Voedselverpakking wordt actiever en intelligenter: nieuwe technieken in de strijd tegen voedselbederf

Transcriptie

1 Dossier Voedselverpakking wordt actiever en intelligenter: nieuwe technieken in de strijd tegen voedselbederf De industrie is voortdurend op zoek naar nieuwe verpakkingstechnieken die actief inwerken op de omgevingslucht van voedingswaren. Deze kunnen het geleidelijke bederf aanzienlijk afremmen en de controle van de versheid verbeteren. De verpakkingen worden daardoor steeds geraffineerder. "Smart Packaging" kent de laatste jaren een gestage groei en draagt ertoe bij dat voedselverspilling wordt vermeden (zie ook fiche "Veelzijdige verpakkingen"). Een greep uit de voornaamste recente innovaties. Klassieke verpakkingen beschermen de voeding op een passieve manier en geven enkel een indicatie van de uiterste houdbaarheidsdatum. Ze sluiten de voeding zoveel mogelijk af van de buitenwereld, zonder verdere ingreep. Sinds de jaren negentig ontstaan er echter steeds meer geraffineerde verpakkingstechnieken, bekend onder de verzamelnaam "Smart Packaging". De Europese richtlijn 1935/2004/EC maakt daarbij een onderscheid tussen intelligente en actieve verpakkingen. Intelligente verpakkingen: informeren Intelligente verpakkingen hebben een informatieve functie. Ze vullen de houdbaarheidsinformatie aan, bijvoorbeeld door te verklikken wanneer de verpakking is beschadigd of wanneer het product ergens in de logistieke keten niet voldoende werd gekoeld. TTI s (Time-Temperature Indicators) zijn intelligente verpakkingen die focussen op temperatuurschommelingen. Vaak is vroegtijdig bederf immers te wijten aan onvoorziene onderbrekingen in de koudeketen. Actieve verpakkingen: conditioneren Actieve verpakkingen conditioneren de lucht in de verpakking om de (bio)chemische afbraakprocessen af te remmen en het gedrag van de micro-organismen te sturen. Voorbeelden zijn luchtdichte verpakkingen gevuld met een speciaal samengesteld gasmengsel (Modified Atmosphere Packaging of MAP) of luchtdoorlatende systemen met gecontroleerd Om te onthouden De industrie ontwikkelt steeds geraffineerdere verpakkingen om de houdbaarheid van verse voeding te verbeteren en voedselverspilling te vermijden. Intelligente verpakkingen zoals TTI s verfijnen de houdbaarheidsinformatie door rekening te houden met temperatuurschommelingen of andere incidenten. geconditioneerde lucht (Equilibrium Modified Atmosphere Packaging of EMAP). Sommige verpakkingen verminderen de invloed van schadelijke stoffen door deze te evacueren of zelfs chemisch te neutraliseren. Al deze verpakkingen werken gedurende de hele houdbaarheidsperiode actief in op het product om bederf of kwaliteitsverlies zolang mogelijk uit te stellen. Actieve verpakkingstechnieken zoals MAP of EMAP conditioneren de lucht rond de voeding om de (bio) chemische afbraakprocessen af te remmen en het gedrag van de micro-organismen te sturen. Editie : februari 2009 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.

2 Dossier Voedselverpakking wordt actiever en intelligenter: nieuwe technieken in de strijd tegen voedselbederf Het hart van het OnVu-label verbleekt op basis van de geaccumuleerde omgevingstemperatuur, een goede indicatie van geleidelijk bederf. UV-Vis Filter Active material Self-adhesive label Reference scale Verkleuring label verraadt bederf Om de zwakke schakels in de koudeketen te detecteren ziet de industrie wel heil in zogenaamde Time-Temperature Indicators of TTI s. Dit zijn labels die visueel aangeven of een product onverwachte temperatuurschommelingen heeft ondergaan en in hoeverre het daaronder heeft geleden. Zo brengt het Duitse bedrijf Bizerba het systeem OnVu op de markt, een label met blauwe inkt op basis van organische kristallen. Het label wordt onder invloed van UV-licht geactiveerd bij het verpakken en kleurt donkerblauw. Daarna verbleekt het geleidelijk op basis van de geaccumuleerde omgevingstemperatuur. De vermindering in kleurintensiteit is een goede indicatie voor het geleidelijke bederf. Het is wel nodig om de labels voor elk product en elke verpakking specifiek te conditioneren. Bijvoorbeeld: een label voor vis in een gewone aërobe verpakking moet met een lagere dosis UV worden geactiveerd dan een label voor dezelfde vis in een MAP-verpakking, omdat die laatste verpakking beter beschermt. De verpakking afstemmen op het product kan ook door de samenstelling van de inkt te wijzigen. Enthousiasme en afwachtende houding In de Mexicaanse keten Superama werd een pilootproject met OnVu alvast positief onthaald. Onderzoek wees uit dat de klanten dankzij het label zorgvuldiger omsprongen met hun koopwaar om de koudeketen ook op weg naar huis en thuis te respecteren. Sommige klanten vroegen zelfs of ze de labels voor eigen gebruik konden kopen, zegt Rob Dieu, Sales Manager Industrial Applications bij Bizerba België. Het is een begrijpelijke vraag, maar technisch helaas niet haalbaar. In Duitsland moest Bizerba een alternatieve oplossing bedenken. Een aantal distributeurs vreesde namelijk dat klanten die hun verse voeding misschien achteloos in de zon zouden laten liggen, nadien zouden komen klagen dat het product de houdbaarheidsdatum niet haalde. Daarom werd bij een aantal tests in Duitsland een etiket uit twee lagen gebruikt. Het eigenlijke OnVu-label werd aan de kassa verwijderd en eronder werd een bewustmakingslabel zichtbaar. Dat was wel zonde, zegt Dieu, want zo verdween het zelfcontrolemiddel van de consument. Maar een afwachtende houding heb je bij elke innovatie. Tijdens een proefproject met het OnVu-label bleek dat klanten zorgvuldiger omsprongen met hun koopwaar om zelf de koudeketen overal te respecteren.

3 Dossier Voedselverpakking wordt actiever en intelligenter: nieuwe technieken in de strijd tegen voedselbederf MAP-verpakkingen zijn luchtdichte bakjes gevuld met een aangepast mengsel van O 2, N 2 en CO 2. MAP remt groei van bacteriën, vlees blijft langer goed Verse voedingswaren zoals vis, vetrijk vlees en bereide gerechten zijn zonder speciale maatregelen slechts heel beperkt houdbaar. In de jaren negentig ontwikkelde de industrie hiervoor een techniek die de houdbaarheid quasi verdubbelt: MAP of Modified Atmosphere Packaging. MAP-verpakkingen zijn een aantrekkelijk alternatief voor vacuüm. Het zijn luchtdichte bakjes gevuld met een aangepast mengsel van O 2, N 2 en CO 2. Het gasmengsel heeft geen negatieve invloed op de kwaliteit van de voeding, maar remt de microbiële activiteit af. Tegelijk zorgt het ervoor dat het product appetijtelijk blijft ogen. Zo ziet vers vlees er in een MAP-verpakking sappig rood uit terwijl het in een vacuümverpakking eerder donkerpaars kleurt. De kostprijs mag niet oplopen MAP werd aanvankelijk vooral voor vis gebruikt, nadien voor verse vleeswaren. Intussen wordt MAP ook steeds meer gebruikt voor andere producten zoals kaas en bereide gerechten. De techniek is breed toepasbaar, zegt Christian Vlasselaer, Managing Director van Multivac, fabrikant van verpakkingsmachines. De enige variabele is de samenstelling van het gasmengsel. Toch zijn er enkele economische overwegingen die de keuze voor MAP mee bepalen. Een MAP-verpakking is in elk geval duurder dan een klassieke verpakking met een luchtdoorlatende De kopruimte kan nog kleiner Met aangepaste technieken kan de kopruimte nog kleiner worden gemaakt. Zo bestaan er systemen waarbij over het vlees eerst een luchtdoorlatende folie wordt gespannen om te vermijden rekfolie. Het verpakken vereist ook complexere en minder flexibele machines, onder meer omdat de bakjes altijd dezelfde afmeting moeten hebben. Bovendien is een MAP-verpakking vaak groter dan de klassieke versie omdat het gasmengsel voldoende volume nodig heeft. Het vlees mag ook niet in aanraking komen met de folie. Daarom voorzien we altijd een kopruimte, zegt Christian Vlasselaer. We proberen die dan wel zo klein mogelijk te maken, onder meer om de transportkosten te beperken. dat het vlees verschuift. Een andere techniek is het gebruik van een folie bestaande uit twee luchtdoorlatende laagjes en een luchtdichte toplaag. De middelste laag bevat dan altijd zuurstof. Het gebruik van MAP-technologie laat toe om de hoeveelheid bewaringsmiddelen in het voedsel te verminderen. Editie : februari 2009 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.

4 Dossier Voedselverpakking wordt actiever en intelligenter: nieuwe technieken in de strijd tegen voedselbederf 2270 ml 02/m2.d.atm 1700 ml 02/m2.d.atm 3200 ml 02/m2.d.atm Versneden gemengde sla Bewaartemperatuur: 7 C "De EMAP technologie laat toe het niveau van zuurstof optimaal te behouden" 0 2 (%) tijd (d) Te lage O 2 fermentatie Te hoge O 2 sneller bederf 3-5% O 2 : optimaal voor de meeste groenten EMAP conditioneert lucht onder doorlatende folie Omdat groenten en fruit na de oogst fysiologisch actief blijven, kunnen ze niet luchtdicht worden verpakt zoals in een MAP-verpakking. Om ook die producten een langere houdbaarheid te gunnen, ontwikkelde de industrie de Equilibrium Modified Atmosphere Packaging (EMAP). Dat zijn veelal zakjes met een beperkte maar goed gecontroleerde permeabiliteit. Geoogste groenten en fruit moeten nog kunnen respireren (zuurstof opnemen) en transpireren (waterdamp en warmte afgeven), zoniet zouden ze snel afsterven. Maar anderzijds bevordert respiratie de metabolische activiteit die tot bederf leidt. Het product mag daarom niet teveel maar ook niet te weinig in contact komen met zuurstof. De omgeving mag niet te vochtig, maar ook niet te droog zijn. En bovendien moet de CO 2 - concentratie binnen bepaalde grenzen blijven om bruinkleuring te vermijden, een vaak voorkomend probleem bij versneden groenten. Om de houdbaarheid zoveel mogelijk te verlengen is het ontwerp van een EMAP-verpakking dan ook een evenwichtsoefening. Aangepast foliemateriaal of kleine perforaties zorgen voor een gecontroleerde luchtdoorlatendheid. Vaak wordt de lucht in de verpakking geconditioneerd met een speciaal aan het product aangepast mengsel van O 2, CO 2 en N 2. Een goed ontworpen EMAP-verpakking kan de houdbaarheid verlengen met 25 tot zelfs 300 %. Rekening houden met praktische beperkingen Er zijn ook grenzen aan het gebruik van "Smart Packaging". Veel nieuwe technieken vereisen complexere verpakkingsmachines en duurdere materialen. Daardoor dreigt de kostprijs van de verpakking op te lopen. Ook de totale hoeveelheid verpakkingsmateriaal moet beperkt blijven. En de nieuwe verpakkingen moeten bovendien de recyclage niet in het gedrang brengen, zonder noemenswaardige meerkost ten opzichte van traditionele verpakkingen. Meer weten: Over innovatie in verpakkingen: Over het OnVu-systeem: Over MAP-toepassingen: Over recycleerbaarheid van verpakkingen:

5 Voorbeeld Delhaize Getuigenis Smart Packaging als antwoord op een evoluerende markt Warenhuisketen Delhaize gebruikt al sinds de jaren negentig geavanceerde MAP-verpakkingen voor een deel van zijn verse voeding. Eerst was de vis en de charcuterie aan de beurt, nadien het vers vlees. Het systeem is vooral nuttig in winkels zonder eigen slagerij. Dat komt steeds meer voor gezien de trend naar kleinere buurtwinkels. Zelfbedieningswinkels profiteren van Smart Packaging MAP-verpakkingen zijn luchtdichte bakjes gevuld met een mengsel van O 2, CO 2 en N 2 om het voedsel langer vers te houden. Ze bewijzen vooral hun nut in onze zelfbedieningswinkels. Daar kunnen we dankzij MAP veel gemakkelijker vers vlees aanbieden, zegt Jan Claessens, Aankoper van Delhaize Beenhouwerij. Steeds meer Delhaize-winkels kiezen voor zelfbediening. Al sinds de jaren negentig ligt de verse vis in zelfbediening omdat Delhaize te weinig geschikt personeel vindt voor de visbewerking en -verkoop. Hetzelfde gebeurt sinds 2000 met het vers vlees, zowel in de supermarkten als in de kleine winkels van AD Delhaize. Bovendien neemt het belang van kleine lokale winkels opnieuw toe. Delhaize segmenteerde zijn winkelaanbod met de concepten City, Proxy en Shop & Go. De meeste van die buurtwinkels worden in franchising uitgebaat door zelfstandigen, die vaak het personeel en de infrastructuur niet hebben om een eigen slagerij uit te baten. Geen dure apparatuur, minder afval Dankzij MAP-verpakkingen kunnen Delhaize-winkels met zelfbediening de verkoop van vers vlees efficiënter organiseren. Ze besteden de bereiding en de verpakking volledig uit aan leveranciers, zodat ze zelf geen apparatuur of gediplomeerd personeel in huis moeten halen. De langere houdbaarheid zorgt voor minder afval en de klant heeft de om te onthouden Hebt u ook een interessant preventieproject? Hebt u in uw bedrijf ook een interessant project gerealiseerd rond verpakkingspreventie? Laat het ons weten via aan prevention@fostplus.be MAPverpakkingen zorgen voor een aantrekkelijk product met langere houdbaarheid. Dat leidt tot minder afval. keuze tussen verschillende soorten vers vlees en vis, zoals in de grotere winkels. Een MAP-pakje ziet er bovendien aantrekkelijk uit. Een Belg ziet graag wat hij koopt, zegt Jan Claessens. Het enige nadeel is dat de winkels minder flexibel kunnen inspelen op de vraag. Delhaize laat de houdbaarheid van voeding in MAPverpakkingen steeds controleren onder realistische omstandigheden, inclusief transportmomenten bij 20 C. Dankzij de invoering van MAP-verpakkingen kunnen Delhaize-winkels zonder eigen slager gemakkelijker vers vlees aanbieden. Editie : februari 2009 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.

6 Voorbeeld Delhaize Getuigenis Smart Packaging als antwoord op een evoluerende markt Hoe beperkt Delhaize zijn afval in de MAP-keten? Stap 1: kwaliteitsbewaking bij de leverancier Onze MAP-verpakkingen zijn uiterst betrouwbaar, zegt Jan Claessens. Dat komt omdat Delhaize heel strikte kwaliteitsnormen oplegt aan de leveranciers. Zo moet het vlees na elke bewerking extra worden gekoeld. En minstens twee tot drie keer per dag worden de klaargemaakte pakjes gecontroleerd op lekken. Stap 2: realistische houdbaarheidstests Hoe langer de houdbaarheid, des te groter de kans op tijdige verkoop. Zo wordt nodeloos afval vermeden. Delhaize laat de houdbaarheid van voeding in MAP-verpakkingen steeds controleren onder realistische omstandigheden, inclusief transportmomenten bij 20 C. Stap 3: verpakkingsinnovaties Delhaize zoekt actief verder naar technieken om de MAP-verpakkingen nog kleiner en efficiënter te maken. Momenteel wordt een verpakkingstechniek onderzocht met een halfdoorlatende topfolie die op elk moment het contact tussen het gasmengsel en het vlees verzekert. Bovendien onderzoekt Delhaize de toepassing van MAP-bakjes uit hernieuwbare grondstof. Jan Claessens, Hoofd Aankoopdienst van Delhaize Beenhouwerij Dankzij MAP kunnen we vers vlees in zelfbediening aanbieden met een minimale niet-verkoop. Dat betekent dus minder verpakkingsafval. Ook u kunt de verpakking van uw producten nog verbeteren Een doordachte keuze van de verpakking kan zowel de kwaliteit als de kostprijs van uw aanbod verbeteren. Enkele tips van Delhaize Kies de verpakking in functie van de organisatie van uw logistiek en verkoop. Zorg voor een goede kwaliteitscontrole in de hele logistieke keten. Hou rekening met de beschikbaarheid en de motivatie van uw personeel. Delhaize en het milieu Delhaize zoekt voortdurend naar milieuvriendelijke alternatieven voor al zijn activiteiten. Een greep uit de realisaties : Als eerste in België voerde Delhaize al in 1994 herbruikbare tassen in. Het gebruik ervan wordt aangemoedigd door klanten extra bonuspunten toe te kennen als zij kiezen voor milieuvriendelijke initiatieven. De elektriciteitsvoorziening van Delhaize draait volledig op AlpEnergie. Deze elektriciteit is opgewekt uit waterkracht uit de Franse Alpen, zonder uitstoot van broeikasgassen of schadelijke stoffen. Sinds 2008 verkoopt Delhaize een nieuw assortiment van milieuvriendelijke producten. De meeste daarvan dragen het Europese Ecolabel. Delhaize investeert in een programma om het energieverbruik in de winkels tegen 2020 met 35% te verminderen. Bovendien bouwt het aan een nieuwe, milieuvriendelijke opslagplaats met 8000 m² zonnepanelen op het dak. De vrachtwagenchauffeurs van Delhaize hebben een opleiding eco-proactive driving gevolgd om de milieulast te beperken.

7 Voorbeeld Inex Getuigenis Een Bag-in-Box voor melk: handig, zuinig en milieuvriendelijk Producenten van wijn hebben al lang de voordelen ontdekt van Bag-in-Box-verpakkingen met een tapkraantje (BIB). De Belgische zuivelgroep Inex gebruikt aangepaste BIB-verpakkingen voor fruitsappen en melk, zowel voor grootgebruikers als voor de thuisconsument. De verpakkingen vergemakkelijken de dosering en ze houden de drank na opening langer vers. Aseptische verpakking, afgesloten met een tapkraantje De eerste Bag-in-Box-verpakkingen (BIB) voor melk werden ontwikkeld voor horeca en grootkeukens. Aan die klanten levert Inex al jaren melk in BIB-verpakkingen van 5, 10, 20 of zelfs liter. De melk wordt bij Inex aseptisch verpakt in een plastic zak, afgesloten met een tapkraantje. Dat kraantje is handig omdat het een perfecte dosering toelaat, maar ook omdat er langs die kraan geen lucht kan binnendringen waardoor de melk na opening van de verpakking langer vers blijft. Een positieve milieubalans In 2005 lanceerde Inex de zogenaamde Milktap, dat zijn BIB-verpakkingen van 3 en 5 liter voor de kleine consument. Ook de thuisgebruiker doet er zijn voordeel mee. Werner Pycke, Aankoopdirecteur van Inex, verklaart: UHT-melk in traditionele verpakkingen is na opening nog 3 à 4 dagen goed. In onze Milktap is de melk na opening nog minstens drie weken goed, omdat het product niet in aanraking komt met zuurstof. Bovendien is het aantrekkelijk; kinderen vinden het leuk, zeker omdat we de doos zo bedrukt hebben dat het lijkt of je direct van een koe aftapt. De Milktap is ook goed voor het milieu. Een langere houdbaarheid na opening van de verpakking leidt tot minder verspilling van melk. Door de rechthoekige vorm zijn de dozen ook efficiënt op pallets te stapelen. Dat om te onthouden Dankzij een aangepast ontwerp van de tapkraan kunnen producten zoals UHT-melk aseptisch worden verpakt in een Bag-in-Box. Melk in een Bag-in-Box blijft minstens drie weken na opening vers omdat het product niet in aanraking komt met zuurstof. alles beperkt de kost en de milieulast van het transport. Bovendien ligt de CO 2 -last van de productie van BIBverpakkingen laag omdat 80 % van de verpakking bestaat uit gerecycleerd karton en is recycleerbaar. 80% van de verpakking bestaat uit gerecycleerd en recycleerbaar karton. Editie : februari 2009 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.

8 Voorbeeld Inex Getuigenis Een Bag-in-Box voor melk: handig, zuinig en milieuvriendelijk Hoe houdt de Milktap melk langer vers? Stap 1: een plastic zak die de melk beschermt De melk wordt verpakt in een LDPEzak (Low Density Polyethylene) van 3 of 5 liter met een zuurstofbarrière uit EVOH (Ethylene Vinyl Alcohol), geschikt voor het aseptisch verpakken van UHT-melk. Daardoor kan de melk ongeopend bij kamertemperatuur worden bewaard. Stap 2: een kraantje dat luchtdicht afsluit Dankzij een zorgvuldig ontwerp van het kraantje kan de Bag-in-Box in een aangepaste verpakkingslijn aseptisch worden afgevuld. Ook na opening verhindert het membraan in het kraantje dat er zuurstof binnendringt. Stap 3: een praktisch en leuk omhulsel van licht karton De zak wordt verpakt in een compact en gemakkelijk te stapelen omhulsel van licht karton. Een leuke opdruk in de vorm van een melkkoe maakt de Milktap aantrekkelijk. Ook uw bedrijf kan voordeel halen uit efficiëntere verpakkingen Efficiënte verpakkingen zijn kostenbesparend voor de producent, voordelig voor de consument en goed voor het milieu. Ook uw bedrijf kan er voordeel uit halen. Enkele tips van Inex Onderzoek of bestaande verpakkingsmethodes voor een bepaald klantensegment ook bruikbaar zijn voor andere segmenten. Evalueer het gebruiksgemak van een verpakking zowel vanuit het standpunt van de consument als vanuit de productie en de distributie. Inex en het milieu Zuivelgroep Inex uit Bavegem verwerkt jaarlijks zo n 300 miljoen liter melk. Inex combineert een voortdurende productoptimalisatie en kwaliteitsbewaking met een filosofie van duurzaam ondernemen. Realisaties: Inex trad in 2004 toe tot het Benchmarkingconvenant van de Vlaamse overheid en engageert zich daarmee tot een verregaande optimalisatie van zijn energieverbruik. In 2008 werd een ambitieus energieplan voorgelegd en goedgekeurd door het Verificatiebureau Benchmarking. De afgelopen jaren investeerde Inex aanzienlijk in de optimalisatie van haar waterhuishouding, voornamelijk om het totale waterverbruik te verminderen. Inex investeert momenteel in een persinstallatie voor plasticfolies zodat het verpakkingsmateriaal van de leveranciers niet meer op de afvalberg komt, maar kan worden verwerkt door recyclagebedrijven.

9 Veelzijdige verpakkingen Minder voedsel verspillen Verpakking die het bewaren van voeding vergemakkelijkt Verpakkingen houden voedingswaren vers en vermijden op die manier verspilling. Aan de bron en in de distributie zijn de verliezen al zeer klein, maar de Belgische huishoudens gooien nog altijd ongeveer 10 % van de aangekochte voeding weg. Om dat percentage naar beneden te krijgen worden er nieuwe verpakkingen ontwikkeld die de voeding op een actieve en intelligente manier beschermen. Ze verhogen de houdbaarheid, informeren over de reële versheid en laten toe om het product in meerdere keren te verbruiken. Naar een efficiënter beheer van de koelkast Tussen productie en distributie blijft het verlies van voedingswaren beperkt tot enkele procenten. De verpakkingen vervullen er hun beschermende functie tegen voedselbederf vrij goed. Verderop in de keten gooit elk Belgisch huisgezin echter gemiddeld 10 % van het aangekochte voedsel weg. Het gaat daarbij vaak om etensresten, maar ook om producten die bedorven raakten nog voor ze konden worden verbruikt. Om consumenten te helpen om hun koelkast beter te beheren worden er nu nieuwe types verpakkingen ontwikkeld. Die zijn ook belangrijk voor het milieu, want de milieulast van de weggegooide voeding is vaak groter dan die van de verpakking zelf. De levensduur van voedingswaren verlengen Er bestaan vandaag verschillende technologieën die helpen om de levensduur van voedingswaren te verlengen. Actieve verpakkingen (zie ook fiche Dossier) controleren en regelen de vochtigheid en de concentraties aan zuurstof (O 2 ), koolstofdioxide (CO 2 ) en stikstof (N 2 ). Zo blijft de voeding langer vers. Intelligente verpakkingen geven een indicatie van de reële versheid van voedingswaren op elk moment in de logistieke keten. Dat is nuttig, want een verpakking kan beschadigd geraken of onbewust aan hogere temperaturen zijn blootgesteld, bijvoorbeeld bij een tijdelijke onderbreking van de koudeketen. De kwaliteit gaat dan sneller achteruit dan voorzien. Intelligente labels kunnen ertoe bijdragen dat die producten toch tijdig worden geconsumeerd. Om te onthouden Hoe ontstaat voedselbederf? Verschillende mechanismen leiden tot voedselbederf: Microbieel bederf, soms in combinatie met de groei van ziektekiemen Chemische en enzymatische activiteit die leidt tot vitamineverlies en veranderingen in kleur, smaak, geur en textuur Oxidatie en verzuring Migratie van gassen en vocht waardoor textuur en smaak veranderen Een goede verpakking beschermt de voeding tegen al deze mechanismen. Verpakkingen beperken het voedselafval omdat ze de levensduur van producten verlengen. Duidelijke informatie op de verpakking helpt consumenten om voedingswaren beter te beheren. Actieve verpakkingen maken bewaarmiddelen minder nodig en zijn goed voor de voedselveiligheid. Editie : februari 2009 V.U. : J. Goossens Fost Plus vzw Martinus V-straat 40 BE-1200 Brussel Gedrukt op gerecycleerd papier Niet op de openbare weg gooien.

10 Minder voedsel verspillen Veelzijdige verpakkingen Actieve verpakkingen verlengen de houdbaarheid zonder toevoeging van bewaarmiddelen en vergemakkelijken de distributie van verse producten. Informeren over de reële versheid Om verspilling te vermijden is het uiteraard belangrijk dat de verpakking de optimale bewaartemperatuur vermeldt. Intelligente labels gaan nog een stap verder. Ze houden rekening met elke onverwachte gebeurtenis, zoals incidenten tijdens het transport en de distributie of de mogelijk nonchalante behandeling thuis. Daardoor is de informatie over de houdbaarheid steeds actueel. Consumenten worden gesensibiliseerd en gestimuleerd om het voedsel altijd koel te bewaren en tijdig te consumeren. Goed voor de gezondheid en het milieu Actieve verpakkingen beperken niet alleen de verspilling, ze zijn ook goed voor de gezondheid. Het verpakte product blijft langer vers. De verpakkingen vormen dus een uitstekend alternatief voor bewaarmiddelen die zich in het voedsel kunnen bevinden. De verlengde levensduur van de voeding heeft nog andere voordelen: Behandelingen zoals steriliseren en koelen worden minder noodzakelijk Luchttransport kan worden vervangen door tragere, meer milieuvriendelijke transportmethodes Meervoudige verpakkingen en portionering Steeds meer verpakkingen kunnen na opening opnieuw worden gesloten of verzegeld om het product beter te beschermen. Bovendien is er in Europa een trend om verpakkingen van verschillende volumes voor te stelen zodat elk gezin zijn boodschappen en consumptie kan aanpassen aan zijn eigen behoeften. Intelligente labels stimuleren consumenten om de inhoud van hun koelkast optimaal te beheren. Meer weten Over innovatie in verpakkingen: Over voedsel verspilling: