Jongeren, Sociale Netwerk Sites & Privacy

Transcriptie

1 Jongeren, Sociale Netwerk Sites & Privacy Faculteit Politieke & Sociale Wetenschappen Departement Communicatiewetenschappen - MIOS Prof. dr. Michel Walrave michel.walrave@ua.ac.be

2

3 Sociale netwerksites Positief: Sociaal kapitaal: bridging en bonding social capital Offline-online: Social compensation en enhancement Identiteit, self-disclosure, zelfbeeld, eigenwaarde Negatief: Contact risico s: o.a. cyberpesten Reclame & applicaties (advergames) Gebruik persoonsgegevens door derden o.a. Boyd, 2010; Ellison e.a., 2007; Lenhart & Madden, 2007; Valkenburg & Peter, 2007 Valkenburg, Peter & Schouten, 2007; Vandoninck, d Haenens, De Cock, Donoso, 2011, Zywicka & Danowski, 2008)

4 Sociale netwerksites & adolescentie Adolescentie kenmerkt zich door (Steinberg, 2008), o.a.: Identiteitsvorming: zelf (o.a. gender, seksuele identiteit) sociaal, cultureel Relatievorming: vriendschap en intieme relaties Autonomiestreven: zich onderscheiden anderen (ouders)

5 Kenmerken van sociale netwerk sites Toegankelijkheid: (jonge) tieners kunnen snel eigen profiel opmaken eigen communicatiekanaal (<> ouders) Gebruiksvriendelijkheid: personaliseren van (multimediaal) profiel & social browsing feedback/advies geven/ontvangen (invloed op eigenwaarde en zelfbeeld) Controleerbaarheid: chatten, maar vooral asynchrone communicatie (controle <> ontremming) beperken van zichtbaarheid (foto/commentaar)

6 Kenmerken van data op sociale netwerk sites (Boyd, 2010) Persistent: Commentaren en beelden worden gearchiveerd (Timeline) Beperkte controle op de toegang tot persoonlijke informatie ( illusie van controle, Peter & Valkenburg, 2011) Kopieerbaar & aanpasbaar: Data kunnen snel gekopieerd en aangepast (vervormd) worden Toegang tot informatie kan beperkt worden, maar kan breder verspreid worden ( genetwerkt publiek Boyd, 2008) Zoekbaar: Snel en makkelijk opzoeken van profielgegevens, contactdata Afscherming mogelijk met privacy settings

7 Spanningsveld Adolescenten Ontwikkeling competenties Sociale netwerksites Privacy o.b.v. Boyd, 2010, Peter & Valkenburg, 2011; Trepte & Reinecke, 2011

8 Gebruik sociale netwerk sites & vrijgeven data Survey bij Vlaamse tieners

9 Gebruik sociale netwerksites & vrijgeven data Onderzoek bij (991) jarigen Welke gegevens delen ze mee in hun profiel? Wie heeft toegang tot de gegevens? Gebruiken ze apps en zijn ze fan van merken? Welke (negatieve) ervaringen hebben ze meegemaakt?

10 Gebruik sociale netwerksites Grote meerderheid (89%) heeft (minstens) één online profiel Hoofdmotieven: contact met (offline) vrienden, vrienden opzoeken, nieuwe mensen leren kennen Dagelijks checken (54%) ze hun profiel Tieners gebruiken applicaties (68%) en zijn fan van merk/bedrijf (36%) Meerderheid (55%) aanvaardt enkel mensen die ze zelf offline kennen Eén op zes (16%) aanvaardt ieder online vriendschapsverzoek

11 Meedelen & beschermen persoonlijke data

12 Meedelen informatie 97% 97% 96% 95% 86% 79% 78% 77% 77% 72% 70% 67% 66% 65% 49% 48% 34% 32% Meer meedelen algemene en persoonlijke profielgegevens Minder meedelen contactdata

13 Privacysettings: identiteitsdata 63% 67% Brede toegankelijkheid van algemene profieldata 53% 43% 43% 31% 33% niet meegedeeld 21% 21% 18% 14% 15% 16% 12% 10% 10% 10% 5% 5% 6% 3% 3% 4% 5% 3% 18% 23% 11% 9% 23% niet toegankelijk enkel vrienden vienden en hun vrienden alle gebruikers voornaam familienaam geslacht leeftijd foto stad

14 Privacysettings: profieldata 51% 66% 68% Een vijfde tot een derde stelt bepaalde persoonlijke data breder open Jongeren delen gemakkelijker bepaalde data dan volwassenen (Livingstone, 2008) 35% 32% 30% 27% 25% 23% 24% 23% 21% 12% 12% 10% 10% 9% 6% 16% 17% 9% 7% 14% 11% 10% 9% 9% 4% 6% 3% 34% 25% 22% 12% 7% 33% 29% 20% 10% 8% 39% 21% 22% 12% 6% niet meegedeeld niet toegankelijk enkel vrienden vrienden en hun vrienden alle gebruikers

15 Privacysettings: contactdata Meerderheid deelt gsmnummer niet mee en IM account is meer toegankelijk 52% 35% 34% niet meegedeeld 28% 23% 23% 30% 25% 17% niet toegankelijk enkel vrienden 7% 7% 7% 6% 3% 3% vrienden en hun vrienden alle gebruikers messenger GSM

16 Factoren die een rol spelen Ouderlijke mediëring (co-surfing) vermindert vrijgeven data Meisjes delen minder data mee en beperken de toegang Jongeren geven meer data vrij en openen hun profiel tot een bredere groep: Naarmate ze ouder worden Naarmate ze profielsites belangrijker vinden Naarmate ze meer invloed ondervinden van leeftijdsgenoten

17 Besluit

18 Besluit Sociale netwerksites bieden risky opportunities voor adolescenten (Livingstone, 2008) Sociale netwerksites: aangepaste informatie en sensibilisering over: Gebruik van privacysettings Beschermen profielen minderjarigen Omgaan met negatieve ervaringen Schoolcontext: inzicht in relatieve controle op online informatie: Data kunnen snel gekopieerd en doorgestuurd worden Privacysettings vaak niet van toepassing op bedrijven Link tussen vrijgeven/toegankelijkheid data en contact risico s Gezinscontext: sensibilisering ouders Verkennen opties en privacysettings Discussie aangaan