Ontwikkelingen. Principes. Digitaal leren & werken Studentmobiliteit Onderzoeksdata Cloud computing Integratie. Informatievoorziening.

Transcriptie

1 Ontwikkelingen Principes Digitaal leren & werken Studentmobiliteit Onderzoeksdata Cloud computing Integratie Business Informatievoorziening Technologie Businessmodel Informatie Bedrijfsfuncties Applicatieplatform Bedrijfsprocessen Applicaties Enterprise-architectuur Gebruik van HORA Competentieontwikkeling HORA in de praktijk

2 De docenten Frank Snels Informatiemanager en enterprise-architect Universiteit Twente Danny Greefhorst Directeur en enterprise-architect ArchiXL Joyce Nijkamp IT en Enterprise architect Universiteit van Amsterdam 2

3 Voorstelronde Vertel kort wie je bent, wat je rol is en bij welke instelling je werkt en specifieke verwachtingen die je hebt 3

4 Leerdoelstellingen Kennen beter begrijpen wat de HORA is en waarom het belangrijk is leren hoe architectuur kan worden gebruikt in projecten Kunnen aan collega s uit kunnen leggen wat HORA is en waarom het voor de instelling belangrijk is er aandacht aan te besteden met collega s binnen de instelling in gesprek kunnen gaan over hoe je HORA toepast binnen projecten Mee naar huis nemen individuele leerpunten mini-actieplan met wat je gaat doen als je weer terug bent binnen je instelling 4

5 Agenda 09:00 09:45 Algemene inleiding HORA en casusbeschrijving 09:45 11:00 Scoping van project met HORA 11:00 11:15 Koffiepauze 11:15 12:30 Vertaling van principes naar projectcontext 12:30 13:15 Lunch 13:15 14:30 Statusbepaling met HORA 14:30 14:45 Koffiepauze 14:45 16:15 Impactbepaling met HORA 16:15 16:45 Delen inzichten van de dag 16:45 17:00 Afronding 5

6 Inleiding HORA en casusbeschrijving

7 Architectuur en referentie-architectuur Wat is een architectuur? Een architectuur vertaalt doelstellingen naar een voorgestelde inrichting van organisatie, processen en systemen. Verhoogt de alignment tussen strategie-operatie en business-technologie Geeft inzicht in huidige en gewenste inrichting Verhoogt de kwaliteit van oplossingen en de inpasbaarheid in het grotere geheel Wat is een referentie-architectuur? Een referentie-architectuur is een generieke architectuur gebaseerd op best-practices. Versnelt het opstellen van specifieke architecturen (instellingsarchitectuur) Verhoogt de kwaliteit van specifieke architecturen Maakt het mogelijk organisaties te vergelijken Geeft inzicht in mogelijkheden voor samenwerking Eenduidiger communicatie naar leveranciers 7

8 De drie onderdelen van HORA Ontwikkelingen Architectuurvisie Principes Digitaal leren & werken Studentmobiliteit Onderzoeksdata Cloud computing Integratie Business Informatievoorziening Technologie Businessmodel Informatie Referentiemodellen Bedrijfsfuncties Applicatieplatform Bedrijfsprocessen Applicaties Implementatiehulpmiddelen Enterprise-architectuur Gebruik van HORA Competentieontwikkeling 8

9 Bedrijfsfunctiemodel Valorisatie Onderwijsondersteuning Onderzoeksondersteuning Onderzoek Onderwijs Onderwijs ontwikkeling Onderwijs planning Onderwijs uitvoering Roostering Deelnemer werving Inschrijving Onderzoeks administratie Onderzoeks ontwikkeling Onderzoeks opzet Onderzoeks publicatie Toetsing Deelnemer counseling Diplomering Kennis uitnutting Onderzoeks uitvoering Onderzoeks assistentie Deelnemer begeleiding Informatie ontsluiting Informatie levering Bedrijfsvoering Human Resource Management Financieel management Facilitair management Communicatie management Inkoop management Contact management Juridisch management Informatie en Technologie management Sturing Beleid en planvorming Verander management Verbeter management Verantwoording Strategie en governance Informatie doorlevering 9

10 Informatieontsluiting Onderzoek Onderwijsondersteuning Onderwijs Bedrijfsvoering Sturing vordering verplichting journaalpost kostenplaats activum inkomende betaling uitgaande betaling dienst betrekking campagne competentie (medewerker) beoordeling formatieplaats gebouw ruimte voorwerp apparaat applicatie software melding organisatie werk activiteit leverancier inkoop contract werkorder medewerker doelstelling indicator onderwijs instelling organisatie onderdeel beleids uitgangspunt architectuur resultaat werkproduct toetsmateriaal leermateriaal rooster stage/afstudeer opdracht onderwijs eenheid onderwijseenheid deelname examen programma toetsresultaat onderwijs overeenkomst leergroep competentie (deelnemer) deelnemer waarde document stage/afstudeer organisatie opleiding minor leeractiviteit toetsactiviteit werk publicatie (gepubliceerd) subsidie programma onderz.geg. (gepubliceerd) subsidie overeenkomst samenwerkings verband expressie manifestatie item uitleen publicatie onderzoeks gegevens Informatiemodel bedrijfseis plan onderzoeks object onderzoek begroting onderwijs programma prospect alumnus inzetplanning Valorisatie Onderzoeks ondersteuning onderwijseenheid resultaat lesgroep onderwijseenheid uitvoering onderwijs activiteit individu contact configuratie item stage/afstudeer activiteit octrooi 10

11 Informatieontsluiting Onderzoeksondersteuning Onderzoek Onderwijsondersteuning Onderwijs Bedrijfsvoering Sturing Financieel Personeels Corporate LMS Inzet plannings Facilitair Kaartbeheer Betaal Service management Inkoop Salaris verwerkings Tijdregistratie Project Programma en Portfolio management CRM Aanbestedings Kwaliteits management Architectuur beheer Management informatie Student informatie Rooster Educatieve applicatie Learning content management Plagiaatdetectie Digitaal portfolio Digitaal toets Stage en afstudeer Onderzoeks informatie Bibliotheek Gegevens analyse Onderzoeks gegevensbeheer Onderzoeks meet Onderzoeks publicatie repository Wetenschappelijke zoekmachine Gezondheid Veiligheid en Duurzaamheid Learning management Onderzoeks gegevens archief Valorisatie Software ontwikkel omgeving IT management Video management Promotie volg Gegevens visualisatie Generieke applicaties Portaal Zoekmachine Enquete Formulieren generator Online kennisbank Narrowcasting Samen werkings Office suite Web content management Unified communications Document management Enterprise output management Input management Business process management Video streaming

12 Inleiding casus Universiteit van Harderwijk Meerdere projectvoorstellen m.b.t. relatiebeheer Vervanging Centrale Adressen Bestand (CAB) introductie Marketing Relatie Beheer (MRB) opschonen debiteuren administratie (OCA) Beheer Alumni Bestand (BAB) Studie Keuze Advies (SKA) upgrade Wereld Werving Web (WWW) Synergie op gebied van relatiebeheer gewenst 12

13 Scoping van project met HORA

14 Architectuur in context Strategie en beleid doelstellingen, roadmap Programma en project portfoliomanagement Enterprise architectuur principes, modellen Programma s en projecten 14

15 15 De duivelsdriehoek

16 Architectuur in projecten Afhandelen issues en excepties uit architectuurreviews Gebruik enterprise-architectuur voor afbakenen van project Bepalen of er nog openstaande issues zijn m.b.t. de enterprise-architectuur Opstellen afspraak (PSA) tussen architectuurfunctie en ontwikkelpartners Informele architectuurreview van projectdocumenten Genereren afwijkingenplan voor architectuurissues die tot extra werk leiden 16 Formele architectuurreview van projectdocumenten

17 Opdracht In deelgroepen (45 minuten): bepaal wat voor gemeenschappelijk project op het gebied van relatiebeheer wenselijk is bij de universiteit van Harderwijk doe dat door aan te geven aan welke bedrijfsfuncties geraakt zullen worden in het project (bedrijfsfunctiemodel) als je tijd over hebt: doe dit ook voor gegevens (informatiemodel) en applicaties (applicatiemodel) Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld kan worden met de anderen 17

18 Koffiepauze 18

19 Vertaling van principes naar projectcontext

20 Algemeen stappenplan Principes zijn de basis 20

21 Architectuurprincipes Principles are general rules and guidelines, intended to be enduring and seldom amended, that inform and support the way in which an organization sets about fulfilling its mission. TOGAF Een declaratieve uitspraak die normatief een eigenschap van een artefact voorschrijft die noodzakelijk is om te voldoen aan de essentiële eisen. D. Greefhorst, E. Proper 21

22 22 Principes beschrijven fundamentele overtuigingen

23 Eisen zijn zowel input als output van architectuur principes eisen architectuur principes eisen De vertrouwelijkheid van informatie moet worden bewaakt Gevoelige informatie wordt versleuteld tijdens transport Het moet in staat zijn om communicatie te versleutelen 23

24 Projectstartarchitectuur (PSA) De PSA is een document, waarin de architectuur is beschreven zoals deze geldt bij de start van een project. Het document is bedoeld als verbinding tussen de architectuur aan de ene kant en een project aan de andere kant. De PSA is een stuurinstrument dat de architectuur concreet maakt om de veranderingen in een organisatie te faciliteren. De PSA is een vertaling van de algemene principes en beleidslijnen naar een projectspecifiek kader. Relevante onderdelen uit de algemene (referentie)architectuur worden toegesneden op de scope en de specifieke problematiek van het project. Ook projectoverstijgende ontwerpkeuzes worden in de PSA vastgelegd. De PSA geeft dus de context en de richting weer, maar niet de oplossing zelf; het is geen 'solution architectuur'. 24

25 Principes voor informatievoorziening Onderwijs en onderzoek staan centraal De informatievoorziening is geïntegreerd De informatievoorziening is onafhankelijk van organisatiegrenzen Gebruikers hebben toegang tot de informatievoorziening op elk moment, op elke plaats en vanaf elk apparaat Informatietechnologie wordt duurzaam ingericht Archiefwaardige informatie wordt in aangewezen applicaties gearchiveerd De kwaliteit van gegevens wordt expliciet geborgd Gegevens zijn beveiligd op basis van hun risicoclassificatie Applicaties voor bedrijfsvoering zijn gestandaardiseerd 25

26 Voorbeeld: De informatievoorziening is geïntegreerd Implicaties: Informatie is geïntegreerd beschikbaar in een gepersonaliseerd portaal. Applicaties zijn geïntegreerd met andere applicaties die voor de gebruiker relevante gegevens of functionaliteit bevatten. Applicaties halen gegevens uit de authentieke bron met de vanuit het proces gewenste actualiteit. Applicaties bieden gestandaardiseerde koppelvlakken (services) op basis van open of de facto standaarden. Applicaties die zelf geen gestandaardiseerde koppelvlakken bieden worden geïntegreerd middels integratievoorzieningen (Enterprise Service Bus) conform een goed gedefinieerd gegevensmodel. Applicaties ondersteunen het proces of maken gebruik van een Business Process Management. Alleen de functionaliteit die in een bepaalde processtap noodzakelijk is wordt aangeboden vanuit een applicatie. 26

27 Opdracht In deelgroepen (45 minuten): selecteer de vijf principes die de meeste impact hebben op het voorgestelde project vertaal de beschreven implicaties naar eisen die worden gesteld aan het project Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld kan worden met de anderen 27

28 Lunchpauze 28

29 Statusbepaling met HORA

30 Een belangrijke waarde van architectuur is het bieden van inzicht in de huidige situatie E-Marketplaces Legacy Applications Purchased Packages HTTP/XML Autonomous Divisions Download file FTP CICS gateway Gateway Message queue Transaction file Download file Sockets Screen scrape RPC Transaction file Screen scrape ORB Applications in Trading Partners Transaction file Browser Message queue CICS gateway SMTP Transaction file Message queue XML/ HTTP End-User Development Message Download file APPC Outsourced and ASP Applications Applications From Mergers and Acquisitions Bron: Gartner Group 30

31 Voorbeeld (gemeente) 31

32 Algemeen stappenplan Eerst huidige situatie begrijpen 32

33 Opdracht In deelgroepen (45 minuten): beschrijf de huidige situatie van de instelling op het gebied van relatiebeheer door aan te geven welke applicaties hiervoor worden gebruikt geef per applicatie aan welke gegevens er nu in worden beheerd gebruik daarbij het informatiemodel en je kennis over het applicatielandschap van je instelling beschrijf de knelpunten en risico s in de huidige situatie Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld kan worden met de anderen 33

34 Koffiepauze 34

35 Impactbepaling met HORA

36 Architectuur geeft inzicht in de samenhang der dingen Informatie-architectuur Productarchitectuur Procesarchitectuur Applicatie-architectuur Technische architectuur Bron: ArchiMate 36

37 Architectuur gaat over vertalen en daarmee ook over impact Verrichten Inrichten Richten Business Informatie Technologie 37

38 Algemeen stappenplan Principes en veranderfactoren hebben impact op de huidige situatie De gewenste situatie beschrijft het streefbeeld 38

39 De HORA kan gezien worden als een generiek streefbeeld (gewenste situatie) Object identificatie Onderzoek DOI Informatie ontsluiting Student informatie deelnemer Gegevens analyse en visualisatie systemen Onderzoeks gegevens archief onderzoeks gegevens (meta-data) Extern onderzoeks portaal onderzoeks gegevens onderzoeks gegevens publicatie (meta-data) publicatie (meta-data) Management informatie Personeels resultaat medewerker Promotie volg Onderzoeks gegevens beheer onderzoeks gegevens Onderzoeks meetsystemen Onderzoeksondersteuning onderzoek medewerker deelnemer Onderzoeks informatie subsidie overeenkomst publicatie (meta-data) Onderzoeks publicatie repository publicatie Wetenschappelijke zoekmachine Bibliotheek publicatie werk manifestatie expressie werk, manifestatie, expressie, item publicatie publicatie onderzoeks gegevens kostenplaats inkomende betaling vordering e-depot (KB) Externe gegevens bronnen Financieel 39 Auteur identificatie DAI / ORCID Onderzoeks subsidieaanvraag Nederlandse bibliotheek catalogus (GGC) onderzoek

40 Opdracht In deelgroepen (45 minuten): geef per bedrijfsfunctie, bedrijfsobject en applicatie die aangepast zal worden in het project kort aan welke verandering hierin nodig is schets de gewenste situatie die ontstaat na het uitvoeren van het project: de gewenste applicaties en de informatiestromen ertussen de relatie van de applicaties met de gegevens en de bedrijfsfuncties Schrijf het resultaat op flip-over zodat deze gedeeld kan worden met de anderen 40

41 Delen inzichten van de dag

42 Opdracht Individueel: geef aan wat de drie belangrijkste zaken zijn die je vandaag hebt geleerd schrijf deze op een post-it en plak deze op de muur We zullen gezamenlijk een discussie voeren over alle post-its 42

43 Afronding

44 Leerdoelstellingen Kennen beter begrijpen wat de HORA is en waarom het belangrijk is leren hoe architectuur kan worden gebruikt in projecten Kunnen aan collega s uit kunnen leggen wat HORA is en waarom het voor de instelling belangrijk is er aandacht aan te besteden met collega s binnen de instelling in gesprek kunnen gaan over hoe je HORA toepast binnen projecten Mee naar huis nemen individuele leerpunten mini-actieplan met wat je gaat doen als je weer terug bent binnen je instelling 44

45 Opdracht Individueel (10 minuten): schrijf op vel papier op wat je zelf de komende tijd gaat doen met wat je vandaag geleerd hebt schrijf op een ander vel papier wat je van vandaag vondt en wat je eraan zou veranderen in een volgende lichting Het eerste vel papier neem je mee naar huis, de tweede geef je aan de docent 45

46 46

47 Danny Greefhorst Frank Snels Joyce Nijkamp