elementair boekhouden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "elementair boekhouden"

Transcriptie

1 BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB elementair boekhouden NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT

2 OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) (met bijlage grootboek en studie-app) Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 10 e druk, 1 e oplage ISBN NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV

3 DE NOI-METHODE VOOR DE DIPLOMALIJN ONDERNEMERSCHAP De Associatie-diplomalijn Ondernemerschap bestaat uit drie examens: Basiskennis Ondernemerschap Elementair Boekhouden NIMA Basiskennis Marketing Voor elk van deze examens wordt een afzonderlijk diploma afgegeven door de Nederlandse Associatie voor Examinering uit Amersfoort ( Combinaties van deze diploma's leveren functiegerichte diploma's op: functiegericht Praktijkdiploma Financieel Ondernemer: Basiskennis Ondernemerschap + Elementair Boekhouden. functiegericht Praktijkdiploma Commercieel Ondernemer: Basiskennis Ondernemerschap + NIMA Basiskennis Marketing. De NOI-methode 'Ondernemerschap' bestaat uit een studieboek 'Zelfstandig ondernemen' met een studie-app of een werkboek en een studieboek 'Elementair boekhouden' inclusief een gratis studie-app. Deze uitgaven zijn bestemd voor het cursorisch onderwijs en voor het betreffende dagonderwijs. Beide NOI-boeken zijn volledig op maat gesneden voor het behalen van de Associatie-diploma's 'Basiskennis Ondernemerschap' en 'Elementair Boekhouden'. Diploma NOI-UITGAVEN DIPLOMALIJN ONDERNEMERSCHAP Basiskennis Ondernemerschap DIPLOMA BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP NOI-boek Zelfstandig ondernemen Werkboek Zelfstandig ondernemen of een studie-app DIPLOMA ELEMENTAIR BOEKHOUDEN Diploma NOI-boek Elementair Boekhouden Elementair boekhouden (BKB) Studie-app Elementair boekhouden In dit studieboek Elementair boekhouden (10 e druk) is het examenprogramma Elementair Boekhouden (versie 02 juni 2014) volledig verwerkt.

4 DE NOI-METHODE VOOR DE DIPLOMA'S BKB, BKC EN PDB De NOI-serie voor de Associatie-examens BKB, BKC en PDB bestaat uit onderstaande vijf uitgaven. BKB Elementair boekhouden (BKB) BKC Calculaties in de praktijk PDB Bedrijfsadministratie voor PDB Financiering voor PDB Kostencalculatie voor PDB Examenregeling met ingang van 2016 De diploma's BKB en BKC geven samen recht op het diploma Financial Assistant. De certificaten Bedrijfsadministratie, Financieringen Kostencalculatie geven samen recht op het Praktijkdiploma Boekhouden (PDB). Copyright: NOI Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, database, computerbestand, internet of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van het NOI. Omslagontwerp: Ronald Meij

5 WOORD VOORAF De Nederlandse Associatie voor Examinering in Amersfoort kent een diplomalijn Financieel/administratief en een diplomalijn Ondernemerschap. In beide diplomalijnen is het examen Elementair boekhouden opgenomen. Op dit examen is de NOI-uitgave Elementair boekhouden (BKB) afgestemd. 'Elementair boekhouden' bestaat voor een belangrijk deel uit korte cases die een totaalbeeld van de boekhouding geven. Dit totaalbeeld ontstaat doordat je 'echte' boekingsstukken (voor kas, bank, inkoop, verkoop en diversen) rechtstreeks in het grootboek verwerktendaaruitzelfbalansen en resultatenoverzichten samenstelt. In de cases staat het grootboek centraal: balans Q boekingsstukken Q GROOTBOEK Q balans/resultatenoverzicht Na de cases wordt, weer met 'echte' boekingsstukken, een aantal praktijkboekingen besproken die extra aandacht vragen (lonen, kortingen, boekingen zaak/privé enz.). Bij de tiende druk, eerste oplage De tiende druk is aangepast aan de in 2015 en 2016 gewijzigde Associatie-eindtermen voor Basiskennis ondernemerschap en voor Elementair boekhouden (BKB). De Associatieexamens worden nu ook binnen het reguliere mbo-onderwijs afgenomen. In verband met de samenvoeging van de eindtermen van Basiskennis boekhouden en Elementair boekhouden is deze tiende druk niet bruikbaar naast de voorgaande drukken van onze uitgaven voor deze examens. In deze nieuwe druk van Elementair boekhouden (BKB) zijn de belangrijkste wijzigingen: bij de kolommenbalans van de BV is de winstverdeling uitgebreid met behandeling van reserves en dividendbetaling; aan de tekst over het subgrootboek voorraden zijn enkele opdrachten toegevoegd; de afdeling Loonadministratie is aan de nieuwe wettelijke regels aangepast; in afdeling 9 zijn het plaatsen van aandelen, aandelenemissie en agioreserve toegevoegd; het hoofdstuk over voorinkopen en voorverkopen is weggenomen. Dit onderwerp staat niet meer in de eindtermen. Daarnaast zijn door het hele boek kleine wijzigingen aangebracht. Bij hoofdstuk 8.1 is een - opgenomen. Daarmee wordt aangegeven dat dit hoofdstuk wel interessant is, maar niet tot de examenstof behoort. Voor uw ervaringen en suggesties houden wij ons van harte aanbevolen. Ons adres is: bkb@noi.nl, telefoon , fax NOI

6 afdeling hoofdstuk paragraaf INHOUD 1 DE BALANS 1 2 STOMERIJ 3 GROOTHANDEL BALANSBEGRIPPEN...blz Bezittingen en vermogen Nog een voorbeeld Veranderingen in de balans HERHALING AFDELING SCHONEBEEK BALANS EN GROOTBOEK Functie van het grootboek Openen van het grootboek Evenwicht in het grootboek Vragen BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) Inkoopfacturen verwerken Vragen BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) Het bankafschrift Uitbreiding van de boekingsregel voor bezit Uitbreiding van de boekingsregel voor schuld BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN 46 1 Het boeken van opbrengsten Het boeken van kosten De proefbalans WINDHORST KENNISMAKING MET HET BEDRIJF De boekhouding Toepassing van het rekeningschema Het openen van de boekhouding INKOOP VAN GOEDEREN De voorraadrekeningen Het boeken van de inkoop van goederen VERKOOP VAN GOEDEREN Het boeken van de opbrengst van de verkopen Het boeken van de inkoopprijs van de verkopen Boekingsschema handelsonderneming... 64

7 3 4 4 WEGMANS DE BOEKINGSREGEL VOOR PRIVÉ Het boeken van privé-opnamen Nog enkele kasstukken SCHULD AAN DE BANK Bankkrediet Bankstukken De proefbalans EENBOEKINGSRUNINDECEMBER De boekhouding per 27 december Retourbon en verkoop-creditfactuur Boekingsschema vaste coderingen Verkoopfacturen en verzendbonnen Inkoopfacturen voor goederen Inkoopfacturen voor kosten Kas- en bankstukken met kosten De afschrijvingen GROOTBOEK EN PROEFBALANS Bijwerken van het grootboek De proefbalans Vragen DE KOLOMMENBALANS De saldibalans De resultaten De eindbalans Vragen Het exploitatieoverzicht Opbrengsten en kosten, ontvangsten en uitgaven BANDENCENTRUM BV HET BOEKEN VAN BTW Kennismaking met het bedrijf Btw in de boekhouding Het boeken van inkoop-creditfacturen KAS- EN BANKSTUKKEN Kasontvangsten van debiteuren Kasuitgaven Bankafschriften INKOPEN EN VERKOPEN VAN ARTIKELEN De inkoop van artikelen De verkoop van artikelen

8 4 4 HET JAARWERK Afschrijvingen Nog te betalen bedragen Vooruitbetaalde bedragen Grootboek en proefbalans DE KOLOMMENBALANS VAN EEN BV Journaliseren en coderen Winstverdeling en algemene reserve Overboekingen VpB Overboekingen winstsaldo Het boeken van de betalingen Beoordeling balansgegevens Extra opdracht HERHALING MET JOURNAALPOSTEN SUBADMINISTRATIES 1 6 DE 2 HET SUBGROOTBOEK CREDITEUREN Het belang van een subadministratie Openen en bijwerken van de subadministratie Controle van de subadministratie HET SUBGROOTBOEK DEBITEUREN Levering op rekening Boekingsrun Wolf-import HET SUBGROOTBOEK VOORRADEN KASSTAAT 1 2 DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE OP REKENING LEVEREN Het samenstellen van de kasstaat De kascontrole De kasstaat als boekingsstuk Kasboek en overige dagboeken Extra opdrachten DE KASSTAAT BIJ BEDRIJVEN DIE CONTANT LEVEREN De kassa Het boeken van de kasstaat Het boeken van de bankbijschrijving

9 7 LOONADMINISTRATIE SOCIALE VERZEKERINGEN De werknemersverzekeringen De volksverzekeringen HET BOEKEN VAN DE LONEN Van brutoloon naar nettoloon De loonbetaalstaat De premies ten laste van het bedrijf HET BOEKEN VAN DE BETALINGEN De betaling van het nettoloon De betaling aan de Belastingdienst De betaling aan het bedrijfspensioenfonds Schema loonkosten en betalingen Extra opdrachten PRAKTIJKBOEKINGEN DOEL EN FUNCTIE VAN DE ADMINISTRATIE Boekhouding en administratie Computerboekhouden DE AFDRACHT VAN DE BTW De btw-aangifte De elektronische aangifte De betaling aan de Belastingdienst Extra opdrachten PRIVÉ-POSTEN Zakelijk of privé Kosten voor zaak en privé Privé-stortingen en privé-opnamen Privé-gebruik goederen uit de zaak Privé-gebruik van diensten Privé-gebruik woongedeelte bedrijfspand Vergoedingen aan privé Extra opdrachten KORTINGEN Korting op de inkoopprijs Korting via inkoop-creditfactuur Verleende korting Extra opdracht

10 8 5 9 DIVERSE BANK- EN VERZEKERINGSKOSTEN Bankkosten Verzekeringspremies Kosten arbodienst Extra opdrachten ONDERWERPEN BALANSWAARDERINGEN De inkoopwaarde van de omzet Verbouwings- en onderhoudskosten Afboeken van oninbare vorderingen Extra opdrachten EIGEN VERMOGEN BV Indeling van het eigen vermogen van de BV Plaatsen van aandelen Aandelenemissie en agioreserve Opdrachten DUURZAME PRODUCTIEMIDDELEN Aankoop van inventaris Verkoop van inventaris Inruil van vaste activa Extra opdrachten CORRECTIEBOEKINGEN Correctieboekingen Voorraadverschillen Correcties in subadministraties Extra opdrachten MAANDELIJKSE RESULTATENBEREKENING (PERMANENCE) Permanence en kosten Permanence en opbrengsten Afschrijvingskosten maandelijks boeken Samenvatting permanence BIJZONDERE BOEKINGEN Voorafgaande journaalposten Uitbreiding kolommenbalans Het afsluiten van grootboekrekeningen Het samenstellen van grootboekrekeningen Extra opdrachten

11 10 ALGEMENE HERHALING HERHALINGSOPDRACHTEN EB EXTRA OPDRACHTEN KOLOMMENBALANS VOORBEELDEXAMEN EB TREFWOORDENREGISTER

12 1 De balans AFDELING 1.1 Balansbegrippen Herhaling afdeling DE BALANS - Afdeling 1 11

13 1.1 balansbegrippen BEZITTINGEN EN VERMOGEN Iedereen heeft bezittingen en meestal ook wel schulden. Bezittingen zijn bijvoorbeeld het geld dat je op zak hebt, het tegoed bij de bank, je laptop, mobieltje, brommer, kleding, cd's, dvd's, boeken enz. Schulden kunnen bestaan uit een 'rood' saldo bij de bank, een lening, huurschuld, een niet betaalde rekening enz. Door je schulden van de bezittingen af te trekken, kun je bepalen hoe 'rijk' je bent, dus hoe groot je 'privé-vermogen' is. Ad Smulders wil een eigen restaurant beginnen. Hij heeft flinkgespaardenkanvanzijnprivé-vermogen , als eigen vermogen in de zaak steken. Om het restaurant te beginnen heeft Smulders aan die , eigen vermogen niet genoeg. Daarom leent hij van zijn oom ,. Zodoende kan Smulders voor zijn zaak beschikken over , 'eigen' en , 'vreemd' vermogen. Het totale bedrag zet hij op een rekening bij de ING Bank. Wat er nu is gebeurd, staat in de volgende overzichtjes: vóór de lening Banktegoed , Eigen vermogen , ná de lening Banktegoed , Eigen vermogen , Vreemd vermogen (schuld) , Totaal , Totaal , Is Smulders door de lening rijker geworden? Nee, want het eigen vermogen dat hijin z'n zaak heeft, bedraagt nog steeds ,. Wél heeft hij nu voor zijn bedrijf de beschikking over meer vermogen, namelijk , in plaats van slechts ,. Smulders laat het restaurant inrichten voor , en betaalt deze investering via de ING Bank. Het overzichtje komt er nu zo uit te zien: 12 BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk 1.1

14 ná de inrichting Inrichting , Banktegoed 3.000, Eigen vermogen , Vreemd vermogen , Totaal , Totaal , Vraag: Is Smulders door het inrichten van het restaurant armer geworden? Antwoord: Nee, want zijn eigen vermogen is nog steeds ,. OPDRACHT 1 Smulders koopt een kassa voor 2.000,. Hij betaalt weer per bank. a Bereken het nieuwe banktegoed b Vul het onderstaande overzicht in. debet BALANS credit Inrichting... Kassa -... Banktegoed -... Eigen vermogen... Vreemd vermogen -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... In de boekhouding noemen we het bovenstaande overzicht een balans. Een balans is altijd in evenwicht. Dat zien we ook op bovenstaande balans: aan beide kanten staat ,. Aan de linkerkant staan de bezittingen (activa) van het bedrijf. We noemen dat dedebetkant van de balans. Aan de rechterkant staat het vermogen (passiva). Dat noemen we de creditkant van de balans. De creditkant geeft aan waar het geld voor de bezittingen vandaan komt. Een balans is een overzicht waarop debet de bezittingen staan en credit hoe die zijn gefinancierd met eigen vermogen en vreemd vermogen. In formuletaal: BEZITTINGEN = EIGEN VERMOGEN + VREEMD VERMOGEN Deze balans van Smulders is de BEGINBALANS van het bedrijf. BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk

15 1.1 2 NOG EEN VOORBEELD Annie Mantel gaat een kledingboetiek beginnen. Van haar privé-vermogen besteedt zij , als eigen vermogen in haar bedrijf. Van haar broer Bert leent zij ,. Beide bedragen zet zij op een rekening bij de Rabobank. OPDRACHT 2 Vul onderstaande balans in. debet BALANS credit Tegoed Rabobank... Eigen vermogen... Vreemd vermogen: - schuld Bert Mantel -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Annie Mantel koopt een winkelpand voor ,. Van een hypotheekbank krijgt zij voor deze aankoop een lening van ,. Om zeker te zijn dat dit bedrag terugkomt, eist de bank het recht van 'hypotheek'. Dit houdt in dat als zij niet tijdig de rente en aflossing betaalt, de hypotheekbank het recht heeft om het pand te verkopen. Door de aankoop van het pand heeft ze er een nieuwe bezitting bijgekregen van ,. Daar staat echter tegenover dat ze nu aan de hypotheekbank een schuld heeft van ,. De rest van het aankoopbedrag betaalt ze van haar banktegoed. OPDRACHT 3 a Bereken het nieuwe banktegoed BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk 1.1

16 b Vul onderstaande balans in. debet BALANS credit Winkelpand... Tegoed Rabobank -... Eigen vermogen... Vreemd vermogen: - schuld Bert Mantel hypotheekschuld -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Mantel koopt de inventaris voor de winkel (vloerbedekking, kledingrekken, verlichting en kassa) die totaal op , komt. Dit bedrag betaalt zij per bank. Zij heeft er weer een nieuwe bezitting bijgekregen, maar haar banktegoed is nog kleiner geworden. c Vul onderstaande balans in. debet BALANS credit Winkelpand... Winkelinventaris -... Tegoed Rabobank -... Eigen vermogen... Vreemd vermogen: - schuld Bert Mantel hypotheekschuld -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Mantel koopt een voorraad kleding in. Voor de ingekochte goederen ontvangt zij van de leverancier een 'factuur' waarop staat vermeld dat de goederen , kosten. Deze factuur hoeft zij pas over enige tijd te betalen. Mantel heeft dus weer meer bezit, maar ook meer schuld. Zo'n schuld aan leveranciers noemen we schuld aan 'crediteuren'. Mantel haalt nog 500, van de bank omdat zij in haar zaak 'kasgeld' nodig heeft. Dit betekent dat het banktegoed kleiner wordt. Daarvoor krijgt zij echter een nieuw 'bezit' in de plaats, namelijk 500, kasgeld. OPDRACHT 4 VulvoorManteldeBEGINBALANS op de volgende bladzijde in. (Let op het evenwicht.) BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk

17 debet BEGINBALANS ANNIE MANTEL credit Winkelpand... Winkelinventaris -... Voorraad kleding -... Tegoed Rabobank -... Kasgeld -... Eigen vermogen... Vreemd vermogen: - schuld Bert Mantel hypotheekschuld schuld aan crediteuren -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Invullen Aan de debetkant van de balans staan nu vijf bezittingen met een totaalbedrag van... De creditkant laat zien dat deze bezittingen zijn 'gefinancierd' met... eigen vermogenenmet... vreemd vermogen. Dit is de situatie op het moment dat Annie Mantel haar kledingboetiek opent VERANDERINGEN IN DE BALANS Inventarislijst Als basis voor de balans gebruiken veel ondernemingen een inventarislijst. Dat is een overzicht van de bezittingen en schulden per een bepaalde datum. Een inventarislijst kent geen debet- en creditkant; er staat ook geen eigen vermogen op vermeld. Voor fietsenhandelaar K. Vlug ziet de inventarislijst er op 2 januari 2015 als volgt uit: INVENTARISLIJST K. VLUG Bezittingen volgens inventarisatie: Winkelpand Inventaris Handelsvoorraad 1) Banktegoed Kasgeld Totaal bezittingen Vreemd vermogen: Hypotheek Schuld aan crediteuren 1) Totaal schulden ) Opmerkingen De voorraden worden tijdens het inventariseren op een voorraadstaat genoteerd en alleen het totaalbedrag zie je op de inventarislijst. De nog niet betaalde facturen van leveranciers worden op een crediteurenstaat genoteerd en het totaalbedrag wordt op de inventarislijst opgenomen bij schulden. 16 BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk 1.1

18 De balans De inventarislijst is de basis voor de (begin)balans. Op de balans staan afgezien van het eigen vermogen, dezelfde bedragen als op de inventarislijst. Op de balans van K. Vlug staan debet de bezittingen en credit het (nog te berekenen) eigen vermogen, de hypotheekschuld en de schuld aan crediteuren. OPDRACHT 5 a Noteer de bedragen van de inventarislijst op onderstaande balans (bij Totaal vermogen hetzelfde bedrag invullen als bij Totaal bezittingen). b Bereken het eigen vermogen en noteer dat in de balans (Totaal bezittingen verminderen met de schulden). debet BALANS K. VLUG PER 2 JANUARI 2015 credit Winkelpand... Inventaris -... Handelsvoorraad -... Banktegoed -... Kasgeld -... Eigen vermogen... Hypotheek -... Crediteuren -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Een balans geeft dus de waarde van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen. Zo'n balans geldt echter maar voor één bepaald moment. Zodra er zaken worden gedaan ontstaan er veranderingen in de balans: meer of minder bezittingen; meer of minder schulden; meer of minder eigen vermogen. We gaan dat duidelijk maken aan dehand van de balans van fietsenhandelaar K. Vlug. Feit nr. 1 Op 2 januari om 9 uur ontvangt Vlug van zijn leverancier Groenland twee fietsen voor totaal 800,. Bij de zending is een factuur gevoegd, die binnen 30 dagen moet worden betaald: BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk

19 GROOTHANDEL GROENLAND BV POELENBURG NE ZAANDAM FACTUUR DATUM: 2 JANUARI 2015 DE HEER K. VLUG WORMERVEER 2 FIETS GAZELLE 400,00 800,00 Deze factuur betekent: 800, méér bezit aan handelsvoorraad; 800, méér schuld aan crediteuren. OPDRACHT 6 a Bereken hoe groot de handelsvoorraad nu is b Bereken hoe groot de schuld aan crediteuren nu is c Noteer de twee veranderde posten in de balans en tel de balans op. debet BALANS K. VLUG PER 2 JANUARI 2015 (9 uur) credit Winkelpand , Inventaris , Handelsvoorraad -... Banktegoed , Kasgeld , Eigen vermogen , Hypotheek , Crediteuren -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk 1.1

20 Feit nr. 2 Op 2 januari om 10 uur koopt Vlug, tegen contante betaling, 25 fietsbanden voor 300,. G. LANKHORST & ZN - UTRECHT Datum: 2 januari 2015 Afleveringsadres: de heer K. Vlug Wormerveer... CONTANTBON banden... 12, , TOTAAL 300, Dit kasstuk betekent: 300, méér bezit aan handelsvoorraad; 300, mínder bezit aan kasgeld. OPDRACHT 7 a Bereken hoe groot de handelsvoorraad nu is b Bereken hoeveel kasgeld er nu is c Noteer de twee veranderde posten in de balans hieronder en tel de balans op. debet BALANS K. VLUG PER 2 JANUARI 2015 (10 uur) credit Winkelpand , Inventaris , Handelsvoorraad -... Banktegoed , Kasgeld -... Eigen vermogen , Hypotheek , Crediteuren , Totaal bezittingen... Totaal vermogen... BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk

21 Feit nr. 3 Op 2 januari om 11 uur brengt de post onderstaand bankstuk. Daaruit blijkt dat Vlug 5.000, heeft afgelost op zijn hypotheekschuld. ING BANK Rekeningafschrift DE HEER K. VLUG ZAANWEG 44 Soort rekening (in EUR) BIC ONDERNEMERSREKENING INGBNL2A 1521 DL WORMERVEER Rekeningnummer IBAN Datum afschrift Aantal bladen Blad Volgnr NL83INGB Vorig saldo Nieuw saldo Totaal afgeschreven Totaal bijgeschreven 9.000,00 +/CREDIT 4.000,00 +/CREDIT 5.000,00 0,00 Boekdatum Omschrijving Bedrag af (debet) Bedrag bij (credit) AFLOSSING HYPOTHEEK 5.000,00 Dit bankstuk betekent: 5.000, mínder bezit aan banktegoed; 5.000, mínder hypotheekschuld. OPDRACHT 8 Noteer de twee veranderde posten in onderstaande balans en tel de balans op. debet BALANS K. VLUG PER 2 JANUARI 2015 (11 uur) credit Winkelpand , Inventaris , Handelsvoorraad , Banktegoed -... Kasgeld - 700, Eigen vermogen , Hypotheek -... Crediteuren , Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Het is nu wel voldoende duidelijk geworden dat de bezittingen en de schulden van een onderneming voortdurend veranderen. Alles is in beweging. In deze paragraaf hebben we ons nog beperkt tot één verandering per uur. In de praktijk zullen dat er veel meer zijn. Het spreekt dus wel vanzelf dat het niet mogelijk is, na elke verandering een nieuwe balans samen te stellen. Dat zou veel te bewerkelijk zijn. In de praktijk worden al die veranderingen daarom op een andere manier vastgelegd, namelijk in een 'boekhouding'. Hoe dat gaat zien we in afdeling 2 van dit boek. 20 BALANSBEGRIPPEN - Hoofdstuk 1.1

22 1.2 herhalingafdeling1 OPDRACHT 9 Marlies Raster begint een reproshop. Gegevens over de bezittingen: de inventaris van het bedrijf kost haar 7.500, ; voor machines betaalt ze , ; het papier dat ze nodig heeft kost 1.500, ; ze wil bovendien over 1.000, kasgeld kunnen beschikken. Gegevens over het vermogen: haar eigen vermogen bedraagt , ; de Rabobank wil haar voor het ontbrekende geld een lening geven. a Bereken hoe groot die lening moet zijn b Vul de openingsbalans in. debet BALANS credit Inventaris... Machines -... Papier -... Kasgeld -... Eigen vermogen... Schuld Rabobank -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen... HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk

23 OPDRACHT 10 Ruud Speenhof beschikt per 31 december over de volgende balansgegevens: inventaris , ; goederen , ; banktegoed 2.300, ; kasgeld 400, ; zijn schuld aan crediteuren bedraagt ,. a Stel de inventarislijst van Speenhof op. INVENTARISLIJST SPEENHOF Bezittingen volgens inventarisatie: Totaal bezittingen... Vreemd vermogen: Totaal schulden... b Bepaal het eigen vermogen van Speenhof.... c Noteer deze gegevens in de balans en controleer het evenwicht. debet BALANS credit Totaal bezittingen... Totaal vermogen HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk 1.2

24 OPDRACHT 11 Gegevens over het bedrijf van Gerrit Terpstra te Dokkum per 1 januari: inventaris , ; machines 9.700, ; auto 3.600, ; goederen , ; kasgeld 400, ; schuld aan ING-bank 3.800, ; crediteuren: D. Bovenkamp 2.000, ; BV Centolic 2.600, ; Groothandel Vertol 3.200,. a Stel de inventarislijst van Terpstra op. INVENTARISLIJST TERPSTRA b Bepaal het eigen vermogen.... c Stel hieronder de balans samen. De schulden aan crediteuren in één bedrag in de balans opnemen. debet BALANS credit Totaal bezittingen... Totaal vermogen... HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk

25 d Bereken het vreemd vermogen OPDRACHT 12 Anja Berkelaar gaat een bedrijf beginnen. Zij heeft een eigen vermogen van ,. Hiervan staat , op haar bankrekening; 1.500, doet zij in de kas van de zaak. Zij koopt de volgende bezittingen: werkplaats , ; machines , ; gereedschappen 7.000,. Om de werkplaats te kunnen kopen sluit zij een hypothecaire geldlening van ,. De rest van de koopprijs plus de machines en de gereedschappen betaalt zij per bank. a Bereken het banktegoed b Stel de openingsbalans samen. debet BALANS credit Werkplaats... Machines -... Gereedschappen -... Banktegoed -... Kas -... Eigen vermogen... Hypotheek -... Totaal bezittingen... Totaal vermogen HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk 1.2

26 OPDRACHT 13 Arnold Bosman heeft per 1 januari onderstaande balans samengesteld: debet BALANS credit Inventaris , Auto , Goederen , Banktegoed , Kasgeld , Eigen vermogen , Schuld Bosman sr , Crediteuren , Totaal bezittingen , Totaal vermogen , Boekingsfeit 1 Per bank 6.000, afgelost op de lening van Bosman sr. a Welke twee balansposten veranderen door dit boekingsfeit? b Stel de nieuwe balans samen. debet BALANS credit Inventaris , Auto , Goederen , Banktegoed -... Kasgeld , Eigen vermogen , Schuld Bosman sr Crediteuren , Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Boekingsfeit 2 De auto verkocht. Per kas ontvangen 5.000,. c Welke twee balansposten veranderen door dit boekingsfeit? HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk

27 d Stel de nieuwe balans samen. debet BALANS credit Inventaris , Auto -... Goederen , Banktegoed -... Kasgeld -... Eigen vermogen , Schuld Bosman sr Crediteuren , Totaal bezittingen... Totaal vermogen... Boekingsfeit 3 Goederen gekocht voor , en per kas betaald. e Welke twee balansposten veranderen door dit boekingsfeit? f Stel de nieuwe balans samen. debet BALANS credit Inventaris , Auto -... Goederen -... Banktegoed -... Kasgeld -... Eigen vermogen , Schuld Bosman sr Crediteuren , Totaal bezittingen... Totaal vermogen HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk 1.2

28 OPDRACHT 14 Dorien Blokdijk is per 1 april een kledingatelier begonnen. De openingsbalans ziet er als volgt uit: debet OPENINGSBALANS PER 1 APRIL credit Gebouw , Machines , Stoffen , Kasgeld , Eigen vermogen , Lening , Totaal bezittingen , Totaal vermogen , Op 2 april koopt ze er nog een naaimachine bij. Deze machine kost 3.000,. Ze heeft met de leverancier afgesproken dat de machine over een maand zal worden betaald. a Welke balanspost verandert door deze aanschaf?... b Welke balanspost moet worden toegevoegd in verband met de schuld aan de leverancier?... c Hoe ziet de balans er direct na de aankoop van de machine uit? debet BALANS PER 2 APRIL credit Totaal bezittingen... Totaal vermogen... HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk

29 OPDRACHT 15 Een constructiebedrijf beschikt per 1 januari over de volgende balansgegevens: bedrijfsgebouw , ; machines en gereedschappen , ; goederen , ; banktegoed 7.000, ; eigen vermogen , ; hypotheekschuld , ; schuld aan crediteuren ,. Stel uit deze gegevens de balans samen per 1 januari. debet BALANS PER 1 JANUARI credit Totaal bezittingen... Totaal vermogen HERHALING AFDELING 1 - Hoofdstuk 1.2

30 2 Stomerij Schonebeek AFDELING 2.1 Balans en grootboek Boekingsregels voor bezit en schuld (1) Boekingsregels voor bezit en schuld (2) Boekingsregels voor opbrengsten en kosten STOMERIJ SCHONEBEEK - Afdeling 2 29

31 2.1 balans en grootboek FUNCTIE VAN HET GROOTBOEK Margo Schonebeek bezit een stomerij. Het bedrijf reinigt kleding en verricht ook kledingreparaties. De balans van dit bedrijf ziet er per 1 januari 2015 zo uit: debet BALANS PER 1 JANUARI 2015 credit Bedrijfspand , Inventaris , Bank , Kasgeld , Eigen vermogen , Hypotheek , Crediteuren , Totaal bezittingen , Totaal vermogen , Uit deze balans blijkt dat het bedrijf in een eigen pand is gevestigd. De inventaris bestaat uit machines voor het reinigen en drogen, een naaimachine, vloerbedekking, verlichting enz. Het totaalbedrag van de bezittingen is ,. Uit de creditkant van de balans blijkt dat de bezittingen zijn gefinancierd met: eigen vermogen van Margo , vreemd vermogen: hypotheekschuld , schuld aan crediteuren , , totaal vermogen , 30 BALANS EN GROOTBOEK - Hoofdstuk 2.1

32 De balans geeft de stand aan van de bezittingen, de schulden en het eigen vermogen per 1 januari Die situatie verandert echter van dag tot dag: banktegoed en kassaldo wijzigen voortdurend; oude schulden worden betaald, nieuwe ontstaan enz. In de boekhouding worden die veranderingen zorgvuldig genoteerd. Dat gebeurt op losse kaarten. Voor de boekhouding van Schonebeek zijn deze verkleind afgedrukt in de Bijlage bij dit boek (blz. 2 en 3). Daar is voor elk van de zeven balansposten een eigen kaart afgedrukt: vier kaarten voor de bezittingen; één kaart voor het eigen vermogen; twee kaarten voor de schulden. Opmerkingen De zeven kaarten zijn in de Bijlage verschillend van lengte omdat op sommige kaarten veel en op andere kaarten weinig wordt geboekt. In de praktijk zijn ze natuurlijk allemaal even groot. Als een kaart vol is, ga je verder op een vervolgkaart. Vroeger werden er geen losse kaarten gebruikt maar een boek: het GROOTBOEK. Daardoor spreken we ook nu nog van 'grootboekkaarten' of 'grootboekrekeningen' en alle rekeningen samen noemen we nog steeds het 'grootboek'. Tegenwoordig schrijf je de veranderingen niet meer op kaarten maar breng je ze in op de computer. Dat werkt snel en eenvoudig als je het gewone boekhouden begrijpt. Inzicht in het boekhouden krijg je het gemakkelijkst 'al doende'. Dat gebeurt in de cases diejenugaatmaken OPENEN VAN HET GROOTBOEK We zullen nu de boekhouding van Schonebeek 'openen'. Dat betekent dat we de balansposten van 1 januari 2015 gaan overbrengen op grootboekrekeningen. OPDRACHT 16 a Open de vier grootboekrekeningen voor de bezittingen. De rekening Bedrijfspand is al als voorbeeld ingevuld. Bezittingen staan aan dedebetkant van de balans. Noteer deze bedragen daarom in de debetkolom van de grootboekrekeningen. Een fout is snel gemaakt. Werk daarom met potlood. b Open de drie grootboekrekeningen voor eigen vermogen en schulden. Dit zijn posten die aan de creditkant van de balans staan. Noteer deze bedragen daarom in de creditkolom van de grootboekrekeningen. Opmerking bij blz. 3 van de Bijlage De grootboekrekeningen rechts van de dubbele lijn gebruiken we pas in hoofdstuk 2.4. BALANS EN GROOTBOEK - Hoofdstuk

33 2.1 3 EVENWICHT IN HET GROOTBOEK We hebben zojuist elke balanspost op een afzonderlijke grootboekrekening geboekt. De regel daarbij was: debet balans is debet grootboek; credit balans is credit grootboek. Hieruit volgt, dat het evenwicht van de balans ook in het grootboek is terug te vinden. Kijk maar: debet BALANS PER 1 JANUARI 2015 credit Bedrijfspand , Inventaris , Bank , Kasgeld , Eigen vermogen , Hypotheek , Crediteuren , Totaal bezittingen , Totaal vermogen , GROOTBOEK BEDRIJFSPAND datum omschrijving debet credit jan.1 balans EIGEN VERMOGEN datum omschrijving debet credit jan.1 balans INVENTARIS datum omschrijving debet credit jan.1 balans HYPOTHEEK datum omschrijving debet credit jan.1 balans BANK datum omschrijving debet credit jan.1 balans CREDITEUREN datum omschrijving debet credit jan.1 balans KASGELD datum omschrijving debet credit jan.1 balans OPDRACHT 17 Controleer of het geopende grootboek op blz. 2 en 3 van de Bijlage gelijk is aan het bovenstaande overzicht. 32 BALANS EN GROOTBOEK - Hoofdstuk 2.1

34 Scontrovorm De balans van de vorige pagina heeft een T-vorm: de bezittingen (met de geldbedragen) staan links (debet) terwijl het eigen vermogen en de schulden (met de geldbedragen) rechts (credit) staan. Deze T-vorm wordt de scontrovorm genoemd. Somshebben ookde grootboekrekeningen de scontrovorm. Hier zijn ze echter afgedrukt zoals dat in de praktijk meestal voorkomt. De debet- en creditgeldkolom staan rechts naast elkaar. Dat is voor de grootboekrekeningen de standaardvorm. Om toch even het verschil te zien is hieronder een van de grootboekrekeningen in scontrovorm afgedrukt: debet BEDRIJFSPAND credit datum omschrijving bedrag jan. 1 Balans datum omschrijving bedrag VRAGEN 1 Noem de rekeningen van bezit in het grootboek van Schonebeek Noem de rekeningen van schuld Waarom staan in het grootboek de bezittingen in de debetkolom en de schulden in de creditkolom? Hoe noemen we de T-vorm van een balans en grootboekrekeningen? BALANS EN GROOTBOEK - Hoofdstuk

35 2.2 boekingsregels voor bezit en schuld (1) Het geopende grootboek van Schonebeek geeft nu voor bezit, schuld en eigen vermogen de stand van zaken aan per 1 januari Deze situatie verandert zodra er zaken worden gedaan. Die veranderingen moeten op de grootboekrekeningen worden genoteerd en wel zo dat het evenwicht tussen debet en credit niet wordt verstoord. Het grootboek moet steeds 'in balans' blijven. Het bijwerken van de boekhouding gebeurt in de praktijk uitsluitend op grond van boekingsstukken. De belangrijkste zijn: inkoopfacturen, verkoopfacturen, kasstukken en bankstukken. Voor het boeken van deze stukken gebruiken we vaste 'boekingsregels' INKOOPFACTUREN VERWERKEN Als Schonebeek nieuwe inventaris koopt, ontvangt zij van de leverancier een inkoopfactuur. Zij gebruikt deze inkoopfactuur als boekingsstuk. 34 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk 2.2

36 HANDELSONDERNEMING BRUKO STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT JB ENSCHEDE FACTUUR NR Valeriusstraat CN ALMELO datum aantal omschrijving prijs p. stuk bedrag 2 KLEDINGREKKEN If 1 Dit is de eerste inkoopfactuur die Schonebeek dit jaar heeft ontvangen. Zij heeft er daarom If 1 op gezet. Uit de factuur blijkt dat zij van leverancier Bruko te Almelo twee kledingrekken heeft gekocht voor totaal 1.600,. (De btw wordt behandeld in afdeling 4 van dit boek. Daarom komt op de boekingsstukken voorlopig nog geen btw voor.) De aankoop van inventaris (in dit geval kledingrekken) heeft voor het grootboek twee veranderingen tot gevolg: méér bezit aan inventaris en méér schuld aan crediteuren. De boeking op de grootboekrekening Inventaris Je hebtin de Bijlage de grootboekrekening Inventarisdebet geopend omdat op de balans de bezittingen aan de debetkant staan (zie blz. 32). Méér bezit aan inventaris moet je daarom aan de debetkant van de grootboekrekening bijboeken: Naam: Inventaris Volgnr. 1 datum omschrijving debet credit jan.1 balans jan.2 If BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk

37 Hieruit leiden we de volgende boekingsregel af: REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken De boeking op de grootboekrekening Crediteuren Je hebt de grootboekrekening Crediteuren credit geopend omdat op de balans de schuldenaan de creditkantstaan (zie blz. 32). Méér schuld aan crediteuren moet je daarom aan de creditkant van de grootboekrekening bijboeken: Naam: Crediteuren Volgnr. 1 datum omschrijving debet credit jan.1 balans jan.2 If Hieruit leiden we de volgende boekingsregel af: REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken Het boekingsstempel De factuur van Bruko is hiernaast nog eens afgedrukt. Nu met een stempel erop. Daarin is behalve het nummer (If 1) ook genoteerd: op welke grootboekrekening we het bedrag debet moeten boeken; op welke grootboekrekening we het bedrag credit moeten boeken. Het is gebruikelijk om bij het invullen van het stempel eerst de debetboeking en daaronder de creditboeking te noteren. 36 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk 2.2

38 HANDELSONDERNEMING BRUKO STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT JB ENSCHEDE FACTUUR NR Valeriusstraat CN ALMELO datum aantal omschrijving prijs p. stuk bedrag 2 KLEDINGREKKEN boekingsstuk: If 1 grootboekrek. debet credit Inventaris 1.600, Crediteuren 1.600, OPDRACHT 18 a Maak op blz. 2 van de Bijlage de boeking op de grootboekrekening Inventaris. Indedatumkolom: de datum van het boekingsstuk. In de omschrijvingskolom: If 1. In de debetkolom: Eventuele fouten (verkeerdbedrag, verkeerde kolom, verkeerde rekening) herstellen door uitgummen of doorstrepen. b Maak op blz. 3 van de Bijlage de boeking op de grootboekrekening Crediteuren. (Datum en omschrijving als bij Inventaris; bedrag nu credit.) BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk

39 NCR NCR Nederland N.V. Buitenveldertselaan VD Amsterdam Stomerij M. Schonebeek Hengelosestraat JB Enschede datum FACTUUR nr Kassa Alpha ,00 boekingsstuk: If 2 grootboekrek. debet credit OPDRACHT 19 (invullen en doorhalen) Volgens inkoopfactuur nr. 2 heeft Schonebeek van NCR een kassa gekocht. De gevolgen van deze aankoop zijn: 900, meer bezit aan inventaris. Dit boeken we debet/credit op de rekening Inventaris (regel voor...); 900, meer schuld aan crediteuren. Dit boeken we debet/credit op de rekening Crediteuren (regel voor...). OPDRACHT 20 a Vul op inkoopfactuur nr. 2 het boekingsstempel in. b Maak de boeking op de grootboekrekening Inventaris (Bijlage blz. 2). c Maak de boeking op de grootboekrekening Crediteuren (Bijlage blz. 3). 38 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk 2.2

40 2.2 2 VRAGEN 1 Aan welke kant moet een boeking plaatsvinden als een bezit toeneemt? Wanneer moet een rekening van schuld worden gecrediteerd? Welke grootboekrekening is voor de twee inkoopfacturen gedebiteerd? Is deze grootboekrekening een rekening van bezit of van schuld? Op welke grootboekrekening zijn de twee inkoopfacturen gecrediteerd? Op grond van welke boekingsregel werd deze rekening gecrediteerd? Verklaar waarom het evenwicht tussen debet en credit in het grootboek door deze veranderingen niet is verstoord BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (1) - Hoofdstuk

41 2.3 boekingsregels voor bezit en schuld (2) HET BANKAFSCHRIFT Schonebeek heeft een rekening bij de Rabobank. Daarop staat het bedrag dat zij van deze bank te goed heeft. Dit tegoed wordt groter als er per bank geld aan haar wordt overgemaakt. Dan wordt een bedrag op de bankrekening bijgeschreven. Hettegoedwordt kleinerals Schonebeek haar leveranciers (crediteuren) per bank betaalt. Dan wordt een bedrag afgeschreven van de bankrekening. Regelmatig ontvangt Schonebeek van de bank een rekeningafschrift. Het gaat hier om een rekeningafschrift van de Rabobank. Op het afschrift zie je de BIC en de IBAN. De BIC (Bank Identifier Code) van de Rabobank is RABONL2U. Je IBAN (International Bank Account Number) is je rekeningnummer. Rabobank Rekeningafschrift STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT 14 Soort rekening (in EUR) BIC ONDERNEMERSREKENING RABONL2U 7511 JB ENSCHEDE Rekeningnummer IBAN Datum afschrift Aantal bladen Blad Volgnr NL23RABO Vorig saldo Nieuw saldo Totaal afgeschreven Totaal bijgeschreven 9.000,00 +/CREDIT 9.150,00 +/CREDIT 0,00 150,00 Boekdatum Omschrijving Bedrag af (debet) Bedrag bij (credit) G. VISSER (WEGENS OVERNAME 150,00 KASREGISTER) boekingsstuk: B1 grootboekrek. debet credit Controleer van het rekeningafschrift de volgende gegevens: het rekeningnummer van Schonebeek is NL23RABO Aan dit nummer kun je zien bij welke bank Schonebeek een rekening heeft. Het nummer begint met letters voor de landcode gevolgd door een controlegetal, de afkorting van de naam van de bank en de cijfers van het rekeningnummer van Schonebeek; 40 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk 2.3

42 het volgnummer 1 betekent dat dit het eerste afschrift van 2015 is. Bovendien is dit het eerste blad van dit rekeningafschrift (blad 001). Er is geen tweede blad want op dit afschrift staat bij aantal bladen: 1; het vorig tegoed bij de bank was 9.000, (klopt met de rekening Bank op blz. 2 van de Bijlage). Achter het tegoed staat het woordje CREDIT. Dit laat zien dat het tegoed van Schonebeek voor de bank een schuld is; er is één bedrag bijgeschreven van 150, ; het nieuwe tegoed komt daardoor op 9.150, UITBREIDING VAN DE BOEKINGSREGEL VOOR BEZIT Op rekeningafschrift 1 is door de bank een bijschrijving verwerkt: Schonebeek heeft het oude kasregister verkocht en daarvoor 150, ontvangen. Dit bankstuk heeft voor het grootboek van Schonebeek twee veranderingen tot gevolg: méér bezit aan banktegoed; mínder bezit aan inventaris. Deze twee veranderingen moeten op de grootboekrekeningen Bank en Inventarisworden geboekt. We weten hoe we méér bezit moeten boeken. Een vermindering van bezit hebben we nog niet eerder geboekt. Hoe dat gebeurt blijkt uit de rekening Inventaris: Naam: Inventaris Volgnr. 1 datum omschrijving debet credit jan.1 balans jan.2 If jan.5 If2 900 jan.9 B1 150 De rekening is debet geopend omdat deze bezitting op de balans aan de debetkant stond. Méér bezit (de kledingrekken en de nieuwe kassa) hebben we daarom debet bijgeboekt. Mínder bezit (de verkoop van de oude kassa) moeten we dus credit afboeken. We breiden de boekingsregel voor bezit nu als volgt uit: REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk

43 OPDRACHT 21 a Vul op rekeningafschrift 1 het boekingsstempel in. Méér bezit aan banktegoed: dat boeken we debet/credit op de rekening Bank (regel voor...). Mínder bezit aan inventaris: dat boeken we debet/credit op de rekening Inventaris (regel voor...). b Werk de beide grootboekrekeningen bij (Bijlage blz. 2). Boekingsdatum: de datum van het rekeningafschrift. Omschrijving: B 1. Rabobank Rekeningafschrift STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT 14 Soort rekening (in EUR) BIC ONDERNEMERSREKENING RABONL2U 7511 JB ENSCHEDE Rekeningnummer IBAN Datum afschrift Aantal bladen Blad Volgnr NL23RABO Vorig saldo Nieuw saldo Totaal afgeschreven Totaal bijgeschreven 9.150,00 +/CREDIT 9.900,00 +/CREDIT 0,00 750,00 Boekdatum Omschrijving Bedrag af (debet) Bedrag bij (credit) STORTING KASGELD 750,00 boekingsstuk: B2 grootboekrek. debet credit Op dit rekeningafschrift is een bijschrijving verwerkt: Schonebeek heeft kasgeld naar de bank gebracht. Deze bijschrijving betekent: méér bezit aan banktegoed. Dat boeken we debet op de rekening Bank (regel?); mínder bezit aan kasgeld. Dat boeken we credit op de rekening Kasgeld (regel?). OPDRACHT 22 a Vul op rekeningafschrift 2 het boekingsstempel in. b Werk de grootboekrekeningen bij. 42 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk 2.3

44 Opmerking Bij het uit de kas nemen van het geld heb je nog geen bankafschrift ontvangen waarop het gestorte geld staat bijgeschreven. De bankboeking kun je eigenlijk pas maken als het bankafschrift is ontvangen. Daarom wordt dit bedrag in de praktijk tijdelijk op een 'tussenrekening' Kruisposten of Geld onderweg geboekt. Meer hierover in hoofdstuk UITBREIDING VAN DE BOEKINGSREGEL VOOR SCHULD Rabobank Rekeningafschrift STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT 14 Soort rekening (in EUR) BIC ONDERNEMERSREKENING RABONL2U 7511 JB ENSCHEDE Rekeningnummer IBAN Datum afschrift Aantal bladen Blad Volgnr NL23RABO Vorig saldo Nieuw saldo Totaal afgeschreven Totaal bijgeschreven 9.900,00 +/CREDIT 8.300,00 +/CREDIT 1.600,00 0,00 Boekdatum Omschrijving Bedrag af (debet) Bedrag bij (credit) HANDELSONDERNEMING BRUKO, 1.600,00 ALMELO FACTUUR 3817 boekingsstuk: B3 grootboekrek. debet credit Op rekeningafschrift 3 is door de bank een afschrijving verwerkt: de betaling aan crediteur Bruko. Deze betaling heeft voor het grootboek twee veranderingen tot gevolg: minder bezit aan banktegoed; minder schuld aan crediteuren. Deze tweeveranderingen moeten op de grootboekrekeningenbank en Crediteuren worden geboekt. We weten hoe we minder bezit moeten boeken. Een vermindering van schuld hebben we nog niet eerder geboekt. Hoe dat verloopt blijkt uit de rekening Crediteuren: BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk

45 Naam: Crediteuren Volgnr. 1 datum omschrijving debet credit jan.1 balans jan.2 If jan.5 If2 900 jan.12 B De rekening is credit geopend omdat deze schuld op de balans aan de creditkant stond. Méér schuld (de twee inkoopfacturen) hebben we daarom credit bijgeboekt. Mínder schuld (de betaling aan Bruko) moeten we dus debet afboeken. We breiden de boekingsregel voor schuld nu als volgt uit: REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder schuld dus debet boeken OPDRACHT 23 a Vul op rekeningafschrift 3 het boekingsstempel in. Mínder schuld aan crediteuren: dat boeken we debet/credit op de rekening Crediteuren (regel voor...). Mínder bezit aan banktegoed: dat boeken we debet/credit op de rekening Bank (regel voor...). b Werk de twee grootboekrekeningen bij (Bijlage blz. 2 en 3). 44 BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk 2.3

46 Rabobank Rekeningafschrift STOMERIJ M. SCHONEBEEK HENGELOSESTRAAT 14 Soort rekening (in EUR) BIC ONDERNEMERSREKENING RABONL2U 7511 JB ENSCHEDE Rekeningnummer IBAN Datum afschrift Aantal bladen Blad Volgnr NL23RABO Vorig saldo Nieuw saldo Totaal afgeschreven Totaal bijgeschreven 8.300,00 +/CREDIT 8.150,00 +/CREDIT 150,00 0,00 Boekdatum Omschrijving Bedrag af (debet) Bedrag bij (credit) DOBBELMAN B.V., NIJMEGEN, 150,00 FACTUUR boekingsstuk: B4 grootboekrek. debet credit OPDRACHT 24 a Vul op rekeningafschrift 4 het boekingsstempel in. Weer een betaling aan een crediteur: Welke grootboekrekening debiteren? (regel?) Welke grootboekrekening crediteren? (regel?) b Werk de grootboekrekeningen bij. BOEKINGSREGELS VOOR BEZIT EN SCHULD (2) - Hoofdstuk

47 2.4 boekingsregels voor opbrengsten en kosten In de stomerij van Margo Schonebeek worden kledingstukken gereinigd en reparaties aan kleding verricht. De vergoedingen die zij daarvoor ontvangt noemen we de opbrengsten van hetbedrijf. Dezeopbrengsten zijn voormargo haar inkomsten: haar eigen vermogen neemt daardoor toe. Daarnaast maakt Margo allerleikosten: gas, water en elektriciteit, rentekosten, advertenties enz. Door de kosten neemt het eigen vermogen af. Omdat de opbrengsten en kosten van invloed zijn op het eigen vermogen, zou je verwachten dat die geboekt worden op de rekening Eigen vermogen. Nadeel daarvan is dat we dan tijdens en aan het einde van het jaar geen duidelijk overzicht meer hebben van de opbrengsten en kosten. Om die reden boeken we de opbrengsten en kosten op hulprekeningen van het eigen vermogen. Deze hulprekeningen worden in de praktijk resultatenrekeningen genoemd. Bij Schonebeek zijn dat twee kostenrekeningen en twee opbrengstrekeningen. (Zie blz. 3 van de Bijlage.) HET BOEKEN VAN OPBRENGSTEN Schonebeek laat haar klanten contant betalen. Aan het einde van elke week schrijft zij een kasstuk uit voor de ontvangsten van de afgelopen week: KASSTUK Ontvangen / Betaald... opbrengst reiniging eerste week , boekingsstuk: K 1 grootboekrek. debet credit Datum:... Paraaf: MS. 46 BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN - Hoofdstuk 2.4

48 Uit dit kasstuk blijkt dat in de eerste week van 2015 totaal 900, is ontvangen voor het reinigen van kleding. Het is duidelijk dat 900, meer bezit aan kasgeld op de rekening Kasgeld moet worden gedebiteerd (regel voor bezit). Door de opbrengsten neemt het eigen vermogen van Margo toe met 900,. Omdat het eigen vermogen credit op de balans staat (zie blz. 32), boeken we een toename daarvan credit. We doen dat echter niet rechtstreeks op de grootboekrekening Eigen vermogen maar op een hulprekening, een resultatenrekening. Voor Schonebeek staan ze op blz. 3 van de Bijlage. De keuze daaruit is snel gemaakt: dat moet wel de rekening Opbrengst reiniging zijn. OPDRACHT 25 a Vul op kasstuk 1 (K 1) het boekingsstempel in. b Werk de beide grootboekrekeningen bij (Bijlage blz. 2 en 3). Uit het verwerken van dit kasstuk leiden we een nieuwe boekingsregel af: OPBRENGSTREGEL: opbrengsten credit boeken (toename eigen vermogen) OPDRACHT 26 Vulopdekasstukken2,3en4hetboekingsstempelin. Doorhalen: meer bezit aan kasgeld boeken we debet/credit op de grootboekrekening Kasgeld (regel voor bezit); de opbrengsten voor het reinigen van kleding boeken we debet/credit op de grootboekrekening Opbrengst reiniging (opbrengstregel); de opbrengsten voor kledingreparatie boeken we debet/credit op de grootboekrekening Opbrengst reparatie (opbrengstregel). BOEKINGSREGELS VOOR OPBRENGSTEN EN KOSTEN - Hoofdstuk

elementair boekhouden

elementair boekhouden BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB elementair boekhouden NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) (met bijlage grootboek en

Nadere informatie

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN OPLEIDINGEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (met bijlage grootboek en studie-app) Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 0 e druk, e oplage ISBN 978 90 655 05 7

Nadere informatie

BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1

BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1 OPLEIDING BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1 Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 9 e druk, 1 e oplage ISBN 978 90 6355 205 3 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE NOI-METHODE VOOR DE

Nadere informatie

boekhouden in de praktijk

boekhouden in de praktijk BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB boekhouden in de praktijk 1 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT OPLEIDING BASISKENNIS BOEKHOUDEN BKB BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK 1 Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 9 e druk, 1 e oplage

Nadere informatie

Ondernemersopleiding / AOV. Administratie. voor het mkb NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT

Ondernemersopleiding / AOV. Administratie. voor het mkb NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT Ondernemersopleiding / AOV Administratie voor het mkb NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT OPLEIDING ONDERNEMEN / AOV DE START VAN EEN ONDERNEMING Praktijkdiploma Bedrijfsadministratie mkb ADMINISTRATIE voor

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE ADMINISTRATIE voor het mkb. 1 Bezittingen en vermogen... 12 2 Nog een voorbeeld... 14 3 Veranderingen in de balans...

INHOUDSOPGAVE ADMINISTRATIE voor het mkb. 1 Bezittingen en vermogen... 12 2 Nog een voorbeeld... 14 3 Veranderingen in de balans... INHOUDSOPGAVE ADMINISTRATIE voor het mkb 10e INHOUD druk afdeling hoofdstuk paragraaf 1 DE 2 STOMERIJ 3 GROOTHANDEL BALANS 1 BALANSBEGRIPPEN...blz. 12 1 Bezittingen en vermogen... 12 2 Nog een voorbeeld...

Nadere informatie

9, 95. Elementair boekhouden. voor havo/vwo NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT 44,22-4,65-5,83-16,22. datum: 21 November. factuurnummer: 00882376 BTW

9, 95. Elementair boekhouden. voor havo/vwo NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT 44,22-4,65-5,83-16,22. datum: 21 November. factuurnummer: 00882376 BTW Elementair boekhouden voor havo/vwo factuurnummer: 00882376 44,22-4,65-5,83-16,22 9, 95 020 Inventaris 19.700,- 040 Auto's 11.900,- 100 Kasgeld 600,- 060 Eigen vermogen 50.000,- 080 Lening 28.000,- 120

Nadere informatie

ADMINISTRATIE voor het mkb

ADMINISTRATIE voor het mkb OPLEIDING ONDERNEMEN / AOV DE START VAN EEN ONDERNEMING Praktijkdiploma Bedrijfsadministratie mkb ADMINISTRATIE voor het mkb Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen e druk, e oplage ISBN: 978 90 6 99 NEDERLANDS

Nadere informatie

MODERN BOEKHOUDEN NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV UITGAVE VOOR ECONOMISCH ADMINISTRATIEF EN ONDERNEMERSONDERWIJS. Drs. P.F. Pietersen K.P.

MODERN BOEKHOUDEN NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV UITGAVE VOOR ECONOMISCH ADMINISTRATIEF EN ONDERNEMERSONDERWIJS. Drs. P.F. Pietersen K.P. UITGAVE VOOR ECONOMISCH ADMINISTRATIEF EN ONDERNEMERSONDERWIJS MODERN BOEKHOUDEN Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen e druk, e oplage ISBN 978 90 655 40 9 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV Copyright: NOI

Nadere informatie

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo

ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo VAKGEBIED MANAGEMENT EN ORGANISATIE ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo met computerboekhouden (inclusief Bijlage) Drs. P.F. Pietersen P.H. Pietersen 2 e druk, 1 e oplage ISBN: 978 90 6355 014 1 NEDERLANDS

Nadere informatie

BEDRIJFS- ADMINISTRATIE VOOR PDB

BEDRIJFS- ADMINISTRATIE VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB BEDRIJFS- ADMINISTRATIE VOOR PDB K.P. Pietersen Drs. P.F. Pietersen A.P.J. Knijnenburg e druk, e oplage ISBN: 978 90 655 6 9 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE

Nadere informatie

- FACULTATIEF DOCENT: Computerboekhouden AccountView inclusief software en bestanden (present NOI; bv. voor demo op beamer).

- FACULTATIEF DOCENT: Computerboekhouden AccountView inclusief software en bestanden (present NOI; bv. voor demo op beamer). Sheet 14 - Training Elementair boekhouden havo/vwo - BOEK LEERLINGEN: Balans, grootboek & boekingsregels, boekhoudcases met OB, subadministraties, kasstaat, loonadministratie, praktijkboekingen, ondernemingsvormen/financiering,

Nadere informatie

Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Naam Examennummer Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Uitwerkingenformulier voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit uitwerkingenformulier bestaat uit 11 pagina s, inclusief het voorblad.

Nadere informatie

Proefexamen BOEKHOUDEN

Proefexamen BOEKHOUDEN Proefexamen BOEKHOUDEN Beschikbare tijd: 9 minuten 15623 1 Proefexamen HET EXAMEN BESTAAT UIT 12 GENUMMERDE PAGINA'S, waarin opgenomen: 2 OPDRACHTEN, gericht op toetsing van de vaardigheid om de basisregels

Nadere informatie

Inhoud VII. 1. De balans... 1. 2. Veranderingen in de balans... 5. 3. Grootboekrekeningen... 9. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen...

Inhoud VII. 1. De balans... 1. 2. Veranderingen in de balans... 5. 3. Grootboekrekeningen... 9. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen... ELEMENTAIR BOEKHOUDEN VII Inhoud 1. De balans... 1 2. Veranderingen in de balans... 5 3. Grootboekrekeningen... 9 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen... 15 5. Kolommenbalans... 21 6. Dagboeken en

Nadere informatie

Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Correctiemodel voorbeeldexamen

Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Correctiemodel voorbeeldexamen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Correctiemodel voorbeeldexamen 2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden 1 / 15 Vraag 1 Toetsterm

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden

Nadere informatie

2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7

2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7 Elementair Boekhouden Correctiemodel voorbeeldexamen 2014 Nederlandse Associatie voor Examinering Elementair Boekhouden 1 / 7 Vraag 1 Toetsterm 1.4 - Beheersingsniveau: T - Aantal punten: 3 In januari

Nadere informatie

TESTEN BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN

TESTEN BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN Testen bij Elementair boekhouden Hierachter treft u 6 testen aan. Deze testen kunt u vrij vermenigvuldigen indien op uw school of cursus het boek Boekhouden in de praktijk in gebruik is. Op de testen is

Nadere informatie

Een overzicht van veel voorkomende gebeurtenissen en van de vastlegging daarvan:

Een overzicht van veel voorkomende gebeurtenissen en van de vastlegging daarvan: De balans opmaken De boekhouding kan worden gedefinieerd als een informatieverzameling, waarin de omvang en de samenstelling van het vermogen en van de mutaties daarin zijn vastgelegd. Boekhouden houdt

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden. Basiskennis Boekhouden (BKB ) / Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 24 vragen en geeft een beeld van het examen Basiskennis Boekhouden

Nadere informatie

Training docenten VOS IMEAO & Havo/Vwo nov. 2012 - Paramaribo

Training docenten VOS IMEAO & Havo/Vwo nov. 2012 - Paramaribo Training docenten VOS IMEAO & Havo/Vwo nov. 2012 - Paramaribo BASISKENNIS BOEKHOUDEN (BKB) Educatieve uitgeverij NOI - Baarn (NL) Peter Pietersen Educatieve uitgeverij NOI sinds 1937 gespecialiseerd in:

Nadere informatie

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 2 e druk,

Nadere informatie

Belangrijke informatie

Belangrijke informatie Elementair Boekhouden Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 10 vragen en geeft een beeld van het examen Elementair Boekhouden. Het echte examen is een examen

Nadere informatie

Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening

Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening THEORIEBOEK Blz. 95: Halverwege vierde bullet: De nummers die beginnen met een 4, 8 of 9 gaan naar de winst- en verliesrekening Blz. 129: Model opgaaf gegevens loonheffing: blad 2 ontbreekt. Figuur 10.1

Nadere informatie

Inhoud VII. 1. De balans 1. 2. Veranderingen in de balans 15. 3. Grootboekrekeningen 33. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen 61. Voorwoord...

Inhoud VII. 1. De balans 1. 2. Veranderingen in de balans 15. 3. Grootboekrekeningen 33. 4. Hulprekeningen van het eigen vermogen 61. Voorwoord... ELEMENTAIR BOEKHOUDEN VII Inhoud Voorwoord...................................... V 1. De balans 1 1.1 Doel van het boekhouden.............................2 1.2 De eenmanszaak...................................2

Nadere informatie

1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS

1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS 1. GROOTBOEKREKENINGEN EN DE KOLOMMENBALANS Alle financiële feiten worden door het boekhoudprogramma op grootboekrekeningen bijgehouden. Zoals u in het vorige hoofdstuk heeft kunnen vernemen, zijn grootboekrekeningen

Nadere informatie

VOS UITGEVERIJ NOI BV

VOS UITGEVERIJ NOI BV BIJLAGE BIJ BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder

Nadere informatie

1. Debet 020 Inventaris Credit Datum Omschrijving Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 1 feb Van balans 78.200,-

1. Debet 020 Inventaris Credit Datum Omschrijving Bedrag Datum Omschrijving Bedrag 1 feb Van balans 78.200,- Hoofdstuk 1 Opgave 1.1 1. Debet 020 Inventaris Credit 1 feb Van balans 78.200,- Debet 060 Eigen vermogen Credit 1 feb Van balans 86.180,- Debet 071 4% Onderhandse lening o/g Credit 1 feb Van balans 44.000,-

Nadere informatie

ANTWOORDEN BOEKHOUDEN

ANTWOORDEN BOEKHOUDEN ANTWOORDEN BOEKHOUDEN 1 Balans en grootboek... 1 2 Het journaal... 5 3 Kolommenbalans en rekeningschema... 16 4 BTW; enkele boekingen nader bekeken... 27 5 Retourzendingen en correctieboekingen... 35 6

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 3

Internetopgaven hoofdstuk 3 Internetopgaven hoofdstuk 3 IO.3.1 IO.3.2 IO.3.3 IO.3.4 Y. van de Voort wil periodiek informatie uit de boekhouding halen. Daarbij maakt zij gebruik van een kolommenbalans. Welke uitspraak over de kolommenbalans

Nadere informatie

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen.

Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Bedrijfsadministratie niveau 4 Examenopgaven voorbeeldexamen Belangrijke informatie Dit voorbeeldexamen bestaat uit 26 vragen. De opbouw en het aantal vragen komt overeen met het online examen. Dit voorbeeldexamen

Nadere informatie

Antwoordenboek Boekhouden

Antwoordenboek Boekhouden Antwoordenboek Boekhouden Boekhouden 1 Antwoordenboek 1. Balans en grootboek Opgave 1 Activa (debet) Vaste activa Gebouwen Voertuigen Vlottende activa Debiteuren Liquide middelen Bank Kas Balans (per )

Nadere informatie

ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN DE VASTE BOEKINGEN

ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN DE VASTE BOEKINGEN ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder schuld

Nadere informatie

FINANCIERING VOOR PDB

FINANCIERING VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB FINANCIERING VOOR PDB K.P. Pietersen Drs. P.F. Pietersen A.P.J. Knijnenburg 5 e druk, e oplage ISBN: 978 90 6355 9 6 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE NOI-METHODE

Nadere informatie

Uitwerkingen vragen en opgaven. 1 De balans. BA. H 1 Vragen. Uitwerking vragen

Uitwerkingen vragen en opgaven. 1 De balans. BA. H 1 Vragen. Uitwerking vragen BA. H 1 Vragen Uitwerkingen vragen en opgaven 1 De balans Uitwerking vragen 1 Een begroting is een vooraf gemaakt overzicht van inkomsten en uitgaven. 2 Het is belangrijk voor een gezin om een begroting

Nadere informatie

ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN DE VASTE BOEKINGEN

ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN DE VASTE BOEKINGEN ADMINISTRATIE / BOEKHOUDEN - NOI DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder schuld

Nadere informatie

SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE

SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE Uitgeverij Nederlands Onderwijs Instituut bv SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE A. SHEETS UIT HET BOEK ADMINISTRATIE MKB B. SHEETS UIT DE BIJLAGE C. SHEETS TER ONDERSTEUNING VAN DE LESSEN BOEKINGSREGELS

Nadere informatie

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 theorieboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen Brinkman Uitgeverij Amsterdam 2014

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 1 Werkboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen Zetwerk: Fritschy opmaak & redactie, Leiden ISBN 978 90 3723 449 7 2016 Uitgeverij Edu Actief b.v. Gehele of

Nadere informatie

de basis van bedrijfsadministratie

de basis van bedrijfsadministratie hoofdstuk 1 de basis van bedrijfsadministratie In het eerste hoofdstuk wordt inzicht gegeven in het voeren van een administratie. Hierbij worden de basisbegrippen zoals de balans, resultatenrekening en

Nadere informatie

DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo

DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo VAKGEBIED MANAGEMENT EN ORGANISATIE DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN voor havo/vwo Werkinstructie E-formulieren: zie pag. 2 2 e druk Alleen leverbaar als pdf-bestand NEDERLANDS

Nadere informatie

Bedrijfsadministratie

Bedrijfsadministratie Bedrijfsadministratie Boekingsregels BAARHVILLE STUDIEHULP July 26, 2016 Auteur: Deborah Martina-Baarh Bedrijfsadministratie Thema Les GROOTBOEK & DE BOEKINGSREGELS VOOR B EZIT EN SCHULD I SKIT-MODEL Startfase

Nadere informatie

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB

FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB FINANCIËLE ADMINISTRATIE VOOR PDB Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 3 e druk,

Nadere informatie

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11

2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11 Bedrijfsadministratie niveau 4 Correctiemodel voorbeeldexamen 2015 Nederlandse Associatie voor Examinering Bedrijfsadministratie niveau 4 1 / 11 Vraag 1 Toetsterm 1.1 - Beheersingsniveau: K - Aantal punten:

Nadere informatie

NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV

NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV BIJLAGE BIJ BOEKHOUDEN IN DE PRAKTIJK DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder

Nadere informatie

2015 Noordhoff Uitgevers bv. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1

2015 Noordhoff Uitgevers bv. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden. Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1 Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden Uitwerkingen docenten De basis van het boekhouden 1 Hoofdstuk 1 De balans *1.8 a Bezittingen Omschrijving Bedrag Magazijn 150.000 Twee bestelauto s à 35.000

Nadere informatie

Kennis Bedrijfsadministratie. Werkboek

Kennis Bedrijfsadministratie. Werkboek Kennis Bedrijfsadministratie Werkboek Kennis Bedrijfsadministratie Werkboek Ad Bakker Opmaak: Sander Pinkse Boekproductie, Amsterdam ISBN 978 90 3723 454 1 2016 Uitgeverij Edu Actief b.v. Gehele of gedeeltelijke

Nadere informatie

Beginbalans. Grootboek

Beginbalans. Grootboek 3 eginbalans Verlies- en winstrekening en eindbalans Financiële feiten Proef- en saldibalans Journaal Grootboek In dit hoofdstuk behandelen we de grootboekrekeningen. Je leert in dit hoofdstuk hoe je grootboekrekeningen

Nadere informatie

LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE CSE KB

LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE CSE KB Examen VMBO-KB 2006 tijdvak 1 vrijdag 19 mei 9.00-11.00 uur LANDBOUW EN NATUURLIJKE OMGEVING AGRARISCHE BEDRIJFSECONOMIE CSE KB Het examen landbouw en natuurlijke omgeving CSE KB bestaat uit twee deelexamens

Nadere informatie

Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5

Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5 Hoofdstuk 1 Oefenopgaven Oefenopgave 1A 1. Maak de balans per 1 januari van jaar 5 van de onderneming van Stijn Slegers. Balans Stijn Slegers per 1 januari van jaar 5 Totaal Totaal 2. Welke posten behoren

Nadere informatie

ECONOMIE &PERIODE- AFSLUITING

ECONOMIE &PERIODE- AFSLUITING OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB ECONOMIE &PERIODE- AFSLUITING Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 2 e druk, 1

Nadere informatie

TAAK 7 Boekhouden ALLES DOOR ELKAAR nummer 1 EXAMEN 2014. Beste leerlingen,

TAAK 7 Boekhouden ALLES DOOR ELKAAR nummer 1 EXAMEN 2014. Beste leerlingen, TAAK 7 Boekhouden ALLES DOOR ELKAAR nummer 1 EXAMEN 2014 Beste leerlingen, Een groot deel van je examen bestaat uit BOEKHOUDEN, dat is het moeilijkste onderdeel waar ieder jaar veel leerlingen op zakken.

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 2

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 2 HOOFDSTUK 2 Opgave 1 Gegeven is de volgende balans: Balans 1-1-2017 Vaste activa Eigen vermogen 225.000 Machines 200.000 Computers 75.000 Lang vreemd vermogen Vervoermiddelen 25.000 Hypotheek o/g 110.000

Nadere informatie

CALCULATIES IN DE PRAKTIJK

CALCULATIES IN DE PRAKTIJK OPLEIDING BASISKENNIS CALCULATIE BKC CALCULATIES IN DE PRAKTIJK Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 5 e druk, e oplage ISBN: 978 90 6355 56 5 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE NOI-METHODE VOOR DE DIPLOMA'S

Nadere informatie

Proefexamen Basiskennis Boekhouden

Proefexamen Basiskennis Boekhouden Proefexamen Basiskennis Boekhouden Onderdeel Boekhouden Beschikbare tijd: 120 minuten 160510P Proefexamen DIT PROEFEXAMEN BESTAAT UIT DE VOLGENDE STUKKEN: REKENINGSCHEMA GROOTBOEKREKENINGEN (1 pagina)

Nadere informatie

Verdieping Management en Organisatie (M&O) 3havo/vwo

Verdieping Management en Organisatie (M&O) 3havo/vwo Sectie economie 2012-2013 1 Verdieping Management en Organisatie (M&O) 3havo/vwo In de bovenbouw kunnen jullie in de vrije ruimte het vak M&O opnemen. Het is daarom handig om dit jaar al een aantal lessen

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 1 Werkboek

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 1 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 1 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 1 Werkboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen Vijfde druk Brinkman Uitgeverij Amsterdam 2014 omslagontwerp:

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 13 HOOFDSTUK 13 Opgave 1 Over het derde kwartaal zijn de volgende gegevens bekend: Saldibalansbalans 30 september 2017 Voorafgaande Saldibalans journaalposten Saldibalans Nr. Omschrijving Debet Credit Debet

Nadere informatie

2010 -- Bedrijfsadministratie 1.1 -- Deel 3a

2010 -- Bedrijfsadministratie 1.1 -- Deel 3a BAD1.1 les 3 - programma Grootboek rekeningen van bezit rekeningen van schuld rekening van eigen vermogen rekening van kosten rekening van opbrengsten Resultatenrekening. Inkoopwaarde van de verkopen 66.000

Nadere informatie

COMPUTER- BOEKHOUDEN MET ACCOUNTVIEW

COMPUTER- BOEKHOUDEN MET ACCOUNTVIEW ADMINISTRATIE EN COMPUTERBOEKHOUDEN COMPUTER- BOEKHOUDEN MET ACCOUNTVIEW voor havo/vwo en roc-administratief P.H. Pietersen K.P. Pietersen 1 e druk ISBN 978 90 6355 141 4 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT

Nadere informatie

BECO: DE BALANS - THEORIE

BECO: DE BALANS - THEORIE BECO: DE BALANS - THEORIE W a t i s e e n b a l a n s? Een balans is een overzicht waarin staat welke bezittingen een organisatie heeft én met wat voor soort vermogen deze bezittingen zijn gefinancierd.

Nadere informatie

TRL 3A Werkproces P3/P4 K2 W4

TRL 3A Werkproces P3/P4 K2 W4 TRL 3A Werkproces P3/P4 K2 W4 P3/P4 K2 W4 Bewaakt financiën Omschrijving: De Leidinggevende bewaakt de financiën en de beschikbaar gestelde budgetten en vermijdt financiële problemen en/of budgetoverschrijdingen.

Nadere informatie

5 Journaliseren en coderen

5 Journaliseren en coderen BA. H 5 a 1 5 Journaliseren en coderen Rubriek Rubriek 1 Machines 0 vaste activa Opbrengst verkopen 8 verkooprekening Inkoopwaarde verkopen 8 verkooprekening Verzekeringskosten 4 kostenrekening Inventaris

Nadere informatie

Overgenomen uit Bedrijfsadministratie en computer 2 (vmbo) bedoeldalsaanvullingopdeel1.

Overgenomen uit Bedrijfsadministratie en computer 2 (vmbo) bedoeldalsaanvullingopdeel1. Overgenomen uit Bedrijfsadministratie en computer 2 (vmbo) bedoeldalsaanvullingopdeel1. Constructiewerkplaats Staal 2AFDELING Gebruik van dit aanvullingskatern BTW is alleen toegestaan aan gebruikers van

Nadere informatie

BEDRIJFS- ADMINISTRATIE EN COMPUTER 1

BEDRIJFS- ADMINISTRATIE EN COMPUTER 1 SERIE VOOR HET VOORBEREIDEND (MIDDELBAAR) BEROEPSONDERWIJS BEDRIJFS- ADMINISTRATIE EN COMPUTER 1 met King Drs. P.F. Pietersen P.H. Pietersen 7 e druk, 2 e oplage ISBN: 978 90 6355 506 1 NEDERLANDS ONDERWIJS

Nadere informatie

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden

PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden PROEFEXAMEN 2 Praktijkdiploma Boekhouden Periodeafsluiting Beschikbare tijd 2 uur. Op de netheid van het werk zal worden gelet. Deze opgave is eigendom van de Examencommissie en dient, tezamen met de uitwerkingen

Nadere informatie

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 96065 Datum: 8 februari 2014 Tijd: 13:00 uur - 14:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 3 cases met elk

Nadere informatie

Balans "Rescue Service" per 1 juli Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Voorraad Goederen ,- Crediteuren - 60.

Balans Rescue Service per 1 juli Inventaris ,- Eigen vermogen ,- Voorraad Goederen ,- Crediteuren - 60. Het openen van de grootboekrekeningen: Kijk welke bedragen op de balans staan Maak een soort kleine balans per grootboekrekening Als het bedrag op de balans debet staat vul dat bedrag dan ook debet in

Nadere informatie

ADMINISTRATIE &KOSTPRIJS

ADMINISTRATIE &KOSTPRIJS OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB ADMINISTRATIE &KOSTPRIJS Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 1 e druk ISBN: 978

Nadere informatie

INHOUDSOPGAVE COMPUTERBOEKHOUDEN MET KING 1

INHOUDSOPGAVE COMPUTERBOEKHOUDEN MET KING 1 INHOUDSOPGAVE COMPUTERBOEKHOUDEN MET KING 1 afdeling hoofdstuk paragraaf 1 INLEIDING ADMINISTRATIE 1 DOEL EN FUNCTIE VAN DE ADMINISTRATIE...blz. 12 1 Het nut van de bedrijfsadministratie.. 12 2 Boekhouding

Nadere informatie

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 Werkboek

Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 Werkboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 Werkboek Reader Bedrijfsadministratief medewerker, leerjaar 2 Werkboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen Brinkman Uitgeverij Amsterdam 2014 omslagontwerp:

Nadere informatie

Internetopgaven hoofdstuk 3

Internetopgaven hoofdstuk 3 Internetopgaven hoofdstuk 3 IO.3.1 De boekhouder van de eenmanszaak Carel Castello heeft op 31 december 013 een aantal posten op de volgende gedeeltelijke kolommenbalans samengevat: Grootboekrekeningen

Nadere informatie

PRAKTIJKEXAMEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN Toets journaalposten en grootboekrekening

PRAKTIJKEXAMEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN Toets journaalposten en grootboekrekening PRAKTIJKEXAMEN BASISKENNIS BOEKHOUDEN Toets journaalposten en grootboekrekening Stegeman computers Mevrouw Stegeman is eigenaresse van een bedrijf dat computers en aanverwante artikelen verkoopt. Zij heeft

Nadere informatie

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur

Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Boekhouden en financiële administratie Examennummer: 58301 Datum: 22 juni 2013 Tijd: 10:00 uur - 11:30 uur Dit examen bestaat uit 6 pagina s. De opbouw van het examen is als volgt: - 10 open vragen (maximaal

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Peter H. C. Hintzen Omslagontwerp: Proforma, Barcelona Zetwerk: Fritschy opmaak & redactie, Leiden isbn

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving 2013 agrarische bedrijfseconomie CSPE KB uitwerkbijlage

landbouw en natuurlijke omgeving 2013 agrarische bedrijfseconomie CSPE KB uitwerkbijlage landbouw en natuurlijke omgeving 2013 agrarische bedrijfseconomie CSPE KB uitwerkbijlage Naam kandidaat Kandidaatnummer PK-0978-b-13-1-u 1 / 14 lees verder Onderdeel A boekhouden opdracht 1 boekingsstuk

Nadere informatie

De Balans. Laten we aan de hand van een voorbeeld een balans opbouwen.

De Balans. Laten we aan de hand van een voorbeeld een balans opbouwen. De Balans Wat is een balans? Een balans laat zien hoe een onderneming er op een bepaald moment voor staat. Je kunt het vergelijken met een foto. Aan de linkerkant (debet) staan de bezittingen. Aan de rechterkant

Nadere informatie

b. De kosten over juli bedragen 6.300 / 3 maanden = 2.100 per maand. Van de kosten over juli wordt op 31 juli de volgende journaalpost gemaakt:

b. De kosten over juli bedragen 6.300 / 3 maanden = 2.100 per maand. Van de kosten over juli wordt op 31 juli de volgende journaalpost gemaakt: Basiskennis Boekhouden / Elementair Boekhouden Uitwerkingen Hoofdstuk 10 Opgave 10.1 a. Schoonmaakkosten worden achteraf betaald. Het is een kwartaalbedrag, dus de betaling van Derk Jansen betreft de periode

Nadere informatie

UITWERKINGEN BOEKHOUDMODULE HAVO/VWO. Huib Stoffels. Omslag: Phyl Okhuysen. Tweede druk 2009. Copyright Uitgeverij Stoffels, Berkel-Enschot 2001

UITWERKINGEN BOEKHOUDMODULE HAVO/VWO. Huib Stoffels. Omslag: Phyl Okhuysen. Tweede druk 2009. Copyright Uitgeverij Stoffels, Berkel-Enschot 2001 UITWERKINGEN DE BOEKHOUDMODULE HAVO/VWO Huib Stoffels Omslag: Phyl Okhuysen Tweede druk 2009 Copyright Uitgeverij Stoffels, Berkel-Enschot 2001 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar

Nadere informatie

Boekhouden met dagboeken

Boekhouden met dagboeken Kasboek Bankboek Inkoopboek Verkoopboek Diverse postenboek Bijlage bij het computerprogramma BoekhoudTrainer versie 4.04 Copyright 2009 De Jong Edusoft Bij het boekhouden kun je gebruik maken van twee

Nadere informatie

NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV

NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV BIJLAGE BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN BKB DE BOEKINGSREGELS VOOR DUBBEL BOEKHOUDEN REGEL VOOR BEZIT: méér bezit debet boeken mínder bezit dus credit boeken REGEL VOOR SCHULD: méér schuld credit boeken mínder

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 4

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 4 HOOFDSTUK 4 Opgave 1 Pietersen heeft een op 8 november 2018 ontvangen factuur van 1.200 als administratiekosten geboekt. Het betrof echter de huur van november 2018. a. Maak de correctieboeking. Geboekt

Nadere informatie

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 7

UITWERKINGEN OPGAVEN HOOFDSTUK 7 HOOFDSTUK 7 Opgave 1 a. Waar komen de grootboekrekeningen met betrekking tot privéonttrekkingen en privétoevoegingen voor, op de balans of de resultatenrekening? Privétoevoegingen en privéonttrekkingen

Nadere informatie

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 5b

2009 -- Bedrijfsadministratie - BAD1.2 -- Deel 5b Hoofdstuk 11 Het ordenen van financiële feiten in dagboeken 1 2 Enkelvoudige journaalpost Tot nu toe financiële feiten stuk voor stuk naar tijdsvolgorde opgenomen in de boekhouding Enkelvoudige journaalpost:

Nadere informatie

1 DE BALANS 1 UITWERKINGEN VOOR STUDENTEN 1.3. 03/07 kas neemt toe met 300,- bank neemt toe met 300,-

1 DE BALANS 1 UITWERKINGEN VOOR STUDENTEN 1.3. 03/07 kas neemt toe met 300,- bank neemt toe met 300,- 1 DE BALANS 1.3 03/07 kas neemt toe met 300,- bank neemt toe met 300,- 08/07 kas neemt af met 400,- te betalen kosten neemt af met 400,- 10/07 voorraad goederen neemt toe met 4.550,- crediteuren neemt

Nadere informatie

administratie CSPE BB 2010 minitoets bij opdracht 19

administratie CSPE BB 2010 minitoets bij opdracht 19 administratie SPE BB 2010 minitoets bij opdracht 19 variant a Naam kandidaat Kandidaatnummer Meerkeuzevragen Omcirkel het goede antwoord (voorbeeld 1). Geef verbeteringen aan volgens voorbeeld 2 of 3.

Nadere informatie

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek

Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Elementaire kennis Bedrijfsadministratie Deel 2 Werkboek Peter H. C. Hintzen Zetwerk: Fritschy opmaak & redactie, Leiden isbn 978 90 3723 450 3

Nadere informatie

DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB)

DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) OPLEIDINGEN ELEMENTAIR BOEKHOUDEN BKB BASISKENNIS ONDERNEMERSCHAP DIGITALE WERKBLADEN MET LINIATUUR BIJ ELEMENTAIR BOEKHOUDEN (BKB) Werkinstructie E-formulieren: zie pag. 2 10 e druk, 1 e oplage Alleen

Nadere informatie

PERIODE- AFSLUITING VOOR PDB

PERIODE- AFSLUITING VOOR PDB OPLEIDING PRAKTIJKDIPLOMA BOEKHOUDEN PDB PERIODE- AFSLUITING VOOR PDB Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen A.P.J. Knijnenburg Drs. H.G. van der Wolk met medewerking van: J. Buist J.S.J. Rost 4 e druk, 1

Nadere informatie

Een lening met een onroerend goed als onderpand. 5. Waarom is het handig een boekhouding bij te houden (noem 2 redenen).

Een lening met een onroerend goed als onderpand. 5. Waarom is het handig een boekhouding bij te houden (noem 2 redenen). Sectie economie 2012-2013 1 Antwoorden opgave 1 1. Wat zijn crediteuren? Leveranciers op rekening 2. Wat zijn debiteuren? Afnemers op rekening 3. Wat is een hypotheek? Een lening met een onroerend goed

Nadere informatie

Kennis bedrijfsadministratie

Kennis bedrijfsadministratie Kennis bedrijfsadministratie Werkboek Ad Bakker Licentie: Colofon Uitgeverij: Edu Actief b.v. 0522-235235 info@edu-actief.nl www.edu-actief.nl Auteur: Ad Bakker Titel: Kennis bedrijfsadministratie Werkboek

Nadere informatie

kolommenbalans persoonlijke ondernemingsvorm Gedeeltelijke kolommenbalans

kolommenbalans persoonlijke ondernemingsvorm Gedeeltelijke kolommenbalans kolommenbalans kolommenbalans persoonlijke ondernemingsvorm het einde komt in zicht Nadat het grootboek gedurende de boekingsperiode is bijgewerkt, kun je een nieuwe balans maken. Je kunt dan ook de resultatenrekening,

Nadere informatie

CALCULATIES IN DE PRAKTIJK

CALCULATIES IN DE PRAKTIJK OPLEIDINGEN BASISKENNIS CALCULATIE BKC CALCULATIES IN DE PRAKTIJK Drs. P.F. Pietersen K.P. Pietersen 5 e druk, e oplage ISBN: 978 90 655 56 5 NEDERLANDS ONDERWIJS INSTITUUT BV DE NOI-METHODE VOOR DE PRAKTIJKDIPLOMA'S

Nadere informatie

Onderwerpen, leerdoelen en toetstermen bedrijfsadministratie (329) Publicatiedatum:

Onderwerpen, leerdoelen en toetstermen bedrijfsadministratie (329) Publicatiedatum: BA-001-01-01 Ondernemingen Je kunt het onderscheid tussen bedrijven en ondernemingen BA-001-01-02 Ondernemingen Je kunt het onderscheid tussen bedrijven en ondernemingen BA-001-02-01 Ondernemingen Je kunt

Nadere informatie

SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE

SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE Nederlands Onderwijs Instituut bv Tel. 035-54 16743 SHEETS BIJ DE MODULE FINANCIËLE ADMINISTRATIE A. SHEETS UIT HET BOEK ADMINISTRATIE MKB B. SHEETS UIT DE BIJLAGE C. SHEETS TER ONDERSTEUNING VAN DE LESSEN

Nadere informatie

1 Contante boekingen en kortingen

1 Contante boekingen en kortingen 1 Contante boekingen en kortingen Een onderneming koopt en verkoopt haar goederen grotendeels op rekening. Er zijn nog veel handelsondernemingen die ook vaak contant kopen en verkopen. Hoe we deze contante

Nadere informatie

Inleiding financiële administratie Ondersteunende administratieve beroepen Werkboek

Inleiding financiële administratie Ondersteunende administratieve beroepen Werkboek Inleiding financiële administratie Ondersteunende administratieve beroepen Werkboek Inleiding financiële administratie ondersteunende administratieve beroepen Werkboek Peter H. C. Hintzen Jo L. M. Coenen

Nadere informatie

Handleiding Handmatig boekhouden

Handleiding Handmatig boekhouden Aan de slag in beroep en bedrijf Handleiding Handmatig boekhouden Branche Uitgevers 1 Branche Uitgevers 2 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

Nadere informatie