Bijeenkomst Veenkoloniën - 5 november 2014

Transcriptie

1 Bijeenkomst Veenkoloniën - 5 november 2014 Aanwezig vanuit BOKD: Aanwezig vanuit Groninger Dorpen: Aanwezig vanuit NDD: Christel Vandermaelen, Luit Hummel Sjouke Bakker Tom Vellinga, René Poppen Christel Vandermaelen heet iedereen van harte welkom. Er wordt een kort voorstelrondje gedaan. Vervolgens vertellen 3 dorpen over de projecten waar ze mee bezig zijn. ECO-Oostermoer Rienus Ferwerda Ik woon in Eexterzandvoort. In 2011 waren er een aantal mensen die zich wilde bezighouden met energiebesparing/energieneutraal maken van het dorp. Er zijn toen enquêtes rondgestuurd. Het dorp heeft 52 huizen, 150 inwoners. We wilden ook duurzame energie inkopen en met het geld wat we overhielden dingen doen. Bijvoorbeeld zelf energie opwekken. Daarvoor bleek het dorp te klein. We hebben wel geregeld dat er voor elk huis een energiescan kwam. Vervolgens zijn we met een excursie van de Natuur en Milieufederatie mee geweest naar Duitsland. Daar zijn allemaal lokale energiemaatschappijen. Het bleek dat een dergelijk initiatief levensvatbaar is vanaf circa inwoners. Daarom hebben wij ons gebied vergroot, en meteen ook onze doelstelling verbreed tot de begrippen duurzaamheid en leefbaarheid. Er is een bijeenkomst geweest in Annen, voor ons gebied: de gemeenten Aa en Hunze, Borger-Odoorn en Tynaarlo. Er bleek enorm veel draagvlak te zijn, de zaal was te klein. 50 mensen gaven aan wel mee te willen helpen om de boel op te starten. Op 1 oktober 2012 zijn we officieel begonnen als coöperatie. Binnen deze coöperatie zijn verschillende werkgroepen actief. Samen doen staat centraal. Samenwerken met lokale initiatieven. We hebben geen winstoogmerk. Alle winsten gaan weer terug naar het gebied. Een werkmaatschappij is in oprichting. Deze heeft als doel het aanleggen van glasvezel in de drie gemeenten. Dat gaat om grote bedragen. 50 miljoen voor het hele gebied. Uiteindelijk moeten we daar dus ook een coöperatie voor vormen: een dochter van ECO-Oostermoer. Inwoners hebben heel veel in huis! Je hoeft echt (bijna) geen externe experts in te huren. We zijn doorlopend op zoek naar nieuwe mensen. Levering groene energie Door energie in te kopen bij een leverancier en dit lokaal te verkopen kunnen we misschien wat geld overhouden. Dit kun je dan lokaal weer inzetten. Voor deze constructie hebben we contact gehad met Trianel. Die ging al snel failliet. Ook Grunneger Power zat bij Trianel. We hebben toen de koppen bij elkaar gestoken: dit mag nooit meer gebeuren. Toen is door diverse partijen het initiatief genomen energieleverancier NLD (Noordelijk Lokaal Duurzaam) op te richten. We zijn er wel bij betrokken geweest maar niet echt actief.

2 Ontwikkeling dorps energie plan In het project Dorps Energie Plan werken we samen met verschillende partijen: de RUG, Universiteit Nijmegen, Agenda voor de Veenkoloniën en Gemeente Aa en Hunze. We kijken of in Gasselternijveenschemond de Co2 uitstoot omlaag kan. Met kennis van studenten en inzet van inwoners. Dit zijn MBO, HBO en universitaire studenten. Er zijn allerlei plannen ontwikkeld. Deze plannen vormen een blauwdruk waarmee andere dorpen ook deze manier van werken kunnen gebruiken en eigen handen en voeten eraan kunnen geven. 3 dorpen gaan volgend jaar ook zoiets opzetten. Breedband Een snelle internetverbinding is tegenwoordig belangrijker dan de aanleg van snelwegen. In Engeland is een onderzoek gedaan: huizenprijzen dalen daar omdat het internet te langzaam is. Wij hebben opgestart, en dit lijkt te gaan lukken. Hoogstwaarschijnlijk wordt eind 2014 het eerste tracé aangelegd. Voor 37 euro bieden we een totaalpakket van een internetverbinding van 100/100 Mbit/s, televisie, radio en telefoon. Senior web Dit project staat nog in de kinderschoenen. We gaan ouderen en andere computersukkels leren om met moderne technologie om te gaan. Struunpad Koekangerveld Ruud van Donkelaar Ik woon nu 6 jaar in het dorp. Tussen de verkavelingsbosjes. Deze bosjes werden extensief beheerd door de gemeente en Staatsbosbeheer. Er werd door het dorp ook geen gebruik van gemaakt. In 2009 werd een nieuw dorpshuis gebouwd. We deden het zelf. Ik heb zelf een groen adviesbureau dus ik heb samen met andere dorpsbewoners het groen rond het dorpshuis in elkaar gezet. Er kwamen meer vragen over het groen rond het dorp. Het dorpshuis was af, dus toen zijn we achter het dorpshuis verder gegaan. Er is een plan gemaakt voor een belevingspad door het groen heen. Niet om de bosjes heen, maar er doorheen. We wonnen de wedstrijd voor duurzame dorpsvisie en daarmee ook een geldbedrag. Toen zijn we naar de gemeente gestapt met het plan. Die was enthousiast. SBB gaf de tip om ook eens met Landschapsbeheer Drenthe te gaan praten. Van alle partijen kregen we groen licht! We gingen enthousiast aan de slag. Al het materiaal (graafmachines, shovel, etc.) kwam uit het dorp. We hielden werkdagen met kinderen. NLDoet was standaard in het bos. Etc, etc. Een jaar later was de opening in Het was de eerste klus van de nieuwe burgemeester. Het plan werd ingediend bij Kern met Pit, en we zijn winnaar geworden in 2012! In 2013 waren we zelfs landelijk 3 e. We hebben 3 speerpunten: biodiversiteit vergroten, vergroten van de belevingswaarde, en versterken van de betrokkenheid van het dorp. Met z n allen aan de slag en met z n allen de

3 schouders eronder. Ook mensen die wat minder klussen en wat minder met biodiversiteit hebben. Samen koffie drinken doet het altijd goed. Maar je hebt op langere termijn ook financiën nodig. Er moeten afspraken gemaakt worden. Inmiddels hebben we het pad overgeheveld naar stichting de Veldhoek. Als stichting zijn zij beter toegerust wat betreft verzekeringen, etc. Ook zijn er afspraken gemaakt met verschillende organisaties. Persoonlijke contacten zorgen ervoor dat je overal makkelijk binnenkomt en makkelijk afspraken kunt maken. Maar we leggen ze wel vast! We hebben nog steeds weinig financiën maar wel voldoende. We zijn pas 3 jaar bezig, maar moeten nu al goed nadenken over continuïteit. De gemeente wil al het beheer wel naar ons toe schuiven, maar daar moet je mee oppassen. Dan ga je je buurt enorm belasten, en hoe hou je dat de komende 20 jaar vol? Meer informatie is te vinden op Hans van Bree Vledderveen Ik ben voorzitter van plaatselijk belang Vledderveen. In 2007 zijn we gaan nadenken over een dorpsvisie. De werkgroep is in 2007 gestart. We hebben inloopavonden en klankbordgroepen gehouden. De gemeente faciliteerde wel, maar het stuk schrijven moesten we zelf doen. De conclusie is dat Vledderveen een dorp is met een agrarisch karakter, waar rust, ruimte, veiligheid en sociale samenhang kernbegrippen zijn. De gemiddelde WOZ waarde is vrij hoog. Ook is het gemiddeld inkomen vrij hoog. We hebben geen winkels meer, iedereen is gewend om naar Mussel of Stadskanaal te gaan. Uit de dorpsvisie kwamen 4 thema s. Daar zijn dus ook vier werkgroepen voor opgericht. Verkeersveiligheid Een tijdje geleden zijn nieuwe kruisingen aangelegd. We zijn gevraagd of we erover willen meedenken. Bewoners konden daar zelf vertellen wat ze er van vonden. Een grote wens was een fietspad langs de ontsluitingsweg. Een vrij liggend fietspad bleek veel te duur (miljoenen). Toen is er besloten om fietssuggestiestroken op de weg te maken. Dit geeft toch meer gevoel van veiligheid. Onderhoud openbaar groen Wij hebben te maken met bermonderhoud. 2x per jaar doen we een schoonmaakactie van de bermen. We doen nu onderzoek naar het in eigen beheer uitvoeren van het groenonderhoud, dit wordt een mix van zelfwerkzaamheid en een ingehuurde hovenier. Binnenkort hebben we een afspraak met de gemeente of we het ook écht gaan doen. Ik denk zelf dat het niet doorgaat, vanwege regelgeving, maar we kunnen het wel!

4 Activiteiten werkgroep jeugd Er worden allerlei activiteiten georganiseerd. Bijv. een speurtocht in het Vledderveense bos. Tijdens het maken van de dorpsvisie was er een enorme saamhorigheid, die proberen we vast te houden. Sociale samenhang We organiseren allerlei feesten, gaan met elkaar fietsen en houden gezellig zeskamp. Volop activiteiten in Vledderveen! Ook zijn we op het moment druk bezig met snel internet: er is nu een werkgroep opgericht die tegen allerlei problemen aanloopt. Gemeente maakt zelf allerlei plannen in de regionale woon- en leefbaarheidsplannen. Hierin wordt gezegd dat snel internet belangrijk is. De ADSL verbinding in het dorp is vaak maar 1 Mbit/s. We hebben samen met de gemeente een projectenagenda opgesteld. Een van de aandachtspunten dit jaar is glasvezel. In 2015 bestaan we 135 jaar en organiseren we een feestweek met o.a. een Vledderveen Fair Iedereen is van harte welkom! Pauze Dorpsbelangen Klijndijk Aimee Niebuir-van der Ham Wij hebben in Klijndijk dorpsommetjes: nu 2 routes gemaakt. Door bos is een interactief pad. Dit wordt met jeugd onderhouden: nestkastjes maken, nieuwe snippers op pad, etc. Daarnaast hebben we een ander pad, samen met het dorp Valthe. Hier is ook een folder

5 over, en er zijn QR-codes gemaakt. Daarnaast zijn we nu bezig met een pannakooi in het dorp. Die komt er! Netwerk Duurzame Dorpen (NDD) Tom Vellinga Wat we op deze avond doen, past precies bij Netwerk Duurzame Dorpen. Al die voorbeelden uit dorpen kunnen via NDD verspreid worden naar andere dorpen! Op 16 thema s kunnen ideeën worden gedeeld. Gisteren heeft Ban Ki Moon het IPCC rapport aangehaald. We moeten echt verduurzamen! Ook het Planbureau voor de Leefomgeving heeft benadrukt: dit speelt op lokaal niveau! In het netwerk hebben we samen gezegd: laten we dorpen elkaar laten ontmoeten, kennisdelen en inspireren. Het maakt niet uit wat ze doen, als ze maar wat doen. Elke stap telt! En elke stap is even waardevol. Herman Wijffels is groot pleitbezorger voor de duurzame beweging. Hij zei: we moeten onze verantwoordelijkheid nemen. Overheden. Iedereen. En wat kan de burger nou doen? Als mensen verantwoordelijkheid nemen voor eigen leefomgeving dan dragen ze enorm bij. Fysieke ontmoeting ook ontzettend belangrijk, misschien nog wel belangrijker. Als het blijkt dat er in meerdere dorpen hetzelfde speelt zetten we een themagroep op. Er zijn nu vier in Friesland. Energieproject Dearsum René Poppen 1981 hadden we een energiecrisis. Als je wil verduurzamen kwam je al snel bij zon en wind terecht. Zon was toen helemaal niet interessant. Dus bezig met stront en wind. Dat hebben we genoeg in Friesland. Als we dat vergisten kunnen we er methaan uit winnen. Aardgas is ook methaan, maar dan met een hogere verbrandingswaarde. Ik was toen wethouder van Raerderhim. Nu horen we bij Sudwest Fryslân. Bij vervanging van installaties, toen windmolen die we gebruiken om energie aan dorp te leveren. Restant maken we waterstof van. Daar gaan we weer andere zaken als warmtepompen mee voeden. Provincie wilde geen windmolens. Wel op industrieterreinen, maar niet in dorpen. Als we dan iets willen moeten we naar zonne-energie. Daar wisten we niet veel vanaf, maar via netwerk duurzame dorpen gekeken hoe anderen dat gedaan hebben. Daar hebben we veel van opgestoken. In Dearsum hebben we nu veel zonnecellen kunnen neerzetten die mensen in het dorp van elektriciteit voorzien. Niet via de postcoderoos, maar via de SDE+. Dat is de enige manier om leveren aan derden voor elkaar te krijgen. Ter inspiratie zijn we gaan kijken op Netwerk Duurzame Dorpen. We hebben hiervoor van 20 verschillende ideeën gebruik gemaakt, die samen vormen wat we in Dearsum toe kunnen passen.

6 We hebben aan de pilot in Dearsum nooit een uitbouw kunnen geven. Totdat het verhaal van NLD energie kwam. Wat NLD beoogd is precies wat wij 33 jaar geleden hebben geprobeerd. Als we gebruik maken van NLD blijft er niks aan de strijkstok hangen, er zijn geen aandeelhouders. De winst gaat naar de lokale coöperaties. Discussie In Boven Pekela zijn 7 mensen actief met een project om Duurzame Stroom te gaan leveren. Balinge heeft ook een interessant project wat gaat over energie. Christel Vandermaelen dankt iedereen voor de aanwezigheid.