOELICHTING OP DE KOSTENSOORTEN Rente en afschrijvingen Personeelslasten Goederen en diensten van derden Goederen en diensten van Waterschapsbedrijf Limburg Kosten grondwatertaken Bijdragen aan derden Toevoegingen aan voorzieningen/onvoorzien TOELICHTING OP DE OPBRENGSTENSOORTEN Financiële baten Diensten/bijdragen van derden Interne verrekeningen Waterschapsbelastingen FINANCIËLE POSITIE EN WEERSTANDSVERMOGEN Reserves en voorzieningen Prognose balans Risico s Financiering TREASURYPARAGRAAF BEGROTING 2006 NAAR BELEIDSVELDEN, PRODUCTEN EN INVESTERINGSPROJECTEN ONDERSTEUNENDE PRODUCTEN EN DIENSTEN Centraal management Organisatiebeleid en beheer Personeelsbeleid en beheer Kwaliteitszorg- arbeidsomstandigheden- en milieuzorgbeleid en beheer Bestuurlijke en juridische zaken Concerncontrol en financieel beleid Meerjarenraming en begroting Management- en bestuursrapportages Financiële informatieverstrekking en voorziening Jaarstukken Informatie en Communicatie Technologie en Gegevensbeheer Huisvesting BEGROTING NAAR BELEIDSVELDEN Toelichting op beleidsveld Planvorming Toelichting op beleidsveld Aanleg en onderhoud van waterkeringen Toelichting op beleidsveld Inrichting en onderhoud van watersystemen Toelichting op beleidsveld Bouw en exploitatie zuiveringstechnische werken Toelichting op beleidsveld Vergunningen en handhaving keur Toelichting op beleidsveld Beheersing van lozingen Toelichting op beleidsveld Heffingen en invordering Toelichting op beleidsveld Bestuur en communicatie Toelichting op beleidsveld Grondwatertaken Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting 2006

2 3.3 TOELICHTING OP INVESTERINGSPROJECTEN WATERSYSTEMEN, WATERKERINGEN EN BEDRIJFSVOERING Investeringen in Watersystemen Investeringen Waterkeringen Toelichting op de Nieuwe investeringen Bedrijfsvoering Ontwikkeling kapitaallasten Financieel overzicht meerjarenraming BIJLAGEN BELEIDSBEGROTING 2006 (ZIE AFZONDERLIJK BOEKWERK) Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting 2006

3 1 UITGANGSPUNTEN BEGROTING 2006 In 2005 heeft het Algemeen Bestuur van het waterschap Peel en Maasvallei een nieuwe koers uitgezet. Met het uitbrengen van de nota Visie en Strategie voor waterbeheer in Noorden Midden-Limburg zijn belangrijke accentverschuivingen aangebracht in het integraal waterbeheersplan Deze accentverschuivingen zijn ingegeven door de wens van het Algemeen Bestuur om een aantal scherpere keuzes te maken nu de consequenties van de Europese Kaderrichtlijn Water, het Nationaal Bestuursakkoord Water, de Wet op de Waterkeringen en het op gang komende reconstructieproces steeds duidelijker worden. Niet onbelangrijk daarbij is dat al deze ontwikkelingen tot lastenverzwaringen lijken te leiden, in een tijd van economische neergang. Het Algemeen Bestuur heeft haar verantwoordelijkheid genomen en via de nota Visie en Strategie keuzes gemaakt die enerzijds de ambitie van het Waterschap in standhouden, maar anderzijds ook getuigen van een bestuurlijke wens om de kosten zo laag mogelijk te houden. Leidraad hierbij was: concentreer je op je kerntaken; doe waar je goed in bent, doe de goede dingen en doe deze dingen goed. In juli 2005 is door het Algemeen Bestuur een uitgangspuntennota vastgesteld waarin de aanzet tot koerswijziging en doorrekening van de te verwachten externe en interne ontwikkelingen waren opgenomen. In de uitgangspuntennota is een stijging van het op te brengen belastingvolume voorspeld van 4,6%. Het Algemeen Bestuur heeft als opdracht voor het opstellen van de begroting 2006 meegegeven om te proberen de stijging van het belastingvolume zoveel mogelijk te laten aansluiten bij het inflatiepercentage. De begroting 2006 sluit op een gemiddeld stijgingspercentage van de waterschapslasten van 2,43%. Hiermee is zo goed mogelijk voldaan aan de opdracht van Algemeen Bestuur. De navolgende paragrafen geven een overzicht van de gehanteerde uitgangspunten, de einduitkomsten van de begroting 2006 en het meerjarenperspectief Uitgangspunten en algemene ontwikkelingen De belangrijkste algemene ontwikkelingen en uitgangspunten die bij de samenstelling van de begroting 2006 en de meerjarenraming zijn gehanteerd gesplitst in interne en externe factoren welke onderstaand zijn weergegeven. Ofschoon wij erkennen dat de strategische uitgangspunten bestuurlijk meer de aandacht verdienen dan de technische uitgangspunten, menen wij vanuit de begroting geredeneerd toch eerst de technische uitgangspunten aan de orde te moeten stellen. Verder kan nog worden opgemerkt dat de voorliggende uitgangspunten in overleg met het Waterschapsbedrijf Limburg en het Waterschap Roer en Overmaas tot stand zijn gekomen. 1 Zie: Nota Visie en Strategie voor waterbeheer in Noord- en Midden-Limburg Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

4 1.1.1 Interne factoren De interne uitgangspunten luiden als volgt: Basis voor de begroting 2006 zijn de jaarrekening 2004, de vastgestelde begroting 2005 van het Waterschap Peel en Maasvallei inclusief de wijzigingen tot en met de vergadering van het Algemeen Bestuur van 27 april 2005, de uitgangspunten en bouwstenen zoals geformuleerd in het waterbeheersplan Waterschap Peel en Maasvallei vastgesteld op 18 februari 2004, alsmede de uitkomsten van de discussie over visie en strategie. De begroting en de meerjarenraming moeten worden gepresenteerd volgens het gezichtspunt van de kosten en opbrengstensoorten (EMU-richtlijnen) en beleidsvelden (landelijke BBP-structuur van de Unie van Waterschappen). De begroting en de meerjarenraming moeten voldoen aan geldende voorschiften zoals de comptabiliteitsvoorschriften en af te leiden zijn van de nieuwe ontwikkelingen binnen de overheid met betrekking tot begrotingen en jaarstukken. Basis voor de salarisbegroting is de vastgestelde personeelsformatie per 1 mei Berekening van de liquiditeitspositie. Het uitgangspunt is dat de aanslagoplegging - evenals voorgaande jaren - grotendeels door middel van één kohier zal plaatsvinden. Voor de berekening van de liquiditeitspositie wordt uitgegaan van aanslagoplegging per 31 maart 2006 (95%) en 30 november 2006 (5%). Indien deze data niet worden gehaald, heeft dit tot gevolg dat de liquiditeitspositie verslechtert wat een negatief effect zal hebben op de rentekosten. De bedrijfsmatige activiteiten van de waterkwaliteitstaak als ook de volledige belastingheffing en -invordering voor de waterschapstaken zijn opgedragen binnen de gemeenschappelijke regeling aan het Waterschapbedrijf Limburg. De door de waterschappen hiervoor te betalen bijdrage wordt afhankelijk gesteld van de jaarlijkse begroting van het Waterschapsbedrijf Limburg. Deze bijdrage dient te worden beschouwd als een verplichte uitgave. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

5 Voor de toerekening aan het individuele waterschap worden conform het bij de herziening van het waterschapsbestel vastgestelde kader de volgende verdeelsleutels gehanteerd: Toerekening aan Waterkwaliteit: Unit Zuiveringsbedrijf Limburg Unit Vergunningverlening en Handhaving Unit Waterschapsheffingen Unit Laboratorium Verdeelsleutel = aantal vervuilingeenheden per waterschapsgebied Toerekening aan Waterkwantiteit / Kering: Unit Waterschapsheffingen Verdeelsleutel = aantal aanslagen per Waterschap De bepaling van de hoogte van het Wvo-tarief geschiedt door de waterschappen, die daartoe de door het Waterschapsbedrijf Limburg in rekening gebrachte kosten voor uitvoering van de waterkwaliteitstaak verhogen met de eigen waterkwaliteitskosten uit hoofde van het beheer van het watersysteem. Afschrijvingsmethodiek Voor nieuwe investeringen wordt het bestaande beleid gevolgd. Dit betekent dat voor nieuwe investeringen in 2006 en volgende jaren de navolgende afschrijvingstermijnen worden gehanteerd. Omschrijving Civielbouwkundige werken Elektromechanische werken Waterstaatkundige werken Gebouwen Automatisering Inventaris Immateriële activa Tractiemiddelen Afschrijvingstermijn 25 jaar 15 jaar 30 jaar 30 jaar 5 jaar 10 jaar 10 jaar 10 jaar Op percelen wordt afgeschreven indien deze onderdeel uitmaken van een waterstaatkundig werk. Indien percelen worden aangekocht om strategische reden wordt hierop niet afgeschreven, tot het moment dat dit (eventueel) onderdeel uit gaat maken van een waterstaatkundig werk. Op percelen waarop installaties of gebouwen staan wordt niet afgeschreven. Het voorgaande zijn richtlijnen voor groepen investeringen. Per individueel geval zal beoordeeld worden welke afschrijvingstermijn van toepassing is. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

6 Doorberekening De doorberekening van de kosten vindt plaats volgens de landelijke BBPverrekeningssystematiek en over de diverse waterschapstaken. Kwijtschelding/oninbaar Ten aanzien van kwijtschelding wordt de bestaande beleidslijn gevolgd. Met betrekking tot de oninbaarheid van belastinggelden wordt de lijn die is vastgesteld bij de begroting 2005, te weten een oninbaarheidspercentage van 0,5%, gehandhaafd voor 2006 en volgende jaren. Post onvoorzien Het bestaande beleid wordt gecontinueerd. Het budget voor onvoorziene uitgaven bedraagt circa 0,4% van het begrotingstotaal Externe factoren De externe uitgangspunten zijn - waar mogelijk - gebaseerd op de ramingen van het Centraal Planbureau (CPB) en de gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Inflatie Uit het overzicht kerngegevens voor Nederland van het CBS blijkt dat het consumentenprijsindexcijfer over de aangehaalde periode gemiddeld 2,52 % heeft bedragen. Gelet op het feit dat voor de jaren 2004 en 2005 het percentage lager was dan het aangehaalde gemiddelde lijkt een algemeen inflatiepercentage van 2,0 % voor de begroting 2006 realistisch. Ter vergelijking is ook gekeken naar de prognose die het CPB afgeeft voor intermediair verbruik van de overheid (dit is de gemiddelde prijsmutatie van de lopende aankopen van goederen en diensten; bijvoorbeeld energie, huisvesting, kantoorartikelen, uitzendkrachten). Het CPB voorspelt voor deze kosten een stijging van 1,5% in het jaar Na overleg met het CPB over een inschatting van de prijsontwikkeling in 2006 voor overheden, wordt het uitgangspunt van het waterschap om vast te houden aan een inflatiecorrectie van 2% per jaar als reëel beoordeeld; zeker wanneer deze prognose als een constante in het meerjarenperspectief wordt geplaatst. Voor de reguliere kosten wordt voor de begroting en meerjarenraming dan ook gerekend met een algemeen inflatiepercentage van 2,0%. Salariskosten Naast de periodieke verhogingen wordt rekening gehouden met het volgende. De huidige CAO voor het waterschapspersoneel liep tot 1 juni Over de periode na 1 juni 2004 is landelijk gezien geen akkoord bereikt. Voor 2006 wordt gelet op de CAO-onderhandelingen voor de loonontwikkeling uitgegaan van 3,0%, te weten een structurele salarisverhoging van 1,25 % en een verhoging van de sociale lasten met 1,75 % als gevolg van hogere pensioenpremies en de invoering van de zorgverzekeringswet per Voor de jaren wordt - naast de jaarlijkse periodiek verhogingen - conform de huidige meerjarenraming uitgegaan van een jaarlijkse stijging van 2,0%. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

7 Op basis van voorgaande onderdelen is met betrekking tot de ontwikkeling van de kosten uitgegaan van onderstaande percentages Kosten/inflatie 2% 2% 2% 2% 2% Personeelskosten 3% 2% 2% 2% 2% Rekenrente - Rente langlopende leningen De verwachting van de financiële instellingen is dat de rente op langlopende geldleningen voor het jaar 2006, gelet op de te verwachte economische groei en de daarmee samenhangende ontwikkelingen op de geld- en kapitaalmarkt, enigszins toeneemt. Op grond van deze veronderstelling is voor langlopende leningen 5% gehanteerd. Voor de jaren 2007 en 2008 wordt gerekend met 5,5% en voor 2009 en 2010 met 6%. - Rente kortlopende leningen De verwachting van de financiële instellingen is dat de rente op kortlopende geldleningen voor 2006 enigszins toeneemt. Op grond van bovenstaande veronderstelling wordt voor kortlopende geldleningen (lees rekening-couranttekorten) 3,5% gehanteerd. Voor de meerjarenraming wordt een percentage van 4% gehanteerd dit in verband met het doorzetten van de verwachte economische groei. - Rente reserves en voorzieningen Over de reserves en voorzieningen wordt alleen rente bijgeschreven, ten laste van de exploitatie, wanneer koopkrachtbehoud noodzakelijk is. In de voorkomende gevallen zullen de inflatiepercentages als uitgangspunt dienen. Investeringsniveau In 2004 is het waterbeheersplan Waterschap Peel en Maasvallei vastgesteld. Dit beheersplan leidt, rekening houdende met de inspanningsverplichtingen zoals opgenomen in de Vierde Nota Waterhuishouding (NW4), het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL); Waterbeleid 21 e eeuw (WB21) en het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) tot een netto investeringsniveau van gemiddeld per jaar. Dit is conform de besluitvorming in de begroting Het totale beleid is op investeringsniveau concreet gemaakt in het concept meerjaren investeringsplan 2006 (MIP) dat u samen met de begroting ter vaststelling wordt aangeboden. Het meerjaren investeringsplan vormt de basis voor de berekende kapitaallasten in de begroting en de meerjarenraming. Om een gelijkmatige doorwerking te krijgen van de kapitaallasten in de tarieven, zal in de meerjarenraming uit worden gegaan van een gemiddeld netto investeringsniveau van per jaar. In jaren van afwijking van jaargemiddelde en/of het voortschrijdende jaargemiddelde zullen maatregelen worden getroffen om de gelijkmatige doorwerking in de tarieven te waarborgen. Een en ander in lijn van het IWBP en behandeling/besluitvorming rondom de nota Visie & Strategie. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

8 1.2 De begroting 2006 en de Meerjarenraming in perspectief Begroting 2006 De financiële uitkomsten van de begroting 2006 op basis van voorgaande uitgangspunten kunnen als volgt worden weergegeven. Kosten / Opbrengsten 2006 Kosten Opbrengsten Heffingopbrengsten: Waterkwantiteitsbeheer Waterkeringszorg Waterkwaliteitsbeheer Correctie op heffingopbrengsten: Kwijtschelding -/ Oninbaarverklaring -/ Overige opbrengsten Totale opbrengsten Exploitatieresultaat - Het totaal van de voor 2006 geraamde kosten bedraagt en is gelijk aan het totaal van de geraamde opbrengsten, waardoor een sluitende begroting 2006 wordt gepresenteerd. Deze sluitende begroting leidt tot de navolgende wijzigingen in de totale opbrengsten van de waterschapsbelastingen: Omslag voor de taak waterkwantiteit + 6,5% Omslag voor de taak waterkering -/- 53,6% Verontreinigingsheffing + 3,6% De voornoemde percentages zijn niet representatief voor de individuele aanslagen en ook niet gelijk aan de tariefswijzigingen 2006 voor de te onderscheiden categorieën. Het belastingvolume stijgt als totaal met 2,43%. De daling van de omslag voor de taak waterkering ontstaat met name doordat in de begroting 2006 is rekening gehouden met het te ontvangen bedrag van inzake nadeelcompensatie waterkering. De begroting 2006 is er op gericht om de gestelde beleidsdoelen in de reeds vastgestelde beleidskaders te realiseren. De begroting is een vertaling van hoe door de inzet van middelen (in ruime zin), die doelen gerealiseerd moeten worden. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

9 Er zal jaarlijks begrotingsruimte gecreëerd moeten worden om te kunnen blijven investeren teneinde de doelen ook daadwerkelijk te kunnen halen. Uit het Meerjareninvesteringsprogramma blijkt welke investeringen bij moeten dragen in de realisatie van de gestelde doelen. Er is sprake van interne en externe investeringen. De interne investeringen zijn voornamelijk gericht op de bedrijfsprocessen met als doel om de kwaliteit van de producten (output) te verbeteren en te waarborgen. De externe investeringen zijn gericht op concrete externe projecten. In de navolgende hoofdstukken zal hier nader op in worden gegaan. Nadat in 2004 de waterschapslasten fors waren verhoogd dit betrof een inhaalslag na jaren ingeteerd te hebben op het vermogen zijn de lastenverhogingen voor 2005 beperkt gebleven tot ca 2,5%. De tariefswijzigingen voor 2006 laten een uiteenlopend beeld zien. Enerzijds vanwege aangepaste actuele driejaargemiddelden voor de directe kostentoedeling volgens de vastgestelde kostentoedelingsverordening (waterkwantiteit), en anderzijds vanwege de inzet van de nadeelcompensatiegelden (waterkering). Daarnaast zijn er binnen de kwaliteitstaak een aantal externe ontwikkelingen die ons ten aanzien van de tariefsontwikkeling van de verontreinigingsheffing zorgen baren. We noemen de stijging van de energiekosten en de daling van het aantal vervuilingseenheden in ons beheersgebied. Met een extra inspanning hebben we de tariefsstijgingen voor 2006 zoveel mogelijk proberen te beperken. In hoofdstuk 2 vindt u een specificatie van de begroting 2006 naar kosten en opbrengsten. In hoofdstuk 3 vind u de toelichting op de activiteiten die wij in 2006 hebben gepland. 2 Zie bijlage I: MIP Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

10 1.2.2 Tarieven 2006 Voor opstelling van de begroting 2006 heeft de eerder opgestelde nota met uitgangspunten voor de begroting gediend. Ten opzichte van de primitieve begroting 2005 zijn de netto kosten en basis voor het belastingvolume met (2,43%) gestegen. Bij de vaststelling van de uitgangspunten voor de begroting 2006 was uitgegaan van een stijging van het belastingvolume ter grootte van 4,6%. Een analyse op hoofdlijn van de wijzigingen levert het volgende beeld op: Taak waterkwantiteit. In vergelijking met 2005 stijgt het belastingvolume met circa 6,5 procent. De stijging wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door een stijging van de loonkosten, de kapitaallasten van het investeringsprogramma 2005 die voor het eerst volledig op de begroting drukken. Daarnaast nemen de lasten in vergelijking met 2005 toe vanwege de lasten van het investeringsprogramma 2006 en budgetverhogingen. Om de stijging van de kapitaallasten te beperken hebben wij een gedeelte van de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit ingezet om diverse oude investeringen af te boeken om eenmalig een verlaging van de jaarlijkse kapitaallasten met circa te realiseren. Dit is een eenmalige afboeking die structureel een voordeel oplevert. De mogelijkheid hiertoe bestaat omdat de egalisatiereserve waterkwantiteit zich boven het afgesproken streefniveau bevindt (nota reserves en voorzieningen). WATERKWANTITEIT % Wijziging 2006 vs 2005 Ingezetenen Per ingezetene (woonruimte) is het tarief 22,19 22,66 22,81 0,66% Gebouwd Per schijf OZB ( 2.268,-) is het tarief 0,72 0,57 0,59 3,51% Ongebouwd klasse 1 115,87 119,26 127,03 6,52% klasse 2 48,28 49,69 52,93 6,52% klasse 3 9,66 9,94 10,59 6,54% Conform de kostentoedelingsverordening zijn de direct toe te rekenen kosten naar de te onderscheiden categorieën opnieuw berekend voor Het gaat hierbij om kosten die een rechtstreeks verband houden met de verschillende categorieën. We noemen verkiezingskosten (ingezetenen), bijdrage in WOZ-taxatiekosten gemeenten (gebouwd) en kosten van het kadaster (ongebouwd). De directe kostentoerekening voor de categorie ingezetenen is fors gedaald terwijl de directe kostentoerekening voor de categorie gebouwd fors is toegenomen. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

11 Taak waterkering. Het belastingvolume van de waterkering neemt af met 53,6%. Oorzaak hiervan is de inzet van de gelden die zullen worden ontvangen van de staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat (bijdrage nadeel-compensatie). Door het aan de maat brengen van de saldi-/egalisatiereserve waterkering en de reserve voor de bestrijding van 1 hoogwatergolf conform de nota reserves en voorzieningen hebben wij de jaarlijkse storting van uit de waterkeringsbegroting kunnen laten vervallen. Daarnaast wordt over de periode jaarlijks, middels een tariefverlaging, teruggeven aan de ingelanden, die waterkeringsheffing betalen. Hiermee is een bestuurlijke belofte ingelost. Ook de kapitaallasten voortvloeiende uit de investeringen gedaan in de Maaskades ( ) worden in de periode gedekt uit de gelden van de nadeelcompensatie. WATERKERING % Wijziging 2006 vs 2005 Ingezetenen Per ingezetene (woonruimte) is het tarief 36,36 36,16 16,69-53,84% Gebouwd Per schijf OZB ( 2.268,-) is het tarief 1,04 0,80 0,36-55,00% Ongebouwd Klasse 0 niet betalende klasse vanwege ontbreken belang Klasse 1 verharde oppervlakten ongebouwd, wegen ed. 612,55 612,48 284,16-53,61% Klasse 2 overige oppervlakten ongebouwd 12,76 12,76 5,92-53,61% Door de inzet van de ontvangen gelden uit de nadeelcompensatie kunnen de tarieven waterkering met meer dan de helft worden verlaagd. Alleen de belastingplichtigen binnen het taakgebied waterkering zullen hiervan profiteren. Taak waterkwaliteit. De stijging van het totale belastingvolume voor de taak kwaliteit bedraagt 3,64%. 2,2% hiervan vloeit voort uit de vastgestelde begroting 2006 van WBL. Als gevolg van een stijging van de energiekosten voor het WBL, zal via een begrotingswijziging het budget van de energiekosten met circa 2,3 mln. worden verhoogd. WBL neemt hiervan zelf voor haar rekening en WRO en WPM samen 1,5 miljoen. Voor WPM betekent dit een energietoeslag van aanvullend op de reeds vastgestelde WBL begroting. Omdat wij verwachten dat dit bedrag voor de helft een incidenteel karakter heeft, dekken wij de helft van deze extra energiekosten door een onttrekking aan de saldi-/egalisatiereserve kwaliteit. Wvo-HEFFING (KWALITEIT) % Wijziging 2006 vs 2005 Tarief per vervuilingseenheid (raming 2006: ) 44,54 45,57 48,04 5,42% Per saldo resteert dan een door te berekenen energietoeslag in het Wvo-tarief van ca 1%. Het tarief van de Wvo-heffing stijgt met 5,42%. Deze stijging is het gevolg van stijging van de kosten conform de vastgestelde begroting WBL en de WPM eigen kwaliteitskosten (ca 2%), de doorberekening van de extra stijging van de energiekosten in het tarief ( =1% tariefsstijging) en daarenboven de daling van de belastinggrondslag ( vervuilingseenheden) waardoor per vervuilingseenheid meer opgebracht moet worden (ca 2,4%). Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

12 2 BEGROTING NAAR KOSTENSOORTEN EN DE VERMOGENSPOSITIE 2006 De begroting 2006 wordt naar 2 verschillende gezichtspunten gepresenteerd: een begroting naar kosten- en opbrengstensoorten conform de comptabiliteitsvoorschriften, beschreven in dit hoofdstuk. Een begroting naar beleidsvelden en beleidsproducten conform de afspraken binnen de Unie van Waterschappen, beschreven in hoofdstuk Toelichting op de kostensoorten Deze paragraaf geeft een korte toelichting op de kostensoorten binnen de exploitatiebegroting van het waterschap naar kosten- en opbrengstensoorten. Het overzicht ziet er als volgt uit: Code Omschrijving kostensoort Jaarekening 2004 Primitieve begroting 2005 Primitieve begroting Rente en afschrijvingen Externe rentelasten Interne rentelasten Afschrijvingen van activa Besparing kapitaallasten vanwege vervroegde afschrijving Personeelslasten Salarissen huidig personeel en bestuurders Sociale lasten (ABP, soc.verz.instell.) Rechtstr.uitkeringen aan huidig personeel en bestuur Overige personeelslasten Personeel van derden Uitkeringen aan voorm. personeel en bestuurders Goederen en diensten van derden Duurzame gebruiksgoederen Overige gebruiksgoederen en verbruiksgoederen Energie Huren en rechten Leasebetalingen SLB en CBL Pachten en erfpachten Verzekeringen Belastingen Onderhoud door derden Overige diensten door derden a Goederen en diensten Waterschapsbedrijf Limburg a Kosten Waterschapsbedrijf Limburg Verevening opbrengsten wvo met WRO b Kosten grondwatertaken b Kosten grondwatertaken (excl. Interne doorberekeningen) Bijdragen aan derden Bijdragen aan bedrijven Bijdragen aan overheden Bijdragen aan overigen Toevoegingen aan voorzieningen/onvoorzien Toevoeging aan voorzieningen Onvoorzien Rekening/begrotingsresultaat Totaal kosten Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

13 In de tabel worden, conform de comptabiliteitsvoorschriften, de primitieve begroting 2005 en 2006 met elkaar vergeleken. In de primitieve begroting 2006 zijn de effecten van de 2 e bestuursrapportage 2005 verwerkt Rente en afschrijvingen De kosten van rente en afschrijving bedragen De afschrijvingskosten bedragen , en de rentekosten Daarnaast is een stelpost opgevoerd voor de verlaging van de kapitaallasten door oude investeringen af te boeken (ter waarde van circa 1,2 mln.) ten laste van de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit. De mogelijkheid hiertoe bestaat omdat de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit zich boven het afgesproken streefniveau bevindt (nota reserves en voorzieningen). Investeringen waar op termijn een vervangingsinvestering tegenover staat komen niet in aanmerking. Immers afschrijven is in wezen het reserveren van begrotingsruimte voor het plegen van vervangingsinvesteringen. Hiermee wordt voorkomen dat de bedrijfseconomische continuïteit en financiële stabiliteit wordt ondermijnd. De kosten van rente en afschrijving hebben hoofdzakelijk betrekking op voormalige en geplande investeringsprojecten in materiële activa. Het grootste gedeelte van het investeringsprogramma is gebaseerd op de projecten van het IWBP (gemiddelde omvang per jaar). De resterende investeringen zijn investeringen ten behoeve van de bedrijfsvoering en zijn van een meer beperkte omvang. De stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de kapitaallasten van de investeringen in de uitbreiding van het waterschapshuis (lasten ), uitvoering van de IWBP-projecten (lasten ) alsook de lasten van de investeringen 1995/1996 in de Maaskades die in 2006 voor het eerst op de begroting drukken (lasten ). Daarnaast zorgt het investeringsplan 2006 voor een toename van kapitaallasten van circa 0,5 mln. in De jaarlijkse stijging van de kapitaallasten zal zich in de toekomst doorzetten. Mede doordat er elk jaar opnieuw geïnvesteerd wordt en dat de vrijvallende kapitaallasten uit oude investeringen zeer gering zijn (het opgeheven waterschap van vóór de bestelherziening heeft nooit zoveel geïnvesteerd en dus is de uiteindelijke vrijval van kapitaallasten ook gering). Investeringen worden in principe gefinancierd met langlopende geldleningen. De rentekosten worden, middels dezelfde systematiek als de afschrijvingskosten, verdeeld over de relevante producten. Het beleid van het waterschap is gericht op het financieren van activiteiten tegen zo laag mogelijke financieringskosten. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

14 2.1.2 Personeelslasten De geraamde bestuurs- en personeelslasten betreffen alle lasten die verband houden met het huidig en voormalig bestuur en personeel. Hierbij behoren het salaris met vaste toelagen van het personeel en bestuur, de uitkeringen en pensioenen ten behoeve van voormalig personeel en de daarop betrekking hebbende sociale lasten. Voorts behoren hiertoe de uitgaven die voortvloeien uit diverse vergoedingsregelingen. De personeelslasten worden in totaal geraamd op ,- (2005: ). Dit is een stijging van circa en valt als volgt te verklaren: stijging van salarissen & sociale lasten van bestuur en personeel (ca ); inkrimping formatie afdeling Nieuwe Werken en Vergunningen (-1,1 fte ca ) voorstel tot formatie uitbreiding van 1 fte voor een databeheerder afdeling Beleid, Onderzoek en Advies ( ); vanuit de nota Visie en Strategie uitwerking van verzwaring van de waterkeringstaak ( ); compensatie van de inzet voor de reconstructie ( ), die gedekt wordt uit de bestaande begroting voor tijdelijke inhuur; opname van een structurele stelpost van voor organisatieontwikkeling; overige daling per saldo Basis voor de salarisbegroting zijn de functies zoals vastgelegd in het functieboek van Waterschap Peel en Maasvallei. Voor 2005 was de formatie begroot op 146,33 fte (145, fte helpdesk). De begrote formatie 2006 komt rekeninghoudende met het voorgaande uit op 146,33 + 1fte data beheer + 1 fte vanwege verzwaring waterkeringstaak -/- 1,1 fte inkrimping afdeling Nieuwe Werken en Vergunningen = 147,23 fte. De geraamde salariskosten zijn echter gebaseerd op 143,23 fte s vanwege het niet invullen van 4fte s binnen de afdeling Onderhoud, Beheer en Toezicht. De salariskosten van alléén de vaste formatie (excl. voorstellen uitbreiding) zijn geraamd op ten opzichte van Dit is een stijging van 3,66%. Deze stijging is het resultaat van doorberekening van de 3% indexering voor de dekking van de gevolgen van de nog af te sluiten CAO (conform uitgangspunten), stijging van de periodieken ca 1,5% en de inkrimping van 1,1 fte en overige tezamen een afname van 0,84%. De sociale lasten van de vaste formatie zijn ten opzichte van de begroting 2005 toegenomen met tot (+10,7%). Oorzaak hiervan is dat met name de pensioenpremie ten opzichte van de primitieve begroting 2005 in werkelijkheid fors hoger lag dan in de primitieve begroting 2005 was geraamd. Dit komt erop neer dat indien nu de begroting 2006 wordt vergeleken met de raming 2005, de vergelijkingsbasis 2005 veel te laag is waardoor een niet reëel beeld ontstaat van de doorgerekende stijging. Voor de begroting 2006 zijn namelijk de werkelijke sociale lasten 2005 genomen die daarna conform afspraak zijn geïndexeerd. De totale gemiddelde stijging van de salarissen en sociale lasten van de vaste formatie bedraagt 4,85%. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

15 2.1.3 Goederen en diensten van derden De totale kosten van goederen en diensten van derden bedragen ,- en bestaan uit: De onderhoudskosten; het uitbestede onderhoud van waterlopen en waterkeringen. De overige diensten door derden, zoals: juridische-, financiële-, technische advisering door derden, contributies, lidmaatschappen en bijdragen aan verenigingen (STOWA en Unie van Waterschappen). Onderhoudskosten Door de afdeling Onderhoud, Beheer en Toezicht zijn een aantal maatregelen getroffen waardoor een besparing gerealiseerd kan worden op het onderhoud van watergangen e.d. (circa ). Verder is rekening gehouden met hogere beheerskosten vanwege de uitbreiding van het waterschapshuis. Overige diensten door derden Vanwege benodigde specialistische kennis wordt de uitwerking van een aantal beleidsnotities uitbesteed. Het gaat hierbij om beleidsnotities voor infiltratievoorzieningen, beekherstel, vispassages, waterbodembeheer en dergelijke. De kosten hiervan worden geraamd op Daarnaast zijn de contributies en lidmaatschappen (Unie van Waterschappen, Stowa, Waterschapshuis) toegenomen met Goederen en diensten van Waterschapsbedrijf Limburg Deze kostensoort betreffen de kosten van Waterschapsbedrijf Limburg. De kosten van het waterschapsbedrijf bedragen voor Dit is een stijging van ten opzichte van 2005 ( ). Een stijging van is conform de vastgestelde WBL begroting. Als gevolg van een stijging van de energiekosten voor het WBL, zal via een begrotingswijziging het budget van de energiekosten worden verhoogd met circa 2,3 miljoen. WBL neemt hiervan zelf voor haar rekening. Een bedrag van 1,5 miljoen wordt doorgeschoven naar WPM en WRO. Voor WPM betekent dit een energie-toeslag van aanvullend op de reeds vastgestelde WBL begroting. Omdat wij verwachten dat dit bedrag voor de helft een incidenteel karakter heeft, stellen wij voor om de helft van de energiekosten uit een onttrekking aan de saldi-/egalisatiereserve kwaliteit te dekken. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

16 2.1.5 Kosten grondwatertaken Met ingang van 2005 zijn de grondwatertaken van de Provincie overgenomen en ondergebracht in het projectteam grondwatertaken. Met de Provincie is een meerjarige overeenkomst gesloten waarbij er sprake is van een lumpsum financiering door de provincie. Om voortschrijdend inzicht te houden in de kostenontwikkeling en de specifieke dekking daarvan uit de lumpsum, zullen de activiteiten van het projectteam binnen een gesloten exploitatie plaatsvinden. Dit houdt in dat de kosten en baten van de activiteiten van het projectteam 1 op 1 met de specifieke lumpsum zullen worden verrekend. Een en ander via een egalisatievoorziening. Het geheel verloopt dus budgettair neutraal binnen de totale waterschapsbegroting. De directe kosten voor 2006 worden begroot op Voor de facilitering qua huisvesting, ICT en vanwege overheadkosten zal een bedrag van intern in rekening worden gebracht. De totale kosten bedragen voor 2006 derhalve De dekking van deze kosten vindt plaats uit de ontvangst van leges ( ) wegens vergunningverlening, ontvangst van de provinciale bijdrage 2006 ( ) en een onttrekking uit egalisatievoorziening grondwatertaken ( ). Zie voor de dekking van de kosten ook de toelichting bij de opbrengstsoorten Bijdragen aan derden Dit betreft voornamelijk subsidies die het Waterschap verstrekt aan derden. Het merendeel van de subsidies heeft betrekking op de kwaliteitsmaatregelen in oppervlaktewater en de aanpak van diffuse emissie derden. De totale kosten van bijdragen aan derden bedragen Er is een bedrag van opgenomen als bijdrage aan de centrale organisatie van de vervolgfase Kaderrichtlijn Water. Een gedeelte van deze bijdrage wordt aangewend voor Maasbrede onderzoeken waarvan WPM ook voordeel heeft. Daarnaast is er een bijdrage aan de Stichting Dubo geraamd ter grootte van en een bijdrage van in gemeentelijke waterplannen. De Stimuleringregeling Aanpak diffuse bronnen derden is uit hoofde van de vastgestelde nota Visie en Strategie komen te vervallen. Ook de raming van de bijdrage in de kosten van baggeren door derden (2005: ) is komen te vervallen Toevoegingen aan voorzieningen/onvoorzien Met de storting 2005 in de bestemmingsreserve voor de hoogwaterbestrijding van ,- en de inzet van gelden uit de nadeelcompensatie is de noodzaak van het doen van een storting in de voornoemde reserve niet meer nodig. De raming is derhalve 0. In de begroting is verder een post ter grootte van ,- opgenomen ter dekking van onvoorziene kosten, conform de in de nota Reserves en Voorzieningen gemaakte risicobeheersingsafspraken. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

17 2.2 Toelichting op de opbrengstensoorten Deze paragraaf geeft een korte toelichting op de opbrengstensoorten binnen de exploitatiebegroting van het Waterschap, opgenomen in onderstaand overzicht: Code Omschrijving opbrengsten Rekening 2004 Primitieve begroting 2005 Primitieve begroting Financiële baten Externe rentebaten Interne rentebaten Dividenden en bonusuitkeringen Personeelsbaten Baten i.v.m. salarissen/sociale lasten Uitlening van personeel Goederen en diensten aan derden Verkoop van grond Verkoop van duurzame goederen Verkoop van overige goederen Opbrengsten uit grond en water Huuropbrengsten uit overige eigendommen Diensten voor derden Bijdragen van derden Bijdragen van overheden Bijdragen van overigen Waterschapsbelastingen Opbrengst omslag gebouwd Opbrengst ingezetenenomslag Opbrengst omslag ongebouwd /6 Opbrengst verontreinigingsheffing bedrijven en huish Kwijtscheldingen Oninbaarverklaringen Interne verrekeningen Onttrekkingen aan voorzieningen Onttrekkingen aan reserves Geactiveerde lasten Totaal opbrengsten Financiële baten De financiële baten bedragen ,-. Het overgrote deel hiervan is dividend van de Waterschapsbank. Deze raming is op basis van de gemiddelde uitkering van het dividend over de laatste jaren naar boven bijgesteld. De overige financiële baten betreffen de bespaarde rente vanwege interne financiering (reserves en voorziening). Er bestaat een verband met de kostensoort 4102 interne rentelasten. Het saldo tussen de interne rentekosten en baten betreft de rentebijschrijving op de reserves en/of voorzieningen. Op basis van de nota reserves en voorzieningen wordt enkel rente bijgeschreven op de saldi-/egalisatiereserves tenzij koopkrachtbehoud van een reserve of voorziening gewenst is. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

18 2.2.2 Diensten/bijdragen van derden De opbrengsten bedragen Dit heeft betrekking op opbrengsten uit verkoop van goederen en de diensten voor derden. De baten uit diensten voor derden bestaat voornamelijk uit de bijdrage welke wordt ontvangen voor de muskus- en beverrattenbestrijding, en de opbrengsten uit leges en de bijdrage van de provincie in de grondwatertaken. Deze laatste leidt tot een stijging ten opzichte van 2005 ter grootte van De opbrengsten uit leges vanwege vergunningverlening grondwaterbeheer zijn geraamd op Interne verrekeningen Onttrekking aan voorzieningen De onttrekking aan voorzieningen bestaat uit een onttrekking aan de egalisatievoorziening grondwatertaken ( ) en een bedrag van welke wordt onttrokken aan de voorzieningen vanwege wachtgeld-/pensioen- en IZA verplichtingen voormalig bestuurders. Volgens de voorschriften moeten deze laatste met ingang van 2006 uit een te vormen voorziening worden gedekt ter grootte van de toekomstige verplichting. Onttrekkingen aan reserves De onttrekkingen aan de reserves bestaan uit: Saldi-/egalisatiereserve waterkwaliteit Dekking kapitaallasten Maaskades Belastingteruggave uit nadeelcompensatie Zoals eerder aangeven zal via een begrotingswijzing het budget voor energiekosten WBL in totaal met 2,3 mln. worden verhoogd in verband met de forse stijging van de energieprijzen. Een bedrag van hiervan komt voor rekening van WPM. Omdat wij ervan uitgaan dat ongeveer de helft van dit bedrag een incidenteel karakter heeft, onttrekken wij de helft van deze energie toeslag uit de saldi-/egalisatiereserve waterkwaliteit. Zoals het zich nu laat aanzien ontvangen wij een bedrag van 3 mln. als nadeelcompensatie hoogwater. Wij doen het volgende voorstel voor de bestemming van dit bedrag: Nadeelcompensatie hoogwater Gelden uit nadeelcompensatie (inclusief rentevergoeding) ,00 Sanering eg reserve waterkering+op niveau nota reserves en voorzieningen ,00 Bestemmingsreserve hoogwaterbestrijding (kosten van 1 hoogwatergolf) ,00 Saldi-/egalisatieres. waterkwantiteit (had bijgedragen in kosten waterkering) ,00 Dekking kapitaallasten Maaskades , ,00 -/- Drie jaar lang, , belastingteruggave van afgerond ,00 -/- Nog te bestemmen gelden nadeelcompensatie - Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

19 Als gevolg van het voorgaande wordt derhalve een bedrag en onttrokken aan de bestemmingsreserve nadeelcompensatie. Geactiveerde lasten Het betreft inzet van personeel die geboekt wordt op investeringsprojecten. Deze bedragen Het betreft de activering van uren van afdeling Nieuwe Werken en Vergunning die worden besteed aan de investeringsprojecten. Een bedrag van wordt vanwege het specifieke gebruik van dienstauto s voor het inventarisatieproject WB-21 rechtstreeks toegerekend Waterschapsbelastingen De waterschapsbelastingen bedragen ,-. De totale belastingopbrengsten zijn als volgt samengesteld: Omslag waterkwantiteit: Omslag waterkering: Verontreinigingsheffing: Op de totale belastingopbrengst heeft een correctie plaats gevonden voor wat betreft kwijtschelding en oninbaarverklaring ten bedrage van ,-. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

20 2.3 Financiële positie en weerstandsvermogen Reserves en voorzieningen In juli 2005 heeft het AB de nota reserves en voorzieningen WPM vastgesteld. De in deze nota opgenomen voorstellen tot herijking van reserves en voorzieningen is in de begroting 2006 geïmplementeerd en op basis van de huidige inzichten verder geactualiseerd. Het waterschap Peel en Maasvallei beschikt over de volgende reserves en voorzieningen: Reserves: Saldi-/egalisatiereserve kwantiteit (geraamde stand 1 januari 2006: positief). Saldi-/egalisatiereserve keringen (geraamde stand 1 januari 2006: positief). Saldi-/egalisatiereserve waterkwaliteit (geraamde stand 1 januari 2006: positief). In de nota reserves en voorziening zijn normen opgenomen voor de gewenste hoogte van de saldi-egalisatiereserves. Streefniveau van de saldi-/egalisatiereserves is een hoogte van 7,5% van de nettokosten per taak, waarbij het minimum niveau is bepaald op 5% en het maximumniveau op 10%. Saldi-/egalisatiereserve Netto kosten Stand bij: Geraamde stand begroting % 7,50% 10% Waterkwantiteit , , , , ,00 Waterkering , , , , ,00 Waterkwaliteit , , , , ,00 Op basis van het voorgaande kunnen we concluderen dat: de saldi-/egalisatiereserves waterkwantiteit circa 1,8 mln. boven het streefniveau bevindt (mede vanwege de vrijval van de voorziening kosten WOZ vangnetregeling ca 1,3 mln. alsmede de teruggave uit de nadeelcompensatiegelden 0,5 mln.) de saldi-/egalisatiereserve waterkering voldoet aan het streefniveau (door een dotatie uit de nadeelcompensatie gelden); de saldi-/egalisatiereserve waterkwaliteit onder het streefniveau ligt maar nog altijd boven het minimumniveau. Om een sluitende begroting 2006 te bereiken met een beperkte kostenstijging voor de taak waterkwantiteit wordt voorgesteld een bedrag van ca 1,2 mln. aan de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit te onttrekken om oude investeringen af te boeken om zodoende de kapitaallasten in de begroting 2006 en meerjarenraming te verlagen. Daarnaast zullen uit de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit een aantal wettelijke voorgeschreven voorzieningen worden gevormd met betrekking tot wachtgeld-/pensioen- en IZA verplichtingen voormalig bestuurders. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

21 Om de reeds getroffen voorzieningen voor pensioen- en IZA-verplichtingen op niveau te brengen zal een bedrag van onttrokken worden aan de reserve kwantiteit. Door deze maatregelen te treffen komt de reserve kwantiteit uiteindelijk uit tussen de 7,5% en 10% van de nettokosten en beweegt zich daarmee weer tussen de afgesproken marges. Uit de saldi-/egalisatiereserve waterkwaliteit zal in 2006 een bedrag van worden onttrokken ter dekking van het incidentele gedeelte van de energie-toeslag. Bestemmingsreserves Bestemmingsreserve nadeelcompensatiegelden (geraamde stand 1 januari 2006: positief). Bestemmingsreserve hoogwaterbestrijding (geraamde stand per 1 januari 2006: positief). Afkoppelfonds regenwater bebouwd gebied WPM aandeel (geraamde stand per 1 januari 2006: ) Thema- en gebiedsgerichte plannen (geraamde stand per 1 januari 2006: ) Limburgbrede projecten (geraamde stand per 1 januari 2006: ) Reconstructie (geraamde stand per 1 januari 2006: ) Uit de bestemmingsreserve nadeelcompensatie worden voor de periode de bedragen ter dekking van de kapitaallasten Maaskades onttrokken en de belastingteruggaven ten gunste van de waterkeringstarieven. De bestemmingsreserve hoogwaterbestrijding is bedoeld ter dekking van de variabele kosten bij een hoogwatergolf. Conform eerder gemaakt afspraken is de noodzakelijke omvang bepaald op Doordat deze is gevormd uit de nadeelcompensatiegelden is de reguliere storting ten laste van de exploitatie waterkering komen te vervallen. Uit de bestemmingsreserve reconstructie zal in 2006 een bedrag van worden onttrokken om de inzet van eigen personeel ten behoeve van de reconstructie te compenseren. Voorzieningen: Egalisatievoorziening kosten grondwatertaken (geraamde stand per 1 januari 2006: positief) Voorziening WOZ-kosten vangnetregeling (geraamde stand per 1 januari 2006: positief) Afkoppelfonds regenwater bebouwd gebied provinciale bijdrage (geraamde stand per 1 januari 2006: positief) Voorziening wachtgelden voormalig bestuurders (geraamde stand medio 2006: positief) Voorziening pensioenverplichtingen voormalig bestuurders (geraamde stand medio 2006: positief) Voorziening IZA-verplichtingen voormalig bestuurders (geraamde stand medio 2006: positief) Egalisatievoorziening kapitaallasten IWBP-projecten (stand 1 januari 2006: 0) Eventuele verschillen tussen kosten en opbrengsten met betrekking tot de grondwatertaken worden met de egalisatievoorziening verrekend. Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

22 De voorziening WOZ-kosten zal bij het opmaken van de jaarrekening 2005 bijna in zijn geheel vrijvallen ten gunste van de saldi-/egalisatiereserve waterkwantiteit. Deze voorziening is in het leven geroepen ten behoeve van de afrekening van de kosten van de WOZ-taxaties. De omvang van deze voorziening is gebaseerd op de nota s zoals die door de gemeenten zijn ingediend. Het overgrote deel van deze nota s is inmiddels beoordeeld door de Waarderingskamer. Uit de uitspraken van de Waarderingskamer blijkt dat de declarabele kosten aanzienlijk lager liggen dan door de gemeenten berekend. In een aantal gevallen is door gemeenten beroep ingesteld tegen deze besluiten van de waarderingskamer. Nu de meeste nota s betaald zijn resteert in de voorziening een bedrag van 1,4 mln. Rekening houdend met de nog lopende beroepen, waarvoor een voorziening van 0,1 mln. noodzakelijk is, valt de resterende 1,3 mln. van de voorziening vrij. Deze is toegevoegd aan de saldi egalisatie reserve waterkwantiteit. Het bedrag dat nog in de voorziening resteert zal indien nodig aangewend worden voor de afhandeling van de lopende bezwaar-/beroepszaken. Met ingang van 2006 moet voor wachtgeld-/pensioen- en IZA-verplichtingen betreffende voormalige bestuurders, een voorziening gevormd worden ter grootte van de verwachte toekomstige verplichting. Voor het bepalen van de toekomstige verplichting zijn standaard rekenmodellen gehanteerd. Tot en met 2005 zijn de jaarlijkse verplichtingen uit de reguliere exploitatie bekostigd. Vanwege de nieuwe regels zullen de kosten in de exploitatie 2006 worden gedekt door een onttrekking aan de betreffende voorziening ( ). In 2004 is het waterbeheersplan Waterschap Peel en Maasvallei vastgesteld. Dit beheersplan leidt rekeninghoudende met de inspanningsverplichtingen zoals opgenomen in de Vierde Nota Waterhuishouding (NW4), het Provinciaal Omgevingsplan Limburg (POL); Waterbeleid 21e eeuw (WB21) en het Nationaal Bestuursakkoord Water (NBW) tot een netto investeringsniveau van gemiddeld per jaar. Het Meerjareninvesteringsprogramma vormt de basis voor de berekende kapitaallasten in de begroting en de meerjarenraming. Om een gelijkmatige doorwerking te krijgen van de kapitaallasten in de tarieven, zal in de meerjarenraming uit worden gegaan van een gemiddeld netto investeringsniveau van per jaar. In jaren van afwijking van jaargemiddelde en/of het voortschrijdende jaargemiddelde zal de onderuitputting van de kapitaallasten op jaarrekeningbasis met een egalisatievoorziening worden verrekend om een gelijkmatige doorwerking in de tarieven te waarborgen. De voorbedoelde voorziening verschijnt pas bij het opmaken van de jaarrekening Waterschap Peel en Maasvallei Beleidsbegroting

Onderwerp: Toelichting opbouw programmabegroting en technische uitgangspunten programmabegroting 2010 en meerjarenraming 2011-2014

Onderwerp: Toelichting opbouw programmabegroting en technische uitgangspunten programmabegroting 2010 en meerjarenraming 2011-2014 DB 02-02-2009 Agendapunt: o13 Sittard, 27 januari 2009 AAN HET DAGELIJKS BESTUUR Onderwerp: Toelichting opbouw programmabegroting en technische uitgangspunten programmabegroting 2010 en meerjarenraming

Nadere informatie

./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie aan de commissie Financiën inzake de eerste triaalrapportage per 30 april 2007.

./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie aan de commissie Financiën inzake de eerste triaalrapportage per 30 april 2007. DB 21-05-2007 Agendapunt: o16 Sittard, 15 mei 2007 AAN HET DAGELIJKS BESTUUR Onderwerp: Eerste triaalrapportage per 30 april 2007; 7e begrotingswijziging 2007./. Hierbij doe ik u toekomen een concept-notitie

Nadere informatie

Toelichting begroting 2014

Toelichting begroting 2014 Toelichting begroting 2014 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting heeft Hefpunt zichzelf het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2014 op het niveau te houden zoals

Nadere informatie

Aan. V. Doorn. Portefeuillehouder

Aan. V. Doorn. Portefeuillehouder Voorstel Steenbokstraat 10 Postbus 4142 7320 AC Apeldoorn [T] (055) 527 29 11 [F] (055) 527 27 04 [E] waterschap@veluwe.nl [I] www.veluwe.nl Aan Portefeuillehouder algemeen bestuur 22 april 2009 V. Doorn

Nadere informatie

Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten

Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten Hoofdstuk 4: Begroting naar kosten- en opbrengstensoorten 4.1 Overzicht van de begroting per kosten- en opbrengstensoort Rekening Begroting Kadernota Begroting 2012 2013 2014 2014 LASTEN (alle bedragen

Nadere informatie

Toelichting begroting 2015

Toelichting begroting 2015 Toelichting begroting 2015 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting is het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2015 op het niveau te houden zoals is geraamd voor

Nadere informatie

Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei

Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei Toetsingskader Rechtmatigheid 2013 Waterschap Peel en Maasvallei ļw Water set- ap Peel en Ma as val Proces bijdrage aan WBL-BsGW 4310a Bijdrage Waterschapsbedrijf Limburg 4310a Kosten taakontwikkeling

Nadere informatie

TARIEVENNOTA november 2018

TARIEVENNOTA november 2018 TARIEVENNOTA 2019 7 november 2018 INHOUD 1 Inleiding...4 2 Algemeen...4 2.1 Tarief Watersysteem...5 2.2 Tarief Zuiveren... 6 2.3 Tarief verontreinigingsheffing... 7 2.4 Toelichting op de Tarievennota

Nadere informatie

(Meerjaren)begroting 2010-2014. Zeg wat je doet en doe wat je zegt

(Meerjaren)begroting 2010-2014. Zeg wat je doet en doe wat je zegt (Meerjaren)begroting 2010 2014 Zeg wat je doet en doe wat je zegt Behandeling algemeen bestuur Waterschap Peel en Maasvallei 25 november 2009 2 Inhoudsopgave Leeswijzer... 5 1 Aanbieding van de begroting

Nadere informatie

Rotterdam, 22 augustus 2006 V.V.: 27 september 2006

Rotterdam, 22 augustus 2006 V.V.: 27 september 2006 Aan de leden van de verenigde vergadering Rotterdam, 22 augustus 2006 V.V.: 27 september 2006 Onderwerp: Verdeelsleutels Agendapuntnr: 7 Inleiding In deze notitie worden in het kader van de doorlichting

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR

VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR Aandachtsveldhouder B.J. Bussink Vergadering : 14 maart 2017 Agendapunt : 10. Bijlagen : Bestuursrapportage 2016-3 Onderwerp : Bestuursrapportage 2016-3 Informatie bij

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel

Nota Reserves en. Voorzieningen. Gemeente Ferwerderadiel Nota Reserves en Voorzieningen 2004 Gemeente Ferwerderadiel Inhoudsopgave Blz. 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen. Onderscheid reserves en voorzieningen 4.

Nadere informatie

2e wijziging programmabegroting

2e wijziging programmabegroting 2e wijziging programmabegroting 2014 Datum : 4 augustus 2014 Versie : 1.0 Datum: 4 augustus 2014 Versie: 1.0 Registratienummer: 2014021298 Inhoudsopgave 1 Inhoud wijziging programmabegroting... 3 2 Begrotingswijziging

Nadere informatie

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007

: Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Nummer Onderwerp : B-2.14.2006 : Aanvullend voorstel voor voorjaarsnota 2006 en kadernota 2007 Korte inhoud : Voor de voorjaarsnota moet de begrote algemene uitkering worden verhoogd met 144.637 en de

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad 21 april 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 mei 2011 SMO / Financiën. 21 april 2011 B.C.

ALGEMENE VERGADERING. Lelystad 21 april 2011, het college van Dijkgraaf en Heemraden, 26 mei 2011 SMO / Financiën. 21 april 2011 B.C. VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 26 mei 2011 SMO / Financiën STUKDATUM NAAM STELLER 21 april 2011 B.C. Donker ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 6 Jaarrekening 2010 en beleidsjaarverslag 2010 PROGRAMMA

Nadere informatie

Pagina 1. grondwater- Watersysteem- Zuiverings- Wegenbeheer? beheer beheer beheer ** Planvorming

Pagina 1. grondwater- Watersysteem- Zuiverings- Wegenbeheer? beheer beheer beheer ** Planvorming Pagina 1 Planvorming 1 Eigen plannen 1.1 Beheersplan waterkeringen x 1.2 Waterbeheersplan x x x 1.3 Beheersplan wegenbeheer x* x 1.4 Beheersplan vaarwegenbeheer x 1.5 Thema- en gebiedsgerichte plannen

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7. Doetinchem, 22 mei 2013. Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 7 Bijstellen begroting rentekosten met ingang van begrotingsjaar 2014 Voorstel: 1. Met ingang van de programmabegroting 2014-2017 een bijstelling doorvoeren van de wijze van

Nadere informatie

Exclusief kwijtschelding/ oninbaar. Watersysteem Zuiveren

Exclusief kwijtschelding/ oninbaar. Watersysteem Zuiveren TARIEVENNOTA 2017 1. Inleiding Het Beleidsjaarplan 2017 naar programma s sluit met een totaal aan lasten van 74.797.100. Aan baten is een bedrag geraamd van 15.344.400. Het saldo bedraagt derhalve 59.452.700.

Nadere informatie

Financiële begroting 2015 samengevat

Financiële begroting 2015 samengevat Financiële begroting 2015 samengevat Begrotingscyclus Het beleid en de financiën van de provincie komen op een aantal momenten in het jaar provinciebreed aan de orde. Dit wordt ook wel de begrotings- of

Nadere informatie

Toelichting begroting 2016

Toelichting begroting 2016 Toelichting begroting 2016 1. TOELICHTING 1.1 Algemeen Bij het opstellen van de begroting is het doel gesteld om de bijdrage van de waterschappen voor 2016 op het niveau te houden zoals is geraamd voor

Nadere informatie

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

VOORSTEL AB AGENDAPUNT : VOORSTEL AB AGENDAPUNT : PORTEFEUILLEHOUDER : T.J. Boersma AB VERGADERING D.D. : 24 juni 2014 NUMMER : WM/MFI/NKu/8247 OPSTELLER : N. Kuper, 0522-276740 FUNCTIE : Afdelingshoofd Financiën VERGADERING MT

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen

Nota Reserves en Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 1 2 Inhoud 1 Visie en wettelijke kaders 5 1.1 1.2 Visie Wettelijke kaders 2 Reserves 7 2.1 Soorten reserves 8 2.1.1 Algemene reserves 2.2 2.3 2.4 3 Voorzieningen 11 3.1 3.2

Nadere informatie

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord 1 e HERZIENING BEGROTING 2017 Omgevingsdienst Brabant Noord 1. ALGEMEEN 1.1 Algemene uitgangspunten Op basis van de meest actuele ontwikkelingen is de op een aantal onderdelen bijgesteld. Bij de herziening

Nadere informatie

Rotterdam, 31 oktober 2006 V.V.: 29 november 2006

Rotterdam, 31 oktober 2006 V.V.: 29 november 2006 Aan de leden van de verenigde vergadering Rotterdam, 31 oktober 2006 V.V.: 29 november 2006 Onderwerp: Begroting 2007 Meerjarenraming 2007-2011 Agendapunt: 12 Hierbij bieden wij u aan de beleidsbegroting

Nadere informatie

Verschillen tussen EMU informatie waterschappen en huidige comptabiliteitsvoorschriften

Verschillen tussen EMU informatie waterschappen en huidige comptabiliteitsvoorschriften Bijlage 4 Verschillen tussen EMU informatie waterschappen en huidige comptabiliteitsvoorschriften Door onder andere een vergelijking van de huidige comptabiliteitsvoorschriften waterschappen met de op

Nadere informatie

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop

NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN. Gemeente Nieuwkoop NOTA RESERVES EN VOORZIENINGEN Gemeente Nieuwkoop Afdeling Bedrijfsvoering April 2017 1 Inhoud 1. BEGRIPPEN EN KADERS... 4 ARTIKEL 1.1 RESERVES... 4 ARTIKEL 1.2 VOORZIENINGEN... 4 ARTIKEL 1.3 RENTE...

Nadere informatie

Bijlage I: Kostentoerekening 2012

Bijlage I: Kostentoerekening 2012 Bijlage I: Kostentoerekening 2012 In artikel 4.2 lid 4 van het Waterschapsbesluit, is opgenomen dat de kostentoerekening plaats vindt op basis van objectieve, bedrijfseconomische criteria. De totale begroting

Nadere informatie

B en W - advies. Bouwen 81 Milieu. Jans Drost en Hettie Tychon. Financiën en Personeel Nummer. Ter bespreking. Ter besluitvorming

B en W - advies. Bouwen 81 Milieu. Jans Drost en Hettie Tychon. Financiën en Personeel Nummer. Ter bespreking. Ter besluitvorming B en W - advies Gemeente Elburg Afdelingshoofd Portefeuillehouder Afdeling Advies van Datum advies Advies O.R. I.o.m. afdeling(en) I.o.m. wijkcontactambtenaar M. Boukema Bouwen 81 Milieu Jans Drost en

Nadere informatie

Voorstel aan het AB * * Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/ Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015

Voorstel aan het AB * * Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/ Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015 FPC Algemeen Fout! Ongeldige bestandsnaam. Voorstel aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. porten/2015.05769 Onderwerp Werkbegroting 2015; 1e begrotingswijziging 2015 Agendapuntnr. 11 AB-vergadering

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB04072018-7.2 Aan het Algemeen Bestuur Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming 2020-2022 Geacht bestuur, Bijgaand treft u aan de begroting voor het

Nadere informatie

(Meerjaren)begroting 2012-2016. onderweg naar morgen

(Meerjaren)begroting 2012-2016. onderweg naar morgen (Meerjaren)begroting 2012-2016 onderweg naar morgen Behandeling door dagelijks bestuur d.d. 18 oktober 2011 Behandeling door commissies d.d. 2 november 2011 Behandeling algemeen bestuur d.d. 23 november

Nadere informatie

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed

advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed advies Jaarrekening 2013 Gemeenschappelijke Regeling Breed Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Danny Ederveen Peggy van Gemert RA/AA Mei 2014 1 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling

Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling Statenvoorstel P r o v i n c i e F l e v o l a n d Statenvoorstel *450788* Aan: Provinciale Staten Onderwerp: De 10e wijziging van de begroting 2006 van de provincie Flevoland en de beschikbaarstelling

Nadere informatie

Notitie Rentebeleid 2007

Notitie Rentebeleid 2007 Notitie Rentebeleid 2007 Inhoudsopgave Inleiding 3 De positie van de nota rentebeleid 3 De werking van het marktconform percentage 3 Totaalfinanciering versus project- of objectfinanciering 4 Rentetoerekening

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Tariefbepaling waterschapsbelasting

Tariefbepaling waterschapsbelasting Tariefbepaling waterschapsbelasting Aanleiding In de bestuurlijke commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken op 18 april 2017 is het voorstel Duurzaam financieel beleid aan de orde geweest. Gevraagd is

Nadere informatie

Jaarverslag 2013. Begroting 2015. Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes

Jaarverslag 2013. Begroting 2015. Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes Jaarverslag 2013 Begroting 2015 Gemeenschappelijke regeling reinigingstaken Borsele-Goes Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 1 INHOUDSOPGAVE... 2 JAARREKENING 2013... 3 BALANS... 4 WAARDERINGSGRONDSLAGEN...

Nadere informatie

Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010.

Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010. Overzicht vragen en antwoorden rekeningcommissie gehouden op 10 mei 2010. A. Hiemstra (Algemene Waterschapspartij) Jaarrekening 1. Vraag: In 2009 is het aantal ingevulde fte s 314, in de begroting van

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de Raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de Raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering van : 31 mei 2016 Agendanummer : 14 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : J. (Jasper) Nieuwenhuizen : Bestuurs- en managementondersteuning : M. (Mark) Prijs Voorstel

Nadere informatie

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven.

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt Rapportage 3 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2015 wordt 382.000 lager geraamd dan waar in de begroting van 2015 mee rekening was gehouden.

Nadere informatie

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders Waterschapswet Waterschapsbesluit. Lelystad, 7 mei 2013. het college van Dijkgraaf en Heemraden,

ALGEMENE VERGADERING. Relevante kaders Waterschapswet Waterschapsbesluit. Lelystad, 7 mei 2013. het college van Dijkgraaf en Heemraden, VERGADERDATUM SECTOR/AFDELING 28 mei 2013 SMO / Financiën STUKDATUM NAAM STELLER 16 april 2013 B.C. Donker ALGEMENE VERGADERING AGENDAPUNT ONDERWERP 6b Jaarverslag en jaarrekening 2012 PROGRAMMA Bedrijfsvoering

Nadere informatie

Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief

Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief Waterschap Vallei en Veluwe Meerjarenperspectief 2012-2017 Datum 13 oktober 2011 Opgemaakt door Werkgroep Financiën Afdeling Staf en Financiële en Economische Zaken Inhoudsopgave 1 Inleiding 1 2 Uitgangspunten

Nadere informatie

Notitie financiële positie gemeente Pekela

Notitie financiële positie gemeente Pekela Notitie financiële positie gemeente Pekela De laatste jaren is er sprake van krappe begrotingen en overschotten bij rekeningen vooral als gevolg van het incidenteel zijn van verschillende meevallers. In

Nadere informatie

A L G E M E E N B E S T U U R

A L G E M E E N B E S T U U R A L G E M E E N B E S T U U R Vergadering d.d.: 28 november 2018 Agendapunt: 12 Betreft: Besluitvormend Programma: 5. Bedrijfsvoering Portefeuillehouder: Luitjens Route: DB-AB Onderwerp Jaarplan 2019 Bijlagen

Nadere informatie

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering

Kanttekeningen bij de Begroting 2015. Paragraaf 4 Financiering Kanttekeningen bij de Begroting 2015 Paragraaf 4 Financiering Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Financieringsbehoefte = Schuldgroei... 4 3 Oorzaak van Schuldgroei : Investeringen en Exploitatietekort... 5 4 Hoe

Nadere informatie

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.:

Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : W.C. Luijendijk Datum collegebesluit : 28 mei 2013 Corr. nr.: 2013.08474 Onderwerp : Voorstel inzake jaarstukken 2012 en begroting 2014 Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant

Nadere informatie

Voorstel aan algemeen bestuur

Voorstel aan algemeen bestuur Voorstel aan algemeen bestuur Van: Werkgroep Financiële zaken D.d.: 17 februari 2011 Betreft: Uitgangspunten, Meerjarenraming(en) en Begroting(en) 1. Voorstel De algemeen besturen wordt gevraagd in te

Nadere informatie

AGENDAPUNT 3.3 ONTWERP. Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110. Voorstel

AGENDAPUNT 3.3 ONTWERP. Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110. Voorstel VOORSTEL AAN HET ALGEMEEN BESTUUR AGENDAPUNT 3.3 Onderwerp: Ontwerp begroting 2015 Nummer: 860110 ONTWERP In D&H: 30 september 2014 Steller: A Peek In Cie: BMZ 29 oktober 2014 Telefoonnummer: 6013 SKK

Nadere informatie

Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt Rapportage 1 e kwartaal 2017 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2017 wordt circa 203.000 hoger geraamd dan waar in de begroting van 2017 mee rekening

Nadere informatie

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp

Financiële kadernota Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Financiële kadernota 2017-2020 Samen kom je verder! Gemeente Leiderdorp Algemene Dekkingsmiddelen Algemene dekkingsmiddelen Nr. Onderwerp i/s 2017 2018 2019 2020 401 Minder opbrengst precario S 40.000

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018

Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Nota reserves en voorzieningen 2015-2018 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Beleidslijnen reserves en voorzieningen... 4 2.1 Definities en regelgeving... 4 2.2 Toerekening van rente... 5 3. Huidige standen

Nadere informatie

Richtlijnen begroting

Richtlijnen begroting Richtlijnen begroting 2019-2023 1 maart 2018 Concerncontrol Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten 2019-2023 3 1.1 Kaders 3 1.2 Indexatie 3 1.3 Overige kengetallen en parameters 5 1.4 Formatie en loonsom 5 1.5

Nadere informatie

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 Bijlage 4 Stresstest Kadernota 2018 10 mei 2017 Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 1. Aanleiding 3. Uitwerking stappen stresstest Op verzoek van Provinciale Staten wordt sinds 2013 jaarlijks een stresstest

Nadere informatie

Tussenrapportage juni

Tussenrapportage juni Tussenrapportage juni Veiligheidsregio Groningen Pagina 2 van 8 1 Inleiding Conform artikel 7 van de financiële verordening van de Gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Groningen (VRG) wordt u de

Nadere informatie

Eerste begrotingswijziging 2018

Eerste begrotingswijziging 2018 Eerste begrotingswijziging 2018 Colofon Uitgave Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Datum 15 december 2017 Adresgegevens Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg Telefoon (013) 206 01 00 www.omwb.nl info@omwb.nl

Nadere informatie

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen)

NB beide formulieren invullen (2 tabbladen) Behandelend ambtenaar gemeente Begroting 2015 is Meerjarenbegroting 2016-2018 is Datum vaststelling begroting 2015 Datum ontvangst begroting 2015 Maatstaven Aantal inwoners per 1-1-2015 Aantal woonruimten

Nadere informatie

(meerjaren)begroting 2015-2020

(meerjaren)begroting 2015-2020 (meerjaren)begroting 2015-2020 "(samen)werken aan water" *2014.23708* Rapportinformatie Hoofdtitel... (meerjaren)begroting 2015-2020 Subtitel..."(samen)werken aan water" Rapportnummer:...

Nadere informatie

Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt

Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt Rapportage 1 e kwartaal 2015 Exploitatie Hefpunt 1. Algemeen De prognose van de bijdrage van de waterschappen voor 2015 wordt 399.000 lager geraamd dan waar in de begroting van 2015 mee rekening was gehouden.

Nadere informatie

B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A. Langeslag- Linssen Opsteller/indiener

B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A. Langeslag- Linssen Opsteller/indiener Voorstel Algemeen bestuur Vergaderdatum 2 juli 2014 Onderwerp Begroting 2015 en meerjarenraming 2016-2018 GBLT Agendapunt 11 Kenmerk B2014/u186 Portefeuillehouder/Aandachtsveldhouder W. Stegeman M.J.L.A.

Nadere informatie

HoogheemTaadschap van Delfland

HoogheemTaadschap van Delfland HoogheemTaadschap van Delfland Beleidsveld: Aard voorstel: Ondersteunend organisatie Besluitvormend Vergaderdatum: Agendapunt: Kenmerk VV: Aantal bijlagen: 4 juni 2009 B.02 749936 4 Aan de verenigde vergadering

Nadere informatie

Rapportage 3 e kwartaal 2018 Exploitatie Noordelijk Belastingkantoor

Rapportage 3 e kwartaal 2018 Exploitatie Noordelijk Belastingkantoor Rapportage 3 e kwartaal 2018 Exploitatie Noordelijk Belastingkantoor 1. Algemeen Het Noordelijk Belastingkantoor is op 1 januari 2018 van start gegaan. Voor de exploitatiekosten is in de zomer van 2017

Nadere informatie

FAZ: Ja Opdrachtgever: Klaas de Veen

FAZ: Ja Opdrachtgever: Klaas de Veen Onderwerp: Begroting 2019 Nummer: Bestuursstukken\2727 Agendapunt: 5 DB: Ja 15-10-2018 BPP: Ja 31-10-2018 FAZ: Ja 31-10-2018 VVSW: Ja 31-10-2018 AB: Ja 14-11-2018 Opsteller: Jan Schiphuis, 0598-693886

Nadere informatie

Directie Middelen en Control Treasury, Risicomanagement en Deelnemingen

Directie Middelen en Control Treasury, Risicomanagement en Deelnemingen Directie Middelen en Control Treasury, Risicomanagement en Deelnemingen Nota Onderwerp Herziening rentestelsel Datum 4 september 2014 Opsteller E. de Boer 1. Inleiding Zowel in de nota Begrotingsruimte

Nadere informatie

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001

BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002. d.d. 11-07-2001 BIJDRAGE CONCERN AAN DEEL 3 BELEIDSBEGROTING 2002 d.d. 11-07-2001 1. Productgroepnummer: 0001 3. Productgroepnaam: Financieringsmiddelen Het betreft een verzameling van mogelijke financieringsmiddelen,

Nadere informatie

(pagina 3) (pagina 6)

(pagina 3) (pagina 6) JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Raadsvoorstel Onderwerp: Jaarstukken 2014 en zienswijze ontwerpbegroting 2016 GR Cocensus

Raadsvoorstel Onderwerp: Jaarstukken 2014 en zienswijze ontwerpbegroting 2016 GR Cocensus Agendapunt : 06. Voorstelnummer : 06-036 Raadsvergadering : 25 juni 2015 Naam opsteller : Dimitri Druiven Informatie op te vragen bij : Dimitri Druiven tst. 269 Portefeuillehouder(s) : R. Zeeman Zaaknummer

Nadere informatie

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08%

loonstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 1,6% prijsstijging gesubsidieerde instellingen: 0,0% 2,25% inflatiecorrectie tarieven: 1,08% 1,08% Bijlage 1 Begrotingsrichtlijnen voor de begroting 2014-2017 Samenvattend gelden de volgende financieel-technische uitgangspunten voor de begroting 2014-2017 : 1. Nominale ontwikkelingen 2014 2015-2017

Nadere informatie

Voorstel begrotingswijziging maart 2017

Voorstel begrotingswijziging maart 2017 Voorstel begrotingswijziging maart 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Soorten begrotingswijzigingen... 4 Samenvatting begrotingswijzigingen... 4 Indeling programmabegroting... 6 Programma 1: Heffen... 7 Programma

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 628 6 november 2017 Beleidsregels reserves en voorzieningen 2018 1. Inleiding Binnen de

Nadere informatie

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting

Inhoudsopgave. I Inleiding 3. II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3. III Kaders begroting Perspectiefnota 2016 Inhoudsopgave blz. I Inleiding 3 II Financiële beschouwing begroting 2016 en meerjarenraming 3 III Kaders begroting 2016 4 Bijlagen: begrotingscirculaire 2016-2019 provincie Groningen

Nadere informatie

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 1 mei 2018 Blad : 1 van 5

IJsselstein. Raadsvoorstel. agendapunt. Aan de raad van de gemeente IJsselstein. Datum: 1 mei 2018 Blad : 1 van 5 Raadsvoorstel Gemeente IJsselstein agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 549215 Programma : Wonen & Ruimte Commissie : Ruimte Portefeuillehouder: Wethouder mr. N.P.L.M. Doesburg

Nadere informatie

Datum : 18 oktober 2017 Versie : 1.0. Datum: 18 oktober 2017 Versie: 1.0 Registratienummer:

Datum : 18 oktober 2017 Versie : 1.0. Datum: 18 oktober 2017 Versie: 1.0 Registratienummer: 2e wijziging programmabegroting 2017 Datum : 18 oktober 2017 Versie : 1.0 Datum: 18 oktober 2017 Versie: 1.0 Registratienummer: 2017027729 Inhoudsopgave 1 Inhoud wijziging programmabegroting... 3 2 Begrotingswijziging

Nadere informatie

Voorstel aan het AB. llllllllllllllllll IIIMI. Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872

Voorstel aan het AB. llllllllllllllllll IIIMI. Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872 W A T E R S C H A P S B E D R J F L I M B U R G Voorstel aan het AB Van Dagelijks Bestuur Corsanr. zander/2016.05872 Onderwerp Werkbegroting 2016; 1e Begrotingswijziging 2016 Agendapuntnr. 5.1 AB-vergadering

Nadere informatie

VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN

VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Commissie Financiën en Bestuurlijke Zaken 23 februari 2016 VOORSTEL AAN HET COLLEGE VAN DIJKGRAAF EN HEEMRADEN Aandachtsveldhouder B.J. Bussink Vergadering : 1 maart 2016 Agendapunt : Bijlagen : Bestuursrapportage

Nadere informatie

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control Grip op Financiën 13 januari 2015 Sector Control Opbouw presentatie Inzicht in ontwikkeling leningenportefeuille en rente Normenkader van de gemeente Eindhoven Beheersmaatregelen Huidige leningenportefeuille

Nadere informatie

Aantal bijlagen 2. Meerjarenperspectief en Nota van Uitgangspunten programma 2013 en Onderwerp

Aantal bijlagen 2. Meerjarenperspectief en Nota van Uitgangspunten programma 2013 en Onderwerp RECREATIESCHAP ALKMAARDER- EN UITGEESTERMEER Adviescommissie 9 oktober 2012 agendapunt 7 Dagelijks bestuur 18 oktober 2012 Algemeen bestuur 15 november 2012 Aantal bijlagen 2 Onderwerp Meerjarenperspectief

Nadere informatie

Voorstel begrotingswijziging september 2018 (7- maandsrapportage)

Voorstel begrotingswijziging september 2018 (7- maandsrapportage) 1 Voorstel september (7- maandsrapportage) 2 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Soorten en... 4 Samenvatting en... 4 Indeling programmabegroting... 6 Programma 1: Heffen... 7 Programma 2: Informatie & Inning...

Nadere informatie

IBML Financieel technische vragen begroting 2017

IBML Financieel technische vragen begroting 2017 IBML Financieel technische vragen begroting 2017 Pag. 3 Herprioritering van groot onderhoud levert op korte termijn niet voldoende investeringsruimte op. Vraag 1: Welk bedrag is wel op korte termijn beschikbaar?

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten

Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten GEMEENTEBLAD Officiële uitgave van gemeente Eijsden-Margraten. Nr. 180003 20 december 2016 Nota reserves en voorzieningen 2017 Eijsden-Margraten 1 Inleiding De nota reserves en voorzieningen dient conform

Nadere informatie

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting

Haarlem, 23 augustus 2011. Onderwerp: Begroting 2012. Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting Haarlem, 23 augustus 2011 2011 77 Onderwerp: Begroting 2012 Bijlagen: ontwerpbesluit, begroting 1 Inleiding De voor u liggende begroting 2012-2015 is de eerste begroting van het nieuwe college na de verkiezingen

Nadere informatie

Beheerbegroting. Versie: D&H 29 Oktober Inclusief verplichte bijlagen en overige uitvoeringsinformatie

Beheerbegroting. Versie: D&H 29 Oktober Inclusief verplichte bijlagen en overige uitvoeringsinformatie Beheerbegroting 2014 Versie: D&H 29 Oktober 2013 Inclusief verplichte bijlagen en overige uitvoeringsinformatie 1 INHOUDSOPGAVE 1 Algemeen... 3 2 Uitvoeringsinformatie met betrekking tot de begroting...

Nadere informatie

PUBLICATIEJAARREKENING NOC*NSF

PUBLICATIEJAARREKENING NOC*NSF PUBLICATIEJAARREKENING NOC*NSF 2008 Arnhem Publicatiejaarrekening 2008 van NOC*NSF Arnhem INHOUDSOPGAVE Pagina Jaarrekening 2008 1. Publicatiebalans per 31 december 20087 2 2.a Staat van baten en lasten

Nadere informatie

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur

Algemeen Bestuur. De commissie heeft geadviseerd het voorstel door te geleiden voor besluitvorming in het Algemeen Bestuur Algemeen Bestuur Onderwerp: Jaarstukken 2014 Portefeuillehouder: B. de Jong Vertrouwelijk: nee Vergaderdatum: 8 juli 2015 Afdeling: MO Medewerker: A Peek Dossiernummer: 927419 versie 7 Behandeld in Datum

Nadere informatie

Provincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015

Provincie Zuid Holland. Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Provincie Zuid Holland Beleidsnota reserves en voorzieningen 2015 Versie GS 26 mei 1 1. Inleiding en achtergrond Deze nota gaat in op het beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen van de provincie

Nadere informatie

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland

Nota. Reserves en voorzieningen. Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland Nota Reserves en voorzieningen Belastingsamenwerking Gouwe-Rijnland 2015 Inhoud Hoofdstuk 1 Inleiding... 3 1.1 Algemeen... 3 1.2 Leeswijzer... 3 Hoofdstuk 2 Begripsbepalingen... 4 2.1 Algemeen... 4 2.2

Nadere informatie

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE

INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING. Begroting 2010 GEMEENTE INFORMATIEFORMULIER TEN BEHOEVE VAN BEGROTINGSBEOORDELING Begroting 2010 GEMEENTE 0 ALGEMEEN Gaarne alle informatievragen invullen of doorhalen wat niet van toepassing is. Een volledig ingevuld formulier

Nadere informatie

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019 Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe Aldus vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur d.d. Voorzitter Secretaris INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD/SAMENVATTENDE INLEIDING... 3 2.

Nadere informatie

Jaarrekening/-verslag 2008. Voor een dijk van een waterschap

Jaarrekening/-verslag 2008. Voor een dijk van een waterschap Jaarrekening/-verslag 2008 Voor een dijk van een waterschap Behandeld in DB d.d.: 3 juni 2009 Behandeling Algemeen Bestuur: 24 juni 2009 8 juli 2009 2 Inhoudsopgave 1 Aanbieding van het jaarverslag 2008...

Nadere informatie

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen

Raadsstuk. Onderwerp Bestuursrapportage Nummer 2018/ Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Raadsstuk Onderwerp Bestuursrapportage 2018 Nummer 2018/576433 Portefeuillehouder Snoek, M. Programma/beleidsveld 7.2 Algemene dekkingsmiddelen Afdeling Concerncontrol Auteur Geffen, M. van Telefoonnummer

Nadere informatie

Nota Reserves en. Voorzieningen

Nota Reserves en. Voorzieningen Nota Reserves en Voorzieningen 2016 Inhoudsopgave 0. Inleiding 1. Doelstelling van deze nota 2. Functies reserves en voorzieningen 3. Onderscheid reserves en voorzieningen 4. Rentetoerekening 5. Reserves

Nadere informatie

Ontwerpbegroting Concept = is nog in bewerking

Ontwerpbegroting Concept = is nog in bewerking Concept = is nog in bewerking Colofon De Rekenkamer Oost-Nederland is een onafhankelijk orgaan dat onderzoek doet naar de doeltreffendheid, doelmatigheid en rechtmatigheid van het gevoerde bestuur van

Nadere informatie

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013

Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Ontwerp- 5 e begrotingswijziging 2013 Inleiding Medio 2013 heeft u de 3 e begrotingswijziging 2013, met als bijlage de herziene begroting 2013, van de Veiligheidsregio Zeeland vastgesteld. Deze begroting

Nadere informatie

Begrotingen 2011 (wijziging) en juli 2011

Begrotingen 2011 (wijziging) en juli 2011 Begrotingen 2011 (wijziging) en 2012 1 juli 2011 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Wijzigingen begroting 2011 7 2.1 De voorgenomen activiteiten in de beleidsbegroting 2011 7 2.2 De wijzigingen in de financiële

Nadere informatie

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert

Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Nota Reserves en Voorzieningen 2014 Gemeente Zundert Intern document 2014/10084 behorende bij B&W nota 2014/10024 Colofon Uitgave Mei 2014 Gemeente Zundert Markt 1 4881 CN Zundert Postbus 10.001 4880 CA

Nadere informatie

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel,

Voorstel: Wij stellen uw raad voor bijgaande Nota Reserves en Voorzieningen 2013 vast te stellen. Burgemeester en wethouders van Ferwerderadiel, AAN: De raad van de gemeente Ferwerderadiel. Sector : II Nr. : 06/52.13 Onderwerp : Vaststelling Nota Reserves en Voorzieningen 2013. Ferwert, 9 september 2013. Inleiding: Normaliter wordt de Nota Reserves

Nadere informatie

Advies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN)

Advies. Jaarverslag Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) Advies Jaarverslag 2013 Gemeenschappelijke Regeling Milieusamenwerking Afvalverwerking Regio Nijmegen (MARN) Gemeente Nijmegen Adviesfunctie Gemeenschappelijke Regelingen Peggy van Gemert April 2014 1

Nadere informatie

Portefeuillehouder Datum collegebesluit : 1 juni 2010 Corr. nr.:

Portefeuillehouder Datum collegebesluit : 1 juni 2010 Corr. nr.: Preadvies Portefeuillehouder : WL Datum collegebesluit : 1 juni 2010 Corr. nr.: 2010004432 Onderwerp : Programma : 5. Welzijn en zorg Commissie : Bestuur en Middelen Agenda nr. : 13, 2010/40 Voorstel tot

Nadere informatie

Kerngegevens (boekwerk pagina 14, website pagina 4)

Kerngegevens (boekwerk pagina 14, website pagina 4) Bijlage 1: Erratum ontwerpbegroting Wijzigingen in tabellen zijn geel gearceerd. Kerngegevens (boekwerk pagina 14, website pagina 4) Ruimtelijke kerngegevens : Ruimtelijke kerngegevens 2016 2017 2018 Oppervlakte

Nadere informatie