programma OOSTENDE-WESTHOEK cursussen lezingen projecten uitstappen workshops BELGIE - BELGIQUE P.B IEPER 1 BC 6503

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "programma OOSTENDE-WESTHOEK cursussen lezingen projecten uitstappen workshops BELGIE - BELGIQUE P.B. 8900 IEPER 1 BC 6503"

Transcriptie

1 BELGIE - BELGIQUE P.B IEPER 1 BC Kelsey_lovefusion, Steve_Tango, Robert Bejil, ed_needs_ abicycle (flickr.com) - Andriy Solovyov (dreamstime.com) cursussen lezingen projecten uitstappen workshops programma OOSTENDE-WESTHOEK oktober november december 2012

2 > REDACTIONEEL samen trekken aan een duurzame wereld doe mee aan het project duurzaamheidstrekkers Verander je wereld, begin bij jezelf? Dit is het credo dat klinkt doorheen de campagnes als blije bloemen, veggiedag en belgerinkel. Inderdaad, in ons persoonlijke leven kunnen we onze milieuimpact drastisch verlagen maar tal van weerstanden liggen op de loer: Het is praktisch niet haalbaar, milieubewust leven is weggelegd voor de elite, het is te duur We kunnen er toch niets aan veranderen. Is het wel allemaal zo erg? Allemaal redenen die onze individuele verantwoordelijkheid zwaar belasten of net ontlasten. Maar waar eindigt deze individuele verantwoordelijkheid? Wat doet de overheid, de grote maatschappelijke structuren? Maar nog belangrijker hoe kunnen we als burgers de krachten bundelen en zelf bouwen aan een duurzame wereld? Ben je trots op het erfgoed van de stad Oostende? Wil je dit enthousiasme delen met andere Oostendenaars? Wil je graag op zoek naar de roots van de stad en een uniek verhaal van de stad in beeld brengen of op papier zetten? Wil je meehelpen om Oostende toeristisch te ontwikkelen? Dan is het vormingstraject tot stadserfhoeder wellicht iets voor jou! Discussieavond Op deze vraag geven Steven Vromman en Anneleen Kenis op zondag 28 oktober 2012 een antwoord. Steven Vromman maakt zijn drijfveren kenbaar om door het leven te gaan als Low Impact Man. Daarnaast engageert hij zich ook ten volle voor de transitiebeweging. Anneleen Kenis is onderzoekster aan de KuLeuven en legt het accent vanuit haar onderzoek op de kracht van visievorming, actiegerichtheid, verbeelding, zoeken naar alternatieven bij mensen die samen willen werken aan een duurzamere toekomst. Groep duurzaamheidstrekkers De getuigenis van Steven Vromman en de lezing van Anneleen Kenis vormen de start van het project Duurzaamheidstrekkers van VormingPlus Oostende-Westhoek en Stad Oostende. praktisch zondag 28 oktober 2012 van 10 tot 12u30 u Conferentiezaal (Stadhuis), Vindictivelaan 1, Oostende Gratis OH-554 gezocht: stadserfhoeders! schrijf mee het verhaal van de stad oostende Daarna diep je alleen of samen met andere deelnemers een erfgoedthema uit. Dit kan gaan van klassiekers als het Oostende van Koning Leopold II, over het maritieme erfgoed van de stad tot de verhalen van beroemde figuren die ooit in de Stad-aan-Zee woonden of verbleven. Dit thema werk je uit tot een mooi eindproduct, dat op zijn beurt kan dienen als basismateriaal voor een nieuw toeristisch product van Toerisme Oostende of Westtoer of voor een initiatief van de Dienst Cultuur. Op die manier help je mee om Oostende verder uit te bouwen tot een boeiende stad om te bezoeken. Na het vormingstraject tot stadserfhoeder krijg je bovendien een overzicht van alle erfgoedorganisaties in Oostende. Wie weet kun je er straks als vrijwilliger je pas verworven kennis verder benutten? programma 9.30: verwelkoming : Steven Vromman : Onderzoekster Anneleen Kenis (KuLeuven) : Interview met Steven Vromman en Anneleen Kenis met aansluitend discussie vanuit het publiek : Uitleg over het project Duurzaamheidstrekkers i.s.m. Lets Oostende en Stad Oostende Trekker van het project Oostende Omhelsd is de vzw Dement Oostende, met de steun van Toerisme Vlaanderen, Toerisme Oostende en de Dienst Cultuur. Voor het volledige vormingstraject, surf naar verdere praktische informatie Thomas Hawk - flickr.com de nieuwe vrouw: een creatieve duizendpoot? Op 11 november 2012 zet de 41 ste vrouwendag het Casino Kursaal in Oostende in rep en roer. Maar dat is niet voor het eerst. Exact 30 jaar geleden organiseerde een groep vrouwen ook al de vrouwendag in Oostende. En enkelen van hen zijn er dit jaar opnieuw bij. Jos Lams en Rika Billiau, twee leden van de Wijze Wuvetjes, waren er in 1982 ook al bij en blikken terug op de Vrouwendag toen en nu. Jos Lams: Het begon eigenlijk al in Toen opperde Nelly Voets van de VFP, de Verenigde Feministische Partij, om een Vrouwenhuis op te starten in Oostende. Ze vindt bij verschillende groepen een positieve ontvangst waaronder de Linkse Oostendse Vrouwen, een groepering die ontstond in de zijlijn van de Jong Socialisten. Rika Billau: De groep boekte in het begin niet echt veel succes: na het oorspronkelijk enthousiasme daalt de barometer gevoelig en is de opkomst miniem. Dit veranderde drastisch toen een klein groepje vrouwen van de kern zich er op toelegt om een Vrouwencafé in het leven te roepen. De drempel lijkt een stuk lager als het gaat om een praatcafé. Hoe kwam de organisatie van de vrouwendag bij jullie terecht? Rika: In 1981 ging ik naar de vrouwendag in Leuven en was helemaal onder de indruk van die dag. Op de terugweg bedacht ik dat er in Oostende een sterke groep vrouwen was die dit ook zou kunnen doen. Dus heb ik gewoon de telefoon genomen en gebeld naar het VOK met de mededeling wij willen graag de vrouwendag van 1982 in Oostende organiseren. Zo simpel ging dat eigenlijk. Onder de naam Oostende Omhelsd organiseert VormingPlus Oostende-Westhoek Locatie: VormingPlushuis, En meteen in het Kursaal? i.s.m. de vzw Dement Oostende een opleiding Jozef II straat 4, Oostende. Jos: Zo meteen was dat toch ook niet. Wij tot stadserfhoeder. Tijdens de oplei- Prijs: 50 / traject. zagen het onmiddellijk voor ons, maar ding die loopt van 8 november 2012 tot Vooraf inschrijven tot en met het stadsbestuur ketste dit af. We werden eind juni 2013, krijg je informatie over het 26 oktober op doorverwezen naar het Mediacenter, belang van erfgoed en leer je de kneepjes 059/ of maar de onderhandelingen met de directeur van degelijk bronnenonderzoek. Verder info@vormingplusow.be. liepen faliekant mis. Uiteindelijk is groep na. Ik zie het als een pleidooi oefen je praktische vaardigheden zoals het dankzij Schepen van Toerisme Felix voor vrouwelijke en zachte waarden en interviewtechnieken, fotografie of creatief OH-555 dat we toch de toestemming kregen om creatieve alternatieven voor de 'harde' schrijven. Onze lesgevers zijn stuk de Vrouwendag in het Kursaal te organi- En wat verwachten jullie economie. voor stuk experten in hun vak. seren. Daarom voorzien we dit jaar ook van de vrouwendag dit jaar? Rika: Onze maatschappij heeft nood een klein eerbetoon in het kader van Jos: Het thema is Hoogtijd, de wereld aan verandering. Er zijn dringend mentaliteitsveranderingen onze tentoonstelling. van verandering. Een goed thema. De nodig op gebied Rika: Wij organiseren namelijk een tentoonstelling doelstellingen die we vroeger nastreef- van economie, klimaat,energie,voeding, over de Vrouwendag 1982 den zijn soms anders uitgedraaid. enz. niet alleen de toekomst van de alsook over de geschiedenis van het Vrouwen zijn harder geworden, mannen vrouw maar ook en vooral van onze kinderen 2 Vrouwenhuis,met foto s, posters, arti- zijn niet zachter geworden, op een kleine staat op het spel. 3 kels, verhalen, enz. Deze tentoonstelling wordt opgesteld in het Stadhuis vanaf midden oktober en verhuist dan op de Vrouwendag van 11 november naar de inkomhall van het Casino-Kursaal. Hoe zag de vrouwendag eruit, 30 jaar geleden? Jos: Ik herinner me de dag zelf vooral als overweldigend druk. Er waren meer dan 3000 vrouwen. Er was één groot centraal debat, heel wat workshops en ook een tentoonstelling rond heksen. En hoe zijn jullie voor deze editie bij de organisatie betrokken? Jos: Toen Rika haar zolder opruimde stootte ze op het archief van het Vrouwenhuis. Hierdoor kwamen we tot de vaststelling dat heel veel zaken nog zeer actueel waren én dat wij dit archief nog eens in de publieke belangstelling wilden brengen en zeker bewaren voor het nageslacht. We belegden een bijeenkomst met de oud-leden van het Vrouwenhuis en zo zijn we gestart met de Wijze Wuvetjes. De organisatoren van de vrouwendag hoorden hiervan en ze vroegen of we mee wilden helpen. En zo zitten wij 30 jaar laten weer mee rond de tafel. Als jullie terugblikken op de periode tussen de twee vrouwendagen. Is de vrouw erop verbeterd? Jos: De vrouw is een duizendpoot geworden. Vroeger moest een vrouw het huishouden runnen. Nu hebben de meeste vrouwen een job en daarnaast staan ze nog in voor het leeuwenaandeel van het huishouden. Ik weet niet of de vrouw er op alle gebieden op verbeterd is. Vrouwen hebben nu weliswaar meer rechten en kansen dan vroeger maar in een zeer harde en competitieve wereld. En dan hebben we het nog uitsluitend over de westerse vrouw, dit is natuurlijk een complex thema. Rika: Er is al veel verbeterd en veranderd, maar er moet nog steeds duchtig aan de weg getimmerd worden. Dit geldt trouwens voor onze ganse maatschappij, die in grote crisis verkeert. hoogtijd 41 ste vrouwendag aan zee Casino Kursaal Oostende 11 november Voor een andere wereld De wereld staat voor een kantelmoment: bankencrisis, economische recessie, klimaatverandering, uitputting van grondstoffen, toenemende ongelijkheid... Op deze Vrouwendag zoeken we hoe feminisme een andere wereld mee vorm kan geven, een wereld waarin gelijkheid, autonomie, solidariteit én duurzaamheid centraal staan. We herontdekken oude ideeën, vinden inspiratie bij nieuwe bewegingen, slaan de handen in elkaar. Hoogtijd! programma Wil je rond snuisteren op de informatiemarkt? Inspiratie vinden in het verhaal van een internationale spreekster of in het levensverhaal van Oostendse vrouwen? Een duik nemen in het verleden of kennismaken met alternatieve manieren van leven vandaag? Kijken en/of luisteren naar het werk van kunstenaressen en hun interpretatie van de rol die vrouwen spelen in veranderingsprocessen? Zelf ook jouw kijk weergeven? De benen losgooien of stil worden bij een beklijvende documentaire? Het kan allemaal, en nog veel meer. praktisch Vrouwen, mannen en kinderen, iedereen is van harte welkom op 11 november 2012 in het Casino Kursaal van Oostende (Monacoplein) van 10.30u tot 20u. Inkom: 7 euro (5 euro met korting), kinderen gratis. Met kinderopvang voor kinderen van 3 tot 10 jaar. Meer info: tel.: 02/ , vrouwendag@amazone.be. Thomas Hawk - flickr.com

3 > CULTUUR schrijf online in het stiltegebied lampernisse wandeling links, rechts, vooruit! muziek en politieke idealen de weg naar santiago de compostela de orde van de tempeliers De Tempelorde werd in 1119 in Jeruzalem opgericht door de Fransman Hugo van Payns en de Vlaming Godfried van St.Omer. De Orde moest de pelgrims op weg naar de heilige stad beschermen. In 1312 werd de Orde bruusk opgeheven. Maar het mysterie van de Orde en de esoterische geheimen denk maar aan de Da Vinci Code blijven fascineren. De volksverhalen en de mythen die tot op vandaag voortbestaan zijn daar het bewijs van. In deze lezing kom je alles te weten over de geschiedenis en het mysterie van deze vechtende monniken. i.s.m. Ontmoetingscentrum t Viooltje maandag 1 oktober 2012 OC t Viooltje, Violierenlaan 3b, Oostende Paul Vandewalle (heemkundige) 2.5 Je kan vooraf inschrijven op of op 059/ via brugensis wandeling De Via Brugensis was een druk bewandelde route die sinds de 14de eeuw een herkenbaar deel uitmaakte van de grote pelgrimstochten naar Santiago de Compostela. In Brugge kun je een stukje van deze middeleeuwse route, komende vanuit het noorden, afstappen. De gids neemt je mee langs historisch belangrijke locaties en vertelt over deze fascinerende pelgrimage. Dit alles ver weg van het drukke Brugge. donderdag 11 oktober 2012 van u. tot u. perron Koksijde (12.50 u.), perron Diksmuide (13.05 u.), perron Oostende (13.35 u.) of Sasplein nabij Dampoort kant binnenstad (14.35 u.), Brugge Gids S-wan 7 (zonder vervoer) - 5,5 (voordeeltarief) 24 (met vervoer trein/bus) - 22,5 (voordeeltarief) Vooraf inschrijven tot en met 4 oktober kunstgeschiedenis in een notendop Hoe plaats je individuele artistieke creaties binnen de eigen tijd en cultuur. In deze reeks leer je kijken, begrijpen, waarderen en situeren. Je maakt kennis met de rijkdom aan kunststromingen, stijlen, scholen en kunstenaars vanaf de klassieke wereld tot vandaag. Je leert over kunst als sociaal verschijnsel of als vorm van communicatie. Een syllabus en een overvloed aan beelden begeleiden jou tijdens deze boeiende tocht. i.s.m. Cultuur Centrum Ieper 4 maandagen van u. tot 22 u. (15, 22 oktober - 5 en 12 november 2012) CC Het Perron, Fochlaan 1, Ieper Freddy Vandecappelle (kunsthistoricus) 45 (voordeeltarief: 34) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 8 oktober WH-402 Pablo Nicolás Taibi Cicare - flickr.com Niets laat vermoeden dat één van de stilste plaatsen van Vlaanderen vroeger het tafereel was van grote menselijke activiteit. In de parochie Lampernisse werden ooit kilometerslange dijken aangelegd om de zee te keren waardoor grote kreken werden afgesloten. Deze zijn nu verland tot een grillig slotenpatroon en staan bekend als de komgronden van Lampernisse. Hier ontstond de boerenopstand onder leiding van Zannekin aan het begin van de 14de eeuw. En tot aan WO I zorgden wekelijkse bootverbindingen voor de bevoorrading van het dorp. Nu overheerst rust en stilte. Deze landschapshistorische wandeling vertelt jou de boeiende en rijke geschiedenis van dit prachtig stukje stiltegebied. Draag stevige wandelschoenen en aangepaste kledij. Totale wandelafstand: 5 km. Honden zijn niet toegelaten. Dit gebied is niet toegankelijk voor mindervaliden. maandag 15 oktober 2012 van 14 u. tot 17 u. Parking kerk, Lampernisse Paul Claus (geograaf) 8 (voordeeltarief: 6) Vooraf inschrijven tot en met 8 oktober WH-403 Onze geschiedenis is sterk bepaald door ideologieën, politieke filosofieën en doctrines van allerlei aard: links en rechts, idealisme en materialisme, progressief en conservatief. Van al deze opvattingen leggen muziekstukken getuigenis af. Maar wat betekenden ze voor de tijdgenoten en welk beeld werd later van deze stukken opgehangen? Wat is de ware geschiedenis van "De Internationale"? Wat staat nu echt in de tekst van "La Marseillaise" of het "Deutschlandlied"? Hebben die stukken naast hun ideologische betekenis ook een esthetische waarde? We maken documentair en onpartijdig kennis met meer dan tien uiteenlopende overtuigingen en hun muzikale symbolen. Deze reeks is een introductie tot een dubbelconcert van het Veurns Vocaal Ensemble. Ingang concert is gratis voor deelnemers van deze cursus. i.s.m. Veurns Vocaal Ensemble 3 donderdagen van u tot u. (18, 25 oktober en 8 november 2012) Pannestraat 142, Veurne Luc Declerck (kunsthistoricus, musicoloog, dirigent Veurns Vocaal Ensemble) 35 (voordeeltarief: 26,50) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 11 oktober op 058/ WH-404 De tocht naar Santiago de Compostela is één van de beroemdste en wellicht ook één van de oudste pelgrimstochten doorheen Europa. Sinds de middeleeuwen vinden ontelbare pelgrims de weg naar het graf van de Heilige Jacobus. Voor de oorsprong moeten we terug naar voorchristelijke tijden, waarna vrome legendes er een katholieke betekenis aan geven. Tijdens de herovering van Spanje op de islam krijgt de route een politieke functie als scheidingslijn. Maar het is evenzeer langs deze camino francès dat de romaanse kunst, ontworpen en gestuurd door de monniken van Cluny, haar eerste grootste verwezenlijkingen zal zien ontstaan. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Schelpe 4 donderdagen van 14 u. tot u. (18, 25 oktober, 8 en 15 november 2012) OC De Schelpe, Schelpenstraat 20, Oostende Mieke Felix (lic. kunstgeschiedenis) 45 (voordeeltarief: 34) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 11 oktober OH-405 OH-400 WH

4 > CULTUUR park spoor noord wandeling in antwerpen uitstap Sinds juni 2009 is het volledige park Spoor Noord voor iedereen toegankelijk. Daardoor zijn de oude verbindingen tussen de wijken Eilandje, Dam, Stuivenberg en Sint-Jansplein hersteld en is de Damwijk haar eilandstatus kwijt. De wandeling Ontspoord groen slingert doorheen het park, langs ravottende waterratjes en families met picknickmanden. Het gerecupereerde industriële spoorerfgoed wordt uitgebreid onder de loep genomen, met als kers op de taart: de opgeknapte watertorens. Het wordt een wandeling van extremen. Het harde arbeidersverleden in contrast met beloftevolle stadsvernieuwingen. dinsdag 23 oktober 2012 van u. tot u. Perron Oostende 8 u. - Perron Veurne 7.19 u. Damsplein (voor Damstation), Antwerpen Antwerpen Averechts vzw 8 (zonder vervoer) 23,20 (met vervoer) Vooraf inschrijven tot en met 16 oktober OH-406 bouwen in de middeleeuwen Vraag jij je ook wel eens af hoe een romaans of gotisch bouwwerk in elkaar werd gezet? Hoe zag een ontwerp er uit en wie was de ontwerper? Hoe werden de werken georganiseerd? Welk soort gereedschap en machinerie gebruikten de bouwvakkers? Chris Weymeis, journalist en auteur, ging op zoek naar antwoorden. Met eigentijds en historisch beeldmateriaal (miniaturen, tekeningen en schilderijen) komt de middeleeuwse bouwwerf tot leven. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Boeie dinsdag 23 oktober 2012 OC De Boeie, Kerkstraat 35, Oostende Chris Weymeis (journalist/auteur) 2,5 Je kan vooraf inschrijven of 059/ OH-407 de stem uit de storm het bijbelboek job in onze cultuur De Bijbel was eeuwenlang een vanzelfsprekend kader voor heel wat kunstwerken. Deze reeks grijpt terug naar één bijbelboek, het boek van Job. In elke sessie ga je in op een aspect van de oorspronkelijke tekst en ga je na hoe het zijn weg vond naar de muziek, kunst en literatuur. Je kijkt naar middeleeuwse miniaturen en glasramen, je ontmoet Jeroen Bosch en Georges de la Tour, William Blake, Goethe, Kafka en Brahms. Je leest antwoorden op Job bij Carl Gustav Jung en René Girard. Je komt te weten wie Behemoth en Leviathan zijn en waarom men naar Sint-Job rijdt op een ezel zonder kop. Je luistert naar Jobs vloeken en wanhoop en naar het antwoord van God: de stem uit de storm. Elke les is geïllustreerd met beeldmateriaal, muziekfragmenten en teksten. 4 dinsdagen van u. tot u. (6, 13, 20 en 27 november 2012) Pannestraat 142, Veurne Mieke Felix (lic. Kunstgeschiedenis en theologe) 45 (voordeeltarief: 34) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 30 oktober WH-408 Angela LLop - flickr.com oud schrift cursus Wie opzoekingen naar familiegeschiedenis of een ander thema van heemkundige aard doet in een archief, kan algauw in de problemen komen. Oud schrift is voor een beginnende zoeker de grote struikelblok. Het kunnen onderscheiden van de verschillende lettertypes en het vertrouwd raken met allerlei vormen van afkortingen zorgt alvast voor een stevige opstap. In deze reeks leer je het verschil kennen tussen het humanistisch, het gotisch en het Karolingisch schrift en de verschillende mengvormen. Je krijgt een zicht op de meest gebruikte tekens, contracties en afkortingen die gebruikt werden. Daarnaast leer je ook de getallen lezen, want in oude teksten komen naast Arabische ook Romeinse cijfers voor. Uiteraard maak je ook kennis met verschillende soorten bronnen. i.s.m. Gemeenschapscentrum t Forum en Stadsarchief Wervik 6 woensdagen van u. tot u. (7, 14, 21, 28 november, 5 en 12 december 2012) GC t Forum, Speiestraat 16, Wervik Johan Roelstraete (auteur van verschillende handleidingen genealogie) 60 (syllabus inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 31 oktober WH-409 de loge van binnenuit De Loge spreekt nog steeds tot de verbeelding. Er hangt een waas van geheimzinnigheid en speculaties rond deze bijzondere vereniging. Ivan Dewaele is reeds 15 jaar vrijmetselaar en spreekt openhartig over het waarom, hoe, wie en wat van de hedendaagse vrijmetselarij. De voordracht wordt gestoffeerd met foto- en filmmateriaal van binnen de tempel. i.s.m. Willemsfonds Oostende donderdag 8 november 2012 van 14 u. tot 17 u. VLC De Geuzetorre, Kazernelaan 1, Oostende Ivan Dewaele 5 Vooraf inschrijven tot en met 31 oktober OH-410 in flanders fields museum speuren naar erfgoed bezoek Enkele maanden terug opende het vernieuwde In Flanders Fields Museum opnieuw haar deuren. Een reden dus om het te herontdekken. Het museum brengt het historische verhaal van WO I in de West-Vlaamse frontstreek. Het vertelt over de inval van België en de eerste maanden van de wegingsoorlog, over de vier jaar stellingenoorlog in de Westhoek, over het einde van de oorlog én over de voortdurende herdenking sindsdien. De klemtoon ligt op de menselijke ervaring en op het hedendaagse landschap als een van de laatste tastbare getuigen van de oorlogsgeschiedenis. Naast het algemene en de militair-historische kant komt ook de relatie met het heden, onze omgang, als mens en als samenleving, met ons verleden en dat van alle andere betrokken landen aan bod. i.s.m. Erfgoedcel CO7 dinsdag 13 november 2012 om 14 u. Lakenhallen, Grote Markt 34, Ieper Gids Stad Ieper 6 Vooraf inschrijven tot en met 6 november op of 058/ WH

5 > CULTUUR koekjes van bij ons bezoekerscentrum jules destrooper bezoek Kwaliteit, authenticiteit, natuurlijke ingrediënten en een nooit aflatende passie voor koekjes Toen Jules Destrooper in 1886 zijn gelijknamige biscuiterie oprichtte, zal hij nooit vermoed hebben dat men 125 jaar later in meer dan 75 landen de koekjes weet te appreciëren. In het nieuwe bezoekerscentrum wandel je doorheen de rijke geschiedenis van de wereldberoemde koekjes uit West-Vlaanderen. Je steekt heel wat op over hoe de productie vandaag verloopt. In de proefbakkerij krijg je deskundige uitleg van een bakker en natuurlijk staat proeven uitgebreid op het programma. Ten Patershove maandag 19 november 2012 van u. tot 16 u. Gravestraat 5, Lo Gids bezoekerscentrum Jules Destrooper 5 Vooraf inschrijven tot en met 12 november op of 058/ WH-412 langs de via francigena naar rome De middeleeuwse bedevaartsroutes zorgden voor een continue interactie tussen het noorden en het zuiden, zeker ook op het vlak van kunst en cultuur. Samen met de route naar Compostella behoort de Via Francigena tot de belangrijkste middeleeuwse routes. De route start in Canterbury, doorkruist Frankrijk en Zwitserland en komt zo via Aosta Italië binnen om uiteindelijk Rome te bereiken. In deze reeks ga je dieper in op de historische ontwikkeling van de Via Francigena en wordt de ontwikkeling van de kunst langs de route belicht. De Canterbury tales, de jaarmarkten van de Champagnestreek en het netwerk van Romeinse heirbanen zijn ondermeer thema s die aan bod komen. i.s.m. Cultuur Centrum Ieper 4 maandagen van 14 u. tot u. (19, 26 november - 3 en 10 december 2012) CC Het Perron, Fochlaan 1, Ieper Catherine Dupres (lic. Geschiedenis) 45 (voordeeltarief: 34) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 12 november op of 058/ WH-413 geschiedenis op uw bord week van de smaak Wie was het culinair brein achter volau-vent? Waar komt die vreemde naam vandaan? Denk je dat de croissant van Franse origine is? Wat heeft mayonaise met een beroemde veldslag te maken? Het is merkwaardig hoe sommige voedingsmiddelen en gerechten aan hun naam kwamen. Wie waren de mensen die deze creaties schiepen, onder welke omstandigheden is dit gebeurd en vooral binnen welke historische context? Dr. Ir. Eric De Maerteleire brengt een aantal leuke verhalen over een boeiend stukje culinaire geschiedenis. i.s.m. Stad Veurne en Week van de Smaak maandag 19 november 2012 van u tot u. Stad- en landshuis (Stenen zaal), Grote Markt 29, Veurne Eric De Maerteleire (bio-ingenieur en auteur Geschiedenis op uw bord ) 5 Vooraf inschrijven tot en met 12 november WH-414 Kathryn Cartwright - flickr.com geschiedenis van de brouwerijen in de westhoek week van de smaak In de 19de eeuw telde ieder dorp een brouwerij en een herberg. Historicus en brouwer Chris Vandewalle vertelt deze avond over de verdwenen brouwerijgeschiedenis in de Westhoek. Daarnaast maak je kennis met het brouwproces en de soorten bieren die in de Westhoek werden gebrouwen. Nadien volgt een degustatie van een streekbiertje. i.s.m. Stad Veurne en Week van de Smaak woensdag 21 november 2012 van u tot u. Stad- en landshuis Veurne (Stenen zaal), Grote Markt 29, Veurne Chris Vandewalle (brouwerijhistoricus en brouwer) 5 Vooraf inschrijven tot 14 november WH-415 britse humor We distilleren de zeven ingrediënten die humor creëren en gaan er dieper op in. Drie daarvan zijn uniek voor Britse humor. Via voorbeelden uit de literatuur en de media leren we hoe deze speciale vorm van humor zich ontwikkelde. Tegelijk zoeken we naar de mechanismen die erachter steken. Alle vormen van humor komen aan bod; van lichte ironie, over persiflage tot zwarte humor. Een goede kennis van het Engels is noodzakelijk. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Boeie 2 dinsdagen van 14 u. tot u. (27 november, 4 december 2012) OC De Boeie, Kerkstraat 35, Oostende Bertin Deneire (leraar Engels en toeristische gids, ontwikkelde i.s.m. het Talbot House het boek Reflections on Comedy) 16 (voordeeltarief: 12) syllabus inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 20 november op 059/ OH-416 online opzoeken in westhoek verbeeldt speuren naar erfgoed Een stadsarchief is de plek bij uitstek voor wie zich bezighoudt met lokale geschiedenis. Maar ook online kan je al heel wat informatie opsporen. Een gebouw in je dorp, oude klasfoto s, stoeten, sportmanifestaties, steevast vind je informatie op de beeldbank van WESTHOEK verbeeldt. Hierin wordt, samen met vrijwilligers, bedreigd particulier beeldmateriaal over de Westhoek opgespoord, bewaard en ontsloten. Medewerkers van POPERINGE verbeeldt loodsen jou doorheen meer dan foto s. Daarnaast leer je hoe je aan de slag gaat met Poperingse, Ieperse en regionale kranten vanaf i.s.m. Erfgoedcel CO7 en Stadsarchief Poperinge woensdag 5 december 2012 van u. tot 21 u. Stadsarchief Poperinge, Veurnestraat 69, Poperinge medewerkers Stadsarchief Poperinge gratis Vooraf inschrijven tot en met 28 november WH

6 > CULTUUR > Taal & cultuur adellijke families in het kasteel wijnendale speuren naar erfgoed bezoek Het Kasteel Wijnendaele is een waterburcht temidden een bosrijke omgeving. Het huidige kasteel is grotendeels een 19de eeuwse reconstructie, maar de oorspronkelijke burcht dateert van veel vroeger. Het kasteel kende een rijke en bewogen geschiedenis. Onze tocht begint bij de huidige kasteelheer Matthieu de Wynendaele. Zijn familie bewoont al vijf generaties dit kasteel. Na ettelijke sprongen in de geschiedenis, van Leopold III over de feodale Neuburgs, Maria van Bourgondië en de Graven van Namen, eindigt het verhaal bij het prille begin van dit slot. Robert de Fries, graaf van Vlaanderen gaf op het eind van de 11de eeuw opdracht tot de bouw van deze burcht als uitvalbasis voor militaire operaties. dinsdag 11 december 2012 van 14 u. tot u. Bezoekerscentrum Kasteel Wijnendale, Oostendestraat 390, Torhout Gids Kasteel Wijnendaele 6 Vooraf inschrijven tot en met 4 december WH-418 s.m.a.k. de museumkaravaan uitstap Het S.M.A.K. in Gent is een bijzonder museum voor hedendaagse kunst. Het heeft een uitgebreide internationale collectie van bijna 2000 kunstwerken, met o.a. werken van Joseph Beuys, Panamarenko en Marcel Broodthaers. Steeds staat de kunstenaar centraal in zijn denken en handelen. Een bezoek aan het S.M.A.K. is altijd een belevenis. Kunst en samenleving kunnen er op een experimentele manier in vraag worden gesteld. donderdag 13 december 2012 van u. tot 16 u. perron Koksijde (12.50 u.), perron Diksmuide (13.10 u.), perron Oostende (13.05 u.), Inkom S.M.A.K. Citadelpark, Gent (14.35 u.) Gids S.M.A.K. 13 (zonder vervoer)/ 28,20(met vervoer) Vooraf inschrijven tot en met 6 december WH-419 cultuurreis portugal 3 juni tot en met 11 juni 2013 Portugal heeft de oudste landsgrenzen van Europa met een geschiedenis die teruggaat tot de middeleeuwen. Na een moorse heerschappij van ongeveer 300 jaar begonnen enkele kleine christelijke koninkrijken uit het noorden aan de Reconquista. In de eerste helft van de 12de eeuw werd Portucale onafhankelijk en de kleine provincie groeide gestaag uit. Aan het begin van de moderne tijd maakten stoutmoedige zeevaarders Portugal tot een wereldmacht. Talloze kastelen, kloosters en paleizen getuigen van de welvaart en rijkdom van weleer. En misschien is het wel de nostalgie van deze verloren gebieden die aan de basis liggen van de saudade en de fado? We reizen doorheen zeer gevarieerde landschappen en ontdekken een rijke, fascinerende cultuur van een land dat evenwicht zoekt tussen vooruitgang en traditie. Info en inlichtingen bij VormingPlus Oostende- Westhoek, Pannestraat 142, Veurne tel. 058/ Klenova - dreamstime.com parlons français! praatgroep frans Je hebt het Frans al wat in de vingers je beschikt over een basiskennis grammatica en over een meer dan elementaire woordenschat maar je wilt deze graag opfrissen en steviger inbedden. Elke sessie bouwen we op rond één thema en over dat thema praten we. Op die manier trekken we heel wat taalgerelateerde registers open. Dit alles gebeurt in een aangename en ontspannen sfeer. Deze praatgroep Parlons Français geeft jou de kans om je Frans op peil te houden. 5 dinsdagen van 9 u. tot u. (9, 23 oktober, 13, 27 november en 11 december 2012) Pannestraat 142, Veurne Nele Vandendriessche 30 (voordeeltarief: 22,5) Vooraf inschrijven tot 2 oktober WH-556 say it in english praatgroep engels Spreek je al een aardig mondje Engels? Dan is de praatgroep Say it in English jouw kans om je taalellebogen en woordenschat te oefenen en bij te schaven. We werken op een levendige manier met de Engelse taal. Spreken en discussiëren over actuele thema s staan centraal. 6 dinsdagen van 9 u. tot u. (2, 16 oktober - 6, 20 november - 4 en 18 december 2012) Pannestraat 142, Veurne Caroline Declerck (educatief medewerkster VormingPlus) 30 (voordeeltarief: 22,5) Vooraf inschrijven tot en met 25 september op 059/ WH-557 Ten Patershove 6 donderdagen van 14 u. tot u. (4, 18 oktober - 8, 22 november - 6 en 20 december 2012) LDC Ten Patershove, Maria Doolaeghestraat 2, Diksmuide Caroline Declerck (educatief medewerkster VormingPlus) 30 (voordeeltarief: 22,5) Vooraf inschrijven tot en met 27 september op of 058/ spaanse taal en cultuur cursus / Je volgde al een basiscursus Spaans en wil nu graag een stapje verder gaan. Deze cursus reikt jou een stevig pakket bruikbare woordenschat en basisbegrippen van de grammatica aan die je via intensieve spreek- en luisteroefeningen inoefent. Bovendien is elke les opgebouwd rond een bepaald thema dat nauw verweven is met de Spaanse samenleving en cultuur. 10 woensdagen van 9 u. tot u. (21, 28 november - 5, 12, 19 december , 16, 23, 30 januari en 6 februari 2013) LDC De Zonnebloem, Zuidstraat 67, Veurne Henri Lefever (leraar Spaans) 95 (syllabus inbegrepen) (voordeeltarief: 71) Vooraf inschrijven tot en met 14 november WH woensdagen van u. tot 22 u. (21, 28 november - 5, 12, 19 december , 16, 23, 30 januari en 6 februari 2013) Gasthuisstraat 8, Poperinge Henri Lefever (leraar Spaans) 95 (syllabus inbegrepen) (voordeeltarief: 71) WH Vooraf inschrijven tot en met 14 november WH

7 > SAMEN-LEVEN schrijf online in grote denkers over de toekomst cursus In verwarrende tijden waarin het samenleven ook in België onder druk staat, leggen we ons oor te luisteren bij visionaire denkers. Wie zijn we, nu onze identiteit niet langer vanzelfsprekend is? Wie willen we worden? En welke wereld willen we achterlaten aan onze kinderen? Gedurende vier avonden bekijken we de visies van verschillende grote denkers: Dominique Moïsi, Antjie Krog, Charles Taylor, Ian Buruma, Jonathan Sacks, Zainab Al-Suwaij, Nasr Abu Zayd en Susan Neiman. Daarna gaan we in groepjes het gesprek aan: wat kunnen we, in onze praktijk, met deze visies aanvangen? Helpen ze om onze vragen en problemen rond diversiteit aan te pakken? i.s.m. Stedelijke Openbare Bibliotheek Ieper en Motief vzw 4 donderdagen van u. tot 22 u. (4, 11, 18 en 25 oktober 2012) Bibliotheek, Weverijstraat 9, Ieper Henk van Andel (medewerker Motief) 20 (met steun van de bibliotheek) de kleuren van amerika: bert de vroey spiegel voor europa Naar aanleiding van de presidentsverkiezingen in de Verenigde Staten is VRTradiojournalist Bert De Vroey te gast. Hij schreef De kleuren van Amerika. Spiegel voor Europa. Daarin biedt hij een overzicht van de Amerikaanse diversiteit in al haar vormen en geledingen. Deze multiculturele samenleving is een work in progress, met mooie en lelijke kanten, successen en mislukkingen. Amerika verkleurt, veroudert en verspaanst. Ook de kloof tussen superrijken en een verarmende middenklasse wordt groter. De American dream staat onder druk. Volgens Bert De Vroey houdt Amerika ons echter ook een spiegel voor. Europa is weliswaar guller met steun, maar de integratie verloopt hier stroever en minder migrantvriendelijk dan in de VS. i.s.m. Bibliotheek De Seylsteen maandag 8 oktober om 20 u. Bibliotheek De Seylsteen, St.Denisplaats 16, Veurne Bert De Vroey 8 (voordeeltarief: 6) Vooraf inschrijven tot en met 1 oktober op www. vormingplusow.be of 058/ koolzaadolie hernieuwbare energie voor mens, dier en machine bezoek Koolzaadolie ontstaat door het persen van het zwarte koolzaad in een decentrale oliepers. Tijdens dit proces wordt diervoeder (koolzaadkoek) en goudgele olie gewonnen. Je brengt een bezoek aan de mobiele persinstallaties en krijgt heel wat info over deze bron van hernieuwbare energie. Wat zijn de voordelen van de decentraal geperste olie? En hoe kunnen wij deze in ons leven toepassen? i.s.m. ZonneWinDT vzw zaterdag 13 oktober 2012 van 10 u. tot 12 u. Fabriekstraat 1, Diksmuide ZonneWinDT vzw 8 Vooraf inschrijven tot en met 5 oktober 2012 WH-422 Bart Cayusa - flickr.com Manuel Martín Vicente - flickr.com landelijke architectuur vroeger en nu speuren naar erfgoed Het eerste deel van deze lezing gaat in op de wederopbouwhoeves van Heuvelland en Poperinge. Wat maakt de hoeves van na de wapenstilstand in de Westhoek zo herkenbaar? Ze zijn allemaal beïnvloed door studies over landelijke architectuur die voor en tijdens de Eerste Wereldoorlog werden gemaakt en die bij de wederopbouw als leidraad voor een eigentijdse hoevebouw werden gebruikt. Na de pauze staat Henk De Smet stil bij de hedendaagse landelijke architectuur. In een landelijke woonomgeving is een goede, verantwoorde architectuur erg belangrijk. Welke bouwstijl en materiaalkeuze past in een dorpskom en hoe bepaal je dat? Bestaat er zoiets als landelijke architectuur en aan welke kenmerken moet een goede architectuur beantwoorden? i.s.m. Erfgoedcel CO7, Provincie West-Vlaanderen en OCMW Poperinge donderdag 18 oktober 2012 van u. tot 21 u. LDC De Bres, Doornstraat 6, Poperinge Sofie De Caigny (coördinator Centrum voor Vlaamse Architectuurarchieven), Henk De Smet (docent KU Leuven, ontwerpstudio Duurzaam Bouwen) gratis Vooraf inschrijven tot en met 11 oktober WH-423 van protest naar engagement: ludo abicht Indignados, Occupy Wall Street, de Arabische lente Allemaal hebben we hier beelden van gezien. Maar wie zijn ze eigenlijk? Wat drijft hen? Wat willen ze bereiken? Welke rol spelen ze in het democratisch proces? Hoe verhouden ze zich tot protestbewegingen door de tijden heen? Professor Abicht formuleert een aantal antwoorden. Zo zet hij ons op weg om protestbewegingen beter te begrijpen. i.s.m. Stedelijke Openbare Bibliotheek Ieper dinsdag 23 oktober van 20 u. tot 22 u. Bibliotheek, Weverijstraat 9, Ieper Ludo Abicht (filosoof) gratis (aangeboden door de bibliotheek) Vooraf inschrijven tot en met 16 oktober WH-425 dag vlaanderen een lezing over hoe walen echt leven en denken De RTBF-journalist Christophe Deborsu is een Belgisch Wetstraatjournalist. Hij is in Vlaanderen bekend als de man die Yves Leterme vroeg om op de nationale feestdag de Brabançonne te zingen, waarop die prompt de Marseillaise inzette. Vlaanderen kent hem verder van zijn deelname aan De Slimste Mens. De lezing is gebaseerd op de bestseller Dag Vlaanderen. Het wordt een humorvol discours met weetjes over Wallonië en Vlaanderen (hoe we verschillen en toch weer niet), dat je doet lachen met de andere kant en met onszelf. i.s.m. Dienst Cultuur en Bibliotheek Zonnebeke vrijdag 19 oktober 2012 om 20 u. Bibliotheek De Letterschuur, Berten Pilstraat 5, Zonnebeke Christophe Deborsu 6 Vooraf inschrijven tot en met 12 oktober op www. vormingplusow.be of 058/ minder vlees, meer verantwoord Hoeveel dieren eet de gemiddelde Belg tijdens zijn leven? Wat heeft ontbossing in het zuiden te maken met onze steak? Is vegetarisch eten nu zoveel gezonder? Wat kan je zelf doen en hoe begin je eraan? Je komt het allemaal te weten tijdens de lezing Minder vlees, meer verantwoord. Na de lezing is er tijd om jouw vragen te stellen. Tijdens de avond worden proevertjes aangeboden. i.s.m. Dienstencentra t Hofland en de Kersecorf, Stad Ieper, Voedselteam Ieper en vzw EVA woensdag 10 oktober 2012 van u. tot u. De Kersecorf, Rijkeklarenstraat 83, Ieper Melanie Jaecques (medewerkster EVA) 3 Inschrijven tot en met 3 oktober Vooraf inschrijven tot en met 27 september WH-420 WH-421 WH-424 WH

8 > SAMEN-LEVEN exoplaneten stand van zaken na 20 jaar oceanen op aarde en andere planeten buitenaards leven film tyrannosaur film met nabespreking mark elchardus over identiteit het conflict israël - palestina Sinds de oudheid speculeerden filosofen en astronomen over het bestaan van andere werelden of planeten rond andere sterren. Deze werelden worden exoplaneten genoemd. In oktober 1995 kondigde het Zwitserse astronomen team van Michel Mayor en Didier Queloz de allereerste ontdekking aan van een exoplaneet rond een normale ster; Pegasi 51b in het sterrenbeeld Pegasus. Sindsdien ontstond een gespecialiseerde tak binnen de sterrenkunde en volgden de ontdekkingen elkaar in snel tempo op. Deze voordracht geeft een overzicht van de verschillende indirecte en directe detectiemethoden en bekijkt de stand van zaken anno i.s.m. Astro Event Group vrijdag 2 november 2012 van u. tot u. Bibliotheek Kris Lambert (Forumzaal), Wellingtonstraat 7, Oostende Philip Corneille gratis Vooraf inschrijven niet nodig OH-427 We weten dat het leven hier op aarde ooit begon in de oceanen. Van de eerste meercellige wezens tot uiterst complexe vissen in alle maten en kleuren. Nu staan we op het punt dat we op zoek gaan naar andere oceanen, ver weg buiten de vertrouwde aarde, op zoek naar andere mogelijke bronnen van leven. Want net zoals men vroeger dacht geen leven te vinden in uitgestrekte woestijnen, op en onder de poolkappen of diep in onderaardse grotten groeit het vermoeden dat leven wellicht op heel wat meer plaatsen voorkomt dan we denken... i.s.m. Ontmoetingscentrum De Boeie dinsdag 11 december 2012 OC De Boeie, Kerkstraat 35, Oostende Patrick Jaecques (Astro Event Group) 2,5 Je kan vooraf inschrijven OH-437 Er bestaan miljarden zonnestelsels binnen en buiten ons eigen melkwegstelsel...het lijkt bijna onmogelijk dat er buiten onze blauwe planeet geen leven meer zou zijn. Maar waar zijn ze dan? Of is het ontstaan van leven en intelligentie aan zodanige strikte voorwaarden verbonden, dat wij toch de enigen zijn die zich deze vraag kunnen stellen? En als we ooit leven elders vinden, hoe ziet het er dan uit? i.s.m. Astro Event Group vrijdag 7 december 2012 van u. tot u. Bibliotheek Kris Lambert (Forumzaal), Wellingtonstraat 7, Oostende Erwin Louagie gratis Vooraf inschrijven niet nodig OH-438 NASA Goddard Space Flight Center - flickr.com Christyn - flickr.com Joseph is een razende weduwnaar, woedend op zichzelf en op de wereld. Hij slijt zijn dagen in de buitenwijken van Leeds en heeft last van oncontroleerbare driftbuien, waarin hij iedereen betrekt. Op een dag verschuilt Joseph zich, na een incident waar hij zelf de hand in had, in een tweedehandswinkel. Hannah, de verkoopster, is aanvankelijk doodsbenauwd voor de vreemde man, maar na een tijd groeien de twee naar elkaar toe. Hannah s leven blijkt naderhand ook niet sprookjesachtig te zijn uitgedraaid. Toenadering zoeken en afstand nemen wisselen elkaar af. In de nabespreking wordt door vertegenwoordigers van de werkgroep dieper ingegaan op de problematiek van geweld binnen het gezin. Er is mogelijkheid tot vraagstelling. i.s.m. CC Casino Koksijde, Werkgroep Intrafamiliaal Geweld Arrondissement Veurne Woensdag 14 november 2012 om 20 u. CC Casino, Casinoplein 10/11, Koksijde Nabespreking: Werkgroep Intrafamiliaal Geweld, Arrondissement Veurne (politie, justitie en hulpverlening) 5 (of filmabonnement CC Casino) Vooraf inschrijven tot en met 7 november WH-428 Naar aanleiding van het evenement Wij, Varkenland ontvangen we de bekende professor Mark Elchardus. In een lezing dringt hij door tot de diepere betekenis van het begrip identiteit. Welke paden leiden naar identificatie, het vatten van identiteit? Wat maakt een individu, een groep tot wie hij is? Welke misvattingen en gevaren hangen samen met het identiteitsdebat? Hoe kan een genuanceerde invulling van identiteit ons helpen om onszelf en anderen, ook mensen met een andere etnische achtergrond, beter te begrijpen? Geïnspireerd door de lezing gaan we een gesprek aan met de professor. Dit is een lezing in het kader van Wij Varkenland, een evenement rond het thema identiteit in West-Vlaanderen i.s.m. Dienst Cultuur Stad Oostende vrijdag 16 november 2012 van u. tot 22 u. Cultureel Centrum De Oude Post, Hendrik Serruyslaan, Oostende Mark Elchardus (socioloog aan de VUB) 5 Vooraf inschrijven tot en met 9 november op of 059/ OH-429 Toen Ben Goerion in mei 1948 de geboorte van een Israëlische staat aankondigde was dat heugelijk nieuws voor zionisten in de hele wereld. Maar de Palestijnen zagen dat anders. Voor hen betekende de komst van Israël het begin van het vluchtelingenprobleem en een gevecht om grond en water. 61 jaar later is er nog altijd geen Palestijnse staat en blijft dit bezettingsconflict de internationale politieke en mediawereld beroeren. Waarom komt er maar geen einde aan dit conflict? Wat zijn de grote knelpunten? Wat is de rol van internationale actoren? Is er een uitzicht op een oplossing? Ludo De Brabander volgt het Palestijns - Israëlisch conflict al jaren op de voet. Hij reist geregeld naar de Palestijnse gebieden en schreef er tientallen artikels over. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Blomme dinsdag 20 november 2012 van 10 u. tot 12 u. OC De Blomme, Chrysantenstraat 30, Oostende Ludo De Brabander (Vrede vzw) 2,5 Je kan vooraf inschrijven op of 059/ OH

9 > SAMEN-LEVEN alternatieve woonvormen gespreksavond een andere kijk op wonen en zorg eten en kweken van paddenstoelen testament fairtrade cadeautjes proeven van biodiversiteit In de reeks alternatieve woonvormen maak je kennis met verschillende vormen van samenwonen. De combinatie van voldoende privacy met gemeenschappelijke voorzieningen is zowel duurzaam als sociaal en economisch voordelig. Misschien ben je zelf al wat op leeftijd en zoek je naar een alternatief voor het veel te groot geworden huis. Of zijn je vader of moeder toe aan een nieuwe stap: een combinatie van gemeenschappelijkheid en een eigen stek. Na een inleiding over de vele vormen van samenwonen bekijken we een concreet voorbeeld: Carpe Diem in Alveringem. Deze hoeve werd omgebouwd tot een groepswoning met 4 kamers een gemeenschappelijke living, keuken en tuin. De bewoners, in dit geval ouderen, nemen er verantwoordelijkheid in functie van hun mogelijkheden. i.s.m. Samenhuizen vzw, gebiedsgerichte werking van de Provincie West-Vlaanderen, Carpe Diem Alveringem woensdag 21 november 2012 van u. tot 22 u. Streekhuis Esenkasteel, Woumenweg 100, Diksmuide Sofie Deberdt (Samenhuizen vzw), Jan Leicher (gebiedsgerichte werking), Sabine Vandenbussche (Carpe Diem), Frank Hauspie (initiatiefnemer Carpe Diem) 10 (voordeeltarief: 7,5) Vooraf inschrijven tot en met 14 november op of 058/ Dries Crombez neemt enkele vernieuwende woonzorgvormen onder de loep. De nieuwe generatie ouderen zijn maatschappelijk betrokken en willen dat ook blijven. Ze zijn gericht op zelfbeschikking, zijn mondig en actief. En denken veel meer binnen het kader van wellnessconcept dan van patiëntconcept. Ouderen verkiezen vandaag om zo lang mogelijk zelfstandig te wonen. Overheden en initiatiefnemers worden aldus gedwongen om vernieuwende woonzorgvormen te ontwikkelen. Na de pauze stelt Charlotte Bevernage- Pauwels Abbeyfieldhuizen, een alternatief kleinschalig woonconcept voor. Dit is een woon- en welzijnsproject waarbij mensen van 55 jaar en ouder, op het moment dat ze zelf nog niet zorgbehoevend zijn, het initiatief nemen om zelfstandig samen te wonen. Zij kiezen zelf met wie ze ouder worden, creëren een sfeer van samenhorigheid in het huis en staan open voor de buurt. i.s.m. OCMW Poperinge maandag 8 oktober 2012 van u. tot 21 u. LDC De Bres, Doornstraat 6, Poperinge Dries Crombez (directeur WZC Huize Proventier), Chartlotte Bevernage- Pauwels (thuisverpleegkundige, voorzitster Abbeyfield Vlaanderen vzw) gratis Vooraf inschrijven tot en met 1 oktober op www. vormingplusow.be of 058/ WH-432 Paddenstoelen doen denken aan herfst en bos. Nochtans groeien ze in elk seizoen, vooral in vochtige periodes. Sommige paddenstoelen zijn eetbaar, maar het is niet zonder risico om ze zelf te plukken. Je moet met zekerheid de eetbare soorten van de giftige kunnen onderscheiden. Het is makkelijker om enkele soorten in je eigen tuin te kweken. Aan de hand van beeldmateriaal en levend materiaal krijg je in deze voordracht een goede kijk op wat een paddenstoel nu eigenlijk is. Daarnaast krijg je enkele tips om aan de slag te gaan. Kerklommer vrijdag 23 november 2012 van 14 u. tot 16 u. LDC Kerklommer, Kapellestraat 8, De Haan Ann Van Belle (Myobois, broedlabo) gratis Vooraf inschrijven niet nodig OH-433 readerwalker - flickr.com Thomas Hawk - flickr.com In deze lezing kom je heel wat te weten over het nut en de soorten testamenten die er bestaan. Je verneemt of je via een testament vrij kan beschikken over jouw bezittingen en je krijgt tips voor het opmaken van een eigenhandig testament. Er zijn verschillende redenen om te opteren voor de opmaak van een testament. Je kan ermee afwijken van de wettelijk georganiseerde erfvolgorde, je kan erfgenamen bevoordelen of bepaalde goederen toewijzen aan bepaalde erfgenamen. Binnen ons Belgisch rechtssysteem zijn er drie soorten testamenten: het onderhands of eigenhandig testament, het authentiek of openbaar testament en het internationaal testament. Wat zijn de voor- en nadelen van de verschillende soorten en voor welke kan je het best kiezen? i.s.m. Ontmoetingscentrum De Boeie dinsdag 27 november 2012 OC De Boeie, Kerkstraat 35, Oostende een notaris 2,5 Je kan vooraf inschrijven OH-434 In aangenaam gezelschap kun je proeven van fair trade. Een vrijwilliger van Oxfam-Wereldwinkels presenteert je zijn favoriete hapjes en drankjes uit de wereldwinkel en geeft cadeautips voor het komende einde jaar. Je luistert ondertussen naar het verhaal achter het product. Zo ontdek je op een leuke manier de boeiende wereld van eerlijke handel. En je leert mensen kennen die net zoals jij willen meewerken aan een rechtvaardiger wereldhandel. i.s.m. Oxfam Wereldwinkel Diksmuide woensdag 28 november 2012 van 20 u. tot 22 u. Wereldwinkel, Kiekenstraat 18, Diksmuide Rik Maekelberg (coördinator Wereldwinkel Diksmuide) 4 (voordeeltarief: 3) Vooraf inschrijven tot en met 21 november WH-435 De VN riepen 2010 uit als Internationaal jaar van de biodiversiteit. Er moet dringend een einde komen aan het uitsterven van zoveel planten en dieren. Maar wat is nu juist het probleem? Moeten wij wel wakker liggen van de ijsbeer die verdwijnt, laat staan van een kevertje in Maleisië? En hoe is het gesteld met de biodiversiteit in Vlaanderen? Tijdens deze luister-, proef- en doeactiviteit nemen we je mee door de Vlaamse natuur, op zoek naar vergeten smaken en de bijzonder rijke biodiversiteit die eraan verbonden is. Al proevend leren we hoe het de korenwolf verging, wat we ons bij een hennepvreter moeten voorstellen en welke dieren zich ophouden in onze oude hoogstamboomgaarden. Laat je op sleeptouw nemen bij een glas gagelbier of een lepeltje heidehoning en kom te weten wat je zelf kan doen voor het behoud van onze natuur. i.s.m. Ontmoetingscentrum 't Viooltje & Oxfam Wereldwinkel Oostende maandag 3 december 2012 OC 't Viooltje, Violierenlaan 3B, Oostende Joeri Cortens (Natuurpunt Educatie) 2,5 (+ 2,5 voor proevertje) Vooraf inschrijven tot en met 26 november OH-554 WH

10 > SAMEN-LEVEN > ZINGEVING de mens achter de gevangene waar komt het oostendse drinkwater vandaan? artsen zonder vakantie schrijf online in Wanneer het over gevangenen gaat, horen we in de media vooral over crimineel gedrag en ontsnappingen. Af en toe klinkt ook een aanklacht over de toestand achter de muren, dat die in sommige gevangenissen onmenselijk is. Vaak is de reactie dan dat ze ook niet hoeven te leven als in een hotel. Wat is een menswaardige behandeling van gedetineerden? We leggen deze vraag voor aan Henk van Andel, die jaren als (protestantse) aalmoezenier werkte. Hij ging op zoek naar de mens achter de soms gruwelijke misdaad. Daarbij botste hij op moeilijke vragen, die vaak ook bij de gedetineerden zelf leefden: Is iemand die slechte dingen gedaan heeft ook een slecht mens? Kan de gevangenis van daders andere mensen maken? i.s.m. Stedelijke Openbare Bibliotheek Ieper en Motief vzw donderdag 6 december 2012 van u. tot 22 u. Bibliotheek, Weverijstraat 9, Ieper Henk van Andel (protestants aalmoezenier van PC Ieper en Brugge) 6 (voordeeltarief: 4,5) Vooraf inschrijven tot en met 29 november WH-436 Vandaag kan elke inwoner van Oostende in een handomdraai vers kraantjeswater tappen. Maar dat is ooit anders geweest. Vanaf 1923 komt de drinkwaterlevering aan Oostende in een stroomversnelling, dankzij een grote toevoerleiding die water uit het dorpje Modave naar Oostende en andere Vlaamse steden en gemeenten op de as richting Brusselkust brengt. De uiteenzetting zoomt in op de geschiedenis van het water in Oostende, maar staat ook stil bij de rol van watertorens. En natuurlijk wordt ook gekeken naar het belang van zuivering van het water na gebruik en de rol die elk van ons hierin kan spelen. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Blomme dinsdag 18 december 2012 van 10 u. tot 12 u. OC De Blomme, Chrysantenstraat 30, Oostende Luc Van De Kerckhove (Water-Link) 2,5 Je kan vooraf inschrijven OH-439 Er ooit al eens bij stil gestaan hoe anders of gelijk de medische wereld in Afrika werkt? Er zijn 600 Belgische artsen en verpleegkundigen die werken tijdens hun vakantie in Afrika. Ze leiden er hun Afrikaanse collega s op aan de operatietafel, op de ziekenzaal of in het labo. Eén van die artsen en verpleegkundigen komt deze namiddag hun verhaal vertellen. De Zonnewijzer vrijdag 21 december 2012 LDC De Zonnewijzer, Bruidstraat 9, Gistel Artsen zonder vakantie 2/ 2,5 Vooraf inschrijven tot en met 14 december op of op 059/ OH-499 Michael Coghlan - flickr.com Alan Levine - flickr.com beslissingen bij een levenseinde Een arts van het LEIF-project (Levens Einde Informatie Forum) spreekt over beslissingen die bijdragen tot een menswaardig levenseinde. Vanuit zijn praktijkervaring bespreekt hij de wettelijke regelingen en concrete ervaringen rond verschillende thema s. Wat betekent palliatieve zorg? Als ik wens te sterven, zal er met mijn beslissing rekening gehouden worden? Als ik op voorhand neerschrijf dat ik geen behandeling wil opstarten, zal dat document geldigheid bezitten? Als ik in een instelling verblijf, zal ik dan nog gehoord worden? In welke situaties is euthanasie mogelijk? Ten Patershove dinsdag 16 oktober 2012 van 20 u. tot 22 u. LDC Ten Patershove, Maria Doolaeghestraat 2 a, Diksmuide een LEIF-arts 5 Vooraf inschrijven tot en met 9 oktober WH-440 De Bres donderdag 8 november 2012 van 20 u. tot 22 u. LDC De Bres, Doornstraat 6, Poperinge een LEIF-arts 5 nieuwe levenskunst van wellness naar wijsheid Stilte, onthaasting en nabijheid. We verlangen er allemaal naar. Hoe kunnen we diepte brengen in ons druk leven? Waar worden we echt blij van? Deze middag is een warme belevingstocht van beweging naar rust, van doen naar zijn, van inzicht naar dieper weten en voelen. Met veel tips, oosterse en westerse wijsheden en heerlijke minimassages. Want genieten is de beste poort naar diepe ontspanning. We eindigen met een begeleide meditatie. Trees Dewever trainde in de School voor Zijnsoriëntatie in Utrecht en laat je proeven van dit hedendaagse, spirituele levenskunstpad. Breng een yogamatje mee. zaterdag 20 oktober 2012 van u. tot 17 u. Lauka, Markt 17 a, Lo Trees Dewever (lichaamstherapeute en life coach) 28 (voordeeltafief: 22) koffie en thee inbegrepen Vooraf inschrijven tot en met 12 oktober verenigde protestantse kerk ieper levensbeschouwingen in je buurt Ook in onze streek vinden we een bonte verzameling van verschillende levensbeschouwingen. VormingPlus geeft je de kans om ze beter te leren kennen. In de herfst, winter en lente bezoeken we telkens één locatie verbonden met een levensbeschouwing en we voeren er een gesprek met een vertegenwoordiger van de levensvisie. We zijn welkom in de Verenigde Protestantse Kerk in Ieper. Henk van Andel leidt ons rond en vertelt over de geschiedenis van de Protestanten, over leven naar het Woord, over teksten en rituelen, over Oekumene en activiteiten van de Kerk. Daarna is er ruimte voor gesprek, waarin je vragen en bedenkingen kunt formuleren. maandag 22 oktober 2012 van 17 u. tot 19 u. Protestantse Kerk, Beluikstraat 19, Ieper Henk van Andel (predikant) gratis (een vrijwillige bijdrage voor de kerk is welkom) Vooraf inschrijven tot en met 31 oktober Vooraf inschrijven tot en met 15 oktober WH-441 WH-442 WH

11 > ZINGEVING naar een waardig levenseinde Wat is het verschil tussen euthanasie en palliatieve sedatie? Is euthanasie mogelijk voor dementerende personen? Hoe kan je aangeven dat je bepaalde behandelingen wel of niet wenst? Wat kan je allemaal op voorhand regelen? Zijn de wilsverklaringen onbeperkt geldig? En wanneer weet je zeker of de wilsverklaringen volledig en correct zijn ingevuld? In de lezing worden de Belgische euthanasiewetgeving en de wet op de patiëntenrechten toegelicht. i.s.m. huisvandemens Ieper en Dienst Bevolking Zonnebeke dinsdag 23 oktober 2012 om 20 u. Bibliotheek De Letterschuur, Berten Pilstraat 5, Zonnebeke Nele Deblauwe (vrijzinnig humanistisch consulente) gratis (aangeboden door de Gemeente Zonnebeke) Vooraf inschrijven tot en met 16 oktober WH-444 meditatie van het hart Met meditatie laat je de eeuwige gedachtestroom tot rust komen. Vanuit die rust word je herboren. Je kunt onlustgevoelens zoals verdriet, angst en pijn omzetten in gevoelens van vrede, liefde en geluk. Dankzij stilte in je hart en vreugde bij het luisteren naar een mantra wordt onlust geheeld. Breng een meditatiekussen en/of matje mee. veurne donderdag 25 oktober 2012 van 20 u. tot u Pannestraat 142, Veurne Luc Govaers 5 (voordeeltarief: 4) Vooraf inschrijven tot en met 18 oktober WH-445 oostende donderdag 8 november 2012 van 20 u. tot u Luc Govaers 5 (voordeeltarief: 4) meditatie Met meditatie laat je de eeuwige gedachtestroom tot rust komen. Vanuit die rust word je herboren. We verdiepen ons in stilte, afwisselend met het luisteren en meezingen van de Om-klank. Vervolgens nemen we een klankbad om al onze chakra s te helen. Breng een meditatiekussen en of matje mee. donderdag 29 november 2012 van 20 u. tot u. Pannestraat 142, Veurne Luc Govaers 5 (voordeeltarief: 4) Vooraf inschrijven tot en met 22 november WH-448 Ken Slade - flickr.com Andrea de Poda - flickr.com een heel klein beetje wereld overgangsrituelen van hier en elders Hoe gaan mensen uit verschillende landen, culturen en religies om met belangrijke, emotionele en leeftijdsgebonden gebeurtenissen zoals zwangerschap, geboorte, volwassen worden, verliefd worden en trouwen, sterven en de dood. Samen met één of meerdere nieuwe Belgen gaan we op zoek naar de gelijkenissen tussen mensen in plaats van de verschillen. Misschien zijn er wel meer dingen die ons binden dan we zelf denken Want zijn we eigenlijk wel zo verschillend? i.s.m Cultuurcentrum Ieper en Hogeschool Gent 3 donderdagen van u. tot u. (8, 15 en 22 november 2012) CC Het Perron, Fochlaan 1, Ieper Eva Vens (antropologe) & Stefanie Devloo (sociaal cultureel werkster) 20 (voordeeltarief: 15) Vooraf inschrijven tot en met 31 oktober WH-447 wat is waardevol? Sta stil bij jouw waardering voor dingen. We onderzoeken het spanningsveld tussen nut en waarde. Wie bepaalt wat waardevol of nuttig is? En hebben voorwerpen een intrinsieke of enkel een gebruikswaarde? Volgens filosoof Jaap Kruithof leven we in een wegwerpmaatschappij waar onachtzaam en verkwistend wordt omgegaan met de dingen. Als we alles zomaar weggooien, verspillen we dan ook een stukje van onszelf en onze wereld? Aan de hand van voorwerpen en met tekstfragmenten en citaten van Kruithof gaan we op zoek naar de grenzen van consumptie, nut, waarde en uniciteit. Breng zelf een voorwerp mee dat voor jou iets betekent om over te praten. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Schaperye vrijdag 7 december 2012 OC De Schaperye, Steenovenstraat 86, Oostende Eva Rousselle (filosofe, educatief medewerkster Vormingplus Gent-Eeklo) 2,5 Vooraf inschrijven tot en met 30 november de smaak van stilte Twintig jaar geleden hoorde Bieke Vandekerckhove dat ze de levensbedreigende ziekte ALS heeft. Toch blijkt juist zo'n shock ook onvermoede kansen in te houden. Ze komt in contact met de stilte van abdijen en van het zenboeddhisme. Het zijn twee inspiratiebronnen die de twee longen worden waarmee ze ademt. Samen met Bieke houden we een avond over de kracht van niet-weten en vertrouwen, de werkende kracht van stilte en niets (kunnen) doen, en de weg naar binnen die je bij de ander brengt. Een organisatie van de Stiltegroep Vleteren vrijdag 7 december 2012 van tot 21 u. Oude Jongensschool, Woestendorp 46, Woesten Bieke Vandekerckhove (auteur De smaak van stilte ) 5 Vooraf inschrijven tot en met 30 november WH-555 Vooraf inschrijven tot en met 31 oktober OH-446 OH

12 > PERSOON & RELATIE schrijf online in dans voluit cursus de kunst van het luisteren ontwerp je eigen visiebord hoe omgaan met moeilijke mensen en situaties? Hoe ga je om met moeilijke mensen en moeilijke situaties. In deze sessie ontdek je de BUSS-methode voor assertieve communicatie. Het is een instrument gebaseerd op de 3-kolommenmethode en maakt het mogelijk je succesvol voor te bereiden in het omgaan met moeilijke mensen en situaties. Aan de hand van concrete situaties wordt nagegaan welk gedrag agressie blust en welk gedrag agressie opwekt. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Schaperye en Uitstraling Permanente Vorming vzw vrijdag 5 oktober 2012 OC De Schaperye, Steenovenstraat 86, Oostende Rob Boumans (consultant HRM) 2,5 Je kan vooraf inschrijven op be of 059/ OH-450 leren neen zeggen Neen zeggen is voor velen een moeilijke opdracht. We vinden het belangrijk dat anderen ons graag hebben. Dan is het bijna onmogelijk om die andere iets te weigeren. Het wordt zo mogelijk nog moeilijker als die andere je partner, je zoon, dochter of kleinkind is. In deze workshop krijg je inzicht in hoe het komt dat neen zeggen niet zo eenvoudig is en leer je hoe je neen kan zeggen op voor jou noodzakelijke momenten. Neen kunnen zeggen, zorgt ervoor dat je zelf kunt kiezen voor zaken die jij belangrijk vindt. De Kersecorf maandag 8 oktober 2012 van 14 u. tot u. LDC De Kersecorf, Rijkeklarenstraat 83, Ieper Annelien Jonckheere (psychotherapeute Indigo Koekelare) 8 Vooraf inschrijven tot en met 1 oktober WH-451 mindfulness een vrij, bewust en vol leven in het nu training Mindfulness integreert westerse psychologische inzichten, oosterse introspectie en bewustwording. Stap voor stap oefenen we technieken en vaardigheden, die ons met milde open aandacht laten omgaan met wat het leven aanbiedt. Aandachtsoefeningen, lichaamsgewaarwording en meditatie geven je inzicht in je eigen automatismen, je gedachten en je emoties. Zo versterkt ook je persoonlijke kracht, je zelfvertrouwen en je humor. Je bevrijdt je van wat je hindert en neemt bewuster zelf het stuur van je leven in handen. In deze kortere variant van de mindfulnesstraining leggen we vooral de nadruk op het gezond omgaan met spanning en stress. Je engageert je om tijdens de training te werken aan je thuisopdrachten. Mindfulness volg je beter niet als je een persoonlijke crisis meemaakt. Trek soepele kledij aan. Breng een matje en een flesje water mee. i.s.m. Cultuur Centrum Ieper 7 woensdagen van u. tot 22 u. (10, 17, 24 oktober en 7, 14, 21 en 28 november 2012) Cultuur Centrum Het Perron, Fochlaan 1, Ieper Ria Verplancke 140 ( boek en oefencd inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 3 oktober WH-452 thomas hawk - flickr.com meganjo - flickr.com Beleef jouw lichaam, gedachten en gevoelens volop door te bewegen. Iedereen die graag danst kent het gevoel om op te gaan in de muziek. Dat moment waar je alles en iedereen rondom je vergeet en je danst tot je je ongedwongen verliest in de muziek. In deze reeks leer je geen pasjes aan. Er komt geen spiegel aan te pas en er wordt niets voorgedaan. Je danst zoals het voor jou op dat moment goed voelt. Je hebt geen basisconditie of danservaring nodig. Laat je leiden door je lichaam en kijk wat de dans jou brengt. Breng losse kledij, een dekentje en een flesje water mee. diksmuide Ten Patershove vrijdag 12 oktober 2012 van u. tot u., vrijdag 23 november 2012 van u. tot u. en vrijdag 7 december 2012 van u. tot u. LDC Ten Patershove (zaal Horizon), M. Doolaeghestraat 13 A, Diksmuide Sophie Debevere (danstherapeute) 10 per avond (je kan per avond inschrijven) Vooraf inschrijven op of 058/ WH-454 a, b & c ieper i.s.m. Cultuur Centrum Ieper Reeks 1: 4 donderdagen van u. tot u. ( oktober en 8 november 2012) Reeks 2: 4 donderdagen van u. tot u. (22 29 november en 6 13 december 2012) CC Het Perron (spiegelzaal), Fochlaan 1, Ieper Sophie Debevere (danstherapeute) 40 per reeks, 10 per avond (enkel de eerste avond van de reeks kan apart gevolgd worden) Vooraf inschrijven op of 058/ WH-455 a & b Je start deze workshop met de basisbeginselen van actief luisteren. Daarna leer je over echtheid, empathie en aanvaarding in een relatie en de begrippen 'luisterenergie' en 'luistervoorkeur. Via concrete oefeningen ervaar je zelf wat echt beluisterd worden bij jou teweeg brengt. Deze ervaring sterkt je om deze kunst van het luisteren daarna fijngevoelig en bezield bij anderen toe te passen. i.s.m. Lokaal dienstencentrum De Bres 2 donderdagen van u. tot 22 u. (11 en 18 oktober 2012) LDC De Bres, Doornstraat 6, Poperinge Carina Debruyne (professionele rouwbegeleider) 16 (voordeeltarief: 12) Vooraf inschrijven tot en met 4 oktober WH-453 Feng Shui hecht veel belang aan wat uithangt of staat in een werk- of leefomgeving. Een visiebord kan daartoe behoren. Het is een bord waarop je met beelden en taal duidelijk maakt wat jouw visie is, welke doelen je nastreeft, welke je wensen zijn voor jezelf of je bedrijf. Zo n visiebord is een krachtig middel om te bereiken wat je wilt. Mieke Coghe vertelt je over de opbouw van een visiebord, de kracht van visualisatie, inspirerende beelden en motto s. Je maakt kennis met verschillende voorbeelden: van eenvoudige tot kleurrijk, van kleine kaarten tot screensavers. Daarna ga je zelf aan de slag. Breng tijdschriften allerhande, een schaar, lijm, stiften en kleurpotloden mee. dinsdag 16 oktober 2012 van 19 u. tot u. Pannestraat 142, Veurne Mieke Coghe (Feng Shui coach) 10 (voordeeltarief: 7,5) Vooraf inschrijven tot en met 9 oktober WH-456

13 > PERSOON & RELATIE durf, lef, non-verbale taal Hoe kan je door de manier waarop je staat, gaat, zit of ruimte inneemt ervoor zorgen dat mensen je zien en rekening met je houden? Deze reeks helpt mensen om met behulp van non-verbale taal een actievere rol op zich te nemen. Aan de hand van oefeningen wordt gewerkt aan inzicht in lichaamspatronen en het vergroten van durf. 4 dinsdagen van u. tot 22 u. (16, 23 oktober en 6, 13 november 2012) Lucas Vandenbussche (drama- en bewegingsdocent) 55 (voordeeltarief: 41) Vooraf inschrijven tot en met 9 oktober OH-457 zeker van mezelf rust in mezelf cursus In deze reeks werk je aan assertief gedrag: handelen met respect voor jezelf en voor de ander. Stap voor stap leer je jouw onmacht ombuigen in meer zelfverzekerd gedrag. Rustig, kordaat en eventueel genuanceerd nee zeggen zonder de ander nodeloos te kwetsen. Je leert initiatief nemen met het risico dat de ander iets anders wil. Je geeft kritiek met het doel een conflict uit te praten. Je leert luisteren naar kritiek die je krijgt en uitmaken welk deel wel of niet klopt voor jou. Kortom, je werkt aan het verstevigen van een positief zelfbeeld, innerlijke rust en meer authentiek gedrag. Ten Patershove 8 woensdagen van u. tot 22 u. (17, 24 oktober 7, 14, 21, 28 november 5 en 12 december 2012) LDC Ten Patershove, Maria Doolaeghestraat 2a, Diksmuide Caroline Deknudt (psychologe, educatief medewerkster VormingPlus) & Annelien Jonckheere (psychotherapeute Indigo Koekelare) 95 (syllabus inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 10 oktober WH-458 mindfulness aan zee wandeling Mindfulness groeide uit tot een erkende methode voor aandachtstraining en stressreductie. In Mindfulness aan zee, stap je in stilte langs strand en duinen. De wandeling wordt regelmatig onderbroken door mindfulnessoefeningen en meditaties. Tijdens deze morgen schenk je vooral aandacht aan de zintuigelijke ervaring. zondag 21 oktober 2012 van 9.30 u. tot u. Duin en Zee, Fortstraat 128, Oostende Ria Verplancke 15 (voordeeltarief: 11) Vooraf inschrijven tot en met 12 oktober OH-459 Steve_Tango - flickr.com Thomas Hawk - flickr.com in balans als ouder Elke dag opnieuw voel je als ouder hoe druk een gezin wel kan zijn. Daarnaast wil je zelf graag een boeiende job, tijd maken voor je relatie, een vriendenkring en persoonlijke ontplooiing. Om dit alles vol te houden is een gezonde portie zelfzorg nodig. De energie die hierdoor vrijkomt kan dan weer geïnvesteerd worden in iedereen die jou dierbaar is. Een organisatie van Gezinsbond Ieper dinsdag 23 oktober 2012 van u. tot 22 u. CC Het Perron, Fochlaan 1, Ieper Els De Rijck (arts, moeder van 4 kinderen, begeleidster van ouders) 5 (leden Gezinsbond: 4) Vooraf inschrijven bij de Gezinsbond op 057/ of cl.deconinck@skynet.be WH-460 ik ben een perfectionist! Ben je iemand die steeds het onderste uit de kan wilt halen in studies, werk, hobby s of relaties? Vinden anderen dat je de lat (te) hoog legt, terwijl dat voor jou heel normaal is? Dan ben jij wellicht een perfectionist. Maar wanneer perfectionistisch té perfectionistisch wordt, kan het een hoge tol eisen. Neem daarom de tijd om stil te staan bij de typische kenmerken en voordelen van perfectionisme. Maar word je ook bewust van de valkuilen van extreem perfectionisme. Deze avond krijg je tips aangereikt om op een gezonde manier om te gaan met jouw perfectionisme. De Bres woensdag 24 oktober 2012 van u. tot 22 u. LDC de Bres, Doornstraat 6, Poperinge Joke Hinderyckx (psychologe) 8 (voordeeltarief: 6) Vooraf inschrijven tot en met 17 oktober WH-461 hoe sta ik in relatie, met mezelf en met anderen? Hoe sta je in een relatie, wat is je inbreng, hoe reageer je op de ander en hoe kun je op een bewuste manier omgaan met relaties? We kijken naar aantrekkingspolen en valkuilen binnen een relatie. We staan stil bij hoe we door middel van bewuste aandacht relaties (anders) kunnen beleven. Verschillende technieken: aardingsoefeningen, beweging, meditatie, dans, praatronde maken het mogelijk om naar relaties te kijken vanuit een ander perspectief. Zowel mensen die in partnerrelatie zijn als singles kunnen deze reeks volgen. Draag losse kledij. Breng warme sokken en een flesje water mee. 5 dinsdagen van u. tot u. (6, 13, 20, 27 november - 4 december 2012) Pannestraat 142, Veurne Franky Douvere 56 (voordeeltarief: 42) Vooraf inschrijven tot en met 30 oktober WH

14 > PERSOON & RELATIE contact met andere mensen, hoe doe je dat? mindfulness in motion milde aanwezigheid in het dagelijkse leven cursus voorkom burn-out werk en leef vanuit vreugde en inspiratie honden en kinderen verwenmoment moeder & dochter geurige verzorgingsproducten maken de juiste vragen stellen Een goed contact is noodzakelijk om tot doeltreffende communicatie te komen. Er is contact als de relatie tussen twee mensen gekenmerkt wordt door harmonie, wederzijds begrip en vertrouwen en bereidheid om elkaar te volgen. Maar hoe doe je dat nu, contact leggen? Waarop moet je letten? Hoe komt het dat het niet altijd van een leien dakje loopt? i.s.m. Ontmoetingscentrum De Schelpe vrijdag 9 november 2012 OC De Schelpe, Schelpenstraat 20, Oostende Annelien Jonckheere 2,5 Je kan vooraf inschrijven via of op 059/ OH-464 Jouw lichaam beschikt over immense mogelijkheden. Het is een bron van informatie waaruit je kan putten om meer innerlijk welzijn te bereiken. Om hier wat meer voeling mee te krijgen werk je in deze cursus met bodyscans, ademhaling, visualisatie, beweging en basis anatomie. Via je lichaam kom je in contact met het hier en nu en word je bewust van het huidige moment in je leven. Door de eenvoud van de oefeningen leer je hoe je deze beweging in je dagelijks leven kunt integreren en herbeleven. Draag losse kledij. Breng een matje en sokken of gymschoenen mee. i.s.m. Dienst Cultuur Zonnebeke 3 dinsdagen van u. tot u. (13, 20 en 27 november 2012) Bondgenootje, Polderweg 1A, Geluveld Aleidis Durnez 30 Vooraf inschrijven tot en met 6 november WH-465 Ervaar je dat je voeling verliest met jouw inspiratie en energie? Ben je regelmatig moe? Til je zwaarder aan zaken en reageer je vaak geprikkeld? Misschien liet je jezelf teveel opslorpen door je rol als partner, ouder, vriend of collega? Leven en werken vanuit vreugde en inspiratie dreigt plaats te maken voor werken en leven vanuit moeten en verplichting. In deze workshop hou je even halt om nadien opnieuw geïnspireerd de regie over je leven en werk in handen te nemen. Aan de hand van heldere voorbeelden, praktische tips en oefeningen, leer je werken aan je draagkracht en in contact te komen met de dingen die jij leuk en prettig vindt. 3 donderdagen van u. tot u. (15, 22 en 29 november) Pannestraat 142, Veurne Patricia Vandenameele (psychotherapeute) 36 (voordeeltarief: 27) Vooraf inschrijven tot en met 8 november WH-466 Jason Pier in DC - flickr.com Een op vier Belgische gezinnen heeft een hond, een trouwe speelkameraad waarmee de kinderen kunnen ravotten. De helft van alle kinderen beneden de 12 jaar echter is ooit al gebeten door een hond die ze kennen. Er zijn geen brave honden die niet bijten en stoute honden die wel bijten. Er zijn vooral honden die bijten wanneer ze in het nauw gedreven worden, bang zijn of hun willetje willen doordrijven. In deze vorming leer je meer over het gedrag van de hond, hoe ermee te spelen, een beetje psychologie van hond en kind, de zin en onzin van raskeuze. Hoe ga je het best om met agressie van de hond naar kinderen toe. Je leert ook dat kinderen met een aantal specifieke attitudes naar honden toe veel narigheid kunnen voorkomen. vrijdag 16 november 2012 van 19 u. tot 22 u. Hondenschool De snuffel, Verlorenkost 5, Gistel. Jorn Claeys (hondengeleider en nationaal trainer bij de federale politie. Medeauteur boek Hond zkt. Baas ) & David Stuyck (hondertrainer,medeauteur boek Hond zkt. Baas) 8 Vooraf inschrijven tot en met 9 november Zin om samen met je dochter iets leuks te doen? Tijdens deze avond maak je samen geurige verzorgingsproducten. Tijdens een geurronde test je heel wat etherische oliën. Daaruit kunnen jullie kiezen welke geurtjes jullie al dan niet lekker vinden. Vervolgens maken jullie samen een bodycrème en parfum, zowel voor de dochter als voor mama. De verzorgingsproducten worden gemaakt met natuurlijke materialen, die geen irritatie of allergie geven. Dit is een workshop voor moeder & dochters (vanaf 14 jaar). Dochters kunnen niet aansluiten zonder volwassene. i.s.m. Dienst Cultuur Zonnebeke donderdag 15 november 2012 om u. OC t Gelevelt, Geluveldplaats 13, Geluveld Isabelle De Grande (herboriste) 15 (voor moeder en dochter samen 4 producten inbegrepen), 6 per bijkomende dochter Vooraf inschrijven tot en met 8 november WH-468 Goede of slechte vragen bestaan niet, er zijn gewoon veel verschillende vragen. Als je de juiste vraag op het juiste moment stelt, krijg je veel sneller een antwoord waardoor je weet wat de ander echt voelt en wilt. Die duidelijkheid zorgt ervoor dat je sneller bekomt wat jij wil. Maar niet alleen wat je vraagt is belangrijk, ook hoe je het vraagt is bepalend voor het antwoord dat je krijgt. Verander je vragen en je communicatie wordt een stuk efficiënter! i.s.m. Ontmoetingscentrum De Schelpe donderdag 6 december 2012 OC De Schelpe, Schelpenstraat 20, Oostende Annelien Jonckheere 2.5 Je kan vooraf inschrijven via of op 059/ OH-469 OH

15 > PERSOON & RELATIE > GEZOND & WEL single zijn, een last of een kracht? omgaan met dementie schrijf online in Je hebt bewust gekozen om single te zijn of de omstandigheden hebben dit met zich meegebracht. Vanavond sta je stil bij de wijze waarop je met het single zijn kunt omgaan. Je hebt aandacht voor de moeilijke momenten en de wijze waarop je deze kunt aanpakken. Daarna sta je ook stil bij de krachten die je als single kunt aanwenden. Kortom tijdens deze workshop ga je samen met anderen op zoek naar de wijze waarop je single zijn vorm kunt geven. Dementie is een sluipende ziekte die niet alleen de persoon zelf maar ook de nabije omgeving treft. Deze praktisch gerichte vorming is bedoeld voor mantelzorgers of familie van de persoon met dementie. Via concrete richtlijnen krijg je meer vat op communiceren of omgaan met een demente persoon. Je krijgt tips en je oefent vaardigheden in om op een warme manier betrokken te blijven, maar je hebt ook aandacht voor zelfzorg (hoe blijf ik overeind). Je staat stil bij de belevingswereld van je demente naaste en bij jouw gevoelens. i.s.m. Gezinsbond Ieper De Kersecorf maandag 10 december 2012 van u. tot 22 u. LDC De Kersecorf, Rijkeklarenstraat 83, Ieper Sonja Delbeecke (gezins- en relatietherapeute Dialoog Ieper) 8 Vooraf inschrijven tot en met 3 december WH-470 Ten Patershove donderdag 13 december 2012 van u. tot 22 u. LDC Ten Patershove, M. Doolaeghestraat 2a, Diksmuide Carina Debruyne (professionele begeleidster familie en mensen met dementie) 8 (voordeeltarief: 6) Vooraf inschrijven tot en met 6 december WH-471 ed_needs_a_bicycle - flickr.com Robert Bejil - flickr.com yoga Yoga wordt in deze reeks beoefend als een concreet werkgebied voor de bewustzijnsvorming en bewustzijnstraining. Je leert je bewustzijnsleven vormgeven, sterken en verruimen. Dit leidt tot een aangename regeneratie van het zenuwstelsel en de levenskrachten. De oefenwijze werkt zeer heilzaam. Zowel de ademhaling als de lichaamshouding verbeteren. De oefeningen worden vanuit praktische en spirituele inhouden beoefend waardoor je nieuwe inzichten, gewaarwordingen en mogelijkheden ontwikkelt. Zo is deze oefenwijze een leerschool voor het leven. i.s.m. Yogaschool Trikon oostende 8 woensdagen van 19 u. tot u. OF van u. tot u (28 november 5, 12, 19 december , 16, 23, 30 januari 2013) Rudy Vancoillie 64 (voordeeltarief: 48) Vooraf inschrijven tot 21 november veurne 8 woensdagen van 8.45 u. tot 10 u. OF van 10 u. tot u. (21, 28 november 5, 12, 19 december , 16 en 23 januari 2013) Pannestraat 142, Veurne Rudy Vancoillie 64 (voordeeltarief: 48) Vooraf inschrijven tot 14 november WH-473 a & b ieper 8 dinsdagen van 19 u. tot u. OF van u. tot u. (27 november 4, 11, 18 december , 15, 22 en 29 januari 2013) Rozenhuis, D Hondtstraat 37, Ieper Rudy Vancoillie 64 (voordeeltarief: 48) Vooraf inschrijven tot 20 november WH-474 a & b dru yoga en dynamische yoga Met dru yoga en dynamische yoga herontdek je de flexibiliteit en helderheid in lichaam en geest. Je komt bij de stilte van je hart. In deze yogalessen wordt rekening gehouden met principes uit verschillende yoga en bewegingsstijlen. De specifieke energetische basishouding en ademhaling van waaruit we meestal vertrekken en de vele staande, zittende of liggende (dynamische) houdingen lokken een ontgifting uit in de natuurlijke mechanismen van het lichaam. Ook de zachte (energetische) bewegingen, specifieke ademhalings- en meditatieoefeningen en zelfs de liggende relaxatie verdiepen dat zuiveringsproces. Uiteindelijk bekom je meer flexibiliteit en vitaliteit, kom je tot een diepere rust en ervaar je de stilte van je hart. Breng een yogamatje mee. 6 dinsdagen van 20 u. tot u. (6, 13, 20, 27 november - 4 en 11 december 2012) Gasthuisstraat 8, Poperinge Pol Bruneel 48 (voordeeltarief: 36) OH-472 a & b Vooraf inschrijven tot en met 30 oktober 28 WH

16 > GEZOND & WEL yoga, ademhaling, meditatie tai chi chuan tai chi cursus meditatief ligconcert met klankschalen / kennismaking met klankschalen Eenvoudige oefeningen brengen ons tot rust. Vitale ademhalingsoefeningen laden ons op met nieuwe energie en aan de hand van rustige ademhalingsoefeningen dalen we diep in onszelf af en maken ons klaar om in meditatie de kracht van de stilte te ervaren. Na elke oefening wordt er een moment van navoelen ingebouwd. Draag gemakkelijke kledij, geen turnpantoffels. Breng een matje en een badhanddoek of dekentje mee om het lichaam warm te houden tijdens de ontspanning. 9 maandagen van u. tot 21 u. (15, 22 oktober 5, 12, 19, 26 november 3, 10 en 17 december 2012) Huisartsenpraktijk De Mistel, Hendrik Deberghstraat 37 B, Oostvleteren Françoise Peeters 68 (voordeeltarief: 51) Vooraf inschrijven tot en met 8 oktober WH-476 Tai Chi Chuan is gegroeid uit de Oosterse gevechtskunst. De discipline bestaat uit een opeenvolging van langzame, zachte bewegingen die in elkaar overvloeien tot een samenhangend geheel. Deze vorm van lichaamsbeweging schenkt je rust, ontspanning en concentratie. Het is de ideale manier om je zelfvertrouwen te vergroten, om je geheugen te trainen en om het innerlijke evenwicht tussen lichaam en geest terug te vinden. Na het oefenen van een aantal basisbewegingen, maak je kennis met de zwaardvorm en de waaiervorm. Draag gemakkelijke schoenen en losse kledij. Tijdens de les worden oefenzwaarden en -waaiers ter beschikking gesteld. 5 zaterdagen van 9.30 u. tot u. (29 september 13, 27 oktober 10, 24 november 2012) Beautyline, Vaartstraat 12, Veurne Sabine Gombeer 40 (voordeeltarief: 30) Vooraf inschrijven tot en met 21 september WH-477 Tai Chi is een reeks van bewegingen die uitgevoerd worden op een heel zachte manier. Ontspanning, concentratie, evenwicht, coördinatie en vloeiend uitvoeren van de bewegingen zijn heel belangrijk. Door onze gedachtemolen stil te zetten, maken we onze geest rustig. Vanuit die stilte krijgen we weer verbinding met ons lichaam. Het resultaat is dat we ontspannen en gecoördineerd bewegen zonder overbodige spierspanning. Draag losse kledij en makkelijke schoenen. Ten Patershove en Tai Chi School De Zachte Kracht 8 woensdagen van u. tot 21 u. (17, 24 oktober 7, 14, 21, 28 november 5 en 12 december 2012) LDC Ten Patershove (Zaal Horizon), Maria Doolaeghestraat 13 a, Diksmuide Petra Bulcke (Tai Chi docent, De Zachte Kracht) 60 Vooraf inschrijven tot en met 10 oktober WH-478 Tanaka Juuyoh - flickr.com Lee Harkness - flickr.com Tijdens de workshop lig je in groep, lekker ingeduffeld, elk op je eigen matje. Ondertussen worden meer dan veertig Tibetaanse klankschalen, een gong en tal van andere instrumenten bespeeld. Je ondergaat een waar klankbad, waardoor alle cellen van je lichaam trillen. De warme klanken en prachtige boventonen brengen je in een staat van diepe relaxatie. De harmonische klanken en trillingen brengen je weer in balans, zowel fysisch als emotioneel. Een verwenmoment voor lichaam en geest. Kortom genieten! Breng een ligmatje ( of slaapzak of kussen van een tuinzetel, ), een fleecedekentje en een kussen mee. De Kim vrijdag 19 oktober 2012 van u. tot u. LDC De Kim, Sint-Jorisstraat 3, Wervik Andy Vanbeveren (klankschaaltherapeut) 10 (voordeeltarief 7.5) Vooraf inschrijven tot en met 12 oktober WH-479 De Zonnebloem vrijdag 16 november 2012 van 14 u. tot 16 u. LDC De Zonnebloem, Zuidstraat 67, Veurne Andy Vanbeveren (klankschaaltherapeut) 10 (voordeeltarief 7.5) Vooraf inschrijven tot en met 9 november WH-480 Wat zijn klankschalen? Hoe zien ze eruit? Hoe klinken ze? Hoe worden ze gebruikt? Wat brengen ze teweeg? Een eerste contact is er voor iedereen die wil voelen wat klankschalen zijn. Via ervaringsgerichte oefeningen krijg je de kans om zelf te ontdekken wat klankschalen voor jou kunnen betekenen. Breng een mat, deken en kussen mee. vrijdag 26 oktober 2012 van 19 u. tot 21 u. Ann Cornilly 15 (voordeeltarief: 11) Vooraf inschrijven tot en met 19 oktober OH-481 ontspannen met klankschalen Liggend klankconcert een intens doorwerkend klankbad Trillingen en klanken van Tibetaanse klankschalen kunnen helpen om te ontspannen, om spanningen los te laten. Het is een uitnodiging om even stil te staan, de aandacht naar binnen te richten, je te openen en tot rust te komen. Na gerichte lichaamsoefeningen kan je neerliggen en genieten van de klanken die komen. Breng een mat, deken en kussen mee vrijdag 23 november 2012 van 19 u. tot u. Ann Cornilly 17 (voordeeltarief: 13) Vooraf inschrijven tot en met 16 november OH-482 klankschalen als verstilling stiltemeditatie Via de uitdeinende klanken van klankschalen komen we tot de stilte in onszelf. Deze laten we doorwerken door samen in stilte aanwezig te zijn. We zitten drie keer dertig minuten, tussenin staan we recht en maken het lichaam even los. Een uitnodiging voor wie de stilte wil ontmoeten...deze avond is een zittende meditatie waarbij de klankschalen als hulpmiddel worden ingezet, stilte is de ondertoon. Vooraf worden een aantal handvaten aangereikt die nuttig kunnen zijn bij het mediteren. Ervaring in meditatie is niet nodig. Heb je een zitkussen of bankje, breng dit zeker mee. Draag losse kledij. vrijdag 14 december 2012 van 19 u. tot 21 u. Ann Cornilly 15 (voordeeltarief: 11) 30 Vooraf inschrijven tot en met 7 december op of op 059/ OH

17 > GEZOND & WEL vergeet je voeten niet! handige tips bij voetzelfzorg cursus In deze reeks ontdek je hoe je met een eigen basisset aan verzorgingsmateriaal en -producten zelf een goeie voetverzorging kunt doen. Er wordt ook voldoende aandacht besteed aan het zelf kunnen verhelpen van kleine teen- en voetproblemen. De voetsessies worden doorspekt met nuttige tips en weetjes waardoor je je voeten gaat opwaarderen. Neem je eigen voetverzorgingsset mee (nagelknipper, verbandjes en ontsmettingsmateriaal) De Bres 3 dinsdagen van u. tot 16 u. (9, 16 en 23 oktober 2012) LDC De Bres, Doornstraat 6, Poperinge Griet Wybo (gespecialiseerd voetverzorgster) 36 Vooraf inschrijven tot en met 2 oktober WH-484 ontspannende en verkwikkende voetmassage Ooit al eens je voeten laten masseren? Dan herken je zeker het verschil tussen beide wanneer de ene voet al gemasseerd werd en de andere nog niet...de eerste voelt duizend keer lichter aan. Het bewijs dat een voetmassage wonderen kan doen. Tijdens deze reeks leer je enkele praktische technieken om voeten te verwennen. Breng een plastic bakje waarin je je voeten kunt verfrissen, twee kleine handdoeken, twee gastendoekjes en schrijfgerief mee. De Zonnebloem 2 vrijdagen van 9.30 u. tot u. (12 en 19 oktober 2012) LDC De Zonnebloem, Zuidstraat 67, Veurne Anja Ghesquiere 30 (voordeeltarief: 22,5) Vooraf inschrijven tot en met 5 oktober WH-485 shiatsu voor beginners Ervaar de helende kracht van je handen. Door lichte aanraking en massage op drukpunten herstellen we het evenwicht van lichaam en geest. Je leert de aanrakingen en massages stap voor stap kennen. Zo ervaar je een gevoel van ontspanning, welbevinden en vreugde en kun je dit ook aan iemand anders geven. De levenskracht die opgesloten zit in de stresspatronen van het lichaam wordt door deze eenvoudige techniek weer vrij gemaakt. Het resultaat is harmonie in jezelf en in je relatie met anderen. Draag losse kledij. Breng een matje of deken mee. 5 maandagen van u. tot u. (15, 22 oktober 5, 12 en 19 november 2012) Gasthuisstraat 8, Poperinge Ann Pauwels (shiatsu therapeute) 30 (voordeeltarief: 22,5) Vooraf inschrijven tot en met 8 oktober WH-486 Anatoly Tiplyashin - dreamstime.com Andriy Solovyov - dreamstime.com diabetes Over de gehele wereld lijden er tussen 25 en 30 miljoen mensen aan diabetes. De wetenschap onderscheidt twee vormen. Een eerste type komt voor bij kinderen, jongeren en soms tijdens de zwangerschap. De tweede vorm is ouderdomdiabetes. Meer informatie krijg je tijdens deze lezing. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Blomme dinsdag 16 oktober 2012 van 10 u. tot 12 u. OC De Blomme, Chrysantenstraat 30, Oostende Anja Symoen (diabetesverpleegkundige) 2,5 Je kan vooraf inschrijven op of 059/ OH-487 borstkanker door de decennia heen Borstkanker is één van de oudste bekende vormen van kanker. De eerste beschrijving dateert ongeveer van 1600 voor Christus. In de 17 eeuw vond men een verband tussen borstkanker en de lymfeklieren in de oksel. In de eeuw werden de eerste borstoperaties uitgevoerd door een Frans chirurg Jean Louis Petit en later door de Schotse chirurg Benjamin Bell. Deze lezing schetst de geneeskundige evolutie van de behandeling van borstkanker. De Zonnewijzer vrijdag 19 oktober 2012 LDC De Zonnewijzer, Bruidstraat 9, Gistel Gynaecologisch oncologisch chirurg 2/ 2,5 Je kan vooraf inschrijven op of 059/ OH-489 heupprothesen Gewrichtsslijtage of artrose ter hoogte van de heup komt zeer frequent voor bij mensen van middelbare en oudere leeftijd. De symptomen variëren van licht ongemak tot hevige heuppijn en immobiliteit. Als conservatieve maatregelen onvoldoende pijnverlichting geven, is een gewrichtsvervangende operatieve ingreep een optie. Tijdens deze lezing kom je meer te weten over de voorbereiding, operatie, nazorg en revalidatie. Kerklommer maandag 22 oktober 2012 van 14 u. tot 16 u. LDC Kerklommer, Kapellestraat 7, De Haan specialist in de orthopedie gratis Vooraf inschrijven niet nodig OH-490 allergieën: oorzaken en gevolgen Hoeveel mensen zijn er allergisch aan een of andere voedingsstof? Hoe kun je een allergie herkennen? Welke zijn de meest voorkomende voedselallergieën bij zowel kinderen als volwassenen? Hoe kun je ontdekken aan welke stof je allergisch bent? Wat kun je doen aan allergieën? Welke behandelingen zijn efficiënt? In de lezing krijg je eerst wat algemene informatie over allergieën. Daarna wordt het onderdeel voedselallergieën uitgediept. i.s.m. Dienst Cultuur en Bibliotheek Heuvelland woensdag 5 december 2012 van u. tot 22 u. Bibliotheek Heuvelland, Schoolstraat 12, Wijtschate Eric De Maerteleire 5 Vooraf inschrijven tot en met 28 november WH-497 chronisch vermoeidheids-symdroom Mensen met CVS lijden aan een abnormale en schijnbaar onverklaarbare vermoeidheid. Specialisten van Oost- en West-Vlaanderen verenigden zich in een netwerk dat de noden van deze mensen bestudeert: opsporing van de ziekte, diagnose en zorg. Welke symptomen zijn er? Welke therapieën bieden de beste resultaten? Welke zijn de psychologische en de sociale gevolgen van de aandoening? Welke revalidatiemogelijkheden zijn er? t Hofland donderdag 29 november 2012 van 14 u. tot 16 u. LDC t Hofland, Dikkebusseweg 15 A, Ieper Wim Terryn 4 (voordeeltarief: 3) Vooraf inschrijven tot en met 22 november WH-496 homeopathie Dit is een algemene lezing over homeopathie. Je komt meer te weten over de achtergrond, de geschiedenis en de beginselen van de homeopathie. De spreker is een huisarts die ook homeopaat is, op die manier krijg je een correct beeld van homeopathie. De Stille Meers donderdag 25 oktober 2012 LDC De Stille Meers, Sluisvaartstraat 19, Middelkerke Een huisarts/homeopaat 1 Vooraf inschrijven bij De Stille Meers op 059/ OH-491

18 > GEZOND & WEL suiker, suikerproducten en zijn vervangers In deze workshop wordt stilgestaan bij de verschillende soorten suikers en zoetstoffen. Welke rol spelen ze in ons dagelijks voedingspatroon. Welke zoetmiddelen gebruik je beter wel en welke niet? Wat is de invloed van suiker op je lichamelijk en emotioneel welzijn? En hoe raak je van je suikerverslaving af? Er worden verschillende suikers en zoetmiddelen getoond en geproefd! i.s.m. Velt Oostende donderdag 18 oktober 2012 van u. tot 22 u. Annelies Vanneste (gezondheidsconsulente) 3 Vooraf inschrijven tot en met 11 oktober OH-488 slaapproblemen? lig er niet wakker van Slaapproblemen verhinderen je om van je noodzakelijke herstelrust te profiteren. Slaapproblemen zijn vaak een rechtstreeks gevolg van stress, maar we zijn er ons helaas niet altijd van bewust. Tijdens deze lezing ontdek je wat de fysieke en mentale oorzaken kunnen zijn. Daarnaast worden de mogelijkheden voor het herstel van slaap en slaapritme besproken. Ter plaatse kan je een infogids aan 5 kopen i.s.m. Ontmoetingscentrum t Viooltje maandag 5 november 2012 Ontmoetingscentrum t Viooltje, Violierenlaan 3b, Oostende John De Bock (gezondheidscoach) 2,5 Je kan vooraf inschrijven op of 059/ OH-492 de invloed van woede op je gezondheid wat ligt er op mijn lever? Als we onze woede niet erkennen of benutten, kan dit schadelijke gevolgen hebben voor onze gezondheid. In een vroeg stadium ervaren we een spanning of druk. Later kunnen ziekten ontstaan met een agressieve component zoals pijn of ontsteking. In deze workshop benaderen we dit delicate thema op een constructieve en respectvolle manier. We onderzoeken de vraag: Wat wil mijn lichaam me duidelijk maken? Deze inzichten kunnen de geblokkeerde woede helpen bevrijden. Je beschikt dan opnieuw over een vurige, krachtige energie die je kan inzetten in moeilijke levenssituaties. zaterdag 17 november 2012 van 10 u. tot 17 u. Gasthuisstraat 8, Poperinge Lieven Ostyn 37 (voordeeltarief: 28) Vooraf inschrijven tot en met 9 november WH-493 Frenchbyte - morguefile.com Radovan - dreamstime.com detox je huis, slaapkamer of kantoor Als je je moe voelt aan het begin of het einde van de dag, dan is de kans groot dat je slaapkamer, huis of kantoor verborgen chemicaliën bevat. Deze toxische stoffen komen voor in de lucht, muurverf, tapijt, meubelen, matras of talrijke andere voorwerpen. Het lichaam ondervindt ook ongemakken bij overvolle ruimtes en belasting door toestellen zoals elektrische radiowekker, draadloze telefoon, televisie of computer. Je komt meer te weten over de voorwerpen waarin toxische stoffen zitten. In deze lezing krijg heel wat tips om nontoxische, frisse en stoorveldvrije ruimtes te creeëren. Hervind een stralende gezondheid door je huis te detoxen! De herfst is er de ideale periode voor. Ten Patershove dinsdag 20 november 2012 van u. tot 22 u. LDC Ten Patershove, M. Doolaeghestraat 2 a, Diksmuide Mieke Coghe (Feng Shui consulente) 10 Vooraf inschrijven tot en met 13 november WH-494 pak je energietekorten aan Ontdek de oorzaken van energieverlies en aandoeningen die hiermee gepaard gaan zoals burn-out, chronisch moe zijn, winter- of zomerdip, depressie, Dr. Peter Aelbrecht vertelt vanuit een holistische visie. Hij is ervan overtuigd dat lichaam en geest onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. Bij verlies van energie spelen er altijd lichamelijke, mentale en emotionele factoren. Steeds zijn er op deze domeinen bepaalde onevenwichtigheden. Kom te weten welke dat zijn en hoe ze kunnen leiden tot energieproblemen. Je krijgt praktische tips om je opnieuw fit en gezond te voelen. De Kim donderdag 29 november 2012 van 20 u. tot 22 u. LDC De Kim, Sint-Jorisstraat 3, Wervik Peter Aelbrecht (energiespecialist en hoofd van de Energiekliniek in Aalst en Madrid) 10 (voordeeltarief: 7,5) Vooraf inschrijven tot en met 22 november WH-495 een houvast voor gezond eten Voel je je overspoeld door voedingsadviezen? Deze vorming belicht een eenvoudige houvast: de voedingsdriehoek. Deze bestaat 15 jaar en werd begin 2012 aangepast. De voedingsdriehoek geeft geen kant en klare recepten, maar vormt wel een overzicht van gezonde basisproducten en nieuwe logische adviezen van het Vigez (Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie). Met eindejaar in zicht is een opfrissing over gezonde voeding bijzonder welkom. Hoe je de concrete ingrediënten tot een lekkere maaltijd combineert, laten we aan jouw creativiteit over. De Kim dinsdag 11 december 2012 van 14 u. tot 16 u. LDC De Kim, Sint-Jorisstraat 3, Wervik Joke Delva 2 (voordeeltarief: 1.5) Vooraf inschrijven tot en met 4 december WH

19 > CREATIEF schrijf online in basiscursus tekenen cursus djembé voel het ritme in handen, lijf en hart ecobouwers basis workshop isoleren anglaise voor beginners Anglaise of zwelschrift is een elegant en verfijnd schrift. Het is een zeer geschikte letter om mee te starten maar ook voor gevorderden zijn er tal van mogelijkheden. We starten met de formele lettervorm van het zwelschrift. Vooral de controle van de druk op de pen is belangrijk. Deze reeks is geschikt voor absolute beginners, maar ook voor gevorderde kalligrafen die het lettertype willen leren kennen. Er zullen anglaise pennen ter beschikking zijn. Breng inkt, papier, vod, papier (typepapier of printpapier a3), potlood, lat en pennenstok mee. 6 dinsdagen van 19 u. tot 22 u. (2, 16 oktober 6, 20 november - 4 en 18 december 2012) Pannestraat 142, Veurne Veronique Vandevoorde (kalligrafe) 80 (voordeeltarief: 60) Vooraf inschrijven tot en met 25 september kalligrafie, kleur en compositie witruimte module 1 bis We starten met een heropfrissing van het humanistisch cursief en leren eenvoudige compositietechnieken en speelse lay-out. Je leert werken met kleur en werkt een werkstuk op papier af. Je volgde al module 1 Breng je gebruikelijk kalligrafiemateriaal mee (pennen, vod, inkt, pennenstok, A3 papier). Zorg ook voor kleurpotloden of gouache. Ten Patershove 4 dinsdagen en 1 maandag van 19 u. tot 22 u. (9, 23 oktober - 13 en 27 november en 10 december 2012) LDC Ten Patershove, Maria Doolaeghestraat, Diksmuide Veronique Vandevoorde (kalligrafe) 70 (voordeeltarief: 52) Vooraf inschrijven tot en met 2 oktober op of 058/ WH-501 kalligrafie witruimte module 2 Alle aandacht gaat in deze module naar de hoofdletters. Net zoals de humanistische onderkastletters zijn de kapitalen redelijk smal. Deze kapitalen kunnen zelfstandig gebruikt worden of in combinatie met de onderkastletters van het humanistisch cursief. Je start met de skeletvorm waar heel wat geometrie en geduld mee gemoeid is. Daarna volgen de letters met brede pen. Door rekening te houden met spatiëring kom je tot een mooie compositie. Als afsluiter maak je een werk met kapitalen en onderkastletters. Je hebt module 1 gevolgd. Breng speedballpennen van verschillende grootte, inkt, A3-papier, vod, potlood, lat en gom mee. De Zonnewijzer 8 donderdagen van 19 u. tot u. (11, 18 en 25 oktober - 8, 15, 22 en 29 november 6 december 2012) LDC De Zonnewijzer, Bruidstraat 9, Gistel Jan De Smedt (kalligraaf) 80 (voordeeltarief: 60) Marc Samsom - flickr.com Weldon Kennedy - flickr.com Wil je graag leren tekenen? In deze reeks leer je de basis: waarnemingstekenen, licht en schaduw, landschaps- en stadsgezichten, kleurgebruik, de menselijke figuur en schetsen. Met deze basistechnieken en verschillende materialen word je een tevreden tekenaar. Je hoeft geen voorkennis te hebben. Breng een A3-map, een potlood nummer 2, een gom, een slijper, een fijn zwart stiftje, een stuk dun grijs karton en kleurpotloden mee. Ander werkmateriaal is ter plaatse beschikbaar. i.s.m. Dienst Cultuur Zonnebeke 6 dinsdagen van u. tot 16 u. (2, 9,16, 23 oktober 6, 13 november 2012) OC t Gelevelt, Geluveldplaats 13, Geluveld Joke Pype 40 Vooraf inschrijven tot en met 25 september WH-503 Met behulp van enkele basisritmes ontdek je de djembé en oefen je in samenspel. Zowel beginners als meer gevorderden vinden hierin hun plaats. Door te luisteren naar elkaar en de hartslag van het ritme te voelen, komt er een groove om U tegen te zeggen! De cursisten kunnen tijdens de lessen een djembé huren aan 15/reeks. (Als je hiervan gebruik wilt maken, meldt het bij inschrijving) Kinderen van minder dan 12 jaar vergezeld door een ouder betalen 60 voor de reeks en mogen gratis gebruik maken van een djembé in de les. i.s.m. Jali Kunda vzw 8 donderdagen van u. tot u. (4, 11, 18, 25 oktober 8, 15, 22 en 29 november 2012) Gasthuisstraat 8, Poperinge Sidy Cissokho (meester-percussionist) 75 (voordeeltarief: 56) (huur djembé niet inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 27 september WH-504 Goed isoleren lijkt vaak een weg bezaaid met obstakels. Met deze workshop informeren we over het belang van correct en luchtdicht isoleren en de troeven van ecologische bouwmaterialen. Meer nog we gaan zelf aan de slag. We verwerken de isolatie, bevestigen de damprem en starten met de leidingspouw. Breng werkkledij mee i.s.m. ZonneWinDT vzw zaterdag 6 oktober 2012 van 9 u. tot 12 u. OF van 13 u. tot 16 u. Zaal Trekgat, Lostraat 5, Nieuwkapelle ZonneWinDT vzw 10 Vooraf inschrijven tot en met 1 oktober WH-505 a & b 36 WH-500 Vooraf inschrijven tot en met 4 oktober OH

20 > CREATIEF ontdek je persoonlijke kleur en stijl basiscursus make-up maquilleren is flateren basis make-up wasschilderen of encaustic / kartonnage lederwaren Ontwikkel je eigen stijl en vergroot zo je persoonlijke uitstraling. Leer harmonieuzer omgaan met de kleuren van kledij, accessoires en make-up. Op basis van een persoonlijke kleurenanalyse, een analyse van de structuur van je gelaat en de opbouw van je lichaam verken je je eigen uiterlijke persoonlijkheid. In deze reeks krijg je technieken aangereikt om je positieve punten te benadrukken en praktische tips rond optische effecten en camouflagetechnieken. De Kim 3 woensdagen van 19 u. tot 22 u. (10, 17 en 24 oktober 2012) LDC De Kim, Sint-Jorisstraat 3, Wervik Hilde Simoens (kleurconsulente) 65 (voordeeltarief: 49) Vooraf inschrijven tot en met 3 oktober WH-506 Welke make-up past bij mij en hoe begin ik er aan? Hilde Simoens, uitstralingsconsulente, begeleidt je van het begin tot einde om toch dat tikkeltje meer in jouw gezicht te accentueren. Ontdek welke kleuren jou flateren en blijf vooral je zelf in je make-up. Breng gerust je eigen verzorgingsproducten en make-up spullen mee, dan kijken we samen wat je best combineert. i.s.m.lokaal Dienstencentrum De Kersecorf maandag 15 oktober 2012 van 19 u. tot 22 u. LDC De Kersecorf, Rijkeklarenstraat 83, Ieper Hilde Simoens (kleurconsulente) 25 (voordeeltarief: 19) Vooraf inschrijven tot en met 8 oktober WH-507 Make-up aanbrengen is voor de één al makkelijker dan voor de andere. Maar geen nood. Jouw ervaring met makeup speelt weinig of geen rol. Zowel voor beginners als gevorderden zijn er voldoende make-up tips en tricks om ervoor te zorgen dat voor iedereen de workshop eindigt met een wow factor. De lesgeefster toont de make-up voor op de helft van het gezicht zodat het verschil voor en na duidelijk is. Daarna ga je zelf stap voor stap aan de slag. Je maakt gebruik van een spiegel en een ruim aanbod aan professionele makeup producten en penselen. i.s.m. Make-up Academy donderdag 13 december 2012 van 19 u. tot 22 u. Nathalie Baert (visagiste) 30 Vooraf inschrijven tot en met 6 december OH-527 Andres Rodriguez - flickr.com Letha Colleen Myers - flickr.com De schilderijen worden gemaakt door was en oliepastels in het papier te branden door gebruik te maken van een warmtebron. De techniek werd duizenden jaren geleden al toegepast door de Grieken, de Romeinen en de Egyptenaren. De werkwijze resulteert in een unieke en speelse kleurenpracht die door velen verward wordt met de veel jongere olieverftechniek. Ten Patershove donderdag 18 oktober 2012 van u. tot u. OF van 19 u. tot 22 u. LDC Ten Patershove, Maria Doolaeghestraat 2a, Diksmuide Yolande Ledent 8 (materiaal inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 11 oktober op of 058/31/14.94 WH-508 a & b Hilde Vande Capelle, boekbindster en dozenmaakster, toont je hoe je zelf mooie dozen kan maken. Je maakt vier scharnierdozen, van klein naar groot. Na deze reeks ben je in staat om zelfstandig dozen te bekleden voor elke gelegenheid, met een persoonlijke toets. In de deelnemersprijs zit een basispakket met materialen (lijm, karton, basispapier) inbegrepen. Luxepapier om de dozen af te werken neem je zelf mee of koop je ter plaatse. i.s.m. Ontmoetingscentrum De Blomme 4 dinsdagen van u. tot 22 u. (23, 30 oktober 6 en 13 november 2012) OC De Blomme, Chrysantenstraat 30, Oostende Hilde Vande Cappelle 60 (voordeeltarief: 45) (basispakket inbegrepen) Vooraf inschrijven tot en met 16 oktober OH-509 Aangepast aan een gesp die je zelf meebrengt, snij je een riem uit vegetaal gelooid leder. Dit leder is bijzonder geschikt om te decoreren door bijkleuren en bestempelen. We oefenen deze technieken eerst apart en, indien gewenst, kan je ze nadien gebruiken om je riem een persoonlijke toets te geven. Breng een gesp, een stevig snijmes, en een (zware) metalen lat mee. Maak je een riem voor een ander, zorg dan dat je zijn/haar taillemaat weet! 2 maandagen van u. tot u. (29 oktober en 5 november 2012) Pannestraat 142, Veurne Rit Guetens (docente plastische kunsten) 15 (voordeeltarief: 11)+ 25 materiaalkosten rechtstreeks aan de docente te betalen Vooraf inschrijven tot en met 22 oktober WH

In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur.

In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur. In de tentoonstelling Kinderstad ontdek je de Brusselse architectuur. De cursisten verkennen de expo door te praten over thema s zoals huizen, het straatbeeld en de stad Brussel vroeger & nu. Je sluit

Nadere informatie

Vredescentrum. AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar

Vredescentrum. AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar Vredescentrum AANBOD BASISONDERWIJS Schooljaar 2017-2018 1 Vredescentrum van de provincie en stad Antwerpen vzw Het Vredescentrum voor de vrienden. Het Vredescentrum is al 30 jaar lang een enthousiaste

Nadere informatie

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116

LES 4. Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 LES 4 Handelingen 12:1-19; Van Jeruzalem tot Rome: Verlost uit de gevangenis blz.109-116 De boodschap God hoort en verhoort onze gebeden voor elkaar. Leertekst: Terwijl Petrus onder zware bewaking zat

Nadere informatie

Verhaal van verandering

Verhaal van verandering Belgische Ashoka Fellow Ashoka : Kun je ons iets vertellen over je familie en waar je bent opgegroeid? Ingrid : Ik ben opgegroeid in Antwerpen, een belangrijke stad in Vlaanderen, België. Ik heb een oudere

Nadere informatie

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014

KureghemNet is een project van MAKS vzw. Computerles Programmaboekje sep dec 2014 @ KureghemNet is een project van MAKS vzw Computerles Programmaboekje sep dec 2014 2 Iedereen mee met de PC Heb je nog nooit een computer gebruikt en wil je de basis leren? Zoek je werk of wil je beter

Nadere informatie

Aandacht voor zingeving bij leven, ziekte en gezondheid

Aandacht voor zingeving bij leven, ziekte en gezondheid Aandacht voor zingeving bij leven, ziekte en gezondheid Dienst Geestelijke Verzorging Ik vind het best, ik vind het best, als je niet komt maar smst, of als je op het internet, een leuk gesprekje met mij

Nadere informatie

Wat is jouw verhaal?

Wat is jouw verhaal? E E N E - B O O K V A N L E T T E R S & C O N C E P T S Wat is jouw verhaal? Passie en plezier overbrengen in een notendop Storytelling Verhalen vertellen is een belangrijk onderdeel van ons leven. Het

Nadere informatie

Inhoud: Over de Stichting. Activiteiten en projecten. - Uitgangspunt - Doel - Doelgroep - Financiën - Publiciteit

Inhoud: Over de Stichting. Activiteiten en projecten. - Uitgangspunt - Doel - Doelgroep - Financiën - Publiciteit Beleidsplan 2016-2017 Inhoud: Over de Stichting - Uitgangspunt - Doel - Doelgroep - Financiën - Publiciteit Activiteiten en projecten PROJECT 1 PROJECT 2 PROJECT 3 PROJECT 4 Musicals Jongerenkoor Meditatieve

Nadere informatie

Niets vragen, niets weigeren

Niets vragen, niets weigeren Franciscus van Sales (1567-1622) leefde in het Franse stadje Annecy, in een tijd van politieke verwarring en godsdienstoorlogen. Hij is bekend als schrijver van twee belangrijke en invloedrijke handleidingen

Nadere informatie

Gerecht van je keuze. Kaarten op tafel. Hartstochten en verlangens. Uit je eigen keuken. Om aan te proeven. je eigen onderwerp

Gerecht van je keuze. Kaarten op tafel. Hartstochten en verlangens. Uit je eigen keuken. Om aan te proeven. je eigen onderwerp Uit je eigen keuken Gerecht van je keuze je eigen onderwerp We gaan rond de tafel met elkaar in gesprek over dat onderwerp dat jij graag aan wil kaarten in gezelschap van een groep vrienden en bekenden

Nadere informatie

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI

H.A.N.G. PLEKKEN. Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI H.A.N.G. PLEKKEN Heel Aardig? Niet Geweldig! > OP BEZOEK BIJ HET NAI Binnenkort ga je met je klas op bezoek bij het Nederlands Architectuur instituut (NAi). Daar zal je het programma H.A.N.G. plekken volgen.

Nadere informatie

De Zuidpoort vzw. Rerum Novarumplein 25 9000 Gent 09/245.09.05 info@dezuidpoortgent.be www.dezuidpoortgent.be!

De Zuidpoort vzw. Rerum Novarumplein 25 9000 Gent 09/245.09.05 info@dezuidpoortgent.be www.dezuidpoortgent.be! ! De Zuidpoort vzw Rerum Novarumplein 25 9000 Gent 09/245.09.05 info@dezuidpoortgent.be www.dezuidpoortgent.be! "$%&'(!)'$&*+,! 5 september 2015 Aanwezig : Steven (met Merel) Marina, Gina, Koen, Pol, Luc,

Nadere informatie

Lees Zoek op Om over na te denken

Lees Zoek op Om over na te denken Welkom bij de Online Bijbelcursus van Praise De bijbelcursus is wat voor jou als je: 1. Als je wilt weten wat christenen geloven. 2. Als je meer wilt begrijpen van de bijbel. 3. Als je wilt groeien in

Nadere informatie

Samen op weg naar herstel

Samen op weg naar herstel Samen op weg naar herstel Sessie 5 en 6 : Krachten Inhoud Introductie krachten... 2 Ik ben... 3 Persoonseigenschappen en kwaliteiten...3 Ik kan... 4 Talenten en vaardigheden...4 Ik weet... 5 Levenservaring,

Nadere informatie

Latijn: iets voor jou?

Latijn: iets voor jou? : n j i t a L r o o v s iet jou? De Romeinen en wij Waar komen onze letters vandaan? Hoe komen we aan de namen van de maanden? De antwoorden op vele van deze vragen vind je vaak in het verleden bij de

Nadere informatie

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw

Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Latijn en Grieks in de 21ste eeuw Kiezen voor Latijn en/of Grieks? Als leerling in het laatste jaar van de basisschool sta jij voor een belangrijke keuze. Welke studierichting moet je gaan volgen in het

Nadere informatie

Noach bouwt een ark Genesis 6-8

Noach bouwt een ark Genesis 6-8 2 Noach bouwt een ark Genesis 6-8 Het is niet fijn meer op de aarde. De mensen maken ruzie, ze vechten en ze zijn God vergeten. Maar er is één man die anders is. Dat is Noach. Op een dag praat God met

Nadere informatie

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis. Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen,

Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Gemeente van onze Heer Jezus Christus, lieve mensen, Afgelopen maandag hebben we met de deelnemers van de kring Eigentijds Bijbellezen Paasverhalen gelezen. Vier verhalen van de opstanding, verteld door

Nadere informatie

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven.

TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. TITEL ACTIVITEIT + beschrijving: filosofisch gesprek over geloven. Beginsituatie: De lln doen als inleiding op het project rond geloven en de kerkwandeling, een filosofisch gesprek. Er komen verschillende

Nadere informatie

FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING?

FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D AMSTERDAM STEDELIJK MUSEUM WAT IS BEWEGING? STEDELIJK MUSEUM FAMILIES EN KINDEREN 2012 2013 G R O E N E R U I T E R O P B L A U W P A A R D WAT IS BEWEGING? AMSTERDAM WELKOM! Het Stedelijk, Nederlands grootste museum voor moderne en hedendaagse

Nadere informatie

De klassieke tijdlijn

De klassieke tijdlijn De klassieke tijdlijn In de lessen geschiedenis heb je waarschijnlijk al gehoord over de tijdlijnen, of de historische periodes en waarschijnlijk ook over exacte datums zoals 476. In dit documentje kom

Nadere informatie

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang

Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Handleiding Kind in Beeld Kinderopvang Waarom is kinderopvang goed voor mijn kindje. Foto Je bent zwanger. Het is goed om dan al na te denken over kinderopvang van je kindje.. Foto In de kinderopvang zorgt

Nadere informatie

HUIS MARANT MAART Groepswerking Marant. Mechelsesteenweg Herent

HUIS MARANT MAART Groepswerking Marant. Mechelsesteenweg Herent MAART 2013 HUIS MARANT Groepswerking Marant wordt gevormd door mensen die armoede een stem willen geven. We komen samen in en organiseren maandelijks informatieve en ontspannende activiteiten. Het Marantboekje

Nadere informatie

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs

Derde kleuter en eerste graad la ger onderwijs Floepje en het Water De kleuters en kinderen van de eerste graad maken kennis met het wezentje Floepje dat zowel kan zwemmen als vliegen. Floepje komt op een dag in vervuild water terecht en wordt ziek.

Nadere informatie

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013

KIDmail 25. www.kidpartners.nl. Januari 2013 www.kidpartners.nl KIDmail 25 Januari 2013 Allereerst willen wij jou een stralend 2013 wensen met de onderstaande doodle. Je kunt zelf invullen waar jouw ster het komend jaar gaat stralen. We hebben het

Nadere informatie

METHODEN EN THEMA S (1/7)

METHODEN EN THEMA S (1/7) METHODEN EN THEMA S (1/7) DAVINCI Onderbouw DaVinci Lente Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Zomer Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Herfst Onderbouw 35 Leverbaar DaVinci Winter Onderbouw 35 Leverbaar Middenbouw

Nadere informatie

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam

Amsterdam DNA is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is ontwikkeld door het Amsterdam Museum. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het

Nadere informatie

Lesbrief HyperISH. ISH_lesplan.indd 1 18-02-13 11:23

Lesbrief HyperISH. ISH_lesplan.indd 1 18-02-13 11:23 Lesbrief HyperISH I don t even know what I was running for - I guess I just felt like it. Holden Caulfield in The Catcher in the Rye door J.D. Salinger De maatschappij zit vol verwachtingen, de eisen zijn

Nadere informatie

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool

Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool Handreiking bij 40 DAGEN GEBED voor groep 4-8 van de basisschool NAAM September 2009 In september en oktober 2009 was de Levend evangelie Gemeente bezig met het onderwerp 40 DAGEN GEBED. Om gemeente breed

Nadere informatie

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS

Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit. Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl KUNSTHUIS Leeswijzer bij www.reizenindetijd.nl Reizen in de tijd Leren van de plek waar je opgroeit Reizen in de Tijd is een doorlopende leerlijn cultuuronderwijs. De activiteiten gaan over de leerlingen en de plek

Nadere informatie

ELISABETHBEGIJNHOF-PAPEGAAI

ELISABETHBEGIJNHOF-PAPEGAAI ELISABETHBEGIJNHOF-PAPEGAAI Beste bewoner Wijk van de maand is de nieuwe naam van de ontmoetingen tussen het college van burgemeester en schepenen en de bewoners van de 25 Gentse wijken. Niet langer één

Nadere informatie

ACTIVITEITENKALENDER LDC Den Dries HOUTEM. Oktober november december 2015 OKTOBER

ACTIVITEITENKALENDER LDC Den Dries HOUTEM. Oktober november december 2015 OKTOBER ACTIVITEITENKALENDER LDC Den Dries HOUTEM Oktober 2015 OKTOBER Gezondheidsconsult Een verpleegkundige is elke laatste donderdag van de maand van 11 uur tot 12 uur in het dienstencentrum aanwezig. Het gezondheidsconsult

Nadere informatie

Letterenhuis. Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE. Workshop voor 3de graad TSO/BSO. Info voor de leerkracht

Letterenhuis. Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE. Workshop voor 3de graad TSO/BSO. Info voor de leerkracht Letterenhuis Inspiratie OVERAL! MET ISH AIT HAMOU ALS AMBASSADEUR INSPIRATIE Workshop voor 3de graad TSO/BSO Info voor de leerkracht Het Letterenhuis Het Letterenhuis bewaart de archieven van schrijvers

Nadere informatie

DINEREN IN DE HOFTRAMMM

DINEREN IN DE HOFTRAMMM DINEREN IN DE HOFTRAMMM De bijzondere creatie van Bobby van Galen en Pierre Wind Foto s en tekst: Martien Versteegh Eigenaar en gastheer Bobby van Galen heet u van harte welkom Het begon met een droom

Nadere informatie

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet.

LES 6. Nu zie je Hem wel, nu zie je Hem niet. LES Nu zie je Hem wel, Sabbat Doe Lees Lukas 4. 40 nu zie je Hem niet. Heb je weleens een moment gehad dat je het gevoel had dat God heel dicht bij je was? Misschien door een liedje, een bijbelvers, een

Nadere informatie

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep.

Bevolkingsgroepen DOE KAART 1. Naam van het project. Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. DOE KAART 1 Bevolkingsgroepen Als je voor deze opdracht kiest leer je meer over een bepaalde bevolkingsgroep. Zoek 6 verschillende bevolkingsgroepen op. Kies 1 bevolkingsgroep uit waar je meer over wilt

Nadere informatie

Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE

Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE Onthaal 2014-2015 BACHELOR GESCHIEDENIS OPBOUW PROGRAMMA/MOTIVATIE Kennismaking Monitoren Charlotte Verrydt Katrien Philippen Tim Juwet Gemotiveerde keuze Doel van de sessie Motivatie is je brandstof om

Nadere informatie

narratieve zorg Elder empowering the elderly

narratieve zorg Elder empowering the elderly narratieve zorg Elder empowering the elderly huisbezoek 1: KENNISMAKING - 2 - KENNISMAKING - huisbezoek 1- a kennismaking huisbezoek 1: KENNISMAKING a vertrouwelijkheid individueel in teamverband naar

Nadere informatie

Openingsgebeden INHOUD

Openingsgebeden INHOUD Openingsgebeden De schuldbelijdenis herzien Openingsgebeden algemeen Openingsgebeden voor kinderen Openingsgebeden voor jongeren INHOUD De schuldbelijdenis herzien De schuldbelijdenis heeft in de openingsritus

Nadere informatie

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap.

Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. Het koken en eten mag je zelf doen, maar ik begeleid je daarbij. Stap voor stap. EET PALEO 3 Inhoudsopgave Inleiding 6 Mijn Paleo verhaal 8 De 7 stappen in het kort 12 Stap 1 Richt je op de praktijk 14

Nadere informatie

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein

Romantiek. in een sprookjeslandschap. Op een boogscheut van het. drukke Gent treffen we het. Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein Romantiek in een sprookjeslandschap Tekst: Fanny Storms Fotografie: Park van Beervelde Op een boogscheut van het drukke Gent treffen we het Park van Beervelde aan. Wanneer we het domein betreden worden

Nadere informatie

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL

IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL I N T E R I E U R W Wonen op de Windrichtingen IN EEN HUIS IN GEMENGDE HOEVESTIJL Tekst: ANNEMIE WILLEMSE Foto s: JAN VERLINDE 22 TIJDLOOS TIJDLOOS 23 Na een zoektocht naar de ideale bouwgrond, gingen

Nadere informatie

Is een Europese islam mogelijk?

Is een Europese islam mogelijk? Brahim Laytouss Imam, islam theoloog Is een Europese islam mogelijk? De islam is steeds prominenter aanwezig in de Europese samenlevingen, zoveel is duidelijk. Maar islamitisch extremisme en religieus

Nadere informatie

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection

Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection Lesbrief bij de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection 1 Beste docent, Binnenkort gaat u samen met uw klas naar de voorstelling Mijn vriend en ik van Soulshine Connection. Deze lesbrief

Nadere informatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie

Van huidige situatie ------------ naar --------------------------------- gewenste situatie Doelen stellen NLP is een doelgerichte, praktische en mensvriendelijke techniek. NLP = ervaren, ervaren in denken, voelen en doen. Middels een praktisch toepasbaar model leren we om de eigen hulpmiddelen,

Nadere informatie

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande

Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Koningspaard Polle en de magische kamers van paleis Kasagrande Eerste druk 2015 R.R. Koning Foto/Afbeelding cover: Antoinette Martens Illustaties door: Antoinette Martens ISBN: 978-94-022-2192-3 Productie

Nadere informatie

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt?

Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? Beste kinderen, Mijn naam is Fons. Ze noemen me een groene jongen. Weet je hoe dat komt? In mijn vrije tijd ben ik natuurgids. Met mijn verrekijker en vergrootglas trek ik naar allerlei plekjes om de natuur

Nadere informatie

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer

Educatieflyer Stadsmuseum Zoetermeer Educatieflyer 2018-2019 Stadsmuseum Zoetermeer Inleiding Met veel plezier bieden wij u het educatie-overzicht Primair Onderwijs van het Stadsmuseum Zoetermeer voor het schooljaar 2018-2019 aan. Een programma

Nadere informatie

Voor christenen is de Bijbel met name een geloofsboek. Dat betekent

Voor christenen is de Bijbel met name een geloofsboek. Dat betekent De Bijbel Een geloofsboek EWe kunnen vele wegen gaan met de Bijbel. De één ervaart het vooral als een mooi kunstobject. Vele kunstenaars hebben er inspiratie in gevonden om een kunstwerk te maken. We kennen

Nadere informatie

Mentor Datum Groep Aantal lln

Mentor Datum Groep Aantal lln Lesvoorbereidingsformulier Fontys Hogeschool Kind en Educatie, Pabo Eindhoven Bron: Didactisch model van Gelder Student(e) Klas Stageschool Plaats Rachel van der Pijl P14EhvADT De Springplank. Eindhoven

Nadere informatie

SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken. De paprika van het spreken. Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden!

SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken. De paprika van het spreken. Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden! De paprika van het spreken SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden! De fundamentals voor iedereen die wil leren spreken in het openbaar SpeakingNow

Nadere informatie

Visie Jokri begeleiders 2.0

Visie Jokri begeleiders 2.0 Visie Jokri begeleiders 2.0 Jokri is dé vereniging van jonge christenen tussen 12 en 18 jaar in het bisdom Gent. Ze is ontstaan uit Jonge Kerk en uit de Kringwerkingen. Vandaag behoort ze tot de familie

Nadere informatie

SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken. De paprika van het spreken. Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden!

SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken. De paprika van het spreken. Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden! De paprika van het spreken SpeakingNow Vlot en overtuigend spreken Als je de aandacht wilt... Als je de aandacht wilt houden! De fundamentals voor iedereen die wil leren spreken in het openbaar SpeakingNow

Nadere informatie

De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben

De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben De stap naar het secundair onderwijs komt dichtbij. In de lagere school ben je bij de oudsten, je weet hoe alles daar draait. Volgend schooljaar ben je weer de jongste. Je moet alles nog ontdekken. Dat

Nadere informatie

ik kies voor mijn talent

ik kies voor mijn talent 2deel 1 Naar de 2 de graad: ik kies voor mijn talent Naam:.. Klas:.. De sterke punten van jouw leven Mijn wensdromen = Mijn energie Jij vandaag Vragen 1. Denk na over volgende vragen. 2. Overleg hierover

Nadere informatie

MOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur

MOERASBOS IN STADSHAGEN. Thema: natuur DOCENT In het thema Natuur ontdekken de leerlingen van groep 7 en 8 dat er rond de jaartelling een bijzonder bos op de plek stond waar zij nu wonen. Dit moerasbos is in 2000 opgegraven door archeologen.

Nadere informatie

Programma groepsbijeenkomst Weg van Leven thema: Genade

Programma groepsbijeenkomst Weg van Leven thema: Genade Programma groepsbijeenkomst Weg van Leven thema: Genade Welkom en opening (10 min.) Deel 1: gesprek rond het thema (45 min.) gezamenlijk lezen van de inleidende tekst bij het thema uit het werkschrift

Nadere informatie

Ria Massy. De taart van Tamid

Ria Massy. De taart van Tamid DE TAART VAN TAMID Ria Massy De taart van Tamid De taart van Tamid 1 Hallo broer! Hallo Aziz! roept Tamid. Zijn hart klopt blij. Aziz belt niet zo dikwijls. Hij woont nog in Syrië. Bellen is moeilijk in

Nadere informatie

Lesbrief Voorleestekst: Over dertien hectare Vragen: Voorleestekst: Over het thema van de tentoonstelling

Lesbrief Voorleestekst: Over dertien hectare Vragen: Voorleestekst: Over het thema van de tentoonstelling Lesbrief Over dertien hectare dertien hectare organiseert elke twee jaar een tentoonstelling in Heeswijk-Dinther. De eerste was in 2003. De tentoonstelling van de kunstwerken was altijd buiten op een grasveld

Nadere informatie

BELVUE MUSEUM. Jongeren eerst!

BELVUE MUSEUM. Jongeren eerst! BELVUE MUSEUM Jongeren eerst! HET BELvue Beheerd door de Koning Boudewijnstichting Geopend in 2005 als centrum voor democratie en geschiedenis Belangrijkste doelgroep: jongeren 2 Democratische waarden

Nadere informatie

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga

Heer, U kent mij als geen ander U weet of ik zit of sta en U kent ook mijn gedachten voordat ik iets zeggen ga Hieronder staan de teksten van nieuwe liedjes, zodat jullie ze thuis ook kunnen oefenen: 'k Heb Jezus nodig heel mijn leven 'k Heb Jezus nodig, heel mijn leven. 'k Heb Jezus nodig, dag aan dag, in m'n

Nadere informatie

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon

Op weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn

Nadere informatie

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1

Johannes 12 : 7. (Judas) dia 1 Johannes 12 : 7 A (Judas) er was ergens een gemeentevergadering waar gesproken werd over de aanschaf van een orgel iemand kwam naar voren en zei dat hij tegen was een paar ton voor een orgel is geldverspilling

Nadere informatie

Pijlen van vriendschap Sabbat

Pijlen van vriendschap Sabbat LES Pijlen van vriendschap Sabbat Doe Lees 1 Samuël 20. Heb je ooit een geheime manier van communiceren geleerd? Of gebarentaal? Heb je een geheime manier om te praten met je beste vriend(in)? Twee vrienden

Nadere informatie

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus

Creatief en flexibel toepassen van Triplep. Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Creatief en flexibel toepassen van Triplep Maarten Vos Doe, laat zien, lach, oefen en geef applaus Programma Overzicht Kennismaking Persoonlijke werving van ouders Een goede relatie opbouwen met de ouders

Nadere informatie

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand.

De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. De gelijkenis van het huis op de rots en op het zand. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel

Nadere informatie

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest

God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus: Zijn opstanding De Heilige Geest Basiscursus Christelijk geloof Module 1 Les 1: Les 2: Les 3: Les 4: Les 5: Les 6: Les 7: Les 8: God bestaat en Hij is belangrijk We hebben God nodig in ons leven Jezus: Zijn leven Jezus: Zijn dood Jezus:

Nadere informatie

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum.

Mijn Mokum is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het Amsterdam Museum. 2 INTRODUCTIE is een project voor NT2 cursisten. Het is gemaakt door het. In het wordt de geschiedenis verteld aan de hand van schilderijen en voorwerpen. Je gaat met de groep naar het museum. In dit werkboekje

Nadere informatie

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader.

Je bent je bewust van je eigen referentiekader en houdt er rekening mee dat anderen handelen vanuit hun referentiekader. 3. Samen eten Een Afrikaanse vrouw nodigt de Vlaamse buurkinderen uit voor het eten. De buurvrouw komt thuis en vindt haar kinderen niet. Ze is ongerust en maakt zich kwaad. Je gaat toch niet zomaar bij

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen

Johanna Kruit. Gedichten, geïnspireerd door bomen. Geheimen 1 Gedichten, geïnspireerd door bomen Geheimen In het donker huizen bomen die overdag gewoner zijn. Wij slaan de bochten van een pad mee om en gaan, ontkomen aan het licht af op geheimen.kleine geluiden

Nadere informatie

Gezond koken in 30 minuten

Gezond koken in 30 minuten Gezond koken in 30 minuten Heb jij vaak weinig tijd of heb je niet steeds evenveel zin om te koken? Wil je toch zelf een maaltijd klaarmaken én gezond eten? Nieuwe producten leren kennen? Dan is deze module

Nadere informatie

Samenvattingen Geloof ABC

Samenvattingen Geloof ABC Samenvattingen Geloof ABC Info 1ABC: Wat is geloof? Het gaat in dit project om de belangrijkste wereldgodsdiensten: jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. Deze godsdiensten geven antwoorden

Nadere informatie

Bij aankomst starten we met een korte wandeling in de centrumstad Eeklo rond het stadhuis met belfort en de St-Vincentiuskerk

Bij aankomst starten we met een korte wandeling in de centrumstad Eeklo rond het stadhuis met belfort en de St-Vincentiuskerk Meetjesland Bij aankomst starten we met een korte wandeling in de centrumstad Eeklo rond het stadhuis met belfort en de St-Vincentiuskerk Na het wandelen beginnen we aan onze rondrit doorheen de polders

Nadere informatie

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk

Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk Alles is genade en Stel, ik zoek een kerk De Werkgroep Vorming en Toerusting ontwikkelde een programma voor de parochies om te benutten bij de promotie dvd en het artikel Alles is genade uit het Identiteitsnummer

Nadere informatie

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst!

Gymnasium. Op het Hondsrug College. Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Op het Hondsrug College Het Hondsrug College, een slimme start voor je toekomst! Gymnasium Hondsrug Het Gymnasium Hondsrug is een afdeling van het Hondsrug College. Het is onderdeel van het vwo,

Nadere informatie

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek

September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders. Oktober 2015 Woensdag 7 oktober Start kinderboekenweek Schoolnieuws schooljaar 2015-2016 Vrijdag 18 September 2015 September 2015 Woensdag 23 September Sportdag Start gesprek ouders Donderdag 24 September Start gesprek ouders Maandag 28 September Algemene

Nadere informatie

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool)

Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Een muziekles over Haydns Schöpfung (voorbeeldles basisschool) Paul Knöps Dit materiaal is onderdeel van het compendium christelijk leraarschap dat samengesteld is door het lectoraat Christelijk leraarschap

Nadere informatie

Hoe ontwikkel ik. Lezing van Ineke Strouken op 19 maart in Nieuwegein. Geachte dames en heren, Volkscultuur

Hoe ontwikkel ik. Lezing van Ineke Strouken op 19 maart in Nieuwegein. Geachte dames en heren, Volkscultuur Hoe ontwikkel ik Ineke Strouken een ijzersterk volkscultuurproject? Geachte dames en heren, Welkom op deze studiedag Hoe ontwikkel ik een ijzersterk volkscultuurproject. Sinds een tweetal jaren staat volkscultuur

Nadere informatie

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken.

Weekschema maken. Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Weekschema maken Je gaat praten over de dingen die jij in één week doet. Deze activiteiten ga je in een schema op de computer uitwerken. Leer en oefen: Neem samen me de docent/assistent het fotoboek de

Nadere informatie

Leven vanuit Overvloed of Tekort?

Leven vanuit Overvloed of Tekort? Leven vanuit Overvloed of Tekort? Dank allereerst aan de Dijken van Wijven. Zonder jullie vrouwenhadden we hier nu niet met elkaar gestaan. Wat een prachtige traditie: om in het Zeeuwse landschap natuur

Nadere informatie

Van elkaar afblijven!

Van elkaar afblijven! Regel van de Week Van elkaar afblijven! Agenda Woensdag 23 september Vrijdag 25 september Maandag 28 september Groep 1 vrij Start Kinderpostzegelactie Engelse dag, groep 1 naar school Inloopochtend 8.30-9.30

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05

NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05 NIEUWSBRIEF 23 oktober 2012 Nr.05 Algemeen: HONDEN OP HET SCHOOLPLEIN Gisteren is er weer een kind op het schoolplein gebeten door een kleine hond. Gelukkig bleek de schade mee te vallen. Toch doen wij

Nadere informatie

Tweede Holsbeekse. Vredesweek

Tweede Holsbeekse. Vredesweek 30/9-3/10 15 Tweede Holsbeekse Vredesweek Voorwoord Beste inwoner van Holsbeek, De eerste grote herdenkingsgolf van 100 jaar Groote Oorlog ligt achter ons. Desondanks blijft oorlogsvoering brandend actueel

Nadere informatie

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding...

Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... Inhoudstafel Luistermoment La J Kinderen Lees dit alvorens te beginnen... 2 Doel van de activiteit... 2 Overzicht... 2 Praktische voorbereiding... 2 Voorbereiding... 2 Locatie... 2 Materiaal... 2 Veel

Nadere informatie

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof

Zondag 19 januari 2014. Viering in de Week van Gebed. voor de eenheid van de christenen. Paulusgemeenschap en. Protestantse Gemeente de Eshof Zondag 19 januari 2014 Viering in de Week van Gebed voor de eenheid van de christenen Paulusgemeenschap en Protestantse Gemeente de Eshof Hoevelaken Thema: Is Christus dan verdeeld? (1 Kor. 1,13) 1 / 7

Nadere informatie

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen

wat is passend? naar aanleiding van Paulus brief aan de Kolossenzen wil ik dat uitwerken voor 4 categorieën vier kringen vandaag wil ik dit gebod toepassen op het geloofsgesprek onderwerp van de gemeenteavond komende week onze overtuiging is dat zulke gesprekken hard nodig zijn voor de opbouw van onze gemeente tegelijk is

Nadere informatie

Tijd geven aan jezelf en aan elkaar als een geschenk

Tijd geven aan jezelf en aan elkaar als een geschenk Op het Pelgrimspad Tijd geven aan jezelf en aan elkaar als een geschenk Pelgrim zijn Een lange tocht maken. Dichterbij God en je eigen ziel komen. Je doet het alleen en toch samen met anderen. Pelgrimeren,

Nadere informatie

VILVOORDE» DE WEG VOORUIT. Vilvoorde, t is nu of nooit!

VILVOORDE» DE WEG VOORUIT. Vilvoorde, t is nu of nooit! VILVOORDE DE WEG VOORUIT Vilvoorde, t is nu of nooit! HET IS VIJF VOOR TWAALF. Meer leegstand. Meer armoede. Meer files. Minder aandacht voor de wijken. Minder ruimte voor (jeugd)verenigingen. Meer parkeerdruk.

Nadere informatie

PA R K VIER HET LEVEN THUIS IN PARK ZUIDERHOUT

PA R K VIER HET LEVEN THUIS IN PARK ZUIDERHOUT PA R K VIER HET LEVEN THUIS IN PARK ZUIDERHOUT WELKOM IN PARK ZUIDERHOUT Ouder worden is een mooie fase in het leven. Om nieuwe energie en inspiratie op te doen en van onze dierbaren te genieten. Tijd

Nadere informatie

SECRETARIAAT IVAN DE LEU MGR WAFFELAERTLAAN BLANKENBERGE REKENINGNUMMER BE NIEUWSBRIEF

SECRETARIAAT IVAN DE LEU MGR WAFFELAERTLAAN BLANKENBERGE REKENINGNUMMER BE NIEUWSBRIEF SECRETARIAAT IVAN DE LEU MGR WAFFELAERTLAAN 53 8370 BLANKENBERGE 050 42 84 97 REKENINGNUMMER BE34 4727 0645 2190 REDACTIE NIC OTTEVAERE ERIC DE VILLE IVAN DE LEU LAY OUT FRANKY MAELSTAF NIEUWSBRIEF ZATERDAG

Nadere informatie

In gesprek over: Arm en Rijk

In gesprek over: Arm en Rijk Bij Open Deur nummer 2, februari 2013 In gesprek over: Arm en Rijk Armoede en rijkdom. Twee woorden waar een hele wereld achter schuil kan gaan. Werelden waarin niet alleen geld en goederen een rol spelen,

Nadere informatie

Groep 2: De symbolen van België. Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2)

Groep 2: De symbolen van België. Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2) Bron 2.1. De naam België/Belgique: (uit: Dossier De Belgische Revolutie, 1, De Standaard, p. 2) Vragen: a) Naar welk stukje geschiedenis verwijst de naam België? b) Is de keuze voor deze naam juist? Bron

Nadere informatie

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek

Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek. Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Ontdek de Bibliotheek Welkom in de bibliotheek. Je gaat op ontdekking in de bibliotheek. Hierbij doe je een onderzoek naar verschillende soorten media; zoals

Nadere informatie

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2

BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGEN LESPAKKET 1.2 BIJLAGE 1 A4 BLADEN THEMA S BIJLAGE 2 DOMINO EMOTIES BIJLAGE 3 MATCHING OEFENING GEVOELENS BIJLAGE 4 VRAGENLIJST FILM BIJLAGE 5 VRAGENSTROOKJES HOEKENWERK BIJLAGE 6 ANTWOORDENBLAD

Nadere informatie

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan.

De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. De gelijkenis van de barmhartige Samaritaan. Eerst lezen. Daarna volgen er vragen en opdrachten. Gelijkenissen Toen de Heere Jezus op aarde was, heeft Hij gelijkenissen verteld om de mensen veel dingen

Nadere informatie

Sociaal programma. aandacht voor elk lid

Sociaal programma. aandacht voor elk lid Sociaal programma aandacht voor elk lid De ZLTO is een vereniging, een club van en voor boeren en tuinders en hun families. Ooit ontstaan als een beweging van boeren die elkaar hielpen en samen activiteiten

Nadere informatie

Verteld door Schulp en Tuffer

Verteld door Schulp en Tuffer Verteld door Schulp en Tuffer Het allereerste kerstfeest Het allereerste kerstfeest Verteld door Schulp en Tuffer Vertaald en bewerkt door Maria en Koos Stenger Getekend door Etienne Morel en Doug Calder

Nadere informatie