Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen"

Transcriptie

1 Foto: Herbert Wiggerman Gevolgen van huiselijk geweld Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen Door Janneke Kloosterboer en Marga Bakker Onder minderjarige plegers van geweldsdelicten bevinden zich onevenredig veel slachtoffers van huiselijk geweld. Dat blijkt uit een verkennend onderzoek door de Raad voor de Kinderbescherming. Als de hulpverlening inspeelt op de relatie tussen het ervaren en het plegen van geweld, zou dat mogelijk een preventief effect kunnen hebben op gewelddadig gedrag. De Raad voor de Kinderbescherming, vestiging Haarlem, heeft eind 2005 het symposium Huiselijk geweld versus straatgeweld georganiseerd voor medewerkers van de politie, bureau jeugdzorg, het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling, de rechtbank en de eigen medewerkers. De aanwezigen bleken op basis van hun ervaringen in de praktijk een verband te verwachten tussen het slachtoffer zijn van huiselijk geweld en het plegen van geweld in de publieke en semipublieke ruimte. Wetenschappelijk onderzoek naar dat verband is nooit gedaan. Voor de Raad voor de Kinderbescherming was dat aanleiding om zelf onderzoek te doen. Het verkennende onderzoek omvatte een kwantitatief en kwalitatief dossieronderzoek bij de Raad voor de Kinderbescherming en een literatuuronderzoek. 27 Gevolgen van huiselijk geweld Huiselijk geweld is, in overeenstemming met de definitie uit de factsheet Huiselijk geweld van het ministerie van Justitie (2008), geweld in de privé-sfeer gepleegd door iemand uit de huiselijke kring. Uit diverse studies blijkt dat het nauwelijks uitmaakt of een kind het BSL - JEC _JEC 027

2 Janneke Kloosterboer en Marga Bakker 28 geweld zelf ondergaat of er getuige van is (Hakkert, 2002; Murrell e.a., 2007; Borrego e.a., 2008). Ook minderjarige getuigen van huiselijk geweld gelden daarom als slachtoffer van huiselijk geweld. Wetenschap en politiek zijn het afgelopen decennium beduidend meer aandacht gaan besteden aan huiselijk geweld en de gevolgen ervan. Kinderen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld hebben een grotere kans op cognitieve, sociale, emotionele en gedragsproblemen. Zo geeft onderzoeker Alfred Hakkert (2002) aan dat deze kinderen een grotere kans lopen op sociaal onaangepast gedrag en vaker een onderontwikkeld oplossingsvermogen hebben. De laatste jaren is ook steeds meer onderzoek verricht naar mogelijke verbanden tussen slachtofferschap van huiselijk geweld en toekomstig probleemgedrag (Ferwerda, 2007; Murrell e.a., 2007; Slovak e.a., 2007; Borrego e.a., 2008). De Amerikaanse socioloog Clifton Emery (2006) heeft onderzoek gedaan op basis van gegevens van kinderen en hun verzorgers in Chicago die zijn verzameld van 1994 tot Het onderzoek laat een significant verband zien tussen externaliserend probleemgedrag regelovertredend gedrag zoals agressie en het als minderjarige slachtoffer zijn van huiselijk geweld. Een meta-analyse van 42 internationale studies over de gevolgen voor kinderen die blootstaan aan partnergeweld leidde tot dezelfde conclusie (Wolfe e.a., 2003). Er zijn dus diverse onderzoeken uitgevoerd naar de effecten van huiselijk geweld en er zijn relaties gelegd tussen huiselijk geweld en toekomstig probleemgedrag. Naar een mogelijk verband tussen huiselijk geweld en het plegen van strafbare feiten is echter nauwelijks of geen onderzoek gedaan. Het dossieronderzoek bij de Raad voor de Kinderbescherming is daarin een eerste verkennende stap. Het dossieronderzoek Om een verband aan te tonen tussen minderjarig slachtofferschap van huiselijk geweld en het plegen van geweldsdelicten heeft een prospectief longitudinaal onderzoek de voorkeur. Tijdens zo n onderzoek kan een groep minderjarige slachtoffers een aantal jaren worden gevolgd. Na verloop van tijd ontstaat inzicht in hun ontwikkeling en eventuele delictgedrag. Een longitudinaal onderzoek was niet mogelijk door tijd- en geldgebrek en omdat een bestand met minderjarige slachtoffers van huiselijk geweld niet beschikbaar was. Er is nu gekozen voor een retrospectief dossieronderzoek waarbij de gegevens zijn gebruikt van minderjarigen die in aanraking zijn gekomen met de Raad voor de Kinderbescherming door het plegen van BSL - JEC _JEC 028

3 Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen een geweldsdelict in de publieke ruimte zoals straten, pleinen en parken of de semipublieke ruimte bijvoorbeeld uitgaansgelegenheden, winkelcentra en stations. Als een minderjarige een geweldsdelict pleegt en de politie hiervan een proces-verbaal opmaakt, meldt de politie de minderjarige bij de Raad voor de Kinderbescherming. Voor het dossieronderzoek zijn alle strafzaken van de locatie Haarlem van de Raad voor de Kinderbescherming in de periode 1 januari 2007 tot 1 januari 2008 geselecteerd. Uit dat bestand is een aselecte steekproef getrokken. Vervolgens zijn de dossiers geselecteerd die betrekking hadden op geweldsdelicten in de publieke en semipublieke ruimte en zijn 252 dossiers voor het dossieronderzoek aangewezen. Bij het dossieronderzoek is een uitgebreide onderzoekslijst gebruikt om zicht te krijgen op persoonskenmerken, gezinsfactoren, kenmerken van het delict zoals de aard, de ernst en de omstandigheden, en kenmerken van eventuele eerdere delicten. Daarnaast maakt een op basis van actuele literatuur vastgestelde scoringslijst voor signalen van huiselijk geweld deel uit van de onderzoekslijst. In deze scoringslijst komen items aan de orde als getuige of direct slachtoffer zijn van slaan, schoppen, hard vasthouden en duwen, toegebrachte brand- of snijwonden, stelselmatige bedreiging, stelselmatig onthouden van voeding en zorg, en aanranding of verkrachting. De hoeveelheid beschikbare informatie in de dossiers verschilde per minderjarige, afhankelijk van diens hulpverlenings- en justitiële geschiedenis. Dertig dossiers die onvoldoende informatie bevatten om vast te kunnen stellen of de minderjarige slachtoffer was van huiselijk geweld, zijn uit de steekproef verwijderd. Uiteindelijk zijn de dossiers van 222 minderjarigen in het onderzoek betrokken. 29 De resultaten Op basis van de scoringslijst voor huiselijk geweld is vastgesteld dat 77 minderjarigen zeer waarschijnlijk slachtoffer waren van huiselijk geweld. 67 van hen stonden langer dan twee jaar bloot aan geweld, en 10 minderjarigen korter dan twee jaar. De overige 145 minderjarigen scoorden niet of nauwelijks op de scoringslijst en waren dus waarschijnlijk geen slachtoffer van huiselijk geweld. Uitgedrukt in percentages betekent dit dat 35 procent van de minderjarigen die een geweldsdelict in de publieke of semipublieke ruimte pleegden, slachtoffer was van huiselijk geweld. Binnen de Nederlandse populatie is naar schatting 5,5 procent van de minder- BSL - JEC _JEC 029

4 Janneke Kloosterboer en Marga Bakker Jaarlijks worden in Nederland rond de twintigduizend minderjarigen geregistreerd als slachtoffer van huiselijk geweld. Dat is ongeveer 10 tot 12 procent van het werkelijke aantal minderjarige slachtoffers (Ferwerda, 2007). Jaarlijks zijn er dus zo n tweehonderdduizend minderjarigen slachtoffer van huiselijk geweld; ofwel 5,5 procent van alle Nederlandse minderjarigen. 30 jarigen slachtoffer van huiselijk geweld (zie kader). Binnen de groep minderjarigen die een geweldsdelict pleegden in de publieke of semipublieke ruimte bevinden zich dus relatief veel slachtoffers van huiselijk geweld. Het veronderstelde verband lijkt te bestaan. Vervolgens is een aantal kenmerken bekeken binnen de onderzoeksgroep. Daarbij is steeds nagegaan of er verschillen bestaan tussen de groep geweldplegers die slachtoffer waren van huiselijk geweld en de groep andere geweldplegers. De onderzochte jongeren waren gemiddeld 15,4 jaar. De slachtoffers van huiselijk geweld waren gemiddeld ongeveer even oud als de andere delictplegers. Van de onderzochte minderjarigen pleegde 30 procent een zwaar delict en 70 procent een licht delict. Slachtoffers van huiselijk geweld hebben relatief vaker een ernstig delict gepleegd 38 procent tegenover 26 procent van de andere geweldplegers maar dit verschil is statistisch niet significant. Het onderscheid tussen lichte en zware delicten is gemaakt op basis van het Wetboek van Strafrecht. Binnen dezelfde categorie kunnen delicten onderling echter sterk verschillen waar het gaat om omstandigheden of motivatie. Zowel een klap tijdens een ruzie tussen klasgenoten als het slaan van een buschauffeur geldt als een licht delict. Het valt op dat slachtoffers van huiselijk geweld vaker voor geweld kozen wanneer er op het eerste gezicht geen directe aanleiding voor leek te zijn. Het merendeel van de bestudeerde geweldsdelicten 81 procent richtte zich tegen leeftijdgenoten. Slachtoffers van huiselijk geweld richtten het geweld significant vaker tegen niet-leeftijdgenoten 28 tegenover 15 procent en dan met name tegen personen met een bepaalde autoriteit, zoals een leerkracht, een politieambtenaar of een treinconducteur. In 59 procent van alle onderzochte zaken ging het om geweld tegen bekenden. De beide groepen verschillen op dit punt nauwelijks. Meer dan tweederde van de minderjarigen in de onderzoeksgroep heeft al eerder een delict gepleegd. Van de slachtoffers van huiselijk geweld heeft 88 procent al eerder één of meer delicten gepleegd BSL - JEC _JEC 030

5 Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen tegenover 60 procent van de andere minderjarigen. Het verschil tussen beide groepen is significant. De slachtoffers van huiselijk geweld hebben vaak 67 procent voorafgaand aan het huidige delict een geweldsdelict gepleegd. Minderjarigen die geen slachtoffer waren van huiselijk geweld hebben voorafgaand aan het huidige delict meer diverse delicten zoals diefstal, brandstichting, heling en vernieling gepleegd. Bijna de helft van de onderzochte minderjarigen leefde in een gebroken gezin; slachtoffers van huiselijk geweld significant vaker dan de andere geweldplegers. 75 procent van de slachtoffers van huiselijk geweld kwam uit een gebroken gezin, tegenover 35 procent van de overige geweldplegers. Uit de inhoudelijke analyse van de dossiers blijkt dat het huiselijk geweld in bijna alle gevallen voorafging aan de scheiding van de ouders. Het literatuuronderzoek De al in 1947 ontwikkelde differentiële associatietheorie van de Amerikaanse socioloog Edwin Sutherland kan de gevonden resultaten verklaren. Sutherland verklaarde criminaliteit vanuit een proces van sociaal leren. Crimineel gedrag wordt, net als elk ander soort gedrag, aangeleerd (In: Lanier en Henry, 2004). Wanneer een kind ziet dat zijn ouder problemen oplost met geweld, leert het dat geweld een middel is om problemen op te lossen. Geweld wordt een oplossingsmechanisme om conflicten te bestrijden. Recent verklaren de Amerikaanse psychologen Joy Osofsky (2003) en Amy Murrell en anderen (2007) de relatie tussen het slachtoffer zijn van huiselijk geweld en het gebruiken van geweld ook vanuit een dergelijke gedachte. Zij voegen hier nog aan toe dat kinderen niet alleen leren dat ze interpersoonlijke problemen met geweld kunnen oplossen, maar ook positieve attitudes leren ten aanzien van geweld. Er valt iets te bereiken met het geweld. Als het kind geen alternatieven leert hanteren, zal normalisatie van geweld plaatsvinden. De Canadese kinderpsychiater Richard Tremblay (2008) volgt deels dezelfde gedachtegang en deels een afwijkende. Als kinderen opgroeien met gewelddadige ouders, leren ze mogelijk dat geweld een onderdeel is van dagelijkse sociale interacties. Wanneer een kind daarentegen opgroeit in een omgeving die geen geweld tolereert en prosociaal gedrag beloont, zal het waarschijnlijk geen geweld gebruiken maar ander gedrag vertonen als het zich gefrustreerd voelt. Bijzonder bij Tremblay is dat hij er, op basis van wetenschappelijk 31 BSL - JEC _JEC 031

6 Janneke Kloosterboer en Marga Bakker onderzoek, van uitgaat dat geweld bij jonge kinderen een normale reactie op frustratie is. Alle jonge kinderen moeten het gebruiken van geweld áfleren. Kinderen die dat niet leren, zullen geweld blijven gebruiken. Een rapport van het Canadese Centre of Excellence for Early Childhood Development, waarvan Tremblay medeauteur is, draagt dan ook de veelzeggende titel Early Learning Prevents Youth Violence. Hulpverlening of preventie Hulpverleningsprogramma s voor slachtoffers van huiselijk geweld richten zich voornamelijk op het delen en verwerken van de traumatische ervaringen, het opbouwen van basisvertrouwen bij het kind, de opbouw en het herstel van een veilige relatie tussen ouder en kind en het aanleren van sociale vaardigheden. Daarnaast bestaan er interventies om specifieke problemen die veroorzaakt zijn door blootstelling aan huiselijk geweld, zoals opstandig of angstig gedrag, te reduceren (Borrego e.a., 2008). 32 Hulpaanbod slachtoffers huiselijk geweld Er is een uitgebreid hulpaanbod voor daders, slachtoffers en getuigen van huiselijk geweld. De website geeft een overzicht van meer dan vijftig hulpverleningsinterventies. Er zijn interventies voor kinderen in elke leeftijdscategorie, bijvoorbeeld:. Moeder-kindcursus: een cursus voor kinderen tot 6 jaar, die gedeeltelijk samen met de moeder wordt gevolgd.. Let op de kleintjes: psycho-educatieve cursus voor kinderen van 6 tot 12 jaar. In de praktijk loopt naast de kindergroep vaak een moedergroep.. Als muren kunnen praten: groepshulpverlening voor jongeren van 13 tot 16 jaar die te maken hebben gehad met heftige ruzies of geweld tussen hun ouders.. En als het misgaat... bel ik jou: programma voor kinderen van 0 tot 18 jaar, gericht op het organiseren van een beschermend sociaal netwerk rondom het kind.. Op de Rails: intensieve ambulante gezinsbegeleiding in de thuissituatie. Meer informatie over deze en andere programma s is te vinden via > Interventies. BSL - JEC _JEC 032

7 Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen Op dit moment houden hulpverleningsprogramma s voor minderjarige slachtoffers van huiselijk geweld nauwelijks rekening met de vergrote kans die deze minderjarigen lopen om in de toekomst geweld te gaan gebruiken. Aangezien uit het dossieronderzoek blijkt dat slachtoffers van huiselijk geweld een vergrote kans lijken te lopen om op latere leeftijd geweldsdelicten te plegen, verdient het aanbeveling dat hulpverleningsprogramma s daar oog voor hebben. Hulpverleningsprogramma s kunnen mogelijk een preventieve werking hebben en een bijdrage leveren aan het voorkomen van geweldsdelicten. Of gewelddadig gedrag nu wordt veroorzaakt door het niet afgeleerd hebben van geweld in de jongste jeugdjaren of juist door het van kinds af aan aangeleerd hebben van geweld, het resultaat is dat geweld het oplossingsmechanisme wordt in probleemsituaties. Hulpverleningsprogramma s voor slachtoffers van huiselijk geweld zouden dat in hun programma kunnen betrekken door te inventariseren in hoeverre een kind het gebruik van geweld heeft aanof afgeleerd. Met andere woorden: in hoeverre is bij een specifiek kind sprake van een mechanisme om te reageren met geweld in probleem- of conflictsituaties. Indien nodig moeten kinderen leren dat geweld geen acceptabele wijze is om conflicten op te lossen. Daarnaast zouden binnen het programma gedragsalternatieven kunnen worden aangeleerd voor het omgaan met problemen en conflicten. Het eerder genoemde rapport Early Learning Prevents Youth Violence geeft daarvoor interessante aanknopingspunten. Verder onderzoek 33 De in het dossieronderzoek gevonden onevenredige vertegenwoordiging van slachtoffers van huiselijk geweld binnen de groep minderjarige geweldplegers duidt op een verband tussen het slachtoffer zijn van huiselijk geweld en het gaan plegen van geweldsdelicten in de toekomst. Een causale relatie kan echter niet worden aangetoond. Om aan te tonen dat het als kind slachtoffer zijn van huiselijk geweld een voorspeller is van het op latere leeftijd plegen van geweldsdelicten, is nader longitudinaal onderzoek nodig. Een relativering hierbij lijkt op zijn plaats. Longitudinaal onderzoek zal weliswaar meer inzicht opleveren, maar de sociale werkelijkheid is complex en laat zich niet vangen in eenduidige verbanden (Stevens en Cox, 2008). De resultaten van het dossier- en literatuuronderzoek laten het belang zien van het integreren van resultaten uit diverse onder- BSL - JEC _JEC 033

8 Janneke Kloosterboer en Marga Bakker 34 zoeksgebieden. Wanneer kennis wordt samengebracht vanuit verschillende onderzoeksgebieden, kan dat waardevolle inzichten opleveren voor de praktijk. Op dit moment bestaat daarvoor onvoldoende aandacht binnen de wetenschap. Gewezen is al op de diverse onderzoeken waarin aandacht wordt besteed aan de vergrote kans die minderjarige slachtoffers van huiselijk geweld lopen op het vertonen van gewelddadig gedrag in de toekomst. Tevens zijn er verschillende onderzoeken waarin bestaande interventies voor minderjarige slachtoffers van huiselijk geweld worden onderzocht. Daarnaast bestaan er diverse onderzoeken naar werkzame interventies voor plegers van geweldsdelicten. Een verband tussen deze verschillende onderzoeken wordt niet of nauwelijks gelegd. De kennis blijft daardoor gefragmenteerd. Een uitzondering hierop is het onderzoek van de Amerikaanse psycholoog Neil Guterman (2004). Hij benadrukt dat er een relatie bestaat tussen het als kind blootstaan aan geweld en gewelddadig gedrag op latere leeftijd. Vervolgens constateert hij, op basis van empirische gegevens, dat vroegtijdige interventies kunnen voorkomen dat een kind op latere leeftijd geweld gaat gebruiken. Op basis van ons onderzoek bevelen wij niet alleen longitudinaal vervolgonderzoek aan, maar longitudinaal onderzoek waarin verschillende onderzoeksgebieden samenkomen. Dergelijk onderzoek kan de inzichten leveren waar de praktijk behoefte aan heeft. Verder lezen Borrego, J., Gutow, M.R., Reicher, S. & Barker, C.H. (2008). Parent-Child Interaction Therapy with Domestic Violence Populations. Journal of Family Violence, jaargang 23, nummer 6, pagina Emery, C.R. (2006). Consequences of Childhood Exposure to Intimate Partner Violence. Washington, U.S. Department of Justice. Te downloaden via > A-Z Publications/ Products. Ferwerda, H. (2007). Met de deur in huis. Omvang, aard, achtergrondkenmerken en aanpak van huiselijk geweld in 2006 op basis van landelijke politiecijfers. Arnhem/Dordrecht, Advies- en Onderzoeksgroep Beke. Te downloaden via > Selecteer publicaties > Huiselijk geweld. Guterman, N.B. (2004). Advancing Prevention Research on Child Abuse, Youth Violence and Domestic Violence. Emerging Strategies and Issues. Journal of Interpersonal Violence, jaargang 19, nummer 3, pagina Hakkert, A. (2002). Huiselijk geweld en straatgeweld. Een verkenning naar de relatie tussen beide geweldsvormen. Den Haag, Ministerie van Justitie. BSL - JEC _JEC 034

9 Geweld ervaren kan leiden tot geweld plegen Lanier, M.M. & Henry, S. (2004). Essential Criminology (2e druk). Colorado/Oxford, Westview Press. Ministerie van Justitie (2008). Factsheet Huiselijk geweld. Te downloaden via > Familie en gezin > Huiselijk geweld. Murrell, A.R., Christoff, K.A. & Henning, K.R. (2007). Characteristics of Domestic Violence Offenders. Associations with Childhood Exposure to Violence. Journal of Family Violence, jaargang 22, nummer 7, Osofsky, J.D. (2003). Prevalence of Children s Exposure to Domestic Violence and Child Maltreatment. Implications for Prevention and Intervention. Clinical Child and Family Psychology Review, jaargang 6, nummer 3, pagina Slovak, K., Carlson, K. & Helm, L. (2007). The Influence of Family Violence on Youth Attitudes. Child and Adolescent Social Work Journal, jaargang 24, nummer 1, pagina Stevens, I. & Cox, P. (2008). Complexity Theory. Developing New Understandings of Child Protection in Field Settings and in Residential Child Care. Britisch Journal of Social Work, jaargang 38, nummer 7, pagina Tremblay, R.E., Gervais, J. & Petitclerc, A. (2008). Early learning prevents youth violence. Montreal/Quebec, Centre of Excellence for Early Childhood Development. Te downloaden via Wolfe, D.A., Crooks, C.V., Lee, V., McIntyre-Smith, A. & Jaffe, P.G. (2003). The Effects of Children s Exposure to Domestic Violence: A Meta-Analysis and Critique. Clinical Child and Family Psychology Review, jaargang 6, nummer 3, pagina Janneke Kloosterboer (j.kloosterboer1@rvdk.minjus.nl) is medewerker beleidsonderzoek bij de Raad voor de Kinderbescherming. Marga Bakker (m.d.m.bakker@rvdk.minjus.nl) is adviseur beleidsonderzoek bij de Raad voor de Kinderbescherming. Dit artikel is op persoonlijke titel geschreven. 35 BSL - JEC _JEC 035

Samenvatting. factoren betreft), en scoren zij anders waar het gaat om het soort en de

Samenvatting. factoren betreft), en scoren zij anders waar het gaat om het soort en de Samenvatting Dit onderzoek richt zich op het verband tussen de aanwezigheid van risico- en protectieve factoren en de latere ontwikkeling van delinquent gedrag in een groep risicojongeren. De volgende

Nadere informatie

Samenvatting. Aard en omvang van geweld

Samenvatting. Aard en omvang van geweld Samenvatting Dit rapport doet verslag van het onderzoek naar huiselijk en publiek geweld. Het omvat drie deelonderzoeken, alle gericht op het beschrijven van geweld en geweldplegers. Doelstelling van het

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING Zedendelicten vormen een groot maatschappelijk probleem met ernstige gevolgen voor zowel het slachtoffer als voor de dader. Hoewel de meeste zedendelicten worden gepleegd door

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 31 015 Kindermishandeling Nr. 82 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VEILIGHEID EN JUSTITIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting (Dutch summary)

Nederlandse samenvatting (Dutch summary) Nederlandse samenvatting (Dutch summary) De intergenerationele overdracht van gewelddadig delinquentie De appel valt niet ver van de boom. Dit gezegde illustreert dat ouders en kinderen op elkaar lijken,

Nadere informatie

Jeugdcriminaliteit en jeugdveiligheid in Groningen

Jeugdcriminaliteit en jeugdveiligheid in Groningen FACTSHEET Jeugdcriminaliteit en jeugdveiligheid in Groningen In deze factsheet worden trends en ontwikkelingen ten aanzien van de jeugdcriminaliteit en jeugdveiligheid in de provincie Groningen behandeld.

Nadere informatie

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling

Families onder druk. Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen. Drs. Ibrahim Yerden. Probleemstelling Families onder druk Huiselijk geweld binnen Marokkaanse en Turkse gezinnen Drs. Ibrahim Yerden Probleemstelling Hoe gaan Marokkaanse en Turkse gezinsleden, zowel slachtoffers als plegers om met huiselijk

Nadere informatie

Als je in aanraking komt met de politie

Als je in aanraking komt met de politie Als je in aanraking komt met de politie Je bent in aanraking gekomen met de politie en dan? Je bent met de politie in aanraking geweest. Als de politie jouw strafzaak ernstig genoeg vindt, kan die dat

Nadere informatie

SAMENVATTING Achtergrond Onderzoeksopzet

SAMENVATTING Achtergrond Onderzoeksopzet SAMENVATTING Achtergrond De laatste jaren is er een toenemende aandacht van de overheid voor de aanpak van kindermishandeling en partnergeweld. Het kabinet heeft in 2007 het actieplan Kinderen Veilig Thuis

Nadere informatie

Als uw kind in aanraking komt met de politie

Als uw kind in aanraking komt met de politie Als uw kind in aanraking komt met de politie Inhoud 3 > Als uw kind in aanraking komt met de politie 4 > De Raad voor de Kinderbescherming 6 > Het traject in jeugdstrafzaken 7 > Officier van justitie en

Nadere informatie

Sociale omgeving. 1. Kindermishandeling

Sociale omgeving. 1. Kindermishandeling 1. Kindermishandeling Kindermishandeling is 'elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte

Nadere informatie

Samenvatting. Vraagstelling. Welke ontwikkelingen zijn er in de omvang, aard en afdoening van jeugdcriminaliteit in de periode ?

Samenvatting. Vraagstelling. Welke ontwikkelingen zijn er in de omvang, aard en afdoening van jeugdcriminaliteit in de periode ? Samenvatting Het terugdringen van de jeugdcriminaliteit is een belangrijk thema van het beleid van het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Met het beleidsprogramma Aanpak Jeugdcriminaliteit is de aanpak

Nadere informatie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie

Kindermishandeling: Prevalentie. Psychopathologie Wereldwijd komt een schrikbarend aantal kinderen in aanraking met kindermishandeling, in de vorm van lichamelijke mishandeling of seksueel misbruik, verwaarlozing, of gebrek aan toezicht. Soms zijn kinderen

Nadere informatie

Achterblijven na een huisverbod...

Achterblijven na een huisverbod... Achterblijven na een huisverbod... Praktische informatie voor mensen van wie de partner of huisgenoot een huisverbod heeft gekregen Over deze folder De politie geeft u deze folder omdat uw partner of huisgenoot

Nadere informatie

Omgaan met signalen van ex-partners over kindermishandeling

Omgaan met signalen van ex-partners over kindermishandeling Foto: Herbert Wiggerman Beoordelen en beslissen in het heetst van de strijd Omgaan met signalen van ex-partners over kindermishandeling Door Edith Geurts 8 Als ex-partners elkaar beschuldigen van misbruik

Nadere informatie

Kennislink.nl. Reizende criminelen langer uit handen van de politie. Slechts kwart van misdrijven opgehelderd

Kennislink.nl. Reizende criminelen langer uit handen van de politie. Slechts kwart van misdrijven opgehelderd Kennislink.nl Discussieer mee: Allemaal de beste van de klas?! Onderwerpen Publicaties Over Kennislink Nieuwsbrief Zoek Leven, Aarde & Heelal Gezondheid, Hersenen & Gedrag Mens & Maatschappij Energie &

Nadere informatie

Samenvatting Inleiding Methode

Samenvatting Inleiding Methode Samenvatting Inleiding In de ene familie komt criminaliteit vaker voor dan in de andere. Uit eerder onderzoek blijkt dan ook dat kinderen van criminele ouders zelf een groter risico lopen op het plegen

Nadere informatie

U heeft een huisverbod... Wat nu?

U heeft een huisverbod... Wat nu? U heeft een huisverbod... Wat nu? Praktische informatie voor personen aan wie een huisverbod is opgelegd Over deze folder U heeft zojuist een huisverbod gekregen. De politie heeft u daarbij deze folder

Nadere informatie

Praktische informatie voor personen aan wie een huisverbod is opgelegd. U heeft een huisverbod... Wat nu?

Praktische informatie voor personen aan wie een huisverbod is opgelegd. U heeft een huisverbod... Wat nu? Praktische informatie voor personen aan wie een huisverbod is opgelegd U heeft een huisverbod... Wat nu? Wat is huiselijk geweld? Geweld is verboden, ook geweld in huis. De politie heeft de taak om slachtoffers

Nadere informatie

Samenvatting. Studies naar samenloop

Samenvatting. Studies naar samenloop Samenvatting In dit rapport wordt verslag gedaan van een internationale literatuurverkenning naar de aard en omvang van de samenloop en samenhang van huiselijk geweld en kindermishandeling binnen één gezin.

Nadere informatie

Signaleren: kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld. huiselijkgeweldwb.nl. 0900 126 26 26 5 cent per minuut

Signaleren: kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld. huiselijkgeweldwb.nl. 0900 126 26 26 5 cent per minuut Signaleren: kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld huiselijkgeweldwb.nl 0900 126 26 26 Signaleren: kinderen die getuige zijn van huiselijk geweld Kinderen die getuige zijn van geweld tussen hun

Nadere informatie

Praktische informatie voor mensen van wie de partner of huisgenoot een huisverbod heeft gekregen. Achterblijven na een huisverbod...

Praktische informatie voor mensen van wie de partner of huisgenoot een huisverbod heeft gekregen. Achterblijven na een huisverbod... Praktische informatie voor mensen van wie de partner of huisgenoot een huisverbod heeft gekregen Achterblijven na een huisverbod... Over deze folder De politie geeft u deze folder omdat uw partner of huisgenoot

Nadere informatie

SAMENVATTING. Inleiding

SAMENVATTING. Inleiding SAMENVATTING Inleiding De Wet tijdelijk huisverbod (Wth) is op 1 januari 2009 in werking getreden. Met een huisverbod kan een (potentiële) pleger van huiselijk geweld tien dagen uit huis worden geplaatst.

Nadere informatie

Fase I Voorvallen in de huiselijke kring Huiselijk geweld

Fase I Voorvallen in de huiselijke kring Huiselijk geweld Samenvatting Dit onderzoek heeft tot doel algemene informatie te verschaffen over slachtoffers van huiselijk geweld in Nederland. In het onderzoek wordt ingegaan op de vraag met welke typen van huiselijk

Nadere informatie

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet?

Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Stijging criminaliteit meisjes Criminele meisjes: Specifieke zorg en aandacht of niet? Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 1 BRISBANE 2010 - Steeds meer jonge meisjes tussen tien en veertien

Nadere informatie

Registraties huiselijk geweld bekeken

Registraties huiselijk geweld bekeken Registraties huiselijk geweld bekeken Een vooronderzoek in het kader van vangst-hervangstschattingen Samenvatting Jos M.M. Kuppens Peter G.M. van der Heijden Henk B. Ferwerda Samenvatting De vraag naar

Nadere informatie

5 Samenvatting en conclusies

5 Samenvatting en conclusies 5 Samenvatting en conclusies In 2008 werden in Nederland bijna 5,2 miljoen mensen het slachtoffer van criminaliteit (cbs 2008). De meeste van deze slachtoffers kregen te maken met diefstal of vernieling,

Nadere informatie

een klasse apart? Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU

een klasse apart? Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale Wetenschappen, UU Marokkaanse jeugddelinquenten: een klasse apart? Onderzoek naar jongens in preventieve hechtenis met een Marokkaanse en Nederlandse achtergrond Gonneke Stevens Violaine Veen Wilma Vollebergh Algemene Sociale

Nadere informatie

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG

Crimineel gedrag en schoolverzuim onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Lectoraat LVB en jeugdcriminaliteit Factsheet 7 - december 2015 Expertisecentrum Jeugd Hogeschool Leiden Crimineel gedrag en school onder jongeren met jeugdreclasseringsmaatregel bij de WSG Door: Paula

Nadere informatie

Effectief vroegtijdig ingrijpen: Een verkennend onderzoek naar effectief vroegtijdig ingrijpen ter voorkoming van ernstig delinquent gedrag.

Effectief vroegtijdig ingrijpen: Een verkennend onderzoek naar effectief vroegtijdig ingrijpen ter voorkoming van ernstig delinquent gedrag. Effectief vroegtijdig ingrijpen: Een verkennend onderzoek naar effectief vroegtijdig ingrijpen ter voorkoming van ernstig delinquent gedrag. Samenvatting De Top600 bestaat uit een groep van 600 jonge veelplegers

Nadere informatie

Ten halve gekeerd... Preventie van antisociaal gedrag bij jeugdigen

Ten halve gekeerd... Preventie van antisociaal gedrag bij jeugdigen Ten halve gekeerd... Preventie bij jeugdigen Prof. Wim Slot. Drs. Emilievan Leeuwen, Dr. Bas Bijl; & Drs Yvonne Duivenvoorden. Vrije Universiteit Orthopedagogiek PI Research Duivendrecht PI Research: doet

Nadere informatie

2016, Annemarie ten Boom (WODC)

2016, Annemarie ten Boom (WODC) Slachtoffers van misdrijven door intimi, kennissen of vreemden. Verschillen in context, ervaringen en behoeften met betrekking tot justitie. Samenvatting. 2016, Annemarie ten Boom (WODC) Een substantieel

Nadere informatie

Werkt de aanpak van kindermishandeling en partnergeweld?

Werkt de aanpak van kindermishandeling en partnergeweld? Werkt de aanpak van kindermishandeling en? Eerste resultaten van een grootschalig onderzoek: hoe vaak komen kindermishandeling en voor? En hoe ernstig is het geweld? INLEIDING EERSTE FACTSHEET Werkt de

Nadere informatie

Dierenmishandeling in gezinnen

Dierenmishandeling in gezinnen Dierenmishandeling in gezinnen Prof.dr. Marie-Jose Enders-Slegers, Leerstoel Antrozoologie, Faculteit Psychologie Stichting Cirkel van Geweld, Werkgroep Dierenpleegzorg marie-jose.enders@ou.nl Link - letter

Nadere informatie

Marleen Weulen Kranenbarg Cyber-offenders versus traditional offenders

Marleen Weulen Kranenbarg Cyber-offenders versus traditional offenders Marleen Weulen Kranenbarg Cyber-offenders versus traditional offenders An empirical comparison Nederlandse samenvatting (Dutch Summary) S 209 Nederlandse samenvatting Cyber-delinquenten versus traditionele

Nadere informatie

Versie 1.0 19 april 2005. Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming

Versie 1.0 19 april 2005. Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming Versie 1.0 19 april 2005 Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Onderzoek Advies- en Meldpunt Kinderbescherming Inleiding Vanaf 1 januari 2005 zijn de Advies- en Meldpunten Kindermishandeling (AMK) een onderdeel

Nadere informatie

FACTSHEET. De kwetsbare positie van het kind bij geweld tussen ouders

FACTSHEET. De kwetsbare positie van het kind bij geweld tussen ouders wetenschappelijk bureau voor onderzoek, expertise en advies op het gebied van leefwijzen, verslaving en daaraan gerelateerde maatschappelijke ontwikkelingen FACTSHEET De kwetsbare positie van het kind

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR GEWELD IN DE PSYCHIATRIE

ONDERZOEK NAAR GEWELD IN DE PSYCHIATRIE ONDERZOEK NAAR GEWELD IN DE PSYCHIATRIE FACTSHEET 1: OMVANG, AARD & GEVOLGEN VAN GEWELDSINCIDENTEN De Vrije Universiteit Amsterdam doet onderzoek naar geweld in de psychiatrie. Aan hulpverleners werkzaam

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Inhoudsopgave Overeenkomst meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 2 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling 3 Toelichting meldcode huiselijk

Nadere informatie

Kindermishandeling. Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard,

Kindermishandeling. Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard, Presentatie Kindermishandeling Is elke vorm van: Voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactievan fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie

Nadere informatie

Slachtofferschap van huiselijk geweld: Prevalentieonderzoek naar de omvang, aard, relaties en gevolgen van slachtoffer- en plegerschap

Slachtofferschap van huiselijk geweld: Prevalentieonderzoek naar de omvang, aard, relaties en gevolgen van slachtoffer- en plegerschap Slachtofferschap van huiselijk geweld: Prevalentieonderzoek naar de omvang, aard, relaties en gevolgen van slachtoffer- en plegerschap Lienja van Eijkern, Róisín Downes, & René Veenstra Rijksuniversiteit

Nadere informatie

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter,

Datum 6 januari 2016 Onderwerp Gespreksnotitie Nationaal Rapporteur rondetafelgesprek kindermisbruik. Geachte voorzitter, 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Tweede Kamer der Staten-Generaal t.a.v. de voorzitter van de vaste commissie voor Veiligheid en Justitie mevrouw L. Ypma Postbus 20018 2500 EA Den Haag Turfmarkt

Nadere informatie

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae

Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae Dutch Summary Acknowledgements Curriculum Vitae 184 Welbevinden en hoofdpijn bij adolescenten: de rol van zelfregulatie In dit proefschrift is de rol van zelfregulatie processen voor het welbevinden van

Nadere informatie

Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag

Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag Convenant Integrale Aanpak Huiselijk Geweld Den Haag Ondergetekenden - (naam + functie), namens Gemeente Den Haag -, namens Regiopolitie Haaglanden, -, namens Algemeen Maatschappelijk Werk Den Haag, bestaande

Nadere informatie

Samenvatting. Achtergrond van het onderzoek. Doel en vraagstelling van het onderzoek

Samenvatting. Achtergrond van het onderzoek. Doel en vraagstelling van het onderzoek Samenvatting Achtergrond van het onderzoek Tot op heden zijn er in Nederland geen cijfers beschikbaar over de omvang van kindermishandeling. Deze cijfers zijn hard nodig; kennis over de aard en omvang

Nadere informatie

HUISELIJK GEWELD IN NEDERLAND 2010 Facts and Figures. 9 Mei 2010

HUISELIJK GEWELD IN NEDERLAND 2010 Facts and Figures. 9 Mei 2010 HUISELIJK GEWELD IN NEDERLAND 2010 Facts and Figures 9 Mei 2010 Stefan Bogaerts Hoogleraar Victimologie, INTERVICT (FRW) Hoogleraar Forensische Psychologie (FSW) Hoofd onderzoek en behandelinnovatie Kijvelanden/Dok

Nadere informatie

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang

af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang Grensoverschrijdend gedrag Klik Kinderopvang wijst alle vormen van grensoverschrijdend gedrag af. Met dit protocol, in haar handelen en in haar beleid wil Klik Kinderopvang grensoverschrijdend gedrag voorkomen

Nadere informatie

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting

De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s. Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei Samenvatting De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s Nr. 2018/11, Den Haag, 22 mei 2018 De ouder-kindrelatie en jeugdtrauma s pagina 2 van 6 Bij kinderen met traumatische ervaringen (ernstige negatieve jeugdervaringen),

Nadere informatie

Datum 28 augustus 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over seksueel misbruik bij boeddhisten in Nederland

Datum 28 augustus 2015 Onderwerp Antwoorden Kamervragen over seksueel misbruik bij boeddhisten in Nederland 1 > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bestuurlijke en Turfmarkt 147 2511 DP Den Haag Postbus 20301 2500

Nadere informatie

SAMENVATTING. Samenvatting

SAMENVATTING. Samenvatting Samenvatting In deze studie is de relatie tussen gezinsfunctioneren en probleemgedrag van kinderen onderzocht. Er is veelvuldig onderzoek gedaan naar het ontstaan van probleem-gedrag van kinderen in de

Nadere informatie

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Datum vaststelling : 12-11-2007 Eigenaar : Beleidsmedewerker Vastgesteld door : MT Datum aanpassingen aan : 20-01-2015 Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Doel meldcode Begeleiders een stappenplan

Nadere informatie

24 e Symposium Gezinsonderzoek Radboud Universiteit Nijmegen

24 e Symposium Gezinsonderzoek Radboud Universiteit Nijmegen 24 Symposium Gezinsonderzoek Donderdag 22 november 2007 Ochtend: Jeugd- en gezinsbeleid: Visie en uitwerking Middag: Psychopathologie bij ouders en aanpak probleemgedrag Vrijdag 23 november 2007 Ochtend:

Nadere informatie

Hulp bij huiselijk geweld

Hulp bij huiselijk geweld Hulp bij huiselijk geweld Beter voor elkaar 2 Huiselijk geweld Wat is huiselijk geweld? Bij huiselijk geweld denk je al gauw aan een man die zijn vrouw of zijn kinderen slaat. Maar er zijn veel meer soorten

Nadere informatie

Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4)

Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4) Jan Dirk van der Ploeg publicaties (4) Artikelen in tijdschriften 2015 Effectieve interventies voor agressie bij kinderen. PsychoPraktijk, 6, 14-17. 2014 Scheiding en stress. PsychoPraktijk, 6, 22-26.

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting 134 Nederlandse samenvatting De inleiding van dit proefschrift beschrijft de noodzaak onderzoek te verrichten naar interpersoonlijk trauma en de gevolgen daarvan bij jongeren in

Nadere informatie

Tekst: Judice Ledeboer

Tekst: Judice Ledeboer Op 13 september promoveerde Nikil van Wijk aan de Vrije Universiteit Amsterdam op het proefschrift Domestic violence by and against men and women in Curaçao: A Caribbean study. Zij studeerde Statistiek

Nadere informatie

Aandeel van de meest frequent vervolgde daders in de strafzaken van

Aandeel van de meest frequent vervolgde daders in de strafzaken van Samenvatting De problematiek van de veelplegers staat momenteel hoog op de politieke en maatschappelijke agenda. Er is een wetsvoorstel ingediend om deze categorie delinquenten beter aan te kunnen pakken.

Nadere informatie

Samen zorgen we voor een veilig thuis

Samen zorgen we voor een veilig thuis Samen zorgen we voor een #weer een Samen zorgen we voor een Weer slaande ruzie hiernaast, arme kinderen... Iemand maakt zich zorgen over uw kind(eren) en heeft hiervan melding gedaan bij Veilig Thuis Friesland.

Nadere informatie

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R

K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R PSYCHOSOCIALE GEZONDHEID Jeugd 2010 4 K I N D E R E N O N D E R Z O E K : 0-1 1 J A A R Kinderenonderzoek 2010 Om inzicht te krijgen in de gezondheid van de inwoners in haar werkgebied, heeft de GGD Zuid-Holland

Nadere informatie

Datum 2 juli 2009 Onderwerp Kamervragen over de omvang van het probleem kinderontvoering

Datum 2 juli 2009 Onderwerp Kamervragen over de omvang van het probleem kinderontvoering > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Schedeldoekshaven 100 2511 EX Den Haag Postbus 20301 2500 EH Den Haag www.justitie.nl

Nadere informatie

SOVOR. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

SOVOR. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling SOVOR Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Maart 2014 1 Inleiding Het bevoegd gezag van de Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Roosendaal (SOVOR) overwegende dat a. SOVOR verantwoordelijk

Nadere informatie

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders

Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Zorgen voor getraumatiseerde kinderen: een training voor opvoeders Leony Coppens Carina van Kregten Symposium Pleegzorg 2014 Waar blijft het kind? 11 maart 2014 Wat gaan we vandaag doen? Wie zijn wij?

Nadere informatie

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties

Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Veiligheid en bescherming bij geweld in relaties Arosa biedt veiligheid en bescherming bij geweld in relaties. Vrouwen, mannen en hun kinderen kunnen bij Arosa terecht voor opvang en begeleiding. Arosa

Nadere informatie

De ontwikkeling van geweld in de Nederlandse samenleving VEEL MONITOREN, WEINIG EENDUIDIGHEID

De ontwikkeling van geweld in de Nederlandse samenleving VEEL MONITOREN, WEINIG EENDUIDIGHEID SECONDANT #1 MAART 2011 53 De ontwikkeling van geweld in de Nederlandse samenleving VEEL MONITOREN, WEINIG EENDUIDIGHEID door Maartje Timmermans en Miranda Witvliet De auteurs werken als onderzoeker bij

Nadere informatie

maatschappijwetenschappen vwo 2015-II

maatschappijwetenschappen vwo 2015-II Opgave 2 Rondhangen Bij deze opgave horen de teksten 2 en 3 en tabel 1. Inleiding De Kamer ontvangt elk jaar een rapportage van de minister van Justitie over de voortgang van de aanpak van problematische

Nadere informatie

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor!

Directe Hulp bij Huiselijk. U staat er niet alleen voor! Directe Hulp bij Huiselijk Geweld U staat er niet alleen voor! U krijgt hulp Wat nu? U bent in contact geweest met de politie of u heeft zelf om hulp gevraagd. Daarom krijgt u nu Directe Hulp bij Huiselijk

Nadere informatie

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd

Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionaliteit in de zorg voor de jeugd Professionals in de jeugdzorg Jo Hermanns Met de professionaliteit van de werkers in de jeugdzorg is weinig mis Hoog opleidingsniveau Aanvullende trainingen Werkbegeleiding/supervisie

Nadere informatie

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom?

Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Kinderen van beroepscriminelen: Valt de appel ver van de boom? Een exploratief onderzoek naar de mate van, de mechanismen achter en de mechanismen ter voorkoming van intergenerationele criminaliteit binnen

Nadere informatie

Factsheet Risicofactoren voor kindermishandeling

Factsheet Risicofactoren voor kindermishandeling Factsheet Risicofactoren voor kindermishandeling Risicofactoren voor kindermishandeling Een meta-analytisch onderzoek naar risicofactoren voor seksuele mishandeling, fysieke mishandeling en verwaarlozing

Nadere informatie

Logopedie en Kindermishandeling. Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan

Logopedie en Kindermishandeling. Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan Logopedie en Kindermishandeling Toelichting op de Meldcode en het Stappenplan Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF) Juni 2009 Inleiding Omgaan met (vermoedens van) kindermishandeling

Nadere informatie

Samenvatting. De onderzoeksgroep

Samenvatting. De onderzoeksgroep Samenvatting In 2002 is door het WODC een onderzoek uitgevoerd naar de praktijk van de jeugdreclassering (Kruissink & Verwers, 2002). Dat onderzoek richtte zich op een steekproef uit de groep jongeren

Nadere informatie

Als uw kind in aanraking komt met de politie

Als uw kind in aanraking komt met de politie Als uw kind in aanraking komt met de politie Inhoud 3 > Als uw kind in aanraking komt met de politie 4 > De Raad voor de Kinderbescherming 6 > Het traject in jeugdstrafzaken 7 > Officier van justitie en

Nadere informatie

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio!

Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Een Aanpak Seksueel Geweld voor elke regio! Door Suzanne Kok (Nationaal Rapporteur Mensenhandel en Seksueel Geweld tegen Kinderen), Amy Mante-Adu (Rutgers) en Maaike van de Graaf (Gemeente Rotterdam) Dag

Nadere informatie

Kinderen, ouderen en het huisverbod

Kinderen, ouderen en het huisverbod Een korte introductie Bureau voor beleidsonderzoek, advies en detachering Kinderen, ouderen en het huisverbod Alle relevante beleidsthema s, van arbeid, onderwijs en zorg tot criminaliteit & veiligheid

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch Summary)

Samenvatting (Dutch Summary) Samenvatting (Dutch Summary) CRIMINALITY AND FAMILY FORMATION Disentangling the relationship between family life events and criminal offending for high-risk men and women Het terugdringen van criminaliteit

Nadere informatie

openbare Cees Wilkeshuisschool

openbare Cees Wilkeshuisschool openbare Cees Wilkeshuisschool Deventer 2013 Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling Een meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling is een stappenplan dat gebruikt kan worden als er vermoedens

Nadere informatie

Meisjescriminaliteit. Congres Meisjes met ernstig probleemgedrag Amsterdam, 8 december 2011 Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam

Meisjescriminaliteit. Congres Meisjes met ernstig probleemgedrag Amsterdam, 8 december 2011 Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam Meisjescriminaliteit 1 Cijfers, m ogelijke v erklaringen en aanpak Congres Meisjes met ernstig probleemgedrag Amsterdam, 8 december 2011 Anne-Marie Slotboom Vrije Universiteit Amsterdam 2 3 Meisjes zijn

Nadere informatie

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling

Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling Meldcode bij een vermoeden van kindermishandeling Versie februari 2012 Je huilde Logisch, je was nog zo klein En wat kon je anders Wanneer er niemand voor je kon zijn? Ik heb het geprobeerd Maar ik was

Nadere informatie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie

Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Autisme spectrum stoornissen en delinquentie Lucres Nauta-Jansen onderzoeker kinder- en jeugdpsychiatrie VUmc Casus Ronnie jongen van 14, goed en wel in de puberteit onzedelijke handelingen bij 5-jarig

Nadere informatie

KINDERMISHANDELING EN

KINDERMISHANDELING EN DE TAAK VAN HET ZIEKENHUIS BIJ VERDENKING VAN KINDERMISHANDELING EN HUISELIJK GEWELD Laurentius Ziekenhuis, Roermond S. Potgieter (kinderarts) V. Janssen (Kindermishandelingsfunctionaris) Veldnorm 1 2

Nadere informatie

Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling

Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling Stichting Openbaar Voortgezet Onderwijs Hoogeveen meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling voorlopig vastgesteld door directeur-bestuurder 9 februari 2012 instemming PGMR 8 maart 2012 definitief

Nadere informatie

Leidraad in de keten. Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) Contactgegevens

Leidraad in de keten. Landelijk Instrumentarium Jeugdstrafrechtketen (LIJ) Contactgegevens Contactgegevens Heeft u na het lezen van deze Leidraad vragen of opmerkingen over het LIJ? U kunt dan contact opnemen met het projectteam LIJ via het telefoonnummer: 070 370 72 75. Mailen kan ook naar:

Nadere informatie

Leerstraf TACt Individueel. Informatie voor jongeren

Leerstraf TACt Individueel. Informatie voor jongeren Leerstraf TACt Individueel Informatie voor jongeren Je gaat de leerstraf TACt Individueel volgen. Deze brochure legt uit wat de leerstraf is en wat we van jou verwachten. Inhoud 4 > Wat lees je in deze

Nadere informatie

Meldcode Cibap vakschool & ontwerpfabriek

Meldcode Cibap vakschool & ontwerpfabriek Cibap vakschool & ontwerpfabriek dt-18-278 Stappenplan verbeterde meldcode 1 Voorwoord Voor u ligt de meldcode van Cibap vakschool voor verbeelding. Aanleiding is dat uit onderzoek is gebleken dat veel

Nadere informatie

Integrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP)

Integrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP) Integrated treatment for Substance abuse and Partner violence (I-StoP) De effectiviteit van een gecombineerde behandeling gericht op problematisch middelengebruik en partnergeweld bij plegers van partnergeweld

Nadere informatie

EERSTE METING SLACHTOFFERMONITOR: ERVARINGEN VAN SLACHTOFFERS MET JUSTITIËLE SLACHTOFFERONDERSTEUNING. Deel 1: politie. Management samenvatting

EERSTE METING SLACHTOFFERMONITOR: ERVARINGEN VAN SLACHTOFFERS MET JUSTITIËLE SLACHTOFFERONDERSTEUNING. Deel 1: politie. Management samenvatting EERSTE METING SLACHTOFFERMONITOR: ERVARINGEN VAN SLACHTOFFERS MET JUSTITIËLE SLACHTOFFERONDERSTEUNING Deel 1: politie Management samenvatting EERSTE METING SLACHTOFFERMONITOR: ERVARINGEN VAN SLACHTOFFERS

Nadere informatie

Samenvatting. Achtergrond, doelstelling en onderzoeksvragen

Samenvatting. Achtergrond, doelstelling en onderzoeksvragen Samenvatting Achtergrond, doelstelling en onderzoeksvragen Huiselijk geweld is een thema dat hoog op de politieke en maatschappelijke agenda staat. Omdat het in het kader van de aanpak van huiselijk geweld

Nadere informatie

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation

Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation Mariëlle Dekker Direkteur Augeo Foundation WHY aanpak kindermishandeling Veilig opgroeien Herstel WHY van het schadefonds maatschappelijke uiting solidariteit erkenning van het onrecht en leed geschade

Nadere informatie

Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort

Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort Aanpak huiselijk geweld centrumgemeentegebied Amersfoort De bestrijding van huiselijk geweld is een van de taken van gemeenten op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO, nu nog prestatieveld

Nadere informatie

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar

Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar - Factsheet - Trendonderzoek: Alcoholkennis bij jongeren tussen 12 en 25 jaar NIGZ, Project Alcohol Voorlichting en Preventie 3 juli 2003 Inleiding Het NIGZ voert elk jaar, als onderdeel van het Alcohol

Nadere informatie

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20301 2500 EH Den Haag Aan de Voorzitter van de Tweede kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Directoraat-Generaal Preventie, Jeugd en Sancties Schedeldoekshaven

Nadere informatie

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO)

Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Meldcode bij vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld (KDV/BSO) Relatie ander beleid: Zorgkinderen Protocol seksueel misbruik door beroepskracht Route bij grensoverschrijdend gedrag tussen

Nadere informatie

Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit

Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit Dutch summary De financiële en maatschappelijke kosten van jeugdcriminaliteit zijn

Nadere informatie

aanpak 12-min Nieuwsbrief Aanpak 12-min juni 2010 In dit nummer Conferentie Zorg voor 12-min delictplegers; een stevige aanpak

aanpak 12-min Nieuwsbrief Aanpak 12-min juni 2010 In dit nummer Conferentie Zorg voor 12-min delictplegers; een stevige aanpak Nieuwsbrief Aanpak 12-min juni 2010 In dit nummer Conferentie Zorg voor 12-min delictplegers; een stevige aanpak Samenwerken voor 12-min delictplegers Delinquent gedrag door 12-minners belangrijke risicofactor

Nadere informatie

MELDCODE HUISELIJK GEWELD

MELDCODE HUISELIJK GEWELD MELDCODE HUISELIJK GEWELD status Definitief 11 februari 2014 pagina 1 van 7 Het bevoegd gezag van SPO de Liemers; overwegende dat SPO De Liemers verantwoordelijk is voor een goede kwaliteit van de dienstverlening

Nadere informatie

Samenwerking tussen Flevoziekenhuis en politie/ justitie KNMG Symposium Huizen 21 november 2013. Katrijn Broekman, jurist Flevoziekenhuis

Samenwerking tussen Flevoziekenhuis en politie/ justitie KNMG Symposium Huizen 21 november 2013. Katrijn Broekman, jurist Flevoziekenhuis Samenwerking tussen Flevoziekenhuis en politie/ justitie KNMG Symposium Huizen 21 november 2013 Katrijn Broekman, jurist Flevoziekenhuis Samenwerking politie en justitie Convenant gegevensuitwisseling

Nadere informatie

Februari Kübra Ozisik. Frans Oldersma.

Februari Kübra Ozisik. Frans Oldersma. Kübra Ozisik Februari 2018 Frans Oldersma www.os-groningen.nl BASIS VOOR BELEID Inhoud Inhoud... 1 1. Inleiding... 2 2. Resultaten... 3 2.1 Respons... 3 2.2 Definitie kindermishandeling... 3 2.3 Campagne

Nadere informatie

Do Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller

Do Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller Do Fathers Matter? The Relative Influence of Fathers versus Mothers on the Development of Infant and Child Anxiety E.L. Möller Samenvatting 207 Samenvatting Zijn vaders belangrijk? De relatieve invloed

Nadere informatie