Vetbeperkt dieet. Algemene richtlijnen voor patiënten over diëten

Transcriptie

1 Vetbeperkt dieet Algemene richtlijnen voor patiënten over diëten

2 2

3 Wat is vet? Voeding bestaat uit voedingsstoffen. Dit zijn stoffen die het lichaam nodig heeft om goed te kunnen functioneren. Vetten zijn zulke voedingsstoffen. Ze leveren veel energie. Energie is de brandstof die de motor van het lichaam laat draaien. Wanneer we spreken over vet in de voeding dan denken we meestal eerst aan het zichtbare vet zoals bijvoorbeeld olie, margarine, roomboter en vetrandjes aan vlees en/of vleeswaren. Niet alle vet in de voeding is echter zo duidelijk zichtbaar. Veel producten bevatten veel vet dat niet direct te zien is. Voorbeelden hiervan zijn snacks, volvette kaas, volle melk en gevulde koek. Dit vet noemt men ook wel het onzichtbare vet. Een voeding zonder vet, een vetloos dieet, is niet haalbaar omdat in veel voedingsmiddelen van nature al vet zit, deze vetten heeft het lichaam ook vetten nodig om goed te kunnen functioneren. Halvarine en halfvolle roomboter bevat de helft minder vet dan margarine en roomboter, daarnaast zijn er ook allerlei light -smeersels en halvarineproducten op de markt, maar deze zijn alleen geschikt voor het besmeren van brood. Margarine, dieetmargarine en roomboter zijn alle drie even vet (80% vet per 100 gram). Gewone bak-en braadvet en olie bevatten 100% vet, maar ook hiervan zijn tegenwoording lightproducten op de markt die minder vet bevatten. Waarom een vetbeperkt dieet? Een vetbeperkt dieet wordt onder andere voorgeschreven bij sommige aandoeningen van het maagdarmkanaal, bij galblaasklachten en bij aandoeningen van de alvleesklier. Dit dieet helpt u van uw klachten af te komen of deze te verlichten. Niet iedereen reageert hetzelfde op bepaalde voedingsmiddelen. U kunt dus zelf proberen welke voedingsmiddelen u wel of niet kunt verdragen. Bij galaandoeningen kunt u vaak geen eierdooiers verdragen. Houd hier reke- 3

4 ning mee. Duur van het dieet Overleg dit met uw arts of diëtist. Goede voeding blijft belangrijk! Uitgangspunt van het vetbeperkt dieet is een goede, gevarieerde voeding. Deze voeding is in feite goed voor iedereen, dus is het niet nodig om apart voor uzelf te koken. Het hele gezin kan de maaltijd gebruiken. Een goede, vetbeperkte voeding bevat dagelijks: - donkere broodsoorten of broodvervanging zoals beschuit, toost, crackers, ontbijtkoek, knackebröd, roggebrood en dergelijke; - 1,5 broodbeleggingen 20+ of 30+ kaas, magere smeerkaas, zwitserse strooikaas, magere kwark, cottage cheese of hüttenkäse; plakjes magere vleeswaren zoals fricandeau, rookvlees, rosbief, achterham, casselerib, filet americain, kipfilet; - 3 glazen magere of halfvolle melk of melkproducten zoals magere yoghurt, magere kwark, karnemelk of magere vla; gram mager vlees, magere vis of mager gevogelte (75 gram gaar), zoals kalfsoester, varkensoester, ongepaneerde schnitzel, magere varkensfilet, magere varkenslappen, bieflappen, biefstuk, ossehaas, mager poelet, magere runderlappen, rosbief, kip of kalkoen zonder vel, kipfilet, wilde eend, fazant, haas, wild konijn, magere vis zoals kabeljauw, schelvis, schol, tong, tonijn, wijting, tarbot, zeelt, schar, spiering. Vlees, vis, wild en gevogelte niet paneren; - gekookte aardappelen of aardappelvervanging zoals (zilvervlies) rijst, (volkoren)macaroni, (volkoren)spaghetti, peulvruchten, puree gemaakt van magere, of indien verdragen, halfvolle melk; - ruime portie groente, eventueel met een sausje van halfvolle melk en/of groentenat, gebruik geen diepvriesgroente á la crème. Het verdient aanbeveling om bij iedere hoofdmaaltijd 4

5 rauwkost te gebruiken, bijvoorbeeld tomaat of komkommer. - 2 porties fruit, alle soorten zijn toegestaan met uitzondering van avocado; - brood dun besmeren met (dieet)halvarine; - warme maaltijd bereiden met weinig (dieet)margarine, gebruik per persoon ongeveer 15 gram (dieet)margarine of 1 lepel olie om in te bakken; - 1,5-2 liter vocht (12-16 kopjes). Vermijd het gebruik van vetrijke voedingsmiddelen zoals: - witbrood, luxebrood, krentebrood, suikerbrood, sucadebrood, andere gevulde broodsoorten, creamcrackers, croissant; - vette vleeswaren zoals bacon, bloedworst, boterhamworst, katenspek, ontbijtspek, palingworst, salami, cervelaatworst, gebraden gehakt, gekookte worst, leverpastei, leverworst, pâté; en volvette kaas, roomkaas en buitenlandse kaassoorten; - chocoladehagel, chocoladevlokken, chocoladeboter, kokosbrood, (hazel)notenpasta, pindakaas; - volle melk en melkproducten zoals volle yoghurt, volle vla en volle kwark; - pap, vla of pudding bereid van volle melk, Bulgaarse yoghurt, ijs, slagroompudding, klop-klop, topping,toverslag, bavorois en chipolatapudding; - room, slagroom en volle koffiemelk, crème fraiche, zure room room culinair, koksroom; - vette soep, vette bouillon en kant-en-klaar soep uit glas, blik of diepvries; - frituurvet; - vet vlees en worstsoorten zoals verse worst, rookworst, saucijsjes, half-om-halfgehakt, magere speklap, spek, vlees in blik, vette vis, schelvislever, hom, kuit; - gefrituurde gerechten; - noten, kokosnoot, pinda s; - kant-en-klaar sauzen, mayonaise, fritessaus; - kant-en-klaar gerechten zoals nasi of bami; - luxe koekjes, gebak, chocolade, chips en borrelhapjes. 5

6 Tips - Bij de bereiding van vlees of vis in een pan met een anti-aanbaklaag is heel weinig vet nodig. Het is zelfs mogelijk om zonder vet hamburgers, braadworst, saucijsjes, slavinken, gehaktschijven en ballen in te bakken. - Vlees en vis verpakt in aluminiumfolie of braadzak zijn zonder vet te bereiden in de oven. Het suddert in eigen vocht gaar. Voeg bijvoorbeeld voor extra smaak wat uienringen soepgroente, takjes selderij, wat peterselie of een teentje knoflook toe. - Bereid mals vlees of vis onder de grill, in een grillpan, römertopf of braadzak. - Als u zout gebruikt, zout het vlees dan liever nadat u het vlees heeft dichtgeschroeid. Zout onttrekt namelijk vocht aan het vlees, waardoor het aan malsheid verliest. - Voeg vocht toe wanneer het braden van vlees te hard gaat, neem warm vocht om te voorkomen dat het vlees taai wordt. - Stomen is heerlijk voor groente, vlees, vis en gevulde paprika s. Zet het gerecht in een metalen vergiet op een pan met kokende bouillon. - Roerbakken in een wadjan of wok vergt heel weinig vet. - Bakt u bij een lage temperatuur dan neemt het gerecht extra veel vet op. Bakt u in margarine, wacht dan tot het schuim er af is. Gebruikt u olie, wacht dan tot het moment dat het dampen begint. - Meet bij het bakken en braden de olie af met een eetlepel. - Laat zelfgemaakte bouillon en jus afkoelen en schep het hardgeworden vet eraf. - Bouillon en jus van poeder of tabletten bevat nauwelijks vet. - Geef jus meer smaak door een uitje of kruiden mee te bakken. - Magere smaakmakers zijn onder andere rode kant-en-klaar sauzen, ketjap, ketchup, slasaus of dressing met 5% olie, dressing zonder olie. - Magere zoete versnaperingen zijn onder andere biscuitjes, lange vingers, kaneelbiscuit, sultana, evergreen, rijstwafels, vruchtenvlaai op basis van brooddeeg en zonder pudding, drop, kauw- 6

7 gom, pepermunt, toffees en zuurtjes. - Hartige versnaperingen met weinig vet zijn onder andere zoute stengels (pepsils), zoute biscuits, Japanse mix, popcorn. Vragen Bij vragen en/of onduidelijkheden kunt u van maandag tot en met vrijdag tussen 8.30 uur en uur en tussen uur en uur contact opnemen met de afdeling diëtetiek, telefoonnummer

8 Adres en telefoonnummer Canisius-Wilhelmina Ziekenhuis Afdeling diëtetiek (A34) Weg door Jonkerbos SZ Nijmegen Telefoon (024) Website: 8 G618 / 06-10