Datum van inontvangstne ming : 22/05/2012

Transcriptie

1 Datum van inontvangstne ming : 22/05/2012

2 C-175/12-1 Zaak C-175/12 Resumé van het verzoek om een prejudiciële beslissing overeenkomstig artikel 104, lid 1, van het Reglement voor de procesvoering van het Hof van Justitie Datum van indiening: 13 april 2012 Verwijzende rechter: Finanzgericht München (Duitsland) Datum van de verwijzingsbeslissing: Verzoekende partij: 16 februari 2012 Sandler AG Verwerende partij: Hauptzollamt Regensburg Voorwerp van de procedure in het hoofdgeding Vordering tot terugbetaling van invoerrechten Voorwerp en rechtsgrondslag van het verzoek Uitlegging van het Unierecht, artikel 267 VWEU Prejudiciële vragen 1. Moet artikel 889, lid 1, eerste alinea, tweede streepje, CDWuitvoeringsverordening aldus worden uitgelegd dat het enkel het geval van een verzoek om terugbetaling regelt waarbij een goed aanvankelijk onder toepassing van het voor derde landen geldende tarief in het vrije verkeer werd gebracht en later blijkt dat op het ogenblik van de aanvaarding van de douaneaangifte eigenlijk een verlaagd tarief of een nultarief (hierna: preferentieel tarief ) gold dat bij de NL

3 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-175/12 indiening van het verzoek tot terugbetaling echter niet langer bestond, zodat het verstrijken van een in de tijd beperkte preferentiële tariefbehandeling niet kan worden ingebracht tegen een belanghebbende die een verzoek tot terugbetaling indient indien bij de inklaring het preferentieel tarief werd toegepast en de administratie eerst bij een navordering het preferentieel tarief heeft geweigerd en het voor derde landen geldende tarief heeft toegepast? 2. Moeten de artikelen 16, lid 1, sub b, en 32 van Protocol nr. 1 bij Bijlage V bij de Overeenkomst van Cotonou aldus worden uitgelegd dat de douaneautoriteiten van de staat van invoer, wanneer de staat van uitvoer een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 van een andere stempel heeft voorzien dan het aan de Commissie toegezonden voorbeeld, dat verschil in twijfelgevallen als een technische fout in de zin van artikel 16, lid 1, sub b, van Protocol nr. 1 bij Bijlage V bij de Overeenkomst van Cotonou kunnen behandelen en het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 daardoor zonder medewerking van de douaneautoriteiten van de staat van uitvoer ongeldig kunnen verklaren? 3. Indien de tweede vraag bevestigend wordt beantwoord: a) Moet artikel 16, lid 1, sub b, van Protocol nr. 1 bij Bijlage V bij de Overeenkomst van Cotonou ook worden toegepast indien de technische fout niet onmiddellijk bij de invoer, maar eerst bij de latere verificatie door de douaneautoriteiten wordt opgemerkt? b) Kan artikel 16, leden 4 en 5, van Protocol nr. 1 bij Bijlage V bij de Overeenkomst van Cotonou aldus worden uitgelegd dat een technische fout als gecorrigeerd wordt beschouwd indien bij een achteraf afgegeven certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 het vak Opmerkingen weliswaar niet woordelijk een van de vermeldingen van artikel 16, lid 4, van Protocol nr. 1 bij de Overeenkomst van Cotonou bevat, maar slechts een vermelding die toch duidelijk aangeeft dat het bewijs betreffende het preferentiële karakter achteraf is afgegeven? 4. Indien de tweede vraag ontkennend wordt beantwoord: Moet artikel 236, lid 1, CDW aldus worden uitgelegd dat invoerrechten wettelijk niet verschuldigd waren en bijgevolg ten onrechte op basis van artikel 220, lid 1, CDW werden nagevorderd, indien de oorspronkelijk gebruikte certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 door de douaneautoriteiten van de staat van invoer niet ongeldig konden worden verklaard zonder betrokkenheid van de douaneautoriteiten van de staat van uitvoer? 5. Is ook indien een overeenkomstig artikel 16 van Protocol nr. 1 bij Bijlage V bij de Overeenkomst van Cotonou achteraf afgegeven certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wordt ingediend de terugbetaling op basis van artikel 889 CDW-uitvoeringsverordening van reeds nagevorderde en betaalde invoerrechten enkel mogelijk indien het preferentieel tarief nog geldt op het ogenblik van het verzoek om terugbetaling? 2

4 SANDLER Toepasselijke internationale bepalingen Partnerschapovereenkomst tussen de leden van de groep van Staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan, enerzijds, en de Europese Gemeenschap en haar lidstaten, anderzijds, ondertekend te Cotonou op 23 juni 2000 (PB L 317, blz. 3, hierna: Overeenkomst van Cotonou ), in het bijzonder de artikelen 2, eerste streepje, 36, leden 2 en 3, en 37, lid 1, van de Overeenkomst, en de artikelen 15, 16, lid 1, sub b, en lid 5, en 32 van Protocol nr. 1 bij Bijlage V (hierna: Protocol nr. 1 ) Aantekeningen bij Protocol nr. 1 bij Bijlage V van de ACS-EG- Partnerschapsovereenkomst, betreffende de definitie van het begrip Producten van oorsprong en methoden van administratieve samenwerking (PB 2002, C 228, blz. 2, hierna: Aantekeningen bij Protocol nr. 1 ), in het bijzonder nummers 10 en 17 Toepasselijk Unierecht Verordening (EEG) nr. 2913/92 van 12 oktober 1992 tot vaststelling van het communautair douanewetboek (PB L 302, blz. 1, hierna: Communautair Douanewetboek of CDW ), in het bijzonder de artikelen 4, 4 bis, 77, lid 2, 78, 112, 121, 201, lid 2, 220, lid 1, 221, lid 3, 236, lid 1, en 239, lid 1 Verordening (EEG) nr. 2454/93 van 2 juli 1993 houdende vaststelling van enkele bepalingen ter uitvoering van [het Communautair Douanewetboek] zoals gewijzigd bij verordening (EG) nr. 214/2007 (PB L 62, blz. 8) (hierna: CDWuitvoeringsverordening ), in het bijzonder de artikelen 889, lid 1, en 890, sub a Verordening (EG) nr. 1528/2007 van 20 december 2007 tot toepassing van de regelingen voor goederen van oorsprong uit bepaalde staten behorende tot de groep van staten in Afrika, het Caribisch gebied en de Stille Oceaan (ACS), die zijn opgenomen in overeenkomsten tot instelling van, of leidende tot instelling van, een economische partnerschapsovereenkomst (PB L 348, blz. 1), in het bijzonder artikel 2, lid 1, en Bijlage I Korte uiteenzetting van de feiten en de procedure in het hoofdgeding 1 In de periode van 19 mei 2005 tot en met 11 juli 2007 heeft verzoekster via elektronische weg meerdere zendingen synthetische spinvezels met codenummer van de gecombineerde nomenclatuur in de Gemeenschap in het vrije verkeer gebracht. Het Hauptzollamt Hamburg-Hafen Zollamt Waltershof heeft de goederen met als opgegeven oorsprong Nigeria onder toekenning van het ACS preferentieel nultarief ingeklaard. Op het ogenblik van de inklaring zag het douanekantoor af van het voorleggen en controleren van de in de douaneaangifte vermelde certificaten voor preferentiële behandeling EUR.1 3

5 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-175/12 2 Bij een latere verificatie van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 in 2008 heeft verweerder, het Hauptzollamt Regensburg (hierna: HZA ), vastgesteld dat op 34 documenten een stempel was aangebracht die niet overeenstemde met het voorbeeld dat Nigeria aan de Europese Commissie had toegezonden. Concreet ging het over een ronde stempel met de tekst NIGERIA CUSTOMS SERVICE en TIN CAN ISLAND PORT.LAGOS in de rand, en met onder meer de tekst ASST.COMPTROLLER o/c Export Seat Releasing Officer in het midden van de stempel, terwijl het voorbeeld gebogen is met de tekst NIGERIA CUSTOMS SERVICE en EXPORT SEAT en met in het midden van de stempel onder andere de tekst TINCAN PORT. Het kon niet worden opgehelderd of deze stempel enkel nog niet aan de Commissie was toegezonden of dat hij nog nooit was gebruikt. Op grond daarvan heeft het HZA verzoekster te kennen gegeven dat het certificaat voor preferentiële behandeling niet kon worden aanvaard en moest worden voorzien van de aantekening Document geweigerd. Een formeel verzoek om verificatie is niet ingediend. Vervolgens heeft het HZA bij twee besluiten betreffende de invoerrechten van 14 mei en 3 juni 2008 op basis van het voor derde landen geldende tarief van 4 % invoerrechten ter hoogte van in totaal ,71 EUR nagevorderd. 3 Bij brief van 10 september 2008 heeft verzoekster verzocht om terugbetaling van de invoerrechten die zij op basis van de beide besluiten betreffende de invoerrechten heeft betaald en heeft zij de achteraf afgegeven certificaten voor preferentiële behandeling EUR.1 ingediend, die voorzien waren van stempels die overeenstemden met het aan de Commissie toegezonden voorbeeld. Bij elk certificaat waren in vak 7 de woorden being issued in replacement of EUR.1... aangebracht. Bovendien werd verwezen naar het documentnummer en de datum van ieder vervangen certificaat inzake goederenverkeer. 4 Het HZA wees het verzoek af. Het tegen die afwijzing ingestelde beroep leverde niets op. Tegen die beschikking op bezwaar heeft verzoekster het onderhavige beroep ingesteld. Argumenten van partijen 5 Verzoekster betoogt onder meer dat het gebruik van een foutieve stempel voor een certificaat voor preferentiële behandeling dat inhoudelijk rechtmatig door een autoriteit van een derde land is afgegeven in het kader van het systeem van administratieve samenwerking een vergissing is die de marktdeelnemer niet kan ontdekken. Indien de terugbetaling, zoals in casu, desalniettemin wordt afgewezen op grond dat bij een in het vrije verkeer brengen enkel nog om terugbetaling kan worden verzocht indien de preferentiële overeenkomst nog niet is verstreken, wordt een behoorlijk handelende marktdeelnemer in een minder gunstige situatie geplaatst dan een marktdeelnemer die niet naar behoren handelt, aangezien die ook na het verstrijken van de preferentiële overeenkomst nog om terugbetaling kan verzoeken. 4

6 SANDLER 6 Volgens het HZA valt de betrokken afwijking van de stempel onder artikel 16 van Protocol nr. 1, dat betrekking heeft op ernstiger fouten dan artikel 32 van het Protocol. Indien de gebruikte stempel, zoals in casu, geen enkele gelijkenis vertoont met het voorbeeld, leidt die afwijking namelijk niet enkel tot twijfel over de echtheid van het document. Veeleer is die technische fout zo ernstig dat het preferentieel tarief niet kan worden toegepast. Korte uiteenzetting van de motivering van de verwijzing Eerste vraag 7 Goederen uit Nigeria krijgen sinds 1 januari 2008 niet langer een preferentiële behandeling aangezien volgens artikel 37, lid 1, van de Overeenkomst van Cotonou die overeenkomst op 31 december 2007 is verstreken en er niet tijdig over een economische partnerschapsovereenkomst is onderhandeld (zie artikel 2, lid 1, juncto bijlage I bij verordening nr. 1528/2007). Ook niet-wederkerige handelspreferenties bestaan niet meer (artikel 36, lid 3, van de Overeenkomst van Cotonou). Bijgevolg geldt sedertdien niet langer het preferentieel nultarief, maar opnieuw het normale voor derde landen geldende tarief van 4 %. 8 Overeenkomstig artikel 889, lid 1, eerste alinea, tweede streepje, CDWuitvoeringsverordening wordt de terugbetaling slechts verleend voor zover, op het tijdstip van het indienen van het van de benodigde documenten vergezelde verzoek om terugbetaling, het normaal verschuldigde recht niet opnieuw werd ingesteld. Aangezien het betrokken verzoek pas op 10 september 2008 is ingediend, lijkt een terugbetaling volgens de bewoordingen van die bepaling bijgevolg uitgesloten. 9 De vraag rijst echter of artikel 889, lid 1, in de onderhavige zaak wel kan worden toegepast. De bewoordingen van die bepaling, in het bijzonder van de tweede alinea ( het verlaagde recht of het nulrecht [...] niet werd toegepast op goederen ; zo ook de Engelse en de Franse taalversie), pleiten ervoor dat artikel 889, lid 1, CDW-uitvoeringsverordening enkel betrekking heeft op het geval waarin een goed aanvankelijk onder toepassing van het voor derde landen geldende tarief in het vrije verkeer wordt gebracht, en pas later blijkt dat op het ogenblik van de aanvaarding van de douaneaangifte aanspraak had kunnen worden gemaakt op een verlaagd recht of zelfs een nulrecht. 10 Omgekeerd zou dit betekenen dat in zaken zoals de onderhavige zaak, waarin het HZA bij de inklaring van de goederen voor het vrije verkeer het gevraagde preferentieel nultarief verleent en pas later het verschil met het voor derde landen geldende tarief navordert, de bepaling daadwerkelijk niet van toepassing is. In casu komt daar nog bij dat op het ogenblik van de navordering bij de twee besluiten van 14 mei en 3 juni 2008 betreffende de invoerrechten de preferentiële regeling reeds was verstreken, zodat het voor verzoekster a priori onmogelijk was om terugbetaling aan te vragen toen het preferentiële nultarief nog gold. 5

7 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-175/12 11 Die uitlegging houdt ook rekening met het feit dat bij een inklaring voor het vrije verkeer door middel van automatische gegevensverwerking in het belang van een snellere inklaring gewoonlijk van de overlegging van documenten wordt afgezien (zie ook artikel 77, lid 2, CDW) en de verificatie van de documenten door middel van een douanecontrole op basis van artikel 78 CDW op een later tijdstip plaatsvindt. Aangezien op basis van artikel 221, lid 3, CDW juncto artikel 201, lid 2, CDW invoerrechten tot drie jaar na het ontstaan van de douaneschuld door aanvaarding van de betrokken douaneaangifte kunnen worden nagevorderd, wordt het na verloop van tijd steeds waarschijnlijker dat in het geval van een navordering terugbetaling op basis van artikel 889, lid 1, CDWuitvoeringsverordening bij een letterlijke uitlegging a priori wegvalt aangezien de preferentiële regeling dan reeds verstreken is. Tweede vraag 12 De relevantie van deze vraag ligt in het feit dat bij een ontkennend antwoord de invoerrechten overeenkomstig artikel 236, lid 1, CDW in voorkomend geval aan verzoekster moeten worden terugbetaald, aangezien zij mogelijkerwijze niet wettelijk verschuldigd waren en bijgevolg ten onrechte op basis van artikel 220, lid 1, CDW werden nagevorderd (zie de vierde vraag). De systematiek van de controle van de certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 bij de invoer van goederen uit ACS-staten is beslissend voor de beantwoording ervan. 13 Aldus worden overeenkomstig artikel 32, lid 1, van Protocol nr. 1 de bewijzen van oorsprong achteraf gecontroleerd wanneer de douaneautoriteiten van de staat van invoer gegronde twijfel hebben over de echtheid van de documenten, de oorsprong van de betrokken producten of de naleving van de andere voorwaarden van dat Protocol. Volgens punt 17 van de Aantekeningen bij Protocol nr. 1 is van dergelijke gegronde twijfel onder meer sprake wanneer de stempel niet overeenstemt met het toezonden voorbeeld. In dat geval zenden de douaneautoriteiten van de staat van invoer het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 ter verificatie terug naar de douaneautoriteiten van de staat van uitvoer. 14 Artikel 16 van Protocol nr. 1 daarentegen, in het bijzonder artikel 16, lid 1, sub b, ervan, omvat een regeling voor zogenaamde louter technische fouten die ertoe kunnen leiden dat de douaneautoriteiten van de staat van invoer een certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 bij invoer niet aanvaarden. Uit die bepaling volgt dat de belanghebbende bij bepaalde technische fouten van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 de mogelijkheid heeft om achteraf de correcte certificaten in te dienen. Zoals uit punt 10 van de Aantekeningen bij Protocol nr. 1 blijkt, is er sprake van een technische fout in het geval van visering van het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 met behulp van een nieuwe, nog niet aangemelde stempel. 15 Uit de voormelde Aantekeningen volgt dat artikel 16 van Protocol nr. 1, anders dan het HZA meent, op minder ernstige overtredingen betrekking heeft dan 6

8 SANDLER artikel 32 van het Protocol. Het voormelde punt 10 van de Aantekeningen betreft immers het geval waarin de gebruikte stempel wel degelijk bestaat, maar enkel nog niet aan de Commissie is toegezonden, terwijl punt 17 het geval betreft waarin de autoriteiten van de staat van uitvoer eenvoudigweg niet over de gebruikte stempel beschikken. 16 Volgens het Gericht behoort het evenmin tot de beoordelingsvrijheid van de douaneautoriteit van de staat van invoer om te beslissen of zij op basis van artikel 32 van het Protocol om een formele verificatie verzoekt of een fout op het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 als technische fout in de zin van artikel 16 behandelt. In het kader van de preferentiële overeenkomsten kunnen de door de verdragsluitende partijen opgestelde certificaten van oorsprong immers niet eenzijdig ongeldig worden verklaard, wat reeds blijkt uit artikel 2, eerste streepje, van de Overeenkomst van Cotonou, waarin de gelijkheid van de partners bij de Overeenkomst is neergelegd. Afgezien daarvan zijn de autoriteiten van de staat van uitvoer het best in staat om direct de feiten te controleren die de oorsprong van de betrokken waren bepalen. Bijgevolg kan een systeem van administratieve samenwerking slechts werken indien de douanediensten van de staat van invoer de door de autoriteiten van de staat van uitvoer rechtmatig uitgebrachte beoordelingen erkennen (zie arrest van het Hof van Justitie van 1 juli 2010, Commissie/Duitsland, C-442/08, Jurispr. 2010, I-6453, punten 71 en 72). 17 Rest de vraag wat er moet gebeuren indien, zoals in onderhavige zaak, niet kan worden opgehelderd of een zaak onder punt 10 of onder punt 17 van de Aantekeningen bij Protocol nr. 1 valt. Volgens het Gericht had het HZA in geval van twijfel de fout niet als een technische fout in de zin van artikel 16 van Protocol nr. 1 mogen behandelen, maar had het tot een formeel verzoek om verificatie op basis van artikel 32 van het Protocol moeten overgaan. Vraag 3a 18 Volgens artikel 16, lid 1, sub b, van Protocol nr. 1 kan een technische fout in de zin van die bepaling worden verholpen indien ten genoegen van de douaneautoriteiten wordt aangetoond dat het certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 wel was afgegeven, maar bij invoer om technische redenen niet is aanvaard. Het gebruik van de term invoer in het CDW duidt op een definitief of voorlopig overbrengen van goederen in het douanegebied van de Gemeenschap (zie bijvoorbeeld de artikelen 4 bis, 112, en 121 CDW). 19 Gelet op het feit dat het HZA in de onderhavige zaak de afwijkende stempel wegens gebruikmaking van een elektronische procedure eerst bij een latere verificatie heeft vastgesteld en de certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 bijgevolg eerst op dat ogenblik heeft geweigerd, rijst de vraag wanneer een invoer in de zin van artikel 16, lid 1, sub b, van Protocol nr. 1 is beëindigd en tot wanneer certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 achteraf mogen worden afgegeven en ingediend. In dat verband moet er rekening mee worden gehouden dat een 7

9 RESUMÉ VAN HET VERZOEK OM EEN PREJUDICIËLE BESLISSING ZAAK C-175/12 navordering van invoerrechten en het daarmee verbonden nazicht van bewijsstukken achteraf tot drie jaar na het ontstaan van de douaneschuld mogelijk is. Bovendien is de Overeenkomst van Cotonou reeds ondertekend in 2000, toen die elektronische inklaring nog geen standaardprocedure was. Vraag 3b 20 Op het achteraf afgegeven certificaat inzake goederenverkeer EUR.1 moet overeenkomstig artikel 16, lid 4, juncto lid 5, van Protocol nr. 1 in het vak Opmerkingen een van de vermeldingen uit lid 4 worden aangebracht. Doordat de bepaling bepaalde vermeldingen in verschillende talen vastlegt, duiden haar bewoordingen erop dat enkel die vermeldingen, en wel in die precieze bewoordingen, toegelaten zijn. Evenwel rijst de vraag of een dusdanig strenge uitlegging in overeenstemming is met de betekenis en het doel van die bepaling. Op grond van artikel 16 van Protocol nr. 1 kunnen immers technische en daardoor minder ernstige fouten worden verholpen, waarbij in die gevallen over de oorsprong van de goederen geen twijfel bestaat. Volgens het Gericht heeft de afgevende autoriteit door de vermeldingen op die achteraf afgegeven certificaten in ieder geval consequent aangegeven dat die certificaten de oorspronkelijk afgegeven certificaten voor preferentiële behandeling moesten vervangen. Vraag 4 21 Deze vraag volgt uit de overweging dat de douanediensten van de staat van invoer certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 niet rechtsgeldig ongeldig kunnen verklaren indien die certificaten een fout vertonen die enkel in het kader van een formeel verzoek om verificatie overeenkomstig artikel 32 van Protocol nr. 1 kan worden geverifieerd en opgehelderd. Bijgevolg hadden de oorspronkelijk afgegeven certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 hun geldigheid moeten behouden zodat geen douaneschuld zou zijn ontstaan. Vraag 5 22 Deze vraag betreft de verhouding van artikel 16 van Protocol nr. 1 tot de artikelen 889 en 890 CDW-uitvoeringsverordening. In het bijzonder bepaalt artikel 890, eerste alinea, sub a, CDW-uitvoeringsverordening dat de beschikkende douaneautoriteit het verzoek om terugbetaling toewijst, voor zover wordt vastgesteld dat het verzoek is vergezeld van een certificaat inzake goederenverkeer, waaruit blijkt dat de ingevoerde goederen, op het tijdstip van aanvaarding van de aangifte voor het vrije verkeer, in aanmerking hadden kunnen komen voor een preferentiële tariefbehandeling. Volgens de verwijzende rechter is die voorwaarde vervuld indien technisch correcte certificaten inzake goederenverkeer EUR.1 op basis van artikel 16 van Protocol nr. 1 achteraf worden ingediend, aangezien die bepaling werking ex tunc heeft en dus terugwerkt tot op het ogenblik van de invoer. 8

10 SANDLER 23 Artikel 889 CDW-uitvoeringsverordening daarentegen neemt het indienen van het verzoek tot terugbetaling in aanmerking. Daardoor staan beide bepalingen in een gespannen verhouding tot elkaar, aangezien het verhelpen van een technische fout op basis van artikel 16 van Protocol nr. 1 uiteindelijk toch wordt verhinderd door toepassing van artikel 889 CDW-uitvoeringsverordening indien het preferentiële tarief zoals in onderhavige zaak bij het indienen van het verzoek om terugbetaling niet meer geldt. Bijgevolg moet volgens de verwijzende rechter artikel 16 van Protocol nr. 1 voorrang worden toegekend boven artikel 889 CDWuitvoeringsverordening. 9