Duurzaam en Verantwoord Bouwen, Ontwikkelen & Beheren

Transcriptie

1 Duurzaam en Verantwoord Bouwen, Ontwikkelen & Beheren Nut en Noodzaak; een kritische blik 1

2 Even Voorstellen. Olaf Buter Bouwjaar 1967 TUE Founding Partner DGBC Managing director adamasgroep bv adamas international GmbH Düsseldorf Partner of Plan-S Eindhoven SLIM Bouwen (TUE) Focus op Duurzaam Ontwikkelen Turn Key realisaties 2

3 Agenda - Inleiding duurzaam ontwikkelen: WAAROM? - Welke systemen zijn er? - Waarom BREEAM? - Wat kan men ermee, welke voordelen zijn er? - Stimuleringsmaatregelen (MIA\Vamil EIA) - Hoe werkt BREEAM - De 9 hoofdstukken: ( proces- project- omgeving ) - Korte uitleg betreffende specifieke credits - MAN1: commissioning - HEA9: VOS - ENE1:energie efficiëntie - MAT1+5: Materialen en Onderbouwde herkomst (EMS / Tier levels) - POL1-4: koeling en verwarming 3

4 Eye opener De bouw draagt voor 5,1 % in het BNP, maar. 25% van het wegtransport van de nationale afvalberg 35% 43% van de energieconsumptie en CO2 emissie Bron: TUE Prof J. Lichtenberg

5 In Duitsland is enkel en alleen de bouw het volgende toe te rekenen: ca. 30% aan broeikasgassen ca. 40% afname van primaire energie ca. 50% verantwoordelijk voor afval Bron: Bundesumweltministerium 2012 Kortom, een internationaal probleem. 5

6 Duurzaam en verantwoord bouwen en beheren van vastgoed. Bewustwording 6

7 Behoefte aan een gemeenschappelijke taal voor duurzaamheid 7

8 Definitie van Sustainable development The Brundtland commission definition of sustainable development: development that meets the needs of the present without compromising the ability of future generations to meet their own needs 8

9 Uitdaging aan de (bouw)branche: Waardering van gebouweigenschappen op een duurzame wijze: Besparing van materiaal en producten. (flexibiliteit; SLIM bouwen) Nadenken over de gehele linie op alle aspecten van duurzaamheid t.a.v. de levenscyclus van een gebouw, van ontwikkeling, via gebruik tot sloop. Bovenstaande zaken op een meetbare en verifieerbare wijze transparant aangeven zodat een vergelijking van bouwkwaliteit en ontwikkelingskwaliteit mogelijk is. (Benchmarking) 9

10 Projectproces en faseproducten Regeneratie / flexibiliteit Behouden Renoveren Afstoten Slopen Integraal PvE uit deel PvE s Visie & ambitie Masterplan Programma van uitgangspunten Plan Programma van Eisen kwaliteitstoets bestaand vastgoed COMMISSIONING Validatie Ingebruikname Beheer & Exploitatie Huur-/ Koopcontract Onderhoudskosten Lijn organisatie Project organisatie Meerdere parallelle of seriële ontwerpen Basisontwerp Voorlopig en definitief ontwerp Verificatie Oplevering & test Overdrachtsdocument Total Engineering (inzetverplichting) Design & Construct (resultaatverplichting) Meerdere parallelle of seriële uitwerkingen en realisaties Technisch ontwerp Techn. Ontwerp en Bestek Uitvoering & Nazorg Techn. uitwerking en Realisatie Engineering & Build (resultaatverplichting) Let op het verschil tussen: Inzet- t.o.v. Resultaatverantwoordelijkheid! Beslismoment 10

11 Duurzame certificeringsystemen BREEAM-NL 11

12 Certified Commercial Buildings in Europe 2011: NL, 2x LEED & 8x BREEAM-NL 2012: 22 x 2013: 111 x 2014:? > 240 aanmeldingen Bron: RICS may

13 BREEAM: the Environmental Assessment Method for Buildings Around The World 13

14 BREEAM - BRE Environmental Assessment Method BREEAM is een beoordelingsmethode om de duurzaamheid van gebouwen te bepalen. Het bevat een standaard voor een duurzaam gebouw en het geeft aan welk prestatieniveau een gebouw heeft. BREAAM wordt gebruikt om gebouwen te analyseren en te verbeteren En kan zowel voor het ontwerpen van nieuwe gebouwen als voor het beoordelen van bestaande gebouwen gebruikt worden. BREEAM maakt gebruik van een kwalitatieve weging; als totaalscore krijgt een gebouw een waardering als pass, good, very good, excellent of outstanding. Tegenwoordig 1 ster t/m 5 sterren. 14

15 BREEAM - BRE Environmental Assessment Method 1990 United Kingdom Green Building Council Focus hoofdzakelijk op ecologische thema's Credits verdeeld in 9 hoofdgroepen welk afzonderlijk zijn gewaardeerd Hoe hoger de gewenste ranking hoe meer credits verplicht worden Waardering en certificering geschied alleen door een opgeleide en geaccrediteerde assessor BREEAM is de meest verspreide en gebruikte methode in de wereld 15

16 Waarom BREEAM-NL als systeem voor Nederland? Geen kinderziektes meer, wordt door ontwikkeld sinds 1990 Binnen Europa wordt het / is het de standaard (P,CH.D,N,E,NL,.) Tot oktober 2007 alleen in Engeland al gebouwen gecertificeerd. Niet het wiel uitvinden maar hergebruiken wat in Nederland is ontwikkeld. LEED en Greenstar zijn niet bruikbaar gebleken voor locale omstandigheden Standaardiseren en op maat maken voor Nederlandse situatie Breeam wordt open source: veel input en flexibeler in vertaling 16

17 De typen beoordelingen Gebiedslabel BREEAM NL Nieuwbouw en grote renovaties & Sloop & Parkeer BREEAM in use Gebiedsontwik. Tijdelijk Certificaat Ontwerpfase Certificaat opleverfase Certificaat gebruiksfase Asset, operation, use 17

18 Invloed op int. standaard Organisatieschema (NL) Kwaliteitscontrole DGBC Kwaliteitscontrole Externe assessoren Beoordeling Certificaat 18

19 Samengevat: BREEAM- (international) wordt wereldwijd ingezet voor enkelvoudige ontwikkelingen of portfolio management. BREEAM kan eenvoudig worden aangepast doordat het lokale regelgeving accepteert en opneemt. Elk land kan zijn of haar eigen Councel of Stichting oprichten ter wille van een landeigen specifieke BREEAM label. Mits akkoord BRE. Maar vooral: BREEAM geeft vastgoed een waardevermeerdering 19

20 Hamvraag: Wanneer is een gebouw duurzaam? Weinig energieverbruik Hergebruik van materialen Goed bereikbaar (openbaar vervoer of fiets of alternatieven) Gebruik van veel daglicht Gezond om te werken etc Om de duurzaamheid van een gebouw te meten, wordt er wereldwijd gebruik gemaakt van green building standards. 20

21 21

22 Management Gezondheid Energie Transport Water Materialen Afval Landgebruik & Ecologie Vervuiling 22

23 BREEAM: 9 categorieën met diverse credits. Per categorie een aantal credits te behalen Credits hebben verschillende waarderingen Wordt gemeten in % Totaal +/- 70 credits, waar ongeveer 110 punten mee te behalen zijn 23

24 BREEAM - BRE Environmental Assessment Method Meer dan gecertificeerde gebouwen Meer dan geregistreerde gebouwen BREEAM-NL > 100 gecertificeerde gebouwen 24

25 Verschillen BREEAM oudste systeem, meest gebruikt, bewijst en beoordeeld product &proces, levert een internationaal erkend certificaat op en heeft een benchmark. LEED/DGNB/HQE = vergelijkbaar met BREEAM LEED is onhandiger in EU vanwege regelgeving GPR meet alleen product, bekijkt geen proces en is alleen in NL erkend Greencalc = opgenomen in BREEAM-NL en GPR 25

26 Duurzaamheid Sustainability Volhoudbaarheid Wat leveren deze systemen ons op? 26

27 Elk systeem bekijkt een veelheid van aspecten/ credits op het gebied van omgeving en duurzaamheid en maakt het mogelijk om objectief helder en transparant aan te tonen hoe het gebouw ten opzichte van andere gebouwen scoort op het gebied van duurzaamheid. Elk systeem geeft ook aan hoe het is bereikt, in welk jaar en met welke versie. 27

28 Waarom certificeren? Ondersteuning van Opdrachtgevers, Ontwikkelaars, Architecten en andere Marktpartijen op de volgende wijze: Het karakteriseert daarmee een gebouw, als een gebouw met een geringe milieubelasting en laat dat officieel zien. (Portfolio management) Het verzekert dat de huidige, best practice, methoden zijn gebruikt. ($$) Het inspireert om innovatieve systemen in te zetten om daarmee de milieuinvloeden te beperken. Het levert uiteindelijk een Benchmark op, welk een grotere invloed heeft dan alle opgelegde reguleringen. (%) Het is een tool, waarmee bedrijfskosten inzichtelijk gemaakt worden en gereduceerd worden en arbeidsomstandigheden verbeterd worden. Het is een standaard, welk de actuele stand van een onderneming of organisatie cultuur op milieuaspecten aangeeft. (ISO 14001) 28

29 Wat levert het op? Naast waarde vermeerdering in vastgoed Naast een betere verhuurbaarheid Een beter en gezonder werkklimaat, minder ziekteverzuim, en toekomstgericht - Volhoudbaarheid - 29

30 INVESTERINGSVOORDELEN & SUBSIDIES 30

31 Mogelijkheden Versnelde verliesverrekening binnen eigen structuur Overdracht verliessaldo door verrekening latente (projectontwikkeling) Realisering lagere huurkosten Betere financieringsmogelijkheden Verkoopargument (bouw en bouwadvies) Hogere restwaarde 31

32 Geloof en Cultuur Geloof: het zit niet in de stenen, maar in de genen! Cultuurverandering: een SMART proces is noodzakelijk! Je niet meer bezig houden met de beste Deal, maar je richten op de beste Oplossing! Kwaliteit ontstaat door : AANTOONBAAR BEHEERSBAAR VERZEKERD gedrag 32

33 Wil je een Voorloper of een Volger zijn? Am I a part of the cure? Or a part of the disease? 33

34 BREEAM-NL Management MAN 1 Commissioning/ prestatieborging MAN 2 Bouwplaats en omgeving MAN 3 Milieu-impact bouwplaats MAN 4 Gebruikshandleiding MAN 12 Levenscycluskostenanalyse MAN 13 Keuze-credits Man 6-Man 11) 6: consultatie/ 7 gedeelde faciliteiten/ 8 veiligheid/ 9 publiceren gebouwinformatie/ 10 gebouw als educatiemiddel/ 11 onderhoudsgemak 34

35 MAN 1 Commissioning prestatieborging 3 Credits 1. Inzet van voldoende tijd, middelen, mensen tbv inbedrijfstelling 2. Seizonsgebonden testen; afdwingen van garanties op aangegeven prestaties welk door een onafhankelijke worden beoordeeld. 3. Inzet commisioningsmanager vanaf ontwerpfase inschakelen Bij BREEAM-NL verplicht Item 35

36 HEA : Gezondheidsaspecten, Health and Wellbeing. HEA 1 Daglichttoetreding HEA 2 Uitzicht MAN 3 Tegengaan lichthinder (glare control) HEA 4 Hoogfrequente verlichting HEA 5 Kunstverlichting binnen en buiten HEA 6 Lichtregeling HEA 7 Natuurlijke Ventilatie HEA 8 Interne luchtkwaliteit HEA 10 Thermisch Comfort HEA 11 Temperatuurregeling HEA 13 AkoestiekTemperatuurregeling HEA 14 Privé Buitenruimte ( enkel woningbouw) HEA 15 Toegankelijkheid ( enkel woningbouw) HEA 16 Flexibiliteit HEA 9 Vluchtige organische verbindingen VOC waardes beheersen CO2 beheersing 36

37 HEA 9: Vluchtige organische verbindingen Doelstelling: bevorderen gezonde kwaliteit binnenlucht 1 credit - Check Spaanderplaat, MDF, vezelplaten etc - Check verlijmde houtdelen, laminaten, - Check parketvloeren en verlijmde vloerdelen - Check veerkrachtige stoffen, vinyl, marmoleum, kurk,rubber, tapijt etc - Check plafondtegels - Check vloerlijmen en kitten NEN EN /4!! (WELKE KIT VOLDOET?) - Check verven en vernissen, lakken etc - CONSEQUENTIE: Kitten bestellen volgens deze eis, met een aantoonbaar test certificaat. VOS Sick Building Syndroom EU 1999/13/CE 37

38 ENE Energie terugdringen van bestaand gebruik en stimuleren van regeneratieve energiebronnen ENE 1 Energie Efficiëntie CO2 reductie ENE 2 Submetering energie verbruiken ENE 4 Energiezuinige buitenverlichting ENE 5 Toepassen duurzame energie ENE 6 Minimale luchtinfiltratie laad/losplatforms ENE 7 Energiezuinige koel- en vriesopslag ENE 8 Energiezuinige liften ENE 9 Energiezuinige roltrappen en rolpaden ENE 26 Waarborging thermische kwaliteit gebouwschil!! 38

39 ENE 1: Energie Efficiëntie Doelstelling: ontwerp gebouwen met een laag energiegebruik 15 credits Utilitaire gebouwen: Woningbouw: Industrie:? Uitleg aanpak : er is geen referentie kader..!! MIA/Vamil Eisen Agentschap NL 39

40 MATerialen gebruik van materialen met een lage milieu-impact, met een verantwoorde herkomst, Op een juiste manier. MAT 1 Bouwmaterialen 8 (+1exempl) MAT 5 Onderbouwde herkomst van materialen 4 MAT 7 Robuust ontwerpen 1 WEGING 12,5% 13 40

41 MAT 1: Bouwmaterialen Punten 8 Doelstelling: Het identificeren en stimuleren van het gebruik van materialen met een lage milieu-impact gedurende de volledige levenscyclus van het gebouw. LCA beoordeling materialen (Woningen vs. Utiliteit vergelijking 75 of 50 jaar) NATIONALE MILIEUDATABASE ( Stichting bouwkwaliteit Theoretische Berekening van milieueffecten Schaduwprijs = theoretische kosten om milieuschade / milieueffecten teniet te doen. 41

42 MAT 1: schaduwprijs / = milieubelasting Referentie = 1,3/m² BVO 1,1/m² BVO (woningen) Aantal punten afhankelijk van % lager dan de referentie 0 70% lager is 1 8 punten Conclusie: Kies het juiste materiaal 42

43 MAT 5 onderbouwde herkomst van materialen Doelstelling: Stimuleren van de toepassing van materialen met een onderbouwde/verantwoorde herkomst in de hoofdbouwdelen. Punten 4 credits CRITERIA: Minimaal 80% volume van de van toepassing zijnde materialen in elk van de hoofdbouwdelen. 1) Wat is een verantwoorde herkomst? 2) Welke materialen zijn van toepassing? 3) Welke hoofdbouwdelen? 43

44 MAT 5 onderbouwde herkomst van materialen 1) Wat is onderbouwde/ verantwoorde herkomst? - LEGAAL & VERANTWOORD - Rekening houdend met arbeidsomstandigheden - Rekening houdend met milieu TIER Punten Hoe Voorbeeld 4 niveaus 1 3 Certificaat FSC / BES6001 (excellent en very good) 2 2 Certificaat BES6001 (Good en Pass) 3 1,5 Certificaat of EMS EMS (ISO14001) incl. Supply chain C2C + ISO Certificaat of EMS EMS (ISO14001) 44

45 MAT 5 onderbouwde herkomst van materialen WORDT EEN KWESTIE VAN GOED INKOPEN Nieuwe MIA Vamil > 30% scoren op Materialen Te behalen op MAT 1 kan Mat 5? Isolatie? 45

46 POL 1: GWP van koudemiddelen voor klimatisering Doelstelling: stimuleren van het gebruik van koudemiddelen met een lage bijdrage aan het broeikaseffect ODP = 0 (ozon depletion potential) OF geen koudemiddelen ODP>0 Wettelijk niet toegestaan (R11 CFK-11) GWP < 5 (Global Warming Potential) ammoniak (<3kg <1kg woningen) + extra aandacht aan thermisch comfort NB kantoordeel!!!!! Punten 1 46

47 POL 2: Voorkomen van lekkages van koudemiddelen Doelstelling: het voorkomen van emissies van koude middelen, veroorzaakt door lekkages in koelinstallaties. Ammoniak SKG13 1 e punt <3kg OF lekgasdetectiesysteem OF lekgasdetectie 2e punt In een gemiddeld luchtdichte ruimte voor delen met een hoog risico op lekkages automatische uitschakeling, afpompen incl. afsluiters, alarmwaarde max 2000ppm automatisch, continue NIET gebaseerd op concentraties in de lucht Punten 2 47

48 POL 3: GWP van koudemiddelen voor warenkoeling Doelstelling: stimuleren van het gebruik van koudemiddelen met een lage bijdrage aan het broeikaseffect GWP < 5 (Global Warming Potential) - Koelcellen - Vaste koel en vrieskasten - Vaste drank en snoepautomaten niet voor huishoudelijke koelkasten en kleine plug-in-koelers Punten 1 48

49 POL 4: Ruimteverwarminggerelateerde NOx emissies Doelstelling: stimuleren van de toepassing van verwarmingssystemen met lage NOx uitstoot Gebruik restwarmte NOx mg/kwh 1punt =< 70 2punte n 3punte n =< 50 =< % 0 mg/kwh Bij 3% overtollige O 2 255mg/kWh EER /COP? Gewogen gemiddelde NOx van de systemen op basis van bijdrage aan de totale warmtevraag Punten 3 49

50 Dank voor jullie geduld en aandacht 50