Jaarcongres Management Kinderopvang dinsdag 22 april 2014 Samenwerking met het onderwijs: risico's voor de bedrijfsvoering

Transcriptie

1 Jaarcongres Management Kinderopvang dinsdag 22 april 2014 Samenwerking met het onderwijs: risico's voor de bedrijfsvoering Tony Weggemans AYIT Consultancy

2 Even voorstellen Tony Weggemans AYIT Consultancy Sinds 1990 actief voor kinderopvangorganisaties Activiteiten: Netwerk Professionals Kinderopvang (opgericht 2004) MIKO360: managementinformatie voor kleine en middelgrote kinderopvangorganisaties Benchmarkonderzoek en branchekengetallen Coaching en intervisie Begeleiding organisatieopstellingen

3 Inhoud Intro Voorbeelden Aspecten van samenwerking: Rechtsvormen Personeel Aansturing Budgetten BTW Huisvesting Beheer Exploitatie Kosten voor ouders Kostenverdeling Conclusies

4 Krachtenveld Onderwijs Dalende leerlingaantallen, doordecentralisatie huisvestingskosten Dagopvang & buitenschoolse opvang Fraudegevoeligheid toeslagenstelsel Kleine locaties zijn moeilijk te exploiteren Peuterspeelzaal Hogere kwaliteitseisen; bezuinigingen gemeente Integratie met dagopvang: omvorming naar peuteropvang Gemeente Decentralisatie jeugdzorg

5 Welke partners? Basisonderwijs Dagopvang Buitenschoolse opvang Peuterspeelzaal Naschoolse activiteiten (sport, cultuur) Jeugd(gezondheids-)zorg, CJG Wijkwelzijnswerk?

6 Motieven van samenwerking Doorgaande ontwikkelingslijn voor kinderen Vroegtijdige signalering problemen Efficiënt ruimtegebruik Taakverrijking voor personeel Economisch belang van partijen Op verzoek van gemeente

7 Vormen van samenwerking Mate van fysieke integratie MFA Mate van inhoudelijke samenwerking Netwerk Brede School IKC

8 Perspectief op langere termijn KDV Nu: deels zelfstandig, deels in brede scholen Straks: volledig gekoppeld aan brede scholen en IKC s? Zelfstandige dagverblijven verdwijnen? BSO Nu: BSO voor meerdere scholen en schoolbesturen Daarnaast: thema BSO s Straks: alle BSO s geïntegreerd in Brede Scholen en IKC s? Organisatie kinderopvang gaat op in schoolorganisatie?

9 Wettelijke regeling op termijn Nu: Wet Kinderopvang (2005) Ouder wordt gesubsidieerd Arbeidsmarkt gericht Ondergebracht bij SZW Controle bij gemeente en GGD Straks: Wet Primaire Ontwikkeling? Organisatie wordt gesubsidieerd Ontwikkelingsgericht? Ondergebracht bij Ministerie v Onderwijs? Controle bij Onderwijsinspectie?

10 Voorbeeld 1: Brede School

11 Brede School Zetten Scholen en organisaties voor kinderen van 0 tot en met 13 jaar werken in Zetten samen in de brede school De Zevensprong. De brede school is een samenwerkingsverband, geen school of gebouw. De deelnemende organisaties zijn: Kinderopvang Ukkiepuk Kinderopvang en BSO SKAR BSO De Bongerd PSZ Woutertje Plas PCBS ds. Van Lingen OBS de Okkernoot ACBS Lammerts van Bueren Welke kansen en risico s ziet u?

12 Brede School Kansen Dagarrangement voor kinderen en ouders Doorlopende leerlijn Multifunctioneel ruimtegebruik Risico s Weinig flexibiliteit in aanbod Veel betrokken partijen met evenveel verschillende belangen Wie is verantwoordelijk voor gemeenschappelijke ruimten en activiteiten? Concurrentie tussen scholen en/of opvangaanbieders

13 Voorbeeld 2: IKC

14 Integraal kindcentrum Eén organisatie, één pedagogische visie, één gebouw, één medezeggenschapsorgaan en één directeur Onderwijs, dagopvang en bso Van 0-12 jaar Holding met daaronder stichting en bv Welke kansen en risico s ziet u?

15 Kansen en risico s Kansen Doorgaande ontwikkeling Innovatief onderwijsconcept Optimale inzet BSO-medewerkers Multifunctioneel ruimtegebruik Geïntegreerd team Risico s Gedeelde directeur is voor kinderopvang duur (CAO Onderwijs) Hoe vang je fluctuatie in bezetting opvang op? Sluit niet altijd aan bij regelgeving

16 Voorbeeld 3: Jeugdhulp

17 Lokale samenwerking jeugdhulp Het onderwijs, de kinderopvang en de gemeente Haarlemmermeer ondertekenden op 28 maart j.l. de samenwerkingsovereenkomst voor een passende aanpak voor onderwijs en jeugdhulp. St. Kinderopvang Haarlemmermeer heeft een zorgcoördinator die signaleert en doorverwijst Welke kansen en risico s ziet u?

18 Kansen en risico s Kansen Sterke positie in krachtenveld jeugdhulp Risico s Veel tijd nodig voor overleg Verschil tussen KO-organisaties die wel resp. niet actief meedoen Er is geen passende financiering voor zorg binnen de kinderopvang, behalve via het VVE-programma

19 Aspecten van samenwerking Rechtsvormen Personeel Aansturing Budgetten BTW Huisvesting Beheer Exploitatie Kosten voor ouders Kostenverdeling

20 Rechtsvormen Rechtsvormen Samenwerkingsafspraken Samenwerkingsovereenkomst Samenwerkingsorganisatie (Ver van Eigenaren) Bestuurlijke fusie (personele unie) Holding met daaronder aparte stichtingen voor onderwijs en kinderopvang Strikte scheiding tussen publiek en privaat geld Risico s Complexe juridische structuur Daardoor hoge administratieve lasten

21 Personeel Samenwerkend personeel met verschillende achtergrond Verschillende werkgevers Verschillende CAO s en rechtsposities Verschillen in organisatiecultuur Vrijwilligers? Gescheiden functies, duale of combinatiefuncties Flexibele inzet <> kostenbeheersing Risico s: Samenwerking vraagt extra aandacht Relatief hoge administratieve lasten Niet elk personeelslid is even flexibel

22 Aansturing Enkelhoofdige leiding is een pré, maar kan niet altijd Ingewikkelde overlegstructuur Oudercommissie (kinderopvang) + medezeggenschapsraad (onderwijs) Bloedgroepen, die primair hun eigen ding doen Soepele medewerking van externe partijen gewenst Risico s: Stroperige besluitvorming

23 Budgetten Veel verschillende budgetten Lumpsum onderwijs Gewichtenregeling Bijdragen ouders overblijf Ouderbijdragen PSZ Omzet kinderopvang Subsidies Risico s: Elk budget heeft eigen dynamiek Complexe administratie Complexe verantwoording

24 BTW Bij doorbelasting van kosten is sprake van dienstverlening en is dus btw verschuldigd. Echte oplossingen zijn er (nog) niet. Fiscale eenheid: o meestal te zware eis Koepelvrijstelling: o mag niet voor uitleen personeel Structurele uitleen: o niet flexibel genoeg Kosten voor gemene rekening: o vooraf bepaalde verdeelsleutel van kostenverdeling Uitleen als nauw samenhangende dienst o Nog onvoldoende jurisprudentie Bij uitlening om niet is geen BTW verschuldigd. Leg gekozen constructie altijd aan fiscus voor ter goedkeuring!

25 Huisvesting Welke constructie? Kinderopvang gebruikt ruimte van school, gemeente of corporatie Verhuur of medegebruik? Gelijkwaardigheid gebruikers? Blijft vorderingsrecht gemeente gehandhaafd? Verschillende inrichtingseisen Binnenruimte (Bouwbesluit, Kwaliteitsconvenant) Buitenruimte Stichtingskosten: hoger of lager? Risico: Dure en weinig flexibele huisvesting

26 Beheer Niets regelen Beheer splitsen Gebundeld beheer Eén hoofdgebruiker Een zelfstandige beheerorganisatie Uitbesteding (bijv. aan woningcorporatie) Eigen ruimten <> gemeenschappelijke ruimten Uiteenlopende eisen aan beveiliging en schoonmaak Risico: Gebrekkige regeling of uitvoering

27 Exploitatie Wordt er efficiency-winst in de exploitatie ingecalculeerd? Realistisch? En als dat niet gehaald wordt? Gescheiden administraties Wat doe je bij leegstand van groepsruimten? Kosten blijven voor eigen rekening Ruimte afstoten Variabele huur Risico: Relatief dure en weinig flexibele exploitatie

28 Kosten voor ouders Vrijwillige ouderbijdrage voor school TSO-bijdrage Kinderopvangtoeslag voor dagopvang en BSO VSO & NSO Grens TSO BSO Ook voor psz / peuteropvang? Subsidieregeling gemeente Voor niet-werkende ouders PSZ VVE Verplichte afname BSO voor alle ouders? Risico: Hogere kosten voor sommige ouders

29 Kostenverdeling Te verdelen kosten: Gebouw (incl. installaties) Service (energie, schoonmaak, afval, beveiliging) Overige (telefoon, internet, apparatuur) Omslag naar oppervlakte (bruto? netto?) Omslag naar uren gebruik Naar gemeten gebruik Risico: Pas op voor hoge m2 prijzen voor niet-onderwijsorganisaties!

30 Dilemma schaalgrootte BSO 20% van basisschoolpopulatie maakt gebruik van BSO Een BSO met een gevarieerd aanbod bestaat uit minimaal twee groepen Bij een bezettingsgraad van 60% en 3 kinderen per kindplaats vraagt dit om een schoolgrootte van minimaal 360 leerlingen. De helft van de basisscholen haalt dit niet. Een Brede School met twee scholen is beter voor de exploitatie, maar minder goed voor de samenwerking.

31 Dilemma Thema-BSO Een thema-bso (natuur-, sport, enz.) heeft gemiddeld een beter rendement dan een school-bso. Een thema-bso heeft een groter werkgebied en is dus minder afhankelijk van de leerlingenfluctuaties op een bepaalde school Bij een thema-bso zijn lagere huisvestingskosten haalbaar MAAR: Een thema-bso past minder goed bij samenwerking met het onderwijs

32 Samenvatting Kansen Innovatie onderwijs- en opvang Hoge kwaliteit voor kinderen en ouders Uitdaging voor personeel Risico s Onzekerheid over uiteindelijke kosten Complexe regelingen en administratie Veel tijd nodig voor overleg

33 Conclusie Ondanks alle risico s: Er is geen blauwdruk voor succesvolle samenwerking Bereidheid tot experimenteren is nodig, ook bij personeel Probeer niet alles dicht te regelen Focus niet teveel op huisvesting; een gemeenschappelijk activiteitenaanbod is minstens zo belangrijk en sneller te regelen Lokale steun is hard nodig Denk in oplossingen, niet in problemen Ga gewoon aan de slag

34 Dank voor uw aandacht Samenwerking met het onderwijs: risico's voor de bedrijfsvoering Tony Weggemans AYIT Consultancy AYIT Consultancy Netwerk Professionals Kinderopvang Managementinformatiesysteem