Picos de Europa. Picos de Europa. Spanje. Asturias Cantabria León Spanje EUROPESE GEMEENSCHAP. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Picos de Europa. Picos de Europa. Spanje. Asturias Cantabria León Spanje EUROPESE GEMEENSCHAP. Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling"

Transcriptie

1 Spnje Pics Eurp Asturis Cntbri León Spnje Pics Eurp EUROPESE GEMEENSCHAP Eurpees Fnds vr Reginle Ontwikkeling H

2 00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp:00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp 5/10/09 INHOUD Cngs Onís 2 Inleiding 6 Westelijk Mssief-El Crnión 13 Het pd vn Artsken 14 De Cntbrische bruine beer 15 Centrl MssiefLs Urrieles 21 Het Pd vn Cres 22 De Cbrles-ks Págin 1 Asturis Arens Cbrles Pnes Verenigd Kninkrijk Dublin Ptes Lnn Ierlnd Psd Vlón Cntbri 23 Ostelijk Mssief-Andr 37 Dr pssen vn Áliv 41 De bergwning 42 Recretie en cultuur 12:34 Prijs León Frnkrijk Tekst: Mr Rmírez Glf vn Biskje 49 Nuttige gegevens Vertling: R. Bkker Prtugl Mdrid Lissbn Spnje Ceut Atlntische Ocen Ft s: Archieven vn Turespñ Midllndse Zee Melill Mrkk Ly-ut: Agudín dg+cv Een publictie vn: Turespñ Secretrí Estd Turism Ministeri Industri, Turism y Cmerci Druk: AGSM, S.A. D.L. AB NIPO: Cnrische Eilnn Gedrukt in Spnje 3e uitgve

3 Inleiding De legendrische silhuetten vn Pics Eurp verrijzen in het hrt vn het hggebergte vn Crdiller Cntábric en bestrijken len vn prvincies Len, Asturis en Cntbri. Ze vrmen het meest spectculire gebergte en een vn meest bevrrechte ntuurgebien vn het Iberische schiereilnd. In Mr ntrekkingskrcht vn Pics schuilt niet lleen in krcht vn ntuur. De bergen dnken hun rijkdm k n hun bevlking. Sinds prehistrie heeft mens er zijn leefwijze ngepst en zijn krkter gevrmd in hrmnie met hrdheid en unieke mstndighen vn dit gebied, en er pgin's gevuld vn een rijke geschienis, die nlsmkelijk verbnn is hebben behun, met hun rchïsche bestnsvrmen in een vitl evenwicht met mgeving. Prehistrische resten getuigen ng vn llereerste bewning in grtten en ntuurlijke schuilpltsen, die dr duizenn jren vn ersie wern gevrmd in het klksteen. De verheersing vn ze bergdrpen dr het belngstelling vr ze nntkte en meilijk neembre gebien. Ten zij het uiteinlijk tch prbeern, kwm zwrste weerstnd vn Asturinse zij, nr leiding vn Dn Pely, wiens krijgshftigheid een belngrijke impuls zu leveren vr "Recnquist", hervering vn het schiereilnd dr christenen. diepe vlleien, drkruist dr rivieren wrvn wteren zich hstig nr cen reppen, p puntige tppen en in dichtbegrei bssen, f p frisgrene bergwein, verschuilt zich een verweldigen, rijke ntuur, die het gebied uniek mkt en het een plts geeft nr belngrijkste ecsystemen vn Spnje. geweest met bijznre kenmerken vn mgeving. De bergwein bien hun vedsel n schpen, keien en geiten vr het vlees, melk en verschillen lkle kzen. Tussen krijtrtsen, in beschutting vn vlleien en p vlkkere grnn vestig mens er zich in kleine rurle gemeenschppen, die ng ltijd hun mbenemen bekring Rmeinse rijk mkten streek, smen met nbegnbrheid vn het terrein, tt een meilijke pri vr prukken Mren. De medigste verzetsstrijrs tegen Mrse klnisering wren Cntbriërs, die zich penlijk teweer steln vnuit beschutting vn hun bergen. De mhmmednen tnn dn k niet l te veel Niet vr niets dpten midleeuwse zeelui ze bergen tt Pics Eurp, fwel 'Tppen vn Eurp". Vr hen vrmn zij het eerste gegrfisch herkenningspunt vn u wereld dt vnf zee zichtbr ws. De brupte gemrflgie uit klksteen is vn betrekkelijk jnge leeftijd; nrrdse krchten wierpen ngeveer 300 miljen jr 2 3

4 gelen ze rtsmuur p vnuit diepten vn een u zee. Extreme hgteverschillen vrmen reliëfs die prllel lpen n Cntbrische kust, die ng geen 25 kilmeter verrp ligt. De gletsjers uit ijstijd, vrl uit kwrtire peri, vrmn er tppen en dlen en trkken diepe spren dr het lndschp. De rivieren Sell, Dev, Cres en drp instrmen Duje, prfileren en drkruisen het bergmssief; wil rivieren, die snel nr Glf vn Biskje strmen, zijn een belngrijk pigebied vr zlm. De Dev mrmt het mssief rnd stknt vnuit zijn brnnen bij Fuente Dé en bnt zich een weg nr cen dr duizelingwekken klf vn L Hermid, dr schrijver Benit Pérez Gldós bestempeld ls slkdrm vn Spnje. De Cres is meest beken vn drie en steekt het gebergte dr in nrlijke richting, vnf zijn brnnen in vllei vn Vlón, in prvincie León. Zijn wil wteren slepen uit het klksteen klf vn Cres, indrukwekkendste en diepste cñn vn Spnje. Ok Sell vleit tussen diepe breuken in rdkrst, zls klf Desfilr ls Beys. Alleml krijgen ze hun wter uit tllze zijriviertjes en beekjes, die rijkelijk wrn geved dr sneeuw vn bergtppen en dr Atlntische regens. Tussen dit dynmisch stelsel vn rivieren nrschein we drie mssieven: het westelijke, bekend ls El Crnión, het centrle mssief vn Ls Urrieles, en het stelijke mssief vn Andr. Bij ze sterk geprfileer gegrfische scheidingen kmt ng het grte verschil in hgten, dt 2000 meter verschrijdt, met een uitgebrei diversiteit in flr en fun. Z greit hg p ruige tppen, gedmineerd dr rtsen, wind en ijselijke ku, niet meer dn wt kl en lg struikgews; hier springen gemzen vn steen p steen en lucht wrdt beheerst dr steenrenn en gieren. Bergfwrts zijn hellingen rijkelijk bekleed met een grte vriëteit n lge begreiingen, met vrl vrens, jeneverbes en gspeldrn. Hier, p bergwein vn pssen, heeft bevlking sinds mensenheugenis een ile plts gehd m in zmer het vee te hun. In dit prchtige lndschp nrschein we discrete schnheid vn lpengrspieper, klinkt meldische zng vn tpuit en drge rep vn rek. Nr gelng bergen verlpen in vlleien, stuiten we p een dichte begreiing vn berken en eiken, gemeng bssen met kstnjes, beshulst, linn, hzelrs, essen en Spnse ken, en schuilplts vr een unieke Spnse fun, wrnr Iberische bruine beer, wlf en uerhn. Herten, reeën, bsktten, vssen en wil zwijnen zwerven dr bssen en bien, met hermelijnen, mrters en eikelmuizen, die wt vchtiger plekjes pzeken, en tl vn nre zgdieren, een representtief beeld vn het wildleven vn Crdiller Cntábric. De bescherm sttus vn dit gebergte dteert l vn 1918, ten het dr kning Alfns XIII nr nm Mntñ Cvdng verklrd werd tt het eerste ntinl prk vn Spnje. Het werd drmee bvendien k pinier nr ntuurgebien in hele wereld. In 1995 werd bescherm zne uitgebreid tt huidige hectren, wrvn in León, in Asturis en in Cntbri, en kreeg het nieuwe benming Prque Ncinl ls Pics Eurp. 4 5

5 Westelijk Mssief -El Crnión C v d Snturi Nuestr Señr Cvdng Smes (Amiev) Gmned Lg Ercin Beys ls Peñ Snt 2596 Het gebied beheerst hele zuidknt vnuit het hrt vn het Cntbrisch gebergte, smen met bergen vn Riñ, in het gewest Sjmbre, prvincie Len. De vllei wr Sell ntspringt mvt vijf drpen. In ps Puert l Pntón, bij wt bekend is ls hellebrn, f Fuente Infiern, begint lp vn rivier, die zich west tussen steile wnn vn Desfilr ls Beys strt. De trditinele rchitectuur vn vllei, gekenmerkt dr stenen muren, met pen huten glerijen n zuidgevels, en dr prchtige stenen grnschuren p pten, hórres, is in uitsteken stt bewrd gebleven in drpen ls Ribt, Viers en Pi. Het hgste drp vn vllei, en een vn miste vn Pics Eurp, St, ligt in een beslten dlletje. De hfdstd Cín br D Desfilr Sell ng Lg Enl Crbes Amiev Cndn Bijn het vlledige westelijk gebied behrt tt het vrmlige Prque Ncinl l Mntñ Cvdng. Rnd hgste tp, Peñ Snt vn 2596 meter, grepeert zich een gebergte vl cntrsten en gekenmerkt dr brupte fdlingen. Beni Cueñ Cngs Onís Cnt Cbrner 1996 St Sjmbre Osej Sjmbre Viers St Vlón Puert Pnrrueds Pí Puert l Pntón 1290 Psd Vlón Pic Ceblled 2050 Veg vn het Enl-meer Klf "Desfilr ls Beys" 6

6 Cngs Onís. Htel-Prdr vn vllei is Osej, gelegen hlverwege berghelling tussen prchtig welven weilnn. De kerk vn dit stdje is met zijn bijznre klkkentren een mi tnbeeld vn buwkunst uit ntuursteen. Als we lp vn Sell vlgen vert krnkelige weg ns mysterieuze diepten binnen vn rtig kilmeter lnge klf Desfilr ls Beys. Deze weg, die stmt uit het begin vn ze eeuw, verzrgt verbinding tussen Asturis en Len, en nrhudt het dgelijks verkeer tussen kleine gehuchtjes die pgeslten liggen tussen immens hge stenen muren vn klf, zls Vibli, Csielles, Cviell en Bimón. Tt n vltiing vn ze weg wren ze pltsjes slechts tegnkelijk ver vetpn, met prchtige uitzichten, wrnr uit histrisch gpunt specile vermelding verdient Send l Arcedin. Anvnkelijk liep ze rute ver een vrmlige Rmeinse weg, en huidige lp stmt uit 18 eeuw. De nm vn rute is ntleent n Pedr Díz Osej, rtsken vn Villvicis die nzet gf tt nleg ervn. Vnf zij vn Len kmt men dr klf in het gemeentegebied Png, een vn meest ntegnkelijke vn het stelijk Asturis. Het smkelijke visitekrtje vn Png is rmige lkle ks. Krkteristiek vr ze gehuchtjes zijn berenhuizen met hun grte pen blkns. In Cz stt L Trre, een tren die behrt tt udste civiele buwwerken vn Asturis. Sbrefz herbergt prchtige stenen huizen en gebuwen, wrnr een 17eeuws pleis. De hfdplts vn gemeente, Sn Jun Beleñ, is vnuit rchitectnisch gpunt zeer interessnt. Het strtbeeld wrdt er bepld dr lndhuizen met hun hórres en pners verschillen vrmen vn pslgpltsen vr grn en rdppelen, eerste met zl-, ltstgenem met schilddk, sms met midngng, gebuwd p miniml zes ntuurstenen pten f peglls, en dr rchitecturen vn vrmlige emigrnten nr Amerik en een 18-eeuwse prchiekerk. Begin cember wrdt hier het jrlijkse ksfeest Festivl l Ques ls Beys gevierd. Ok gehuchtjes vn gemeente Amiev liggen in meilijk begnbr gebied. We vinn hier prchtige bruggen, zls die ver Dbr uit 17 eeuw, en Puente ls Grzs die ter hgte vn Sntillán evers vn Dev verbindt. Onr udste kerken vn Ls Pics nemen we Iglesi Snt Mrí, te Mián, wrvn rsprng teruggt tt het jr 900. Het Cs Peri, in Pen, is een interessnte cnstructie uit 14 eeuw, evenls het Cs ls Prtlón, in Arblibi. Het drp Villver vrmt een mi Cngs Onís. Rmnse brug rchitectnisch geheel dt hrmnisch is gesitueerd rnd drpskerk, Iglesi Sn Mrtín. In Vis treffen we, behlve een p Rmnse leest gescheid kerkje, Cpill Sntig, een prchtige midleeuwse brug ver Sell n. Binnen het gemeentegebied vn Cngs Onís wrdt Sell geved met het wter vn Guëñ. Een ged el vn het terisme vn het ntinl prk kmt lngs ze gemeente, die drte ruimschts is vrzien vn ndige vrzieningen. Cngs Onís is l sinds tijd vn het Kninkrijk Asturis het hfdpltsje vn een histrische lndstreek. Vn hieruit begn in 8ste eeuw hervering, Recnquist, vn het schiereilnd nr Dn Pely. Cngs is p zichzelf l een vn miste drpjes vn Pics Eurp. Over Sell krmt zich rnke bg vn midleeuwse Rmeinse Brug, een krkteristiek beeldmerk vn Asturis. Een vruchtbre vllei mringt het pltsje, dt in 1907 vn kning 8

7 Villnuev. Kerk vn Sn Pedr Alfns XIII zijn stdsrechten verkreeg. Onr belngrijkste gebuwen nemen we het 16eeuwse, renissncistische ci Crtés. Het ci Cs Dg uit vrige eeuw is nu in gebruik ls ntuur-histrisch bezekerscentrum. Jrlijks wrdt hier p 12 ktber een ksfestivl gehun, het Cncurs Expsición ls Quess Ls Pics Eurp, wt een fntstische gelegenheid is m, nr het gent vn eerste ppelcir vn het jr, kennis te mken met lkle prductie, wrnr we specil vermeln Cbrles, Gmned en ks vn Ls Beys. Het feest vn Sn Antni wrdt p 13 juni gevierd met een prcessie, het verbrnn vn Xijnte, 'reus', en veiling vn Rmu, 'herrstk'. In mgeving vn Cngs stn enkele kerken wr we meest elementire kenmerken vn Rmnse stijl in herkennen, zls in Iglesi Snt Eulli, in Abmi, gebuwd dr Dn Pely en zijn vruw Gudsi, wier stffelijk verschtten dr bewrd werd ttdt zij wern vergepltst nr Cvdng. De Iglesi Sn Pedr steekt mi f tegen huizen vn Cn. De kerk vn Villnuev, gewijd n zelf schutsvruw, is vn een prchtige pre-rmnse stijl en wrdt beschuwd ls een vn meest wrvlle vrbeeln vn Asturinse Rmnse buwkunst. Het dr tegenn gebuw klster is nu in gebruik ls htel-prdr Turism Cngs Onís. Op het Fiest Sn Pedr kunnen we hier getuige zijn vn trditinele fguer, een drijvend vuur p Sell. De rchelgische vndsten, grtschilringen en grvures vn Cuev l Buxu, bij het drp Crs, bien ns exemplren vn meest rchïsche grtschilrkunst, met fbeeldingen vn herten, prn, geiten en bizns. In wijk Cntrnquil, in Cngs, bevindt zich Cuev ls Azules, een grt met excellente vndsten uit het Nelithicum. In crypte vn kpel vn Snt Cruz is een dlmenchtige cnstructie bewrd gebleven met schilringen met nbeken betekenis. Een grt el vn het gemeentegebied ligt binnen het Westelijk Mssief en herbergt een interessnte diversiteit n flr en fun. De meestbezchte bestemmingen zijn meren vn Enl en Ercin. Tevens is het gebied strtpunt vr bergbeklimmers en wnlrs, die vn hieruit bestijging nrnemen vn enkele belngrijke tppen f een bezek brengen n miste plekken vn het ntuurgebied. Nbij meren wrdt, in Veg Enl, ier jr p 25 juli, het tumultueuze Fiest l Pstr gevierd. Onr festiviteiten nemen we prnrennen, kntklswedstrijd en zwre beklimming vn Prr Enl. Enl-meer Ercin-meer

8 Desfilr Beys Onze Lieve Vruwe vn Cvdng Dezelf weg die ns nr meren vert, kmt k lngs het Sncturium vn Nuestr Señr Cvdng. Een enclve, niet lleen met een mgische uitstrling, mr k met een prchtige ntuur. In rts is een grt wrin Mgd vn Cvdng is nrgebrcht en wrnr rivier Ausev ntspringt. De heilige vn Cvdng is een diep gewrteld Asturins symbl, dt jrlijks p 8 ugustus duizenn vten p been brengt. Het legendrisch belng is te dnken n het Asturins-Cntbrische verzet tegen Mrse verheersing en het feit dt hier hervering begnnen is. De ks vn Gmneu wrdt bereid in nburige gemeente Onís, wr kkers wrn bevleid dr Guëñ. De kswedstrijd die drit rnd ze vriëteit, met rkerige, iets piknte en sterke smk, vindt elke herfst plts p r zndg vn ktber. Het gstfeest, Fiest l Segdr, wrdt met delzkken en veel getrmmel gehun p 28 ugustus in hfdplts vn gemeente, Beni. Onr meest emblemtische gebuwen rekenen we tren, L Trre, een 16-eeuwse versterkte wning in Sirviell. Grt vn Cvdng Het Pd vn Artsken Prllel n het zlmwter vn Sell lpt, dr het meest westelijke el vn Pics Eurp, het Pd vn Artsken, f Send l Arcedin. Een u Rmeinse weg lngs een vrmlige ruiterrute tussen lnn Asturis en León ws in 17 eeuw vr rtsken vn Villvicis een nknpingspunt m verbinding tussen bei knten vn bergen te herstellen. De fstnd tussen Asturinse gemeente Amiev en vllei vn Sjmbre in prvincie Len wrdt geslecht ver 1450 meter hge ps vn Bez. De rute begint bij St Sjmbre, lpt mhg tt vlkte p bergps en dlt weer f n zij vn Asturis. In Veg Tney ntvuwt zich een uitgestrekt weilndschp rnd rivier Tney. Geflnkeerd dr tp vn Vlpin n westknt en met Cnt Cbrner in het sten, lpt het pd lngzm dlend lngs mjds, rchïsche herrsschuren, en kleine kpelletjes. Bssen vergezellen schren vn wnlr wr het pd slingerend schduw binnendringt. Grene wein en frisse brnnen bien een welddige rust. Angekmen bij El Cuet verbreedt het pd zich tt 13 Amiev St Sjmbre krrespr en vert het ns nr het pittreske Asturinse drp Amiev. Rute: Tussen drpen St Sjmbre en Amiev. Hudt rekening met een ververmidl vr terugweg. Duur: Zes uur Sell ls 600 El Cuet Sbug Tney Pres Vlpin 1744 Cnt Cbrner 1996 Prtiller Puert Bez 1450 Ls Clls Vllsciegs Ermit Sn Rque Ri l Jcic 925

9 Centrl Mssief -Ls Urrieles Het centrl mssief mvt hgste tppen vn Pics Eurp, wrnr Pic Tesrer, die met zijn meter het ntmetingspunt vrmt vn Vllei vn Vlón Cmrmeñ Cín drie utnme regi's die bestuurlijke bevegdheid len ver dit gebergte. De meest legendrische is echter iets lgere, mr dr bergbeklimmers zeer gelief Nrnj Bulnes, k genmd Pic Urriell, (2.519 meter). Deze rts biedt een vlmkt representtief beeld vn het hggebergte. De Cres drbreekt hr krijtrts met een duizelingwekken, 12 kilmeter lnge spleet, bekend ls Grgnt Divin. Puente Tielve Pncebs Cres l Cres Bulnes gn t Ten Rmeinse keizer Augustus ververing vn dit ruige en medig verdig gebergte vlti, zu hij ldus uitdrukking geven n zijn trimf: "ik keer terug vn een verwinning p een vlk, z medig en wild ls beren uit bergen wrin het leeft". De beer, beschuwd ls een vn meest pmerkelijke dieren vn Iberische fun, ws vr bevlking vn udsher, meer dn een emblemtische verschijning uit bergen, een rtsvijnd vn mens. Het smenvllen vn ntuurlijke hbitt vn Cntbrische bruine beer met plekken die dr rsprnkelijke bevlking wren gekzen vr eerste nerzettingen, leid tt een llesbehlve vreedzme smenleving. Z wern sinds midleeuwen tt ng niet z heel lng gelen llerlei juridische mtregelen genmen die mesten lein tt verdwijning vn dit wil beest, wrmee het tt p rnd vn ttle uitreiing werd gedreven. Tegenwrdig zijn er vn ze grtste crnivr vn ntinle fun nuwelijks meer dn 80 exemplren ver, vereld ver het Cntbrisch gebergte en Pyreneeën. Z'n twintig drvn hebben hun territrium in Pics Eurp. De situtie vn bruine beer wrdt er, met pdringen bewning, het verdwijnen vn utchtne bssen en sch die wrdt ngericht dr strpers, smen met fysieke brrières ls snelwegen en meren, niet gemkkelijker p. Het reginl bestuur en centrle verheid getrsten zich nzienlijke inspnningen vr het behud vn ze met uitreiing bedreig diersrt. De tt nu te ntwikkel herbevlkingsplnnen hebben situtie vn beer binnen Eurpese wildstnd enigszins verbeterd. Het behud vn hun bssen, het beschermen vn levens vn bestn exemplren, strijd tegen strperij, sepele uitkeringen vr beren die sch lijn n hun veestpel, bijenksten en kkers nr kluwen vn het dier, en het bevrren vn het lgemeen milieubewustzijn zijn nmisbre instrumenten m nwezigheid vn ze emblemtische bergbewner veilig te stellen. Gr De Cntbrische bruine beer Trre Cerred 2648 Stres Nrnj Bulnes Pic Urriellu 2519 Pic Tesrer Psd Vlón Fuente Dé Snt Mrin Vlón Espinm Pid Ls Ilces Pic Crisc 2234 Puert Sn Glri 15

10 De rivier ntspringt in Vlle Vlón, in Len. Snt Mrin is het udste en meest geïsleer pltsje in ze vllei, en rsprnkelijke vestigingsplts vn een midleeuws cisterciënzerklster dt een belngrijke impuls zu geven n lkle ntwikkeling. Nst enrme stenen muren lijkt het gehuchtje ng eens extr klein. De hórres beplen het beeld in lle drpen vn ze streek; een vn udste en miste, met zldk, treffen we n in St. Psd Vlón is hfdstd vn ze vllei. Hier vinn we meeste vn lkle teristische vrzieningen, die pltsnm, letterlijk vertld 'Herberg vn Vlón', eer n den. Het geheel vn vlkse huisjes biedt een perfect beeld vn lkle buwkunst: huizen vn twee verdiepingen, uit steen en hut, met pen Psd Vlón Vllei vn Vlón St Vlón vrgevels en grte blkns. De eerste brnnen die Cres ven zijn bergbeekjes die neerklteren vnf Pnrrued en Pntrve. Een sml en slingerend sfltweggetje vert lngs rivier vnuit hfdstd vn vllei nr het trditinele drpje Cín. Onrweg kmen we lngs berg Crn met, n vet, Kpel vn Virgen l Crn, schutsvruw vn gemeente; 8 september is dg wrp lkle rmerí wrdt gehun, het heiligenfeest met trditinele kegelspelen en 'Lens wrstelen'. Op ze legendrische plek werd Dn Pely dr Asturiërs tt kning gekrnd. Vlkbij ligt een midleeuwse begrfplts. Dichtbij kpel zien we k Chrc ls Lbs. Het betreft een cilindrische stenen mheining n het eind vn een pliss, die gebruikt werd m wlven te vngen. Cín is het meest nrlijke drp vn utnme regi vn Cstill-León. Omgeven dr 16 17

11 indrukwekken tppen, wrnr het puntige silhuet vn Trre Cerred (2.648 meter) scherp fsteekt, lijkt het drpje z mgelijk ng kleiner en extr betverend. De pltselijke bevlking leeft nuw verbnn met het gebergte en hudt zich bezig met pluk vn linnblesem, geiten- en schpenteelt en ksmkerij. Dit drp levert beste berggidsen dnkzij ngelfelijke behendigheid wrmee bevlking rtswnn beklimt. Vnuit dit pltsje bnt Cres zich een weg dr het centrl mssief, k bekend ls Ls Urrieles, dr een indrukwekken klf. Temidn vn een buitengewn mie ntuur strmt het wter het berggebied vn Asturis binnen. Nbij wterkrchtcentrle vn Puente Pncebs kmt rivier smen met Duje. Cmrmeñ hngt ls ntuurlijk uitkijkpunt vn mythische Nrnj Bulnes tegen berghelling ngeplkt. An vet vn ze symblische tp ntvuwt zich een diepe vllei, El Cnl l Tej, met eenzm drin pgeslten het drp Bulnes. Het drp is, net ls Cín, in twee wijken vereld. L Vill, benen, en 'ksteelwijk' hgerp. De zwre levensmstndighen en ngeschnn rchitectuur zijn sterk vernkerd in het verlen, en het drp is vn udsher erg geïsleerd gebleven. De recentelijk ingewij kbeltrein brcht nzienlijke verbetering in levensmstndighen vn het drp, mr verrzkte k een tumultueuze discussie vnwege het milieueffect vn vr treinverbinding bendig tunnel. Als we bergen verr intrekken lngs jnge rivier Duje kmen we bij bergdrpjes ls Tielve Tielve, dt nm heeft beste Cbrles-ks te mken, en Stres, het hgst gelegen drp vn Asturis. Dr wr Cres zijn ntmeting met rtsmss's vn het westelijk en centrl mssief beëindigt, strmt hij het reliëfrijke gemeentegebied vn Cbrles binnen. Het grtste el vn ze gemeente ligt binnen het hggebergte, en hier treffen we dn k meest brupte hgteverschillen n. Vn tppen klteren tllze bergbeekjes nr benen die uitkmen p Cres die, met zijn zlmen en frellen, Veg Arens Cbrles binnenstrmt. Het drp tnt udheid vn zijn flklre met prehistrische dns crri-crri, die gednst wrdt p 24 juni, dg vn het Jhnnesfeest. De Rivier Cres Cín

12 Arens Cbrles Iglesi Snt Mrí in Llás is midleeuws, uit vergngstijd vn rmns nr gtiek. De beken Cbrles-ks die in ze gemeente wrdt gemkt vindt jrlijks zijn erkenning p het festivl Certmen Ques Cbrles dt wrdt gevierd p ltste zndg vn ugustus. Een vn meest pmerkelijke gebuwen is het Cs ci ls Mests y Csí, in brkrenissncistische stijl gebuwd in 18 eeuw. Veel vn huizen stmmen uit 18 en 19 eeuw. An rivier is een u vlmlen bewrd gebleven, L Pis l Sertl, met een indrukwekkend schepenwiel. Er stn hier ng tl vn midleeuwse bruggen, zls die vn Pmpedr, in L Mlin, Oll, in Berdi, en Puente Viej, in P. Bven dit ltste pltsje steekt het ci Cernud uit, een mi renissncistisch bergpleis. Crreñ, hfdplts vn dit gemeentegebied, nrscheidt zich dr zijn hórres en sttige herenhuizen. In het u drp Ingunz nrschein we het ci Myrzu en het mie, brrk gecreer ci ls Mrqueses Snt Cruz. Vnuit Asieg hebben we een indrukwekkend uitzicht ver Pics Eurp. Het Pd vn Cres Deze rute lt ns kennismken met een vn meest spectculire len vn Pics Eurp. De miljenen jren gelen met grte verticle precisie dr Cres uitgeslepen klven wern dr mens benut vr witte steenkl. Het stuk dt lpt vn Cín tt Puente Pncebs gt ver in een kunstmtig pd dt lngs een wterknl hrizntl drlpt tt wtervl die werd mgedpt tt elektriciteitscentrle vn Puente Pncebs; het is ged begnbr en biedt een fntstisch uitzicht ver klf. Vnf Puente Pncebs lpt het pd direct mhg tt het plt vn Ls Cllíns; inspnning vn steile klim wrdt ruimschts belnd dr een uitzicht, dt vnf eerste stp die we zetten mbenemend is. Spelnken en klven, en enrme breukvlkken in het gesteente penen zich in wnn lngs dit pd, dt hg n rtsen hngt en vnwruit we ver in diepte vn het cñn het smrgdgrene wter vn Cres zien schitteren. Op weinige hrizntle vlkken tussen ze steile wnn lten we kleine, u veekrlen en ruïne vn een kpelletje chter ns. Het pd breekt hier en dr Cín Grgnt Cres l Cres Trre Cerred 2648 bergwnd binnen, dr tunnels wr het vcht vn wnn druipt. Op ltste twee kilmeter vr Cín veren sli bruggen ns ver stenen fgrnd; ver reling zien we enkele stukken vn u weg en wnkele bruggen die vreger wern gebruikt dr lkle bevlking. De Puente ls Pintres verbrugt het ltste stukje vn ze 11 kilmeter lnge rute nr het kleine stdje in prvincie Len. Rute: We beginnen bij Puente Pncebs en eindigen in Cín. Zij die het pd niet heen en terug wensen f te leggen zullen een txi meten bestellen f kunnen een eigen vertuig klrzetten. Duur: Zes uur, heen en terug Puente Pncebs 215 Nrnj Bulnes Pic Urriellu

13 Stres e l Si Vegs Andr Lebeñ Argüebnes Mgrvej Espinm Turien Dbrgnes Tm Ptes Cmleñ Pid Pembes Enterrí Ls Ilces Csgy Pic Crisc 2234 Beges Mrr Lechugles 2444 Crtés 2370 Fuente Dé Crt v Nrnj Bulnes Pic Urriellu 2519 d err De Bulnes L Hermid Tresvis Desfilr L Herm id Puente Tielve Pncebs Mnsteri Snt Tribi Cmpll Bres Cbezón Liébn Veg Liébn De Cbrles-ks Ostelijk Mssief - Andr tempertuur die schmmelt tussen cht en twlf grn, ntuurlijke ventiltie en schimmelntwikkeling verlenen ze ks, met bescherm nduiding vn herkmst, zijn krkteristieke eigenschppen qu geur, smk en kwliteit. De uthentieke Cbrles-ks ligt in winkel verpkt in dnkergren luminiumflie. Op het etiket stt een schuine gren-wit-r bnd met genummer nduiding vn het Cnsej Reguldr, ls wrmerk vn herkmst. In gemeente Cbrles verlpt het leven tussen indrukwekken tppen die het lndschp beplen, en rnd kuds grt- en kleinvee en ksmkerijen. De scherpe ks met iets piknte nsmk, die sterker wrdt nrmte hij meer belegen is, bluwgren drrd en met een sterke, gemkkelijk herkenbre geur, is een vn bekendste kzen ter wereld. De Cbrles-ks wrdt mbchtelijk bereid dr z'n zeventig fmiliebedrijven, uit een mengsel vn ke-, schpen- en geitenmelk, vn vee dt uitsluitend geved wrdt met grs en hi vn hge bergwein. De ks wrdt tussen drie en zes mnn te rijpen gelegd in ntuurlijke berggrtten. De hge vchtigheidsgrd, een De stelijke knt vn Pics Eurp demt p ls een enrme klksteenwnd, die Cntbrische vllei vn Liébn begrenst en el uitmkt vn nuwe klf vn L Hermid. Geduren meer dn een hlve eeuw werd hier zinksiet en zinksulfiet gedlven. Vndr dt het lndschp vn dit mssief, dt een iets minr sterk reliëf vertnt dn nre twee, is drkruist dr tllze wegen. De belngrijkste rivier is Dev, die ntspringt in bergweiveln vn het indrukwekken glcil mfitheter vn Fuente Dé. Dit ntuurlijk mfitheter vrmt Vllei vn Cmleñ 22 23

14 fscheiding tussen het mssief en drchter gelegen vllei vn Vlón. De rivier strmt neerwrts dr wein vn Veg l Nrj tt Pid, het hgst gelegen drp vn vllei vn Cmleñ. Op 12 ktber, ntinle feestdg vn El Pilr, wrdt hier een vn belngrijkste veemrkten gehun. Het nburige drp Espinm wint zijn wter uit rivier Nevndi, die neerkltert vnf pssen vn Áliv. We zien hier enkele herenhuizen, hier en dr een hórre, en een interessnt 17-eeuws plychrm beeldhuwwerk in drpskerk. Bij pssen vn Áliv stt Ermit l Virgen l Slud, Espinm een kpel die p zijn heiligenfeest, p 2 juli, een mvngrijke menigte p been brengt. Twee u hórres zijn kenmerkend vr het drp vn Ls Ilces dt mi fsteekt tegen spectculire tp vn Crisc. Ter hgte vn Csgy bevleit Dev sinds nheuglijke tijn vruchtbre kkers vn pltselijke beren. Dit drp ws gebrteplts vn Dn Pely en diens zn Fvil. Alijke huizen, we nemen het Cs Slr Csgy, vlgen elkr p in ze gemeente. In Areñs stt een prchtige midleeuwse brug ver Dev; prchiekerk herbergt een fri gecreerd dpvnt uit 17 eeuw. In het gehucht Treviñ stt grfelijke wning cs ls Csgy cns l Crtin, nu in gebruik ls lgies vr plttelndsterisme. Een kleine 12-eeuwse kpel met vrtreffelijke prermnse tils vngt nze blik in wijk vn Enterrí. Pembes ligt verschlen temidn vn berken- en eikenbssen. Llves tnt ns een bijznre kruisgng. Onr udste drpen vn streek vn Liébn behrt Bárcen, met het sttige Cs Lvín. Enterrí Bven vllei vn Cmleñ trent het drp Mgrvej uit, wiens geknteel kerktren een interessnt bezek vrspelt. Het pltsje ken illustere inwners, ls Snt Tribi, drger vn het reliek vn het Heilige Kruis, dt wrdt bewrd in het nbije, gelijknmige klster, f luitennt vn Dn Pely, Heer vn Mgrvej. In Iglesi l Asunción stt een brk gecreerd ltr en een ppulir, gtiek kruisbeeld. In nbije wijk vn Red stt Mgrvej kpel Ermit Sn Pedr, vn prchtige, ged gecnserveer rmnse mkelij. 25

15 In Ls Llns strt Dev zich nr benen ver een prchtige wtervl, die it n vet drvn gebuw wtermlen in gng hield. Vlgens verlevering werd hier Dn Pely tt kning vn Asturis gekrnd. De legen wil k dt berg Subies ineenstrtte ver Mrse invllers. Het resultt vn ze ineenstrting is ng steeds te zien p nrdhelling. De schnheid vn het gehuchtje Brez steekt scherp f tegen gigntische stenen muur p chtergrnd. Het lnt meite f te dlen tt Tnrri m te genieten vn het mie uitzicht en vn mie ltrstukken in prchiekerk. De hfdplts vn vllei is Cmleñ. Een bezek n Ln det ns kennismken met vlksrchitectuur en, in prchiekerk, met een mi ltrstuk met 16-eeuws Klster vn Snt Tribi Liébn Turien tbernkel. Een bijznr weids perspectief p het stelijk mssief wrdt ns gebn vnuit Bró. Bijznr is k prchtige Ermit Nuestr Señr l O, met een 17-eeuws beeld vn Heilige Mgd. Het typische pltsje Argüebnes, ligt verschlen tussen bssen, met hnrn jren u steeneiken. Alijke huizen beplen het strtbeeld in Turien; we nemen vrl dt vn Oter en Cssí. Hlfverbrgen in vllei ligt het gehucht Mieses. Op ged beschutte kkers vn dit drp greien mediterrne plnten en bmen, wijngrn en lijfbmen, wrnr eeuwenu exemplren. Het Mnsteri Snt Tribi wrdt beschuwd ls een vn udste tempels vn vllei, wrvn geschreven geschienis terugvert tt 6 eeuw. Het werd gesticht dr mnnik Tribi, bisschp vn enci, gebren in het nbij gelegen pltsje Turien. In tempel werd het stffelijk Ptes. Trre l Infntd verscht bewrd vn Snt Tribi Astrg met het reliek dt dr ze werd meegebrcht uit het Heilige Lnd. Het betreft het grtste stuk hut dt bewrd is gebleven vn het Heilige Kruis f Lignum Crucis. De huidige tempel is 14-eeuws, in vergngsstijl vn rmns nr gtiek. Onr kunstschtten vn tempel is, gezien zijn udheid, vrl het iephuten, plychrme beeld vn Heilige Tribi vn belng, uit 13 eeuw. De reliekschrijn wrin frgmenten vn het Heilige Kruis wrn bewrd is een lict stuk elsmeedwerk uit 14 eeuw. De instelling vn het Heilig Jr vn Liébn is te dnken n een puselijke bul vn Julius II, fgekndigd in het jr Dit privilege schrt het klster nr vier heilige pltsen vn het christendm. Het jubeljr vindt steeds plts wnneer heiligendg vn Snt Tribi, 16 pril, p een zndg vlt. Ng geen drie kilmeter n het klster vert rivier ns nr Ptes, streekhfdstd, wr 27

16 Ptes Quivies zich verenigt met Dev. De Trre l Infntd fwel Tren vn het Prinsdm, nu gemeentehuis, is een tren die gebuwd werd met strtegische en militire deleinn. Dr dichtbij verreist Trre Orejón l Lm, gebuwd in 15 eeuw. Anre llijke gebuwen vn ze std zijn het Cs Linres, Csn L Cnl, nu in gebruik ls cultureel centrum, en het Cs Oter y Cssí, mgebuwd tt kzerne vn Gurdi Civil. In wirwr vn kleine strtjes, bruggetjes en stdshekjes vn udste wijk, bekend ls L Sln, is ng steeds u betvering bewrd gebleven. In nieuwe kerk vn Sn Vicente zijn drie interessnte, verschillend gedteer ltrstukken te zien. Churrigueresk vn stijl is het retbel vn kpel Ermit l Virgen l Cmin, in L Sern, met k een prchtige 18eeuwse kerkur. In wijk vn Vlmyr stt kpel vn Virgen Vlmyr, schutsvruw vn std, wier heiligendg vlt p 15 ugustus. In ze tempel wrn belngrijke religieuze kunstwerken bewrd, zls een gekruisig Christus uit 18 eeuw. De belngrijkste trditinele feestdgen zijn, nst nmdg vn schutsheilige, Sn Vicente Mártir, gevierd p 22 jnuri en grte kermisdg, Fiest l Cruz, p 14 september. Een teken vn het belng vn veeteelt in ze vlleien vn L Liébn zijn tllze veemrkten die er jrlijks wrn gehun in std Ptes. Als rivier Quivies bij Ptes binnenstrmt is hij l eerst het kkerlnd vn Veg Liébn gepsseerd. Lngs evers liggen tl vn kleine gehuchtjes, vl betvering, wr tt p hen ng nvernrd sfeer vn het vrurlijke Liébn is blijven hngen. In Tll stt een rurlgtieke kerk uit 16 eeuw, wrvn het retbel een plychrme beeltenis drgt vn tenhemelpstijging. An een steile berghelling hngt het drpje Tus met een mie kerk in schduw vn een reuschtige ntenbm. Cmpll en Prcied liggen mslten dr weilnn en kkers. Trnz biedt een mi uitzicht ver vllei en is een ged rustpunt p nze rute. Bij kerk vn Veg Liébn wrdt nze ndcht getrkken dr drie kppen n mrn gebuw vrgevel. Deze zijn fkmstig vn mdillns vn rsprnkelijke rmnse kerk. Als we vllei vnuit dit drp hgerp bestijgen kmen we in streek vn Alt Quivies. We psseren L Lm, Sberd, Brg en Dbres. Ter hgte vn ltste vn ze pltsjes wrdt klim ruimschts belnd dr het uitzicht. Cucy ligt ng verr hellingpwrts en ndigt uit m klim verr te vet vrt te zetten tt n pssen vn Pined. In belngrijkste vllei vn Veg Liébn wrn we verrst dr ntrekkelijke nblik vn drpen ls Vd, wr het wter vn drie bergbeken die er smenvleien werd benut vr ndrijving vn wtermlens. In een brupt flpend vlleitje p helling nr ps vn Sn Glri zien we drie mie lnlijke drpen liggen, Brri, Villver en Ledntes. Tussen huizen vn Villver stt een curieuze rn hischuur. An een zijknt vn kerkur is een Rmeinse grfsteen met inscripties ingemetseld. De kerk vn Ledntes heeft singuliere renissncistische fresc's die tt vr krt schuil gingen chter het retbel. Vlkbij midleeuwse brug zien we n het wter vn beek een u vlmlen stn, ngedreven dr wterkrcht en gebruikt vr fbricge vn textielweefsels. Kleine drpjes vlgen elkr p in richting vn León, zls Bres wr nr klkkenstel vn Iglesi Snt Eulli een frgment te zien is vn een Rmeinse grfsteen. In Vej stt Ps vn Sn Glri 28 29

17 een mnument dt is gewijd n lle mensen uit L Liébn die geëmigreerd zijn nr Amerik. Dbrgnes is niet lleen interessnt vnwege zijn meglithische begrfpltsen, mr het verschft bvendien tegng tt mythische tp vn Jn, een vn miste ntuurlijke uitkijkpunten ver Pics Eurp. Vlk n Ptes strmt k rivier Bullón in p bedding vn Dev. Deze strmt dr gemeenten vn Cbezón Liébn en Pesguer. In eerste vn ze twee vlleien lpt weg 30 kilmeter lng, lngzm mhg lngs pltsjes ls Frm, dt beremd is m zijn heerlijke kersen. Prchtige steeneiken vergezellen ns tt Vlniez f Vlle Estrech, wrvn eru lndhuizen zich vst lijken te klmpen n plien vn tp Peñ Sgr. De schnheid vn rchitectuur is kenmerkend vr Cmbrc, met een interessnte grtkpel in nbije mgeving. De vlkshuizen vn Aniez bien een perfect beeld vn trditinele buwstijl. Bij midleeuwse brug stt een wtermlen, een smidse, een spectculire vlmlen en een hórre, l met l een rijk etngrfisch, mnumentl geheel. De schutsvruw vn vllei is O.L.V. vn het Licht, in vlksmnd L Sntuc. Op 2 mei is er jrlijkse ptcht nr kpel, ver een bergpd p grte hgte, met een geweldig uitzicht. De gedbewr vlksrchitectuur vn Luriez verplicht bijn tt een bezek n dit drp. In het prtl vn mrne kerk is een Cntbrische grfsteen ingemetseld met inscripties uit vier eeuw. Chech is een ntrekkelijk berengehucht met een fntstisch uitzicht p Pics Eurp. Nst tllze ntbelenwningen vn Cbezón Liébn zijn k Ermit l Crmen, een renissncistische kpel met pmerkelijke fresc's in gewelven, en u weverij meite wrd. In Trices gt nze belngstelling vrnmelijk uit nr Iglesi Sn Mrtín, een rmnse kerk, met een brk-neklssiek retbel uit 17 eeuw. Pisc bewrt met zrg resten vn het u Mnsteri Snt Mrí l Rel, met nst dit klster een rmnse tempel, wrvn geschreven getuigenissen terugveren tt 9 eeuw. In vllei vn Vlrrdíes treffen we een ged vrbeeld vn Atlntische vegettie, met het berkenbs vn Puente Asnil. De llijke gevels vn Perrz tnen ns hun fmiliewpens. Buyez heeft nm berem berendrs te hebben geleverd. Gelegen tussen berkenbssen, is Lmed het ltste pltsje vn vllei. De gemeente Pesguer grenst n prvincie enci, chter ps vn Piedrsluengs. Op een verhgd plt ligt Brred- Dsmntes. De Rmeinse grfstenen zijn kenmerkend vr Lernes. In prchiekerk vinn we rmnse elementen vn hnd vn zelf meestersteenhuwer ls die vn Snt Mrí Pisc. In Lmeñ wrn we verrst dr u gebuwen ls Iglesi Sn Jun Butist, met een 13-eeuws dpvnt. Als we vrnme gevels vn Pesguer chter ns lten, vert weg ns slingerend mhg tt Venj. De drpskerk biedt ns een brk ltrstuk en een plychrme 17-eeuwse 'Onbevlekte'. Clc gt er prt p het hgste drp vn L Liébn te zijn. De Rmeinse weg hier bd it tegng tt berghelling n zij vn enci. Bven het drp prijkt kleine rmnse kpel Ermit l Asunción, gebuwd in 12 Veg Liébn 30

18 eeuw. Het ltste drp vn L Liébn is Vlprd. Opvllend zijn, nst een eru hórre, vrnme gevels vn huizen. Het uitkijkpunt vn Piedrsluengs biedt een nvergetelijk vergezicht. Terug bij Dev vlgen we rute in nrlijke richting. Dr wr Bullón zijn wteren lst p Dev ligt Ojed, het lgst gelegen drp vn L Liébn, tegen chtergrnd vn een prchtig kstnjebs. In dit bs stt een eru, gigntische kstnjebm, bekend ls L Nrezn. Op een mi hg punt vn vllei stt Ermit Sn Tirs, bestemming vn een bevrtswnling p ltste zndg vn ugustus. Tussen bergen gn drpjes schuil ls Aliez en Lly. Tm nrscheidt zich dr rijkdm vn zijn huizen. Een heel ged vrbeeld vn trditinele huizen vn L Liébn kunnen we bewnren in Viñón, in het Csn Dn Frncisc Red. Bven het mie drp vn Cli vinn we 'duiveltjes', ls diblills: een bergbeek vl keien die tijns zwre regenbuien een heel eigenrdig lwi mken en fikse steenlwines teweegbrengen. Vnf Pens kijken we uit p het buitensprige, gpen gt vn Desfilr L Hermid. Rnd het drp vrmen kstnjebssen een prchtige 32 Klf "Desfilr l Hermid"

19 ntuurlijke chtergrnd. Er stt hier een vn dikste bmen vn Cntbri, met een mtrek vn 10 meter. Cbñes steekt mi f tegen hge klkrtspunten die het drp ng eens extr nietig mken. Over een eeuwenu weg die, ten er ng geen begnbre rute dr klf liep, tegng verschfte tt kust, kmen we in vllei vn Bedy. Het betreft beste zne vr wijnbuw, die wrdt drkruist dr een u weg, die dr Rmeinen werd gebruikt m minerlen uit L Liébn nr kust te ververen. In Trilly herbergt iglesi Nuestr Señr l O een interessnt 18-eeuws ltrstuk. Curieus in Cbeñ is dt begrfplts u kerk is vn L Inmculd. Pumreñ en Esns nrschein zich dr hun prchtige rchitectuur. In Sn Pedr Bedy stt tussen eeuwenu ntenbmen het verdigingswerk Cs-trre ls Ceblls. Bezienswrdig in Slrzón is pleis-wning vn Ls Gómez l Crtin. De nm Cstr-Cillórig is ntleend n rsprng vn het drp ls Rmeins kmp. Dr wr weg het uitein Lebeñ binnendringt vn klf Desfilr l Hermid lkt een bezek n Allen. In kpel Ermit Snt Eulli stt een prchtig midleeuws, huten beeld vn heilige mgd. Op een vn gevels vn het drp prijkt het wpenschild vn Arenl y Celis, gedteerd ls het udste wpen vn streek. In Lebeñ wrdt nze blik gevngen dr een hekje vn buitengewn betveren schnheid: nst het drp verrijst sinds het jr 915 Iglesi Snt Mrí Lebeñ ls een juweel vn prermnse buwkunst In kerk stt, tussen Westgtische kpitelen en mzrbische versieringen, een kpie vn het rmnse beeld vn Onze Lieve Vruwe vn Ge Melk, wrvn het rigineel gestlen is. An vrknt vn het ltr herkennen we een Cntbrische grfsteen uit 6 eeuw, met duilijke znnesymbliek. Buiten is er het lkle kerkhf en twee eeuwenu bmen, een txus- en een lijfbm. Grijze klkrtsmuren verrijzen ls stenen wchters, die tezien p het verkeer dr indrukwekken klf vn L Hermid, die ver een fstnd vn 22 kilmeter is uitgeslepen dr rivier Dev. In klf ligt het gelijknmige drpje Tresvis L Hermid. De weg stijgt duizelingwekkend hg lngs rnn vn fgrnd tt het kleine gehucht Clds. Verr hellingpwrts ligt Linres, met een mie midleeuwse tren. Tussen wein, wrp stevige bergprn grzen, lpt weg nr Nved. De huizen vn Rz en Piñeres liggen verspreid tussen weilnd en bssen. Nbij dit ltste drp ligt berg Snt Ctlin, met een mgnifiek uitzicht ver klf. Het ltste drp vn vllei is Cicer met, in kerk, een bezienswrdig churrigueresk retbel. Dichtbij L Hermid strmt Urdón. Dr stt k een wterkrchtcentrle die drit p het, ver een fstnd vn 10 kilmeter geknliseer, rivierwter. Hier begint een zeer steile weg die rsprnkelijk is ngelegd m in bergen gewnnen lfstffen f te veren. De sterke helling vert ns lngs indrukwekken vergezichten tt het eenzme pltsje Tresvis. Het betreft een vn meest geïsleer drpjes vn Pics Eurp. De trditie vn ksmkerij, met zgenm picón-ks, winnr vn tllze prijzen, verschfte het 34 35

20 drpje zijn nmbekendheid. Het drpje is bereikbr te vet ver dit pd f met ut vnuit het drpje Stres. Vnf het punt wr Dev het gemeentegebied vn Peñmeller Bj binnendringt stuiten we p een rijk histrisch kunstbezit, bewrd in vlkse lndhuizen ls dt vn Suris. Het gebergte dmineert mgeving vn drpskernen ls Cuñb en Sn Estebn; ltst genem is mringd dr prchtige berkenen eikenbssen. Dnkzij hun ged verstpte ligging vert weg erheen nvermijlijk lngs prchtige lndschppen. Vnf hgste punten zien we vn heel dichtbij he gieren ver het weilnd scheren. De midleeuwse tren vn Clsi vlt l vn verre p, terwijl Hntmió schuil gt n vet vn berg Cvndi. De sttige 'indinenhuizen' vn emigrnten nr Amerik wchten ns p in Pnes, dr wr Cres p Dev uitkmt. Mr vrdt hij hier nkmt bevleien zijn wteren prchtige bsgrnn en veren zij zlm en rivier- en zeefrel n vr sprtvissers vn het strmpwrts gelegen Peñmeller Alt (Asturis). In Mier stt ng immer u wtermlen met zijn nverknl. Tekenend zijn hier een ntl renissncistische pleizen, zls L Lnjer. In Trescres zijn rivierevers sinds Rmeinse tijd verbnn dr Puente Lvidr. Vn hieruit vert een weg nr Cárves. Het drp is beremd m zijn hzelrs, mr indrukwekkenr is bijn ng bestijging zelf nr het drp te. Onr meest ppulire feesten rekenen we Interntinle Afdling vn Cres-Dev p twee zndg vn ugustus en het Festivl vn Ks en Ou Ambchten vn Pics Eurp in twee helft vn juli in Pnes; dit ltste drp wrdt ten nzien vn het terisme beschuwd ls tegngsprt tt Pics Eurp. "Almdreñs" Dr pssen vn Áliv An stknt vn Pics Eurp ndigt het Mssief vn Andr ns uit m lngs rute vn pssen vn Áliv kennis te mken met een vn meest ntrekkelijke lndschppen. Alvrens te beginnen rijn we Dev strmpwrts lngs tt n Fuente Dé. Dr vinn we in een srt glcil, ntuurlijk mfitheter kbelbn vn Fuente Dé. Het betreft een bijznre mnier m p duizelingwekken wijze in drie minuten 800 meter mhg f te leggen nr een fntstisch uitkijkpunt, het Blkn, dt uitziet ver een glcil gletsjercircus. Vn druit gt een pd in richting vn ijzingwekkend steile wnn die ls messen nr hemel wijzen, Hrcds Rjs. N ng Sttin vn El Blcón Kbelbn vn Fuente Dé geen kilmeter kmen we p een tweesprng. Rechtsf lten we scherpe richels chter ns en gn we in richting vn een ps die bekend is ls L Hrcdin Cvrrbres. Als we ps versteken scheidt ns ng slechts een krte fstnd vn het plt vn Jun Tribi vnwr we een 36

21 terwijl het pd drlpt nr rivier Nevndi. Met vóór ns emblemtische tp vn Vlcr, dlt het pd verr tt winterstllen vn Igüedri, typische hutten vn steen wr tt vr krt in winter het vee werd pgeslten. De helling dlt f dr het berkenbs vn Regllá, met drchter het drp Espinm, wr nze tcht n zijn ein kmt. Rute: De tcht begint in Fuente Dé en eindigt in Espinm. Het verdient nbeveling rute in hier ngedui richting f te leggen, wnt het gt m een hgteverschil vn meter. Duur: Vier en een hlf uur Gletsjercircus vn Fuente Dé Espinm Berghut-htel vn Áliv geweldig uitzicht hebben ver pssen vn Áliv, met bergwein die fris en gren het reliëf vn het hggebergte beklen. Hier grst 's zmers het vee uit L Liébn. De weg vert vrtdurend mlg dr pli vn Peñ Viej, die met zijn Hrcjs Rjs Pic Tesrer Chlet Rel Hrcdin Cvrbres Mirdr l cble 1834 Fuente Dé 1078 Pid Refugi Áliv Pic Vlcr 1812 Ls Ilces Pic l Buey Espinm Enterrí Csgy meter hgste tp uit dit gebied is. In verte nrschein we gemkkelijk Kninklijke Chlet met zijn typische r dk. Het huis werd gebuwd dr Asturinse Mtschppij die tt vrige eeuw het zink en ld dlf uit mijn vn Altiz, en ed dienst ls verblijfplts vr kning Alfns XIII ls hij hier p gemzen kwm jgen. Iets lger gelegen stt het berghut-htel vn Áliv, een ile plek vr een rustpuze p nze tcht. Vnf dit nrkmen vert een krrespr rechtsf nr het drp vn Espinm. Tussen weiveln stt een kpelletje, Ermit l Virgen l Slud, 38

22 De bergwning Steen en hut zijn hfdingrediënten vn trditinele bergwning, die wrdt drg gehun nr een pnnendk vn gebkken klei. Vn twee verdiepingen is benenverdieping bestemd vr het vee en lndbuwwerktuigen, en det bvenste dienst ls wning. Terwijl gehkte blkken ntuursteen bvenverdieping wrn ingebuwd. Vn udsher is keuken het hrt wrm het huiselijk leven drit, zdt ze ruimte grtste pleegt te zijn vn bvenverdieping. Nst wning stt hórre, een stenen cnstructie, gebruikt vr het bewren en drgen vn prducten uit mestuin f vn wrsten en hmmen bij nbeler huizen dienst den m esthetiek vn rchitectuur te versterken, dienen ze bij gewne vlkswning slechts m heken te verstevigen, f wrn ze gebruikt ls ltei bven rmen en uren. Met hfdgevel p het zuin, knn grte prtlen benen, en ruime blkns p vn het vrken. De diversiteit vn cnstructies, mterilen, mten, buwwijzen en crtieve tils bien een curieuze etngrfische verzmeling. 41

23 Recretie en cultuur Gstrnmie De uitsteken kwliteit vn grndstffen, versterkt dr ntuurlijke mstndighen vn mgeving, vrmen grndslg vn een rijke gstrnmie, wrvn elke prvincie zijn eigenrdighen kent. Z biedt het zchte klimt vn L Liébn, in Cntbri, zeer ge prducten uit mestuin, wrnr peulvruchten die bsis vrmen vr mltijdsep ccid lebnieg. Alubis, grte witte bnen, mken fbd sturin, zwel ls fbes cn lmejs - bnen met msseltjes -, tt culinire hgstndjes. De klpt, pte berces, is beremd in Amiev, terwijl verl 'Asturinse pt', pte sturin, met zijn vlees en wrst, vers vn slcht, vergezeld vn grenten ls berz, een srt witte kl, mg verwrmt p krte winterdgen. De rijke veeteelt p ze grene weigrnn biedt vlezen en wrsten vn lm erken kwliteit; we nemen vrl hm uit L Liébn, gerkte "Ccid lebnieg" Asturinse kzen chriz, bledwrst met ui en cecin uit León: gerijpt, gedrgd en gerkt vlees vn chterhnd vn het rundvee. Wild, ls zwijn en hert, evenls zlm en frel uit kristllijne rivierwteren, zijn n tfel een wre verleiding. De tetjes kennen een ruime vriëteit n prducten p bsis vn smkelijke eigen melk: pudding, kwrk, rijstepp, f frisuels, een srt pnnekekjes die hier wrn genuttigd ls ntbijt. Wlnten, hzelnten en fruit zijn gebruikelijke ingrediënten vn het gebk en lkle ng. Onr lkle drnken nemen we uitsteken Asturinse cir, gebruwen uit eigen ppelen, wijn uit Tstdill en lm geprezen brnwijn, ruj, uit Liébn. Vr ksliefhebbers is Pics Eurp een bsluut prdijs, met een grte vriëteit n smken en texturen. Veel vn kzen hebben een bescherm nduiding vn herkmst. De cbrles is ver hele wereld bekend, mr k picn uit Bejes en Tresvis heeft een scherpe smk en een sterk krkter. Ok bluwe ks uit Psd Vlón is scherp vn smk, mr zchter smeerbr. De ksjes uit Áliv en Pid hebben bijznre smk vn rkerij. In Peñmeller treffen we ngerijpte, frisse witte ks n. De ks uit Png en Amiev is vernemd nr klf wrn bei gemeenten gelegen zijn en is dus bekend ls ques Ls Beys. Het betreft een ks vn keienmelk die wrdt gegeten n een mnd te hebben gelegen. De gmned, gemkt in Cngs Onís en het nburige Onís uit een mengsel vn keien-, schpen- en geitenmelk, heeft een bijznre, enigszins scherpe smk die p zich l een bezek n dit el vn bergen meite wrd mkt. Overl in Pics Eurp kunt u genieten vn mbchtelijk gemkte, lkle prducten ls hning, jm, cir, wrst, brnwijn, bergthee en, bvenl, vn ks, die in elk hekje en dlletje vn ze nvergetelijke Cntbrische bergen nrs is. Hndwerk Het hndwerk dt we hier ntreffen betreft vrnmelijk gereedschppen en werktuigen, gemkt vn mterilen die vrkmen in directe mgeving, hewel ze prducten steeds schrser wrn dr zich pdringen cncurrentie vn industriële mkelij. Tt meest typische prducten rekenen we mnnmkerij, kunstzinnig gevlchten uit dunne hzelrstkjes. De meest interessnte suvenirs zijn dgelijkse gebruiksvrwerpen: Ptes uit hut gesnen lndbuwgereedschp en huten klmpen, vrl uit vllei vn Sjmbre; huten kskmmen en nr gereedschp uit 42 43

24 ksmkerij, en tl vn keukengerei; en dn zijn er cchbs, huten stkken die wrn gebruikt dr beren en herrs bij het drijven vn het vee. De beste plek m ze rtikelen te kpen zijn veemrkten en hndwerkbeurzen, die regelmtig wrn gehun in belngrijkste bergdrpjes. Feesten en sprt Onr leukste ttrcties vn Pics Eurp nemen we tllze lkle feesten, wr vrurlijke trdities nvernrd zijn gebleven in rituelen, wrvn rsprng terugvert tt diepste en udste culturele wrtels vn ze berengemeenschp. Afgezien vn meest ppulire, religieuze feesten die verl in Pics Eurp wrn gevierd, zijn er flklristische gebeurtenissen, gstrnmische feesten en sprtevenementen, mrkten en beurzen die drien rnd lndbuwprducten en veeteelt, wr pltselijke bevlking gebruik mkt vn feestelijke gebeurtenis m hr kzen te slijten, prductie uit lkle mestuinen f mbchtelijk gefbriceer hndwerktuigen. Ou dnsen, bevrtsptchten vn heinse rigine, eigen utchtne sprten ls luch lenes, een eigen vrint p het wrstelen, een eigen kegelspel en typische muziekinstrumenten die zrgen vr vrlijke nt p ze feestdgen. De ntrekkelijkste ctiviteiten drien in Pics Eurp rnd ntuur. Liefhebbers vn bergbeklimmen f wnlen kunnen kiezen uit een grt ntl rutes: send Frssinelli, bestijging nr meren vn Cvdng, nr Veg Ari f nr het uitkijkpunt Mirdr Ordiles, rute vn pstb, send l Crter, een wnling vn Pncebs tt het drp Bulnes, een bswnling in het bs vn Pme, een tcht nr Hrcds Rjs, nr vet vn Peñ Cstill met Vegbñ, bestijging vn tp Pic Vlcr, het vlgen vn rute vn L Jcic, beklimming vn Pic Arblín f tt vet vn Nrnj Bulnes, lleml min f meer krte rutes en een wr gent vr wnlr. Sprtvissers hebben hier uitsteken gelegenheid vr zlm- en frelvngst in het kristllijne wter vn drte pengestel visgebien. De rivieren Urdón, Crver, Dbr en Jujumi bien ile gelegenheid vr het fdlen vn bergrivieren. Spelelgen beschikken ver tl vn grtten, wrnr Cuev l Infiern en Sim Urriellu. In Peñ Cstil is ge gelegenheid vr lnglufen. In dlen Veg Sell en Veg l Cres is gelegenheid tt prdrijn. De wre bergbeklimmer kn zijn hrt phlen in, nr nre, Trre Cerred, Nrnj Bulnes en Peñ Snt Enl. Wildwterknën kn in strmversnellingen vn Sell, Png en Cres. De muntinbiker kn hier werkelijk lle knten p; een ntl rutes zijn perfect bewegwijzerd, zls het trject vn Ortiguer nr Crrel Cbrles. Liefhebbers vn prpente kunnen vliegen in het fntstische glcil circus vn Fuente Dé, wr ze tegelijkertijd een nvergetelijk schuwspel vrmen vr wnlrs in dt gebied. Met nzienlijke ntwikkeling vn het ctieve terisme is het ntl kleine bedrijfjes dt rgelijke ctiviteiten nbiedt sterk gestegen. Nst stndrdprgrmm's zijn er k rutes p mt, l nr gelng wensen vn klnt. Ze stellen prfessinele gidsen ter beschikking, evenls l het ndige mteril. Nre infrmtie kunt u verkrijgen p teristenbureu's

25 Wnlen in het Ntinl Prk 's Zmers wrn er tussen 1 juli en 30 september vnuit kntren vn het Ntinl Prk vettchten gergniseerd met gespeciliseer gidsen, die wnlr kennis lten mken met vrnmste bijznrhen en meest wrvlle specten vn het gebied. Het betreft lleml rutes die geen enkel gevr pleveren. Het verdient nbeveling el te nemen met bergschenen f ge Nrdwestgebied Cngs Onís, Amiev, Onís Lgs Cvdng 3 uur, licht Bs vn Pme 5 uur, midlzwr Veg Orndi 3 uur, licht Mjd ls Fuentes 4 uur, midlzwr Mjd Blbín 4 uur, midlzwr sprtschenen, een regenjs en een wrme trui f js. Neem vr rutes vn meer dn vier uur k wter en prvind mee. Het betreft een grtis service vn het Ntinl Prk en is fhnkelijk vn het weer. We nemen enkele vn gebn rutes (met nduiding vn tijd en meilijkheidsgrd). Nrdstgebied Cbrles Tielve Clld Psdri 4,5 uur, midlzwr Bulnes 4 uur, licht Mins Andr 4,5 uur, midlzwr Peñ Mín 6 uur, midlzwr Clld Sn Crls 6 uur, midlzwr Zuidstgebied Liébn Hrcds Rjs 4 uur, midlzwr Hyed ls Ilces 4 uur, licht Urdón Tresvis 5,5 uur, midlzwr Cnl Arrednds 3,5 uur, licht Sierr Bejes 4,5 uur, licht Puerts Áliv 4 uur, licht Zuidwestgebied Sjmbre y Vlón Mjd Vegbñ 4,5 uur, licht Veg Lls 6 uur, midlzwr Mnte Piergu 4,5 uur, midlzwr Vlle Sjmbre 4,5 uur, licht Brbujó 6 uur, midlzwr El Cuebre 4 uur, licht El Odrón 4 uur, licht Meer infrmtie ver rutes p kntren vn het Ntinl Prk Asturis: Cs Dg Cngs Onís % Cntbri: Cmleón. Liébn % Cstill y León: Pusd Vlón %

26 Tegngswegen NUTTIGE GEGEVENS Interntinl tegngsnummer vn Spnje % 34 Teristeninfrmtie TURESPAÑA Lkle ctiegrep vn Liébn % e-mil: liebn@cntbrininter.net Kntr vn het Ntinl Prk in Cntbri Crreter Ptes Fuente Dé % Kbelbn vn Fuente Dé % De beste tegng tt tllze hekjes en drpjes vn Pics Eurp wrdt gebn dr eigen ut. Vnuit zuilijke prvincie León rijn we Vllei vn Sjmbre binnen ver N-625. Vnf dit prchtige berggebied rijn we verr dr klf vn Ls Beys tt het drp vn Cngs Onis. Eveneens vnf knt vn Len, vnuit het drp Riñ, kunnen we N-621 nemen m direct, dr Vllei vn Vlón, nr het centrl mssief vn Ls Urrieles te rijn, f nr het stelijk mssief vn Andrr. Ditzelf gebied vn Pics is k bereikbr vnuit enci vi C-627 ver ps vn Piedrsluengs en eenml in Cntbrië vi CA-184. Als we vn Cntbrische kust kmen nemen we AS-114; hierte rijn we vi N-634 (E70) en het drp Arrinds in Asturis f het drp Unquer, in Cntbri, en drn ver N-621 tt n Pnes, vnwr eerstgenem weg bergen in lpt. ASTURIAS % Arens Cbrles % Cngs Onís % Pnes % Cs Dg Bezekerscentrum vn het Ntinl Prk Avenid Cvdng 43 Cngs Onís % Centrum vr teristische inititieven vn Peñmeller % I.N.C.A.T.U.R. % CANTABRIA % Cmleñ % Ptes % Vereniging vr het Jubeljr vn Liébn % CASTILLA Y LEÓN % Riñ % (zmermnn) Prvincile vereniging vn Hrec-nrnemers vn León % Kntr vn het Ntinl Prk in León Trreón medievl. Puebl Lill % Prvincil Ptrnt vn het Terisme in León z l Regl. Edifici Trreón León % ) Interctieve multimedigids vn Pics Eurp VERVOER Luchthvens AENA % Sprwegen ADIF %

27 Infrmtie Buitenlnd % FEVE Arrinds % Wegeninfrmtie % Bussen Asturis Ovied % Cntbri Ptes % León % Empres Fernánz-Als % MONUMENTALE HOTELS PARADORES DE TURISMO Bekingscentrle Requen, Mdrid % ) Cngs Onís (Asturis) Villnuev % Fuente Dé (Cntábri) Circ Glcir Fuente Dé Vlle Cmleñ % PLATTELANDSTOERISME ttelndslgies in het sten vn Asturis % Vereniging ttelndsherbergen vn Asturis % Vereniging Actief Terisme en Herbergen vn het Prinsdm Asturis -ATAYA- % Vereniging ttelndsterisme vn Cntbri % / ) Vereniging ttelndsterisme Send l Arcedin % Onrnemersvereniging Cmrc Pics Eurp z l Ayuntmient, 1 Cngs Onís % Vereniging vn Hrecnrnemers vn Cntbri % Vereniging vn nrnemers vn plttelndsterisme vn León z Myr, 4 Crriz l Riber Reginle vereniging vn drpshuizen. Asturis % Fertie vn Verenigingen vr ttelndsterisme vn het Prinsdm Asturis % BELANGRIJKE TELEFOONNUMMERS Alrmnummer % 112 Medische spedgevllen % 061 Burgerbescherming Asturis en Cntbri % 112 León % Gemeenteplitie % 092 Ntinle plitie % 091 Verkeersplitie vn Gurdi Civil / Lkle diensten / Ntuurbescherming % 062 Pstkntr % SPAANSE BUREAUS VOOR TOERISME IN HET BUITENLAND BELGIË. Brussel Office Espgnl du Turisme Rue Ryle 97, 5º 1000 BRUXELLES % 322/ ) 322/ e-mil: brusels@turspin.es NEDERLAND. Den Hg Spns Bureu Vr Vreemlingenverkeer Ln Vn Meerrvrt, 8ª 2517 AJ DEN HAAG % 3170/ ) 3170/ e-mil: lhy@turspin.es AMBASSADES IN MADRID België Pse l Cstelln, 18 % ) Nerlnd Avenid Cmndnte Frnc, 32 % )

28 Oceñ Beys CORNIÓN Cín r M en Stres MACIZO CENTRAL Si r er d el S R n í Vi ce nt e Ti n Pu y nt P Pe en nd du y ue ele le s s Bu el n Pu nt y S nt Pu iu st nt l e F Ce r b nc lle Pu r nt S n Em et Ti er n i M y r Lbrces l Clld Emblse mber Celis Dev L Vent Virdi Trsljr 1125 Gmnl 1225 L Hermid Linres n rdó U t Cr Lfuente Rz Clds Nved Piñeres CA-282 E U R O PA Obes CA-182 Puentenns Sbrelpeñ Quintnill N Csí Cicer ns Snt Mrí Lebeñ Allen CA-281 C A N T A B R I A Lebeñ Pens Cscuerres O ANDARA Cstr1562 Sn Sebstián Cli Cbeñ O LOS URRIELES Cillórig Grbndl Mes Busne Pic Tesrer Slrzón 1612 Trilly Crn 2570 Viñón Esns Pumreñ Armñ Sn Pedr Ermit l Tm Argüébnes PARQUE NACIONAL DE LOS PICOS DE EUROPA Virgen l Slud Bedy Aliez St Sjmbre Ln Lly Virgen l Cmin Llgu Bjer Tnrri Ojed Chech Pe Brez Turien Ermit ñ Ermit Sn Tirs Sn Pedr Psd Vlón Luriez Red S Bró St Vlón Ptes El Cuernón g r L Lstr Smniez Mieses Ribt Cmbrc Cmleñ Mgrviej 2046 Frm Fuente Dé Snt Mrin Osej Sjmbre Ls Llns Mnsteri Llves Aniez Viers Snt Tribi Virgen Vlmyr s Pembes n Bárcen Trices Cbezón N Pí Treviñ Espinm Enterrí Prcied Liébn Puente Asnil Cmpll Pid Puert Pnrrueds Pic Jn Emblse 1446 Tus 1450 Areñs l Chill Buyez CA-280 Pisc Perrz Ls Ilces Lgun CA-185 Belmnte Csgy Snt Mrí l Cble Puente Pumr Trnz l Rel Puert Pntrve Lmed Puert l Pntón Dbárgnes Tll Pic Ceblled 1562 CA-184 Peñ Snt 2596 MACIZO ORIENTAL Cbñes Si er r i Nev nd Pileñes 2012 Peñ Ten rt El Cntil 1593 L E Ó N Pue N-625 L Lgun L Retuert Pic Crisc 2234 Clr Crcds 2048 Cuénbres Esl Acebed AS-17 Orz Sierr R i Pics Vllines 2145 Llánves l Rein Cssuertes vred Lri Vd Vej Villver ñ Prtill l Rein Puert Sn Glri 1609 Peñ l Deves 1863 Sierr Or piñs Bres Brri N Km CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Crnl Silíce, 35 Tel MADRID - AÑO 2004 crtgrfigcr@infnegci.cm Gndrill Ls Picys Cres Llgu Rsu Nrnj Bulnes Pic Urriellu Trre Cerred Abnills Rábg Tielve DE Helguers S i e r r Tresvis L Acebs A-8 CA-181 Cuñb Sn Estebn L Revill Sn Vicente N-634 l Brquer Merdi Csmrí Desfilr Víbli m. Muñrrr Sell ls Pres l Jcic Puente Pncebs Clsi Suris id Nedrin S i e r r Bulnes Cviell Csielles d O 2000 Unquer Herm F P ng PICOS 1750 Cbnzón Pnes Hntmió Mier 6 Arens Cbrles el v 4 s Cre MACIZO OCCIDENTAL ie Sn Ignci 3e uitgve 2 Trescres Amiev Am Pierz 1161 Cmrmeñ Llguiellu 1500 Abándmes Rzgs Cárves Sierr Pr tur Lg Ercin 1250 Pechón Pesués N-621 Llnín Desfilr r LEGENDE 0 P Villnuev Bqueriz Cuer Viguers 1318 Arglibi Veg Cien Snelweg Ntinle weg Weg bsisnet 1ste rng Weg bsisnet 2 rng Lkle weg Sprweg Htel-Prdr Sncturium - Klster Mnument Grt Vergezicht Cmping Gedrukt in Spnje Cres Mirdr l Príncipe Bueln Tresgrnds Clmbres El Pru Nrieg L Brbll Turbin 1315 Arngs Crreñ Berdi Ingunz Mirdr l Rein Lg Enl 1000 Sntillán Asieg L Mlin 750 L Frnc Alles (Peñmeller Alt) Avín Demués Sn Rmán Sbrefz Cnrische Eilnn Güeñ HOOGTELIJNEN 500 Purón El Mzuc Cldueñin Meré Pendueles p m M rr er Bimón D.L. AB NIPO: Debs Cué Prres Mián S i Sn Jun Beleñ AS-115 Llnes Andrín Puerts Vidig L Pered L Glguer N-634 Cbez l Trig 621 P Llnes Silviell Rbelld Beni 250 De v e dr Clr Sie Smes (Amiev) AS-261 Druk: AGSM, S.A. Mests Cn Lln Cn Gmned Cngs Gmned br D Ly-ut: Agudín dg+cv Prrú AS-114 Villver Een publictie vn: Turespñ Secretrí Estd Turism Ministeri Industri, Turism y Cmerci Abmi L Rier sec ls Celri A-8 Sierr Intrig e Mrkk St Cngs Vis Crngs Blmri Piedr A LSCleter T U R I A S d Atlntische Ocen Melill AS-114 N-625 Sellñ C ub et Hibe 870 Llenín Crin g Ceut Midllndse Zee Celri es Sntillán Pen e l Tárn Lbr Snturi Nuestr Señr Cvdng Cz Ft s: Archieven vn Turespñ Spnje Cngs Onís Ls Cllejs cliente Mlterí Cuev l Buxu Crs c Ls Crriles Zrdón Mnte Prd 505 Villnuev Sierr d Igen n Vertling: R. Bkker Mdrid d v C Llerndi Llmig Mnfrechu 894 Mntes Sebres Brr Psd l Arens Tekst: Mr Rmírez 49 Nuttige gegevens Cviell Sevres 0 Niembr Crds Nves Nuev Nuev Riensen Peruyes Tring St Dueñs Cmng Fries Crn Cstiell Sell 542 Ovi Alt l Cuev 744 Sntines Ls Rzs Frnkrijk Lissbn Arrinds Mntes Prtugl Sinrieg Ls Crns N-634 Prijs Glf vn Biskje Cuevs Fuentes Lnn Ierlnd Ale Tresmnte Villnuev Llmes Cller 1161 Cfiñ Cuev Tit Bustill s r er Verenigd Kninkrijk Dublin 23 Ostelijk Mssief-Andr 37 Dr pssen vn Áliv 41 De bergwning Su l d e Sueve eve d r r Ribsell El Crmen Linres Ledntes Veg Liébn L Lm Sberd Ds Amntes CA-281 Brred Pesguer Bullón Brg Snt Eulli Uzny Vlprd Dbres Cucy Pic Chr 1842 Lernes Lmeñ Peñ Giniestr 1662 Crcin 1868 Venj C-627 Clc Ermit l Asunción CERVERA DE PISUERGA 26 km SANTANDER 65 km 15 Centrl MssiefLs Urrieles 21 Het Pd vn Cres 22 De Cbrles-ks Si OVIEDO 63 km 6 Westelijk Mssief-El Crnión 13 Het pd vn Artsken 14 De Cntbrische bruine beer 42 Recretie en cultuur e Si Mirdr l Fit A-8 itu rg nt 2 Inleiding F el t y l Atly Prd Lrñe Pu n INHOUD L Hu el g y S y n Ant T lín C rim b bi y P ri et y T rr nz B rr y Tr e nz y Pu P nt J rrí y d y el y d S e T bl ón Pu Cu ró nt é M h s Págin 1 Cbr 12:34 G 5/10/09 S Pu n nt An d t e ni 00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp:00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp

29 Oceñ Beys CORNIÓN Cín r M en Stres MACIZO CENTRAL Si r er d el S R n í Vi ce nt e Ti n Pu y nt P Pe en nd du y ue ele le s s Bu el n Pu nt y S nt Pu iu st nt l e F Ce r b nc lle Pu r nt S n Em et Ti er n i M y r Lbrces l Clld Emblse mber Celis Dev L Vent Virdi Trsljr 1125 Gmnl 1225 L Hermid Linres n rdó U t Cr Lfuente Rz Clds Nved Piñeres CA-282 E U R O PA Obes CA-182 Puentenns Sbrelpeñ Quintnill N Csí Cicer ns Snt Mrí Lebeñ Allen CA-281 C A N T A B R I A Lebeñ Pens Cscuerres O ANDARA Cstr1562 Sn Sebstián Cli Cbeñ O LOS URRIELES Cillórig Grbndl Mes Busne Pic Tesrer Slrzón 1612 Trilly Crn 2570 Viñón Esns Pumreñ Armñ Sn Pedr Ermit l Tm Argüébnes PARQUE NACIONAL DE LOS PICOS DE EUROPA Virgen l Slud Bedy Aliez St Sjmbre Ln Lly Virgen l Cmin Llgu Bjer Tnrri Ojed Chech Pe Brez Turien Ermit ñ Ermit Sn Tirs Sn Pedr Psd Vlón Luriez Red S Bró St Vlón Ptes El Cuernón g r L Lstr Smniez Mieses Ribt Cmbrc Cmleñ Mgrviej 2046 Frm Fuente Dé Snt Mrin Osej Sjmbre Ls Llns Mnsteri Llves Aniez Viers Snt Tribi Virgen Vlmyr s Pembes n Bárcen Trices Cbezón N Pí Treviñ Espinm Enterrí Prcied Liébn Puente Asnil Cmpll Pid Puert Pnrrueds Pic Jn Emblse 1446 Tus 1450 Areñs l Chill Buyez CA-280 Pisc Perrz Ls Ilces Lgun CA-185 Belmnte Csgy Snt Mrí l Cble Puente Pumr Trnz l Rel Puert Pntrve Lmed Puert l Pntón Dbárgnes Tll Pic Ceblled 1562 CA-184 Peñ Snt 2596 MACIZO ORIENTAL Cbñes Si er r i Nev nd Pileñes 2012 Peñ Ten rt El Cntil 1593 L E Ó N Pue N-625 L Lgun L Retuert Pic Crisc 2234 Clr Crcds 2048 Cuénbres Esl Acebed AS-17 Orz Sierr R i Pics Vllines 2145 Llánves l Rein Cssuertes vred Lri Vd Vej Villver ñ Prtill l Rein Puert Sn Glri 1609 Peñ l Deves 1863 Sierr Or piñs Bres Brri N Km CARTOGRAFÍA: GCAR, S.L. Crnl Silíce, 35 Tel MADRID - AÑO 2004 crtgrfigcr@infnegci.cm Gndrill Ls Picys Cres Llgu Rsu Nrnj Bulnes Pic Urriellu Trre Cerred Abnills Rábg Tielve DE Helguers S i e r r Tresvis L Acebs A-8 CA-181 Cuñb Sn Estebn L Revill Sn Vicente N-634 l Brquer Merdi Csmrí Desfilr Víbli m. Muñrrr Sell ls Pres l Jcic Puente Pncebs Clsi Suris id Nedrin S i e r r Bulnes Cviell Csielles d O 2000 Unquer Herm F P ng PICOS 1750 Cbnzón Pnes Hntmió Mier 6 Arens Cbrles el v 4 s Cre MACIZO OCCIDENTAL ie Sn Ignci 3e uitgve 2 Trescres Amiev Am Pierz 1161 Cmrmeñ Llguiellu 1500 Abándmes Rzgs Cárves Sierr Pr tur Lg Ercin 1250 Pechón Pesués N-621 Llnín Desfilr r LEGENDE 0 P Villnuev Bqueriz Cuer Viguers 1318 Arglibi Veg Cien Snelweg Ntinle weg Weg bsisnet 1ste rng Weg bsisnet 2 rng Lkle weg Sprweg Htel-Prdr Sncturium - Klster Mnument Grt Vergezicht Cmping Gedrukt in Spnje Cres Mirdr l Príncipe Bueln Tresgrnds Clmbres El Pru Nrieg L Brbll Turbin 1315 Arngs Crreñ Berdi Ingunz Mirdr l Rein Lg Enl 1000 Sntillán Asieg L Mlin 750 L Frnc Alles (Peñmeller Alt) Avín Demués Sn Rmán Sbrefz Cnrische Eilnn Güeñ HOOGTELIJNEN 500 Purón El Mzuc Cldueñin Meré Pendueles p m M rr er Bimón D.L. AB NIPO: Debs Cué Prres Mián S i Sn Jun Beleñ AS-115 Llnes Andrín Puerts Vidig L Pered L Glguer N-634 Cbez l Trig 621 P Llnes Silviell Rbelld Beni 250 De v e dr Clr Sie Smes (Amiev) AS-261 Druk: AGSM, S.A. Mests Cn Lln Cn Gmned Cngs Gmned br D Ly-ut: Agudín dg+cv Prrú AS-114 Villver Een publictie vn: Turespñ Secretrí Estd Turism Ministeri Industri, Turism y Cmerci Abmi L Rier sec ls Celri A-8 Sierr Intrig e Mrkk St Cngs Vis Crngs Blmri Piedr A LSCleter T U R I A S d Atlntische Ocen Melill AS-114 N-625 Sellñ C ub et Hibe 870 Llenín Crin g Ceut Midllndse Zee Celri es Sntillán Pen e l Tárn Lbr Snturi Nuestr Señr Cvdng Cz Ft s: Archieven vn Turespñ Spnje Cngs Onís Ls Cllejs cliente Mlterí Cuev l Buxu Crs c Ls Crriles Zrdón Mnte Prd 505 Villnuev Sierr d Igen n Vertling: R. Bkker Mdrid d v C Llerndi Llmig Mnfrechu 894 Mntes Sebres Brr Psd l Arens Tekst: Mr Rmírez 49 Nuttige gegevens Cviell Sevres 0 Niembr Crds Nves Nuev Nuev Riensen Peruyes Tring St Dueñs Cmng Fries Crn Cstiell Sell 542 Ovi Alt l Cuev 744 Sntines Ls Rzs Frnkrijk Lissbn Arrinds Mntes Prtugl Sinrieg Ls Crns N-634 Prijs Glf vn Biskje Cuevs Fuentes Lnn Ierlnd Ale Tresmnte Villnuev Llmes Cller 1161 Cfiñ Cuev Tit Bustill s r er Verenigd Kninkrijk Dublin 23 Ostelijk Mssief-Andr 37 Dr pssen vn Áliv 41 De bergwning Su l d e Sueve eve d r r Ribsell El Crmen Linres Ledntes Veg Liébn L Lm Sberd Ds Amntes CA-281 Brred Pesguer Bullón Brg Snt Eulli Uzny Vlprd Dbres Cucy Pic Chr 1842 Lernes Lmeñ Peñ Giniestr 1662 Crcin 1868 Venj C-627 Clc Ermit l Asunción CERVERA DE PISUERGA 26 km SANTANDER 65 km 15 Centrl MssiefLs Urrieles 21 Het Pd vn Cres 22 De Cbrles-ks Si OVIEDO 63 km 6 Westelijk Mssief-El Crnión 13 Het pd vn Artsken 14 De Cntbrische bruine beer 42 Recretie en cultuur e Si Mirdr l Fit A-8 itu rg nt 2 Inleiding F el t y l Atly Prd Lrñe Pu n INHOUD L Hu el g y S y n Ant T lín C rim b bi y P ri et y T rr nz B rr y Tr e nz y Pu P nt J rrí y d y el y d S e T bl ón Pu Cu ró nt é M h s Págin 1 Cbr 12:34 G 5/10/09 S Pu n nt An d t e ni 00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp:00 Cubiert 6HOLANDES RETIRA.qxp

wto ^9-çe" "ì",,:+ 312 n, i. tdnrp. Twitter: @wmoraad

wto ^9-çe ì,,:+ 312 n, i. tdnrp. Twitter: @wmoraad I' wt raàd EñilIlElEl!illll Pstdres: Fiifhuzen 23,928L LH, Hrkem Telefn 0512-361676 E-mil dres : wmrd.chtkrspelen@xs4l l. nl Twitter: @wmrd 61.r ' -.. lnge licl;:::,-r i'..i ^9-çe" "ì",,:+ N.O I 312 n,

Nadere informatie

100 sin(α) kn. 3,0 m. De horizontale en verticale componenten van de kracht van 100 kn worden in dit voorbeeld bepaald:

100 sin(α) kn. 3,0 m. De horizontale en verticale componenten van de kracht van 100 kn worden in dit voorbeeld bepaald: Werken met vectren In deze krte ntitie wrden sisvrdigheden vr het werken met vectren tegelicht met een pr vreelden. Het ek gt uit vn enige vrkennis m..t. vectren mr die vrkennis is niet vr iedere strtende

Nadere informatie

Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus

Voorbereidende opgaven Kerstvakantiecursus Voorbereidende opgven Kerstvkntiecursus Tips: Mk de volgende opgven het liefst voorin in één vn de A4-schriften die je gt gebruiken tijdens de cursus. Als een som niet lukt, kijk dn even in het beknopt

Nadere informatie

1 De watersnoodramp van 1953

1 De watersnoodramp van 1953 1 De wtersnoodrmp vn 1953 In de ncht vn 31 jnuri nr 1 februri 1953 ws het springvloed. Dn stt het wter in de zee extr hoog. Bovendien ws er een zwre noordwesterstorm (orkn, windkrcht 12). Het wter in de

Nadere informatie

BIJLAGE 4. MODEL - WERKGEVERSVERKLARING

BIJLAGE 4. MODEL - WERKGEVERSVERKLARING BIJLGE 4. MOEL - WERKGEVERSVERKLRING Gegevens werkgever Gegevens werknemer rd vn het dienstverbnd Nm werkgever: dres werkgever: Pstcde en wnplts: KvK-nummer Nm werknemer: dres werknemer: Pstcde en wnplts:

Nadere informatie

abcdefg Nieuwsbrief 5 27 november 2012

abcdefg Nieuwsbrief 5 27 november 2012 bcdefg Nieuwsbrief 5 27 november 2012 lgemeen nieuws Sloffen! Beste ouders, Het is bij ons op school verplicht om de schoenen in de gng uit te doen, mr het is niet de bedoeling dt de kinderen drn op sokken

Nadere informatie

Een CVA (beroerte) kan uw leven drastisch veranderen! 2009 Een uitgave van de Nederlandse CVA-vereniging

Een CVA (beroerte) kan uw leven drastisch veranderen! 2009 Een uitgave van de Nederlandse CVA-vereniging N een CVA (beroerte)... hoe verder?. Een CVA (beroerte) kn uw leven drstisch vernderen! 2009 Een uitgve vn de Nederlndse CVA-vereniging Wt is een CVA? In Nederlnd leven meer dn een hlf miljoen mensen met

Nadere informatie

Een feestmaal. Naam: -Ken jij nog een ander speciaal feest? Typ of schrijf het hier. a

Een feestmaal. Naam: -Ken jij nog een ander speciaal feest? Typ of schrijf het hier. a Werkbld Een feestml Nm: Ieder lnd en iedere cultuur kent specile dgen. Dn gn fmilies bij elkr op bezoek. Op die specile dgen is er meestl extr ndcht voor het eten. Hier zie je wt voorbeelden vn feesten

Nadere informatie

Onze aarde in gevaar!

Onze aarde in gevaar! Auteur: Jeren Defauw Genieten, genieten, genieten De gevaren vr nze planeet Onze blauwe planeet is in grt gevaar. Onze planeet wrdt warmer en warmer. De temperatuur stijgt. Ga jij sms in het bs wandelen

Nadere informatie

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules

Hoofdstuk 0: algebraïsche formules Hoofdstuk 0: lgebrïsche formules Dit hoofdstuk hoort bij het eerste college infinitesimlrekening op 3 september 2009. Alle gegevens over de cursus zijn te vinden op http://www.mth.uu.nl/people/hogend/inf.html

Nadere informatie

INLEIDING. Gezond eten Gezond drinken Genoeg slapen Goed bewegen

INLEIDING. Gezond eten Gezond drinken Genoeg slapen Goed bewegen b o r p! f G t i F s i t r G t l p r u e l k r ee INLEIDING Structuur, inzicht en plezier bij gezond leven Dr geloven wij in bij FitGf! Drom hebben we een klender met stickers ontworpen! Voor kinderen,

Nadere informatie

Nakomelingen van rendieren kunnen een paar uur na de geboorte al met de kudde meerennen. Zijn rendieren nestvlieders of nestblijvers?

Nakomelingen van rendieren kunnen een paar uur na de geboorte al met de kudde meerennen. Zijn rendieren nestvlieders of nestblijvers? Route A 1 Bosrendieren en korstmossen Rendieren zijn de enige herten wrvn zowel mnnetjes ls vrouwtjes een gewei drgen. Vroeger dcht men dt het gewei geruikt werd om sneeuw weg te schuiven zodt ze ij het

Nadere informatie

Erasmus MC Junior Med School

Erasmus MC Junior Med School Ersmus MC Desiderius School vn begrijpen nr beslissen Ersmus MC Junior Med School 2012-2013 De rts-onderzoekers vn morgen Het progrmm Dit progrmm loopt prllel n VWO-5 en -6 en bestt uit vier onderdelen:

Nadere informatie

naam blad : 37 = 299 : 23 = 882 : 63 = 364 : 26 = : 47 = : 43 = 47 kan keer van af kan keer van af 47 = =

naam blad : 37 = 299 : 23 = 882 : 63 = 364 : 26 = : 47 = : 43 = 47 kan keer van af kan keer van af 47 = = 7b Hulp bld 1 nm 1 Reken uit met de rekenmchine 444 : 37 = 299 : 23 = 882 : 63 = 364 : 26 = 2 Reken uit met rest Voorbeeld: 469 : 37 = ntwoord op de rekenmchine: 12,675675 37 kn 12 keer vn 469 f 12 37

Nadere informatie

Mytylschool De Trappenberg Peter van Sparrentak

Mytylschool De Trappenberg Peter van Sparrentak Mytylshool De Trppenberg Peter vn Sprrentk www.m3v.nl Nieuwbouwonept en revlidtieentrum geriht op de toekomst Mytylshool De Trppenberg en het ngrenzende revlidtieentrum in Huizen willen in de toekomst

Nadere informatie

INFORMATIE. hart. verwennend WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT

INFORMATIE. hart. verwennend WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT INFORMATIE hrt WEEKEND EEN LANG WEEKEND OP EEN TOPLOCATIE VOOR BALANS EN VITALITEIT COLOFON INHOUD INITIATIEFNEEMSTER Jessy Jnsen www.jessyjnsen.nl Hvelte Inleiding 05 HrtVerwennend voor Jou & Visie 07

Nadere informatie

9,1. KindereN. GeVen een CijFER. Schilderen5. sarah zegt. Volwassenenpagina6-7

9,1. KindereN. GeVen een CijFER. Schilderen5. sarah zegt. Volwassenenpagina6-7 Eenmlige uitgve vn jnuri 2009 DE kinderstem srh zegt KindereN GeVen een CijFER De uitkomst is ls volgt: Het gemiddelde cijfer wt Jouw mening telt! Fier Fryslân helpt vrouwen en kinderen die te mken hebben

Nadere informatie

Urologie. Blaasaugmentatie

Urologie. Blaasaugmentatie Urologie Blsugmenttie U krijgt een opertie n de bls. Bij een blsugmenttie wordt de bls groter gemkt met behulp vn een stukje drm. U vindt hier meer informtie. Voorbereiding Drmen spoelen Als u uw drmen

Nadere informatie

Op zoek naar talent en ambitie!

Op zoek naar talent en ambitie! Ersmus MC Desiderius School vn begrijpen nr beslissen Op zoek nr tlent en mbitie! Geneeskunde studeren in Rotterdm Decentrle selectie 2011-2012 Wt hebben we jou te bieden? Sterke knten vn het onderwijsprogrmm

Nadere informatie

HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014. Informatie & Inspiratie document Met uitleg over het hoe en waarom van de fokwaarden

HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014. Informatie & Inspiratie document Met uitleg over het hoe en waarom van de fokwaarden HANDLEIDING FOKWAARDEN 2014 Informtie & Inspirtie document Met uitleg over het hoe en wrom vn de fokwrden Missie Al ruim 25 jr ondersteunt ELDA bedrijven in de grrische sector, en het is voor ons een belngrijke

Nadere informatie

De supermarkt. a Welk karretje heeft de duurste boodschappen? Leg uit waarom je dat denkt. b Hoeveel klanten nog tot de 1000ste klant? Reken uit.

De supermarkt. a Welk karretje heeft de duurste boodschappen? Leg uit waarom je dat denkt. b Hoeveel klanten nog tot de 1000ste klant? Reken uit. lesboek groep 8 1 De supermrkt nt 0ste kl De 0 inuut grtis! mg 1 mhppen doen boods en: bloem bij bloemen extr! grtis 3 193 86 0 klnten 1 Welk krretje heeft de duurste boodshppen? Leg uit wrom je dt denkt.

Nadere informatie

Keuze van het lagertype

Keuze van het lagertype Keuze vn het lgertype Beschikbre ruimte... 35 Belstingen... 37 Grootte vn de belsting... 37 Richting vn de belsting... 37 Scheefstelling... 40 Precisie... 40 Toerentl... 42 Lgergeruis... 42 Stijfheid...

Nadere informatie

abcdefg Nieuwsbrief 1 11 september 2013

abcdefg Nieuwsbrief 1 11 september 2013 bcdefg Nieuwsbrief 1 11 september 2013 lgemeen nieuws Het nieuwe schooljr is begonnen! Het nieuwe schooljr is fgelopen week vn strt gegn. We hopen dt iedereen een leuke vkntie heeft gehd en lekker is uitgerust.

Nadere informatie

GROENE WONING STRIJP R - EINDHOVEN

GROENE WONING STRIJP R - EINDHOVEN GROENE WONING STRIJP R - EINDHOVEN Strijp R GROENE WONING Loctie Striip R - Eindhoven Type nieuwbouw Functie wonen Fse opgeleverd (juni 2017) Opdrchtgever projectmtig PHE RAG gebouw Groene woningen Bij

Nadere informatie

Antwoorden Doeboek 21 Kijk op kegelsneden. Rob van der Waall en Liesbeth de Clerck

Antwoorden Doeboek 21 Kijk op kegelsneden. Rob van der Waall en Liesbeth de Clerck Antwoorden Doeboek 1 Kijk op kegelsneden Rob vn der Wll en Liesbeth de Clerk 1 De 3 4 ) 5 Een 6 Als 7 8 ) 9 De Nee, lle punten die 1 entimeter vn het midden liggen, liggen op de irkel. gevrgde figuur bestt

Nadere informatie

Tips voor optimaal profijt van uw multifocale brillenglazen

Tips voor optimaal profijt van uw multifocale brillenglazen Tips voor optiml profijt vn uw multifocle brillenglzen Gefeliciteerd met uw nieuwe multifocle brillenglzen! U hebt een hoogwrdig product ngeschft dt het resultt is vn uitgebreid onderzoek nr optimle correctietechnieken

Nadere informatie

6.0 INTRO. 1 a Bekijk de sommen hiernaast en ga na of ze kloppen. 1 2 0 3 = 2 2 3 1 4 = 2 3 4 2 5 = 2 4 5 3 6 = 2 5 6 4 7 = 2...

6.0 INTRO. 1 a Bekijk de sommen hiernaast en ga na of ze kloppen. 1 2 0 3 = 2 2 3 1 4 = 2 3 4 2 5 = 2 4 5 3 6 = 2 5 6 4 7 = 2... 113 6.0 INTRO 1 Bekijk de sommen hiernst en g n of ze kloppen. Schrijf de twee volgende sommen uit de rij op en controleer of deze ook ls uitkomst 2 heen. c Schrijf twee sommen op die veel verder in de

Nadere informatie

Voeders Lannoo Martens NV Vaartstraat 32a B-9850 Hansbeke - Nevele. Hobbyvoeders

Voeders Lannoo Martens NV Vaartstraat 32a B-9850 Hansbeke - Nevele. Hobbyvoeders Voeders Lnnoo Mrtens NV Vrtstrt 32 B-9850 Hnsbeke - Nevele Hobbyvoeders Legvoeders voor lle pluimvee Strtvoeders voor kippen, fznten en sierhoenders Kuikens zijn nestvlieders en zijn l n het verlten vn

Nadere informatie

Hoe plan je een grote taak?

Hoe plan je een grote taak? 3 PLANNEN Hoe pln je een grote tk? Wt heb je n deze les? In deze les leer je hoe je grote tken in stukken opdeelt en over meerdere dgen inplnt. Hndig ls je bijvoorbeeld voor een toets moet leren, wnt zo

Nadere informatie

De Steenen Poort - West

De Steenen Poort - West Beeldkwliteitspln De Steenen Poort - West gemeente Houten 23 september 2014 SAB Postbus 479 6800 AL Arnhem T (026) 3576911 F (026) 3576611 I www.sb.nl E info@sb.nl Buro Omgeving Postbus 2033 6802 CA Arnhem

Nadere informatie

Route F - Desert. kangoeroerat

Route F - Desert. kangoeroerat Route F - Desert Voor deze route, moet je eerst nr de Bush. Dr moet je even zoeken nr de tunnel die nr de Desert leidt. Geruik onderstnd krtje voor de Desert. Begin ij nummer 1. 1 Kngoeroertten Kngoeroertten

Nadere informatie

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet.

DOEL: Weten wat de gevolgen en risico s kunnen zijn van het plaatsen van (persoonlijke) informatie op internet. kennismking met i-respect.nl INTRODUCTIE GEMAAKT DOOR: Annèt Lmmers ONDERWERP: Een eerste kennismking met i-respect.nl en het onderwerp publiceren. DOEL: Weten wt de gevolgen en risico s kunnen zijn vn

Nadere informatie

rekenboek 8a taken 513830

rekenboek 8a taken 513830 rekenboek 8 tken 80 Een voorproefje vn groep 8 Het mteril vn De wereld in getllen voor de onderbouw is gereed. Dit schooljr (009-00) verschijnen lle mterilen voor de bovenbouw. U kunt dus vnf het schooljr

Nadere informatie

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SCHAAP ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN

l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT SCHAAP ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN SPREEKBEURT SCHAAP l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n ZOOGDIEREN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER HET SCHAAP BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Londen 2012! Als het kriebelt, moet je... Londen 2012! Jeroen Defauw. in het park. Zwemmen in het. openluchtbad. Voetballen bij je

Londen 2012! Als het kriebelt, moet je... Londen 2012! Jeroen Defauw. in het park. Zwemmen in het. openluchtbad. Voetballen bij je Lnden 2012! Jeren Defauw Als het kriebelt, met je... in het park. Zwemmen in het penluchtbad. Vetballen bij je club. Als het kriebelt, met je sprten! Lnden 2012! De lente is in het land. De dagen wrden

Nadere informatie

1a Een hoeveelheid stof kan maar op één manier veranderen. Hoe?

1a Een hoeveelheid stof kan maar op één manier veranderen. Hoe? Oefenopgven over Stoffen en Mterilen Uitwerking en ntwoord op elke opgve stt n de ltste opgve. Gegevens kunnen worden opgezoht in de tellen hterin. Als de zwrteftor niet vermeld is mg je 9,81 N/kg nemen.

Nadere informatie

Het bepalen van een evenwichtstoedeling met behulp van het 1 e principe van Wardrop is equivalent aan het oplossen van een minimaliserings-probleem.

Het bepalen van een evenwichtstoedeling met behulp van het 1 e principe van Wardrop is equivalent aan het oplossen van een minimaliserings-probleem. Exmen Verkeerskunde (H1I6A) Ktholieke Universiteit Leuven Afdeling Industrieel Beleid / Verkeer & Infrstructuur Dtum: dinsdg 2 september 28 Tijd: Instructies: 8.3 12.3 uur Er zijn 4 vrgen over het gedeelte

Nadere informatie

later Wat wil(de) worden Contact tussen oud en jong

later Wat wil(de) worden Contact tussen oud en jong Wt lter ik wil() Foto: Jef Corneillie (89) wil grg bibliothecris worn. LESBRIEF Contct tussen oud en jong worn Deze lesbrief is gemkt door stichting GetOud in smenwerking met Openbre Bibliotheek. DIGITALE

Nadere informatie

Z- ß- ßr!2f int tçotg

Z- ß- ßr!2f int tçotg Z- ß- ßr!2f int tçotg A n s I u iti n g sco nve n nt "De Bouw Werkt ln Noordoost Brbnt" Er is een convennt gesloten De Bouw Werkt in Noordoost Brbnt. Eén vn de doelstellingen vn het convennt is het uitbreiden

Nadere informatie

Overal NaSk 1-2 havo / vwo Uitwerkingen Hoofdstuk 2 Licht

Overal NaSk 1-2 havo / vwo Uitwerkingen Hoofdstuk 2 Licht Overl NSk 1-2 hvo / vwo Uitwerkingen Hoofdstuk 2 Licht 2.1 Licht en zicht A1 Het voorwerp weerktst licht dt drn in je oog terechtkomt. b Nee, de mn is geen lichtbron. De mn zendt zelf geen licht uit, mr

Nadere informatie

Uittreksel uit een vademecum met vaardigheden

Uittreksel uit een vademecum met vaardigheden Uittreksel uit een vademecum met vaardigheden Lezen en interpreteren van thematische kaarten Een thematische kaart is een kaart waarp kenmerken (grtheden) van één f meerdere thema's zijn afgebeeld. Vrbeelden

Nadere informatie

Formeel Denken. Herfst 2004. Contents

Formeel Denken. Herfst 2004. Contents Formeel Denken Hermn Geuvers Deels geseerd op het herfst 2002 dictt vn Henk Brendregt en Bs Spitters, met dnk n het Discrete Wiskunde dictt vn Wim Gielen Herfst 2004 Contents 1 Automten 1 1.1 Automten

Nadere informatie

Praktische opdracht Optimaliseren van verpakkingen Inleidende opgaven

Praktische opdracht Optimaliseren van verpakkingen Inleidende opgaven Prktische opdrcht Optimliseren vn verpkkingen Inleidende opgven V, WB Opgve 1 2 Gegeven is de functie f ( x) = 9 x. Op de grfiek vn f ligt een punt P ( p; f ( p)) met 3 < p < 0. De projectie vn P op de

Nadere informatie

SPEURTOCHT THEMA OCEAN. voor groep 5 t/m 8

SPEURTOCHT THEMA OCEAN. voor groep 5 t/m 8 SPEURTOCHT THEMA OCEAN vr grep 5 t/m 8 Welkm in Burgers Ocean! Met deze nderwater-speurtcht leer je van alles ver de dieren die in de zee leven. De speurtcht begint al zdra je vanuit de Bush p het strand

Nadere informatie

Boek 2, hoofdstuk 7, allerlei formules..

Boek 2, hoofdstuk 7, allerlei formules.. Boek, hoofdstuk 7, llerlei formules.. 5.1 Evenredig en omgekeerd evenredig. 1. y wordt in beide gevllen 4 keer zo klein, je noemt dt omgekeerd evenredig. b. bv Er zijn schoonmkers met een vst uurloon.

Nadere informatie

Nieuwbouw Erasmus MC

Nieuwbouw Erasmus MC T Blik vooruit Tijdlijn Toren [T] In de zomer vn 2011 wordt het hoogste punt V (120 meter) vn de toren bereikt (pnnenbier). December 2009 trt bouw Verbinding [V] Brug 8 etge wordt begin 2011 gepltst. Jn.

Nadere informatie

Congo 50 jaar! Congo? Wild en ongerept! Auteur: Jeroen Defauw. Congo is een land in Afrika. Ons. land (België) is nauw verbonden

Congo 50 jaar! Congo? Wild en ongerept! Auteur: Jeroen Defauw. Congo is een land in Afrika. Ons. land (België) is nauw verbonden Cng 50 jaar! Auteur: Jeren Defauw Wild en ngerept! Ken je het trpisch regenwud? Het is er eeuwig warm en nat. Er leven ntelbare planten en dieren. Een regenwud is heel ud! Cng? Cng is een land in Afrika.

Nadere informatie

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @werknemer. Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @werknemer. Toegankelijke gezondheid voor iedereen! #JONGERENGIDS @student @werkzoekende @werknemer Socilistische Mutuliteit vn brbnt Toegnkelijke gezondheid voor iedereen! betlt 40 /jr De Socilistische Mutuliteit terug voor je nticonceptie Love4you.be

Nadere informatie

Sporten in de kou. Wat is het koud! De Olympische Winterspelen. Olympisch Comité (IOC). Het is een. piste, skiën in de sneeuw...

Sporten in de kou. Wat is het koud! De Olympische Winterspelen. Olympisch Comité (IOC). Het is een. piste, skiën in de sneeuw... Sprten in de ku Wat is het kud! Ken je dat k? Rde rtjes? Kude handen? Een sliert mist als je blaast? Witte sneeuw p de daken? Glijden p de speelplaats? De Olympische Winterspelen Echte sprters willen tnen

Nadere informatie

dur.j d, z u!', snllllsi / f t/lj) als school op dit moment? - Oriëntatie -J- de volgende keer - Het vergroten van in, stap verder Modulair opgebouwde

dur.j d, z u!', snllllsi / f t/lj) als school op dit moment? - Oriëntatie -J- de volgende keer - Het vergroten van in, stap verder Modulair opgebouwde / f t/lj), I J dur.j lt _tj n J d, z u!', nlllli b^ti lrl / 7^_t J t,/i J iil: t l: ll.l.. rtètritl. '' I ttj.l :.) J Wr tn we l chl p dit mment? Oriënttie Een zrg vn chl én vn thui Een gede leer vr Smen

Nadere informatie

Jaarlijks vinden er arbeidsongevallen plaats. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen en voorkom dat je gewond raakt.

Jaarlijks vinden er arbeidsongevallen plaats. Gebruik persoonlijke beschermingsmiddelen en voorkom dat je gewond raakt. Persoonlijke eschermingsmiddelen Jrlijks vinden er 230.000 reidsongevllen plts. Geruik persoonlijke eschermingsmiddelen en voorkom dt je gewond rkt. JEZELF BESCHERMEN Werken in trnsport en logistiek kn

Nadere informatie

Cirkels en cilinders

Cirkels en cilinders 5 irkels en cilinders it kun je l 1 middelpunt en strl in een cirkel nduiden 2 de oppervlkte vn vlkke figuren berekenen 3 het volume vn een prism berekenen Test jezelf Elke vrg heeft mr één juist ntwoord.

Nadere informatie

Hoe zichtbaar ben jij mobiel? MOBIELpakket. Oplossingen voor ondernemende kappers die kiezen. 2012 www.wiewathaar.nl

Hoe zichtbaar ben jij mobiel? MOBIELpakket. Oplossingen voor ondernemende kappers die kiezen. 2012 www.wiewathaar.nl Hoe zichtbr ben jij mobiel? MOBIELpkket Oplossingen voor ondernemende kppers die kiezen 2012 www.wiewthr.nl Reviews? Voordelen 27% Nederlnders vindt reviewsites ls WieWtHr.nl erg nuttig* Wiewthr.nl is

Nadere informatie

Lekker puzzelen en lekker met taal bezig zijn. Puzzel mee! Ria van Adrichem Leonie van de Wetering. jaargang 1 2006/2007. serie 7

Lekker puzzelen en lekker met taal bezig zijn. Puzzel mee! Ria van Adrichem Leonie van de Wetering. jaargang 1 2006/2007. serie 7 Lekker puzzelen en lekker met tl bezg zjn R vn Archem Leone vn e Weterng jrgng 00/00 sere Vormgevng Hen Kreulen jrgng, 00/00, sere 00 Nets ut eze utgve mg gekopeer woren zoner utrukkeljke toestemmng vn

Nadere informatie

SPREEKBEURT BAARDAGAME

SPREEKBEURT BAARDAGAME SPREEKBEURT BAARDAGAME l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE BAARDAGAME

Nadere informatie

fonts: achtergrond PostScript Fonts op computers?

fonts: achtergrond PostScript Fonts op computers? fonts: chtergrond PostScript Fonts op computers? Tco Hoekwter tco.hoekwter@wkp.nl bstrct Dit rtikel geeft een korte inleiding in de interne werking vn PostScript computerfonts en hun coderingen. Dit rtikel

Nadere informatie

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid

Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid Hoofdstuk 8 Beslissen onder risico en onzekerheid 8.5 Tectronis Tectronis, een friknt vn elektronic, kn vn een nder edrijf een éénjrige licentie verkrijgen voor de fricge vn product A, B of C. Deze producten

Nadere informatie

mond van Jona gehoord heeft. Dat blijkt uit Jona 2:1/2 Jona Het boek Jona behoort tot de serie van de zgn. "kleine profeten".

mond van Jona gehoord heeft. Dat blijkt uit Jona 2:1/2 Jona Het boek Jona behoort tot de serie van de zgn. kleine profeten. - 1 - Jna Het bek Jna behrt tt de serie van de zgn. "kleine prfeten". Niet mdat hij klein van stuk was en k niet mdat de bdschap van het bek Jna minder belangrijk zu zijn, maar "een kleine prfeet" gezien

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur

Examen VWO. wiskunde B (pilot) tijdvak 1 woensdag 16 mei 13.30-16.30 uur Emen VW 0 tijdvk woensdg 6 mei 3.30-6.30 uur wiskunde B (pilot) Dit emen bestt uit 5 vrgen. Voor dit emen zijn miml 83 punten te behlen. Voor elk vrgnummer stt hoeveel punten met een goed ntwoord behld

Nadere informatie

Rekenregels van machten

Rekenregels van machten 4 Rekenregels vn mchten Dit kun je l 1 mchten met een ntuurlijke exponent berekenen mchten met een gehele exponent berekenen 3 terminologie in verbnd met de mchtsverheffing correct gebruiken Test jezelf

Nadere informatie

Speurtocht. Afrikaanse beeldenroute Damast-/Spaarnoogstraat. vanaf 8 jaar. Haarlem Mutare city link. stedenband

Speurtocht. Afrikaanse beeldenroute Damast-/Spaarnoogstraat. vanaf 8 jaar. Haarlem Mutare city link. stedenband Speurtoht Afriknse eeldenroute Dmst-/Sprnoogstrt vnf 8 jr stedennd Hrlem Mutre ity link Antwoorden en extr informtie over de etekenis vn dieren in de Zimwnse smenleving stn op het ntwoordenld (AB) Strt

Nadere informatie

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @starter. van brabant

#JONGERENGIDS. @student @werkzoekende @starter. van brabant #JONGERENGIDS @student @werkzoekende @strter by Socilistische Mutuliteit vn brbnt Sport en Fitness Je prestties verdienen goede locties! Krijg 45 terug vn je sport- of fitnessbonnement. #WELKOM De Socilistische

Nadere informatie

Handleiding voor het maken van Papierarchitectuur, PA.

Handleiding voor het maken van Papierarchitectuur, PA. Hnleiing voor het mken vn Ppierrhitetuur, PA. Inleiing PA is het mken vn 3D ojeten uit een plt stuk ppier of krton. Eerst wort een ontwerp gemkt op ppier of krton. Door het snijen en vouwen vn het ontwerp

Nadere informatie

Puntenslijper-robot. Stuklijst. Afmetingen (mm)

Puntenslijper-robot. Stuklijst. Afmetingen (mm) 108.535 Puntenslijper-robot Stuklijst Antl Afmetingen (mm) Houten blokje 1 50x50x50 Houten blokje 1 40x40x40 Houten ltje 1 250x15x15 Multiplex 1 200x200x4 Dubbele puntenslijper 1 25x25x15 Ktrolwiel, met

Nadere informatie

Inleiding Natuurwetenschappen

Inleiding Natuurwetenschappen Inleiding Ntuurwetenschppen Tijden: september: 7:45 :45 3 september: 7:45 :45 6 september: 09:30 3:30 Loctie: Adres: Leuvenln, Utrecht Gebouw: Mrius Ruppertgebouw Zl: A Opdrchtgever: Jmes Boswell Instituut

Nadere informatie

lijnfolder CaH Campushopper geldig vanaf 14 september 2015

lijnfolder CaH Campushopper geldig vanaf 14 september 2015 lijnfolder geldig vnf 14 september 2015 CH Cmpushopper Hoe deze folder gebruiken? Beste reiziger Met deze folder willen wij u helpen om uw verpltsing met De Lijn uit te stippelen. Een lijnfolder bevt de

Nadere informatie

Lijn, lijnstuk, punt. Verkennen. Uitleg. Opgave 1

Lijn, lijnstuk, punt. Verkennen. Uitleg. Opgave 1 Lijn, lijnstuk, punt Verkennen Opgve 1 Je ziet hier een pltje vn spoorrils vn een modelspoorn. De rils zijn evestigd op dwrsliggers. Hoe liggen de rils ten opziht vn elkr? Hoe liggen de dwrsliggers ten

Nadere informatie

Routeplanning middels stochastische koeling

Routeplanning middels stochastische koeling Routeplnning middels stochstische koeling Modellenprcticum 2008 Stochstische koeling of Simulted nneling is een combintorisch optimlistielgoritme dt redelijke resultten geeft in ingewikkelde situties.

Nadere informatie

In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers van het college: eindige automaten.

In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers van het college: eindige automaten. 9 2 Eindige utomten In dit hoofdstuk introduceren we de hoofdrolspelers vn het college: eindige utomten. 2.1 Deterministische eindige utomten We eginnen met een vooreeld. Vooreeld 2.1 Beschouw het volgende

Nadere informatie

abcdefg Nieuwsbrief 4 6 november 2012

abcdefg Nieuwsbrief 4 6 november 2012 bcdefg Nieuwsbrief 4 6 november 2012 lgemeen nieuws Een leuk boek voor Los De boekenctie voor Los ws een groot succes! Niet lleen omdt er zoveel blije mensen met een stpel boeken onder hun rm nr huis konden

Nadere informatie

SPREEKBEURT PAUW VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT PAUW VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT PAUW l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE PAUW BIJ ELKAAR GEZOCHT.

Nadere informatie

schets 10 Bergrede: tweeërlei fundament (7:24-29)

schets 10 Bergrede: tweeërlei fundament (7:24-29) shets 10 Bergrede: tweeërlei fundment (7:24-29) A Kernpunten * An het einde vn de Bergrede vergelijkt Jezus de mens met de ouwer vn een huis. Het is een eeld voor wt wij vn ons leven mken en vioor de hele

Nadere informatie

Taakkaart 4 Kleding van vroeger tot nu

Taakkaart 4 Kleding van vroeger tot nu Taakkaart 4 Kleding van vreger tt nu Mde vr mannen: Bij feesten trekken we nze miste kleren aan. Mannen dragen dan vaak een pak. Een nette brek, verhemd en jasje. Sms den ze k een strpdas m. En ze trekken

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)

Correctievoorschrift VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl) Wiskunde B (nieuwe stijl) Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschppelijk Onderwijs 0 0 Tijdvk Inzenden scores Vul de scores vn de lfbetisch eerste vijf kndidten per school in op de optisch leesbre

Nadere informatie

Een regenton. W is het vlakdeel dat wordt ingesloten door de x-as, de y-as, de grafiek van r en de lijn x h, met 0 h

Een regenton. W is het vlakdeel dat wordt ingesloten door de x-as, de y-as, de grafiek van r en de lijn x h, met 0 h Een regenton Op het domein [0, ] is de functie r gegeven door r ( ) 5 5 5. W is het vlkdeel dt wordt ingesloten door de -s, de y-s, de grfiek vn r en de lijn h, met 0 h. Zie de onderstnde figuur. figuur

Nadere informatie

Om welke reden heeft een kwak relatief grote ogen?

Om welke reden heeft een kwak relatief grote ogen? Route K - Volière en fznterie Strt ij de volière; de vrgen 1 t/m 6 gn over een ntl grote Europese vogels. De vrgen over de ndere dieren vn deze route hoeven niet in de juiste volgorde te stn. Dt komt omdt

Nadere informatie

Economische Topper 4 Evaluatievragen thema 3

Economische Topper 4 Evaluatievragen thema 3 Eonomishe Topper 4 Evlutievrgen them 3 1 Vn een lnd zijn volgende gegevens bekend: bbp in 2002 800 miljrd EUR bbp in 2003 833 miljrd EUR Prijspeil 2002 t.o.v. 2003 + 1,5 % Bevolking 2002 t.o.v. 2003 +

Nadere informatie

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT KALKOEN VOGELS OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE KALKOEN BIJ ELKAAR

Nadere informatie

les 1 1 Welke breuk is het grootst? 2 Hoe kun je een meter veterdrop in zes gelijke stukken verdelen? Hoe vergelijk je de breuken?

les 1 1 Welke breuk is het grootst? 2 Hoe kun je een meter veterdrop in zes gelijke stukken verdelen? Hoe vergelijk je de breuken? 0 vergelijken en op volgorde zetten vn eenvoudige reuken en kommgetllen reuken omzetten in kommgetllen en omgekeerd Welke reuk is het grootst? 5 6 2 7 9 5 5 9 2 5 7 2 7 8 8 9 8 5 00 5 6 7 20 5 7 27 70

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Stichting Promes, onderdeel Onderwijsondersteuning Slrisschl 4 Indelingsniveu FUWASYS-dvies IIb Werkterrein Bedrijfsvoering - Mngementondersteuning Activiteiten Bewerken

Nadere informatie

Praktische Opdracht Lineair Programmeren V5

Praktische Opdracht Lineair Programmeren V5 Prktische Opdrcht Lineir Progrmmeren V5 Bij deze prktische opdrcht g je n het werk met een ntl prolemen die je door middel vn Lineir Progrmmeren kunt oplossen. Je werkt lleen of in tweetllen. De prktische

Nadere informatie

Onafhankelijk van a. f snijdt de x-as in punt A ( , 0) Voor elke positieve waarde van a is een functie f. gegeven door F ( x) = x e ax.

Onafhankelijk van a. f snijdt de x-as in punt A ( , 0) Voor elke positieve waarde van a is een functie f. gegeven door F ( x) = x e ax. Onfhnkelijk vn Voor elke positieve wrde vn is een functie f gegeven door f ( x) = (1 x) e x en een functie F gegeven door F ( x) = x e x. De functie 3p 1 Toon dit n. F is een primitieve functie vn f. De

Nadere informatie

De Groep en omgeving. Een landelijk gebied van nationaal belang 27 /30

De Groep en omgeving. Een landelijk gebied van nationaal belang 27 /30 De Groep en omgeving Een lndelijk gebied vn ntionl belng 27 /30 Boerderij n de Emminkhuizerln 8 in 1930. Om vrij schootsveld te creëren is deze n het begin vn de Tweede Wereldoorlog gesloopt. foto Archief

Nadere informatie

Krant. Lees alles over... HET ALLERBESTE IN KUNSTSTOF

Krant. Lees alles over... HET ALLERBESTE IN KUNSTSTOF Krnt Lees lles over... KUNSTSTOFKRANT IS N UITGAV VAN KunststofBoulevrd NDRLAND DURN SCHUIFPUIN VRANDA S DAKKAPLLN KUNSTSTOF KOZIJNN HT ALLRBST IN KUNSTSTOF Miniml Onderhoud, Optiml Comfort. GRATIS PRIJSOPGAV!

Nadere informatie

Deze les krijgen de leerlingen een introductie over ongelijke breuken. Dit met name gericht op het vergelijken met een bemiddelende grootheid.

Deze les krijgen de leerlingen een introductie over ongelijke breuken. Dit met name gericht op het vergelijken met een bemiddelende grootheid. Lesopzet De door ons gemkte lessencyclus wordt in drie opeenvolgende rekenlessen gegeven. Les is iets korter dn les en, wrdoor er eventueel extr herhling vnuit les ingepst kn worden.. Les Deze les krijgen

Nadere informatie

vlees, dat wil zeggen in het lichaam van de gevallen Adam. Christus leeft in mij

vlees, dat wil zeggen in het lichaam van de gevallen Adam. Christus leeft in mij - 1 - Christus leeft in mij In Galaten 2:20 staat één van de meest heerlijke en meest pmerkelijke wrden van Paulus in de bijbel. Daar staat het vlgende: Ik ben met Christus gekruisigd, en niet meer ik

Nadere informatie

ENERGIEPREMIE B10 a PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW

ENERGIEPREMIE B10 a PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW ENERGIEPREMIE B10 PASSIEVE OF LAGE- ENERGIEBOUW WIE? De volgende sectoren komen, onder beplde voorwrden, in nmerking voor deze premie Deze premie is beschikbr voor een: Prticulier zie B10 b Renovtie JA

Nadere informatie

SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD

SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD SPREEKBEURT GEWONE DOOSSCHILDPAD l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GEWONE

Nadere informatie

3 Snijpunten. Verkennen. Uitleg

3 Snijpunten. Verkennen. Uitleg 3 Snijpunten Verkennen Meetkunde Snijpunten Inleiding Verkennen Bentwoord de vrgen bij Verkennen. Mk ook de constructie in GeoGebr. Gebruik eventueel het progrmm om de snijpunten voor je te berekenen ls

Nadere informatie

Beleidsplan cultuureducatie 2010-2014

Beleidsplan cultuureducatie 2010-2014 Beleidspln cltredctie 2010-2014.b.s. de Hbbitstee Leerdm Inhdspgve 1. Uitgngspnten 1.1 Del vn het beleidspln 1.2 Inhd vn het beleidspln 1.3 Schlbeleid en cltredctie 1.4 Wijze vn ttstndkming 2. Beginsittie

Nadere informatie

Afscheidsdienst ds Ynte de Groot

Afscheidsdienst ds Ynte de Groot Orde voor de viering vn Schrift & Tfel in De Fontein in Groningen op zondg 21 juni 2015 Afscheidsdienst ds Ynte de Groot 0 OM TE BEGINNEN orgelspel woord vn welkom - moment vn stilte llen stn voor de eerste

Nadere informatie

SPREEKBEURT GOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n

SPREEKBEURT GOUDVIS VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN. l a n d e l i j k i n f o r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n SPREEKBEURT GOUDVIS l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n VISSEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE GOUDVIS BIJ ELKAAR

Nadere informatie

Route J. Een gier heeft naar verhouding een lange nek. Wat is het voordeel hiervan? vale gier

Route J. Een gier heeft naar verhouding een lange nek. Wat is het voordeel hiervan? vale gier Route J 1 Vle gieren Over het lgemeen zijn gieren niet bepld de meest geliefde dieren. Hun kle kop en hls en hun gedrg zijn dr vk de oorzk vn. Welke reden kun je bedenken voor het feit dt op de kop en

Nadere informatie

Week van gebed voor eenheid van de christenen 18-25 januari 2011. agapè viering

Week van gebed voor eenheid van de christenen 18-25 januari 2011. agapè viering Week n gebed oor eenheid n de christenen 18-25 jnuri 2011 gpè iering Ze bleen trouw n het onderricht n de postelen, ormden met elkr een gemeenschp, brken het brood en wijdden zich n het gebed Oecumenische

Nadere informatie

opdrachtenboek groep 6

opdrachtenboek groep 6 opdrchtenboek groep 6 53933 blok opdrchtenboek groep 6 blok Mlmberg, s-hertogenbosch Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgve mg worden verveelvoudigd, opgeslgen in een geutomtiseerd gegevensbestnd,

Nadere informatie

SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS

SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS SPREEKBEURT LANGSTAARTHAGEDIS l a n d e l i j k i n f r m a t i e c e n t r u m g e z e l s c h a p s d i e r e n REPTIELEN OVER HOUDEN VAN HUISDIEREN WE HEBBEN DE BELANGRIJKSTE INFORMATIE OVER DE LANGSTAARTHAGEDIS

Nadere informatie

Kennismaken. Wie zitten er bij jou in de klas? 4. Welke afspraken maak jij met je klas? 8

Kennismaken. Wie zitten er bij jou in de klas? 4. Welke afspraken maak jij met je klas? 8 Kennismken 1 2 + + Wie zitten er bij jou in de kls? 4 Welke fsprken mk jij met je kls? 8 Plusopdrcht 11 Thuisopdrcht 12 Meesterproef bij dit hoofdstuk 74 Help je klsgenoot met kennismken! Een nieuw schooljr,

Nadere informatie

1. Maak van deze enkelvouden een meervoud. Kleur de dubbele medeklinkers. 2. Maak ook met deze lange klinkers een meervoud.

1. Maak van deze enkelvouden een meervoud. Kleur de dubbele medeklinkers. 2. Maak ook met deze lange klinkers een meervoud. Enkel of dubbel: bij meervouden! N een korte klinker verdubbeling vn de medeklinker (zus zussen, big biggen) N een lnge klinker enkele medeklinker (boor boren, week weken) 1. Mk vn deze enkelvouden een

Nadere informatie

BELEIDSPLAN CULTUUREDUCATIE 2014-2018

BELEIDSPLAN CULTUUREDUCATIE 2014-2018 BELEIDSPLAN CULTUUREDUCATIE 2014-2018 Versie 2 OBS De Hbbitstee Leerdm INHOUDSOPGAVE KORTE INLEIDING 1. UITGANGSPUNTEN pgin 3 1.1 Del vn het beleidspln 1.2 Inhd vn het beleidspln 1.3 Schlbeleid en cltredctie

Nadere informatie

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel

Functiebeschrijving en -waardering Stichting Promes, Meppel Functie-informtie Functienm Orgnistie Stichting Promes, onderdeel Onderwijsondersteuning Slrisschl 5 Indelingsniveu FUWASYS-dvies IIc Werkterrein Onderwijsproces -> onderwijsbegeleiding Activiteiten Bewerken

Nadere informatie