In-Company Onderwijs

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "In-Company Onderwijs"

Transcriptie

1 In-Company Onderwijs

2 Organisatie Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Bestuur Leerhuizen Palliatieve Zorg Dhr. mr. drs. A.J. Modderkolk Dhr. drs. M.N.M. Scholten, lid Raad van Bestuur LAURENS, Rotterdam Dhr. J. van Geest MBA-H MHCM, lid Raad van Bestuur Florence, Den Haag Dhr. Mr. A.A. Kars, voorzitter Raad van Bestuur, Zorggroep Rijnmond, Rotterdam Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Directie Dhr. Frans P.M. Baar, specialist ouderengeneeskunde, consulent palliatieve zorg Oosterhagen CL Rotterdam T F E info@leerhuizenpalliatievezorg.nl I Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg.

3 Algemene informatie Palliatieve Zorg is in de afgelopen tien jaren volop in de belangstelling komen te staan. Als genezing niet meer mogelijk is, kunnen wij nog steeds heel veel voor elkaar betekenen. Tijdens de laatste fase van het leven vragen verlichting van pijn en andere symptomen, het bieden van zorg en veiligheid en het ruimte maken voor afronding en afscheid, in toenemende mate onze aandacht. Het besef groeit dat wat wij leren in de begeleiding van stervenden en hun naasten van grote waarde is, ook voor patiënten die chronisch ziek zijn en zelfs voor patiënten die verkeren in een fase waarin alles wordt gedaan om genezing te bereiken. In de begeleiding van kwetsbare patiënten en hun naasten kunnen hulpverleners en de instellingen/organisaties waarbinnen zij werkzaam zijn, veel leren. Leren over ziektes en hun symptomen; leren over eigen talenten; leren over de manier waarop wij door een betere organisatie, een heldere ethiek en een goede communicatie, deze zorg steeds verder kunnen verdiepen en verbeteren. Leermodel van Stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Bij Leerhuizen Palliatieve Zorg kunnen deelnemers aan de hand van casussen uit elkaars praktijk ontdekken dat palliatieve zorg een vak kan zijn. Samen met anderen werken de deelnemers aan een vergroting van de eigen kennis kunde kunst. Het samen werken aan een heldere visie op de zorg, het zich meer bewust worden van de betekenis van uitingen van de patiënten en hun naasten, en de eigen betrokkenheid vergroot de ervaring en scherpt het intuïtieve handelen aan. Een betere kwaliteit van zorg is hiervan het gevolg. Hulpverleners kunnen hun werk beter aan en krijgen meer voldoening van wat zij voor de ander mogen betekenen. Specifiek voor Leerhuizen Palliatieve Zorg is dat alle onderwijs op een interactieve wijze wordt gegeven, waarbij de docenten de leerstijlen van de cursisten zoals die in het leermodel van KOLB zijn beschreven, op een toegepaste wijze aanspreken. In alle onderwijs wordt uitgegaan van casuïstiek die kan worden ingebracht door zowel de deelnemers als de docenten. Citaten van deelnemers over diverse cursussen van LPZ: Nu heb ik meer zicht gekregen op wat er allemaal nodig is om goede zorg te geven, Behalve dat ik nu ineens meer kennis heb, kreeg ik vandaag ook onderwijs in empathie, Ambachtelijk onderwijs in optima forma: uit de praktijk voor de praktijk, Nu heb ik weer lol in mijn werk, Ik voel me minder afhankelijk van mijn leidinggevende, ik kan ook zelf mijn werk veranderen, Behalve meer zicht op verlichten van lijden, heb ik meer zicht op hoe ik de zorg moet organiseren, Mijn beste cursus ooit! (een apotheker),. Kwaliteiten van docenten en adviseurs van Leerhuizen Palliatieve Zorg De docenten hebben een grote actuele praktijkervaring in de Palliatieve zorg en werkzaam in units Palliatieve zorg in ziekenhuizen of verpleeghuizen of in een hospice. Zij hebben allen specifieke opleidingen in de palliatieve zorg gevolgd en velen van hen hebben daarin diploma s (o.a. in Cardiff, Amsterdam of Utrecht) behaald. Veel docenten zijn betrokken bij de ontwikkeling van landelijke of internationale richtlijnen en protocollen in de palliatieve zorg. Diversen zijn actief betrokken bij research. Alle docenten hebben specifieke cursussen gevolgd om dit onderwijs te kunnen geven, zoals Teaching the Teacher in Palliatieve Zorg. Enkele docenten waren en zijn betrokken bij het ontwikkelen en opzetten van units Palliatieve zorg en het schrijven van kwaliteitsrichtlijnen voor de palliatieve zorg. Daarnaast hebben zij management- en bestuurservaring.

4 In-Company-Onderwijs Onderwijs op maat Er zijn situaties waarin een In-Company-training effectiever aan de gestelde leerdoelen tegemoet komt dan een reguliere training. Alle specifieke kwesties die van belang zijn voor de desbetreffende afdeling kunnen hierbij aan bod komen. Bijkomend positief effect is dat ook het groepsproces gestimuleerd wordt. Daarom is het mogelijk om bij Leerhuizen Palliatieve Zorg cursussen, themamiddagen, lezingen of masterclasses op maat samen te stellen. Voor het samenstellen van onderwijs kan er een keuze worden gemaakt uit diverse onderwerpen. Hieronder zijn er een aantal op een rij gezet. Ook is het mogelijk om specifiek onderwijs voor uw organisatie te laten ontwikkelen! Leerhuizen Palliatieve Zorg heeft ruime ervaring met de volgende doelgroepen: verplegenden en verzorgenden, huisartsen, specialisten ouderengeneeskunde, artsassistenten, medisch specialisten, geestelijk verzorgers, apothekersassistenten, apothekers, managers en bestuurders. In Company cursussen werden gegeven binnen ziekenhuissetting, verpleeg- en verzorgingshuizen en hospices. Onderwerpen en thema s Basisschema dat wij gebruiken in de ordening van onderwerpen en thema s is de piramide van palliatieve zorg: Pyramide palliatieve zorg Onderzoek RUIMTE MAKEN VERLICHTEN Onderwijs & implementatie ORGANISEREN Ontwikkeling

5 ONDERWERPEN BESCHRIJVING ORGANISEREN V/D ZORG Communicatie Communicatie met mensen die zich niet goed kunnen uiten Communicatie met de huisarts: Hoe maak ik een startcontact met de huisarts? Hoe maak ik contact met de huisarts als ik denk dat het beleid anders moet/onduidelijk is? Communicatie met patiënt en naasten: Als sterven nabij is. Sterven als een crisis. Sterven als thuiskomen. Begeleiding van familie Communicatie met patiënt en naasten: Welkomstgesprekken, slecht nieuws, de moeilijke families, aandacht voor de naasten, hoe krijgen zij rust en hoe blijven zij meedoen, hoe organiseer je een groepsgesprek met de patiënt en de naasten tezamen, het belang van kleine zinnetjes, doorvragen, schouwen en condoleren in de waarneemsituatie, multiculturele communicatie in crisismomenten hoe bereid ik me voor en wie kan ik te hulp vragen, gezamenlijke terminologie, hoe organiseer ik de communicatie Communicatie met andere disciplines: Beginnen en hoe dan verder, wanneer vraag ik hoe hulp van mijn achterwacht, hoe organiseer ik de communicatie Organisatie Hoe zet je een palliatieve unit op? Schrijven van een plan, fondsenwerving, de bouw etc Welke specifieke kwaliteitsrichtlijnen, hoe passen zij binnen het brede kwaliteitssysteem dat leidt tot een kwaliteitskeurmerk Praktische invullingen Zorg voor de zorgende, hoe zorgen we voor elkaar en voor ons zelf, hoe gaan we om met frequent sterven en machteloosheid hulpverleners Reflecteren als onderdeel van professioneel handelen, tijd vrij maken voor wat je doet en wat het werk met je doet. Besluitvorming: Welke acties moeten ondernomen worden, hoe dit te doen, ook m.n. richting andere hulpverleners (o.a. huisarts) en ondersteuning cliënt systeem. Zo concreet mogelijk. Zorgvisie, zorgplanning en wat is essentieel binnen het zorgplan? (papier of ECD) Meet- en zorgplan instrumenten

6 Ethiek SYMPTOOMVERLICHTING Somatische problemen Het opstellen van een (mogelijk multidisciplinair) behandel- en begeleidingsplan: inhoud, timing en organisatie Waar beginnen verantwoordelijkheden en waar eindigen ze? Ceremoniemeesterschap en regie, coördinatie, anticiperen, continuïteit De rol van zorgspecialisten + De (toekomstige) rol van verpleegkundige zorgspecialisten Mogelijkheden van samenwerking met andere hulpverleners in het netwerk palliatieve zorg. Ik laat u niet in de steek, vroegtijdige signalering en inventarisering De druk van kinderen, hoe ga ik daar mee om. Onderscheiden van copingstijlen, mijn eigen inschatting. MMMM -benadering, als sterven niet thuis kan Mogelijkheden om de palliatieve zorg in een ziekenhuis projectmatig te verbeteren (o.a. zorgpad voor de stervensfase) Hoe ondersteun je de uitgeputte familie? Service, rol van apotheker en assistentes, protocollen en richtlijnen De rol van het hospice en de units voor PTZ in verpleeghuizen, respectievelijk de grenzen van de zorg thuis en het verzorgingshuis en de verbreding van de mogelijkheden thuis en in het verzorgingshuis door vroege inschakeling van het Consultatief Palliatief Team Ethische problemen Kleine ethiek: wie wanneer waarom voorrang? Autonomie van de patiënt of samen en wederkerig? Grote ethiek: Wie beslist: de patiënt, de naasten of de dokter? Hoe, wie, wanneer neemt men samen met anderen moeilijke beslissingen: stoppen van behandelingen, dehydratie, sedatie en euthanasie. De wilsonbekwame terminale patiënt Onderkennen van aard en ernst van symptomen zoals: pijn, benauwdheid, misselijkheid, braken, ileus, hik, dyspnoe, prikkelhoest, jeuk, Onderkennen van aard en ernst van symptomen zoals: pijn, problemen van de mond/slikproblemen, symptomen centraal en perifeer zenuwstelsel, misselijkheid en braken, ileus, obstipatie, hik, dyspnoe, achteruitgang urinewegen, verandering kleur en temperatuur gezicht en huid, death rattle, achteruitgang hartvaatstelsel, dovende zintuigen. Stoppen van medicatie en andere maatregelen die niet langer noodzakelijk zijn

7 Psyche Sociaal Spiritualiteit RUIMTE MAKEN Afscheid nemen Spiritualiteit Levensbeschouwing Rouwen ALGEMEEN Diagnostiek, behandeling en begeleiding van pijn, benauwdheid, misselijkheid en braken, ileus, dehydratie, obstipatie, jeuk, hik, death rattle, palliatieve sedatie, andere problemen in de laatste levensdagen. Diagnostiek, behandeling en begeleiding van veel voorkomende symptomen en reflectie op moeilijke problemen en beslissingen specifiek gericht op patiënten met ALS, COMA en NAH in hun laatste levensdagen. Technische handelingen: pompen, hypodermoclyse, ascitespunctie, palliatieve care kit Delier, angst, slapeloosheid, verdriet, agitatie Moeilijke familieproblemen, de uitgeputte familie, de eisende familie, de familie in chaos, de familie met teveel verliezen in te korte tijd. Het levensverhaal met al haar littekens (positieve en negatieve) hoe gaan we daarmee om? Wat zijn belangrijke waarden en momenten in uw leven geweest? Waken, de rol van de familie, de rol van de hulpverleners Stervende ouders met relatief jonge kinderen. Voor afronding, afscheid en afscheidsritualen, voor wat essentieel is in deze levensfase voor patiënt, naasten en hulpverleners. Voor dat wat, juist nu, in de laatste dagen en uren essentieel is Ondersteuning van de patiënt en de cliënt in de spirituele vragen en behoeften. Belang van aandacht voor levensloop, religie en (niet godsdienstige) levensbeschouwingen Beleving en bezieling: waarom houden we het wel of niet vol Aandacht voor rouw bij de patiënt en diens naasten Verdriet en rouw van de hulpverleners Rouw, leven met verlies Rouwen in december De laatste 48 uur Leven met een levensbedreigende ziekte Omgaan met snelle multitasking tijd versus (balans) vertraagde belevingstijd Kenmerken van palliatieve zorg: definities, historie, waarom samenwerken, aspecten voor een beleidsplan

8 Vrijwilligers en palliatieve zorg: de ontwikkeling van vrijwilligersbeleid in de palliatieve zorg Van cure naar care, de overgang van de patiënt van thuis en ziekenhuis naar een palliatieve unit of hospice Complementaire zorg Training Zorgpad Stervensfase

9 Procedure Om tot een juiste samenstelling van uw In-Company onderwijs te komen, spreken wij uw wensen en leerdoelen eerst met u door. Bezien zal worden of uit de al bestaande onderwerpen van Leerhuizen Palliatieve Zorg een keus gemaakt kan worden, dan wel of een specifieke cursus ontwikkeld respectievelijk aangepast kan worden. Het is ook mogelijk dat er voor uw vraag of behoefte kan worden volstaan met een advies of andere vorm van ondersteuning. Duur van het onderwijs De duur van de scholing is afhankelijk van de vraag/leerwensen en kan variëren van minimaal twee uur tot enkele dagen. Leerhuizen Palliatieve Zorg hanteert per onderwerp een specifieke tijdsduur die nodig is om het gewenste effect te bereiken. Afhankelijk van het onderwerp en de vorm kan bepaald worden of het wenselijk/noodzakelijk is omvervolg- of terugkomdagen te organiseren. Het onderwijs wordt afgesloten met een evaluatiegesprek om te toetsen of de leerdoelen zijn bereikt. Groepsgrootte Gezien de interactieve vorm van het onderwijs wordt meestal gewerkt met groepen van maximaal 18 deelnemers. Afhankelijk van onderwerp en/of groepsgrootte zal Leerhuizen bepalen of de scholing door meer dan 1 docent gegeven zal worden. In onderling overleg wordt, afhankelijk van het onderwerp, de groepsgrootte vastgesteld. Voor wie? In-Company-Onderwijs kan worden aangevraagd door professionele organisaties voor alle disciplines, werkzaam in de gezondheidssector. Ook publieksavonden kunnen desgewenst op locatie worden aangeboden.

10 Kosten en Betalingscondities 1 Ten aanzien van onderwijs Indien er een verzoek is voor een cursus op maat zal na een voorbereidingsgesprek een offerte gemaakt worden inclusief onderwijsmateriaal. Per cursus geldt een maximum van 18 cursisten per dagdeel. Catering en ruimte De catering en de onderwijsruimte worden in eerste instantie door de opdrachtgever verzorgd. Indien gewenst kan dit ook door Leerhuizen Palliatieve Zorg worden verzorgd. De kostenvoor catering en onderwijsruimte worden gedragen door de opdrachtgever. Verblijfskosten Indien de docenten vanwege de locatie of in verband met een meerdaagse cursus op locatie dienen te verblijven zullen de hieraan verbonden kosten aan de opdrachtgever worden doorbrekend. Betalingscondities De aanvragende instelling ontvangt een offerte met de gemaakte afspraken en de verbonden kosten. Deze dient getekend teruggestuurd te worden ter bevestiging van de opdracht. Na afloop van de cursus wordt een factuur verzonden. Indien sprake is van een cursus die langer dan 6 dagdelen duurt, behoudt Leerhuizen Palliatieve Zorg zich het recht voor om halverwege de cursus een factuur voor 50% van de kosten te sturen. De opdrachtgever verplicht zich om binnen 15 dagen na ontvangst van de factuur het overeengekomen bedrag over te maken aan Leerhuizen Palliatieve Zorg. Annuleren Indien de opdrachtgever de opdracht annuleert na tekening van de offerte worden er 50,- administratiekosten in rekening gebracht. Daarnaast zullen ook de reeds gemaakte kosten in rekening worden gebracht bij de opdrachtgever. In geval van overmacht kan Leerhuizen Palliatieve Zorg het afgesproken programma annuleren. In overleg wordt een nieuw moment gezocht of een alternatief programma uitgewerkt. 1 Voor de aangesloten partners van Leerhuizen Palliatieve Zorg gelden andere condities

11 Praktische voorwaarden en zaken De aanvragende instelling regelt Een gepaste onderwijsruimte Materiaal (flip-over, overheadprojector en projectiescherm) Koffie, thee, water en frisdranken Bekendmaking binnen de instelling Inschrijving van cursisten bij Leerhuizen Palliatieve Zorg Leerhuizen Palliatieve Zorg regelt Voldoende onderwijsmateriaal (programma en hand-outs voor alle cursisten) Presentielijsten Laptop Kennistoetsen voor en na de cursus (indien afgesproken) Evaluatieformulieren Certificaten van aanwezigheid Accreditatie (indien afgesproken) Chocolade

12 CONTACT

13

In Company-Trainingen

In Company-Trainingen In Company-Trainingen Januari 2008 Adviesraad Mw. Ineke Breugem, organisatiedeskundige, voorzitter Adviesraad Leerhuizen Palliatieve Zorg Mw. Geeske Hofstra, geestelijk verzorger, Zon en Schild, Amersfoort

Nadere informatie

Laurens & palliatieve zorg. Palliatieve zorg Laurensbreed en in de keten 24 februari 2012

Laurens & palliatieve zorg. Palliatieve zorg Laurensbreed en in de keten 24 februari 2012 Laurens & palliatieve zorg Palliatieve zorg Laurensbreed en in de keten 24 februari 2012 PROGRAMMA 9.00 Welkom en toelichting programma 9.20 Delen van ervaring met palliatieve zorg 10.30 Pauze 10:45 Visie

Nadere informatie

Als genezing niet meer mogelijk is

Als genezing niet meer mogelijk is Algemeen Als genezing niet meer mogelijk is www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG043 / Als genezing niet meer mogelijk is / 06-10-2015 2 Als

Nadere informatie

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg

Palliatieve zorg in de eerste lijn. Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg in de eerste lijn Ruben S. van Coevorden, huisarts IKA Consulent palliatieve zorg Palliatieve zorg Geen Cure, maar Care streven naar een comfortabel einde Als genezing niet meer mogelijk

Nadere informatie

en de rol van palliatieve zorg

en de rol van palliatieve zorg en de rol van palliatieve zorg 16 februari 2017 Marleen Hout-Korevaar Specialist Ouderengeneeskunde Kaderarts palliatieve zorg Enkele casus vooraf Ontwikkeling euthanasie debat Euthanasiewet in 2002 In

Nadere informatie

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis

Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis 28 juni 2010 Status definitief Referentie cb 1/7 Auteur(s) Drs. M.B.L. Leys Dhr. E.M. Reijerink Beleidsnota Palliatieve Zorg Maasstad Ziekenhuis Stichting Maasstad Ziekenhuis Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER. BASISSCHOLING PALLIATIEVE ZORG Regio Walcheren. Voorbeeld Informatiefolder, versie 2010 IKNL locatie Rotterdam

INFORMATIEFOLDER. BASISSCHOLING PALLIATIEVE ZORG Regio Walcheren. Voorbeeld Informatiefolder, versie 2010 IKNL locatie Rotterdam INFORMATIEFOLDER BASISSCHOLING PALLIATIEVE ZORG Regio Walcheren Inleiding Het netwerk palliatieve zorg Zeeland is opgericht in 2009, met als doel de toegankelijkheid en de kwaliteit van palliatieve zorgverlening

Nadere informatie

Palliatieve zorg binnen Zorggroep Rijnmond, meer dan zorg in de laatste dagen! 20 januari 2010

Palliatieve zorg binnen Zorggroep Rijnmond, meer dan zorg in de laatste dagen! 20 januari 2010 Palliatieve zorg binnen Zorggroep Rijnmond, meer dan zorg in de laatste dagen! 20 januari 2010 PROGRAMMA 1. Welkom en introductie 2. positieve en minder positieve / moeilijke associaties 3. Inspirerende

Nadere informatie

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg?

Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? Wat is palliatieve zorg? Waar denk je aan bij palliatieve zorg? 2 Definitie Palliatieve zorg (WHO 2002) Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van leven verbetert van patiënten en hun naasten,

Nadere informatie

rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014

rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 rouw, verliesverwerking en spiritualiteit Oncologiedagen 2014 Jacqueline van Meurs: geestelijk verzorger/consulent spirituele zorg Gerda Bronkhorst: oncologieverpleegkundige/verpleegkundig consulent palliatieve

Nadere informatie

Scholingen Najaar 2015

Scholingen Najaar 2015 Scholingen Najaar 2015 verpleegkundigen en verzorgenden Expertisecentrum Palliatieve Zorg Basiscursus Palliatieve Zorg verpleegkundigen De basistraining Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen besteedt

Nadere informatie

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg

Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen HMC Team Ondersteuning en Palliatieve zorg Wanneer u niet meer kunt genezen of ouder en kwetsbaar bent, kunnen er vragen rijzen over het levenseinde. Deze fase van het

Nadere informatie

Genero Invitational Conference 27 maart 2017

Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Genero Invitational Conference 27 maart 2017 Frans Baar, Spec Ouderengeneeskunde, Consulent consultatief palliatief team, directeur stichting Leerhuizen Palliatieve Zorg Ellen Vink, Netwerk coördinator

Nadere informatie

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg

Palliatieve Zorg. Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra. Verpleegkundigen Palliatieve Zorg Palliatieve Zorg Marjolein Kolkman en Ingrid Kienstra Verpleegkundigen Palliatieve Zorg Wat is het belangrijkste speerpunt van palliatieve zorg? A Genezing B Kwaliteit van leven C Stervensbegeleiding

Nadere informatie

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl

Palliatieve sedatie 14 oktober 2015. Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie 14 oktober 2015 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde www.margotverkuylen.nl Palliatieve sedatie in het hospice Veel kennis en ervaring Wat weten we over de praktijk? Dilemma

Nadere informatie

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong

COP-zorg. Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg. Hein Visser, Mira Jong COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve zorg Hein Visser, Mira Jong Wie, wat, waar is COP zorg COP zorg: consultteam ondersteunende en palliatief zorg Nurse based team: verpleegkundig specialisten

Nadere informatie

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC

Zorg in de laatste levensfase. Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Zorg in de laatste levensfase Agnes van der Heide Afd. Maatschappelijke Gezondheidszorg Erasmus MC Verschillen Nederland buitenland Palliatieve zorg is geen specialisme Palliatieve zorg is in principe

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word...

Wat als ik niet meer beter word... Wat als ik niet meer beter word... 1 Deze folder is bedoeld voor mensen die ongeneeslijk ziek zijn en voor hen die betrokken zijn bij een ziek familielid of een andere zieke naaste waarvan het levenseinde

Nadere informatie

Iedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het?

Iedere tijd heeft zijn handvatten. Ultieme huisartsenzorg? Palliatieve zorg. Hoe noemen we het? Ultieme huisartsenzorg? Iedere tijd heeft zijn handvatten NHG, 23 Mei 2013 Prof dr Carlo Leget, Universiteit voor Humanistiek www.zorgethiek.nu Palliatieve zorg Hoe noemen we het? Palliatieve zorg is een

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg

Ondersteunende en palliatieve zorg Algemeen Ondersteunende en palliatieve zorg www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl ALG048 / Ondersteunende en palliatieve zorg / 24-05-2018 2 Ondersteunende

Nadere informatie

Thuis in de laatste levensfase. Regionaal centrum voor palliatieve terminale zorg

Thuis in de laatste levensfase. Regionaal centrum voor palliatieve terminale zorg Thuis in de laatste levensfase Regionaal centrum voor palliatieve terminale zorg Wat is Hospice De Winde? Hospice De Winde is onderdeel van Zorggroep Solis. Zorggroep Solis verleent sinds 1267 zorg aan

Nadere informatie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie

Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Dag van de Dementiezorg 2016 Palliatieve zorg bij dementie Workshop Paul Vogelaar, verpleegkundig expert palliatieve zorg en pijn Lux Nova, palliatieve zorg & training 2 Work-shoppen 3 Dementie Combinatie

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase

Zorgpad Stervensfase Zorgpad Stervensfase de laatste stand van zaken Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Belang markering stervensfase Zorgpad Stervensfase Nieuwe

Nadere informatie

Keten Palliatieve Zorg

Keten Palliatieve Zorg Keten Palliatieve Zorg Wat is palliatieve zorg? Palliatieve zorg begint wanneer iemand te horen heeft gekregen dat hij/zij ongeneeslijk ziek is en behandeling niet meer mogelijk is. Dat is een harde boodschap

Nadere informatie

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal

Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg. Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Zicht op goede voorbeelden palliatieve zorg Jetty Zuidema, senior adviseur palliatieve zorg Kennismarkt, 8 oktober 2015, Nijverdal Programma Palliatieve zorg ontwikkelingen Uitdagingen pz binnen VG-sector

Nadere informatie

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017

CONCEPT. Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen. Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg. Definitief, juni 2017 CONCEPT Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 2018 Definitief, juni 2017 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen 2018 Duur van

Nadere informatie

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen

Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Scholing Palliatieve Zorg voor verpleegkundigen Sandra van den Hof, netwerkcoördinator Palliatieve zorg 20-8-2014 Scholing Palliatieve zorg voor verpleegkundigen Duur van de scholing: 3 dagen Aantal deelnemers

Nadere informatie

Wat als ik niet meer beter word?

Wat als ik niet meer beter word? Wat als ik niet meer beter word? Als u te horen heeft gekregen dat u niet meer kunt genezen, is dat een harde boodschap. Deze boodschap roept veel vragen op, zoals: Deze folder is bedoeld voor mensen die

Nadere informatie

Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen?

Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen? Kunnen wij ook het laatste stuk van ons levenspad in eigen regie afleggen? Maaike Veldhuizen Arts palliatieve zorg in het Elkerliek ziekenhuis, palliatief consulent en SCEN arts Ingrid van Asseldonk, verpleegkundige

Nadere informatie

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam

Zorgpad Stervensfase. Lia van Zuylen, internist-oncoloog. Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Zorgpad Stervensfase Lia van Zuylen, internist-oncoloog Kenniscentrum Palliatieve Zorg Erasmus MC, Rotterdam Inhoud Herkenning stervensfase Inhoud van Zorgpad Stervensfase Onderzoeksresultaten Zorgpad

Nadere informatie

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase

Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Verantwoorde zorg in de palliatieve fase Driekwart van de Nederlanders brengt de laatste fase van zijn leven door in een verpleeg- of verzorgingshuis, of met ondersteuning van thuiszorg. Verantwoorde zorg

Nadere informatie

Palliatieve zorg. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden

Palliatieve zorg. Informatie voor patiënten. Medisch Centrum Haaglanden Palliatieve zorg Ondersteuning als genezing niet meer mogelijk is Informatie voor patiënten F1023-1163 oktober 2012 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG. Datum 30 november 2015 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU)

Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding (PZU) Afdeling 3.37 interne geneeskunde Locatie Veldhoven Unit voor palliatieve zorg en symptoombestrijding U bent of wordt opgenomen op de unit voor palliatieve

Nadere informatie

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou

Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013. Specialist ouderengeneeskunde/docent. Probeer te verwoorden wat volgens jou Continue Palliatieve sedatie, feiten en fabels 19-09-2013 Margot Verkuylen Specialist ouderengeneeskunde/docent Wat is het? Probeer te verwoorden wat volgens jou palliatieve sedatie is PALLIATIEVE SEDATIE

Nadere informatie

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland

Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland September 2011 Werkgroep Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg Regio Zuid-Gelderland Beleidsplan : Samenwerken aan Spirituele Zorg binnen de Palliatieve Zorg I. Achtergrond De palliatieve zorg ontwikkelt

Nadere informatie

Zou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft?

Zou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft? Zou het u verbazen als deze patiënt over een jaar nog leeft? Het belang van een integraal anticiperend beleid 22 maart 2012 Bernardina Wanrooij Huisarts, consulent palliatieve zorg AMC Palliatieve zorg

Nadere informatie

VAN BETEKENIS TOT HET EINDE; DOEN ÉN LATEN IN DE LAATSTE LEVENSFASE.

VAN BETEKENIS TOT HET EINDE; DOEN ÉN LATEN IN DE LAATSTE LEVENSFASE. Welkom! WE DENKEN VANAVOND MET ELKAAR NA OVER HET THEMA: VAN BETEKENIS TOT HET EINDE; DOEN ÉN LATEN IN DE LAATSTE LEVENSFASE. Openingslied: psalm 139: 7 en 8 7. Gij hebt mij immers zelf gemaakt, mij met

Nadere informatie

Q&A s palliatieve zorg voor professionals

Q&A s palliatieve zorg voor professionals Q&A s palliatieve zorg voor professionals Inhoud Wat is palliatieve zorg?... 2 Wanneer begint palliatieve zorg?... 2 Wanneer eindigt palliatieve zorg?... 2 Waar kunnen cliënten de zorg ontvangen?... 2

Nadere informatie

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden

KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden KNMG richtlijn Tijdig praten over het overlijden L.Paulides, huisarts S.Vollenberg, maatschappelijk werk JBZ T.Smilde, Internist oncoloog Margot Verkuylen, specialist ouderengnk voorzitter 07 November

Nadere informatie

VU Huisarts in opleiding. Palliatieve Terminale Zorg (PTZ)

VU Huisarts in opleiding. Palliatieve Terminale Zorg (PTZ) VU Huisarts in opleiding Palliatieve Terminale Zorg (PTZ) Palliatieve fase en sterfbed heeft wetmatigheden, onafhankelijk van de ziekte Palliatieve zorg is niet ziektegericht, het is mensgericht: Het is

Nadere informatie

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar.

Rekenen Groep 7-2e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag 2016 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm

Nadere informatie

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg

Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Zorg voor mensen die bewust afzien van eten en drinken om het levenseinde te bespoedigen: een begaanbare weg Jeroen Janssens Specialist Ouderengeneeskunde, commissielid 8-12-2016 Opbouw Workshop 1. Vragen

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg

Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Ongeneeslijk ziek en dan.? Kennis delen, betere zorg Deventer 26-03-2013 Inhoud presentatie doel van de avond wat is palliatieve zorg? Cijfers overeenkomsten en verschillen knelpunten palliatieve zorg

Nadere informatie

goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen

goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen IKNL, lid van coöperatie Palliatieve Zorg Nederland (PZNL) goede zorg voor mensen met ernstig hartfalen Informatie voor mensen met hartfalen die palliatieve zorg krijgen of daar binnenkort voor in aanmerking

Nadere informatie

Stichting Hospice Dedemsvaart. Beleidsplan Versie juli 2013 Vastgesteld door het bestuur op 3 juli 2013

Stichting Hospice Dedemsvaart. Beleidsplan Versie juli 2013 Vastgesteld door het bestuur op 3 juli 2013 Stichting Hospice Dedemsvaart Beleidsplan Versie juli 2013 Vastgesteld door het bestuur op 3 juli 2013 Inhoudsopgave Hoofdstuk l 2 Doel 2 Bestuur 2 Locatie Hospice 2 Indicatie 2 Eigen bijdrage 2 Aanmelding

Nadere informatie

Onder palliatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor een cliënt met een levensbedreigende ziekte die niet of niet meer kan genezen.

Onder palliatieve zorg wordt verstaan: de zorg voor een cliënt met een levensbedreigende ziekte die niet of niet meer kan genezen. De Hazelaar Hospice De Hazelaar is een afdeling voor terminaal zieke mensen. In een huiselijke sfeer wordt de cliënt ondersteund om de laatste levensfase op een goede manier door te brengen. Hospice De

Nadere informatie

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname

Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Project Versterking van Palliatieve Zorg in Suriname Ernstig zieke mensen voor wie geen genezing meer mogelijk is, willen de laatste fase van hun leven graag thuis doorbrengen in hun eigen vertrouwde omgeving.

Nadere informatie

Terminaal ziek. Wat nu?

Terminaal ziek. Wat nu? Terminaal ziek. Wat nu? U heeft van uw (huis)arts te horen gekregen dat u in het laatste stadium van uw leven bent gekomen. Dan volgt al snel de vraag hoe en waar u die laatste fase wilt doorbrengen. Thuis

Nadere informatie

workshop besluitvorming in de palliatieve fase

workshop besluitvorming in de palliatieve fase workshop besluitvorming in de palliatieve fase Alexander de Graeff, internist-oncoloog UMC Utrecht, hospice-arts Demeter Marjolein van Meggelen, oncologieverpleegkundige Aveant Consulenten PalliatieTeam

Nadere informatie

Tijdig spreken over het levenseinde

Tijdig spreken over het levenseinde Tijdig spreken over het levenseinde foto (c) Ben Biondina voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl Cliëntenbrochure van Goedleven foto (c) Jan Kooren voor DNA-beeldbank op www.laatzeelandzien.nl 1.

Nadere informatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie

Wanneer genezing niet meer mogelijk is. Palliatieve zorg en consultatie Wanneer genezing niet meer mogelijk is Palliatieve zorg en consultatie Even voorstellen Stichting Sint Annaklooster is een brede zorginstelling in Eindhoven en Helmond. Met een op maat gesneden aanbod

Nadere informatie

Een huis waar mensen in alle rust en waardigheid. hun laatste levensfase kunnen afsluiten,

Een huis waar mensen in alle rust en waardigheid. hun laatste levensfase kunnen afsluiten, Een huis waar mensen in alle rust en waardigheid hun laatste levensfase kunnen afsluiten, in een sfeer die de thuissituatie zoveel mogelijk benadert. Sinds ongeveer 20 jaar worden er in Nederland regelmatig

Nadere informatie

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg.

Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD. COP-zorg. Ondersteunende en palliatieve zorg bij COPD COP-zorg www.nwz.nl Inhoud De palliatieve fase 3 Wat is COP-zorg? 3 Gang van zaken na verwijzing 5 Uw vragen 5 Notities 6 2 U heeft van uw arts gehoord dat u

Nadere informatie

1 Inleiding... 1. 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1. 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1. 4 Is het een soort euthanasie?... 1

1 Inleiding... 1. 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1. 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1. 4 Is het een soort euthanasie?... 1 Palliatieve sedatie Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is palliatieve sedatie?... 1 3 Hoe werkt palliatieve sedatie?... 1 4 Is het een soort euthanasie?... 1 5 Wanneer past de arts palliatieve sedatie

Nadere informatie

Palliatieve zorg in het ZGT

Palliatieve zorg in het ZGT 30 oktober 2014 Mw. Dr. I.M. Oving Internist-Oncoloog Palliatieve zorg in het ZGT Op het juiste moment en de juiste plaats Namens het palliatief consult team Palliatieve zorg, op het juiste moment en de

Nadere informatie

ROC Midden Nederland Bedrijfsopleidingen organiseert in samenwerking met de Netwerken Palliatieve Zorg in Midden Nederland een

ROC Midden Nederland Bedrijfsopleidingen organiseert in samenwerking met de Netwerken Palliatieve Zorg in Midden Nederland een ROC Midden Nederland Bedrijfsopleidingen organiseert in samenwerking met de Netwerken Palliatieve Zorg in Midden Nederland een Basiscursus palliatieve zorg voor verpleegkundigen (start 26 maart 2019) Inleiding

Nadere informatie

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg

beslisschijf evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase palliatieve zorg evaluatie pilot Besluitvorming in de palliatieve fase beslisschijf palliatieve zorg Begin 2006 zijn de VIKC-richtlijnen voor de palliatieve zorg en het zakboekje verschenen. Het IKMN en het UMC Utrecht

Nadere informatie

Signalering in de palliatieve fase

Signalering in de palliatieve fase 17 maart 2015 Signalering in de palliatieve fase Denk- en werkmethode voor verzorgenden Karin Willemse Gespecialiseerd wijkverpleegkundige Oncologie & Palliatieve zorg Consulent palliatieve zorg NHN en

Nadere informatie

Palliatieve Terminale zorg training voor beroepsbeoefenaren binnen de psychiatrie

Palliatieve Terminale zorg training voor beroepsbeoefenaren binnen de psychiatrie Deelnemer 1 Colofoon Deze training is vanuit een subsidie van het innovatiefonds voor zorgverzekeraars door de projectgroep palliatieve terminale zorg ontwikkeld binnen Geestelijke Gezondheidszorg Eindhoven

Nadere informatie

PALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team

PALLIATIEVE ZORG. IFPC Turnhout 23 oktober Hilde Michiels coördinator palliatief support team PALLIATIEVE ZORG IFPC Turnhout 23 oktober 2017 Hilde Michiels coördinator palliatief support team Palliatieve zorg - definitie Palliatieve zorg is de actieve totaalzorg voor mensen die ongeneeslijk ziek

Nadere informatie

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg

Tijd voor de dood. Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen. Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Beleidsnotitie Palliatieve Zorg Tijd voor de dood Stilstaan bij en tijd nemen voor de dood Oprecht en stap voor stap afscheid nemen Beleidsnotitie Tijd voor de dood Auteur(s) A.Trienekens Datum September

Nadere informatie

Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie)

Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie) Palliatieve sedatie Pro memorie: Memento mori (multidisciplinaire besluitvorming bij palliatieve sedatie) Dr S(iebe)J. Swart, specialist ouderengeneeskunde beslissing rond het levenseinde maar: mogelijke

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2018 2019 1. Inleiding. Het initiatief om te komen tot de oprichting van een hospice in de gemeente Oudewater stamt uit 2009. Deze wens bestond al langer. Na een

Nadere informatie

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ

Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn. dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ Een Transmuraal Palliatief Advies Team in de regio: de rol van de huisarts in de eerstelijn dr. Eric van Rijswijk, huisarts, lid PAT team JBZ De praktijk van palliatieve zorg huisartspraktijk Mw van Z,

Nadere informatie

Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer

Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer Sjouke Schiere en Paulien Stollmeijer Weduwnaar klaagt huisarts aan Casus Echtgenote: 2010 Darmkanker Juli 2015 Uitbehandeld; naar huis met O2 suppletie Palliatieve sedatie in geval van pijn, dyspnoe Geen

Nadere informatie

Waar vindt terminale zorg plaats? Terminale zorg bij u thuis

Waar vindt terminale zorg plaats? Terminale zorg bij u thuis Terminale Zorg Wanneer u en uw naasten deze folder onder ogen krijgen, heeft u van uw behandelend arts te horen gekregen dat u ongeneeslijk ziek bent en uw levensverwachting beperkt is. De behandeling

Nadere informatie

Vier kernvragen in de palliatieve zorg:

Vier kernvragen in de palliatieve zorg: Palliatieve thuiszorg in het nieuws In deze presentatie: 1. Palliatieve zorg in de 21 e eeuw, de stand van zaken Het PaTz project Een andere focus op palliatieve zorg 2. Het PaTz project in de praktijk

Nadere informatie

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015

Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015 Beleidsplan Stichting Hospice Oudewater 2015 1. Inleiding. Het initiatief om te komen tot de oprichting van een hospice in de gemeente Oudewater stamt uit 2009. Deze wens, om in Oudewater te komen tot

Nadere informatie

Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is

Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is Goede zorg, als genezing niet meer mogelijk is Stichting Senioren Belangen Geldrop-Mierlo - 2011 Ten geleide Op 20 januari 2010 organiseerde de Stichting Senioren Belangen Geldrop- Mierlo (SBG-M) een lezing

Nadere informatie

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget

Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Spirituele zorg Wat kun je ermee? Carlo Leget Palliatieve zorg Palliatieve zorg is een benadering die de kwaliteit van het leven verbetert van patiënten en hun naasten die te maken hebben met een levensbedreigende

Nadere informatie

palliatief centrum Hospice in Kralingen gespecialiseerd in persoonsgerichte palliatieve zorg

palliatief centrum Hospice in Kralingen gespecialiseerd in persoonsgerichte palliatieve zorg palliatief centrum Hospice in Kralingen gespecialiseerd in persoonsgerichte palliatieve zorg Is uw thuissituatie niet toereikend om de laatste levensfase door te brengen? Dan kan De Regenboog een goed

Nadere informatie

Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg

Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg Netwerk palliatieve terminale zorg in Oostelijk Zuid-Limburg Visie op Palliatieve Terminale Zorg in Oostelijke Zuid-Limburg en de rol van het netwerk PTZ Inleiding Mensen die terminaal zijn terminale patiënten

Nadere informatie

Een inleiding in palliatieve zorg Maureen Bijkerk

Een inleiding in palliatieve zorg Maureen Bijkerk Een inleiding in palliatieve zorg 15-06-2017 Maureen Bijkerk Zomaar wat termen De palliatieve fase Palliatieve zorg Stervensfase Warme zorg Palliatief terminale zorg Terminale fase Laatste levensfase

Nadere informatie

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen

Ongeneeslijk ziek. Samen uw zorg tijdig plannen Ongeneeslijk ziek Samen uw zorg tijdig plannen Inhoudsopgave 1. Inleiding...3 1.1 Een naaste die met u meedenkt...3 1.2 Gespreksonderwerpen...3 2. Belangrijke vragen...3 2.1 Lichamelijke veranderingen...3

Nadere informatie

Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu?

Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu? Uw patiënt is terminaal ziek. Wat nu? Wanneer genezing niet meer mogelijk is, staat de kwaliteit van leven voorop. Het is belangrijk om in samenspraak met uw patiënt te onderzoeken welke zorg het best

Nadere informatie

Regioprotocol palliatieve zorg (2.0)

Regioprotocol palliatieve zorg (2.0) Regioprotocol palliatieve zorg (2.0) Samenwerkingsverband voor transmurale zorg in het Rivierengebied Het regioprotocol is een kwaliteitskader dat de voorwaarden beschrijft waaraan een organisatie/instelling

Nadere informatie

Symposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst

Symposium netwerken Palliatieve zorg. Een mooie dood. Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans. Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst Transmurale zorg nu en wensen voor de toekomst Symposium netwerken Palliatieve zorg Een mooie dood Workshop door Anne Bot en Marina van Gaans 12-02-2019 COP-zorg Consultteam Ondersteunende en Palliatieve

Nadere informatie

De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, J U N I

De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, J U N I De laatste zorg H E T N A C H T C O N G R E S, 1 5-1 6 J U N I 2 0 1 7 M A R G OT V E R K U Y L E N S P E C I A L I S T O U D E R E N G E N E E S K U N D E K A D E R A R T S PA L L I AT I E V E Z O R G

Nadere informatie

ALS zorg en palliatieve zorg? Een gezamenlijk doel! En dezelfde uitkomstmaten?!

ALS zorg en palliatieve zorg? Een gezamenlijk doel! En dezelfde uitkomstmaten?! Saskia Teunissen Hoogleraar palliatieve zorg en hospicezorg Oncologieverpleegkundige en gezondheidswetenschapper Julius Centrum UMC Utrecht en Associatie Hospicezorg Nederland Directeur/bestuurder academisch

Nadere informatie

Post-hbo opleiding seksuologie

Post-hbo opleiding seksuologie Post-hbo opleiding seksuologie mensenkennis Plezierige overdracht, de docent spreekt uit ervaring en brengt veiligheid en openheid in de groep door haar respectvolle wijze van benaderen. Top! Post-hbo

Nadere informatie

Palliatieve sedatie Informatie voor patiënt en familie

Palliatieve sedatie Informatie voor patiënt en familie Palliatieve sedatie Informatie voor patiënt en familie U hebt met uw behandelend arts gesproken over palliatieve sedatie. In deze folder kunt u de belangrijkste dingen nog eens nalezen. Deze folder is

Nadere informatie

Naar een Landelijk Opleidingsplan Huisartsgeneeskunde

Naar een Landelijk Opleidingsplan Huisartsgeneeskunde Naar een Landelijk Opleidingsplan Huisartsgeneeskunde Thema Palliatieve en Terminale Zorg Colofon Expertgroep Palliatieve en Terminale Zorg Marcel Reinders (voorzitter), huisarts, projectleider toetsing

Nadere informatie

In gesprek met de palliatieve patiënt

In gesprek met de palliatieve patiënt In gesprek met de palliatieve patiënt In gesprek met de palliatieve patiënt Anne-Mei The Cilia Linssen Bohn Stafleu van Loghum Houten ª 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle

Nadere informatie

Implementatie Zorgpad stervensfase

Implementatie Zorgpad stervensfase Implementatie Zorgpad stervensfase Navigatie naar een goed einde Navigatie naar een goed einde René de Bakker Verpleeghuisarts Verpleeghuis De Blaauwe Hoeve Hulst rdebakker@curamus.nl Navigatie naar een

Nadere informatie

Dokter, ik heb kanker..

Dokter, ik heb kanker.. Dokter, ik heb kanker.. huisartsen-duodagen noordwest utrecht november 2006 Anette Pet Klinisch psycholoog-psychotherapeut Hoofd Patiëntenzorg Welmet Hudig Theoloog Therapeut Het Helen Dowling Instituut

Nadere informatie

10de Scholing PALLIATIEVE ZORG. Intuïtie, wijsheid of wetenschap? Donderdag 17 mei 208

10de Scholing PALLIATIEVE ZORG. Intuïtie, wijsheid of wetenschap? Donderdag 17 mei 208 10de Scholing PALLIATIEVE ZORG Intuïtie, wijsheid of wetenschap? Donderdag 17 mei 208 Toelichting De Radboudumc Health Academy organiseert op 17 mei 2018 voor de tiende maal de scholing PALLIATIEVE ZORG

Nadere informatie

Besluitvorming in de palliatieve fase

Besluitvorming in de palliatieve fase Palliatief redeneren Besluitvorming in de palliatieve fase Expertisecentrum palliatieve zorg UMC Utrecht Saskia Teunissen Hoogleraar hospicezorg UMC Utrecht Foto s Nynke Thien Klinisch redeneren en palliatief

Nadere informatie

Zorg rond het levenseinde

Zorg rond het levenseinde Groeningelaan 7 8500 Kortrijk Tel.nr. 056/24 52 71 Faxnr. 056/24.52.64 Zorg rond het levenseinde Zorg rond het levenseinde 12 Voor meer informatie over voorgaande onderwerpen, kan u contact opnemen met

Nadere informatie

Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase.

Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase. Stoppen met dialyse Ondersteuning in de laatste levensfase www.nwz.nl Inhoud Gesprek 3 Als u stopt met dialyseren 5 Adviezen voor uw naasten 6 Uw vragen 8 2 U overweegt in overleg met uw nefroloog van

Nadere informatie

Als je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg

Als je weet dat je niet meer beter wordt. Palliatieve zorg 00 Als je weet dat je niet meer beter wordt Palliatieve zorg Het is moeilijk voor u en uw naasten om te horen dat u niet meer beter wordt. Er is geen genezing meer mogelijk voor uw ziekte. Maar er is nog

Nadere informatie

Transmurale palliatieve zorg

Transmurale palliatieve zorg Transmurale palliatieve zorg Eric van Rijswijk/ Lieke Paulides Tineke Smilde/ Hans Pruijt Bossche Samenscholingsdagen Sept 2014 Hoe is het nu? Een inventarisatie Als het moeilijk is..wie bel je Hoe is

Nadere informatie

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen

Missie & visie. Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen. Visie Eigen tekst toevoegen Missie & visie Missie Netwerk Palliatieve Zorg..naam invullen Tekst toevoegen. Plaatje Eigen plaatje toevoegen Visie Eigen tekst toevoegen Uitgangspunten Eigen tekst toevoegen Coördinatie & continuïteit

Nadere informatie

Palliatieve zorg. Zorg voor u en uw naasten

Palliatieve zorg. Zorg voor u en uw naasten Palliatieve zorg Zorg voor u en uw naasten Dit is de printversie van het e-book Palliatieve zorg, zorg voor u en uw naasten. Het e-book is ontwikkeld in afstemming met Palliatieve Zorg Nederland (PZNL)

Nadere informatie

Rekenen Groep 6-1e helft schooljaar.

Rekenen Groep 6-1e helft schooljaar. Sweelinck & De Boer B.V., Den Haag Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of

Nadere informatie

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg

Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild. volwassenen pallatieve terminale zorg Informatieboekje Berkenrode, palliatieve zorg GGz Centraal, Zon & Schild volwassenen pallatieve terminale zorg Inhoudsopgave Inleiding 2 Palliatieve unit locatie Zon & Schild 2 Visie en uitgangspunten

Nadere informatie

Cursus. Verandering en palliatieve terminale zorg

Cursus. Verandering en palliatieve terminale zorg Cursus Verandering en palliatieve terminale zorg Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteurs: Saskia Danen, Ursula Luijken Inhoudelijke redactie: Jo-Anne

Nadere informatie

In gesprek met de palliatieve patiënt

In gesprek met de palliatieve patiënt In gesprek met de palliatieve patiënt In gesprek met de palliatieve patiënt Anne-Mei The Cilia Linssen Bohn Stafleu van Loghum Houten ª 2008 Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Uitgeverij Alle

Nadere informatie

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries

Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Saskia Danen Palliatieve zorg bij dementie Saskia Danen - de Vries Laatste levensfase Patiënten met dementie bevinden zich allen in een chronisch progressief proces. Palliatieve zorg bij dementie Laatste

Nadere informatie

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker

Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Ondersteunende zorg voor mensen met kanker Máxima Oncologisch Centrum (MOC) Inleiding Als u van uw behandelend arts te horen krijgt dat u kanker heeft, krijgen u en uw naasten veel informatie en emoties

Nadere informatie