Digitaal Fotograferen - De kamera. Verschillende modellen - belangrijk?

Transcriptie

1 Digitaal Fotograferen - De kamera Ed Claus Boskoop Creatief Indeling De kamera Soorten fotokamera's Sensor verschillen en het belang Beeldformaten, grootte en verhouding Gevolgen voor de foto en de lens Het geheugen van de kamera Flitsen Batterij gebruik Verschillende modellen - belangrijk? Fotokamera's maken geen foto's De fotograaf maakt de foto De kamera is het hulpmiddel waarmee aangepast aan de manier van fotograferen hulpmiddelen om bepaalde soort foto's te maken handmatig beinvloeden proces kosten niet onderschatten Technisch zijn er wel wezenlijke verschillen verschillen die de kwaliteit beinvloeden en het gebruiksgemak beinvloeden Allereerst even voor de duidelijkheid; mooie, goede, spannende, leuke foto's maken is mogelijk met elke kamera. Het is de fotograaf die het doet, niet de kamera. De kamera is slechts het hulpmiddel waarmee iets wordt vastgelegd. Dat neemt niet weg dat een juist gekozen kamera meer plezier kan opleveren bij het fotograferen en het gemakkelijker kan maken. Ook de benodigde hulpstukken die bij de gewenste foto's nodig zijn kunnen bepalen welk model gaat worden gebruikt. Welke kamera is dus uiteindelijk een persoonlijke keus. De verschillende modellen zijn het gemakkelijkst te bepalen a.d.h.v. het soort gebruik. Moet het toestel in de jaszak passen, wil je graag handmatig allerlei dingen in kunnen stellen, heb je accessoires nodig etc. De prijs is trouwens ook behoorlijk van invloed. De digitale kamera van nu is al gauw 3 maal zo duur als de zelfde vroeger met film. Bij de digitale compact krijg je daarvoor wel veel meer kwaliteit voor je geld. Technisch gezien zijn de verschillen wel van groot belang. Daarom lopen we alle soorten even af en gaan we naar die verschillen kijken. Verschillende modellen Globaal waren 2 filmmodellen voor ons van belang Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 1/16

2 De zoekerkamera en de spiegelreflexkamera Door de digitale mogelijkheden zijn er meer variaties ontstaan Drie categorieen verzonnen om de verschillen toe te kunnen lichten de digitale compactkamera de digitale zoekerkamera de digitale spiegelreflexkamera Een strikte scheiding is echter niet mogelijk Verschillende modellen - Film De zoekerkamera Kijken en richten door de zoeker Apart lenzenstelsel vlak bij de hoofdlens Aanpassen aan instellingen hoofdlens Parallaxfouten De spiegelreflexkamera Kijken en richten door de hoofdlens WYSIWYG - scherpte(diepte) en vulling Mechaniek en spiegels Foutvrij beeld Lenzen kunnen worden gewisseld De belangrijkste verschillen tussen zoekerkamera en spiegelreflexkamera waren de kwaliteit. De spiegelreflex is meestal veel duurder en de fabrikant besteedde daarom ook meer aandacht aan afwerking e.d. Verder zijn er ook veel meer accessoires beschikbaar en mogelijk. Een spiegelreflex heeft daarnaast een veel beter zoekersysteem waardoor exact te bepalen is wat er gaat worden gefotografeerd. Het beeld is exact wat er op de film gaat komen en ook de invloed van het diafragma is van te voren zichtbaar. Daarbij hoort dat alles ook (soms zelfs alleen maar) handmatig is in te stellen. Wat de parallaxfout is is te zien door met beide ogen door 2 kokers te kijken (van een toiletrol b.v.) en om beurten een oog dicht te doen. Bij in de verte kijken verandert er weinig. Bij een onderwerp dichtbij is het niet mogelijk om zonder het hoofd te draaien het zelfde te blijven zien door beide kokers. Ik spreek in deze cursus alleen over de kleinbeeldkamera en laat de groot en middenformaatkamera's verder buiten beeld maar ook deze kennen dezelfde voordelen als de spiegelreflexen. Digitale modellen - Compact Klein, vestzakformaat Verregaande automatisering Geen parallax Relatief hoge kwaliteit Afdrukvertraging Beperkt zoomgebruik Batterij verbruik rel. hoog Hoog ruisniveau Blz. 2/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

3 De eerste digitale kameravorm is de compact. Deze lijkt sterk op de zoekerkamera, alleen kleiner. Veel van deze modellen hebben ook nog een echte zoeker. Gebruikt wordt die vaak niet omdat er ook een beeldscherm aanwezig is waarop de te nemen foto zicht baar is. Vroeger hield men de kamera tegen het oog, nu zijn deze kamera's van verre af te herkennen door de typische houding. Voordelen zijn het kleine formaat, de verregaande automatisering, door het scherm geen parallax meer, compositie goed te beoordelen. Nadelen zijn dat het schermpje minder goed afleesbaar is, de kwaliteit van de foto niet goed is te beoordelen, toestellen vaak te klein zijn, niet handmatig zijn in te stellen en kwaliteit van de foto zelf minder is (komen we nog op terug). Digitale modellen - Compactkamera Kenmerkende houding bij gebruik digitale compactkamera Digitale modellen - Zoekerkamera De grotere compact Of al reflexachtig Vaste lens Groot zoombereik Hogere kwaliteit Betere beeldbeoordeling Handmatig instelbaar Zinvolle diafragmawaarden e.d. De tweede digitale vorm noem ik de zoekerkamera. Dit is qua vorm een lastige; sommige lijken sterk op de vroegere zoekerkamera, die we toen compact noemde en andere lijken al erg op de spiegelreflex. Ze hebben allen gemeen dat de kwaliteit al behoorlijk hoog is en gerust semiprofessioneel mogen heten. Belangrijk is bij deze kamera's dat het beeld goed te beoordelen is. Soms met letterlijk een zoeker, soms met een (uitklapbaar)beeldscherm, soms met een mix van die twee. In het laatste geval zit het beeldscherm binnenin de kamera en kijken we daarnaar door de zoeker. Bij de laatst genoemde 2 uitvoeringen wordt parallax voorkomen. De lens is kwalitatief beduidend beter maar nog niet verwisselbaar. Ook is er vaak een behoorlijk zoombereik. De kamera's zijn zowel automatisch als handmatig in te stellen. Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 3/16

4 Digitale modellen - Zoekerkamera Digitale modellen - Reflexkamera WYSIWYG Verwisselbare lenzen Hoge kwaliteit Hoge snelheden bij series Geen afdrukvertraging Handmatig instelbaar Zinvolle diafragmawaarden e.d. Minder ruis De 3de variant is de digitale spiegelreflexkamera en is vergeleken met het filmmodel slechts langzaam veranderd. Een groot aantal van de eerste modellen werd nog gebaseerd op z'n (film)voorganger en men heeft bot gezegd gewoon de film door de sensor vervangen. Momenteel komen er alleen nog modellen op de markt die van begin af aan opnieuw zijn ontworpen. Dat levert snufjes op die met film niet zouden kunnen (b.v. trillingsreductie) en ook vormen die vroeger niet mogelijk waren door de plek die de film innam. Grote voordelen zijn de hoge kwaliteit van de gemaakte foto, die van de kamera, het zoekersysteem waarin exact te zien is wat er gaat gebeuren en de grote hoeveelheid aan lenzen en accessoires. Digitale modellen - Reflex Blz. 4/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

5 De werking is nog wel steeds het zelfde. We kijken door een prisma of spiegelstelsel in de kop van de kamera (die bult bovenop) naar het matglas. Een opklapbare spiegel die tussen lens en sensor staat zorgt voor het beeld op het matglas. Wanneer we afdrukken klapt de spiegel op en wordt de weg vrijgemaakt naar de sensor waarna de sluiter opent. Digitale modellen - Micro Four Thirds Vergelijkbaar met de Reflex Spiegel ontbreekt Prisma en matglas ontbreken Zoeker is beeldscherm Weinig bewegende delen Licht en compact Minder snelle AutoFocus Er komt momenteel een nieuwe variant op de markt, t.w. de Micro Four Thirds. Aanvankelijk hebben een aantal fabrikanten het Four Thirds lenzen systeem in het leven geroepen met als voordeel dat al deze lenzen op alle verschillende reflexkamera's passen, ongeacht de fabrikant. De Micro Four Third gaat een stap verder en heeft een reflex ontwikeld waar de reflex uit gehaald is. De spiegel constructie is geheel verdwenen. Het beeld komt direct op de sensor en de fotograaf kijkt in de zoeker op een beeldscherm waar op scherp gesteld kan worden gelijk aan sommige Zoekerkamera's. Alle eigenschappen van de reflexkamera blijven verder wel aanwezig zoals verwisselbare lenzen en toepasbare accessoires. Kwaliteitsverschillen Grotere cel vangt meer licht Meer info is duidelijker en geeft minder ruis Celgrootte bepaalt beeldkwaliteit Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 5/16

6 De kwaliteitsverschillen tussen deze varianten is niet alleen op gebied van lens en bediening. Het uiteindelijke resultaat, de foto, wordt sterk bepaald door de sensor. We halen even terug hoe die werkte. De sensor bestaat uit miljoenen cellen, de pixels, die elk het opvallende licht in informatie omzetten. Het licht (fotonen) maakt electronen los die als een beetje stroom zijn te meten. Stel je de cellen van de sensor voor als kleine emmertjes die zich met stroom vullen. Wanneer we de informatie uit gaan lezen hebben we stroom nodig maar wanneer er slechts weinig is gevangen dan zullen we de informatie moeten versterken. Stroom levert helaas ook ruis op dus hoe meer we in de cellen hebben hoe minder stroom we nodig hebben, hoe minder ruis. Nu is het ook zo dat hoe groter de cel is, hoe meer licht we kunnen vangen. Dus hoe groter het formaat van de cel hoe minder stroom er nodig is om de informatie er uit te halen. Daarnaast is beter vast te stellen bij een grotere cel wat de juiste waarde is. Vergelijk het met een regenmeter; met een vingerhoed is het lastig vaststellen hoeveel regen er gevallen is terwijl een emmer je wel een goed beeld geeft. Dus hoe groter de cel hoe minder ruis en hoe groter de cel, hoe beter is vast te stellen wat we hebben gezien. De grote van de cel bepaald dus in belangrijke mate de kwaliteit. Sensorgrootte Sensorgrootte t.o.v. kleinbeeldfilm Resp. compact, zoekerkamera en spiegelreflex Er zijn nogal wat sensorafmetingen. Ze varieren van enkele mm tot even groot als het 35mm formaat. De verdeling gemaakt in de kameramodellen, is globaal ook de verdeling die bij de sensors aanwezig is. De compactkamera's hebben behoorlijk kleine sensors, de zoekerkamera's zijn wat groter en de spiegelreflexkamera's hebben sensors die heel veel groter zijn dan de andere 2 modelvarianten. De Micro Four Thirds zijn wat kleiner als de reflexmodellen maar nog altijd veel groter dan de zoekerkamera's. Sensorgrootte sensorgrootte spiegelreflex- en zoekerkamera t.o.v. de eurocent Blz. 6/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

7 Celgrootte Grootte van een cel t.o.v. 35mm film Reflex censorcel is duidelijk in het voordeel Film heeft uiteraard geen pixels maar 'korrel' Het aantal megapixels is per kamera vaak wel vergelijkbaar en zit tussen de 8 en de 12 Mp. Wanneer we echter zoals bij de compactkamera evenveel pixels op een sensor hebben als bij de spiegelreflex die een factor 5 of meer groter is, dan verschilt dus de celgrootte ook een factor 5. De celgrootte van de spiegelreflex is dus een factor 5 gunstiger. De pixelrace van de afgelopen jaren heeft ons dus ook een nadeel opgeleverd. Steeds meer pixels op dezelfde sensor veroorzaakt steeds kleinere cellen met dus minder kwaliteit. Gelukkig gaat ook de techniek vooruit en is dat ten dele gecompenseerd. Beeldkwaliteit Ruisvergelijk compact/zoekerformaat versus spiegelreflex Dezelfde foto genomen bij exact de zelfde condities en instellingen laat het verschil duidelijk zien. De hoeveelheid ruis van de kleinere sensor van de Canon S40 t.o.v. de Refelx Nikon D100 is zichtbaar groter. Deze compactkamera wordt toch in het semiprofessionele segment geplaatst (in 2002). Deze modellen kamera's zijn er tegenwoordig met Mp. Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 7/16

8 Formaatfilm De gevolgen van het sensorformaat voor de constructie Vakformaat middenformaat zoals 6x6 en 6x4,5 grootformaat, platen tot wel 25,4 x 38,4 cm Consumentenformaat kleinbeeldformaat, 24x36 mm APS, 16,7x30,2 mm Kleinbeeld wordt gebruikt als referentie Dat de sensor in verschillende afmetingen wordt toegepast heeft ook gevolgen voor de constructie. Bij kleinere sensors zijn kleinere lenzen nodig en kan het gehele toestel lichter worden. Bij de compact- en zoekerkamera's merken we er als gebruiker niet direct wat van. Indirect echter zijn er belangrijke gevolgen en bij de spiegelreflexkamera's komen we er zeker achter wanneer we lenzen gaan kiezen. We kijken eerst even naar de filmformaten. In de consumentenwereld is 35mm kleinbeeld het gebruikelijke formaat. Dat is ook de reden dat in reklameuitingen dit als referentie wordt gebruikt. Kleinbeeld heeft een beeldafmeting van 24 mm hoog bij 36 mm lang. Met de transportrand erbij is de hoogte totaal 35mm en hier komt de kreet 35mm film dan ook vandaan. Nog niet zo lang geleden in 1992 heeft men nog een nieuw formaat geinroduceerd; APS. Deze film is een stukje kleiner dan kleinbeeld en meet 16,7x30,2 mm. De digitale revolutie heeft dat echter ingehaald. Veel professionals gebruiken veel grotere formaten film en soms zelfs platen. Deze vakformaten zijn er in verschillende soorten en worden vaak in inches aangeduid. De afmetingen gaan van 6x4.5 inch, 6x6 inch (middenformaat) tot wel 25,4 x 38,4 cm. De beeldhoek van de lens De F of brandpuntsafstand bepaalt de beeldhoek van de lens tot 35mm is groothoek vanaf 70mm is tele daartussen zit normaal Zoomlenzen De brandpuntsafstand en de afmeting van de film bepalen uiteindelijk wat er wordt vastgelegd. Er zijn groothoek-, normale en telelenzen. Groothoeklenzen doen precies wat hun naam weergeeft, deze lenzen leggen een groot beeld vast. De kamnera kijkt met een grote hoek de wereld in. Telelenzen zijn eigenlijk Blz. 8/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

9 niet juist benoemd en zouden smalhoeklenzen moeten heten. Zij doen het tegenovergestelde en kijken met een smalle beeldhoek de wereld in. Zij leggen een klein stukje vast. Normale lenzen heten zo omdat de lens een beeldhoek heeft die ongeveer overeen komt met de beeldhoek die het menselijk oog heeft. We zullen weinig verschil zien wanneer we de kamera aan ons oog zetten t.o.v. kijken zonder kamera. Het getal van de lens was vroeger de werkelijke lengte van de het objectief. Tegenwoordig echter is men in staat door een juiste keuze van lenzen om veel kortere lenzen te maken die wel een grote brandpuntsaftsand hebben. Zoomlenzen zijn lenzen waarbij we de brandpuntafstand zelf kunnen kiezen. Tegenwoordig bestaan er zeer grote bereiken van wel 10 en meer keer zoom. Enkele voorbeelden zijn 17-55, , mm. Beelduitsnijding - compact / zoeker Beeldcirkel objectief is afgestemd op kleinbeeld-film Beeldcirkel digitale compacts- en zoekerkamera's op sensorgrootte Stel dat de digitale sensor even groot is als het kleinbeeldformaat en we gebruiken een gewone lens dan verandert er dus niets aan de manier van beeldvastlegging. Sommige spiegelreflexkamera's hebben dat. Wanneer echter de sensor kleiner is dan het kleinbeeldformaat dan projecteert het objectief niet precies op de sensor maar er ruim overheen. Dat betekent dus dat wat aan de buitenrand van de beeldcirkel is, niet door de sensor wordt gezien. Alleen het binnenste hart van het geprojecteerde beeld wordt door de sensor vastgelegd. Om die reden hebben alle compact- en zoekerkamera's veel kleinere lenzen dan de filmkleinbeeld kamera's. Meer lens dan je nodig hebt om de sensor te vullen is nutteloos. Sterker nog. Veel glas, zoals bij grote lenzen, veroorzaakt ook veel (optische) beeldfouten die allemaal weer gecorrigeerd moeten worden (met extra lenzen en verschillende coatings). De kleinere objectieven, nodig voor de digitale kamera, geven daarom een behoorlijk voordeel. Kwalitatief zijn ze veel beter dan de lenzen van de vergelijkbare film-compactkamera's. Je krijgt dus met een digitale compact meer kamera voor je geld dan vroeger met kleinbeeldfilm. Bijgevolg kunnen de kamera's ook kleiner worden gemaakt wat weer gewicht scheelt. Een nadeel is de veranderende scherptediepte (zie verderop). Beelduitsnijding - spiegelreflex Verwisselbare lenzen vereist wat meer kennis Beeldcirkel objectief afgestemd op kleinbeeld Sensor echter kleiner dan kleinbeeld Uitsnede van de beeldhoek is 'vergrotings'factor Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 9/16

10 Spiegelreflexkamera's hebben als groot voordeel dat de lenzen verwisselbaar zijn. De fabrikanten ontwikkelen hun digitale refelxkamera's natuurlijk zodanig dat alle al bestaan lenzen ook op de nieuwe kamerabody's passen. Hier moeten we daarom weten wat de afmeting van de gebruikte sensor is en wat de gevolgen precies zijn. Doordat alleen het hart van de beeldcirkel gezien wordt door de sensor wordt er als het ware een uitsnede gemaakt. Het lijkt erop alsof we inzoomen op het door het objectief geprojecteerde beeld. We noemen het echter de uitsnede van de beeldhoek (cropping of the Field Of View). In de praktijk kunnen we daar voor kleinbeeldsystemen wel eenvoudigweg een factor voor gebruiken. Als voorbeeld de Nikon D100. Deze heeft een factor van 1,5 wat inhoud in de praktijk dat bij gebruik van een telelens van 200 mm we in werkelijkheid met 300 mm werken. Spiegelreflexkamera's in digitale vorm hebben dus een gratis teleconvertor daardoor, met behoud van scherptediepte en minimale scherpstel-afstand. Dat lijkt aantrekkelijk, maar kent ook nadelen. Wanneer we juist een groothoeklens willen gebruiken zit die factor ons in de weg. Wanneer we b.v. met 24 mm willen werken zullen we in bovengenoemd geval dus een 16 mm lens op moeten zetten. De digitale spiegelreflexbody's zijn zodanig aangepast dat de zoeker precies het beeld weergeeft dat door de sensor wordt vastgelegd. WYSIWYG blijft dus gehandhaafd. Tegenwoordig verschijnen er ook lenzen speciaal voor digitale body's. Scherptediepte en scherpstel-afstand horen bij het objectief en blijven gelijk. Uitleg op de volgende sheet. Scherptediepte Scherptediepte wordt groter bij toenemend diafragma Scherptediepte wordt groter bij meer groothoek objectief Blz. 10/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

11 De scherpstelafstand is de afstand tussen film/sensorvlak en onderwerp waarbij het beeld scherp is. Er is echter meer scherp van net voor het onderwerp tot iets voorbij het onderwerp. De scherptediepte is de afstand van dat gehele gebied dat de lens scherp kan weergeven. Mensen met een leesbril kennen het fenomeen. Wanneer je een leesbril op hebt kun je prima zien tussen 30 en 60 cm maar zodra je verder weg ook scherp wilt zien moet je over je bril heen kijken. Nu is het gelukkig wel mogelijk de scherptediepte van een objectief te beinvloeden, namelijk met het diafragma. Hoe kleiner de opening van het diafragma, hoe langer de scherptediepte. Dat kunnen we dus gebruiken om zelf te bepalen wat wel of niet scherp is. Zo wordt vaak bij portretfoto's het gezicht wel scherp gehouden maar de achtergrond niet (geringe scherptediepte). Een landschap kan beter van voor naar achteren scherp zijn en daar is het dus fijn om een grote scherptediepte te hebben. Groothoek objectieven hebben van nature een grote scherptediepte, telelenzen een kleine. Bij digitale fotografie zit de scherptediepte ons dus een beetje in de weg wanneer we weinig scherptediepte willen hebben. We krijgen namelijk door de vergrotingsfactor wel meer tele maar de scherptediepte (die bij de lens zelf hoort) blijft het zelfde. Bij een lens met meer tele zou normaal de scherptediepte afnemen. Bij de compact- en zoekerkamera's, die door de kleine sensors uitgerust zijn met extreme groothoeklenzen wordt portretfotografie dus lastig omdat de scherptediepte niet meer teruggebracht kan worden. Beeldverhoudingen Verschil in beeldverhoudingen Beeldverhouding kleinbeeld is 2:3 (24:36 mm) verhouding prettig voor 't oog afdrukken is vanzelfsprekend Beeldverhouding compact is 3:4 afgestemd op PC monitor minder mooi formaat afdrukken levert problemen op Sensor overigen 1 Tegenwoordig bijna allemaal CMOS CCD had minder ruis maar kwaliteit is sterk toegenomen Weg met het Bayerpatroon Foveon heeft net als film de cellen over elkaar heen Patroon van de cellen Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 11/16

12 Sensor overigen 2 Specifiek nieuw probleem bij spiegelreflexkamera's door lenswisselen kan stof de kamera binnenkomen bij film wordt steeds een nieuw beeld voorgedraaid sensor trekt zelfs stof aan door statische lading stofje is vele malen groter dan een cel ook het stofje dat te klein is om met het blote oog te zien regelmatig schoonmaken is dus gewoon noodzakelijk begin er alleen zelf aan wanneer je ECHT weet wat je doet Stof gaat op den duur de kamera binnenkomen, zelfs wanneer geen lenzen worden gewisseld. Ook de zoomlenzen 'pompen' in het gebruik lucht en daarmee stof, naar binnen. We kunnen met het blote oog naar de sensor kijken wat we willen maar helaas de meeste stofjes niet zien. Er passen honderden sensorcellen op dit streepje: -, een paar cellen afdekken met een stofje is zo gebeurd. Afhankelijk van de plek in de foto en het gebruikte diafragma wordt stof beter zichtbaar. In de lucht (egale kleur) is stof goed zichtbaar. Ook met een klein diafragma (kleine opening) wordt stof beter zichtbaar. Bij een groot diafragma komt er veel licht binnen, lichtstralen vanuit verschillende hoeken en zal stof slechter zichtbaar worden. Regelmatig schoonmaken wordt noodzakelijk wanneer je veel foto's maakt en weinig tijd wilt besteden aan correctiewerk op de computer. De vakfotograaf doet het voor elke foto-opdracht. Veel duurdere reflexkamera's hebben tegenwoordig sensors die d.m.v. hoogfrequenttrillen de sensor zelf stofvrij kunnen maken. Kijk op voor het schoonmaken met door jezelf statisch geladen borsteltjes. Wees wel uitermate voorzichtig want de sensor is een zeer gevoelig onderdeel van de kamera en je moet ook nog langs de sluiter. Als je niet zeker van je zaak bent kun je er maar beter van af blijven en het aan de vakman overlaten. Gebruik - Afdruksnelheid Niet direct een kwaliteitsverschil, wel gebruiksgemak Scherpstelsnelheid de tijd die de kamera nodig heeft om te zien wat wij aanwijzen en daarop scherpstelt Blz. 12/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

13 Afdrukvertraging de tijd tussen ons afdrukken en het nemen van de foto Repeterend afdrukken hoeveel foto's kunnen achter elkaar door worden genomen en met welke tussenpozen De snelheid is niet belangrijk voor de kwaliteit van de foto maar kan wel grote invloed uitoefenen op ons eigen gemak. Wanneer het lijkt, door een trage scherpstel- en afdruksnelheid, alsof de kamera niet naar ons luistert dan kunnen we ons niet goed concentreren op het maken van de foto. Ook kan het moment al lang voorbij zijn wanneer de kamera uiteindelijk besloten heeft te reageren. Alle reflexkamera's hebben een speciale scherpstelsensor (phasedetection) aan boord zodat het scherpstellen flitsend gaat. Alle andere modellen stellen scherp m.b.v.h. beeld op de sensor zelf (contrastdetection), ook de Micro Four Thirds, en dat gaat beduidend langzamer. Alleen zelf uit proberen in de winkel of een goede informatieve website kan je helpen een juiste keus te maken bij de niet reflexkamera's. Geheugen Modelvariaties en Snelheid 2 x klein is meer dan 1x groot Formatteren in de kamera Denk aan veilig verwijderen bij USB gebruik Wat betreft het geheugen waren er veel varianties maar tegenwoordig dunt dat wat uit. De prijs wordt steeds lager en de volume's steeds groter. De schrijfsnelheid kan helpen voor kamera's die grote series foto's achter elkaar kunnen maken. Dit is echter alleen nog van belang bij de reflexkamera's. De compactkamera kan toch niet sneller dan het geheugen. De betere reflexkamera heeft tegenwoordig ook weer zoveel buffer aan boord dat ook daarvoor de schrijfsnelheid niet meer van belang is. Incidenteel kan het nut hebben. Storingen komen niet veel voor. Test wel de nieuwe aanschaf goed uit voordat je op een lange reis gaat. De betere fabrikant levert ook rescue-software om beschadigde geheugenkaartjes toch nog te kunnen uitlezen. Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 13/16

14 Flitsers Er zijn grofweg 2 soorten flitsers, de ingebouwde en de opsteekflitser. Voor de professional zijn er ook nog nog de staaf- en studioflitsers. Flitsfouten Slagschaduw Glimmende huid Rode ogen Opsteek of losse flitser lost deze grotendeels op De ingebouwde flitser heeft weinig vermogen. Doordat de flits vlak naast de lens zit ontstaan er snel rode ogen. Dit is de weerkaatsing van het fltslicht in het goed doorbloede netvlies. Kamera's lossen dat op door een paar keer voor te flitsen maar het onderwerp moet wel recht in de kamera kijken om dat goed te laten werken. De losse flitser lost het probleem van de rode ogen beter op doordat het licht verder van de lens af staat. Deze flitsers hebben ook meer vermogen en kunnen met de zgn. bouncetechniek worden toegepast. De flitser wordt dan niet recht op het onderwerp gericht maar naar b.v. het plafond. Batterijen - verbruik kamera is complete PC Hoog stroomverbruik Batterijsoort en gebruik belangrijk Gemakkelijk vervangen, laden Ons gebruik, flitsen, display Waar zijn we Digitale kamera's zijn complete computers met een CPU, scherm, geheugen (intern en voor opslag) en toetsenbord (bediening). Het is dus niet zo verwonderlijk dat ze veel stroom verbuiken. Vroeger, enkele Blz. 14/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5

15 jaren geleden was het zelfs problematisch, tegenwoordig begint dat goed te verbeteren Het is dus belangrijk bij de aanschaf van de kamera ook goed naar de batterijen te kijken. Kan de kamera met gebruikelijke typen overweg en/of zijn de gebruikte batterijen gemakkelijk te laden of te vervangen. Bij de keus moeten we verschillende zaken in de gaten houden. fotograferen we veel en vaak, gebruiken we de flits veel, kijken we veel op het scherm, zijn we veel aan het 'spelen', zijn we veel op pad, kunnen we daar gemakkelijk over laders beschikken of gaan we voor weken de bush in. Batterijen - soorten Naar gebruik eenmalig gebruik en oplaadbaar Naar model AA (penlite), AAA, 2cr5 etc. Naar materiaal Eenmalig gebruik, niet laadbaar Alkaline, Lithium en Oxy - prijsverschil gecompenseerd door gebruik Oplaadbaar NiCd - nikkelcadmium - laag vermogen, geheugeneffect NiMH - nikkelmetaalhydride - hoog vermogen, geen geheugeneffect Li-ion - Lithium-ion - fabrikant eigen, hoog vermogen, geen geheugeneffect Grofweg kunnen we batterijen in 3 groepen indelen: batterijen voor eenmalig gebruik of laadbaar, naar model zoals AA, AAA, 2cr5 e.d. en naar de materiaalsoort waaruit ze zijn opgebouwd. Voor eenmalig gebruik zijn er de gangbare, zoals Alkaline en Lithium. Lithium is een stuk duurder maar ze gaan ook langer mee, dus eigenlijk is dat om het even. De Oxy is nog duurder maar gaat nog langer mee. De laadbare batterijen waren vroeger altijd NiCd, nikkelcadmium. Het vermogen van de batterij was niet bijzonder en ze hebben een groot nadeel; Geheugeneffect. Wanneer de batterij vaker niet volledig leeg gebruikt wordt dan gaat het vermogen van de batterij sterk achteruit. Tegenwoordig zijn de meeste laadbare NiMH, nikkelmetaalhydride. De vermogens zijn sterk toegenomen en het geheugeneffect is practisch niet aanwezig. Verder zijn er ook Li-ion, Lithium-ion, batterijen. Batterijen - ont-/laden Zelfontlading eenmalig gebruik - weinig zelfontlading, gaan vele jaren mee oplaadbaar - hoge zelfontlading tot wel 5% per dag - houdt setje alkaline batterijen als reserve Batterijen laden Gewoonladen en snelladen (en druppelladen) Gebruik de bijbehorende apparatuur en maak het laden af Vervang de batterijen wanneer dat wordt aangegeven Bij gebruik meerdere setjes regelmatig wisselen Digitaal fotograferen - DeKamera rev Ed Claus Blz. 15/16

16 Bij meerdere batterijen altijd alles verwisselen Verwijder batterijen bij lange rust Een groot verschil tussen de laadbare en niet laadbare batterijen, los van het economische aspect, is dat de laadbare gemakkelijk ontladen zonder gebruikt te worden. In het algemeen kunnen we stellen dat de ontlading 5% per dag bedraagt. Dat betekent dat na enkele weken de batterij onbruikbaar is en opnieuw geladen moet worden. Li-ion heeft daar overigens minder last van. De batterijen voor eenmalig gebruik hebben dat niet en kunnen jaren opgeslagen worden. Ze kunnen dus mooi als reserve batterij worden gebruikt. Batterijen laden niet rechtlijnig, dat wil zeggen dat ze na 50% laadtijd nog lang geen 50% gevuld zijn. Laad batterijen daarom altijd 100% om zeker te zijn. Afhankelijk van het gebruik is een juiste strategie van belang. Zeker wanneer merkspecifieke modellen gebruikt worden. 1 set geladen op zak en 1 in het toestel. En dan zorgen dat er regelmatig wordt gewisseld en geladen Om de batterijen vers te houden hebben veel laders vaak ook de mogelijkheid om de batterijen eerst te ontladen voordat aan het laden wordt begonnen. Ontlaad batterijen trouwens nooit voor 100% want dat kan ze beschadigen. Wissel de batterijen wanneer de kamera dit aangeeft. Lege wegwerpbatterijen kunnen kwaad door het zgn. leeglopen. Laat nooit batterijen in langdurig ongebruikte apparatuur zitten. Vervang ook nooit slechts 1 batterij wanneer er meerdere nodig zijn, vervang alle batterijen tegelijkertijd. Batterijen - vorm Samenvatting We keken naar de verschillende modellen, compact, zoeker en reflex En naar de kwaliteitsverschillen; sensorgrootte, celgrootte en de gevolgen voor o.a. de ruis Ook de gevolgen voor de constructie kwamen aan de orde, het objectief en de beelduitsnede Verder keken we naar de scherptediepte Als laatste kwamen de losse onderdelen in beeld zoals het geheugen, de batterijen en de flitser In dit deel keken we naar het fototoestel. Welke varianten zijn er en wat de verschillen zijn. Niet alleen de verschillen m.b.t. de bediening maar ook de kwalitatieve verschillen. Verder keken we naar het verschil in constructie en de gevolgen voor de lens en de foto tussen film en digitale kamera's en keken we naar de accessoires. Blz. 16/ Ed Claus Digitaal fotograferen - DeKamera rev.5