Vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 5 juli structuurvisie maasgouw 2030

Transcriptie

1 Vastgesteld door de gemeenteraad d.d. 5 juli structuurvisie maasgouw 2030

2 Vastgesteld 2 deel 2. uitwerking beleid per gebied

3 3 structuurvisie maasgouw 2030

4 37 structuurvisie maasgouw 2030

5 Vastgesteld 38 deel 2. uitwerking beleid per gebied

6 3. LAND VAN THORN In dit hoofdstuk wordt ingegaan op de visie voor het deelgebied Land van Thorn. Tot dit deelgebied behoren de kernen Thorn en Wessem en hun buitengebied. Het deelgebied wordt grofweg begrensd door de N273, de grens met België en de Maas Streefbeeld Op nevenstaande afbeelding is de beoogde structurele opbouw van het Land van Thorn weergegeven. Deze opbouw is gebaseerd op de volgende doelen Duurzame structuur 1. Blauwe visie: Behoud van de waterbergende functie van de Grote Hegge, Koeweide en de Prins Mauritshaven. De haven maakt bij hoogwater deel uit van een meestromende nevengeul. Deze functie vindt binnen de huidige begrenzing van deze blauwe gebieden plaats en heeft geen onevenredige effecten op de ruimtelijke opbouw en inrichting. De renaturering en herstel van de diverse beeklopen door het landelijk gebied heeft prioriteit en leidt tot herstel van de oorspronkelijke basisstructuur van het landelijk gebied. 2. Natuur en landschapsontwikkeling: Behoud van waardevolle natuurgebieden en landschappen rond Thorn en Wessem. Versterking van de onderlinge ecologische samenhang tussen deze gebieden door onder meer de aanleg van ecologische verbindingszones. De bekenstructuur vormt, waar mogelijk, het uitgangspunt voor de aanleg van deze zones. 3. Historie: Behoud en versterken van de cultuurhistorische waarden in Thorn en Wessem, evenals van de directe landschappelijke omgeving van deze kernen. Vooral het herstel van waarden van het bijzondere landschap ten oosten van Thorn heeft grote prioriteit Economie 4. Plattelandsvernieuwing: Landbouw is een belangrijk onderdeel van de landschapsbeleving van het Land van Thorn. In dit landbouwgebied worden duurzame vormen van grondgebonden landbouw gestimuleerd. Verdere ontwikkeling van intensieve veehouderij en/of glastuinbouw wordt niet voorgestaan. Vestiging van nieuwe voor de toerist interessante vormen van landbouw is een optie en een kans (zoals het Wijngoed Thorn). De eventuele nevenactiviteiten zijn vooral gericht op toerisme en recreatie. Voor de landbouwbedrijven betekent dit dat een deel van de activiteiten zich richt op dagrecreatie (bezoekerstuinen, kunstzinnige activiteiten e.d.) en verblijfsrecreatie (bed-and-breakfast, zorgboerderij e.d.). 5. Toerisme en recreatie: Het Land van Thorn is een knooppunt van recreatieve routes over land en water. Dit knooppunt vraagt om optimalisering van de samenhang van de bestaande toeristisch interessante gebieden en om ontwikkeling van nieuwe specifieke recreatieve voorzieningen. Het Land van Thorn is het prioritaire concentratie- en ontwikkelingsgebied voor dag- en verblijfsrecreatieve voorzieningen. 6. Werken en bedrijven: Het Land van Thorn leent zich niet voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijventerreinen. Transformatie, revitalisering en/of thematisering van de bestaande bedrijventerreinen zijn de hoofdlijnen van beleid, waarbij de aard van de bedrijven zich meer en meer zal richten op het thema leisure Leefbaarheid 7. Wonen: De kernen Thorn en Wessem zijn vitale woon- en leefgemeenschappen met een sterke, eigen identiteit. Behoud en versterking van de woningvoorraad zijn kenmerkende doelen. De omvang van de woningbouw is beperkt en richt zich vooral op vernieuwing. De verandering van de leeftijdsopbouw van de bevolking wordt vooral opgevangen door transformatie van de bestaande woningvoorraad. 8. Wonen, zorg en maatschappelijke voorzieningen: Het doel is de kernen Thorn en Wessem voor de eigen bewoners als een vitale woon-, werk- en leefgemeenschap te behouden en om de (historische) kwaliteiten voor de recreant en toerist beter te benutten. Verdere optimalisering van de woonzorgzone ten zuiden van Thorn is eveneens een belangrijk speerpunt van beleid. Deze ontwikkeling wordt afgestemd op de kwetsbare landschappelijke inrichting van de ruimtelijke omgeving van deze kernrand. De sportvoorzieningen worden voor het deelgebied Land van Thorn op het sportcomplex bij Thorn geconcentreerd. De locatie Wessem wordt opgeheven. 39 structuurvisie maasgouw 2030

7 9. Centrumvoorzieningen: winkels en uitgaan: De historische centra van Thorn en Wessem vormen de concentratiegebieden voor horeca en (kleinschalige) winkels. Hierbij wordt opgemerkt, dat de Maasboulevard in Wessem onderdeel vormt van het horecaconcentratiegebied. Vanuit het wervend karakter heeft nieuw vestiging van horeca langs deze boulevard de voorkeur. Aanvullende ontwikkelingen buiten deze kernen mogen deze hoogwaardige centrumfuncties niet onevenredig aantasten Bereikbaarheid en structuur kernen 10. Huidige infrastructuur: De huidige wegenstructuur vormt de kapstok voor de beoogde ontwikkelingen. Nieuwe toevoegingen zijn noodzakelijk op het moment dat de externe ontsluiting wordt gewijzigd (op termijn vervallen aansluiting Wessem op rijksweg A2) of dat er een sterk publiekaantrekkende dagrecreatieve voorziening in Meersveld/Groeskamp wordt ontwikkeld. 11. Transferium: Het gebruik van de bestaande parkeerterreinen in de kernrand van Thorn wordt bevorderd, waarbij deze voorzieningen, zo mogelijk, worden uitgebouwd tot een (natuur)transferium. 12. Opbouw openbare ruimten: Het streven is voorts gericht op het versterken van de ruimtelijke structuur van de openbare ruimte (wegen- en groenstructuur). Voor de kern Thorn dient vooral de relatie tot de plas de Grote Hegge en de recreatieve ontwikkelingen rond Groeskamp/Meersveld in de structuur van de kern te worden ingepast. Voor Wessem geldt dit voor de Maasboulevard en de Prins Mauritshaven/Koeweide. Deze doelen worden in de navolgende paragrafen nader uitgewerkt. Er wordt gestreefd naar een consistente, samenhangende ontwikkeling van het Land van Thorn. Een directe verbinding met de Dragasaplas en de Spaanjerdplas op Belgisch grondgebied verhoogt de vaarmogelijkheden, maar is vanuit het beheer van de Maas (peilverschillen) en het gevaar van het wegslaan van de dammen tussen deze plassen helaas niet realiseerbaar. De Grote Hegge heeft door flinke diepte (circa 16 meter) beperkte ecologische waarden. Deze concentreren zich namelijk alleen in de ondiepe oeverzones. Gestreefd wordt om door aanlanding (stort van vrijkomende schone gronden) de landtong tussen De Grote Hegge en de Dragasaplas te verbreden. Deze verbreding versterkt naast de natuur- en belevingswaarden ook de afmeermogelijkheden voor plezierboten in een natuurlijke omgeving. Voor de overige randen wordt naar een terughoudende presentatie van de aanliggende komgebieden van Thorn, Wessem en het verblijfsrecreatiegebied Groeskamp gestreefd. Zowel de kernen als Groeskamp dienen zich met ranke en slanke landmarks, zoals de kerktoren van Thorn naar de plas te presenteren Natuur: beheer 3.2. Duurzaam landschap Water: Grote Hegge De Grote Hegge vormt één van de belangrijkste plassen binnen de Wereld van de Maasplassen. De ontsluiting per boot vindt slechts via één doorgang aan de oostkant plaats. De plassen en de duurzame natuurgebieden in en rond het Land van Thorn (bron regiovisie Maasplassen). Vastgesteld 40 deel 2. uitwerking beleid per gebied

8 Ten noordoosten en ten zuidwesten van Thorn liggen relatief omvangrijke natuurgebieden. Deze natuurgebieden zijn momenteel ruimtelijk en ecologisch min of meer geïsoleerd. Het beleid richt zich, samen met de natuurbeherende organisaties, op het behoud van deze waarden en het opheffen van het isolement. Waar mogelijk en verantwoord worden deze voor de recreant beleefbaar gemaakt. De ecologische en landschappelijke samenhang wordt versterkt door: verbinding van de natuurgebieden door aanleg van een natuurzone langs de oostkant van Thorn. Deze natuurzone respecteert tevens de vroegere Maasarm, die hier nog duidelijk in het landschapsbeeld aanwezig is; behoud en versterking van de ecologische waarden van de Thornerbeek langs de zuidoostrand van de kern Thorn en het vervolg traject naar en door de kern Wessem. Deze beekloop kan, indien noodzakelijk, daarbij worden aangepast aan de beoogde ontwikkelingen in de directe omgeving. De huidige ruimte tussen Groeskamp en het Meersveld is immers beperkt van omvang; behoud en versterking van de ecologische waarden van de Itterbeek aan de noordkant van de kern Thorn. Deze maatregelen worden bij de Itterbeek bij voorkeur aangevuld met hoogopgaande beplanting. Deze beplanting schermt namelijk het Land van Thorn visueel-ruimtelijk af van het bedrijventerrein Ittervoort; het beperken van de barrièrewerking van de rijksweg A2 door de aanleg van een faunapassage in ieder geval ter hoogte van de Panheelderbeek; het tegengaan van storende invloeden aan de randen van de natuurgebieden en vanuit individuele bedrijven in het gebied zelf. Daarnaast wordt gekeken naar mogelijke combinaties met bijzondere elementen zoals een uitzichttoren of zitplekken Landbouw Landbouw blijft in het Land van Thorn mogelijk en is ook bepalend voor de landschappelijke beleving. Vooral het gebied ten noorden en ten noordwesten van Thorn alsmede het Meersveld is aangemerkt als duurzaam landbouwgebied. In dit deelgebied wordt ten aanzien van de landbouw een consoliderend beleid voorgestaan met weidebouw en in omvang beperkte akkerbouw. Beperkte ontwikkelingen in de sfeer van duurzame, toeristisch-recreatief interessante vormen van landbouw, zoals het Wijngoed Thorn, lavendelkwekerijen, kruidentuinen etc. worden door de gemeente gestimuleerd. Het recreatief medegebruik wordt bevorderd door de aanleg van natuurpaden, met deels een educatieve functie, door deze gebieden. In dit streefbeeld past geen verdere ontwikkeling van glastuinbouw. Aan de noordwestkant van Thorn bevinden zich deels in de dorpsmantel warenhuizen van een middelgroot glastuinbouwbedrijf. De landschappelijke inpassing is niet fraai, maar dit kan door relatief eenvoudige beplantingsschermen worden ondervangen. 41 structuurvisie maasgouw 2030

9 Vastgesteld 42 deel 2. uitwerking beleid per gebied

10 Hiermee wordt dit bedrijf structureel in het duurzame landschapsbeeld ingepast. Echter, uitbreiding van het glasareaal voor dit bedrijf of vestiging van een nieuw bedrijf wordt niet voorgestaan. Hiervoor wordt verwezen naar één van de regionale concentratiegebieden voor glastuinbouw. Teneinde de economische vitaliteit van het landelijk gebied zoveel mogelijk te behouden, worden nevenfuncties bij (voormalige) agrarische bedrijven voorgestaan. Deze nevenfuncties vinden, mede gelet op de huidige occupatie van het landschap, vooral in de dorpsmantels plaats. De aard van de nevenfuncties zal daarbij worden afgeleid van de toeristisch-recreatieve doelen voor het Land van Thorn (zie hoofdstuk 6 Plattelandsvernieuwing in deel I) Dorpsmantel Thorn Thorn heeft geen duidelijke, interne groenstructuur. De compacte historische kern kent wel veel en specifiek groen, maar dit betreft voornamelijk particuliere binnentuinen en in de kernranden. In de recente uitbreidingen heeft de interne groenstructuur vooral vorm gekregen door de aanleg van enkele groenstroken. Van een duidelijke samenhang tussen deze groenstroken en de kernranden van deze uitbreiding is geen sprake. Deze situatie is, mede gelet op de beperkte omvang van de kern Thorn en de hoogwaardige dorpsmantel, acceptabel. Tevens onderstreept dit het streven om de dorpsmantels tot hoogwaardige groene randen te ontwikkelen. De dorpsmantels aan de zuid- en zuidoostkant van Thorn hebben specifieke, hoogwaardige landschappelijke kwaliteiten. Deze gehele mantel maakt deel uit van het beschermd stads- en dorpsgezicht. De hoofdlijnen van beleid zijn: 1. Geen verdere verdichting en/of wezenlijke uitbreiding van de omvang van bebouwing in deze kernranden. 2. Verhoging van de landschappelijke en ecologische waarden vooral rond de buitenplaats Kasteelhoeve de Grote Hegge, evenals aansluitend op de parkeervoorzieningen bij het strandpark. 3. Versterken van de ruimtelijke relatie met de plas De Grote Hegge, evenals van de omgevingskwaliteit van het strandbad. 4. Realisering van een bastion (landmark) aan de zuidkant van de Waterstraat met als doel de samenhang van de kern Thorn met de aangrenzende Maasplas te versterken. Een in omvang beperkte en beeldbepalende horecagelegenheid annex bezoekerscentrum bij de zuidelijke punt van de Waterstraat wordt nagestreefd. 5. Bescherming van het landschap ter weerszijden van de Thornerbeek (onderdeel van beschermd stadsgezicht). 6. Verfraaiing van de noordwestrand door het creëren van een eigen landschappelijke ruimte voor Thorn en de beperking van de visueelruimtelijke invloed van het bedrijventerrein Ittervoort. De omgeving rond de Loretokapel in dit gebied dient juist open te blijven. Deze kapel dankt namelijk haar cultuurhistorische waarde grotendeels door de ligging in het open landschap. 7. Versterking van de landschappelijke eenheid van de noordoostzijde: de voormalige Maasmeander. In de verspreide bebouwing in de dorpsmantels zijn kleinschalige dag- en/of verblijfsrecreatieve voorzieningen denkbaar. Dit is in principe alleen mogelijk door hergebruik van bestaande gebouwen. Hierbij kan bijvoorbeeld worden gedacht aan de vestiging van bed-andbreakfast (zie hoofdstuk plattelandsvernieuwing in deel I). In de zuidoostrand van Thorn zijn, behoudens de ontwikkeling van een theehuis, ook aanvullende toeristische voorzieningen denkbaar, waaronder de aanleg van een passantenhaven, een eventuele nieuwe, vervangende zeilhaven en de bouw van een hotel. Deze kansen zijn in paragraaf 3.4. beschreven Specifiek probleemveld: Camping Vijverbroek In de duurzame structuur rond Thorn bevindt zich aan de westzijde de camping Vijverbroek (omvang circa 2 ha.). De landschappelijke vorm is relatief grillig en maakt een efficiënte indeling van de camping ruimtelijk complex. Uitbreiding van deze camping is niet mogelijk door: 1. de hoge landschappelijke kwaliteiten van de belendende percelen; 2. de kwetsbare ligging ten opzichte van het beschermd stadsgezicht van Thorn; 3. de beperkte verkeers- en omgevingscapaciteit van de ontsluiting. Dit laatste argument maakt eigenlijk het afsluiten van de verbindingswegen tussen de kernen Thorn en Kinrooi voor het autoverkeer noodzakelijk. Er bestaan ter plaatse diverse mogelijkheden om het product verblijfsaccommodatie te optimaliseren. Vanuit deze constatering bestaan voor het toekomstperspectief voor Vijverbroek de volgende opties: 43 structuurvisie maasgouw 2030

11 Optie 1. Hoogwaardige toeristische camping Primair wordt gedacht aan een toeristische camping, waar naast tenten ook toercaravans en campers kunnen worden geplaatst en tevens aanvullende voorzieningen worden aangeboden. Juist een camping voor de doelgroep toeristisch kamperen in de rand van het stadje waarborgt frequent bezoek aan de in het centrum aanwezige (horeca)-voorzieningen en is deels mede gericht op de routegebonden (verblijfs)recreatie. Hierbij wordt gemikt op de toerende automobilist met tent en vooral caravans. Een dergelijke hoogwaardige voorziening op een hoogwaardige locatie heeft, in de huidige en toekomstige markt, voldoende potenties. Het opwaarderen tot een hoogwaardige camping vult een leemte in het aanbod. Camping Vijverbroek ligt strategisch ten opzichte van de kern Thorn, ligt in een hoogwaardige, landschappelijke omgeving en heeft voor de doelgroep de beoogde maat en schaal. De eventuele herschikking en het vergroten van de omvang van de staanplaatsen vergen relatief bescheiden investeringen in vooral de groene layout van het terrein. In principe zijn geen aanvullende voorzieningen noodzakelijk. Het nabijgelegen Thorn voorziet in deze voorzieningen. De doelgroep kiest voor rust en natuur. In het zomerseizoen worden de kampeermiddelen landschappelijk afgeschermd van de omgeving. In het winterseizoen zijn geen kampeermiddelen aanwezig. Dit betekent, dat in die periode het dan open landschapsbeeld niet wordt verstoord. Optie 2: toevoegen gebouwde overnachtingsgelegenheid Eventueel kan een in omvang beperkte gebouwde overnachtinggelegenheid aan het product van de toeristische camping worden toegevoegd. Deze accommodatie richt zich op bed-and-breakfast en/of op een specifieke doelgroep (bijvoorbeeld gehandicapten, jongeren, zorgbehoevende ouderen e.d.). De mogelijkheid bestaat om het achterliggend veld te benutten voor buitenactiviteiten en kamperen. Optie 4: integrale opwaardering van camping met chalets Niet uit het oog moet worden verloren dat een transformatie van Vijverbroek mogelijkheden biedt om middelen te genereren welke bij investering leiden tot een zodanige landschappelijke inpassing, waarmede een essentiële bijdrage wordt geleverd aan de opwaardering van de landschappelijke omgeving. Dit met het gevolg dat Vijverbroek uiteindelijk een hoogwaardig onderdeel vormt van de dorpsmantel van Thorn. In die zin zou in positieve zin gekeken kunnen worden naar de transformatie van de huidige vervallen camping Vijverbroek tot een verblijfspark met chalets. Dit laat onverlet dat aan een dergelijke transformatie de randvoorwaarden moeten worden gekoppeld om het bovengenoemde resultaat te bereiken. Uit het vorenstaande blijkt dat de gekozen hoofdlijn van beleid inzake kamperen in principe gehandhaafd blijft. Mits dit leidt tot een hoogwaardige landschappelijke inpassing welke in positieve zin een bijdrage levert aan de dorpsmantel van Thorn, zou de transformatie van camping Vijverbroek tot een verblijfspark met chalets evenwel onder voorwaarden kunnen worden gerealiseerd Groenstructuur Wessem Op navolgende afbeelding is de hoofdgroenstructuur van de kern Wessem weergegeven. De kern wordt in principe door harde barrières omsloten, waaronder de Paardenbeemd, de rijksweg A2, de rivier de Maas en de plassen. Dit betekent dat de aandacht voor Wessem vooral uitgaat naar versterking van de interne groenstructuur. De verplaatsing van de sportvelden biedt kansen om de vrijkomende grond in te richten als een hoogwaardig parkgebied. Hiermee wordt als het ware de vroegere vervlechting van de kern met de duurzame structuur weer hersteld. Optie 3: transformatie naar landgoed wonen Bij een toekomstige beëindiging van de camping wordt een transformatie naar een landgoed mogelijk geacht. Een dergelijke invulling past optimaal in het landschap rond de kern Thorn. Vastgesteld 44 deel 2. uitwerking beleid per gebied

12 Deze dienen mede als kostendrager voor de beoogde herinrichting. Het park wordt, samen met de Maasboulevard, een hoogwaardige ontmoetingsen speelplek. 4. De Paardenbeemd vormt een harde barrière tussen de kern Wessem en het landelijk gebied. Deze barrièrewerking wordt in deze visie beperkt door: verdichting van het landschap aansluitend op de Paardenbeemd en het vergroten van de samenhang met het Meggelveld en de Wagenaak; vergroten van ruimtelijke betekenis en identiteit van de Thornerbeek als onderdeel van de duurzame structuur van het Land van Thorn en de kern Wessem; aanbrengen van een eenduidige laanbeplanting, waardoor de Paardenbeemd tot een groen lint wordt tussen Thorn en de tunnel onder de rijksweg A2. Groenstructuur kern Wessem Met betrekking tot de groenstructuur wordt het volgende opgemerkt: 1. Door en langs de dorpskern stromen twee beken. Deze worden in het structuurbeeld voor de kern Wessem gekoesterd. Deze beken verweven de structuur van de kern met de duurzame structuur van het omliggend landelijk gebied. Waar mogelijk en noodzakelijk worden de natuurwaarden en de landschappelijke eenheid van deze beeklopen hersteld. 2. De beken en de groene randen van deze zone borgen tevens een betere landschappelijke inpassing van de Prins Mauritshaven ten opzichte van de diverse woonbuurten. Vergroening van de buitenranden van deze haven is noodzakelijk om de kwaliteit van de haven, de verblijfsfunctie van het park en de woonfunctie op een hoger niveau te brengen. 3. De sportvelden komen voor transformatie beschikbaar. Gelet op de beperkte woningbouwcontigenten is slechts incidentele woningbouw in de randen van dit park noodzakelijk. wensbeeld Maasboulevard tussen twee hoogwaardige gebieden 45 structuurvisie maasgouw 2030

13 5. de Maasboulevard te Wessem heeft nu al een hoogwaardige inrichting. De sfeertekening zal ruimtelijk en functioneel waar mogelijk worden versterkt. Belangrijk hierbij is dat er een relatie wordt gelegd met de Prins Mauritshaven enerzijds en de kop van de kanaalzone anderzijds. Op deze wijze vormt de gehele Maasboulevard een belangrijke schakel in de regionale recreatieve hoofdstructuur. Het legt een duidelijk verband tussen het Land van Thorn en Bosrijk Historie Historie vormt de kernkwaliteit en het onderscheidend thema waarmee het Land van Thorn zich op de toeristisch-recreatieve markt profileert Historische structuur Thorn De kern Thorn heeft zich ontwikkeld rond een in de 10 e eeuw gesticht klooster. In de 13 e eeuw werd dit omgevormd tot een wereldlijke stift voor adellijke jonkvrouwen, waar de abdis en tevens rijksvorstin met een eigen rechtspraak en muntslag aan het hoofd stond. Thorn bestaat uit twee delen, van elkaar gescheiden door de verbindingsweg Ittervoort-Wessem (Casino-Wal). Het zuidelijk deel is de historische kern: een beschermd stads- en dorpsgezicht. Thorn wordt ook wel het witte stadje genoemd en dankt deze naam aan de witgekalkte huizen. De karakteristiek van het beschermde stads- en dorpsgezicht is, zowel wat betreft het stratenpatroon en de verkaveling (strokenverkaveling achter de bebouwing) als de hoofdvormen en de gevelafwerking (wit geverfd) van de bebouwing, vrijwel identiek aan de situatie in het begin van de 19 e eeuw. De bebouwing bestaat veelal uit 17 e en 18 e eeuwse stadspanden en boerderijen, al dan niet met stedelijke allure. Het noordelijk deel van de kern Thorn is ontstaan na de Tweede Wereldoorlog (met uitzondering van enkele kleine negentiende en vroeg-twintigste eeuwse boerderijen langs de historische wegen Akker, Eind, Meers en Wilhelminalaan). Een aantal historische paden en wegen heeft als uitgangspunt gediend voor het wegennet. Binnen dit raamwerk zijn de woonuitbreidingen gerealiseerd. Het landschap rond de kern Thorn wordt gebruikt als weide en akkerland en vormt een groene schil om de bebouwing. De Baarstraat vormt een duidelijke scheiding tussen de lager gelegen weidegronden en de hoger gelegen akkers (voormalige Maasmeander). Zowel in als rond de kern ligt een groot aantal karakteristieke elementen, zoals oude hekpijlers, ommuringen, herdenkingsmonumenten, ringmuren, immuniteitspoorten, kapellen en wegkruisen. Vanuit cultuurhistorisch en archeologisch oogpunt is de Heerbaan bijzonder. Het tracé is zeer oud en is vermoedelijk gebaseerd op een Romeinse weg. Onderzoek naar deze Romeinse weg heeft nog niet plaatsgevonden, maar diverse vondsten van Romeinse scherven en munten maken het aannemelijk dat de huidige Heerbaan op of direct in de buurt ligt van de oude Romeinse weg. Tevens bevinden zich langs deze weg kapellen en wegkruisen. Historische kaart Thorn en omgeving Vastgesteld 46 deel 2. uitwerking beleid per gebied

14 Vanuit cultuurhistorisch en aardkundig oogpunt vallen twee gebieden op: De zone rond Zegershof en Haegenbroek. Het gebied rond Zegershof ligt ten noordoosten van Thorn, in een relatief intact cultuurhistorisch landschap. Deze hoeven zijn aan het eind van de 19de eeuw als hofboerderij opgericht en is sinds de oprichting nauwelijks gewijzigd. Ook nu is de Zegershof nog als een boerenbedrijf in gebruik. In de directe omgeving van Zegershof is op diverse plaatsen klei gewonnen. Die oude kleiputten zijn inmiddels nieuwe natuurgebieden geworden. Deze zone bestaat uit een combinatie van elementen: een oude steilrand van de Maas, een kleinschalige zandgroeve, een gegraven beek ten behoeve van de watermolen van Thorn en het Vijverbroek (een afgesneden en oude Maasmeander) op Belgisch grondgebied. De Itterbeek loopt aan de noordwestkant van het Land vanthorn. De beek doorsnijdt een landbouwgebied met een hoge archeologische verwachtingswaarde. Door het verwijderen van begeleidende beplanting en de inrichting van het aangrenzend agrarisch gebied laat de ruimtelijke herkenbaarheid van deze beek nu te wensen over. Dit is echter in het kader van de uitvoering van de groene en blauwe visie betrekkelijk eenvoudig te herstellen. De opgave concentreert zich op het vormgeven van de samenhang van de kern Thorn met de Thornerbeek en Vijverbroek. In de historische kerngebieden komen diverse grotere panden voor. Bij eventuele beëindiging van het huidig gebruik moet tijdig een vervangende functie worden gevonden. Het voorkomen van leegstand betekent ook het voorkomen van verval. Vervangende functies zullen veelal in de sfeer van wonen, verblijfsrecreatie en/of voorzieningen gevonden moeten worden. De gemeente heeft een studie verricht naar eventuele verdichting in de historische kern. Ook al wordt uitgegaan van het herbouwen van oorspronkelijke gebouwen, betekent verdichting het verlies van bestaande gerespecteerde waarden. Bijvoorbeeld, herbouw van het vroegere paleis betekent verlies van een gewaardeerd gezicht op de oprijzende monumentale kerk! Om deze reden kiest de structuurvisie voor behoud voor het niet verder verdichten van de historische kern. Aanpassingen zijn alleen mogelijk indien deze gericht zijn op duurzaam gebruik van specifieke panden. Maatwerk van geval tot geval. Archeologische waardenkaart gemeente Maasgouw De zone rond de Thornerbeek. Het gebied van de Thornerbeek bevindt zich ruwweg tussen de Napoleonsbaan in het noorden en de Grote Hegge in het zuiden Historische structuur Wessem De kern Wessem is ontstaan in de Frankische tijd en maakte in de Middeleeuwen deel uit van een aantal Maasstadjes. De kern ontwikkelde zich tot een handelsstadje en groeide uit tot een kleine, stedelijke nederzetting. De kern Wessem kende in de Middeleeuwen en ook daarna een (bescheiden) defensief systeem. Aan de noordzijde zorgde een aarden wal voor de verdediging (de Wallenstraat/Burg. Joostenlaan), aan de westzijde de Panheelderbeek, aan de zuidzijde de Thornerbeek en aan de oostzijde de Maas. 47 structuurvisie maasgouw 2030

15 Als gevolg van uitbreidingen en het afgraven van de wal is deze historische structuur grotendeels verdwenen. Historische kaart Wessem De historische, ruimtelijke karakteristiek van de kern Wessem wordt nu bepaald door: het historische stratenpatroon; de grotendeels gesloten gevelwanden; de karakteristieke open ruimte van de Markt; de twee beken en de Maas; de lichte stijging van het straatniveau van de Maas richting de kern in de Wulmenstraat, Slinckstraat en Kerkstraat; karakteristieke elementen, zoals de wegkruizen, met Maaskeien aangelegde bestratingselementen (bijv. het gemeentewapen), beelden en historische (tuin)muren. De kern Wessem heeft verborgen kwaliteiten. De aandacht gaat vaak sterk naar de kern Thorn uit, waarbij Wessem wordt vergeten, maar met de aanleg van de aantrekkelijke Maasboulevard is hier al actief verandering in aangebracht. Voor de komende jaren is het wenselijk om het eigen karakter van de kern Wessem duidelijker te profileren en als één van de sterke punten binnen de leisurering te promoten door: 1. versterking van de ruimtelijke positie van het historische kerngebied door beeldvorming naar de hoofdroute door de kern: de Paardenbeemd; 2. promotie van Wessem als historische kern; 3. functionele en ruimtelijke versterking van de dragende structuurlijn: de Maasboulevard; 4. waar nodig het hoogwaardig en eenduidig inrichten van de openbare ruimte in de historische kern; 5. versterken van de samenhang met de landschappelijke basisstructuur in de onmiddellijke omgeving. Dit geldt voor het parkgebied met beide beken in de zuidrand van de kern evenals voor het landschap direct ten westen van Wessem; 6. bij eventuele beëindiging van het gebruik van panden binnen de historische kern moet tijdig een vervangende functie worden gevonden. Ook hier maatwerk van geval tot geval Toerisme en recreatie In deze paragraaf worden de hoofdlijnen van beleid geschetst ten aanzien van het prioritair toeristisch-recreatief ontwikkelingsgebied Groeskamp-Meersveld. Dit gebied bestaat uit: 1. Water- en oeverrecreatie op de plas de Grote Hegge en langs de Maas. 2. Ontwikkeling van een stedelijke drager tussen Thorn en Wessem. 3. Toeristisch-recreatieve ontwikkeling dorpsmantel Thorn ( stadshaven, hotel en evenementenplein, groene boulevard met bastion, dagstrand en mogelijke zeilhaven). 4. De ontwikkeling van verblijfsaccommodatie op Groeskamp. 5. Mogelijke toeristische ontwikkeling van het gebied Meersveld. 6. Transformatie van de bedrijven aan de oostzijde van Thorn (locatie dakpannenfabriek/starlift). Op deze deelgebieden wordt in het navolgende nader ingegaan. Vastgesteld 48 deel 2. uitwerking beleid per gebied

16 Water en oeverrecreatie In paragraaf 3.2 is aangegeven dat de landschappelijke kwaliteiten van de plas De Grote Hegge worden verbeterd. Dit ondersteunt de positie van deze plas als de belangrijkste recreatieplas binnen de gemeente Maasgouw. 1. Boulevards 3. Tussen de Maasboulevard en de jachthaven Koeweide wordt een ruimtelijk en functioneel verband aangebracht door de bouw van een brug over de monding van de haven. 4. Tussen Wessem en Thorn wordt een dragende structuurlijn aangebracht. Deze lijn bestaat uit een hoogwaardig ingerichte laan en richt zich op de kerktoren van Thorn en het nieuwe bastion in de Prins Mauritshaven. De lijn vormt als het ware de kapstok waaraan bestaande en geprojecteerde recreatieve voorzieningen direct of indirect worden opgehangen (zie paragraaf 3.4.2). 2. Passanten en jachthavens De 3 onderscheidende boulevards als stedelijke drager Beide kernen dienen zich op een hoogwaardige wijze naar het water te presenteren. Dit betekent het volgende: 1. De strandrecreatie is en blijft geconcentreerd op het strandbad nabij de kern Thorn. De inrichting wordt versterkt door de aanleg van een groene boulevard langs de gehele westkant van de plas. Een levendig, attractief ingericht parkgebied met een bijzonder snijpunt ter hoogte van de Waterstraat. Dit strandpark kan zich tot een alternatief voor Leerke Ven ontwikkelen, waardoor de druk op dit kwetsbare natuurgebied wordt verminderd. 2. De Maasboulevard in de kern Wessem legt een aantrekkelijk, sterk verband tussen het Land van Thorn en de rivier de Maas. Verhoging van de attractiewaarde heeft prioriteit evenals de versterking van de samenhang met de Prins Mauritshaven en het deelgebied Bosrijk. Het doortrekken van deze wandel- en fietsboulevard naar het havengebied en het kanaal Wessem-Nederweert is één van de beoogde maatregelen. De havens rond de Grote Hegge De passanten- en jachthavens rond de Grote Hegge zijn op 5 plekken geconcentreerd, te weten: 1. Haven van Thorn. De haven bij de Grote Hegge wordt tot Haven van Thorn omgevormd. Een aantrekkelijke stadshaven met een gezellig en authentiek milieu dat zich vooral richt op passanten. Aan de zijde van Groeskamp ontstaat een haven door bebouwing omsloten, aan de zijde van Thorn wordt de mogelijkheid geboden om een hotel te vestigen aan het eind van de groene loper. 2. Haven van Groeskamp. Een jachthaven exclusief gericht op zeilen. De formule van deze haven is momenteel volledig op zeilen gericht en omvat onder meer een zeilschool. 49 structuurvisie maasgouw 2030

17 Verdere optimalisatie van deze haven voor de promotie van het toeristischrecreatief product Wereld van de Maasplassen is van groot belang. De ligging aan de toeristische lijn (zie 3.4.2) Thorn-Groeskamp-Wessem biedt hiervoor gunstige perspectieven. Het creëren van een eigen ontsluiting en daarmee in zekere zin ook van een eigen gezicht naar de wegen de Meers en de Paardenbeemd is dus zeer gewenst. 3. Prins Mauritshaven/jachthaven Koeweide. Deze haven vervult een gecombineerde functie van jacht- en passantenhaven, van verblijfsrecreatie voor drijvende recreatiewoningen en voor wonen (bestaande woonboten). Het karakter van de haven wordt deels bepaald door omliggende watergebonden bedrijven. 4. Steiger waterstraat Thorn. Deze steiger vormt de afmeerplaats voor rondvaarboten, watertaxi s e.d. met direct zicht op het historisch centrum van de kern Thorn. Een beperkte markering door een theehuis of iets dergelijks is wenselijk op het bastion. 3. Nieuwe zeilhaven? Mocht vanuit de ontwikkeling van Groeskamp ingezet worden om de bestaande zeilhaven exclusief toe te wijzen aan de eigen verblijfsgasten, dan is het noodzakelijk om een alternatieve locatie voor de zeilclub te hebben. De voorkeurslocatie voor een exclusieve zeilhaven ligt aan de zuidzijde van de groene boulevard. Deze locatie verhoogt de attractiviteit van deze boulevard en tast het kenmerkende zicht op het historische Thorn vanaf het water niet aan. Er kan in deze locatie ook een verband worden gelegd met de Spaanjerdplas op Belgisch grondgebied. Dit verband kan bestaan om aansluitend ook in deze plas een kleine zeilhaven te situeren. Ondanks dat de Grote Hegge en de Spaanjerdplas nautisch niet met elkaar verbonden kunnen worden, bestaat daarmee wel de mogelijkheid om vanuit een aantrekkelijke haven beide plassen te gebruiken. Dit betekent wel een zeker medegebruik van de tussenliggende natuurplas. Tenslotte wordt opgemerkt, dat tussen deze zeilhaven en de Vijverbroek enige relatie kan ontstaan. De overnachtingaccommodatie in dit complex is op loopafstand van de haven gelegen en leent zich perfect voor de doelgroep. 5. Maasboulevard Wessem. De steiger centraal aan deze boulevard vormt de afmeerplaats voor rondvaarboten, watertaxi s e.d. Vanaf deze steiger bestaat een direct zicht op het historisch centrum van de kern Wessem. Een beperkte markering door middel van een klein bebouwingselement met daghoreca is wenselijk (bv. lunchroom, ijssalon, koffiecorner). Het doel van deze maatregel is enerzijds de markering van dit punt en anderzijds het benutten van de aantrekkingskracht van deze steiger op het publiek. Hierdoor ontstaat draagvlak voor een dergelijke daghorecavoorziening Stedelijke / landschappelijke drager De structuurvisie acht het van belang de ruimtelijke en functionele samenhang van Thorn Groeskamp Wessem te versterken. Dit betekent dat tussen deze kernen over Groeskamp/Meersveld een stedelijke/landschappelijke dragende structuurlijn wordt ontwikkeld met een hoogwaardige omgevingskwaliteit. Deze zichtlijn wordt gedragen door de kerk in de kern Thorn en de punt van de Maasboulevard van de kern Wessem nabij de Prins Mauritshaven. Het gebruik van deze lijn richt zich in ieder geval op voetgangers en fietsers: in het eind stadium van de ontwikkeling kan deze structuurlijn eventueel ook voor een intern collectief vervoerssysteem worden benut. Vastgesteld 50 deel 2. uitwerking beleid per gebied

18 Deze stedelijke drager verbindt de bestaande toeristische doelen (= het historische centrum van de kern Thorn en de Maasboulevard/Prins Mauritshaven van de kern Wessem) rechtstreeks met elkaar. Aan deze structuurlijn worden al bestaande voorzieningen (zoals de zeilhaven) en geprojecteerde toeristischrecreatieve voorzieningen opgehangen. Hierdoor versterken niet alleen de bestaande en nieuwe voorzieningen elkaar, maar de bezoeker krijgt tevens een helder en duidelijk overzicht van het totale toeristisch-recreatieve aanbod Verdere toeristische invulling van de dorpsmantel Thorn In paragraaf zijn de hoofdlijnen van beleid voor de dorpsmantel van Thorn aangegeven. Daarbij is gewezen op een verdere profilering van de oeverlijn van de Grote Hegge voor toerisme en recreatie. In deze paragraaf wordt aangegeven hoe deze hoofdlijn van beleid verder inhoud kan krijgen. Het volgend programma is opgesteld: 1. Historisch centrum en landschap Thorn. 2. Waterstraat en bastion: rondvaartboten, watertaxi en theehuis. 3. Kasteelhoeve de Grote Hegge: historisch restaurant c.q. buitenplaats. 4. Haven van Thorn: realisering van de Haven van Thorn ten behoeve van het brengen van een bezoek aan Thorn door de varende recreant; 5. Realisering van een hotel met maximaal circa 80 à 100 kamers aan de westkant van de haven. 6. Aansluitend op het hotel wordt aan de zijde van Groeskamp de centrale voorzieningen van dit verblijfsaccommodatiecomplex geconcentreerd. 7. Aanleg van een evenementenplein ter plaatse van Starlift en de dakpannenfabriek, waaraan verschillende individuele investeerders projecten kunnen realiseren. 8. Eventueel nieuwe hoogwaardige haven met onder meer de zeilclub. Deze attractiepunten zijn rechtstreeks bereikbaar vanaf de Thornerweg/Meers en maakt geen aanvullende verkeersvoorzieningen noodzakelijk. Ten aanzien van deze ontwikkelingen kunnen de volgende opmerkingen worden geplaatst. 1. Hotel De wens bestaat om aan het toeristisch product van de gemeente Maasgouw tenminste één zelfstandig hotel toe te voegen gericht op de toeristische en regionale zakelijke markt. De voorkeur gaat uit naar de noordelijke punt van de groene boulevard nabij de toekomstige Haven van Thorn. Voor de beeldvorming van het hotel staat een historiserende bouwstijl voor ogen (bv. authentieke Veerhuis in Veere, zie foto) 51 structuurvisie maasgouw 2030

19 De omvang van het hotel omvat maximaal circa 80 à 100 kamers. De grootte wordt mede bepaald door de mate waarin voorzieningen van aangrenzende accommodaties kunnen worden benut. Bijvoorbeeld, het restaurant Kasteelhoeve de Grote Hegge, een zwembad of de faciliteiten die op Groeskamp worden aangeboden. Immers, dit medegebruik verlaagt de stichtingskosten en exploitatielasten. In het kader van de structuurvisie kan niet exact worden aangegeven welke herbestemming/transformatie voor deze locatie het meest reëel is. 2. Theehuis bastion Waterstraat Transformatie Starlift en dakpannenfabriek Het is belangrijk om op het snijpunt tussen de groene boulevard en de Waterstraat een aantrekkelijk ingericht bastion te creëren. Mensen moeten geprikkeld worden om vanuit Thorn naar dit punt te wandelen en enige tijd te verblijven. Naast een beeldentuin kan hierbij ook aan een in omvang bescheiden restaurant worden gedacht, bijvoorbeeld in de vorm van een theehuis. De omvang van dit gebouw is bescheiden, teneinde het aantrekkelijk zicht vanaf het water op Thorn niet te verstoren. 3. Starlift/dakpannenfabriek: evenementenplein De locatie en de aard van de bedrijfsgebouwen van Starlift en de voormalige dakpannenfabriek zijn zodanig dat herbestemming tot een vergelijkbare grootschalige bedrijvigheid niet meer gewenst is. Er zal rekening gehouden moeten worden met volledige afschrijving van de waarde van deze complexen. Voor herbestemming/transformatie wordt aan de volgende mogelijkheden gedacht: 1. Bedrijfsverzamelgebouw. De locatie is geschikt voor een bedrijfsverzamelgebouw. De milieucategorieën beperken zich tot 1,2 en Kleinschalige woon-werkcombinaties. 3. Atelierruimte voor kunstenaars. 4. Een zelfstandige dagrecreatieve bestemming. Deze opties zijn, behoudens optie 1 en onder voorwaarden, inpasbaar in de omgeving. Vooral de optie onder -4- biedt kansen om het draagvlak voor het toeristischrecreatief verblijf in het Land van Thorn te vergroten Er zijn tal van landelijke voorbeelden, die van een dergelijk industrieel gebouw een sterk publieksaantrekkende voorziening kunnen maken. De gemeente Maasgouw geeft dan ook een duidelijke voorkeur aan de ontwikkeling van een zogenaamd evenementenplein op deze locatie. Vastgesteld 52 deel 2. uitwerking beleid per gebied

20 Functies voor dit evenementenplein zijn bijvoorbeeld: Een autocartbaan, een indoorspeelhal of overdekte golfbaan etc. Tentoonstellings- en vergaderruimten. Een bezoekerscentrum voor de Wereld van de Maasplassen. Museale ruimten. Zalencentrum. Een overdekte markt. Uiteraard wordt het totale programma in overleg met marktpartijen en exploitanten nader bepaald. Deze functies kunnen een goede alliantie vormen met enerzijds het toeristisch-recreatief aanbod in de zone Thorn-Groeskamp- Wessem, de mogelijke functie van het gebied Meersveld en het te bouwen hotel aan de Haven van Thorn. Integratie van het hotel in dit concept is denkbaar (waarmee de locatie aan de kop van de haven vervalt) Verblijfsaccommodatie Groeskamp Het gebied Groeskamp wordt tot een duurzame verblijfsaccommodatie ontwikkeld. Deze keuze is in principe richtinggevend voor de beoogde invulling van dit tussen de kernen Thorn en Wessem gelegen gebied. Autonome ontwikkeling: Groeskamp hoogwaardig verblijfsaccommodatiecomplex Een succesvolle ontwikkeling staat of valt met een duidelijk herkenbaar vormconcept (thema). De verblijfsaccommodatie dient zich te onderscheiden van de reguliere woningbouw en van de minder succesvolle complexen als Boschmolenplas en Porta Isola. Dit vereist een duidelijk vormthema, ruime recreatiewoningen, grote kavels en een hoogwaardige inrichting van de openbare ruimte. De benodigde verbijzondering van het thema kan uitstekend binnen het huidig planologisch kader worden gevonden. De structuurvisie hanteert voor Groeskamp de volgende uitgangspunten: 1. De externe ontsluiting vindt geconcentreerd vanaf de Meers plaats. Op deze kruising wordt een markante rotonde aangelegd (zie aanduiding op vorenstaande afbeelding). 2. Het vigerend bestemmingsplan bakent het ontwikkelingsgebied duidelijk af. 3. Binnen dit kader dient een sterk vormconcept te worden ontwikkeld: een duidelijk doorgewerkt thema in gebouwen, privé ruimte en semi-openbare ruimte. 4. Een scherp, hoogwaardig vakantiegevoel biedt mogelijkheden om het product op een evenwichtige wijze te vermarkten. 53 structuurvisie maasgouw 2030

21 historische stad. De zichtrelatie met de kernen Thorn en Wessem en het achterland Meersveld vormt één van de belangrijkste bezoekmotieven voor dit gehele verblijfsrecreatiecomplex. Dit moet worden benut. 9. Vanuit de planontwikkeling van Groeskamp verdient het aanbeveling de centrale voorzieningen aan de Haven van Thorn te positioneren. Dit maakt het medegebruik door derden mogelijk. 10. De milieuzone van het agrarisch bedrijf dient te worden opgeheven. 11. Bij de inrichting van het terrein wordt rekening gehouden met de milieuzone (200 meter) van de aanwezige steenfabriek. Rond de steenfabriek wordt een aaneengesloten beplanting aangebracht ter visuele afscherming. Voorwaarde voor een snelle realisering van het programma is, dat het gebied ten noorden van de weg Meers een duurzame inrichting krijgt Meersveld Oproepen van een sterk, streekeigen sfeerbeeld: een Limburgs vestingstadje aan de Maas? 5. De jacht- en passantenhaven wordt in de haven aangelegd: de Haven van Thorn. 6. Het hotel wordt aan de zijde van Thorn aan deze haven gerealiseerd. 7. Aan de oostkant van de haven kan de wand een gesloten, aaneengebouwd karakter krijgen. 8. De west-, zuid- en noordkant krijgt een meer open inrichting. Aan deze zijde dient een duidelijke visuele relatie behouden te blijven tot de achterliggende Thornerbeek en aangrenzende landschapselementen en de 1 De aanleg van nieuwe waterpartijen en open vaarverbindingen met de plas leidt tot sterke vertraging van de planontwikkeling. Immers, het daarvoor noodzakelijk wettelijk kader ontbreekt. De ondergrond, mijnpuin, dient vergraven te worden en elders te worden gedeponeerd. Ook moet rekening worden gehouden met een fluctuerend waterpeil van de plas. Vastgesteld 54 deel 2. uitwerking beleid per gebied

22 Het toeristisch-recreatief motief voor een bezoek aan de Maasplassen wordt momenteel bepaald door de historische kernen langs de Maas en de Maasplassen. De recreatieve activiteiten concentreren zich daarbij hoofdzakelijk in het zomerseizoen. De gemeente streeft er naar om in de overige jaargetijden eveneens toeristen/recreanten naar het gebied te trekken. Dit kan alleen worden bereikt door de toevoeging van nieuwe attracties die in principe jaarrond zijn te exploiteren. Het Meersveld kan hierbij een belangrijke rol vervullen. De basis is het verfraaien van het landschap en het vergoten van recreatief medegebruik. In het navolgende worden de mogelijke stappen voor herbestemming van dit gebied aangegeven. Stap 1. Verfraaien landschapsbeeld en recreatief medegebruik Dit betekent voor Meersveld, dat de landschappelijke kwaliteiten en het recreatieve medegebruik op een hoger plan moeten worden gebracht door: het verhogen van de attractiviteit van het landschap; de toevoeging van eenvoudige toeristisch-recreatieve doelen, zoals boerengolf, wandelen en natuurbeleving; de aanleg van een fijnmazig netwerk van voornamelijk onverharde wandelpaden door het landelijk gebied. Deze stap houdt in dat het primaire gebruik van geheel Meersveld landbouw is en blijft. Hierbij is recreatief medegebruik mogelijk. Stap 2. Ontwikkeling recreatieve nevenfuncties historische gebouwen In deze verfraaiing van het landschap en het toelaten van recreatief medegebruik past ook het invullen van enkele fraaie historische panden aan de noordzijde van Meersveld met een toeristisch-recreatieve functie (horeca, bedand-breakfast). Onder meer Zegershof en Haegenbroek als cultuurhistorische buitenplaatsen zijn hiervoor uitermate geschikt Werken Binnen het Land van Thorn wordt geen ontwikkeling van nieuwe niet-agrarische bedrijven voorgestaan. Er vindt zelfs een insnoering van de omvang van de bedrijventerreinen plaats. Deze insnoering is het gevolg van een gedeeltelijke transformatie van de Prins Mauritshaven naar wonen en van het opheffen van de bedrijfslocaties van de dakpannenfabriek en Starlift in de oostrand van de kern Thorn. Het sterke kwaliteitsbeeld van het Land van Thorn betekent enerzijds dat ten aanzien van bedrijven een sterk consoliderend beleid wordt gevoerd. Van daaruit wordt naar een nieuw profiel, een nieuwe segmentering gestreefd. De resterende bedrijven aan de noordwestkant van de Prins Mauritshaven krijgen daardoor op termijn een meer hoogwaardig en publieksgericht karakter. Dit kan zeker plaatsvinden als hier de verkoopactiviteiten van handel in boten wordt geconcentreerd. De grotere, individuele bedrijfslocaties binnen Wessem kunnen zich gaandeweg in de sfeer van bedrijfsverzamelgebouw ontwikkelen. De profilering van dergelijke bedrijven kan, wellicht, worden afgeleid van het thema leisure Verspreide bedrijfslocaties in en rond de kern Thorn Voor de kern Thorn wordt opgemerkt, dat de aanwezige bedrijven een ongunstig productiemilieu hebben door de kwetsbare en afzijdige ligging ten opzichte van de A2 en de N273. Deze bedrijven hebben dan ook geen duurzaam karakter. Enkele van deze locaties, vooral langs de Wal en de Casino, komen voor transformatie in aanmerking. Plannen hiervoor zijn al ontwikkeld en deels in de verkoop. Door de huidige marktsituatie zijn deze echter nog niet gerealiseerd. Inpassing steenfabriek in landschapsbeeld Aan de oostkant bevinden zich twee grote bedrijfslocaties, te weten de voormalige dakpannenfabriek en Starlift. Beide complexen staan leeg. Gelet op het vorenstaande is planologisch transformatie wenselijk en noodzakelijk. De woningmarkt biedt hiervoor ook op langere termijn geen perspectief. Mede om deze reden ziet de gemeente Maasgouw specifieke kansen om deze complexen in te zetten voor een toeristisch-recreatieve functie. De steenfabriek langs de Paardenbeemd blijft gehandhaafd. Deze steenfabriek is volledig in bedrijf. Dit betekent dat dit bedrijf in de toekomstige structuur van het gebied wordt ingepast. 55 structuurvisie maasgouw 2030

23 Wel wordt optimalisering van de landschappelijke inpassing van dit bedrijfscomplex in de ruimtelijke en landschappelijke omgeving voorgestaan. Dit kan betrekkelijk eenvoudig worden verkregen door ook aan de zuid- en oostzijde van het complex beplanting aan te brengen. Hiermee krijgt de plas `de Grote Hegge eveneens de beoogde aaneengesloten, groene omlijsting Prins Mauritshaven (Wessem) Door transformatie en revitalisering hoogwaardig woon- en verblijfsrecreatie milieu De Prins Mauritshaven vormt het bedrijventerrein van de kern Wessem. De gemeente Maasgouw kiest hier voor de volgende hoofdlijnen van beleid: 1. Integratie van de Prins Mauritshaven in structuur van de kern onder meer door de bouw van een oeverbinding tussen de pier van de haven Koeweide en de Maasboulevard van Wessem. Dit verbindt de aanwezige verblijfsrecreatie rechtstreeks met de Maasboulevard. 2. Behoud van de opstapplek van de rondvaartboot al dan niet in combinatie met een drijvend restaurant op de centrale locatie aan de Maasboulevard. 3. Functionele en ruimtelijke versterking van de Maasboulevard. 4. Vanuit de blauwe visie uit de regionale structuurvisie Maasplassen wordt gesproken over een eventueel noodzakelijk beperkte verhoging van de kademuur langs de Maasboulevard in Wessem. Wordt deze verhoging daadwerkelijk gerealiseerd, dan is een evenwichtige inpassing in het beeld van de boulevard noodzakelijk. Immers het aantrekkelijk zicht op de rivier dient te allen tijde behouden te blijven; omvorming van het noordelijke deel van de jachthaven naar ligplaatsen voor varende recreatieve woningen (maximaal 250 comfortships). 5. Creëren van een beschut klimaat en een hoogwaardige omgevingskwaliteit in de haven door verdere vergroening van de buitenschil. 6. Behoud van de ligplaatsen voor woonboten aan de zuidwestzijde van de haven, waarbij rekening gehouden moet worden met een kwaliteitsslag voor deze gehele locatie. 7. Vergroten van de attractiviteit door het verwijderen van de opslag van oude binnenvaartschepen. 8. Revitalisering en thematisering van de resterende bedrijven (botenboulevard). Een botenboulevard sluit namelijk goed aan op het beoogde imago voor deze haven. De bedrijfsvestigingen zullen, gelet op de aansluitende woningbouw zich alleen in de lichte milieucategorieën (2 en 3) mogen ontwikkelen. 9. Realisering van een directe aansluiting van de Waage Naak op de Paardenbeemd/Thornerweg. Hiermee wordt vooral de verblijfsaccommodatie ruimtelijk los gekoppeld van het bedrijventerrein. Aanvullend hierop bestaat de mogelijkheid om een beperkt deel van het bedrijventerrein te transformeren naar woningbouw: 10. Transformeren van het terrein van het grondoverslagbedrijf Filcom en aangrenzende bedrijvigheid door hoogwaardig wonen met ondersteunende commerciële voorzieningen. Alleen wonen, en vooral niet-grondgebonden woonvormen, biedt voldoende financieel draagvlak voor deze gewenste transformatie. Betekenis van deze transformatie is tweeledig. De Maasboulevard van Wessem wordt op een attractieve wijze met de haven verbonden en de sterk negatieve uitstraling van het bedrijf op de omgeving van de comfortships wordt duurzaam opgeheven. 11. Ter plaatse van de onder -10- genoemde locatie kunnen maximaal 120 nietgrondgebonden woningen worden gerealiseerd. Vastgesteld 56 deel 2. uitwerking beleid per gebied

24 De specifieke locatie maakt deze kop van de Maasboulevard mede geschikt voor zorgwonen. Immers, in combinatie met het gehele complex kan een zorgpunt in de vorm van horeca en gemeenschappelijke ruimten worden aangeboden. Dit complex biedt hiervoor een uitstekende, levendige omgeving e oeververbinding tussen deze kop en de verblijfsaccommodatie op de landtong. Deze mogelijke ontwikkeling benadrukt de betekenis van de groene mantel (zie punt 5). De hoogwaardige omgevingskwaliteit dient het harde karakter van de haven zelf te compenseren. Dit is ook nodig voor de verblijfsaccommodatie (250 comfortships en camping) Overige bedrijven in de kern Wessem Dit wordt ondermeer bewerkstelligd door de omgevingskwaliteit te verbeteren, door herinrichting van de openbare ruimten en het nemen van andere sfeer verhogende maatregelen. 2. Stabiele, groene woonmilieus De gehele bebouwde kom van Thorn en Wessem kan als een woonmilieu met een hoge ruimtelijke kwaliteit worden aangemerkt. Deze groene woonmilieus zijn gewild bij de woningzoekenden. Dit betekent, dat er vrijwel geen leegstand is en er ook geen wezenlijke sociale problemen zijn. Gesproken kan worden van een stabiel, groen woonmilieu. Het beleid richt zich op het behoud van de ruimtelijke kwaliteiten. Bij eventuele ingrepen in het kader van groot onderhoud zullen die maatregelen worden genomen die deze kwaliteiten en daarmee de identiteit van deze woonbuurten behouden/versterken. De bedrijven bij de noordelijke entree van Wessem vormen, in verband met de grote uitstraling op het imago van de kern, continue aandachtsgebieden. Met andere woorden, ongewenste ontwikkelingen, waaronder leegstand, dienen te worden voorkomen. Wellicht dat deze complexen zich, bij eventuele beëindiging van het huidig gebruik, kunnen ontwikkelen tot bedrijfsverzamelgebouwen Wonen In zowel Thorn als Wessem is sprake van een stabiel, evenwichtig woonmilieu. De in deel 1 aangegeven hoofdlijnen van beleid zijn dan ook van toepassing, te weten: 1. Historisch wonen Thorn en Wessem omvatten een groot aantal cultuurhistorisch waardevolle panden en ensembles. Deze zijn gelegen in de historische kern en in de historische linten. De herkenbaarheid, vindbaarheid en uitstraling zijn goed. De structuurvisie wil de stedenbouwkundige kwaliteiten van deze historische ensembles behouden en versterken. 3. Extensivering woonbuurten Langs enkele straten in het noordelijk deel van Thorn is sprake van concentratie van geschakelde, grondgebonden woningen. Deze bouwblokken zijn eenvormig. De bebouwingsintensiteit is hoog en daarmee ook de parkeerdruk op de openbare ruimten. De bouwkundige kwaliteit van deze woningen lijkt in het algemeen op een redelijk niveau. Op termijn kan kwaliteitsverbetering noodzakelijk zijn. Nieuwbouw woningen De nieuwbouwlocaties voor woningen worden in de periode tot 2025 ontwikkeld volgens het gemeentelijk woningbouwprogramma. Binnen de kernen Thorn en Wessem kan nog beperkt worden gebouwd op enkele transformatielocaties. Een bijzonder en omvangrijk woonmilieu kan worden gerealiseerd door een gedeeltelijke transformatie van de Prins Mauritshaven (zie paragraaf 3.5.2). 57 structuurvisie maasgouw 2030

25 Kern Locatie Capaciteit Thorn Locatie Rulkens 13 Eind 13 8 Eind 13-1 Houthandel Parren 23 Bidbook 35 Schoolstraat 21 Individuele bouwplannen 2 Totaal 101 Wessem Burg. Joostenlaan / Schoolstraat 16 Individuele bouwplannen 1 Prins Mauritshaven 120 Totaal Wessem Ook moeten de zelfstandig wonende zorgbehoevenden gebruik kunnen maken van de restauratieve en andere voorzieningen in de directe omgeving. Dit maakt onder meer de gehele zuid en oostrand van de kern Thorn geschikt, evenals het gehele historische kerngebied. Voor de doelgroep geldt, dat de plek een levendig karakter moet hebben. De voorkeur van de gemeente gaat uit naar transformatielocaties in de kern. Deze keuze betekent, dat de resterende groene ruimten langs de gehele Thornerbeek niet alleen behouden blijven maar ook een meer hoogwaardige landschappelijke inrichting krijgen. Indien dit niet mogelijk is, wordt gezocht naar een locatie voor nieuwbouw van zorgwoningen in de zuid- en oostrand van de kern Thorn Maatschappelijke voorzieningen Woonzorgzone In de zuidrand van de kern Thorn bevindt zich een belangrijke zorginstelling voor ouderen. Deze instelling heeft in principe een functie voor zowel het deelgebied Land van Thorn als voor deelgebied Bosrijk. Het gemeentelijk beleid heeft zich de afgelopen jaren al ingezet op optimalisering van dit zorgcentrum. Er zijn in en aansluitend op deze locatie enkele voor de maat en schaal van de kern Thorn grootschalige gebouwen gerealiseerd. Dit vernieuwingsproces is nog niet beëindigd. In overeenstemming met het principe van een woonzorgservicezone wordt ook hier gestreefd naar de bouw van enkele zelfstandige zorgwoningen in de onmiddellijke nabijheid van de zorginstelling. De groene ruimten langs de Thornerbeek worden door de zorginstelling hiervoor geschikt geacht. Vanuit de structuurvisie treedt echter strijdigheid op met de groene visie en de bescherming van het bechermd stads- en dorpsgezicht. De bewuste beekzone maakt hiervan namelijk deel uit. Dit betekent, dat er een alternatieve locatie gevonden moet worden in de nabijheid van de bestaande zorginstelling. Voorwaarde is, dat zorg binnen een tijdsperiode van circa 5 minuten na melding geleverd moet kunnen worden. De duurzame sportvoorzieningen binnen het Land van Thorn Sportvoorzieningen Zowel bij de kern Thorn als bij de kern Wessem bevindt zich een sportcomplex. Naar aanleiding van een onderzoek naar herstructurering en/of clustering van sportvoorzieningen is besloten om deze op één locatie te concentreren: het sportcomplex Thorn. Een uitzondering geldt voor de schutterij. Deze blijft aansluitend op de bebouwde kom van de kern Wessem gehandhaafd. Het sportcomplex van de kern Wessem, omsloten door bebouwing, wordt ingericht als parkgebied, waarin incidenteel bebouwing mogelijk is. Vastgesteld 58 deel 2. uitwerking beleid per gebied

26 3.8. Centra: winkels en uitgaan Detailhandel Vanuit de leefbaarheid en de belangrijke toeristische kerngebieden is het belangrijk, dat zowel in de kern Thorn als in de kern Wessem detailhandel aanwezig is. In aansluiting op de hoofdlijnen van beleid, zoals verwoord in deel 1 worden de volgende randvoorwaarden voor verdere profilering gesteld. Winkels klein De historische centra van de kernen Thorn en Wessem lenen zich voornamelijk voor kleine winkels in een specifieke branche. De structuurvisie staat een stimulerend beleid voor, waarbij nieuwe winkels zich ook als nevenactiviteiten en/of aan-huis-gebonden beroepen/bedrijven kunnen ontwikkelen (boekenhandel, ateliers, kunstgalerij e.d., maar ook toeristisch-recreatieve detailhandel). Mede door dit kleinschalige, specifieke karakter kunnen deze zich binnen de kern Thorn verspreid door het historische centrumgebied vestigen. Voor de kern Wessem staat concentratie van deze voorzieningen rond de Markt centraal (kernwinkelgebied). Immers concentratie hier draagt bij tot een grotere herkenbaarheid van de kern Wessem naar de subregionale leisurering. Een duidelijke verbinding met de Maasboulevard is hierbij noodzakelijk. Winkels middelgroot De kern Thorn biedt slechts beperkte ruimte voor de vestiging van middelgrote winkels, zoals bijvoorbeeld supermarkten. Momenteel bevindt zich een kleine supermarkt in de rand van het historisch stadsdeel langs de Casino en een prijsvechter in het uitbreidingsgebied. Verdere toevoeging van middelgrote winkels en/of schaalvergroting van beide supermarkten is niet aan de orde Horeca Het is belangrijk, dat in de kernen Thorn en Wessem de huidige horeca niet alleen gehandhaafd blijven maar waar mogelijk ook worden versterkt door toevoeging van nieuwe kwaliteitsrestaurants en andere vergelijkbare (dag)horeca. De structuurvisie streeft naar concentratie van horeca vanuit een zo levendig mogelijk uitgaanscentrum. Concentratie heeft voordelen voor zowel de horeca als voor de detailhandel. Bezoekers blijven immers langer hangen. In de eerste plaats oogt dit aangenaam en creëert het levendigheid. Aantrekkelijk horecagebied in het historisch hart van Thorn Het streven is erop gericht om horeca een sterker concept te laten neerzetten dat beter aansluit bij de doelgroep. Hierdoor krijgt ook de consument een ruimere keuze. Door horeca te clusteren wordt ook een deel van de overlastproblematiek geclusterd. Dit betekent dat minder mensen overlast ondervinden, maar ook dat eventuele overlast beter aangepakt kan worden. In de concentratiegebieden zijn uitsluitend zachte, kleinschalige vormen van horeca toelaatbaar. Bestaande horecavestigingen buiten de concentratiegebieden blijven gehandhaafd. Nieuwe horeca wordt buiten de concentratiegebieden in principe niet toegestaan, tenzij dit een onderdeel vormt van een zelfstandig, vernieuwend en in de omgeving passend concept of langs drukbezochte routestructuren voor wandelaars en/of fietsers is gelegen. Voor beide kernen wordt gekozen voor behoud en versterking van de bestaande horecaconcentratiegebieden. Voor de kern Thorn ligt dit gebied ter hoogte van de kerk en voor de kern Wessem vormen het historisch milieu en de Maasboulevard het horecaconcentratiegebied. In overleg met de ondernemers wordt bekeken of en zo ja hoe het bestaande aanbod aan voorzieningen verspreid over de kernen kan worden geoptimaliseerd en aan de huidige eisen aangepast. Bijvoorbeeld de individuele zalencomplexen kunnen uitgroeien tot (commercieel) geëxploiteerde gemeenschapshuizen. 59 structuurvisie maasgouw 2030

27 Evenementenplein/Groeskamp Het historisch kader is het basiskapitaal van de kern Thorn. Dit betekent dat horeca binnen de sfeer van Groeskamp/Meersveld vooral aanvullend zou moeten zijn. Hierbij kan worden gedacht aan grootschalig(ere) vormen van horeca, die meer belastend zijn voor de directe woonomgeving. Het marktgebied van deze horeca dient primair te worden gevormd door nieuwe bezoekers c.q. doelgroepen voor het Land van Thorn Bereikbaarheid Wegenstructuur De N273 (Napoleonsweg) heeft de primaire functie van regionale gebiedsontsluitingsweg. Er bestaat een duidelijke relatie met de bovenregionale stroomwegen. Eventueel kan in de nabijheid van de aansluiting op de rijksweg A2 de aanleg van een park and ridevoorziening (zie rode ster) worden overwogen. De Panheelderweg en de route Ittervoorterweg-Casino-Wal-Paardenbeemd zorgen voor de ontsluiting van de kernen in het deelgebied Land van Thorn. De route van Ittervoorterweg Casino-Wal- Paardenbeemd vormt een lineaire gebiedsontsluitingsweg (snelheidsregime 30 km/uur binnen Thorn, 50 km/uur binnen Wessem en 60 km/uur in buitengebied). De huidige inrichting van de wegen Casino en Wal is zodanig dat rijsnelheden van het autoverkeer aan de omgeving worden aangepast. Aanvullende verkeersvoorzieningen zijn in de autonome situatie in principe niet noodzakelijk. De interne wegenstructuur van de kern Thorn kan alleen worden ontlast door de aanleg van een omleiding. Binnen de omgevingskwaliteiten bestaat voor een dergelijke weg slechts één optie: de Boekenderweg verzwaren en verlengen naar de Meers aan de noordoostzijde van de kern Thorn. Deze nieuwe randweg verbindt de N273 met de Meers. De totale weglengte bedraagt circa 2 km. De hoofdwegenstructuur van het Land van Thorn. Vastgesteld 60 deel 2. uitwerking beleid per gebied