SYSTEEMBENADERING BIJ SCHOOLWEIGERING. Martin van Geffen, GZ-psycholoog/ psychotherapeut. Pro Persona Jeugd Arnhem

Transcriptie

1 SYSTEEMBENADERING BIJ SCHOOLWEIGERING Martin van Geffen, GZ-psycholoog/ psychotherapeut Pro Persona Jeugd Arnhem

2 Wat is schoolweigering? Ook wel schoolfobie of schoolangst genoemd Hardnekkig verzet om naar school te gaan Samengaan met lichamelijke klachten Gedragsbeeld gekleurd door angst Leeftijd jaar Komt voor bij 1% van de kinderen Ontstaat vaak na een vakantie, ziekte, verhuizing, e.d. (onderbreking van het ritme)

3 Definitie van Berg e.a.(1969): Ernstige problemen bij bezoeken van school Ernstige emotionele opwinding of lichamelijke klachten bij het vooruitzicht om naar school te gaan Thuisblijven met medeweten van ouders Afwezigheid van antisociaal gedrag

4 Schoolweigering Spijbelen Verzuim vanwege ziekte Ouders op de hoogte Gemotiveerd om goede cijfers te halen Emotioneel nog erg afhankelijk van ouders Geen zin in school Ouders niet op de hoogte School niet zo belangrijk Vaak ook andere gedragsproblemen

5 Vormen van schoolverzuim Door somatische ziekte Spijbelen Schoolweigeren Thuisgehouden vanwege (psychiatrische) ziekte van een ouder

6 Angststoornis met meerdere componenten Angst voor school Separatieangst Sociale angst Faalangst

7 Gevolgen voor het kind Leerachterstand Sociaal isolement (na 6 weken) Depressie (na 3 maanden)

8 Gevolgen voor het gezin Zeer gespannen sfeer Machtsstrijd tussen ouders en kind Spanningen tussen ouders onderling Spanningen bij de andere kinderen Apathie en berusting (na 3 maanden)

9 Behandeling van schoolweigering Systeemtherapie hoofdmoot van de behandeling. Kan zo nodig uitgebreid worden met: Individuele therapie (om kind te helpen meer grip te krijgen op zijn angst) Medicatie (als angst van het kind overgaat in paniek)

10 Waarom systeemtherapie? Ontstane gezinspatronen houden problematiek in stand Ouders centraal in de behandeling: - verantwoordelijk voor schoolgang kind - ouders moeten het werk doen

11 Doelstelling therapie Herstel van normaal schoolbezoek Verbetering samenwerking ouders Herstel van ouder-kindhiërarchie Spanningsreductie in het gezin Meer zicht op kindfactoren van de schoolweigering

12 Plan van aanpak Schoolweigering < 6 weken: Starten met hele dagen naar school Schoolweigering > 6 weken: Werken met een stappenplan

13 Stappenplan rode draad in de therapie Geleidelijk herstel van het schoolbezoek Levert maatwerk: elke stap gedetailleerd uitgewerkt met ouders en kind Stappenplan rode draad in de therapie Afspraken over terugkoppeling naar school (door de ouders) Afspraken over daginvulling voor de tijd dat het kind thuis zit

14 Schoolweigering in stand gehouden door Gezins- en kindfactoren Rol van betrokken instanties: - niet nemen van verantwoordelijkheid - gebrek aan afstemming

15 Betrokken instanties School Huisarts Afdeling leerplicht Bureau Jeugdzorg Pro Persona

16 In 2002 start project Schoolweigering Vorming gezamenlijke projectgroep van BJZ en de Gelderse Roos Jeugd Aanleiding: schoolweigeraars met depressieve klachten lang op een wachtlijst Doel: verbeteren van de procedure van verwijzen en behandelen van schoolweigering Acties: - Ontwikkelen van checklist schoolweigering - Ontwikkelen van protocol schoolweigering

17 In 2003 voorlichtingsbijeenkomst voor alle medewerkers van DGR en BJZ: Implementatie van Checklist en Protocol Inkrimping van de projectgroep

18 Voorlichtingsbijeenkomsten met: Zorgteams van de middelbare scholen Leerlingzaken van gemeente Arnhem Schoolartsen Marant Huisartsen Voortgezet Onderwijs Basisonderwijs

19 Andere activiteiten Artikel over Schoolweigering in Tijdschrift voor Systeemtherapie (2004) Ontwikkeling ouderfolder (2006) Werkconferentie met alle samenwerkingspartners (2008) Uitbreiding projectgroep met afdeling Leerplicht

20 Vanaf 2008 Ontwikkeling Ketenaanpak van schoolweigering met alle samenwerkingspartners: Scholen Huisarts en schoolarts Afdeling Leerplicht van gemeente Arnhem Bureau Jeugdzorg Pro Persona SOS-project (schooluitvallersopvang op school)

21 2011 Convenant Schoolweigering (in ontwikkeling) Doel: Realiseren van een sluitende aanpak van schoolweigering Heldere omschrijving van verantwoordelijkheden en taken van alle samenwerkingspartners Afspraken over onderlinge communicatie en afstemming Niet alleen ondersteunend bij de aanpak van schoolweigering, maar werkt ook preventief bij alle vormen van schoolverzuim