dulair nummer 8 16 juli 2010 jaargang 25

Transcriptie

1 m dulair nummer 8 16 juli 2010 jaargang Student ranking onderzoek service Linda Stoeten: Psycholoog én boerin Studentenenquête: Open Universiteit de beste Prof. Paul Kirschner: OU geschikt voor buitenpromovendi Nieuwe WHW: Collegegeld of instellingscollegegeld

2 c lofon Modulair verschijnt maandelijks, telt 32 pagina s en een oplage van exemplaren. Het blad wordt uitgegeven door de afdeling Voorlichting, Service en Informatie van de Nederland (ISSN ). Studenten en alumni krijgen het blad (gratis) bezorgd. Er is ook een digitale editie (inclusief archief): 10 Nationale Studenten Enquête (NSE) OU-studenten vinden hún universiteit de beste Redactie Hoofdredactie/eindredactie: Frans Bogaert Redactionele bijdragen Marijke te Hennepe, Zweitze W. Hofman, Fred Meeuwsen, Frans Bogaert, Leon Mussche (cartoon), Paul Troost, Ingrid Frints, Ramona Ghijsen, Ton Reijnaerts, Jeroen Liefhebber Overige bijdragen Walter Bazen, Nanda Boers, Bep Franke, Paul Franck, Henk Frederiks, Peter Nederlof, José Muijtjens, Paul van de Boorn, Peter Varwijk, Marion Timmermans, Caroline Visser, John Dohmen, Harold Krikke, William van Zanten Grafische vormgeving Visuele communicatie en documentverwerking, Vivian Rompelberg Basisontwerp: Exit Communicatie, Wessem 13 Diplomering Diploma per post nee toch zeker! Onderzoek Fotografie Peter Strelitski, Chris Peeters, Peter Honig, André van den Akker Druk OBT, Den Haag Terrapress mat 80gr Advertenties Voor advertenties kunt u rechtstreeks contact opnemen met de hoofdredactie Redactieraad Modulair (en e-modulair) worden redactioneel bewaakt binnen de uitgangspunten zoals geformuleerd door de Redactieraad. Leden: voorzitter Koos Baas, ing. (Informatica); drs. Nanda Boers (Psychologie); Frans Bogaert MA (Voorlichting, service en informatie); drs. Dick Disselkoen (Cultuurwetenschappen); drs. John Dohmen (Rechtswetenschappen); Peter Honig (studiecentra); dr. Marga Winnubst (CELSTEC); Bernadette Kop (Ondernemingsraad/ Studentenraad); drs. Max van Luik (Managementwetenschappen); Henny Schut (Marketing en communicatie); drs. Bep Franke (Natuurwetenschappen). Redactieadres Secretariaat: Nicolle Delnoy ( ) of Romy Ewoldt ( ) Postadres: Valkenburgerweg 177 Postbus 2960, 6401 DL Heerlen t (hoofdredactie) f modulair.redactie@ou.nl Prof. dr. Paul Kirscher over buitenpromovendi: Lacune wetenschap en praktijk oplossen met onderzoek uit praktijk, onderwijs en bedrijfsleven Maandelijks 4 Nieuws 5 column Stuutje 6 en dan nog de studie 7 De Student 12 studentenraad 14 onderzoek 16 activiteitenrooster 18 service 21 column zweitze 24 onderwijs 30 tentameninfo 31 AFGESTUDEERDEN

3 inh ud De Student Psychologiestudente Linda Stoeten: Psycholoog én boerin: ik ben er trots op Onderwijs Boeken mee met vakantie, jazeker! 17 Service Nieuwe WHW: collegegeld of instellingscollegegeld 18 Op tentamen Jammer dat we voor studenten binnen Europa zo weinig kunnen betekenen 22 3

4 nie ws Onderzoekssubsidie De faculteit Psychologie heeft een onderzoekssubsidie voor een promotieproject gekregen van de subsidiegever ZonMw (opdrachtgevers VWS en NWO). ZonMw kent de subsidie toe aan prof. dr. Lilian Lechner, hoogleraar Gezondheidspsychologie, voor het project The best of two worlds: Integrating Motivational Interviewing and self-regulation in tailoring interventions Feasibility and effects. In dit project wordt een innovatieve online interventie ontwikkeld en geëvalueerd die erop gericht is om mensen intrinsiek te motiveren tot het veranderen van hun gezondheidsgedrag. Wanneer mensen meer intrinsiek gemotiveerd zijn tot gedragsverandering, zal het voor hen makkelijker zijn om dit gedrag ook echt te veranderen en vol te houden. Het project heeft tot doel bepaalde counselingachtige technieken (motivational interviewing) te vertalen naar interactieve computertechnieken, om zo mensen intrinsiek te motiveren tot meer bewegen. Ook richt de interventie zich op het versterken van zelfregulatievaardigheden, zodat mensen beter in staat zijn om hun eigen gedrag te plannen en uit te voeren zoals men dat zelf wilt. Naast de OU (penvoerder) is ook de Erasmus Universiteit betrokken bij de aanvraag, evenals TNO, de Universiteit Maastricht en de GGD Midden Limburg. Bij de OU is naast Lilian Lechner ook dr. Catherine Bolman bij het project betrokken. Het project heeft een duur van vier jaar en omvat een promotietraject voor een junior onderzoeker. Lilian Lechner???????? Opnamen lezingen Wetenschapscafé beschikbaar Om wetenschappelijke kennis toegankelijk te maken voor een breed publiek worden maandelijks in café Pelt in Heerlen plaats van hoofdvestiging lezingen gehouden door een van haar eigen wetenschappers. De lezingen beginnen steeds om uur, duren ongeveer een uur en zijn gratis toegankelijk. Enkele van de reeds behandelde thema s waren: woekerpolissen, managen, misvattingen in het onderwijs. De opnamen van de lezingen die in 2010 gehouden zijn in het kader van het Wetenschapscafé, zijn nu beschikbaar. Ook de getoonde powerpoint-presentaties kunnen bekeken en gedownload worden: Overigens worden identieke activiteiten onder de naam Kenniscafé georganiseerd in het nieuwe studiecentrum Almere, maar dan in samenwerking met de Nieuwe Bibliotheek aldaar. Kijk op: > studiecentra > Almere > agenda. CELSTEC PhD heeft beste begeleidingsteam Tijdens de openingssessie van de Onderwijs Research Dagen van 23 tot en met 25 juni is de prijs voor het beste begeleidingsteam 2009 uitgereikt aan het team dat ir. Ludo van Meeuwen, promovendus bij CELSTEC, begeleidt. Het begeleidingsteam bestaat uit: prof. dr. Jeroen van Merriënboer (UM/OU), prof. dr. Paul Kirschner (CELSTEC), Jeano de Bock (Luchtverkeersleiding Nederland) en dr. Saskia Brand-Gruwel (CELSTEC). 13 begeleidingsteams waren genomineerd voor de prijs, georganiseerd door de Vereniging voor Onderwijs Research (VOR). Van Meeuwen onderzoekt verschillen in expertise op het gebied van het waarnemen en interpreteren van ATC-stimuli (Air Traffic Control) op perceptueel en conceptueel niveau. Daarnaast onderzoekt hij de mogelijke invloed van ruimtelijke vaardigheden. Hij verzamelt daartoe gegevens over ATC performance, de oogbewegingen, de ruimtelijke vaardigheid, en mondelinge rapporteringen bij experts, personen met gemiddelde ervaring en nieuwelingen. Tijdens deze jaarlijkse meeting komen onderzoekers onderwijswetenschappen uit Nederland en Vlaanderen bijeen om hun werk te presenteren. De dagen worden georganiseerd onder auspiciën van de VOR en het Vlaams Forum voor Onderwijsonderzoek (VFO). 4

5 c lumn Onderzoek digitaal leermateriaal In het kader van het Wikiwijs-programma het ontwikkelen van open digitale leermiddelen in opdracht van OCW is door onderzoekers van de gepeild hoe digitaal leermateriaal in het onderwijs gebruikt wordt. Het onderzoek vond (al) plaats vóór de lancering van Wikiwijs in december vorig jaar. Het is de bedoeling dat tenminste eenmaal per jaar een vervolgmeting plaatsvindt om verschuivingen te peilen in gebruik, ontwikkelen en delen van open, digitaal leermateriaal en eventuele veranderingen in wensen en behoeften aan ondersteuning. De nulmeting is uitgevoerd onder 1382 docenten po, vmbo, vo (havo en vwo) en mbo. Enkele bevindingen uit die eerste nulmeting: docenten willen veel meer digitaal leermateriaal in het onderwijs gebruiken dan nu: het aandeel van digitaal leermateriaal in het totale aanbod van leermaterialen zou moeten gaan van 22 naar 42 procent. Over het algemeen staan Nederlandse docenten positief t.o.v. digitale leermaterialen: men ziet het als nuttige aanvullingen op de leer- en oefenstof, maar meestal niet als vervanging van papieren leermateriaal. Havo- en vwo-docenten doen nu nog het minst aan gebruik, bewerken, maken en delen van digitale leermaterialen. Kijk voor een uitgebreide samenvatting en het rapport op: Vakantie de boeken gaan mee! Mede namens alle medewerkers van de OU wenst de redactie van Modulair alle studenten (en hun achterban) een fijne, welverdiende vakantie! Overigens blijkt uit onze (kleine) enquête op e-modulair Neemt u de boeken mee met vakantie? dat dit voor nagenoeg alle responderende studenten geldt. Het bevestigende antwoord zetten zij zelfs kracht bij met statements als: jazeker, absoluut, altijd!. Zie ook de compilatie op pagina 17 in deze editie. De eerstvolgende Modulair (1) in het nieuwe studiejaar verschijnt op vrijdag 10 september. Geen tweede kans? In de laatste Modulair lees ik dat in het rapport van de commisie Veerman, over het Nederlandse Hoger Onderwijs, staat dat de niet aan de verwachtingen voldoet (onder andere) omdat ruim tweederde van de studenten al een hoger onderwijsdiploma heeft. Laaiend word ik als ik dat lees. Zelf ben ik (uiteraard) ook zo n student: ik heb al een hoger-onderwijsdiploma. Toen ik zeventien was en van het middelbaar onderwijs kwam, had ik geen idee wat ik wilde. Hoe moet je een studie kiezen als je geen idee hebt wat studeren werkelijk inhoudt en als je absoluut nul ervaring hebt met welk beroep op hoger niveau dan ook? En wat ook opvalt: als studenten dan de sprong in het diepe gewaagd hebben, dan studeert nog niet iedereen gemotiveerd. Ik las bijvoorbeeld dat de Universiteit van Groningen maar weinig studenten kan vinden voor het Honoursprogramma voor betere studenten. Toen ik jong was, zou ik dat ook overbodige tijdverspilling gevonden hebben en had ik wel iets beters te doen zoals druk zijn in de studentenvereniging. Maar nu ik wat ouder en uitgefeest ben, zou ik het fantastisch vinden om zo n programma te mogen volgen. Wat studie- en beroepskeuze betreft, komt het verstand kennelijk met de jaren. Nee, de impliciete verwachting dat 16- en 17-jarigen, als ze van de middelbare school komen, in één keer de juiste studie en het juiste beroep kiezen om tot hun 67-ste uit te oefenen, is in feite ronduit absurd. Evenals het idee dat de overigen, die op die leeftijd niet zo gelukkig zijn dat ze precies weten wat ze willen en die na een aantal jaar studeren en werken toe blijken te zijn aan iets nieuws, geen tweede kans meer mogen krijgen. Dat gaat er bij mij niet in. Of dat volledig gesubsidieerd moet worden door de overheid, daar kun je over discussiëren. Maar ik betaal nu al een bedrag per module meer omdat ik al een ho-diploma heb (in tegenstelling tot onderwijs aan de andere universiteiten die wel meer mogen vragen maar dat (nog) niet doen!). Misschien mag het extra bedrag per module nog iets meer zijn, moet dan inkomensafhankelijk worden, of worden we in staat gesteld een studielening af te sluiten. Máár, geachte commissie Veerman, als u vindt dat de Open Universiteit niet aan de verwachtingen voldoet, dan moet u dat niet de verwijten maar uw verwachtingen bijstellen, want die zijn niet realistisch. Ook mensen die al een ho-diploma hebben, verdienen een tweede kans! Stuutje van Vulpen Studenten e modulair Actueel nieuws Voor (meer) actueel nieuws over de kunt u zich abonneren op de OU-nieuwsbrief: > Actueel > Nieuws > Nieuwsbrief Voor studenten is er een aparte nieuwsbrief van e-modulair: > Abonnement nieuwsbrief (linkermenu) 5

6 en dan (nog) de st die Caroline van der Laan Studeren bij de Nederland kan vanuit verschillende motieven. Interesse, vergroten van de deskundigheid of gaan voor die felbegeerde academische titel. Al of niet om de kansen op de arbeidsmarkt te vergroten. Zo n solistische studie vereist echter ook de kunst van het inpassen in een leven dat zich in velerlei opzicht kenmerkt door drukte. En dan nog de studie. Hoe inventief zijn onze studenten? De redactie vroeg dat aan Caroline van der Laan (43), studente Milieu-natuurwetenschappen. Tekst: Ramona Ghijsen Belangrijkste bezigheden overdag? Ik ben bureaumanager bij de Vereniging van Milieuprofessionals (VVM), met circa 2000 leden. Ons bekendste lid is Jacqueline Cramer, oud-minister van Milieu. Het motto van de vereniging is: VVM, voor netwerk en debat. De vereniging is onderverdeeld in 20 inhoudelijke secties, zoals verkeer en vervoer, bodem, vergunningverlening en handhaving en biodiversiteit. Deze secties organiseren bijeenkomsten voor de leden. Jaarlijks organiseren we in juni de Nationale Milieudag en iedere twee jaar een internationale wetenschappelijke conferentie over broeikasgassen. Studeer bij de sinds Ik ben toen begonnen met Informatica, maar daar ben ik na een paar jaar mee gestopt. In 2005 ben ik opnieuw begonnen met Milieu-natuurwetenschappen. Het is een interessante, maatschappelijk relevante en actuele opleiding. De certificaten van Informatica heb ik in de vrije ruimte kunnen inbrengen. Wo-studie of een enkele cursus? Wo-studie. Het duurt iets langer dan gedacht, maar ik ga gestaag vooruit. Ik wil er uiteindelijk ook mijn werk van maken. Ik zou graag onderzoek doen op milieugebied, bijvoorbeeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu of een wetenschappelijk onderzoeksinstituut. Bij de VVM zit ik al dichter bij het milieu, maar de inhoud van mijn werk is nog vooral administratief. Nog te gaan? Ik ben nu op tweederde van mijn bachelor. Ik zeg al drie jaar dat ik dit jaar mijn propedeuse haal, maar dat is nog steeds niet gelukt. Ik heb al een aantal post-propedeusevakken gedaan. Als ik een beetje doorwerk, ben ik over twee jaar klaar met mijn bachelor. Andere bezigheden waarvoor de studie moet wijken? Als ik van mijn drukke baan thuis kom, ben ik vaak te moe om nog in de boeken te duiken. Bij mooi weer gaan we vaker een stukje fietsen of wandelen. De ouders, ooms en tantes van mijn man wonen allemaal in Culemborg. Nu hun gezondheid niet meer zo goed is, vragen zij ook tijd en aandacht. 6 Blijft wekelijks (gemiddeld) over voor de studie? Als ik echt voor een tentamen bezig ben, gaat vrijwel al mijn vrije tijd in mijn studie zitten. Ik wil graag meer tijd aan mijn studie besteden, maar het blijft lastig inpassen. Studieproblemen? Ik heb nu twee vakken liggen waar ik een opdracht voor moet maken. Deze tentamenvorm is voor mij altijd een drempel. Verder gaat het heel gestaag, met goede resultaten. Ik ga altijd naar de landelijke dagen van Natuurwetenschappen. Zo blijf ik in contact met docenten en andere studenten. Leukste opmerking van de achterban over mijn studie? Veel bewondering voor mijn doorzettingsvermogen. Een studie volgen naast een baan vindt iedereen een hele prestatie. Lees altijd in Modulair? En dan nog de studie, de column van Stuutje, en verder de agenda en het faculteitsnieuws. Op de lijst met afgestudeerden kijk ik altijd even of er bekenden tussen zitten en hun onderwerpen. De rest van Modulair blader ik door op onderwerpen die me aanspreken. Binding met de? In 2005 ben ik lid geworden van de faculteitsvereniging NouW en in 2006 ben ik in het bestuur gekomen als secretaris. Sindsdien zit ik ook bij de Facultaire Opleidingscommissie. Hierdoor voel ik me heel betrokken bij de opleiding. NouW organiseert verschillende activiteiten met lezingen en excursies ten behoeve van de studie, maar met name om in contact te komen met andere studenten. Wat de vooral (niet) moet doen? Zorg dat het niveau gehandhaafd blijft. Een wetenschappelijke studie mag best moeilijk zijn. En houd de mooie studieboeken. Digitale ondersteuning is leuk en nuttig, maar er gaat niets boven een cursusboek als naslagwerk. Ultieme tip(s) voor medestudenten? Ga naar de landelijke dagen en word lid van een studievereniging. Zo kom je in contact met medestudenten en blijf je gemotiveerd om verder te gaan. Als ik het echt helemaal in mijn eentje had moeten doen zou ik nooit zo ver gekomen zijn.

7 de st dent Psychologiestudente Linda Stoeten had een uitgekiend zevenjarenplan, maar een heel nieuw bestaan op de geiten- en zorgboerderij in Beemster doorkruiste haar project. Niet dat de felbegeerde bul nu definitief uit het zicht is verdwenen, integendeel zelfs, maar ze heeft moeten accepteren dat je soms door het leven wordt ingehaald, waardoor de studie wat langer kan duren. Maak van je studie geen verbeten inspanning, maar stel vertrouwen in jezelf en in het resultaat. Psycholoog én boerin: ik ben er trots op 7

8 de st dent Tekst: Paul Troost Beeld: Peter Strelitski Het is dat de boerderij van Linda Stoeten (40) en Martin Waal aan een lokale weg ligt waar af en toe een auto overheen raast, anders was het er, op het incidenteel geblaat van de 350 geiten na, doodstil, en vooral eenzaam. De boerderij is het ideaal van Linda s man. Ze is dan wel een boerendochter, maar met het boerenbedrijf heeft ze nooit veel gehad. De stad trekt me meer, maar ik heb altijd gezegd dat ik meega als de mogelijkheid zich voordoet een boerderij te beginnen. Ik wil best de vrouw van een boer zijn, maar het blijft mijn persoonlijke doel psycholoog te worden. Na jaren zoeken, kregen ze twee jaar geleden de mogelijkheid een boerderij te pachten en vertrokken ze van Deventer naar de Noord-Hollandse polder. Dat betekende het huis verkopen, mijn baan opzeggen, een school voor de kinderen zoeken en helpen de boerderij zakelijk van de grond te krijgen. Bovendien hield Martin nog enige tijd zijn baan in Deventer, zodat Linda er overdag alleen voor stond. Maanden was ik van slag en had verschrikkelijk heimwee naar wat ik achter me had gelaten. Langzaam wende ze aan de nieuwe omgeving, leerde de geiten te melken en vond een baan in de psychodiagnostiek bij de GGZ. Maar haar studie psychologie was intussen behoorlijk in het slop geraakt. Grote droom Psychologie was van jongs af aan haar grote droom. Een psychologische kijk heb ik als het ware van nature. Mijn opstellen op school bijvoorbeeld hadden altijd een psychologische invalshoek. Gedrag is voor mij vooral psychologie. Hoewel ze wist dat ze de universiteit aankon, ging ze na haar vwo-opleiding hbo-psychodiagnostiek studeren. Als kind uit een boerenmilieu was ik opgegroeid met het idee dat de universiteit te hoog gegrepen was. Met haar diploma ging ze zo snel mogelijk aan het werk, bang als ze was dat ze op een krappe arbeidsmarkt al gauw te oud zou zijn om een baan te vinden. Haar universitaire plannen 8

9 werden voorlopig in de ijskast gezet, zeker toen ze haar eerste kind kreeg. Tot haar verrassing bleek dat een baby haar geen tijd kostte, maar haar juist tijd opleverde. Door de baby was ik vroeg op en kreeg een heel geregeld leven. Dat was het moment om psychologie te gaan proberen. Op de zorgboerderij moet ik de psycholoog in me juist uitschakelen Maar waar? Een fulltime opleiding was niet mogelijk en ze merkte dat het aanbod avondstudies rond de millenniumwisseling drastisch terugliep. De kende ik door de Saxion Hogescholen waar ik mijn hbo gedaan heb. Daar bood de OU bepaalde modules als een soort kennismaking aan. Hoewel ze het liefst een opleiding had gedaan waarin studenten in een aantal jaren gestructureerd door het programma geloodst worden, had ze door huwelijk, kind en werk geen andere mogelijkheid dan een studie waar veel, zo niet alles aan de student wordt overgelaten. Best een risico, vond ze, want bij de moet je wel heel erg veel uit jezelf halen. Maar waarom zou ik niet op eigen kracht in dezelfde tijd als aan een gewone universiteit kunnen afstuderen? In het begin, nu zeven jaar geleden, zag het er ook naar uit dat haar planning zou lukken. Na een rustige start zat ze tot haar verbazing al gauw op zes modules per jaar. Elk moment dat het mogelijk was, pakte ik de boeken: in de trein naar mijn werk, als de baby sliep of s zaterdags in het Stadsarchief in Deventer. Het ging geweldig. Na ruim twee jaar had ze haar propedeuse. Plotseling kwam de klad erin. Het ging me de keel uithangen om altijd maar de uurtjes bij elkaar te sprokkelen. Ik had intussen twee kinderen en om meer tijd voor mezelf te hebben, ben ik gaan kijken of ze een dag extra bij de kinderopvang terecht konden. De dag die daardoor vrij kwam, mijn studiedag, plande ze als een werkdag. Dat gaf me rust en een enorme impuls om door te gaan. Tot haar geluk kon haar man een dag minder gaan werken, zodat ze nog meer studietijd kreeg. Trouwens, zonder de hulp van het thuisfront is een studie aan de, als je ook nog werkt en kinderen hebt, wel heel erg moeilijk. De strakke planning leverde het gewenste resultaat. Totdat ze vlak voor de afronding van haar bachelor naar Beemster verhuisde waardoor haar leven totaal veranderde. Het kostte haar een jaar van haar studie. Het ging me de keel uithangen om altijd maar de uurtjes bij elkaar te sprokkelen Toch nog boerin Daarna was het zaak aan de studie te blijven. Door zich eerst voor enkele practica met verplichte deelname in te schrijven had Linda een stok achter de deur om met het masterprogramma te beginnen. Maar door het hectische leven van alledag was haar studietempo enigszins trager dan vroeger. Is het druk op de boerderij, zoals in de lammerenperiode in het voorjaar, dan leg ik de studie stil en help gewoon mee. Ze lacht: Zo ben ik toch nog een beetje boerin geworden. Bij de dienstverlening aan mensen met een psychische beperking die de boerderij twee dagen per week biedt, is Linda zijdelings betrokken. In principe doet Martin dat. Het aardige is dat op onze zorgboerderij mensen komen die aangesproken worden op wat ze goed kunnen, terwijl ik als psycholoog me juist concentreer op wat er mis is. Op de zorgboerderij moet ik dus de psycholoog in me uitschakelen. Met nog één tentamen te gaan staat de scriptie op het programma. Het ligt voor de hand dat ze het onderzoek op haar werk bij de GGZ doet. Via de levensloopregeling heb ik jaren gespaard voor een half jaar verlof om de scriptie te schrijven. In die periode moet het. Dan aarzelt ze: Met mijn ervaring weet ik dat ik zal moeten waken voor het heilige moeten. Het resultaat zal zeker beter zijn, als ik iets meer ontspannen met de studie omga. Naam: Linda Stoeten Leeftijd: 40 jaar Woonplaats: Zuidoostbeemster Vooropleiding: HBO Personeel & Arbeid, richting Psychodiagnostiek Beroep: Psychodiagnostisch Werkende Begonnen: 2003, masteropleiding Klinische Psychologie Afgerond: 46 modules Bezig met: Psychogerontologie, aanstonds de afstudeerscriptie Studiecentrum: Alkmaar / Amsterdam Een opleiding na een lange pauze weer oppakken is geen kleinigheid. Linda had het geluk dat ze samen met een medestudente een experiment uitvoerde waardoor ze gedwongen was afspraken te maken. Het gesukkel was ik opeens zat en daarom heb ik me in de zomervakantie een paar weken in het huis van kennissen teruggetrokken om aan de laatste opdracht voor mijn bachelor te werken. De bachelor werd een mijlpaal voor me. Dát diploma zouden ze me niet meer afnemen. 9

10 Tekst: Frans Bogaert OU-studenten vinden hún universiteit de beste Studenten van de blijken het meest tevreden van alle studenten. Vooral over (diverse aspecten van) de inhoud oordelen zij zeer positief. Maar ook over kritische aangelegenheden als toetsing en feedback zijn zij positiever dan studenten van andere universiteiten. Alle antwoorden tezamen op zo n 100 vragen levert de van alle 14 universiteiten de hoogste eindscore op van 4.3 op een 5-puntsschaal. Het kan niet op tot die (positieve) verzuchting ben je geneigd bij de zoveelste prima score van de Open Universiteit, deze keer expliciet naar het oordeel van hen die er toch bepaald een mening over kúnnen hebben: de studenten. Zo prijkt deze universiteit, aldus de Nationale Studenten Enquête 2010 (NSE), fier bovenaan de lijst van de 14 Nederlandse universiteiten. Middels 100 vragen konden studenten hun oordeel uitspreken over allerlei facetten van het gegeven onderwijs. De antwoorden konden worden gegeven op een 5-punts Likertschaal, variërend van zeer tevreden tot zeer ontevreden. Zodoende eindigde de OU, van alle universiteiten, bovenaan met 4.3 punten (zie tabel). Eindoordeel over alle 14 universiteiten Positie Instelling totaaloordeel alle opleidingen Wageningen Universiteit Universiteit Maastricht Universiteit Leiden Universiteit Utrecht Technische Universiteit Delft Technische Universiteit Eindhoven Universiteit Twente Radboud Universiteit Nijmegen Rijksuniversiteit Groningen Erasmus Universiteit Rotterdam Universiteit van Amsterdam Vrije Universiteit Amsterdam Universiteit van Tilburg 3.9 Het feit dat OU-studenten zich in deze landelijke enquête het meest tevreden uiten, krijgt extra gewicht zoals ook verwoord door collegevoorzitter Theo Bovens in het persbericht medio juni doordat juist deze betrokken en volwassen studenten onderwijsprestaties kunnen vergelijken, niet in de laatste plaats doordat velen van hen reeds eerder hoger onderwijs hebben gevolgd. Hoge respons De jaarlijkse NSE wordt verricht in opdracht van de Stichting Studiekeuze123. Het feitelijke onderzoek is uitgevoerd door ResearchNed, een onafhankelijk onderzoeksinstituut. Aan het onderzoek deden 86 (publieke en private) hoger-onderwijsinstellingen mee. Daartoe werden studenten benaderd met de vragenlijst. Zo n 40 procent van de respondenten, bijna studenten, reageerden een alleszins hoge respons. Op inhoud de beste De lijst met 100 vragen bestond uit een 16-tal clusters, waarvan inhoud van de opleiding onmiskenbaar voor studenten het meest belangrijk. Die vragen gingen onder meer over niveau, samenhang en studiemateriaal (zie tabel). Op dit wezenlijke aspect scoort de OU met 4.1 als hoogste en bovendien significant hoger dan de landelijk gemiddelde score van alle universiteiten van Oordeel inhoud opleiding OU vergeleken met gemiddelde van overige 13 universiteiten Vraag waardering Gemiddelde score ou-studenten overige universiteiten Niveau opleiding Aansluiting inhoud bij het beeld van de opleiding Aansluiting opleiding bij vooropleiding Mate waarin inhoud stimulerend is Aansluiting inhoud bij actuele ontwikkelingen Samenhang verschillende onderdelen opleiding Gehanteerde werkvormen Mogelijkheid om zelf de inhoud te bepalen Inhoudelijke kwaliteit studiemateriaal Waardering over all Misschien is het aardig om uit de overige clusters díe vragen te kiezen die nadrukkelijk leven bij OU-studenten, mede doordat ze aan de orde zijn gesteld door een gremium als de Studentenraad, dan wel als belangrijk zijn onderkend in een project als Student Meer Centraal. Een selectie van die vragen is bijeengebracht in de hierna volgende tabel, waarbij we de score vergelijken met het gemiddelde van de overige 13 universiteiten. Vragen uit overige, voor OU-studenten (extra) relevante clusters Cluster eruit gelichte waardering Gemiddelde vraag ou-studenten score overige universiteiten Voorbereiding Opdoen vaardigheden beroepsloopbaan beroepspraktijk Praktijkgerichtheid Docenten Kwaliteit feedback Informatie vanuit Informatie over de opleiding studievoortgang Toetsing Aansluiting toetsing/ beoordeling op opleiding Tijdig bekend maken resultaten Betrokkenheid bij Onderwijsevaluaties de instelling Informatie over uitkomsten evaluaties Reactie op klachten/ problemen 10

11 Consistente kwaliteit Met de hoogste score uit de NSE heeft deze kleine universiteit zoals de OU eerder reeds in de Keuzegids Hoger Onderwijs werd getypeerd een zekere consistente kwaliteit te pakken. In genoemde keuzegidsen voor bachelor- respectievelijk masteropleidingen namelijk, die reeds bij het begin van het jaar 2010 verschenen, scoorde de universiteit ook al goed, met dien verstande dat in die weging tevens de zogeheten expertoordelen (zoals accreditatierapporten) waren meegenomen. Laten we die scores dan toch nog maar eens noemen, op het gevaar af dat het verzorgen van onderwijs (en onderzoek) op een wedstrijd begint te lijken. Met vier OU-bacheloropleidingen én twee masteropleidingen op een eerste plaats, mocht de zich, aldus de Keuzegids Masters, tot de subtop rekenen, na Wageningen Universiteit en Nyenrode Business Universiteit. Sinds haar deelname in 2005 bezet de OU steeds plaatsen in de top drie van de (onderwijs)rankings. In deze bijdrage hebben we overwegend de feiten laten spreken. Resteert nog een interessante vraag. In het interview met collegevoorzitter Bovens in de vorige Modulair (nummer 7, pagina 11) vroeg hij zich af of onze zo tevreden studenten (extra) bereid zijn om de als ambassadeurs (mede) uit te dragen, en dan vooral bij hun eigen werkgevers. Laatstgenoemden blijken niet altijd goed weet te hebben van deze geaccrediteerde universiteit en haar diploma s. Weliswaar is het uitdragen van het imago primair een verantwoordelijkheid van de instelling zelf, tóch heeft ook mond-tot-mond reclame zo haar eigen dynamiek. In dat opzicht lijken (ook) de resultaten uit eigen tevredenheidsonderzoeken (Studentinzicht) bemoedigend. Zo zegt 95 procent van onze studenten de OU te zullen aanbevelen bij anderen. Voor de volledigheid: de stelling in dat eigen onderzoek, Ik ben er trots op dat ik bij de studeer, wordt door zo n 54 procent onderschreven. Waar een kleine universiteit dus (nog) groot in kan zijn: zegt het voort! Stichting Studiekeuze123 wil onafhankelijke en betrouwbare informatie leveren voor het maken van een studiekeuze. De stichting is een gezamenlijk initiatief van het hoger onderwijs HBO-raad, VSNU en PAEPON en studentenorganisaties ISO en LSvB, en wordt gefinancierd door OCW. Kijk voor meer informatie op: De OU achter de cijfers 74 procent van de studenten die gedurende 2009 aan de stond ingeschreven, had een (betaalde) werkkring. Van de groep die in 2009 studeerde, had 73 procent de zorg voor een gezin met of zonder kinderen en ongeveer 57 procent combineerde beide, dat wil zeggen: werk én gezin. Voor studeren in deze omstandigheden kun je niets dan bewondering hebben. Chapeau! Die bewondering geldt niet alleen voor de wijze waarop OUstudenten in staat zijn om tijd vrij te maken voor het bestuderen van de stof en het doen van tentamens, maar ook en met name voor de discipline om dat jaar in, jaar uit te blijven doen. Laten we niet vergeten dat een bacheloropleiding van een gemiddelde student, zonder vrijstellingen, ongeveer 4200 studie-uren vraagt. We zijn ons daar als instelling terdege van bewust. Sterker nog, wanneer je leven-lang-leren in de genen van je instelling hebt zitten, dan ben je blij dat je onderwijs juist appelleert aan díe mensen die al voltijds participeren in de maatschappij. OU-studenten zijn met andere woorden het levende bewijs dat het concept van leven-lang-leren gangbare praktijk is. Onze collegevoorzitter Theo Bovens vraagt dan ook met recht aan de politiek om meer aandacht hiervoor en het is op zijn minst vreemd dat daar zo weinig substantieel antwoord op komt. Zoals het voor OU-studenten geen sinecure is om studie met werk en gezin te combineren, zo is het voor ons geen gemakkelijke opgave om daarbij een voor iedereen passende ondersteuning te bieden. Meer dan de reguliere universiteiten doen we dat met een verzameling van vooral online voorzieningen. Denk aan Studienet, Studieaanbod en Studiepad. In de loop van dit jaar zullen we het Studentdossier lanceren (waarin o.a. studiepad en contacten). Een aantal studenten zal inmiddels hebben gemerkt dat we ons ook steeds meer richten op het signaleren van specifieke gebeurtenissen (events) in de individuele studie om daar vervolgens een passende reactie op te geven. We hopen op die manier meer individuele aandacht te kunnen bieden in de wetenschap dat het studeergedrag van onze studenten zeer divers is. Dit laatste heeft natuurlijk alles te maken met de vrijheid van plaats, tijd en tempo. Ook een uitgangspunt overigens dat in onze genen zit. Op dit moment monitoren we permanent een 70-tal studiegerelateerde events. Deze variëren van de student is nieuw aan de OU en is zes weken bezig tot de student is geslaagd voor het tentamen van een cursus binnen de bacheloropleiding. Op een aantal events reageren we automatisch via een gepersonaliseerde en op andere persoonlijk via de onderwijsadviseur of mentor. In alle gevallen proberen we een reactie te geven die past bij de individuele student. Dat lukt (nog) niet altijd, maar we hebben het gevoel dat deze aanpak op prijs wordt gesteld door studenten. In het najaar onderzoeken we of het studenten ook echt verder helpt. De OU en haar studenten zitten dus eigenlijk in hetzelfde schuitje. Studenten moeten hun schaarse tijd verdelen over werk, gezin, hobbies en studie. Wij onze schaarse tijd over de ruim diverse studenten die onze instelling ook dit jaar zullen bevolken. De ene keer lukt dat beter dan de andere keer. Wijsheid komt met de jaren, dat geldt ook voor de. Jeroen Liefhebber 11

12 st dentenbelangen In de maandelijkse bijdrage van de Studentenraad een artikel van Jan van Knippenberg over de diverse domeinen (voorheen commissies) waarvoor de Studentenraad (mede) verantwoordelijk is. Volgens Katrien Leyers overweegt de OU de discussiegroepen binnen Studienet standaard te sluiten, tenzij de docent voor openstelling kiest. Discussiegroepen in gevaar Discussiegroepen zijn in gevaar De OU staat op het punt te beslissen om de verschillende (online) discussiegroepen binnen Studienet standaard uit te zetten. Dit zou betekenen dat er geen cursusgebonden discussieforum meer zou zijn, tenzij op eigen initiatief van de betrokken docent. De Studentenraad is ervan overtuigd dat de discussiegroepen essentieel zijn bij het zelfstandig en op afstand studeren. Wat vinden jullie van het verdwijnen van de discussiegroepen? We doen een oproep aan alle studenten om hun reactie op deze beslissing te mailen naar de Studentenraad: Kruip dus in jullie pen en mail ons, we hebben jullie reacties nodig om onze eisen kracht bij te zetten! Domeinen Waar binnen de Studentenraad de taken eerder waren opgedeeld in commissies, spreekt de Studentenraad nu van domeinen. De domeinen geven tegelijkertijd een aardig beeld van waarmee de Studentenraad zoal bezig is. Ieder domein bestaat uit twee tot drie leden van wie één is aangewezen als kartrekker. Student Meer Centraal: met het oog van de student kijken naar de verbetertrajecten binnen de. Vlaamse studenten: kijken naar de aparte situatie van de Vlaamse OU-student, zowel binnen de OU als binnen het universitair onderwijs in Vlaanderen. Erop toezien dat bij beslissingen rekening wordt gehouden met Vlaamse studenten. Aandacht vragen voor verbeteringen voor Vlaamse studenten. Facultaire opleidingscommissies: welke verbindingen kunnen er gelegd worden tussen de verschillende FOC s en waar zit de gemeenschappelijke focus? Profilering OU: het bewaken van de OU-profilering als universitair afstandsonderwijs in het belang van de student. Financiën: ieder kwartaal neemt het domein Financiën samen met het College van bestuur de financiële overzichten door. Het CvB informeert vervolgens over de begroting en de jaarrekening. Externe contacten: EADTU, European Association Distance Teaching Universities: uitwisseling met studenten van andere afstandsuniversiteiten in Europa. Janny de Jonge vertegenwoordigt de SR in het ISO, het Interstedelijk Studenten Overleg. Het ISO is de grootste landelijke studentenorganisatie van Nederland s t u d e n t e n Links op de foto Katrien Leyers, rechts Jan van Knippenberg en behartigt de algemene belangen van ruim studenten aan universiteiten en hogescholen. Het ISO is vaste gesprekspartner van onder andere het ministerie van OCW, de politieke partijen en de koepels van universiteiten en hogescholen. Gezamenlijk vormen de lidorganisaties de Algemene Vergadering (AV) van het ISO. Wet- en regelgeving: het volgen van de ontwikkelingen rondom de nieuwe WHW en de consequenties daarvan voor de OU en daarbinnen in het bijzonder de medezeggenschap; het op orde houden van de voor de SR geldende reglementen; het volgen van de jaarlijkse rapportages van de Commissie voor de examens en de Klachtencommissie raad 12

13 Veel studenten zien om uiteenlopende redenen af van uitreiking Diploma per post nee toch zeker! Sinds september vorig jaar kent de een buluitreiking nieuwe stijl. De bachelor- en masterdiploma s worden dan door de faculteit uitgereikt, bij voorkeur door de decaan en veelal in een gepaste ambiance. De uiteenlopende reacties waren voor de Raad van decanen aanleiding het ritueel nog eens kritisch tegen het licht te houden. Steven Schoevaart evalueert namens diezelfde Raad de buluitreiking en is enigszins geschrokken van de voorkeur van studenten om allerlei redenen het diploma thuis te laten bezorgen. Daar is zo n afstudeermoment toch te belangrijk voor! Als de haar studenten aan het einde van hun studie vraagt hoe hij of zij de diploma-uitreiking het liefst voor zich ziet, is de kans groot dat de student antwoordt: Och, stuur dat universitaire getuigschrift waar ik jaren voor gezwoegd heb maar gewoon op, per post. Dat is tenminste het beeld dat ontstaat uit de resultaten van een evaluerend onderzoek onder OUstudenten die na 9 september 2009 afgestudeerd zijn. Op die datum is het nieuwe landelijke carrouselmodel ingegaan, waarbij de diploma s niet meer per studiecentrum maar per faculteit worden uitgereikt. De uiteenlopende reacties op de buluitreiking nieuwe stijl van de voorbije 10 maanden was voor de Raad van decanen aanleiding om de werkwijze te evalueren, waarbij uiteraard de mening van studenten werd gehoord. Moment verdient koestering Dit onderzoek werd geïnitieerd door de Raad van decanen en in handen gelegd van Steven Schoevaart, projectmanager en secretaris van diezelfde Raad. Hij krijgt nog regelmatig reacties binnen van medewerkers en er ligt nog een rechtstreekse vraag aan de Studentenraad om mee te denken en met feedback te komen, dus de eindconclusies zijn nog niet getrokken. Toch kan Schoevaart bovenstaande deelconclusies al wel melden. Eerlijk gezegd ben ik geschrokken van die 73 procent. Hoewel het vooral gaat om de mening van de studenten, ligt het volgens mij niet voor de hand dat onze universiteit met deze uitslag ervoor gaat kiezen om diploma s op te sturen en het daarbij te laten. Daar is zo n afstudeermoment te belangrijk voor. Dat verdient koestering. Te druk, te ver Van de 349 aangeschreven alumni deden er 126 mee aan het onderzoek. De meest verrassende conclusie is wel dat 73 procent van deze groep zich het diploma thuis liet sturen. Redenen om niet voor een diplomauitreiking te kiezen, waren: te druk, datum te ver in het verschiet, geen behoefte aan een officiële ceremonie, afstand tot locatie te groot of Ik studeerde altijd alleen, daarom had ik geen behoefte aan een gezamenlijke uitreiking. De respondenten die wel kozen voor een diplomauitreiking konden aangeven hoe de voor hem of haar ideale organisatie eruit zou zien: 1. per faculteit roulerend over de studiecentra (nieuwe carrouselmodel); 2. kleinschalige uitreiking in het eigen studiecentrum met studenten uit verschillende faculteiten; 3. grootschaliger uitreiking in geclusterde regio s met studenten uit verschillende faculteiten; 4. per faculteit, centraal in het land. Alle modellen hebben stemmen gekregen, maar variant 2 sprong er met bijna 41 procent uit. Op de meeste andere vragen waren de antwoorden verdeeld, in zekere zin passend bij de heterogene studentenpopulatie van de Open Universiteit. Dat maakt de taak om vanuit deze evaluatie tot een model te komen waar zoveel mogelijk mensen tevreden over zijn geen gemakkelijke. Hij blijkt iemand die het ook vanuit persoonlijk perspectief niet kan waarderen dat de postbode de uitreiker is van de meeste bachelor- of mastergetuigschriften. De studenten staan voor mij centraal, maar laten we in dit geval maar eens met een grote stap over de stem van de student heen gaan, ons naar ze omdraaien en ze uitnodigen om gezamenlijk de kroon op het werk te zetten. Familie en vrienden, maar ook onze medewerkers vieren mee in een academische ceremonie, want níemand studeert alleen. Tijdens een uitreiking kan het maatschappelijk belang van scripties worden benoemd door een decaan of een lid van het College van bestuur. En misschien is dit ook wel het moment waarop nog wat stekeligheden in het gunstigste geval te vertalen als aanbevelingen voor de kunnen worden weggepoetst. Van belang is tevens dat we als universiteit eigenlijk een nieuwe relatie met iemand aangaan; onze student wordt alumnus en krijgt een betekenis in het kader van een leven-lang-leren. Wat mij betreft zetten we het belang van het bijzondere moment voorop, en kijken we vervolgens pas naar wensen en mogelijkheden. Misschien moeten we ook wel af van ons uniformiteitsdenken en hoeft niet elke uitreiking hetzelfde te zijn. Laat meerdere bloemen bloeien dan alleen die ene. Maar uiteindelijk ligt de beslissing bij de Raad van decanen. Tekst: Ingrid Frints 13

14 onderz ek Tekst: Fred Meeuwsen Beeld: Chris Peeters De wil steeds meer buitenpromovendi aan zich binden, mensen die naast of tijdens hun werk promoveren. De OU is daar ook uitermate geschikt voor, vindt prof. Paul Kirschner, juist doordat ze ervaring heeft met het opleiden van mensen in deeltijd en op afstand. En dat niet alleen. De OU heeft vooraanstaande wetenschappers in huis die zorgen voor een uitstekende begeleiding. Promovenda Anne Helsdingen daarover: Ik ben er heel trots op dat ze mijn begeleiders waren. Paul Kirschner en Anne Helsdingen: Er moet een klik zijn tussen promotor en promovenda Dr. Anne Helsdingen promoveerde twee jaar geleden op een onderzoek naar kritisch denken en besluitvorming. Drie jaar was ze met haar onderzoek bezig, naast haar werk als projectmanager bij TNO. Ze ervoer het promotietraject bij de OU als zeer inspirerend en uiteindelijk leidde het zelfs tot een postdocfunctie bij het CELSTEC, Centre for Learning Sciences and Technologies, alwaar ze ook promoveerde. Ik kwam er tijdens mijn promotieonderzoek steeds meer achter dat ik nadenken heel fijn vind en dat ik verder wilde in de wetenschap. Helsdingen is er een van velen (zie kadertje) en deze groep groeit nog steeds. Strenge eisen Het is niet vreemd dat er steeds meer aanmeldingen zijn. De OU is uitermate geschikt om buitenpromovendi aan zich te binden en te begeleiden. We zijn toch de experts als het gaat om opleiden in deeltijd en op afstand. Aan het woord is prof. dr. Paul Kirschner. Hij is hoogleraar Onderwijspsychologie en programmaleider van het programma Leren en Cognitie bij CELSTEC. Aldaar wordt onderzoek gedaan op het gebied van onderwijswetenschappen en Technology Enhanced Learning (e-learning; red.). Kirschner krijgt er jaarlijks zo n twee nieuwe buitenpromovendi bij en heeft er inmiddels een behoorlijk aantal. Misschien schrikken we nog niet genoeg mensen af, zegt Kirschner gekscherend. Toch meent hij wat hij zegt. Promoveren is niet makkelijk en daar moet de promovendus in spe zich dan ook terdege bewust van zijn. Niet voor niets stelt de OU strenge eisen aan de buitenpromovendus. Ze moeten natuurlijk aan een universiteit afgestudeerd zijn en over een academisch denkniveau beschikken, alsook de Engelse taal redelijk beheersen zowel lezen als schrijven. Verder moet de werkgever erachter staan zodat de buitenpromovendus zeker twee dagen per week aan het onderzoek kan besteden. En je gezin moet het ook willen want er zal ook de nodige vrije tijd opgeofferd moeten worden. 14

15 OU uitermate geschikt voor buitenpromovendi promotie Lacune wetenschap en praktijk los je op met onderzoek door mensen uit onderwijs en bedrijfsleven Zelftest Als aan die voorwaarden voldaan wordt, start Kirschner met wat hij het huwelijkstraject noemt. De eerste zes tot acht maanden gaan de promotor en de promovendus als het ware in ondertrouw. In deze periode onderzoek je of er een klik is tussen jou en de promovendus, en werkt de promovendus met een minimum aan begeleiding aan het onderzoeksvoorstel. Als dat positief verloopt en als het voorstel ook door twee externe hoogleraren als positief en uitvoerbaar wordt beschouwd, dan kan het huwelijkscontract tussen de promovendus, de OU en de werkgever gesloten worden. Dan heb je goed gemotiveerde mensen met wie je op kunt schieten. Heel belangrijk. Tegenwoordig hebben we trouwens op de site van CELSTEC een test staan, waarmee je kunt bekijken of je voldoet aan de voorwaarden om te promoveren (bij CELSTEC). Scoor je op bepaalde vragen negatief dan kun je de conclusie trekken dat je misschien (nog) niet geschikt bent als promovendus. Ingewikkelde besluiten Buitenpromovendi willen meestal onderzoek doen omdat ze in hun werk een probleem ervaren waar ze geen oplossing voor hebben. Ze hebben soms ook de data en het vraagstuk al redelijk in kaart gebracht maar willen hulp om het preciezer te definiëren en onderzoekbaar te maken. Dat gold ook voor Anne Helsdingen. Dat ze ging promoveren lag trouwens in de lijn der verwachting. Bij TNO was het een normale gang van zaken. Het werd gestimuleerd. Toen ze prof. dr. Jeroen van Merriënboer toen hoogleraar bij CELSTEC ontmoette, ging het balletje pas echt rollen. Voor TNO was ze al een tijdje bezig met allerlei trainings- en leerprojecten binnen marinescholen. In de loop der tijd had ze de nodige data verzameld. Van Merriënboer zette haar uiteindelijk op het spoor van haar onderzoeksonderwerp: kritisch denken en besluitvorming door militairen. Helsdingen: Veel professionals moeten besluiten nemen die verstrekkende gevolgen kunnen hebben, terwijl de situatie of omgeving instabiel is, onvoorspelbaar en onbekend. Dat geldt bijvoorbeeld voor leiders van militaire operaties. Helsdingen voerde laboratoriumexperimenten uit en verrichtte veldstudies onder officieren van de Koninklijke Luchtmacht en de Koninklijke Marine. In haar onderzoek toont Helsdingen aan dat militairen die getraind zijn in kritisch denken betere besluiten nemen. Overigens is dit niet alleen toepasbaar in de training van militairen, maar ook in de training van alle mensen die ingewikkelde besluiten moeten nemen, vult Helsdingen aan. Toponderzoekers Drie jaar werkte ze aan haar promotie. Dat is relatief snel. Maar ze nam dan ook een jaar onbetaald verlof op om zich volledig op het onderzoek te kunnen toeleggen. Ik vond het toch heel zwaar om het te klaren naast mijn gewone werkzaamheden bij TNO en het runnen van een gezin. Terugkijkend vond ze vooral het schrijven van het onderzoeksvoorstel lastig. Je bent gewend om in je werk problemen heel praktisch te benaderen. Nu moest je praktijk en theorie samenbrengen en je bevindingen wetenschappelijk onderbouwen. Dat was wel wennen. Maar al met al was het een boeiende, leuke tijd. Met prima begeleiding, zowel van de copromotor dr. Tamara van Gog, als van de promotor. Ze reageerden altijd heel snel op aangeleverde teksten en vragen, gaven goede adviezen en vooral het gevoel dat ze er alleen voor mij waren. Daarnaast zijn het natuurlijk zelf toponderzoekers. Ik ben er heel trots op dat ze mijn begeleiders waren. Ik vond het toch heel zwaar om het te klaren naast mijn gewone werkzaamheden bij TNO en het runnen van een gezin Dat typeert ons, de OU, dan ook. Onze benadering is persoonsgericht, vult Kirschner aan. Wij hebben grote deskundigheid ontwikkeld in het begeleiden van mensen op afstand en in een leeftijdsgroep van 30 tot pakweg 60 jaar. Promoveren past volgens Kirschner dan ook helemaal in het beeld dat de OU wil uitstralen, een beeld van een leven-lang-leren. De veelgehoorde klacht over de lacune tussen de wetenschap en de praktijk los je op als het onderzoek wordt bedacht en uitgevoerd door mensen uit de praktijk, uit het onderwijs en het bedrijfsleven. Zo kom je uit de ivoren toren. Daar willen we ons sterk voor blijven maken, aldus Kirschner. In de rubriek Onderzoek komt beurtelings een hoogleraar/docent of een scriptiestudent aan het woord. Onderzoek bij de OU staat vooral in dienst van het onderwijs. Bij onderwijstechnologisch onderzoek gaat het om de vernieuwing van het onderwijs. Zulk onderzoek wordt gedaan bij het Centre for Learning Sciences and Technologies (e-learning), het Ruud de Moor Centrum (onderwijspraktijk) en het Netherlands Laboratory for Lifelong Learning (leven-lang-leren). Bij faculteiten wordt vakgericht (disciplinair) onderzoek verricht. Het daarvan afgeleide afstudeeronderzoek bachelor- en masteropleiding verschilt per faculteit: individueel, groepsopdracht, in samenwerking met bedrijven, in onderzoekskringen. Sinds kort krijgt het fenomeen buitenpromovendi extra impulsen. In dat geval start men een promotietraject naast het werk. De OU biedt dan een academisch klimaat zoals: onderzoeksgroep, promotor en co-promotor, onderzoeksvaardigheden, bibliotheekfaciliteiten. Het verschil met aio s is dat zij wel een (rechtspositionele) aanstelling krijgen, in tegenstelling tot de buitenpromovendi. Van die laatste groep telt de OU er nu zo n 50, van wie 25 inmiddels gepromoveerd. Plaatsen voor buitenpromovendi worden aangeboden door (nagenoeg) alle faculteiten en het CELSTEC. Kijk voor meer informatie op: > Onderzoek > Promoveren. Bij CELSTEC vindt u tevens een zelftest. In Modulair 8, juli 2009 stond ook al een interview met een buitenpromovendus ( > archief). 15

16 activiteitenr oster juli Voor actuele informatie/aanmelden: webpagina ( van uw faculteit of studiecentrum. Aanmelden workshops: studiecoach. 23 t/m 25 Fietstocht Ostfriesland (Suster Bertken, Utrecht) september za 4 Workshop Mindmappen (sc Breda) wo 8 Presentatie GITP geeft zicht op het vak en de markt door Aart van Hecke (PsyReo, sc Rotterdam) do 9 Workshop Presenteren (sc Utrecht) Workshop Stressmanagement (sc Amsterdam) Bijeenkomst Studentenvereniging PUB (sc Breda) ma 13 MeetingPoint Psychologie (sc Zwolle) wo 15 Workshop Timemanagement (sc Almere) do 16 Workshop Mindmappen (sc Groningen) za 18 Workshop Mindfulness (sc Breda) Universiteitsbibliotheek rondleiding en Studienetpracticum (sc Groningen) ma 20 Workshop Mindmappen (sc Enschede) Open College RW: De strafrechter, waarheidsvinder of geschilbeslechter (sc Den Haag) di 21 Lezing René van Delft: Hegel ( ) (De Verlichting, sc Eindhoven) wo 22 Workshop Tentamenvrees (sc Nijmegen) do 23 Kenniscafé (sc Almere) Workshop Inspirerend Presenteren II (sc Eindhoven) vr 24 Juridische filmavond (sc Utrecht) 24 tot 26 Diabolodagen: outdoor-excursie Ardennen (NouW) za 25 Excursie jaaropening Leiden (Suster Bertken, sc Utrecht) Workshop Mindfulness (sc Almere) ma 27 Lezing Thijs Rijnbergen MSc, over een interactief programma over teamontwikkeling (De Studiekamer, sc Den Haag) di 28 Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Amsterdam) wo 29 3e Talkshow Flevoland Duurzaam: de smaak van morgen is duurzaam o.l.v. Sebastiaan Labrie (sc Almere) do 30 Symposium: de catacomben van Valkenburg (De Verlichting, sc Eindhoven) za 9 di 12 Landelijke dag Cultuurwetenschappen (sc Nijmegen) Landelijke dag Natuurwetenschappen (zie deze Modulair) Workshop Timemanagement (sc Utrecht) Workshop Tentamentraining (sc Amsterdam) Workshop Tentamentraining (sc Eindhoven) wo 13 Workshop Tentamentraining (sc Groningen) Workshop Stressmanagement (sc Almere) 15 t/m 17 Najaarsreis Ruhrgebied (Suster Bertken, sc Utrecht) di 26 Lezing door Marjon de Groot (De Verlichting, sc Eindhoven) Workshop Presenteren (sc Antwerpen) do 28 Kenniscafé (sc Almere) za 30 Workshop Digitaal Mindmappen II (sc Utrecht) Workshop Mindfulness verdieping (sc Breda) Academische zittingen Ook dit jaar vinden diverse academische zittingen oraties, afscheidsredes, dies natalis plaats. Deze zittingen zijn meestal op de vrijdag en beginnen traditiegetrouw om uur, in het congresgebouw Pretoria op de Heerlense campus. 2 september (15.30 uur): oratie prof. dr. W. Ph. (Wouter) Stol, Kasteel Doornenburg (faculteit Managementwetenschappen) 10 september: afscheidsrede prof. dr. A.F.A. (Arno) Korsten (faculteit Managementwetenschappen). Amy Roloff op Studiecoach Op de Studiecoach is nu onder het thema Motivatie een film opgenomen met Amy Roloff in de hoofdrol. Op geheel eigen wijze motiveert zij studenten onder de titel You can do anything if you try. De opnames zijn gemaakt in het Labyrinth in Vaals. Het Labyrinth is gekozen vanwege het spelelement, de humor maar ook als metafoor voor het vinden van je weg in je (studie)leven. Amy neemt studenten mee de kruispunten over, de (dood)lopende paden op, de barrières over op weg naar de vrijheid. Tijdens haar pad vertelt ze op ongedwongen wijze hoe zij tal van obstakels in haar leven overwon. Ze geeft studenten tips, ideeën en motto s die hen kunnen motiveren om hun studie vooral door te zetten! In eerdere Modulairs heeft u al kunnen lezen over deze kleine grote Amerikaanse. Zo stond in Modulair 7 een kort verslag van haar lezing in het nieuwe studiecentrum Almere. Diezelfde lezing vormde de aftrap in een langere reeks lezingen van bekende persoonlijkheden die vanuit hun persoonlijke (bijzondere) ervaringen studenten een hart onder de riem kunnen steken om zodoende succesvol hun studie voort te zetten. Wilt u de Motivatiefilm zien, kijk dan op de Studiecoach: studiecoach. oktober 2 en 3 Weekendexcursie Mechelen (De Verlichting, sc Eindhoven) di 5 Workshop Tentamenvrees (sc Utrecht) 16

17 Boeken mee met vakantie, jazeker! Neemt u de boeken mee met vakantie? zo vroegen we studenten via e-modulair. Ruim 30 studenten reageerden (peildatum 24 juni). Op twee na, nemen ze allemaal de boeken mee: Jazeker, zeker, absoluut, ja hoor, altijd! Veel OU-studenten gebruiken deze extra tijd zelfs om zich stevig op een tentamen voor te bereiden. Een enkeling stopt alle vakantiedagen in het afstuderen. Voor veel studenten betekent vakantie dat ze er nu eens écht voor kunnen gaan zitten. Ook blijken ze inventief in het plannen: tijdens de uitslaapuurtjes van de rest of de verloren uurtjes aan het zwembad. Waar OU-studenten moeten kunnen rekenen op hun achterban of partner, is één studente over die medewerking wel heel stellig: Ja de boeken gaan zeker mee! Zelfs op huwelijksreis dit jaar. Samen met mijn partner heb ik de afspraak; nieuw en moet ik op de boot misschien ik mag altijd studeren, maar niet op vakantie. Hij vindt het super dat ik studeer, maar van aardolieproducten op te snuiven. nog de machinekamer in om mijn kennis heeft gezegd dat hij ze persoonlijk in het Joep van Reijen zwembad gooit als ik ze mee zou nemen. Saskia van Zutphen Vakantie..? In februari hoop ik mijn studie te voltooien, dus al mijn vakantiedagen Ik heb de 22e tentamen Inleiding in de gaan in mijn studie. Antoinette filosofie en daar dit niet echt een eenvoudig vak is, heb ik vorige week de 3 boeken meegenomen op vakantie naar Alanya. In de tijdens de slaapuurtjes van de rest van het Voor mij werkt het studeren prima, vooral hete zon onder de parasol heb ik nog lekker gezin. Tijdens onze actieve uren verdwijnen kunnen studeren En nu maar hopen dat ze onder de strandstoel, autostoel of waar de inspanning vruchten afwerpt! dan ook. Lilian Peter Busker Ook al is het om mijn gezicht met een open Boeken en laptop gaan zeker mee, ik doe boek te bedekken, zodat ik geen voetbal tentamen in Nederland als we daar straks hoef te zien tijdens mijn vakantie. op vakantie naar toe gaan. Past precies deze Thea Vos keer. Gitta Ik studeer het liefst in de zomer. En dan het Ik ben net terug van een weekje Frankrijk best als het warm weer is en er een grote en de boeken zijn zeker meegegaan. Door neiging is tot onweer. Dat is écht m n lust het mindere weer heb ik dus alleen maar en m n leven en dan voel ik me ook op m n gestudeerd. Heerlijk om zo een paar dagen best. Studeren in de boeken en bijtijds naar achter elkaar alleen maar met studeren het raam als het zover is. Prima zo! bezig te zijn. Ik heb echt het gevoel daarmee een heel eind te zijn opgeschoten! Jaap Wilmer Lydia Ik neem mijn boeken zeker mee. Ik ga lekker naar mijn vakantiehuisje in het rustige Vooral in de uitslaapuurtjes van de rest Lelystad. Beetje klussen, beetje fietsen, van het gezin doe ik mijn voordeel. Lekker heerlijk relaxen en lekker studeren. Dit is op het strand een uurtje studeren met de voor mij vakantie: niets hoeft, ik doe alleen opkomende zon en daarna een duik in de de dingen die ik LEUK vind. Joke Beerlage zee. Na deze start van de dag kan ik de waan van de vakantie weer aan. Debby Sinds jaar en dag neem ik mijn boeken mee, hoor. Ik kies er altijd een leuke module Ik ga deze zomer weer islandhoppen in voor uit en verheug me er gewoon op! Griekenland. Alleen neem ik nu de cursus Lekker voorwerken en extra aandacht besteden aan de stof terwijl we heel Nederland Fysiologie deel 1, het boek Een kleine historie van bijna alles van Bill Bryson mee. door varen. Marie-Cecile Wel moet ik 1 juli slagen voor de Basiscursus scheikunde, anders moet die over- Ik neem mijn boeken altijd mee om ze vervolgens ongelezen weer mee terug te nemen. Esther Mijn boeken gaan ook mee, zelfs op familiebezoek. Ik vind het heerlijk om als de kleinsten hun dutje doen, mij zelf ergens op een rustig plekje terug te trekken. Dat inspireert mij. Ik zit het liefst in de tuin, onder bomen, waar ik van op een afstand nog een beetje het gespeel in de tuin kan meemaken. Nee, studeren heeft voor mij iets van genieten, ongeveer dezelfde soort genieten als even tijd nemen voor jezelf. Kaat De boeken gaan niet alleen mee, maar er wordt ook veel uit gestudeerd. Altijd s morgens vroeg tussen 7 en 10 uur, want anders krijg ik commentaar van mijn familie, en in de verloren uurtjes als de rest aan het zwembad ligt. B@rt Ja de boeken gaan zeker mee! Zelfs op huwelijksreis dit jaar. We vertrekken naar Nieuw Zeeland om daar het land met een camper te verkennen. Even een korte omschrijving van mijn leerplek: 67-urige vliegreis om uiteraard te leren, de avonden buiten bij de camper, middenin de natuur met al z n geluidjes en natuurlijke geurtjes en met de voetjes omhoog. Kortom laat de vakantie maar komen! Tamara van Aarle Op vakantie studeer ik op mijn best, heerlijk, ik kan niet wachten! Met mijn man aan het stuur van ons busje heb ik mooi de handen en het hoofd vrij om tegelijkertijd in de boeken rond te reizen, naar buiten te kijken, wat te praten en ondertussen de stof rustig te laten neerdwarrelen! Ook in de zon kan ik de poortjes in mijn hoofd het best openstellen voor nieuwe informatie. Erica Moes Inmiddels ben ik tien jaar bezig met de studie Nederlands recht en hoop over twee jaar klaar te zijn. Maar in al deze tien jaar heb ik de maanden juli en augustus samen met mijn schoolgaande kinderen, vakantie gevierd. Vaak in juni nog een laatste tentamen en dan in september weer met frisse moed beginnen. Dus de boeken mee, zoals op de foto, naar Schotland? Nee, dat gaat me letterlijk te ver. Lidia Schrijvers 17

18 service en inf rmatie Inlichtingen Er zijn diverse kanalen voor het (snel) verkrijgen van informatie: Algemeen over: verzendingen, (niet)bezorgen van Modulair, inschrijving, kosten, procedures en regelgeving uur per dag (van daaruit kunt u alsnog een mailtje sturen) Maandag uur; dinsdag tot en met vrijdag uur. Voor meer specifieke vragen vrijstelling/toelating, EVC, besteladvies, studievoortgang, diplomering, studeren met een beperking kiest u eveneens genoemd telefoonnummer; u wordt dan (doorgaans) doorverbonden met een onderwijsadviseur die nauw contact onderhoudt met de faculteit. Over een cursus: met de docent (zie de studiegids c.q. Studienet). Voor contact met een studiecentrum: Studiebegeleiding Actuele informatie over studiebegeleiding vindt u in de betreffende cursusbeschrijving op Onlangs zijn de bijeenkomsten betreffende het eerste, en voor zover mogelijk, ook tweede semester toegevoegd. De info inzake de cursussen van de faculteit Rechtswetenschappen betreft alleen het eerste semester Raadpleeg voor de laatste informatie dus de website van de cursus. Studiepad op basis van OER Uw nieuwe online studiepad is nu beschikbaar. Hierin zijn uw studieresultaten en lopende inschrijvingen ingebracht op uw bachelor, schakelprogramma en/of master conform de Onderwijsen examenregeling (OER) Extra informatie Bovenaan uw studiepad vindt u een aantal buttons die wij hier nog een keer onder uw aandacht brengen. Via het envelopje komt u terecht op een vraagbaak. Hier staat extra informatie over uw studiepad en opleiding en kunt u een vraag stellen. Via een andere button opent u de studieplanner en onder de i vindt u een nadere algemene toelichting. Inschrijven via uw studiepad Extra handig is dat u vanuit uw studiepad digitaal kunt inschrijven. In de cursusbeschrijving staan ook alle actuele begeleidings- en tentamengegevens. Let wel even op bij gebonden-keuzeblokken: daarvan hoeft u niet alle cursussen te bestuderen, maar slechts het vereiste aantal studiepunten af te ronden. Als u vragen heeft, neem dan contact met ons op vanuit uw studiepad of via Veel succes gewenst bij het vervolg van uw studie! 18

19 c lumn Wijzigingen in WHW gevolgen voor collegegeld Op 1 september 2010 verandert de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek (WHW). De WHW regelt het functioneren van het Nederlandse hoger onderwijs inclusief de Open Universiteit. Er treden o.a. veranderingen op in de collegegeldsystematiek, de regelgeving die bepaalt wie welk collegegeld moet betalen. Dit artikel beschrijft die veranderingen op hoofdlijnen. Wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld Vanaf 1 september 2010 wordt onderscheid gemaakt tussen wettelijk collegegeld en instellingscollegegeld. De WHW zegt daarover: de verantwoordelijkheid van de overheid voor het volgen van hoger onderwijs (bekostiging) beperkt zich tot studenten: die voldoen aan het nationaliteitsvereiste (d.w.z. een EU/ EER-nationaliteit of de Surinaamse nationaliteit hebben); én woonachtig zijn in Nederland, België, Luxemburg, of een van de Duitse Bondsstaten Noord-Rijnland-Westfalen, Nedersaksen of Bremen; én die blijkens het Centraal register inschrijving hoger onderwijs (CRIHO) een eerste bachelor- en/of een masteropleiding volgen en aan wie nog geen graad Bachelor respectievelijk Master (of gelijkgestelde graad) is verleend door een door de Nederlandse overheid bekostigde instelling. Deze studenten zijn het (lagere) wettelijk collegegeld verschuldigd; de overigen het instellingscollegegeld. Dit is niet helemaal nieuw. Voor studenten die niet wonen in de genoemde gebieden, ontvangen instellingen nu al geen rijksbijdrage meer. Voor hen geldt voortaan het instellingscollegegeld. Studenten met een niet-eu/eer-nationaliteit betalen bij de andere universiteiten al een instellingscollegegeld. Studenten die al een graad hebben behaald, betalen bij de OU de zgn. HBO/WO-toeslag. De wetswijziging trekt de regels voor universiteiten, hogescholen en gelijk. Het wettelijk collegegeld wordt door de minister vastgesteld en is voor de, waar een bedrag per cursus blijft gelden, een afgeleide daarvan, vastgesteld door het College van bestuur. Het instellingscollegegeld wordt door alle instellingen zelf bepaald, met het wettelijk collegegeld als ondergrens. Joie de vivre Helen Knothe Nearing ( ) and Scott Nearing ( ) were well known American back to the landers who wrote extensively about their experience living what they termed the good life. Helen and Scott were devoted to a lifestyle giving importance to work, on the one hand, and contemplation or play, on the other. Ideally, they aimed at a norm that would divide most of a day s waking hours into three blocks of four hours: bread labor (work directed toward meeting requirements of food, shelter, clothing, needed tools, and such); civic work (doing something of value for their community); and professional pursuits or recreation (for Scott this was frequently economics research, for Helen it was often music). They clearly honored manual work, and viewed it as one aspect of the self-development process that they felt life should be. Their approach to living, based largely on the reduction of wants and a mostly non-monetary return from their organic horticulture and other sorts of labor, appealed to many people. The Nearings offered an almost open-house situation on their land for several decades, so that visitors could experience this way of life and learn a bit from them. 1 Uit deze inleiding blijkt, dat wij de niet de enigen zijn die denken dat geluk in werken ligt. Hoezo? Wel, sinds kort hebben we een echte bijzonder hoogleraar Vitaliteitmanagement. Management van Joie de Vivre. 2 Over dertig jaar zal ik een kolommetje aan haar wagen als ze naam gemaakt heeft zoals Aristoteles, Bach, Cicero, Damocles, Euclydes en andere geluksbrengers. Zo n hoogleraar moet er wel vanuit gaan dat wij ons gedrag moeten veranderen, onze voeding aanpassen, onze fitness versterken, ons plezier forceren, et cetera Onderzoek naar vitaliteitmanagement? Het is een oud idee, begonnen rond 1870, dat bedrijven, bazen, alleen gezonde werknemers willen en daarom ook min of meer gelukkige. Werden we er zoveel gelukkiger door? Kennelijk is er iets fout gegaan anders hadden we geen hoogleraar 3 nodig. Het idee van deze stoel ruikt wat Schopenhaueriaans. Zou het ook kunnen zijn dat juist het bemoeien met eigen verantwoordelijkheden van mensen hen ongelukkig maakt? Het doet me wel plezier dat er impliciet een relatie tussen leven-lang-leren en geluk wordt gesuggereerd, tenslotte zijn deze schrijfsels met hun verwijzingen daar ook voor bedoeld. Ik ben benieuwd welke gedragsverandering we nu weer krijgen voorgeschoteld. Ik zou zeggen: kijk naar haar daden. En natuurlijk naar haar Open Huis. Ík kijk met smart uit naar de gebruiksaanwijzing voor een Joie de Vivre. Zweitze 1 Living the good life (1954), Helen en Scott Nearing 2 Zie Modulair 7 (11 juni 2010), pagina 5 3 Wordt het geen tijd het veel mooiere woord hooglerares in te voeren? Alumni Lees verder op pagina

20 service en inf rmatie Vervolg van pagina 19 (nieuwe WHW) Gevolgen voor de individuele student Bij elke inschrijving voor een cursus zal bij de bepaling van het collegegeld vanaf 1 september 2010 een toetsing plaatsvinden op woonland, nationaliteit en al eerder behaalde graden. Van studenten wordt vanaf 1 september gevraagd om bij inschrijving het burgerservicenummer op te geven en bij een al behaald diploma in het hoger onderwijs preciezer aan te geven wanneer en waar, welk diploma is behaald. Dat laatste is nodig omdat de wet voortaan een grens trekt. Diploma s behaald vóór 1 september 1991 dat is de datum, waarop de CRIHO-registratie startte leiden voortaan, als aan de woonland- en nationaliteitseisen wordt voldaan, niet meer tot een verhoging van het collegegeld naar het instellingscollegegeld. (De term verhoging naar instellingscollegegeld komt in de plaats van de huidige HBO/WO-toeslag). Het kan dus zijn dat wie nu de HBO/WO-toeslag betaalt, dat straks niet meer hoeft. Anderzijds zullen studenten die niet woonachtig zijn in Nederland, België, Luxemburg of een van de genoemde Duitse Bondsstaten, voortaan in alle gevallen de verhoging naar het instellingscollegegeld verschuldigd zijn. Verder maakt het uit voor welk soort cursus men inschrijft. Afhankelijk van iemands graadverleden kan het collegegeld voor een bachelor- of een mastercursus verschillen. Uit de beslisboom hiernaast valt af te leiden welk collegegeld in welk geval verschuldigd is. KCOU-regeling De wijzigingen in de WHW leiden ook tot een aanpassing in de Kortingsregeling KCOU. Voortaan komen alleen inschrijvingen in aanmerking voor korting waarbij sprake is van het wettelijk collegegeld. Wie gegeven de regels voor het collegegeld altijd het instellingscollegegeld verschuldigd is, komt onder de nieuwe regels niet meer in aanmerking. Aanvragen tot en met 31 augustus 2010 worden nog volgens de huidige regeling afgehandeld en beschikkingen over 2010 blijven geldig tot en met 31 december Zie ook: U heeft (toch) nog vragen voor gedetailleerde informatie , voor vragen. De bepaling van het collegegeld vindt in eerste instantie plaats op basis van wat studenten opgeven. Achteraf vinden controles op woonland, nationaliteit en behaalde graden plaats door de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO voorheen IB-groep). Als blijkt dat bij de inschrijving niet de juiste gegevens zijn verstrekt, zal navordering of restitutie plaatsvinden. Met ingang van 1 september 2010 maakt het bedrag voor studiemateriaal niet langer deel uit van het collegegeld en moet dit apart worden aangegeven. Dat bedrag is voor vastgesteld op 40,- per module. Inschrijving voor een cursus en levering van het studiemateriaal blijven echter voorlopig onlosmakelijk verbonden. Inschrijving exclusief studiemateriaal of losse bestelling van het studiemateriaal zonder inschrijving voor de betreffende cursus is niet mogelijk. Net als veel andere universiteiten heeft de er voor gekozen de collegegeldbepalingen zo in te voeren dat er geen grote schokken optreden t.o.v. de huidige prijsstelling. Het wettelijk collegegeld per 1 september 2010 is vastgesteld op 230,- per module. Met het bedrag voor cursusmateriaal komt de moduleprijs dan op 270,- (was 263,-). De tarieven voor een startpakket of een studiepakket liggen ook in 2010/ ,- per module lager. De verhoging naar het instellingscollegegeld, die geldt wanneer men niet voldoet aan de eisen voor het wettelijk collegegeld, is vastgesteld op 55,- per module (komt in de plaats van de HBO/WO-toeslag die 54,- was). 20