Appendix Periodeafsluiting

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Appendix Periodeafsluiting"

Transcriptie

1 Appendix Periodeafsluiting De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens ( de Associatie ) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden (PDB). Voor het behalen van dit diploma moeten examens worden afgelegd voor de volgende modules: Basiskennis Boekhouden (BKB). Basiskennis Calculatie (BKC). Financiële administratie. Kostprijscalculatie. Bedrijfseconomie. Periodeafsluiting. Vanaf het studiejaar kunnen mbo-studenten die een financieeladministratieve opleiding op niveau 3 of 4 volgen, op hun eigen school deelnemen aan de door de Associatie georganiseerde examens voor het Praktijkdiploma Boekhouden. Deze mogelijkheid is ontstaan door een samenwerking tussen de Stichting Praktijkleren en de Associatie. Om te komen tot een goede afstemming van de exameneisen van beide instellingen moesten de examenprogramma s van deze instellingen worden aangepast. De wijzigingen die zijn aangebracht in het examenprogramma van de Associatie hadden tot gevolg dat ook de door Noordhoff Uitgevers ontwikkelde boeken voor de zes modules van het PDB-examen enigszins moesten worden aangepast. Daarom hebben de schrijvers van deze boeken een appendix bij elk boek samengesteld. Hierin zijn de wijzigingen in het examenprogramma van de Associatie opgenomen. Op de volgende bladzijde vindt u een handleiding waarin de wijzigingen voor het boek Periodeafsluiting ISBN per hoofdstuk staan vermeld. In het vervolg van deze appendix worden alle onderwerpen die in de handleiding staan vermeld bij Toevoegen achtereenvolgens uitgewerkt. Indien u vragen heeft over de zes boeken, deze appendix of anderszins kunt u altijd contact opnemen met de uitgever, via info@noordhoff.nl. Hoogstraten/Essen, zomer 2011 Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren App. 1 van 32

2 Handleiding appendix bij het boek Periodeafsluiting Hoofdstuk uit boek Wijzigingen t.o.v. boek 1 Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid 2 Rechtsvormen met rechtspersoonlijkheid Vervallen in hoofdstuk 2: - paragraaf 2.4, Aandelenhandel, koersindices; - paragraaf 2.5, Andere organisaties met rechtspersoonlijkheid. 3 Vennootschap onder firma 4 Eigen vermogen nv/bv aandelenkapitaal Vervallen in paragraaf 4.2: - de rekening Aandeelhouders nog te storten, en - de rekening Opgevraagd bij aandeelhouders. 5 Eigen vermogen nv/bv winstbepaling en winstverdeling 6 Vreemd vermogen 7 Voorzieningen Toevoegen na hoofdstuk 7: 7A Leasing 7A.1 Leasevormen 7A.2 Lessee en financiële lease 7A.3 Lessee en operationele lease 8 Correctiejournaalposten algemeen 9 Correctiejournaalposten als voorafgaande journaalposten 10 Correctiejournaalposten specifiek 11 Correctiejournaalposten voorbeeld examenopgave 12 Administratieve organisatie 7B Filiaalboekhouding 7B.1 Twee soorten filiaalboekhouding 7B.2 Niet-zelfstandige filiaalboekhouding 7B.3 Zelfstandige filiaalboekhouding 13 Jaarverslaggeving Toevoegen aan paragraaf 13.1: Geconsolideerde jaarrekening. 14 Computerboekhouden 15 Juridische aspecten 16 Periodeafsluiting examentraining Uitwerkingen zelftoetsen Toevoegen aan de uitwerkingen: Uitwerkingen zelftoetsen hoofdstuk 7A en 7B. De hierboven genoemde toe te voegen onderwerpen bespreken we hierna. App. 2 van 32 Handleiding appendix bij het boek Periodeafsluiting

3 Leasing 7A 7A.1 7A.2 7A.3 Lessor Lessee Leasevormen Lessee en financiële lease Lessee en operationele lease 7A.1 Leasevormen Een onderneming kan de behoeften aan middelen voor financiering van vaste activa verminderen, wanneer ze besluit deze niet te kopen maar te huren. Een bijzondere en veel voorkomende vorm van huur is leasing. Bij leasing verstrekt een onderneming (de lessor) voor de duur van de huurperiode het recht van gebruik van een bepaald object aan een andere contractpartij (de lessee), zonder dat deze laatste daar juridisch eigenaar van wordt. De onderneming die de beschikking krijgt over het leaseobject, betaalt gedurende de leaseperiode periodiek (bijvoorbeeld aan het begin van elke maand) een leasetermijn. In principe kan elk productiemiddel geleased worden, van kantoorinventaris tot zuiveringsinstallaties en van kopieermachines tot vorkheftrucks. Zelfs oude meesters voor de directiekamer zijn te leasen. We kunnen bij leasing onderscheiden: a financiële lease; b operationele lease. 7A.1 Leasevormen App. 3 van 32

4 Financiële lease Koopoptie Operationele lease Ad a Financiële lease Bij financiële lease sluit de lessor met de lessee een overeenkomst die erg veel lijkt op: de aankoop van het leaseobject door de lessee, met gelijktijdige financiering van dit object door de lessor. De overeenkomst heeft tot gevolg dat de voor- en nadelen die verbonden zijn aan de eigendom van het object, geheel of nagenoeg geheel worden gedragen door de lessee. De financiële leaseovereenkomst is voor beide partijen in principe niet opzegbaar of slechts opzegbaar tegen betaling (door de lessee) van een zodanig omvangrijk bedrag, dat bij het aangaan van de overeenkomst het redelijkerwijs zeker is dat de lease zal worden voortgezet. Dit betekent dat de lessee het economisch risico draagt voor een eventueel snellere economische veroudering dan was voorzien. Hij moet immers gedurende de hele contractduur de leasetermijnen betalen, ook al blijkt achteraf de werkelijke economische levensduur korter te zijn dan de geschatte economische levensduur. Als gevolg van de door de lessor gefinancierde netto-investering in de lease bevat elke leasetermijn vergoedingen voor: aflossing, en interest. Vaak worden hieraan nog toegevoegd vergoedingen voor: eenmalige administratiekosten (kosten gemaakt bij het sluiten van het leasecontract), doorlopende administratiekosten (kosten gedurende de looptijd van het leasecontract), en risico van wanbetaling. Na afloop van de leaseperiode heeft de lessee bij financiële lease in het algemeen het recht om het leaseobject tegen een meestal van te voren vastgestelde prijs te kopen, de zgn. koopoptie. Ad b Operationele lease Een lease wordt als operationele lease beschouwd als van de lease niet kan worden gezegd dat het een financiële lease is. Bij operationele lease heeft de lessee doorgaans de mogelijkheid het leasecontract na verloop van een minimale contractduur op te zeggen. Hierdoor komen dus de nadelen van de eigendom niet geheel of nagenoeg geheel voor rekening van de lessee. Ook het risico van een eventueel snellere economische veroudering dan was voorzien, wordt nu niet gedragen door de lessee maar door de lessor. Uit het voorgaande blijkt dat de economische eigendom van (bijvoorbeeld) een leasemachine ligt bij financiële lease bij de lessee. Het gevolg hiervan is dat de lessee de leasemachine administratief behandelt als vast actief, waarop hij dus ook afschrijft. De leasemachine wordt door de lessee op de debetkant van de balans opgenomen onder de materiële vaste activa. Daartegenover wordt de schuld als gevolg van de gelijktijdige financiering van de leasemachine door de lessor op de creditkant van de balans opgenomen onder het vreemd vermogen. App. 4 van 32 7A Leasing

5 bij operationele lease bij de lessor. De administratieve behandeling van de leasemachine als vast actief (inclusief afschrijving) ligt hier bij de lessor. Zoals eerder opgemerkt, ligt de juridische eigendom zowel bij financiële als bij operationele lease bij de lessor. Aan het eind van de leaseperiode gaat de juridische eigendom bij financiële lease echter al of niet tegen betaling meestal over op de lessee. Sale and leaseback Opgaven 7A.1 7A.3 Sale and leaseback Het is ook mogelijk dat de eigenaar van een productiemiddel dit verkoopt aan een leasemaatschappij en het vervolgens op basis van financiële lease of operationele lease terug huurt. Dit staat bekend als sale and leaseback of kortweg leaseback. Het productiemiddel blijft dus ter beschikking van de oorspronkelijke eigenaar. Het is duidelijk dat op deze manier bij de verkoper liquide middelen beschikbaar komen, die dan voor andere doeleinden kunnen worden gebruikt. 7A.1 Leasevormen App. 5 van 32

6 7A.2 Lessee en financiële lease Het feit dat bij financiële lease het economisch risico overgaat naar de lessee, heeft tot gevolg dat de lessee bij het sluiten van het leasecontract een boeking maakt, die heel veel lijkt op die bij een koop op rekening. Tegenover het bedrag van het geactiveerde leaseobject wordt in normale gevallen een gelijk bedrag opgevoerd als schuld aan de lessor. In dit bedrag ontbreken dus de in de leasetermijnen opgenomen vergoedingen voor interest, administratiekosten en risico van wanbetaling. De totaal aan de lessor verschuldigde omzetbelasting crediteert de lessee op de rekening 142 Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren. Omdat de lessee economisch eigenaar wordt van het leaseobject, vindt er periodiek een afschrijving (depreciation) plaats. Van het periodiek vervallen van de leasetermijnen moet een deel worden geboekt als aflossing en de rest als interest op de door de lessor verstrekte lening en eventueel bijkomende kosten. De aflossings- en interestbedragen moeten worden berekend op annuïteitsbasis 1. Het bovenstaande is bepalend voor de boekingen die de lessee maakt. Voorbeeld 7A.1 Coppens BV in Assen sluit begin 2010 met Bostechniek BV in Zwolle een financiële leaseovereenkomst voor de duur van 7 jaar. Op basis van deze leaseovereenkomst krijgt Coppens BV de beschikking over een nieuwe machine. De contante verkoopprijs van deze machine bij Bostechniek BV is OB = Voor de leaseovereenkomst gelden de volgende bedragen enz. * Totaal Aflossing op lening *** ** Interest op lening *** ** Eenmalige administratiekosten - 200*** - 200** Doorlopende administratiekosten - 100*** ** Toeslag risico wanbetaling - 400*** ** Omzetbelasting *** ** *** ** * In elk van de 2012 t/m 2016 is de jaartermijn ** Het bedrag van de netto-investering (= contante inkoopprijs exclusief OB) begin *** 19% van ( administratiekosten). Coppens BV schrijft de machine af in 7 jaarlijks gelijke bedragen van Aan het eind van 2016 draagt Bostechniek BV de machine in eigendom over aan Coppens BV voor de geschatte overdrachtskosten: OB = Het onderwerp Annuïteiten behandelen we in de uitgave Bedrijfseconomie. App. 6 van 32 7A Leasing

7 In het grootboek van Coppens BV komen onder andere de volgende rekeningen voor: 004 Machines 005 Leasemachines 015 Afschrijving leasemachines 085 Leaseverplichtingen 120 ING Bank 140 Crediteuren 142 Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren 145 Vervallen leasetermijnen 180 Te verrekenen OB 435 Afschrijvingskosten leasemachines 436 Financieringskosten leasemachines Gevraagd Geef de journaalposten die Coppens BV (de lessee) maakt van: a de levering van de leasemachine; b het vervallen van de termijn in 2010; c de betaling van de eerste leasetermijn via de ING Bank; d de jaarlijkse afschrijving op de leasemachine; e de overdracht van de leasemachine eind Uitwerking a Journaalpost van de levering van de leasemachine 005 Leasemachines Aan 085 Leaseverplichtingen Te verrekenen OB Aan 142 Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren b Journaalpost van het vervallen van de termijn in Leaseverplichtingen Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren Financieringskosten leasemachines Aan 145 Vervallen leasetermijnen c Journaalpost van de betaling van de eerste leasetermijn 145 Vervallen leasetermijnen Aan 120 ING Bank d Journaalpost van de jaarlijkse afschrijving op de leasemachine 435 Afschrijvingskosten leasemachines Aan 015 Afschrijving leasemachines A.2 Lessee en financiële lease App. 7 van 32

8 e Journaalpost van de overdracht van de leasemachine eind 2016 Opgaven 7A.4, 7A Afschrijving leasemachines Aan 005 Leasemachines Machines Te verrekenen OB - 19 Aan 140 Crediteuren 119 App. 8 van 32 7A Leasing

9 7A.3 Lessee en operationele lease Bij operationele lease is de lessee (de huurder) geen economisch eigenaar en ook geen juridisch eigenaar van het geleasede vast actief. De enige boekingen die de lessee bij een operationeel-leasecontract maakt, zijn daarom die van de ontvangst van de termijnnota s, en van de betaling van deze nota s. Voorbeeld 7A.2 Per 1 januari 2010 plaatst Vita Nova BV in Sneek in de fabricageafdeling een nieuwe machine PZ-23. De machine is op grond van een operationeel-leasecontract voor drie jaar ter beschikking gesteld door Markola BV in Heerenveen. Markola BV brengt aan Vita Nova BV elke maand vooruit in rekening: voor huur voor onderhoudskosten voor omzetbelasting 19% van = Termijnbedrag In het grootboek van Vita Nova BV komen onder andere de volgende rekeningen voor: 110 Bank 140 Crediteuren 180 Te verrekenen OB 448 Huurkosten leasemachines Gevraagd Geef de journaalposten voor Vita Nova BV (de lessee) van: a de ontvangst van de maandelijkse termijnnota; b de betaling van deze nota per bank. Uitwerking a Journaalpost van de ontvangst van de maandelijkse termijnnota 448 Huurkosten leasemachines Te verrekenen OB Aan 140 Crediteuren b Journaalpost van de betaling van de maandelijkse termijnnota per bank Opgaven 7A.6 7A Crediteuren Aan 110 Bank A.3 Lessee en operationele lease App. 9 van 32

10 Samenvatting hoofdstuk 7A De behoefte aan vermogen om activa te financieren, kunnen we verminderen door activa niet te kopen maar te leasen. Bij leasing verstrekt de lessor voor de duur van de huurperiode het recht van gebruik van een bepaald object aan de lessee, zonder dat deze laatste daar juridisch eigenaar van wordt. De lessee betaalt gedurende de huurperiode op vaste tijdstippen een leasetermijn. Een lease kan zijn: een financiële lease In dit geval sluit de lessor met de lessee een contract dat erg veel lijkt op: - de aankoop van het leaseobject door de lessee, met - gelijktijdige financiering van dit object door de lessor. Kenmerkend voor een financiële lease is dat de lessee het economisch risico van het object draagt; een operationele lease Als een lease niet kan worden gezien als een financiële lease, is het een operationele lease. In dit geval blijft de lessor (de eigenaar van het object) het economisch risico dragen. Als de eigenaar van een object dit verkoopt aan een leasemaatschappij en het object daarna terugleast (op basis van een financiële of operationele lease) spreken we van sale and lease back. De boekingen voor de lessee bij financiële lease De journaalposten die de lessee van een geleased vast actief (bijvoorbeeld een machine) maakt, zijn: van het sluiten van het leasecontract en de ontvangst van de leasemachine 005 Leasemachines... Aan 085 Leaseverplichtingen Te verrekenen OB... Aan 142 Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren... van het vervallen van elke termijn 085 Leaseverplichtingen Te betalen omzetbelasting aan leasecrediteuren Financieringskosten leasemachines -... Aan 145 Vervallen leasetermijnen... van het betalen (per bank) van een termijn 145 Vervallen leasetermijnen... Aan 110 Bank... App. 10 van 32 7A Leasing

11 van de periodieke afschrijving op de leasemachine 435 Afschrijvingskosten leasemachines... Aan 015 Afschrijving leasemachines... van de overdracht van de leasemachine aan het eind van de leaseperiode 015 Afschrijving leasemachines... Aan 005 Leasemachines Machines Te verrekenen OB -... Aan 140 Crediteuren... De boekingen voor de lessee bij operationele lease De enige journaalposten die de lessee bij een operationeel-leasecontract maakt, zijn die van de ontvangst van de (maandelijkse) termijnnota 448 Huurkosten leasemachines Te verrekenen OB -... Aan 140 Crediteuren... de betaling (per bank) van een termijnnota 140 Crediteuren... Aan 110 Bank... Samenvatting hoofdstuk 7A App. 11 van 32

12 Zelftoets hoofdstuk 7A 1 Bij leasemaatschappij Crescendo BV kunnen jachthavens en werven botenliften leasen met de mogelijkheid deze na afloop van de overeengekomen leaseperiode te kopen. Op verzoek van de afnemer kan ook het onderhoud door Crescendo BV worden verzorgd. Jachthaven Engel BV in Wolphaartsdijk heeft op haar verzoek van de leasemaatschappij een offerte ontvangen voor het leasen van een mobiele botenlift voor een periode van 4 jaar. Het leasebedrag bestaat uit 48 gelijkblijvende maandelijkse termijnen. De contante aanschafprijs van de botenlift is , exclusief 19% omzetbelasting. Na afloop van de leaseperiode kan Engel BV de mobiele botenlift kopen (= koopoptie) voor , exclusief 19% omzetbelasting. De maandelijkse leasetermijn op basis van de voorgaande gegevens is: Aflossing en interest Onderhoudskosten De som van alle aflossingen + het koopoptiebedrag is samen Bij de levering van de mobiele botenlift moet Engel BV voor omzetbelasting aan de leasemaatschappij betalen: 19% van ( ) = ,40. Engel BV besluit per 1 januari 2010 op de offerte in te gaan. Zij schrijft de contante aanschafprijs van de botenlift in 5 jaar met gelijke jaarlijkse bedragen af. De boeking van de afschrijving vindt maandelijks plaats. Engel BV heeft onder meer de volgende grootboekrekeningen in gebruik: 004 Materieel 005 Leasematerieel 006 Verplichtingen leasematerieel 015 Afschrijving leasematerieel 110 Bank 140 Crediteuren 145 Vervallen leasetermijnen 151 Te verrekenen omzetbelasting 460 Afschrijvingskosten leasematerieel 461 Interestkosten leasematerieel 462 Onderhoudskosten leasematerieel 1 Deze zelftoets is een bewerking van een opgave van het examen PDB-boekhouden van de Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens. App. 12 van 32 7A Leasing

13 Gevraagd Journaliseer voor Engel BV de volgende financiële feiten, waarbij uitsluitend gebruik mag worden gemaakt van de genoemde grootboekrekeningen. 1 Het afsluiten van het leasecontract met Leasemaatschappij Crescendo BV op basis van de ontvangen offerte en het gelijktijdig in ontvangst nemen van de mobiele botenlift. Bij de levering vindt de betaling van de omzetbelasting per bank plaats. 2 De ontvangst van de factuur ad voor de eerste leasetermijn. Deze termijn bevat interest. 3 De betaling per bank van de eerste leasetermijn. 4 De maandelijkse afschrijving op de geleasede botenlift. 5 De ontvangst van de factuur ad voor de laatste leasetermijn en het bedrag van de koopoptie. Het notabedrag bevat 135 interest. 6 De betaling per bank van het bij 5 vermelde bedrag van en de opheffing van de saldi op de rekeningen 005 en 015. Zelftoets hoofdstuk 7A App. 13 van 32

14 Filiaalboekhouding 7B 7B.1 7B.2 7B.3 Twee soorten filiaalboekhouding Niet-zelfstandige filiaalboekhouding Zelfstandige filiaalboekhouding 7B.1 Twee soorten filiaalboekhouding In de detailhandel kennen we veel ondernemingen die naast de hoofdvestiging een of meer nevenvestigingen of filialen hebben. Voorbeelden: C&A en Albert Heijn. Wat de boekhouding betreft, kunnen we twee mogelijkheden onderscheiden: een filiaal heeft geen zelfstandige boekhouding In dit geval houdt een filiaal geen zelfstandig journaal en grootboek bij; een filiaal heeft een zelfstandige boekhouding In dat geval houdt een filiaal een zelfstandig journaal en grootboek bij. Zowel bij de zelfstandige als bij de onzelfstandige boekhouding worden de financiële feiten voor elk filiaal afzonderlijk vastgelegd in: dagboeken als kasboek, verkoopboek, e.d., en subadministraties, zoals debiteurenadministratie, voorraadadministratie, enz. Als voor een filiaal een zelfstandige boekhouding wordt bijgehouden, hoeft dit niet te betekenen dat dit bij het filiaal gebeurt. Vaak gebeurt dit namelijk op het hoofdkantoor, waar dan de afdeling administratie de boekhouding van de verschillende filialen bijhoudt. App. 14 van 32 7B Filiaalboekhouding

15 De keuze tussen de zelfstandige en onzelfstandige boekhouding is van veel factoren afhankelijk. Een belangrijke factor hierbij is de mate van zelfstandig optreden die de filiaalbeheerder heeft, bijvoorbeeld het al dan niet zelfstandig inkopen, het sluiten van langdurige verkoopcontracten, enz. Bij grotere zelfstandigheid heeft de filiaalbeheerder voor het uitoefenen van zijn leidinggevende taken behoefte aan financiële informatie. In dat geval wordt gekozen voor een zelfstandige boekhouding. 7B.1 Twee soorten filiaalboekhouding App. 15 van 32

16 7B.2 Niet-zelfstandige filiaalboekhouding Wanneer gekozen is voor de niet-zelfstandige filiaalboekhouding, worden voor elk filiaal in het grootboek van het hoofdkantoor afzonderlijke rekeningen geopend. Om deze te onderscheiden van de gelijknamige rekeningen van de hoofdvestiging en de overige filialen voegen we aan de namen van deze rekeningen toe: filiaal...(plaatsnaam). Zo kunnen we bijvoorbeeld in het grootboek van de hoofdvestiging voor het filiaal in Almere aantreffen: Kas filiaal Almere Debiteuren filiaal Almere Overige kosten filiaal Almere Voorraad goederen filiaal Almere Het filiaal moet aan het hoofdkantoor alle gegevens leveren, die nodig zijn om de rekeningen van het filiaal bij te houden. Bepaalde gegevens zijn natuurlijk wel bij het hoofdkantoor bekend, zoals bijvoorbeeld de leveringen van artikelen aan het filiaal. Andere financiële feiten, zoals bijvoorbeeld gegevens over de verkopen door het filiaal, zijn daarentegen bij het hoofdkantoor niet bekend. We lichten het een en ander met enkele voorbeelden toe. In alle voorbeelden nemen we aan dat het hoofdkantoor van het betrokken filiaalbedrijf één gecombineerde aangifte omzetbelasting maakt voor hoofdkantoor + filiaal. Voorbeeld 7B.1 Intralux BV in Diemen heeft per 1 januari 2010 een filiaal geopend in Ede. Het filiaal zendt maandelijks uit de in Ede bijgehouden dagboeken verantwoordingsstaten naar het hoofdkantoor, zoals een kasafrekening (= kasstaat) en een goederenafrekening (= goederenstaat). In het grootboek van Intralux BV is voor het filiaal Ede onder andere opgenomen de rekening Voorraad goederen filiaal Ede, die wordt bijgehouden tegen verkoopprijs (inclusief OB). Intralux BV past in het grootboek de permanence toe en stelt maandelijks een winst-en-verliesrekening op. Gevraagd Geef de journaalposten van de hierna in de uitwerking vermelde gegevens. App. 16 van 32 7B Filiaalboekhouding

17 Uitwerking Gegevens over januari 2010 Journaalposten 1 Het hoofdkantoor ontvangt een factuur Inventaris filiaal Ede voor aan het filiaal geleverde inventaris Te verrekenen OB Omzetbelasting 19% Aan 140 Crediteuren Het hoofdkantoor zendt aan het filiaal Voorraad goederen artikelen met een inkoopprijs van filiaal Ede en een verkoopprijs van Aan Ongerealiseerde winst OB = OB filiaal Ede Aan 700 Voorraad goederen Het hoofdkantoor zendt aan Kas filiaal Ede het filiaal kasgeld Aan 100 Kas Op de Rabobankrekening van het 110 Rabobank hoofdkantoor is bijgeschreven Aan Kas filiaal Ede Dit betreft kasgeld dat op deze rekening is gestort door het filiaal. 5 Gestort door een debiteur van het filiaal 110 Rabobank op de Rabobankrekening van het Aan Debiteuren filiaal Ede hoofdkantoor Het hoofdkantoor ontvangt van het Kas filiaal Ede filiaal de kasafrekening over januari 2010: Aan Opbrengst verkopen filiaal Ede Ontvangen van het hoofdkantoor Contante verkopen (inclusief OB) Aan 181 Verschuldigde OB Ontvangen van debiteuren Aan Debiteuren filiaal Ede Vooruitbetaalde Gestort op de Rabobankrekening bedragen filiaal Ede van het hoofdkantoor Aan Kas filiaal Ede Vooruitbetaalde verzekeringspremie Kassaldo 31 januari Let op Van deze afrekening wordt niet gejournaliseerd: Ontvangen van het hoofdkantoor Dit is immers al geboekt bij punt 3. Gestort op de Rabobankrekening van het hoofdkantoor Dit is immers al geboekt bij punt 4. 7B.2 Niet-zelfstandige filiaalboekhouding App. 17 van 32

18 Gegevens over januari 2010 Journaalposten 7 Het hoofdkantoor ontvangt van het filiaal Debiteuren filiaal Ede de goederenafrekening over januari 2010: Aan Opbrengst verkopen filiaal Ede Ontvangen van het hoofdkantoor Aan 181 Verschuldigde OB Contante verkopen (inclusief OB) Verkopen op rekening (inclusief 608 OB) Voorraad 31 januari Let op Van deze afrekening wordt niet gejournaliseerd: Ontvangen van het hoofdkantoor Dit is immers al geboekt bij punt 2. Contante verkopen Dit is immers al geboekt bij punt 6. 8 De gerealiseerde winst op de totale Inkoopprijs verkopen verkopen van het filiaal is filiaal Ede en de verschuldigde OB ( ) = Ongerealiseerde winst + OB filiaal Ede Aan Voorraad goederen filiaal Ede Op de inventaris van het filiaal wordt 2% Afschrijvingskosten van de aanschafprijs afgeschreven = inventaris filiaal Ede 800 2% van = 800 Aan Afschrijving inventaris filiaal Ede 800 Opmerking In voorbeeld 7B.1 worden de voorraden bij het filiaal geadministreerd tegen verkoopprijzen (inclusief OB). Het is ook mogelijk dat we de rekening Voorraad goederen filiaal... bijhouden volgens een ander prijssysteem (bijvoorbeeld tegen vaste verrekenprijzen). Voorbeeld 7B.2 Bij Heldringh BV in Rotterdam is van het filiaal in Waalwijk onder andere het volgende bekend: 1 Geleverd aan het filiaal goederen met een VVP van De verkopen op rekening bij het filiaal zijn OB = De waarde van de verkopen op rekening tegen VVP is De goederen worden zowel voor de hoofdvestiging als voor het filiaal geadministreerd tegen VVP. App. 18 van 32 7B Filiaalboekhouding

19 Gevraagd Geef de journaalposten van de hiervóór vermelde drie gegevens. Uitwerking Voorraad goederen filiaal Waalwijk Aan 700 Voorraad goederen Debiteuren filiaal Waalwijk Aan Opbrengst verkopen filiaal Waalwijk Aan 181 Verschuldigde OB Inkoopprijs verkopen filiaal Waalwijk Aan Voorraad goederen filiaal Waalwijk Controle door middel van tussenrekeningen In voorbeeld 7B.1 zijn de zending van (inkoopprijs) door het hoofdkantoor aan het filiaal (gegeven 2), de zending van kasgeld door het hoofdkantoor aan het filiaal (gegeven 3), en de Rabobankstorting van door het filiaal ten gunste van het hoofdkantoor (gegeven 4) gejournaliseerd aan de hand van de gegevens bij het hoofdkantoor. Daarom werd van deze zelfde gegevens op de kas- en goederenafrekening, opgesteld door het filiaal, niets geboekt. Het is mogelijk om voor de zojuist genoemde boekingsfeiten de aansluiting van de cijfers van het hoofdkantoor op die van het filiaal in de boekhouding te controleren. In dat geval moeten we van deze boekingsfeiten zowel de gegevens bij het hoofdkantoor als die bij het filiaal journaliseren met gebruikmaking van een tussenrekening. Voorbeelden van tussenrekeningen in dit verband zijn: 7.. Zendingen filiaal Stortingen filiaal... Voorbeeld 7B.3 De Winter BV in Gouda heeft een filiaal geopend in Breda. Het filiaal zendt elke maand verantwoordingsstaten aan het hoofdkantoor, zoals een kasstaat en een goederenstaat. In het grootboek van De Winter BV komen onder andere voor de rekeningen: Zendingen filiaal Breda Stortingen filiaal Breda De voorraad goederen bij het filiaal Breda wordt in het grootboek geadministreerd tegen verkoopprijs (inclusief OB). 7B.2 Niet-zelfstandige filiaalboekhouding App. 19 van 32

20 Gevraagd Geef de journaalposten van de hieronder in de uitwerking vermelde gegevens. Uitwerking Enkele gegevens over maart 2010 Journaalposten 1 Gezonden door het hoofdkantoor Zendingen filiaal Breda aan het filiaal Breda artikelen met een Aan Ongerealiseerde winst inkoopprijs van OB filiaal Breda en een verkoopprijs van Aan 700 Voorraad goederen (inclusief OB) Op de Rabobankrekening van het 110 Rabobank hoofdkantoor is bijgeschreven Aan Stortingen filiaal Breda Dit betreft kasgeld dat op deze rekening is gestort door het filiaal. 3 Op de door het hoofdkantoor ontvangen Stortingen filiaal Breda kasstaat van het filiaal staat onder andere Aan Kas filiaal Breda vermeld: Gestort op de Rabobankrekening van het hoofdkantoor (zie punt 2) Op de door het hoofdkantoor ontvangen Voorraad goederen goederenstaat van het filiaal staat onder filiaal Breda andere vermeld: Aan Zendingen filiaal Breda Ontvangen artikelen van het hoofdkantoor (zie punt 1) Opgaven 7B.1 7B.4 Opmerking Het gladlopen van de tussenrekeningen 7... Zendingen filiaal... en 1... Stortingen filiaal... levert de controle op de aansluiting van de gegevens bij het hoofdkantoor met die bij het filiaal. Het is mogelijk dat deze tussenrekeningen aan het eind van een boekingsperiode (stel een maand) een saldo vertonen. Behalve door fouten kan dit bijvoorbeeld bij de rekening 7... Zendingen filiaal... gebeuren, doordat: het door het hoofdkantoor verzenden van goederen is gejournaliseerd in april 2010; het door het filiaal ontvangen van deze goederen is gejournaliseerd in mei App. 20 van 32 7B Filiaalboekhouding

21 7B.3 Zelfstandige filiaalboekhouding Zoals al eerder opgemerkt, gebruiken we bij de zelfstandige filiaalboekhouding voor elk filiaal een afzonderlijk grootboek, waarin we alle rekeningen voor dat filiaal opnemen. Het is hierbij overigens niet van belang waar dit grootboek wordt bijgehouden. Dit kan gebeuren bij het filiaal of bij het hoofdkantoor. In het laatste geval moet de filiaalhouder wel de te verwerken financiële feiten doorspelen naar het hoofdkantoor. Sluitrekening De rekeningen van het filiaal komen dus niet meer voor in het grootboek van het hoofdkantoor. De wederzijdse (hoofdkantoor filiaal) vorderingen en schulden nemen we zowel in het grootboek van het hoofdkantoor als in het grootboek van het filiaal op. Vandaar dat in het grootboek van het hoofdkantoor voor elk filiaal één rekening 1.. Filiaal... (vestigingsplaats) voorkomt. Deze zgn. sluitrekening kunnen we beschouwen als de vordering van het hoofdkantoor op het filiaal. In het grootboek van het filiaal maken we gebruik van de sluitrekening 1.. Hoofdkantoor, waarop we de schuld van het filiaal aan het hoofdkantoor aangeven. De rekeningen 1.. Filiaal... (vestigingsplaats) in het grootboek van het hoofdkantoor en 1.. Hoofdkantoor in het grootboek van het filiaal zijn elkaars tegenpolen: tegengesteld (debet credit) met een gelijk bedrag. We laten dit in de volgende voorbeelden zien. Voorbeeld 7B.4 Numan BV in Groningen heeft een filiaal in Hoogeveen. Dit filiaal voert een zelfstandige boekhouding en past daarin de permanence toe met maandelijkse resultatenberekening. Het filiaal administreert de voorraden tegen verkoopprijzen (inclusief OB). Voor een bepaalde maand zijn de volgende gegevens bekend. 1 Het hoofdkantoor zendt aan het filiaal artikelen met een inkoopprijs van en een verkoopprijs (inclusief OB) van Het filiaal verkoopt op rekening artikelen met een verkoopprijs (inclusief OB) van en een inkoopprijs van Het filiaal ontvangt via de ING Bank van debiteuren en betaalt via de ING Bank aan assurantiepremie vooruit Op de rekening van het hoofdkantoor bij de ING Bank is overgeschreven van de rekening van het filiaal bij de ING Bank. 5 Het hoofdkantoor ontvangt via de ING Bank van een debiteur van het filiaal. Het hoofdkantoor bericht deze ontvangst aan het filiaal. 7B.3 Zelfstandige filiaalboekhouding App. 21 van 32

22 Gevraagd Geef aan welke journaalposten we van deze gegevens moeten maken voor: het hoofdkantoor; het filiaal Hoogeveen. Uitwerking Journaalposten in de boekhouding van Hoofdkantoor Journaalposten in de boekhouding van Filiaal Filiaal Hoogeveen Voorraad goederen Aan 700 Voorraad goederen Aan 701 Ongerealiseerde winst + OB Aan 1.. Hoofdkantoor Filiaal Hoogeveen Debiteuren Aan 181 Verschuldigde OB Aan 840 Opbrengst verkopen Aan 1.. Hoofdkantoor Inkoopprijs verkopen Ongerealiseerde winst + OB Aan 700 Voorraad goederen ING Bank Aan 130 Debiteuren Vooruitbet. bedragen Aan 120 ING Bank ING Bank Hoofdkantoor Aan 1.. Filiaal Hoogeveen Aan 120 ING Bank ING Bank Hoofdkantoor Aan 1.. Filiaal Hoogeveen Aan 130 Debiteuren Opmerking Wanneer in voorbeeld 7B.4 het filiaal Hoogeveen zelf een aangifte omzetbelasting zou moeten doen, vervalt in de boekhouding van het hoofdkantoor de journaalpost van gegeven 2, en wordt de eerste journaalpost van gegeven 2 in de boekhouding van het filiaal: 130 Debiteuren Aan 840 Opbrengst verkopen Aan 181 Verschuldigde OB App. 22 van 32 7B Filiaalboekhouding

23 Boekingen jaarresultaat filiaal Aan het eind van een boekjaar stelt het filiaal uit haar boekhouding zelfstandig een winst-en-verliesrekening en een balans samen. Van de winst (of het verlies) maakt zowel het filiaal als het hoofdkantoor een journaalpost. Voorbeeld 7B.5 Gilliams BV in Nijmegen heeft een filiaal in Winterswijk. Dit filiaal voert een zelfstandige boekhouding. Uit de winst-en-verliesrekening van het filiaal blijkt, dat er in 2009 een winst is gemaakt van Gevraagd Geef de journaalposten voor het filiaal Winterswijk en het hoofdkantoor. Uitwerking Filiaal Winterswijk journaliseert: 050 Winstsaldo Aan 1.. Hoofdkantoor Hoofdkantoor journaliseert: 1.. Filiaal Winterswijk Aan Winst filiaal Winterswijk Zwevende posten Het saldo dat op de balans van het filiaal voorkomt bij de rekening 1.. Hoofdkantoor (credit) moet gelijk zijn aan het saldo dat op de balans van het hoofdkantoor voorkomt bij de rekening 1.. Filiaal. Als dit niet het geval is, kan dit behalve door fouten ook veroorzaakt zijn door zgn. zwevende posten. Hieronder verstaan we posten (= financiële feiten) die door het hoofdkantoor al verwerkt zijn in de oude boekingsperiode, terwijl de daarbij behorende boeking in de zelfstandige boekhouding van het filiaal pas in de nieuwe boekingsperiode is verwerkt (of andersom). Opmerking In geval van zwevende posten moeten door het hoofdkantoor (nooit door het filiaal) correctieboekingen worden gemaakt om de sluitrekeningen 1.. Hoofdkantoor en 1.. Filiaal aan elkaar gelijk te maken. Voorbeeld 7B.6 Terborgh BV in s-hertogenbosch heeft een filiaal met een zelfstandige boekhouding in Vlijmen. Aan het eind van het boekjaar 2009 blijken de bedragen op de sluitrekeningen 1.. Hoofdkantoor en 1.. Filiaal Vlijmen niet aan elkaar gelijk te zijn. 7B.3 Zelfstandige filiaalboekhouding App. 23 van 32

24 In het grootboek van het hoofdkantoor komt de sluitrekening 1.. Filiaal Vlijmen voor met een debetsaldo van De sluitrekening 1.. Hoofdkantoor in het grootboek van het filiaal geeft aan (credit). Bij nader onderzoek komt het volgende aan het licht: 1 Het hoofdkantoor heeft van een goederenzending naar het filiaal Vlijmen op 30 december 2009 geboekt: 1.. Filiaal Vlijmen Aan 700 Voorraad goederen Het filiaal heeft de artikelen pas in 2010 ontvangen en geboekt. 2 Het filiaal Vlijmen heeft op 28 december 2009 per kas gestort op de rekening van het hoofdkantoor bij de ABN AMRO Bank en daarvan geboekt: 1.. Hoofdkantoor Aan 100 Kas De afrekening van de ABN AMRO Bank is door het hoofdkantoor pas in 2010 ontvangen en geboekt. Gevraagd Welke journaalposten moet het hoofdkantoor van bovenstaande gegevens maken? Uitwerking Het hoofdkantoor maakt de volgende journaalposten: Goederen onderweg Aan 1.. Filiaal Vlijmen Gelden onderweg Aan 1.. Filiaal Vlijmen Hierna is er overeenstemming tussen de sluitrekeningen Hoofdkantoor en Filiaal Vlijmen. Controle van de saldi op de grootboekrekeningen 1.. Hoofdkantoor (credit) Filiaal Vlijmen (debet) = Opgaven 7B.5 7B.7 Opmerking De twee correctieboekingen worden in 2010 door het hoofdkantoor weer teruggeboekt met de journaalposten: Filiaal Vlijmen Aan 7.. Goederen onderweg Filiaal Vlijmen Aan 1.. Gelden onderweg App. 24 van 32 7B Filiaalboekhouding

25 Samenvatting hoofdstuk 7B Bij de boekhouding van ondernemingen met filialen onderscheiden we twee mogelijkheden: een filiaal met een niet-zelfstandige boekhouding; een filiaal met een zelfstandige boekhouding. De niet-zelfstandige boekhouding Het filiaal heeft geen grootboek en geen journaal. De rekeningen van het filiaal staan in het grootboek van de hoofdvestiging (= hoofdkantoor). Voorbeelden Kas filiaal Overige kosten filiaal... Het filiaal moet aan de hoofdvestiging alle gegevens doorgeven, die nodig zijn om de rekeningen van het filiaal in het grootboek bij te houden. De zelfstandige boekhouding Het filiaal heeft een eigen grootboek, waarin alle rekeningen van het filiaal zijn opgenomen en de sluitrekening 1.. Hoofdkantoor (= schuld aan het hoofdkantoor). In het grootboek van het hoofdkantoor komt de tegenhanger van rekening 1.. Hoofdkantoor voor: 1.. Filiaal... (= vordering van het hoofdkantoor op het filiaal). De saldi op de sluitrekeningen 1.. Hoofdkantoor (credit) en 1.. Filiaal... (debet) moeten aan elkaar gelijk zijn. Als de saldi op de beide sluitrekeningen niet gelijk zijn, worden de correcties gemaakt in het grootboek van het hoofdkantoor! Het winstsaldo van het filiaal leidt tot de volgende journaalposten: Voor het filiaal 050 Winstsaldo... Aan 1.. Hoofdkantoor... Voor het hoofdkantoor 1.. Filiaal... Aan Winst filiaal... Zwevende posten zijn financiële feiten die door het hoofdkantoor óf het filiaal al zijn verwerkt in de oude boekingsperiode, terwijl de daarbij behorende boeking in de zelfstandige boekhouding van het filiaal óf in de boekhouding van het hoofdkantoor pas in de nieuwe boekingsperiode wordt verwerkt. Om gelijkheid te krijgen in de saldi van de beide sluitrekeningen maakt het hoofdkantoor correctieboekingen, waarbij we gebruikmaken van de tussenrekeningen: 7.. Goederen onderweg, en 1.. Gelden onderweg. Samenvatting hoofdstuk 7B App. 25 van 32

26 Zelftoets hoofdstuk 7B Van Tellingen BV in Nijmegen heeft onder andere een filiaal in Arnhem. Voor dit filiaal wordt een zelfstandige filiaaladministratie bijgehouden. De voorraad in de filialen wordt bijgehouden tegen verkoopprijzen (inclusief OB), de voorraad in het centraal magazijn tegen vaste verrekenprijzen. De winstmarge bedraagt 30% van de verkoopprijs (exclusief OB); de omzetbelasting is 19%. De gecombineerde aangifte omzetbelasting hoofdkantoor/filialen doet het hoofdkantoor in Nijmegen. Over april 2010 zijn de volgende gegevens bekend. Op basis hiervan worden journaalposten gemaakt door: het hoofdkantoor van de gegevens 1, 2, 3, 4, 5 en 7; het filiaal in Arnhem van de gegevens 3, 5, 6 en 8. 1 De centrale kas zendt kasgeld naar het filiaal in Arnhem. 2 Het centraal magazijn zendt goederen naar het filiaal in Arnhem met een vaste verrekenprijs van De verkoopprijs (inclusief OB) van deze goederen bedraagt Het hoofdkantoor betaalt voor inventaris voor het filiaal in Arnhem per Rabobank (inclusief 19% OB). De inventaris is afgeleverd bij het filiaal in Arnhem. 4 Op de rekening van het hoofdkantoor bij de Rabobank is gestort, afkomstig van het filiaal in Arnhem. 5 Het hoofdkantoor ontvangt van het filiaal in Arnhem de volgende kasafrekening: Saldo op 1 april Ontvangen kasgeld Contante verkopen (inclusief 19% OB) Betaalde kosten: Huur april Algemene kosten april 2010 (inclusief 19% OB) Storting Rabobankrekening hoofdkantoor Saldo op 30 april App. 26 van 32 7B Filiaalboekhouding

27 6 Het hoofdkantoor ontvangt van het filiaal in Arnhem de volgende goederenafrekening: Voorraad op 1 april Ontvangen van het centraal magazijn Rechtstreeks ontvangen van leveranciers (zie 7) Contante verkopen Prijsverlagingen op voorraad Voorraad op 30 april Het hoofdkantoor ontvangt de volgende factuur: Goederen Omzetbelasting 19% Deze goederen zijn rechtstreeks aan het filiaal afgeleverd. 8 De afschrijving op de inventaris van het magazijn in Arnhem is Gevraagd Journaliseer bovenstaande gegevens : 1 voor het hoofdkantoor, en 2 voor het filiaal in Arnhem. Beschikbaar zijn slechts de volgende rekeningen voor: Hoofdkantoor 010 Inventaris 100 Kas 110 Rabobank 140 Crediteuren 180 Te verrekenen OB 181 Verschuldigde OB 190 Filiaal Arnhem 430 Afschrijvingskosten 440 Huurkosten 490 Algemene kosten 700 Voorraad goederen 705 Prijsverschillen bij inkoop 800 Gerealiseerde winst verkopen 985 Afprijzingen Filiaal Arnhem 010 Inventaris 100 Kas 110 Rabobank 140 Crediteuren 190 Hoofdkantoor 430 Afschrijvingskosten 440 Huurkosten 490 Algemene kosten 700 Voorraad goederen 705 Ongerealiseerde winst in voorraad goederen 706 Omzetbelasting in voorraad goederen 800 Gerealiseerde winst verkopen 985 Afprijzingen Zelftoets hoofdstuk 7B App. 27 van 32

28 Jaarverslaggeving 13 Toevoegen aan paragraaf 13.1, onderaan blz Groep Geconsolideerde Vaak bestaat een onderneming uit meerdere nv s en/of bv s. Als deze verzameling nv s en bv s een economische eenheid is, spreken we over een groep. Financiële informatie over de groep kan het best worden gegeven met behulp van een geconsolideerde jaarrekening. Een geconsolideerde jaarrekening is een jaarrekening waarin de financiële gegevens uit de afzonderlijke jaarrekeningen van de groepsmaatschappijen zodanig zijn samengevoegd, dat een beeld ontstaat alsof er maar één onderneming (de groep) is. jaarrekening Geconsolideerde jaarrekening App. 28 van Jaarverslaggeving

29 Uitwerkingen zelftoetsen Uitwerkingen zelftoetsen App. 29 van 32

30 Hoofdstuk 7A Journaalposten Financeel feit Grootboekrekening Debet Credit nr. naam Leasematerieel ,00 Aan 006 Verplichtingen leasematerieel , Te verrekenen omzetbelasting ,40 Aan 110 Bank , Verplichtingen leasematerieel 2.190, Interestkosten leasematerieel , Onderhoudskosten leasematerieel - 270,00 Aan 145 Vervallen leasetermijnen 3.900, Vervallen leasetermijnen 3.900,00 Aan 110 Bank 3.900, Afschrijvingskosten leasematerieel 2.400, : 60 Aan 015 Afschrijving leasematerieel 2.400, Verplichtingen leasematerieel , Interestkosten leasematerieel - 135, Onderhoudskosten leasematerieel - 270,00 Aan 145 Vervallen leasetermijnen , Vervallen leasetermijnen ,00 Aan 110 Bank , Afschrijving leasematerieel , Materieel ,00 Aan 005 Leasematerieel ,00 App. 30 van 32 Uitwerkingen zelftoetsen

31 Hoofdstuk 7B 1 Journaalposten Gegeven Grootboekrekening Debet Credit nr. naam Filiaal Arnhem Aan 100 Kas Filiaal Arnhem Aan 700 Voorraad goederen Filiaal Arnhem Te verrekenen OB Aan 110 Rabobank Rabobank Aan 190 Filiaal Arnhem Filiaal Arnhem / Aan 181 Verschuldigde OB Te verrekenen OB / Aan 190 Filiaal Arnhem Filiaal Arnhem Te verrekenen OB Aan 140 Crediteuren Uitwerkingen zelftoetsen App. 31 van 32

32 2 Journaalposten Gegeven Grootboekrekening Debet Credit nr. naam Inventaris Aan 190 Hoofdkantoor Kas Aan 190 Hoofdkantoor Kas Aan 700 Voorraad goederen Ongereal. winst in voorraad goederen % ( ) 706 OB in voorraad goederen Aan 800 Gerealiseerde winst verkopen Aan 190 Hoofdkantoor Huurkosten Algemene kosten Hoofdkantoor Aan 100 Kas Voorraad goederen Aan 190 Hoofdkantoor Aan 705 Ongerealiseerde winst in voorraad goederen Aan 706 OB in voorraad goederen Afprijzingen Ongereal. winst in voorraad goederen OB in voorraad goederen - 76 Aan 700 Voorraad goederen Afschrijvingskosten Aan 010 Inventaris App. 32 van 32 Uitwerkingen zelftoetsen

Appendix Periodeafsluiting Opgaven- en werkboek

Appendix Periodeafsluiting Opgaven- en werkboek Appendix Periodeafsluiting Opgaven- en werkboek De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens ( de Associatie ) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden

Nadere informatie

Appendix Bedrijfseconomie Opgaven

Appendix Bedrijfseconomie Opgaven Appendix Bedrijfseconomie Opgaven De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens ( de Associatie ) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden (PDB).

Nadere informatie

Appendix Bedrijfseconomie

Appendix Bedrijfseconomie Appendix Bedrijfseconomie De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens ( de Associatie ) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden (PDB). Voor het

Nadere informatie

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing Hoofdstuk 1 Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 1.1 Inleiding In het boek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie heb je geleerd om boekingen te

Nadere informatie

Appendix Bedrijfseconomie Uitwerkingen

Appendix Bedrijfseconomie Uitwerkingen Appendix Bedrijfseconomie Uitwerkingen De Nederlandse Associatie voor Praktijkexamens ( de Associatie ) organiseert twee keer per jaar examens voor het in ons land erkende Praktijkdiploma Boekhouden (PDB).

Nadere informatie

300 Voorraad keuken 070 4% Onderhandse lening. dranken 110 Fortisbank. 485 Verzekeringskosten 170 Te betalen loonheffing

300 Voorraad keuken 070 4% Onderhandse lening. dranken 110 Fortisbank. 485 Verzekeringskosten 170 Te betalen loonheffing PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN DINSDAG 5 JUNI 2007 VOORMIDDAG D1.2 OPGAVE I Beschikbare tijd 1 1 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden

Nadere informatie

EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden

EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden Financiële Administratie 15 januari 2014 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient,

Nadere informatie

PDB. Financiële administratie & Kostprijscalculatie. Boekhouden. Aanvulling

PDB. Financiële administratie & Kostprijscalculatie. Boekhouden. Aanvulling PDB Financiële administratie & Kostprijscalculatie Boekhouden Aanvulling Deze vulling hoort bij PDB Financiële administratie & Kostpijscalculatie - Boekhouden, ISBN 978-90-415-0651-1. Lay-out en opmaak:

Nadere informatie

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing Hoofdstuk 1 Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing Opgave 1.1 In een onderneming wordt voor het verpakken van producten Kappa gebruikgemaakt van de machine

Nadere informatie

EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden

EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden EXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden Financiële Administratie 15 juni 2013 Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen

Nadere informatie

PROEFEXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden

PROEFEXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden PROEFEXAMEN Praktijkdiploma Boekhouden Periodeafsluiting Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met de uitwerkingen

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden

Nadere informatie

De boekhouding van ondernemingen met filialen

De boekhouding van ondernemingen met filialen 24 De boekhouding van ondernemingen met filialen 2401 a 1 160 Filiaal Utrecht d 25.000 Aan 300 Voorraad goederen d 25.000 2 Geen journaalpost 3 160 Filiaal Utrecht d 40.000 180 Te vorderen OB - 7.600 Aan

Nadere informatie

Leasing Af te leveren leasemachines d Vervallen leasetermijnen d Bank d

Leasing Af te leveren leasemachines d Vervallen leasetermijnen d Bank d 11 Leasing 1101 a Om te kunnen spreken van financiële lease, moet zijn voldaan aan de volgende voorwaarden: het moet gaan om een in principe onopzegbare overeenkomst; de leaseperiode moet ongeveer gelijk

Nadere informatie

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden Periodeafsluiting Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met de uitwerkingen

Nadere informatie

Case 1: Winkelbedrijf Haleman (32 punten) Basiskennis boekhouden (BKB), hfdst.18.3, p. 224.

Case 1: Winkelbedrijf Haleman (32 punten) Basiskennis boekhouden (BKB), hfdst.18.3, p. 224. Antwoordmodel Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Het antwoordmodel dient als indicatie voor de corrector. Studiemateriaal Fuchs, H. en Vlimmeren, S. van (2012, 3e druk). Basiskennis

Nadere informatie

1. Debet 020 Inventaris Credit Datum Omschrijving Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 1 feb Van balans 78.200,-

1. Debet 020 Inventaris Credit Datum Omschrijving Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 1 feb Van balans 78.200,- Hoofdstuk 1 Opgave 1.1 1. Debet 020 Inventaris Credit 1 feb Van balans 78.200,- Debet 060 Eigen vermogen Credit 1 feb Van balans 86.180,- Debet 071 4% Onderhandse lening o/g Credit 1 feb Van balans 44.000,-

Nadere informatie

Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Correctiemodel voorbeeldexamen

Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Correctiemodel voorbeeldexamen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Correctiemodel voorbeeldexamen 2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden 1 / 15 Vraag 1 Toetsterm

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden

Nadere informatie

Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Naam Examennummer Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Uitwerkingenformulier voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad.

Nadere informatie

Praktisch boekhouden Examennummer: 97893 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Praktisch boekhouden Examennummer: 97893 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Praktisch boekhouden Examennummer: 97893 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 3 cases met elk 5 open vragen (maximaal

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Bedrijfsadministratie niveau 4 Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Dit voorbeeldexamen

Nadere informatie

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot voorraden, inkopen en verkopen

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot voorraden, inkopen en verkopen Hoofdstuk 4 Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot voorraden, inkopen en verkopen Extra opgaven Opgave 4.8a hoort bij paragraaf 4.3, Tussenrekeningen. Opgave 4.8a In het grootboek van een

Nadere informatie

PROEFEXAMEN 3 Praktijkdiploma Boekhouden (PDB)

PROEFEXAMEN 3 Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) PROEFEXAMEN 3 Praktijkdiploma Boekhouden (PDB) Periodeafsluiting Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met

Nadere informatie

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 3 cases met elk

Nadere informatie

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016 Basiskennis Boekhouden Antwoordenboek Hoofdstuk 11 Opgave 11.1 a. Aanschafwaarde: 30.000 + 4.000 = 34.000 Restwaarde: 2.200 Afschrijving per jaar: 34.000-2.200 = 6.360 Afschrijvingskosten per maand: 6.360

Nadere informatie

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11 Bedrijfsadministratie niveau 4 Correctiemodel voorbeeldexamen 2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11 Vraag 1 Toetsterm 1.1 - Beheersingsniveau: K - Aantal punten:

Nadere informatie

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 1

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 1 Opgave 1.1 a. Bezittingen: Debiteuren 2.000 Gebouw 150.000 ING Bank 6.000 Inventaris 16.000 Kas 1.000 Voorraad goederen 50.000 + Totaal 225.000 Schulden: Crediteuren 24.000 Hypotheek 80.000 + Totaal 104.000

Nadere informatie

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 JUNI 2010

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 JUNI 2010 FINANCIËLE ADMINISTRATIE DE LEKKERE HAP PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 JUNI 2010 1. Met behulp van de volgende grootboekrekeningen kan het verkoopresultaat worden

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie Examennummer: 68492 Datum: 10 december 2011 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Bedrijfsadministratie Examennummer: 68492 Datum: 10 december 2011 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Bedrijfsadministratie Examennummer: 68492 Datum: 10 december 2011 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 9 open vragen (maximaal 70 punten)

Nadere informatie

Inhoud VII. 1. De balans... 1. 2. Veranderingen in de balans... 5. 3. Grootboekrekeningen... 9. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen...

Inhoud VII. 1. De balans... 1. 2. Veranderingen in de balans... 5. 3. Grootboekrekeningen... 9. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen... ELEMENTAIR BOEKHOUDEN VII Inhoud 1. De balans... 1 2. Veranderingen in de balans... 5 3. Grootboekrekeningen... 9 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen... 15 5. Kolommenbalans... 21 6. Dagboeken en

Nadere informatie

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 5

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 5 Opgave 5.1 a. 700 Voorraad goederen 1.900 100 19 (vvp) 170 Te verrekenen omzetbelasting 378 140 Aan Crediteuren 2.178 760 Aan Prijsverschillen bij inkoop 100 b. 500 tuinkussens 30 = 15.000 Korting 8% 1.200

Nadere informatie

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016 Basiskennis Boekhouden Antwoordenboek Hoofdstuk 10 Open vragen Opgave 10.1 a. De schoonmaakkosten worden achteraf betaald. Het is een kwartaalbedrag, dus de betaling van Derk Jansen betreft de periode

Nadere informatie

Eerste afdeling De boekhouding van de handelsonderneming

Eerste afdeling De boekhouding van de handelsonderneming Inleiding 1 Inleiding en algemene begrippen 3 1.1 Het informatieproces in de onderneming 4 1.2 Administratie en boekhouding 8 1.3 Administratieve organisatie, bestuurlijke informatieverzorging en interne

Nadere informatie

PDB PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN MAANDAG 19 JUNI 2006

PDB PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN MAANDAG 19 JUNI 2006 PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN MAANDAG 19 JUNI 2006 A1.2 OPGAVE I Beschikbare tijd 1 1 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Het

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Peter H. C. Hintzen Zetwerk: Fritschy opmaak & redactie, Leiden isbn 978 90 3723 450 3

Nadere informatie

Proefexamen BOEKHOUDEN

Proefexamen BOEKHOUDEN Proefexamen BOEKHOUDEN Beschikbare tijd: 9 minuten 15623 1 Proefexamen HET EXAMEN BESTAAT UIT 12 GENUMMERDE PAGINA'S, waarin opgenomen: 2 OPDRACHTEN, gericht op toetsing van de vaardigheid om de basisregels

Nadere informatie

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 10 JUNI 2009

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 10 JUNI 2009 FINANCIËLE ADMINISTRATIE HAVELAAR BV PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 10 JUNI 2009 1. Directe kosten zijn kosten die rechtstreeks aan producten kunnen worden toegerekend.

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie 1 Examennummer: 12248 Datum: 3 juli 2010 Tijd: 10.00 11.30 uur

Bedrijfsadministratie 1 Examennummer: 12248 Datum: 3 juli 2010 Tijd: 10.00 11.30 uur Bedrijfsadministratie 1 Examennummer: 12248 Datum: 3 juli 2010 Tijd: 10.00 11.30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 15 open vragen (maximaal 50 punten) - een

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Peter H. C. Hintzen Omslagontwerp: Proforma, Barcelona Zetwerk: Fritschy opmaak & redactie, Leiden isbn

Nadere informatie

Transitorische posten en voorafgaande journaalposten. De opgave 6.6a tot en met 6.6d horen bij paragraaf 6.2, Transitorische posten.

Transitorische posten en voorafgaande journaalposten. De opgave 6.6a tot en met 6.6d horen bij paragraaf 6.2, Transitorische posten. Hoofdstuk 6 Transitorische posten en voorafgaande journaalposten Extra opgaven De opgave 6.6a tot en met 6.6d horen bij paragraaf 6.2, Transitorische posten. Opgave 6.6a Handelsonderneming Beerepoot past

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 3

Internetopgaven hoofdstuk 3 Internetopgaven hoofdstuk 3 IO.3.1 IO.3.2 IO.3.3 IO.3.4 Y. van de Voort wil periodiek informatie uit de boekhouding halen. Daarbij maakt zij gebruik van een kolommenbalans. Welke uitspraak over de kolommenbalans

Nadere informatie

1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen).

1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen). Hoofdstuk 1 Opgave 1.1 1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen). 2. Een subgrootboek is een specificatie in geld van een (collectieve) grootboekrekening.

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13 HOOFDSTUK 13 Opgave 1 Over het derde kwartaal zijn de volgende gegevens bekend: Saldibalansbalans 30 september 2017 Voorafgaande Saldibalans journaalposten Saldibalans Nr. Omschrijving Debet Credit Debet

Nadere informatie

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing

Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing Hoofdstuk 3 Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing Extra opgaven De opgaven 3.8a tot en met 3.8d horen bij paragraaf 3.2, Afschrijving duurzame productiemiddelen.

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie Examennummer: 93711 Datum: 14 december 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Bedrijfsadministratie Examennummer: 93711 Datum: 14 december 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Bedrijfsadministratie Examennummer: 93711 Datum: 14 december 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 3 cases met elk 5 open vragen (maximaal

Nadere informatie

Inhoud VII. 1. De balans 1. 2. Veranderingen in de balans 15. 3. Grootboekrekeningen 33. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen 61. Voorwoord...

Inhoud VII. 1. De balans 1. 2. Veranderingen in de balans 15. 3. Grootboekrekeningen 33. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen 61. Voorwoord... ELEMENTAIR BOEKHOUDEN VII Inhoud Voorwoord...................................... V 1. De balans 1 1.1 Doel van het boekhouden.............................2 1.2 De eenmanszaak...................................2

Nadere informatie

Periodeafsluiting. Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren OPGAVEN- EN WERKBOEK. Tweede druk

Periodeafsluiting. Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren OPGAVEN- EN WERKBOEK. Tweede druk Periodeafsluiting Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren OPGAVEN- EN WERKBOEK Tweede druk Periodeafsluiting Opgaven- en werkboek Periodeafsluiting Opgaven- en werkboek Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren Tweede

Nadere informatie

Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Praktisch boekhouden Examennummer: 58462 Datum: 2 februari 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 9 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 4 minicases met 12 open vragen (maximaal

Nadere informatie

PDB PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN DINSDAG 13 JUNI 2006 VOORMIDDAG

PDB PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN DINSDAG 13 JUNI 2006 VOORMIDDAG PDB DIT EXAMEN- ONDERDEEL BESTAAT UIT 5 PAGINA S PRAKTIJKEXAMEN BOEKHOUDEN JOURNAALPOSTEN DINSDAG 13 JUNI 2006 VOORMIDDAG D1.2 OPGAVE I Beschikbare tijd 1 1 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden

Nadere informatie

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 10 open vragen (maximaal

Nadere informatie

BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1

BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1 OPLEIDING BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1 Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 9 e druk, 1 e oplage ISBN 978 90 6355 205 3 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE NOI-METHODE VOOR DE

Nadere informatie

2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7

2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7 Elementair Boekhouden Correctiemodel voorbeeldexamen 2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7 Vraag 1 Toetsterm 1.4 - Beheersingsniveau: T - Aantal punten: 3 In januari

Nadere informatie

Kennis Bedrijfsadministratie. Werkboek

Kennis Bedrijfsadministratie. Werkboek Kennis Bedrijfsadministratie Werkboek Kennis Bedrijfsadministratie Werkboek Ad Bakker Opmaak: Sander Pinkse Boekproductie, Amsterdam ISBN 978 90 3723 454 1 2016 Uitgeverij Edu Actief b.v. Gehele of gedeeltelijke

Nadere informatie

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 5b

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 5b Hoofdstuk 11 Het ordenen van financiële feiten in dagboeken 1 2 Enkelvoudige journaalpost Tot nu toe financiële feiten stuk voor stuk naar tijdsvolgorde opgenomen in de boekhouding Enkelvoudige journaalpost:

Nadere informatie

2015 Noordhoff Uitgevers bv. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1

2015 Noordhoff Uitgevers bv. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1 Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1 Hoofdstuk 1 De balans *1.8 a Bezittingen Omschrijving Bedrag Magazijn 150.000 Twee bestelauto s à 35.000

Nadere informatie

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016 Basiskennis Boekhouden Antwoordenboek Hoofdstuk 12 Open vragen Opgave 12.1 a. 110 Rabobank 50.000 075 Aan 6% Lening 50.000 b. 470 Interestkosten 250* 156 Aan Nog te betalen bedragen 250 * (6% 50.000)/12

Nadere informatie

2. 161 Te betalen omzetbelasting 8.400 160 Aan Te vorderen omzetbelasting 6.300 162 Aan Af te dragen omzetbelasting 2.100

2. 161 Te betalen omzetbelasting 8.400 160 Aan Te vorderen omzetbelasting 6.300 162 Aan Af te dragen omzetbelasting 2.100 Basiskennis Boekhouden / Elementair Boekhouden Uitwerkingen Examenopgaven Opgave 1 1. 990 Bedrijfsresultaat 480.000 154 Aan Te betalen vennootschapsbelasting 110.000 046 Aan Winstreserve 190.000 032 Aan

Nadere informatie

b. De kosten over juli bedragen 6.300 / 3 maanden = 2.100 per maand. Van de kosten over juli wordt op 31 juli de volgende journaalpost gemaakt:

b. De kosten over juli bedragen 6.300 / 3 maanden = 2.100 per maand. Van de kosten over juli wordt op 31 juli de volgende journaalpost gemaakt: Basiskennis Boekhouden / Elementair Boekhouden Uitwerkingen Hoofdstuk 10 Opgave 10.1 a. Schoonmaakkosten worden achteraf betaald. Het is een kwartaalbedrag, dus de betaling van Derk Jansen betreft de periode

Nadere informatie

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016 Basiskennis Boekhouden Antwoorden Examenopgaven Opgave 1 060 Winstsaldo 480.000 160 Aan Te betalen vennootschapsbelasting 110.000 043 Aan Winstreserve 190.000 042 Aan Uit te reiken aandelen 60.000 162

Nadere informatie

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 4

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 4 Opgave 4.1 5/4 700 Voorraad goederen 8.000* 170 Te verrekenen omzetbelasting 1.512 140 Aan Crediteuren 8.712 760 Aan Prijsverschillen bij inkoop 800 * 1.000 8 (vvp) = 8.000 10/4 130 Debiteuren 17.424 850

Nadere informatie

Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend.

Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Antwoordmodel Aan dit antwoordmodel kunnen geen rechten worden ontleend. Open vragen (70 punten) 1. Antwoord: Balans per 31 augustus (na verwerking verkopen) Voorraad goederen 36.150 Eigen Vermogen 63.950

Nadere informatie

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (met bijlage grootboek en studie-app) Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 0 e druk, e oplage ISBN 978 90 655 05 7

Nadere informatie

1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen).

1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen). Hoofdstuk 1 Opgave 1.1 1. Een balans is een overzicht van activa (bezittingen) en passiva (schulden en eigen vermogen). 2. Een subgrootboek is een specificatie in geld van een (collectieve) grootboekrekening.

Nadere informatie

De opgaven 5.2a tot en met 5.2c horen bij paragraaf 5.2, Te betalen lonen en loonheffingen

De opgaven 5.2a tot en met 5.2c horen bij paragraaf 5.2, Te betalen lonen en loonheffingen Hoofdstuk 5 Verwerken van diverse overige mutaties Extra opgaven De opgaven 5.2a tot en met 5.2c horen bij paragraaf 5.2, Te betalen lonen en loonheffingen Opgave 5.2a In een voegbedrijf zijn onder andere

Nadere informatie

o Geef bij etke uitwerking aan met een berekening hoe het antwoord is verkregen. Een goed antwoord zonder berekening ontvangt geen punten.

o Geef bij etke uitwerking aan met een berekening hoe het antwoord is verkregen. Een goed antwoord zonder berekening ontvangt geen punten. TENTAMEN : BEDRIM'SAOUNUSTRATIE CODE ONDERWIJSEENF{EID: BA I VPBFEO 1-1 OPLEIDING DATUM TOETS : FE (lfe) : 28 MAART 20ll TIJD : 11.45-13.45 UUR Dit tentamen bestaat uit 5 opgaven en telt 6 bladzijden inclusief

Nadere informatie

1 Contante boekingen en kortingen

1 Contante boekingen en kortingen 1 Contante boekingen en kortingen Een onderneming koopt en verkoopt haar goederen grotendeels op rekening. Er zijn nog veel handelsondernemingen die ook vaak contant kopen en verkopen. Hoe we deze contante

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgaven Geconsolideerde jaarrekening Vrijdag 18 december 2015 09.00 11.30 uur Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad.

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie Examennummer: 68956 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Bedrijfsadministratie Examennummer: 68956 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Bedrijfsadministratie Examennummer: 68956 Datum: 30 juni 2012 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 10 open vragen (maximaal 70 punten)

Nadere informatie

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 2 e druk,

Nadere informatie

De activa en de passiva nemen beide toe. De activa nemen toe en het eigen vermogen neemt af De passiva nemen toe en het eigen vermogen neemt af.

De activa en de passiva nemen beide toe. De activa nemen toe en het eigen vermogen neemt af De passiva nemen toe en het eigen vermogen neemt af. 1 De eigenaar van de eenmanszaak Olaf heeft kantoorinventaris op rekening gekocht. Zowel de goederen als de factuur is ontvangen. Wat heeft dit financiële feit voor effect op de balans van Olaf? De activa

Nadere informatie

BKB. Basiskennis Boekhouden. Uitwerkingen. G.M. van Rhoon H.H.M. van der Linden

BKB. Basiskennis Boekhouden. Uitwerkingen. G.M. van Rhoon H.H.M. van der Linden BKB Basiskennis Boekhouden Uitwerkingen G.M. van Rhoon H.H.M. van der Linden BKB Basiskennis Boekhouden Uitwerkingen G.M. van Rhoon H.H.M. van der Linden Deze uitwerkingen horen bij het boek BKB Basiskennis

Nadere informatie

Belangrijke informatie

Belangrijke informatie Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 10 vragen en geeft een beeld van het examen Elementair Boekhouden. Het echte examen is een examen

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 3

Internetopgaven hoofdstuk 3 Internetopgaven hoofdstuk 3 IO.3.1 De boekhouder van de eenmanszaak Carel Castello heeft op 31 december 013 een aantal posten op de volgende gedeeltelijke kolommenbalans samengevat: Grootboekrekeningen

Nadere informatie

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 3

Uitwerkingen PDB Bedrijfsadministratie met resultaat hoofdstuk 3 Opgave 3.1 3/6 430 Autokosten 40 170 Te verrekenen omzetbelasting 8,40 100 aan Kas 48,40 4/6 120 ING Bank 750 130 Aan Debiteuren 750 12/6 130 Debiteuren 5.445 860 Rabatten en kortingen 500 850 Aan Opbrengst

Nadere informatie

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016

Uitwerkingen Basiskennis Boekhouden Convoy Uitgevers 2016 Basiskennis Boekhouden ntwoordenboek Hoofdstuk 2 Open vragen Opgave 2.1 a. Het bezit Goederen neemt toe met 10.000. De schuld Crediteuren neemt toe met 10.000. Debet Balans per 6 januari Credit Gebouw

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie - BAD Deel 5b

Bedrijfsadministratie - BAD Deel 5b Enkelvoudige journaalpost Hoofdstuk 11 Het ordenen van financiële feiten in dagboeken Tot nu toe financiële feiten stuk voor stuk naar tijdsvolgorde opgenomen in de boekhouding Enkelvoudige journaalpost:

Nadere informatie

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen Brinkman Uitgeverij Amsterdam 2014

Nadere informatie

1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS

1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS 1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS Alle financiële feiten worden door het boekhoudprogramma op grootboekrekeningen bijgehouden. Zoals u in het vorige hoofdstuk heeft kunnen vernemen, zijn grootboekrekeningen

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 7

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 7 HOOFDSTUK 7 Opgave 1 a. Waar komen de grootboekrekeningen met betrekking tot privéonttrekkingen en privétoevoegingen voor, op de balans of de resultatenrekening? Privétoevoegingen en privéonttrekkingen

Nadere informatie

Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening

Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening THEORIEBOEK Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening Blz. 129: Model opgaaf gegevens loonheffing: blad 2 ontbreekt. Figuur 10.1

Nadere informatie

061 Voorziening 448 Kosten milieuschade 076 Lening o/g 449 Interestkosten 077 Hypothecaire 450 Verkoopkosten

061 Voorziening 448 Kosten milieuschade 076 Lening o/g 449 Interestkosten 077 Hypothecaire 450 Verkoopkosten Proeftoets hoofdstuk 14, 16 t/m 20, 23. Let op: het betreft hier een willekeurige selectie van onderwerpen uit bovenstaande hoofdstukken. Maak alle opgaven uit het opgavenboek en maak ook de zelftoetsen

Nadere informatie

061 Voorziening 448 Kosten milieuschade 076 Lening o/g 449 Interestkosten 077 Hypothecaire 450 Verkoopkosten

061 Voorziening 448 Kosten milieuschade 076 Lening o/g 449 Interestkosten 077 Hypothecaire 450 Verkoopkosten Proeftoets hoofdstuk 14, 16 t/m 20, 23. Let op: het betreft hier een willekeurige selectie van onderwerpen uit bovenstaande hoofdstukken. Maak alle opgaven uit het opgavenboek en maak ook de zelftoetsen

Nadere informatie

Administratie van de industriële onderneming

Administratie van de industriële onderneming Administratie van de industriële onderneming Administratie van de industriële onderneming Theorie en opgaven A.A. Bakker Brinkman Uitgeverij Amsterdam 2011 Omslagontwerp: Proforma, Barcelona Opmaak: Sander

Nadere informatie

Kennis bedrijfsadministratie

Kennis bedrijfsadministratie Kennis bedrijfsadministratie Werkboek Ad Bakker Licentie: Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ad Bakker Titel: Kennis bedrijfsadministratie Werkboek

Nadere informatie

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009

PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009 PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN FINANCIAL & COST ACCOUNTING UITWERKINGEN 16 EN 17 JUNI 2009 FINANCIËLE ADMINISTRATIE COPERNICUS BV 1. 710 Inkopen 73.650,- 160 Te verrekenen omzetbelasting 13.993,50 Aan 130

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13 HOOFDSTUK 13 Opgave 1 a. Maak de journaalpost i.v.m. de aangifte omzetbelasting en de overboeking van de omzetbelasting over het derde kwartaal. 30-sep 170 43.560 176 152.460 179 108.900 b. Waarom staat

Nadere informatie

elementair boekhouden

elementair boekhouden BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB elementair boekhouden NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) (met bijlage grootboek en

Nadere informatie

Opgave I (25¾p) De boekhouding van een NV A. Bereken I. II.

Opgave I (25¾p) De boekhouding van een NV A. Bereken I. II. Opgave I (25¾p) De boekhouding van een NV De gedeeltelijke balans van NV Goedehoop ziet er per 1 maart 2014 als volgt uit: (bedragen *SRD 1,-) Aandelen in portefeuille 55.000 Aandelenvermogen 350.000 Gebouwen

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie Examennummer: 62987 Datum: 15 september 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Bedrijfsadministratie Examennummer: 62987 Datum: 15 september 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Bedrijfsadministratie Examennummer: 62987 Datum: 15 september 2012 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 10 open vragen (maximaal 70 punten)

Nadere informatie

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 05a

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 05a Balans per 1 september... Winkelinventaris 30.000 Eigen vermogen 22.000 Voorraad goederen 8.000 Lening vader 15.000 Kas 2.000 Crediteuren 3.000 Totaal 40.000 Totaal 40.000 Balans per 8 september 2008 Winkelinventaris

Nadere informatie

de basis van bedrijfsadministratie

de basis van bedrijfsadministratie hoofdstuk 1 de basis van bedrijfsadministratie In het eerste hoofdstuk wordt inzicht gegeven in het voeren van een administratie. Hierbij worden de basisbegrippen zoals de balans, resultatenrekening en

Nadere informatie

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting.

Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Hoofdstuk 4 Beoordeling van de liquiditeit Extra opgaven Opgaven 4.4a en 4.4b horen bij paragraaf 4.2, Liquiditeitsbegroting en resultatenbegroting. Opgave 4.4a De handelsonderneming Hartema vof heeft

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 9

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 9 12.000 18.000 26.000 25.000 UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 9 Opgave 1 a. Wat zijn de grote verschillen tussen financial- en operational leasing? Financial leasing Langlopende overeenkomst Leasetermijn

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 5

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 5 HOOFDSTUK 5 Opgave 1 a. Bereken het netto werkkapitaal per 1-4-2018. = Nettowerkkapitaal Voorraad goederen 250.000 Debiteuren 80.000 ING bank 65.000 Kas 5.000 + 400.000 Crediteuren 60.000 Te betalen omzetbel

Nadere informatie

Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5

Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5 Hoofdstuk 1 Oefenopgaven Oefenopgave 1A 1. Maak de balans per 1 januari van jaar 5 van de onderneming van Stijn Slegers. Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5 Totaal Totaal 2. Welke posten behoren

Nadere informatie

DEZE TAAK BESTAAT UIT 35 ITEMS. ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

DEZE TAAK BESTAAT UIT 35 ITEMS. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- DEZE TAAK BESTAAT UIT 35 ITEMS. --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- Beschouw de volgende beweringen: I II 1 Een inventaris

Nadere informatie

2017 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 5 1 / 12

2017 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 5 1 / 12 Bedrijfsadministratie niveau 5 Correctiemodel voorbeeldexamen 2017 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 5 1 / 12 Vraag 1 Toetsterm 8.1- Beheersingsniveau: B - Aantal punten:

Nadere informatie

Examen VWO. Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Voorbeeldopgaven Händel

Examen VWO. Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid. Voorbeeldopgaven Händel Examen VWO 2017 Voorbeeldopgaven Händel Bedrijfseconomie, ondernemerschap en financiële zelfredzaamheid Händel Voorbeeldopgave VWO.doc - 23-6-2016 1 / 12 lees verder Voorbeeldopgave nieuwe programma onderdelen

Nadere informatie

Financiële Administratie

Financiële Administratie Financiële Administratie Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren UITWERKINGEN Tweede druk Financiële administratie Uitwerkingen Financiële administratie Uitwerkingen Henk Fuchs Sarina van Vlimmeren Tweede druk

Nadere informatie