Inhoudsopgave. Algemene informatie 2. Algemene gegevens 3. Algemeen verslag van de directie 5. Delta Lloyd Investment Fund NV

Transcriptie

1 Inhoudsopgave Algemene informatie 2 Algemene gegevens 3 Algemeen verslag van de directie 5 Delta Lloyd Investment Fund NV Algemene informatie en beleggingsprofiel 13 Preadvies van de Raad van Commissarissen 15 Verslag van de directie 16 Jaarrekening 19 Overige gegevens 33 Bijlage A: Samenstelling van de portefeuille 36 Jaarverslag

2 Algemene informatie Kantooradres Amstelplein BC Amsterdam Postadres Postbus BA Amsterdam Telefoon (020) Telefax (020) Website adres DLAM@deltalloyd.nl Raad van Commissarissen drs. E.A.A. Roozen RA (voorzitter) drs. Th.J.M. van Heese ir. L.M. van Riet C.S.M. Molenaar RBA Directie Delta Lloyd Asset Management NV Vertegenwoordigd door: A.H. Otto RBA P.A. Knoeff RA R. van Mazijk Depotbank Kas Bank NV Nieuwezijds Voorburgwal RL Amsterdam Betaalkantoor Kas Bank NV Nieuwezijds Voorburgwal RL Amsterdam Accountant Ernst & Young Accountants LLP Antonio Vivaldistraat HP Amsterdam Jaarverslag

3 Algemene gegevens Informatie over de beleggingsinstellingen In dit jaarverslag is het Delta Lloyd Investment Fund NV opgenomen. Informatie per beleggingsinstelling vindt u in het prospectus, in inlegvellen behorend bij het prospectus, in de jaar- en halfjaarverslagen en in de Financiële Bijsluiter. Deze documenten liggen ter inzage ten kantore van de vennootschap en zijn te downloaden van de website Delta Lloyd Asset Management NV Delta Lloyd Asset Management NV is de vermogensbeheerder binnen de Delta Lloyd Groep en houdt zich bezig met het management, het beheer en de administratie van beleggingsfondsen van Delta Lloyd, vermogensbeheer ten behoeve van institutionele organisaties en de beleggingen van de werkmaatschappijen van Delta Lloyd NV. Essentiële Beleggersinformatie Voor de beleggingsinstellingen zijn Essentiële Beleggingsinformatie opgesteld aangaande de Delta Lloyd beleggingsfondsen. De verstrekte informatie is bedoeld om inzicht te geven over het product, de kosten en de risico s. Halfjaarverslag Naast het jaarverslag vindt tevens tussentijdse berichtgeving plaats door middel van een halfjaarverslag. Code Corporate Governance Beursgenoteerde beleggingsinstellingen vallen niet onder de Code Corporate Governance. Zij worden door de Code echter wel aangemerkt als institutionele beleggers. Uit dien hoofde dienen beleggingsinstellingen primair te handelen in het belang van hun achterliggende beleggers en hebben zij een verantwoordelijkheid jegens hun achterliggende beleggers en de vennootschappen waarin zij beleggen om op zorgvuldige en transparante wijze te beoordelen of zij gebruik willen maken van hun rechten als aandeelhouder van beursgenoteerde vennootschappen. Uitgangspunt van het stembeleid van de beleggingsinstellingen is dat zij hun stemrecht op basis van aandelenbelangen in Nederlandse beursgenoteerde ondernemingen zoveel mogelijk zullen uitoefenen indien Delta Lloyd Groep (inlclusief beleggingsinstellingen) een belang van vijf procent of meer (in termen van zeggenschap) in een onderneming vertegenwoordigt, dan wel het belang (in kapitaal gemeten) significant is en de agenda hier aanleiding toe geeft. Het stembeleid met betrekking tot de 5%-belangen is gericht op waardecreatie door verantwoord, consistent en transparant stemgedrag. Hierbij geldt als leidend beginsel dat de beleggingsinstellingen het ondernemingsbestuur steunen, zolang dit bestuur niet de aandeelhoudersbelangen negeert of strijdig handelt met de Nederlandse Corporate Governance Code. De beleggingsinstellingen geven hun steun nooit in de vorm van een onvoorwaardelijke stemvolmacht aan de Raad van Bestuur. Eventuele volmachten voorzien zij altijd van steminstructies. Jaarverslag

4 Algemene gegevens Principles of Fund Governance Delta Lloyd Asset Management heeft als beheerder van beleggingsfondsen zogeheten Principles of Fund Governance op zijn website geplaatst. Deze principles zijn een vorm van zelfregulering waarbij de Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS) richtlijnen en best practices heeft aangegeven. Het doel van de principles is het geven van nadere richtlijnen voor de organisatorische opzet en werkwijze van fondsbeheerders. Delta Lloyd Asset Management heeft deze richtlijnen gevolgd en beleid geformuleerd dat te vinden is op de website Jaarverslag

5 Algemeen verslag van de directie Macro-economie De economie ontwikkelde zich in 2013 wereldwijd positief. Aan de neerwaartse tendens waarvan sinds het derde kwartaal van 2010 sprake was kwam een einde. In de laatste twee kwartalen van 2013 kwam de wereldwijde kwartaalgroei aanzienlijk boven het historisch gemiddelde van 3,6% uit, dit in vergelijking met einde 2012 (2,5%) De inflatietendens bleef daarbij beperkt. In de grootste industrielanden bedroeg de gemiddelde prijsstijging minder dan 1%. Verenigde Staten en Europa De Amerikaanse economie werd negatief beïnvloed door onder meer het terugdraaien van loonbelastingverlagingen en een automatische uitgavenverlaging voor een belangrijk deel van de overheidsbestedingen. De consumptieve bestedingen werden gesteund door inkomens- en vermogensgroei bij beperkte inflatie. De inkomensgroei was vooral het gevolg van de creatie van 2,2 miljoen banen, terwijl de vermogensgroei teweeg werd gebracht door hogere prijzen voor huizen en aandelen. Ook toenemende bouwactiviteit droeg bij aan de economische activiteit. Overigens waren bedrijven nauwelijks geneigd meer te investeren ondanks een al jarenlang redelijke winstgroei. Vooralsnog zetten ondernemers de hogere winsten met name in voor terugkoop van eigen aandelen. De ontwikkeling van nieuwe energiebronnen zorgde ervoor dat de tekorten op de handelsbalans verminderden. De economische activiteit in de eurozone steeg met name in de eerste helft van 2013 bijna niet, wat begin 2013 ook niet was verwacht. Beleidsmakers putten moed uit het feit dat een aantal probleemlanden, zoals Ierland en Spanje en zelfs Griekenland, in de loop van het jaar meevallende cijfers publiceerde. Europa trof in de loop van 2013 een aantal maatregelen onder meer het versoepelen van doelstellingen van begrotingstekorten. Ondanks de maatregelen kromp de bancaire kredietverlening in Binnen Europa liet vooral de Franse economie een tegenvallende ontwikkeling zien. De inflatie daalde zowel in de Verenigde Staten als in de eurozone tot rond 1%. Zowel grondstoffenprijzen als de kerninflatie (inflatie exclusief prijzen voor energie en voedingsmiddelen) vielen lager uit. In de eurozone stegen de prijzen voor industriële producten sinds maart in het geheel niet meer. De sterke euro zorgde voor dalende importprijzen. In Ierland, Griekenland, Portugal en Spanje daalde het gemiddeld prijsniveau zelfs. Japan Japan maakte in 2013 een enorme kentering door. Een gemiddelde krimp van 2,4% in het tweede halfjaar van 2012 sloeg om in een gemiddelde groei van dezelfde omvang in de laatste zes maanden van Het driesporenbeleid van Abe, bestaande uit fiscale en monetaire stimulering plus hervormingen werd overwegend positief ontvangen. Opkomende markten Opkomende markten hadden het in 2013 moeilijk. De Chinese economische dynamiek bleek in de loop van het jaar sterker dan sceptici hadden verwacht. Dit was echter grotendeels te danken aan een sterke kredietgroei die in toenemende mate een doorn in het oog werd voor de overheid. De dalende vraag naar grondstoffen trof belangrijke grondstoffenproducenten zoals Brazilië en Indonesië. Investeerders trokken kapitaal uit deze opkomende markten terug toen het Amerikaanse Stelsel van Centrale Bankiers, het Federal Reserve System (Fed), suggereerde de inzet van niet-conventionele monetaire beleidsmaatregelen te zullen verminderen. Omdat grote opkomende markten tegelijkertijd te kampen Jaarverslag

6 Algemeen verslag van de directie hadden met te hoge inflatie en begrotingstekorten, waren de beleidsopties beperkt. Bovendien leidde dit tot binnenlandse ontevredenheid geuit in demonstraties. In vergelijking met ontwikkelde markten viel de economische groei van opkomende markten tegen. Economische kerncijfers 2012 t/m 2014 Groei nationaal product (jaar op jaar) Inflatie (jaargemiddelde) * 2014* * 2014* Verenigde Staten 2,7% 1,8% 2,7% 2,1% 1,4% 1,7% Eurozone -0,3% -0,1% 1,2% 2,5% 1,3% 1,2% Japan 2,0% 1,8% 1,6% 0,0% 0,3% 2,5% Opkomende landen ** 4,9% 4,6% 4,8% 6,0% 6,1% 5,6% Bron: Research, Delta Lloyd Asset Management * verwachte cijfers ** Merendeel BRICS-landen Aandelenmarkten 2013 was een goed jaar voor de meeste aandelenmarkten. De MSCI wereldindex steeg met 21,2% (netto, gemeten in euro s), ondanks dat de winstgroei wereldwijd beperkt bleef. In de groep opkomende markten waren de rendementen in 2013 zelfs negatief. Het dividendrendement aan het begin van 2013 was iets lager dan historisch gemiddeld. De koersgrafiek van de wereldindex toonde over het jaar een gestage stijging. Het grootste deel van de stijging van de rendementen was te danken aan een hogere waardering voor aandelen in anticipatie op een voortgezet herstel en daarmee gepaard gaande winstontwikkeling. Medio mei zette een correctie in als reactie op eerste indicaties dat de Fed van plan was haar obligatie-opkoopprogamma af te bouwen, het zogenoemde tapering alsmede tegenvallende economische berichten uit China. De eerste schrikreactie medio mei maakte later plaats voor een meer positieve opstelling van aandelenbeleggers. De Fed zou alleen minder obligaties gaan kopen als de groei sterker zou aantrekken dan verwacht. Tevens benadrukte de Fed dat ze de rente lang laag zullen houden ongeacht het eventueel terugschroeven van obligatieaankopen. De Bank of Japan breidde haar aankoopdoelstelling aan het begin van het jaar zelfs flink uit en de Europese Centrale Bank verlaagde haar officiële tarief in november. Wereldwijd heeft de monetaire politiek in 2013 dus nog bijgedragen aan hogere waarderingen voor aandelen. De strubbelingen rond Syrië in september en de sluiting van niet essentiële overheidsdiensten in de Verenigde Staten in oktober resulteerden in slechts een tijdelijk beperkt negatieve koersreactie op aandelenbeurzen. Sectoren De winstgroei per aandeel bleef in 2013 beperkt tot iets meer dan 5% in de Verenigde Staten en tot zeer licht positief in Europa exclusief het Verenigd Koninkrijk. De wereldwijde economische groei versnelde in de loop van het jaar van 2,5% in het vierde kwartaal van 2012 tot 4,0% in 2013 wat een steun vormde voor omzetgroei. Banken verbeterden de winst het sterkst, terwijl in de sectoren grondstoffen en basismaterialen de margedruk juist erg hoog was. Binnen de verschillende sectoren waren enkele zaken op te merken. De sector consumenten, overige voerde de ranglijst aan met 33,3% winstgroei. Dit kwam mede door de belangstelling voor televisiemaatschappijen en uitgeverijen. Wat verder opviel was het positieve rendement ten opzichte van de benchmark in de sectoren gezondheidszorg en consumenten, basisbehoeften. Jaarverslag

7 Algemeen verslag van de directie De sector gezondheidszorg profiteerde van de oplopende trend in het aantal toegelaten geneesmiddelen en het feit dat de gevolgen van Obama s hervormingen in de gezondheidszorg niet tegenvielen voor de sector. Sectoren die last hebben van stijgende marktrente hadden het in 2013 per saldo moeilijk. De sector indirect onroerend goed bungelde onderaan de ranglijst. Vooral de Amerikaanse investeringsbedrijven in (indirect) vastgoed (Reits) bleken zeer gevoelig voor de verhoging van de marktrente, terwijl later in het jaar de appreciatietrend in direct commercieel vastgoedprijzen in de Verenigde Staten stokte. De enorm positieve koersreactie op de monetaire stimulansen van de Bank of Japan in het begin van het jaar beklijfde niet bij de Japanse Reits. Andere sectoren met een hoog dividendrendement en sectoren in de grondstoffenhoek stelden eveneens teleur. Japan De Japanse aandelenmarkt behaalde het hoogste rendement Aandelenkoersen stegen met gemiddeld meer dan de 50%. In euro s bedroeg het rendement op de Japan index 21,7% (het overige verschil is volledig valuta gerelateerd). Zowel de winstgroei als de waardering had baat bij de enorme monetaire stimulans van de Bank of Japan. De winstgroei was mede te danken aan de daling van de Japanse yen, ook een gevolg van het monetaire beleid. Verenigde Staten en eurozone Echter in euro s gemeten presteerde de Amerikaanse aandelenmarkt zelfs nog iets beter dan de Japanse met een rendement van 24,0%. De aandelenmarkten in de eurozone begonnen het jaar minder sterk door onder meer onzekerheid ten aanzien van de bankencrisis op Cyprus en de nationalisatie van SNS REAAL in Nederland. In de tweede helft van het jaar werd de achterstand grotendeels ingehaald doordat de economische voorspellingen juist van landen in de periferie niet meer naar beneden werden bijgesteld. Ook de uitslag van de verkiezingen in Duitsland verminderde het eurorisico en pakte goed uit voor aandelenbeleggers. In de Verenigde Staten en Europa was er nauwelijks verschil tussen groeiaandelen (aandelen van bedrijven met een structureel sterke groei) en waardeaandelen (aandelen van bedrijven met een relatief lage, maar stabiele groei). In Japan presteerden groeiaandelen aanzienlijk beter. In Europa was er wel een groot verschil tussen de groot gekapitaliseerde aandelen en de kleine en middelgroot gekapitaliseerde. De laatste twee categorieën rendeerden meer dan 20% beter dan de eerste. Bedrijven De fusie- en overnameactiviteit van bedrijven was over het gehele jaar licht hoger dan in 2012, maar stelde teleur gelet op het feit dat het sentiment op de aandelenmarkten sterk was. Het uitkopen door Verizon van Vodafone uit de gezamenlijke Amerikaanse activiteiten voor een bedrag van 130 miljard Amerikaanse dollar was de grootste overname. De media- en telecomindustrie waren in ieder geval relatief sterk betrokken bij fusie- en overnameactiviteit. Eurorendementen aandelen per regio Wereld 21,2% Noord-Amerika 24,0% Europa 19,8% Eurozone 23,4% Japan 21,7% Pacific uitgezonderd Japan 0,9% Jaarverslag

8 Algemeen verslag van de directie Opkomende markten -6,8% Bron: MSCI, Bloomberg Eurorendementen aandelen per sector Informatietechnologie 23,2% Consumenten, overige 33,3% Financieel 21,9% Gezondheidszorg 30,4% Consumenten, basisbehoeften 16,1% Telefonie 25,6% Industrieel 26,4% Nutsbedrijven 7,8% Basismaterialen -1,0% Energie 13,0% Bron: MSCI, Bloomberg Vastrentende markten De rente op de kapitaalmarkt in de Verenigde Staten werd het afgelopen jaar grotendeels bepaald door het monetaire beleid van de centrale bank in combinatie met belangrijke politieke beslissingen. De Fed nam geen stappen in de rente maar drukte een enorm stempel op het sentiment met haar uitspraken. Op het gebied van renteverwachtingen is forward guidance nu het tovermiddel. Forward guidance is het masseren van toekomstige verwachtingen. De verwachting die door forward guidance is gecreëerd, is dat het Fed Funds Target tarief in ieder geval laag blijft totdat de werkloosheid is gedaald onder het gedefinieerde niveau van 6,5%. Fiscal Cliff De eerste weken van 2013 lagen obligatiemarkten onder druk en waren aandelen favoriet. Dit euforische gevoel werd grotendeels veroorzaakt door het feit dat er in de Verenigde Staten vijf minuten voor twaalf toch een overeenkomst werd gesloten tussen republikeinen en democraten over de begrotingsafgrond, de zogenaamde Fiscal Cliff. Deze term beschrijft de macro-economische effecten die zouden optreden als gevolg van het verlopen van een aantal belastingfaciliteiten in combinatie met de toepassing van automatische begrotingkortingen in de Verenigde Staten Dit duurde een aantal weken. Hernieuwde onzekerheid in Europa, de doorgang van bezuinigingsmaatregelen (het zogenaamde sequestration) en teleurstellende economische cijfers zorgde ervoor dat de stijging van de rente weer snel ongedaan werd gemaakt. Opkoopprogramma Fed De aankondiging van de introductie van tapering door de Fed in mei van 2013 had tot gevolg dat op grote schaal goedkoop geleend geld werd teruggetrokken uit angst voor rentestijging (leveraged money). De impact was groot binnen de kapitaalmarkten met name op vergoedingen voor bedrijfsleningen en staatsleningen van opkomende markten Vanaf dat moment was de discussie eigenlijk alleen nog maar wanneer de Fed het startschot zou gaan geven voor het dichtdraaien van de Jaarverslag

9 Algemeen verslag van de directie geldkraan en bleef de rente onder druk staan. Marktparticipanten waren het er snel mee eens dat de formele aankondiging van de start van tapering (het geleidelijk afbouwen van het opkoopprogramma van staatsleningen en hypotheekobligaties) zou plaatsvinden op de bijeenkomst van de Fed in september. Het was dan ook een grote verrassing toen de Fed besloot vooralsnog af te zien van deze beslissing omdat de economische omstandigheden nog niet voldoende sterk werden gevonden om aan te vangen met een eerste stap. Politieke strubbelingen over het fiscale budget en het ophogen van het schuldenplafond met als gevolg het tijdelijk sluiten van het ambtenarenapparaat werd ook als reden aangedragen. De rente op de kapitaalmarkt was sinds mei 2013 opgelopen van 1,6% naar net boven de 3% (10-jaars rente). Aan deze stijging kwam kortstondig een einde door het uitstellen van tapering. De laatste maanden van het jaar liep de rente toch weer op. De verwachting dat tapering begin 2014 zou aanvangen werden gevoed door beter dan verwachte economische cijfers en de overeenkomst over het fiscale budget De Fed verraste in december echter opnieuw door aan te kondigen om in januari 2014 per maand voor 10 miljard Amerikaanse Dollars minder aan staatsleningen en leningen gerelateerd aan hypotheken op te kopen. De kapitaalmarkt ziet dit als een bevestiging van een optredend herstel van de economie. Eurozone Vooral in de tweede helft van het jaar vond er een forse convergentie plaats van risicovergoedingen tussen diverse landen van de Eurozone. Dit proces wordt ondersteund door diverse uitlatingen van de Europese Centrale Bank (vangnet OMT), acties van rating instellingen, de zoektocht naar rendement van beleggers en verschillen in het economische groei proces tussen de diverse landen. Bedrijfsobligaties In Europa zorgden economische omstandigheden en toenemende regulering bij financiële instellingen voor achterblijvende winstgroei. Consumenten hielden de hand nog op de knip wat goed merkbaar bleef in onder andere de auto industrie en bij retailbedrijven. Premium autoproducenten wisten dankzij opkomende markten nog wel goede resultaten te boeken. Mijnbouwbedrijven ondervonden op hun beurt problemen door terugvallende vraag uit opkomende landen. Minder cyclische bedrijven wisten hun resultaten redelijk op peil te houden. In Amerika zorgden aantrekkende bedrijvencijfers op haar beurt voor toenemende druk van aandeelhouders die betere rendementen verlangden. Beleggers zetten in 2013 hun zoektocht naar beter renderend papier voort. Emittenten maakten hiervan dankbaar gebruik. Zo werden er veel achtergestelde financiële obligaties uitgegeven. Bij bedrijfsobligaties nam de plaatsing van de zogenaamde hybrids, high yield en ander riskanter papier toe. Ook obligaties van zogenaamde junked bedrijven (deze bedrijven geven alleen summiere informatie over hun winsten en verliezen) vonden goed aftrek. Zo lieten obligaties van Telecom Italia, ondanks de verlaging van haar kredietwaardigheid naar high yield en het wegvallen uit de index, een goede performance zien. In totaal werd er voor 194 miljard euro aan investment grade bedrijfspapier uitgegeven. Na 2009 het op een na grootste bedrag in de laatste tien jaar. De uitgave van high yield obligaties in euro s bereikte een nieuw record van 69 miljard. Jaarverslag

10 Algemeen verslag van de directie Rentestanden en rendementen vastrentende indices 2012 HY HY FY 2013 HY HY FY Rente 3-maands Euribor, eind 0,65% 0,19% 0,22% 0,29% Rente 10-jaars Verenigde Staten, eind 1,64% 1,76% 2,49% 3,03% Rente 10-jaars Duitsland, eind 1,58% 1,32% 1,73% 1,93% Rendement iboxx sovereign (EUR) 3,92% 6,81% 10,99% 0,10% 2,10% 2,21% Rendement iboxx non-sovereign (EUR) 4,78% 6,39% 11,48% 0,19% 1,87% 2,06% Bron: Bloomberg Valutamarkten De euro was één van de sterkste valuta in 2013 en apprecieerde met 5,4% tegenover de Amerikaanse dollar ondanks de relatief sterke economische groei in de Verenigde Staten en het aan het eind van het jaar duidelijk minder losse monetaire beleid daar. Het Britse pond was op basis van sterk meevallende economische cijfers nog sterker dan de euro. De Japanse yen had echter te lijden van de monetaire verruiming en deprecieerde met 21% tegenover de euro. Door de dreigende vermindering van monetaire stimulansen door de Fed haalden investeerders geld terug uit een aantal kwetsbare opkomende markten met grote tekorten op de lopende rekening. De JP Morgan index voor de valuta van opkomende landen daalde over het jaar met 7,1%. Valutastanden 2012 HY 2012 FY 2013 HY 2013 FY USD per EUR, eind 1,27 1,32 1,30 1,37 GBP per EUR, eind 0,81 0,81 0,86 0, JPY per EUR, eind 101,05 114,47 128,98 144,82 Bron: Bloomberg Vooruitzichten De wereldwijde economische groei zal naar verwachting de komende kwartalen boven het historisch gemiddelde blijven, met daarbij een minder negatieve bijdrage van de begrotingspolitiek in vergelijking tot Mogelijk dat de sinds het begin van de kredietcrisis ingevoerde hervormingen in verschillende landen verdere positieve effecten sorteren. Overtuigende stimulering in Japan en minder bezuinigingen in de eurozone verklaarden een deel van het sterke herstel van de dynamiek in de wereldeconomie in de tweede helft van In 2014 belooft vooral een minder scherpe koers door de fiscale overheid in de Verenigde Staten eenzelfde gunstig effect te sorteren. Een drietal meer structurele ontwikkelingen lijkt de economie van de eurozone in de kaart te spelen. Zolang besparingen niet versnellen zullen private schulden en bankbalansen verder kunnen afnemen zonder ten koste te gaan van de groei van de economische activiteit. Ten tweede lijken de na de crisis doorgevoerde economische hervormingen hun eerste vruchten af te werpen. Ten slotte komt de bodem Jaarverslag

11 Algemeen verslag van de directie voor prijzen binnen de woningmarkten in zicht. Bij het geschetste economische beeld past een verbeterende trend in de winstgroei, in toenemende mate ook buiten de Verenigde Staten. De monetaire politiek kan daarnaast losjes blijven omdat de inflatie in de geïndustrialiseerde landen ver onder doelniveau ligt en deze de kredietgroei en prijsontwikkeling voor (financiële) activa de financiële stabiliteit niet in gevaar brengt. De aandelenmarkten krijgen verder een duwtje in de rug van het verbeterde sentiment. Dit is vooral terug te zien in de toenemende belangstelling van beleggers voor deze asset categorie. De historisch hoge waardering voor aandelen verklaart zich uit lage geldmarkttarieven en nog hogere waarderingen voor andere beleggingscategorieën. Per saldo zijn we voor 2014 gematigd positief voor aandelen. De financiële markten reageerden niet ongunstig op de vermindering van de obligatieopkoop door de Fed bekendgemaakt in december; een misstap daar vormt nog wel een risico. In januari 2014 volgt Yellen Bernanke op als voorzitter bij de Fed. Belangrijk zal zijn waar zij de monetaire politiek in de toekomst op gaat sturen. Ligt de nadruk op economische groei of gaat inflatie een grotere rol spelen? Hoe gaan we om met richtlijnen van verwachtingen (forward guidance)? Werkloosheid en inflatie spelen een grote rol en kunnen zorgen voor behoorlijke schommelingen in de rente. Daarnaast zijn er in februari opnieuw besprekingen over het ophogen van het schuldenplafond en de daaraan gekoppelde fiscale maatregelen (bezuinigingen). Voor de eurozone bedreigen vooral de bankendoorlichting en de Parlementsverkiezingen de stabiliteit in het komende halfjaar. Overcapaciteit, lagere grondstofprijzen en deflatoire druk uit opkomende markten (inclusief valuta) zullen ook in 2014 zorgen voor lage inflatie. Jaarverslag

12 Algemeen verslag van de directie Verantwoord beleggen Delta Lloyd Asset Management Delta Lloyd Asset Management erkent als belegger haar maatschappelijke verantwoordelijkheid. Wij willen ons hierover verantwoorden naar onze klanten, maar ook naar de bedrijven waarin wij beleggen. Verantwoord beleggen sluit aan op de kernwaarden van de Delta Lloyd Groep en past bij de manier waarop Delta Lloyd Asset Management wil opereren: toekomstgericht beleggen, met oog voor mens, milieu en maatschappij. In 2013 heeft Delta Lloyd de lijst met uitsluitingen verder uitgebreid. Dit gebeurt op basis van informatie over milieu-aspecten, sociale omstandigheden en het goed ondernemingsbestuur (zogenaamde ESG criteria). In 2013 zijn hier ook bedrijven aan toegevoegd die betrokken zijn bij de productie van nucleaire wapens. Delta Lloyd sluit bedrijven uit die handelen in strijd met UN Global Compact principes en/of die betrokken zijn bij controversiële wapens. Gedurende het jaar zijn gemiddeld 50 á 60 bedrijven uitgesloten, gebaseerd op de criteria die in het Beleid verantwoord beleggen zijn vastgelegd. Een onafhankelijk, gespecialiseerd onderzoeksbureau voorziet de beleggers van Delta Lloyd van deze ESG informatie. Alleen en samen met andere beleggers heeft Delta Lloyd gesproken met bedrijven over hun duurzaamheidsbeleid en over corporate governance. We merken een toename in het aantal vragen dat de klant stelt over verantwoord beleggen. Dit heeft er onder andere toe geleid dat we in de zogenaamde Requests for Information meer aandacht besteden aan dit thema. Amsterdam, 6 maart 2014 De directie Delta Lloyd Asset Management NV Jaarverslag

13 Algemene informatie Delta Lloyd Investment Fund NV is op 8 november 1960 opgericht bij notariële akte als beleggingsinstelling met veranderlijk kapitaal. De statuten zijn laatstelijk gewijzigd bij akte van 20 september 2013, verleden voor notaris mr. drs. P.C. Cramer de Jong te Amsterdam. De statutaire zetel van de vennootschap is Amsterdam. De vennootschap is ingeschreven in het Handelsregister te Amsterdam onder nummer Het Delta Lloyd Investment Fund NV is een instelling voor collectieve beleggingen in effecten (ICBE) als bedoeld in de Europese richtlijn van 20 december De beleggingsinstelling zal zich derhalve houden aan de stringente regels die voor ICBE s gelden met betrekking tot financiële waarborgen, het beleggen en informatieverschaffing. In het kader van de Wet op het financieel toezicht (Wft) is door de beheerder een vergunning verkregen als bedoeld in artikel 2:65 Wft en is de beleggingsinstelling opgenomen in het register dat wordt gehouden door de Autoriteit Financiële Markten. De beleggingsinstelling wordt verhandeld via het handelssysteem Euronext Fund Service. Beleggingsprofiel Doel Het Delta Lloyd Investment Fund NV belegt wereldwijd in aandelen van beursgenoteerde ondernemingen. De beleggingsinstelling streeft op langere termijn naar een zo hoog mogelijk rendement bij een aanvaardbare mate van risico. Het beleggingsbeleid is erop gericht om door middel van actief beheer op langere termijn een hoger totaal rendement te behalen dan de benchmark. Het fonds is bedoeld voor de particuliere belegger in Nederland en de professionele belegger wereldwijd. Jaarverslag

14 Beleggingsbeleid - Het beleggingsproces richt zich op het selecteren van de meest aantrekkelijke sectoren en ondernemingen wereldwijd. Daarbij wordt een fundamentele analyse gemaakt van de huidige en toekomstige verwachte winstgevendheid, gerelateerd aan de relatieve aandelenwaarderingen. Daarnaast is het selectieproces afhankelijk van de visie ten aanzien van macro-economische ontwikkelingen. - Er kan in financiële instrumenten worden belegd die zijn uitgegeven in andere valuta dan de euro, waarbij het valutarisico kan worden afgedekt. - Er kan voor maximaal 10% van de activa van de beleggingsinstelling worden belegd in financiële instrumenten die geen beursnotering hebben. - Er kan gebruik worden gemaakt van afgeleide financiële instrumenten waaronder opties. Afgeleide financiële instrumenten kunnen worden toegepast voor een efficiënt portefeuillebeheer. Dit houdt in dat financiële risico s kunnen worden afgedekt en dat actieve posities kunnen worden ingenomen. - De beleggingsinstelling kan transacties tot het uitlenen van financiële instrumenten aangaan tot maximaal 100% van de beleggingsportefeuille. De risico s die verband houden met het uitlenen worden beheerst door middel van zekerheden in de vorm van onderpand en/of bankgaranties. De opbrengsten van het uitlenen van de financiële instrumenten komen, na aftrek van marktconforme vergoedingen, ten gunste van het resultaat van de beleggingsinstelling. De opbrengsten worden in de jaarrekening toegelicht. - De beleggingsinstelling mag maximaal 15% van het balanstotaal aanhouden als liquide middelen. - De beleggingsinstelling kan als debiteur leningen aangaan tot een percentage van 10% van het balanstotaal. Benchmark MSCI World index Jaarverslag

15 Preadvies van de Raad van Commissarissen Aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders Overeenkomstig het bepaalde in artikel 19 lid 3 van de statuten van het fonds heeft de directie aan onze Raad de jaarrekening over het boekjaar 2013 overlegd. Wij bieden u het jaarverslag van het fonds aan. Het bevat onder meer het directieverslag en de jaarrekening over het boekjaar De Raad heeft tijdens de verslagperiode regelmatig overleg gevoerd met de directie. De Raad is twee keer in vergadering bijeen geweest. Aan de orde zijn onder meer geweest het accountantsverslag naar aanleiding van het jaarverslag 2012, de Principles of Fund Governance, diverse compliance aspecten zoals onder andere de toetsing van de AO/IC (beschrijving van de bedrijfsvoering) aan de Wet op het financieel toezicht, de behaalde resultaten en de ontwikkeling van het fondsvermogen. Daarnaast is aandacht besteed aan de strategische aspecten met betrekking tot het fonds, de aan het beleid verbonden risico s en de mechanismen tot beheersing van risico s van financiële aard. Mede gezien de in dit verslag opgenomen verklaring van de accountant Ernst & Young Accountants LLP, adviseren wij u de jaarrekening ongewijzigd vast te stellen en aan de directie en Raad van Commissarissen decharge te verlenen voor het gevoerde bestuur respectievelijk toezicht daarop. Tevens delen wij u mede dat onze Raad, overeenkomstig het bepaalde in artikel 20 van de statuten, zijn goedkeuring heeft gehecht aan het besluit van de directie met betrekking tot de resultaatbestemming, zoals opgenomen in dit verslag. Wij bevelen de aandeelhouders aan het dividendvoorstel als slotdividend aan te merken. Amsterdam, 6 maart 2014 E.A.A. Roozen (voorzitter) Th.J.M. van Heese L.M. van Riet C.S.M. Molenaar Jaarverslag

16 Verslag van de directie Performanceoverzicht Geplaatste aandelen Uitgekeerd dividend Intrinsieke waarde Beurskoers Performance incl herbelegging* Performance benchmark (x 1.000) EUR EUR EUR % % ,10 5,53 5,53 27,9% 25,9% ,08 6,47 6,50 18,5% 19,5% ,06 5,79 5,78-9,6% -2,4% ,08 6,48 6,40 13,2% 14,1% ,10 7,28 7,23 14,0% 21,2% * Bij de berekening van de performance inclusief herbelegging op basis van de intrinsieke waarde is ervan uitgegaan dat het dividend is herbelegd tegen de openingskoers ten tijde van beschikbaarheidstelling. Beleggingsbeleid Het Delta Lloyd Investment Fund N.V. behaalde over 2013 een rendement van 14,0% en bleef daarmee achter ten opzichte van de benchmark (21,2%). De in het bijzonder uiteenlopende hogere waardering van beleggingen dan verwacht alsmede de allocatie naar sectoren verklaren het achterblijven bij de benchmark. Het rendement werd in sterke mate gedragen door de sectoren duurzame consumptiegoederen, gezondheidszorg en telecommunicatie. De sector basismaterialen bleef sterk achter, met daarin het onderdeel mijnbouw en metaalindustrie verreweg het zwakst (- 17%). Het resultaat verschilde sterk tussen de regio s en sectoren, variërend van -10,0% (basismaterialen) tot +19,4% (gezondheidszorg). Hierdoor waren betrekkelijk kleine verschillen in weging van grote invloed op de relatieve performance van de portefeuille. Het beleggingsresultaat werd gedrukt door het achterblijven van zowel de directe belangen in opkomende markten als de indirecte belangen, waarbij bedrijven voor een aanzienlijk deel actief zijn in opkomende markten (zoals Unilever en Nestlé). Ook de posities in mijnbouw (zoals Antofagasta) werden geraakt door het achterblijven van opkomende markten. Daarnaast heeft de portefeuille druk ondervonden door de onderwogen posities in de Verenigde Staten en Japan en de overwogen positie in Europa. Het beleggingsresultaat werd gunstig beïnvloed door de overweging in gezondheidszorg, deze sector profiteerde van een toenemende interesse in bedrijven met een gezonde en groeiende kasstroom (zoals Celgene en Roche). Ook was er een bijdrage vanuit de energie sector, waar de onderwaardering in Schlumberger, Apache en Suncor corrigeerde. De telecommunicatie sector presteerde goed met Vodafone, die een leidende rol speelt in de structurele verbetering in die sector. De geografische allocatie is in de loop van de periode gewijzigd. Hierbij is de onderweging in de Verenigde Staten en Japan verminderd, onder meer door aankopen in de financiële sector en duurzame consumptiegoederen. De weging in duurzame consumptiegoederen is naar neutraal gebracht. De niet-duurzame consumptiegoederen sector is juist in weging teruggebracht naar een forse onderweging. Belangrijkste reden hiervoor was dat de sector waardering fors was opgelopen. Ook de allocatie naar basismaterialen is naar een meer neutrale weging teruggebracht. De gedachte hierachter Jaarverslag

17 was dat de lagere groei in opkomende markten de vraag naar basismaterialen onder druk zou zetten. In de tweede helft van 2013 is door winstneming de overwogen positie in Gezondheidszorg teruggebracht. Vooruitzichten In het vierde kwartaal van 2013 werd het beleggingsbeleid van het Delta Lloyd Investment Fund N.V. aangescherpt. Het fonds richt zich op ondergewaardeerd geachte bedrijven met een strategisch sterke positie in hun sector, een solide balans en een aantrekkelijk dividend rendement. Op korte termijn zal het resultaat worden beïnvloed door de algemene verwachtingen over de economische ontwikkelingen. Voor de lange termijn is de portefeuille goed gepositioneerd voor vermogensappreciatie, door de sterke financiële en operationele positie van de onderliggende bedrijven in het fonds. Risico s Het fonds streeft naar vermogensgroei op de langere termijn bij een aanvaardbaar risico. Daarbij wordt gestreefd naar een rendement ten minste gelijk aan dat van de benchmark. Het fonds belegt hoofdzakelijk in beursgenoteerde aandelen en kent een eigen regio focus, hetgeen het risico- en rendementsprofiel bepaalt. Het fonds is onderhevig aan marktrisico, ofwel het risico uit hoofde van prijswijzigingen van de beleggingen. De omvang van dit risico neemt toe naarmate de beweeglijkheid van de koersen groter is. Door middel van een zorgvuldige selectie en spreiding van de beleggingen van het fonds wordt gepoogd om het marktrisico te mitigeren. Ondanks dit beleid kan niet worden uitgesloten dat een belegging een tegenvallende ontwikkeling te zien geeft. Daar het fonds kan beleggen in financiële instrumenten luidende in vreemde valuta kunnen de resultaten van het fonds beïnvloed worden door veranderingen in valutawisselkoersen. Het fonds kan beleggen in derivaten, indien dit wenselijk geacht wordt voor een goed portefeuillebeheer. Desgewenst kan ook het valutarisico worden afgedekt. De afdeling Compliance toetst op periodieke basis het beleggingsbeleid van de fondsen en rapporteert daarover aan de Directie. Eventuele geconstateerde afwijkingen van het beleggingsbeleid worden aan de portefeuillebeheerders gemeld. Zij moeten vervolgens een corrigerende actie uitvoeren. Voor de daadwerkelijke invulling van het beleggingsbeleid wordt verwezen naar de jaarcijfers alwaar de positie per 31 december 2013 is weergegeven. Voor een verdere toelichting op de geïdentificeerde risico s voor het fonds wordt verwezen naar de risicomanagementparagraaf in het jaarverslag. Verklaring omtrent de bedrijfsvoering Delta Lloyd Asset Management NV beschikt over een beschrijving van de bedrijfsvoering, die voldoet aan de eisen van de Wet op het financieel toezicht en het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen. Wij hebben gedurende het afgelopen boekjaar verschillende aspecten van de bedrijfsvoering beoordeeld. Bij onze werkzaamheden hebben wij geen constateringen gedaan op grond waarvan wij zouden moeten concluderen dat de beschrijving van de opzet van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen niet voldoet aan de Jaarverslag

18 vereisten zoals opgenomen in de Wet op het financieel toezicht en daaraan gerelateerde regelgeving. Op grond hiervan verklaren wij als beheerder voor Delta Lloyd Investment Fund NV te beschikken over een beschrijving van de bedrijfsvoering als bedoeld in artikel 121 van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen, die voldoet aan de eisen van het Besluit Gedragstoezicht financiële ondernemingen. Ook hebben wij niet geconstateerd dat de bedrijfsvoering niet effectief en niet overeenkomstig de beschrijving functioneert. Derhalve verklaren wij met een redelijke mate van zekerheid dat de bedrijfsvoering gedurende het verslagjaar 2013 effectief en overeenkomstig de beschrijving heeft gefunctioneerd. Beleggingsresultaten Hieronder worden de totale beleggingsresultaten van het fonds, weergegeven over de afgelopen vijf jaar, gesplitst naar inkomsten, kosten en waardeveranderingen. Beleggingsresultaten EUR (x 1.000) Inkomsten Kosten Waardeveranderingen Totaal beleggingsresultaat Dividendbeleid Jaarlijks keert het fonds dividend uit. Het dividend wordt vastgesteld in de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) die na afloop van het boekjaar in april plaatsvindt. Het fonds is een fiscale beleggingsinstelling en moet voldoen aan de zogenaamde fiscale uitdelingsverplichting, de verplichting is het minimum aan uit te keren dividend. De uitdelingsverplichting wordt berekend door toegerekende beleggingsopbrengsten te verminderen met toegerekende kosten. Gerealiseerde en ongerealiseerde resultaten maken geen onderdeel uit van de uitdelingsverplichting. Binnen acht maanden na het einde van het boekjaar wordt het dividend uitgekeerd aan de aandeelhouders. Amsterdam, 6 maart 2014 De directie Delta Lloyd Asset Management NV Jaarverslag

19 Jaarrekening Balans per 2013 (voor resultaatverdeling) Balans per 31 december 2013 (voor resultaatverdeling) EUR (x 1.000) Ref Activa Beleggingen Aandelen Beleggingen Vorderingen Dividendbelasting Dividend Interest - 16 Onafgewikkelde effectentransacties Vorderingen Overige activa Liquide middelen Totaal Passiva Eigen vermogen Geplaatst en gestort aandelenkapitaal Agio Overige reserves Onverdeeld resultaat EV Kortlopende schulden Kredietinstellingen Onafgewikkelde effectentransacties Belastingen Gelieerde partijen Overige 14 - Kortlopende schulden Totaal Jaarverslag

20 Winst- en verliesrekening over 2013 Winst- en verliesrekening EUR (x 1.000) Ref Som der opbrengsten Opbrengsten uit beleggingen Gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen Overige bedrijfsopbrengsten Opbrengsten Som der bedrijfslasten Beheerskosten en rentelasten Bedrijfslasten Resultaat Jaarverslag

21 Kasstroomoverzicht over 2013 Kasstroomoverzicht EUR (x 1.000) Resultaat Correcties voor: Ongerealiseerde waardeveranderingen van aandelen Veranderingen uit hoofde van aandelen Aankopen van aandelen Verkopen van aandelen Gerealiseerde waardeveranderingen op aandelen Toename(-)/afname(+) van kortlopende vorderingen Toename(+)/afname(-) van kortlopende schulden Kasstroom uit beleggingsactiviteiten Kasstroom uit financieringsactiviteiten Herplaatsing eigen aandelen Inkoop eigen aandelen Uitgekeerd dividend Kasstroom uit financieringsactiviteiten Netto kasstroom Toename(+)/afname(-) liquide middelen Mutatie Liquide middelen (1) Stand primo verslagperiode Stand ultimo verslagperiode Toename(+)/afname(-) liquide middelen (1) Inclusief eventuele schulden aan kredietinstellingen Onder beleggingsactiviteiten worden de kasstromen uit beheeractiviteiten opgenomen. Kasstromen uit transacties met aandeelhouders worden, onder aftrek van directe belastingen, verantwoord onder financieringsactiviteiten. Jaarverslag

22 Toelichting op de balans en winst- en verliesrekening Waarderings- en resultaatbepalingsgrondslagen Algemeen In het kader van de Wet op het financieel toezicht is door de beheerder een vergunning verkregen en is de beleggingsinstelling opgenomen in het register dat wordt gehouden door de Autoriteit Financiële Markten. De jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalingen van titel 9 boek 2 BW en de stellige uitspraken van de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving alsmede de bepalingen in de Wet op het financieel toezicht. De grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar. Activering en passivering Activering op de balans vindt plaats zodra het fonds contractpartij is ( recognition ). Bij het niet langer opnemen in de balans ( derecognition ) is primair bepalend of de economische voordelen en risico s zijn overgedragen. Beleggingen De beleggingen worden gewaardeerd tegen de actuele waarde. De waarde van de effectenportefeuille en (valuta)opties is berekend aan de hand van de beurs- en de valutakoersen aan het einde van de verslagperiode. Indien de effecten bestaan uit rechten van deelneming in beleggingsinstellingen wordt gewaardeerd op basis van de meest recente intrinsieke waarde dan wel een taxatie. Effecten waar geen beursnotering van beschikbaar is, worden gewaardeerd tegen een benaderde marktwaarde met inachtneming van de maatstaven die de vermogensbeheerder voor de waardering van zodanige beleggingen raadzaam acht. Vorderingen Vorderingen worden gewaardeerd tegen nominale waarde, eventueel rekening houdend met een voorziening voor oninbaarheid. Liquide middelen Als liquide middelen worden aangemerkt de rekening-courant tegoeden en kredieten bij banken en gelieerde partijen alsmede uitstaande en ontvangen (termijn-)deposito s voor zover deze niet tot de beleggingen worden gerekend. Liquide middelen worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Jaarverslag

23 Beheerkosten De beleggingsinstelling wordt beheerd door Delta Lloyd Asset Management NV. Deze ontvangt daarvoor per kwartaal een beheervergoeding ter grootte van 0,3% van de intrinsieke waarde per kwartaal ultimo van de beleggingsinstelling. Uit deze vergoeding betaalt de beheerder de distributeur voor de door hem verleende diensten. Vreemde valuta Transacties in vreemde valuta worden omgerekend tegen de koers op transactiedatum. Activa en passiva luidende in vreemde valuta worden omgerekend naar euro s tegen de valutakoers op balansdatum. Uit de omrekening voortvloeiende valutaverschillen worden in de winst- en verliesrekening verantwoord onder het hoofd (on-)gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. De posten in deze jaarrekening worden berekend in de valuta van de economische omgeving, waarin de entiteit haar voornaamste bedrijfsactiviteiten uitoefent (hierna: de functionele valuta). Opbrengsten uit beleggingen Onder opbrengsten uit beleggingen worden verantwoord de verdiende interest en gedeclareerde dividenden. De niet in contanten uitgekeerde dividenden worden op het moment van verkrijging gewaardeerd tegen reële waarde en tegen deze waarde in de winst- en verliesrekening verantwoord. Onder opbrengsten uit beleggingen worden niet-verrekenbare buitenlandse bronheffingen op dividenden in mindering gebracht. Gerealiseerde en ongerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen De gerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de verkoopopbrengst (inclusief verkoopkosten) de balanswaarde aan het begin van het boekjaar dan wel de gemiddelde kostprijs gedurende het boekjaar in mindering te brengen. De ongerealiseerde waardeveranderingen worden bepaald door op de balanswaarde ultimo boekjaar de gemiddelde kostprijs (inclusief aankoopkosten) gedurende het boekjaar dan wel de balanswaarde aan het begin van het boekjaar in mindering te brengen. De aan- en verkoopkosten van beleggingen vormen derhalve onderdeel van de (on-) gerealiseerde waardeveranderingen van beleggingen. Kortlopende schulden Kortlopende schulden worden gewaardeerd tegen nominale waarde. Kortlopende schulden aan gelieerde partijen Kortlopende schulden aan gelieerde partijen hebben betrekking op de verplichtingen per verslaggevingsdatum van het fonds aan dochtermaatschappijen van Delta Lloyd NV. Uitgifte en inkoop van aandelen; open-end structuur De vennootschap opereert krachtens haar structuur van beleggingsinstelling met veranderlijk kapitaal als een open-end fund. De berekening van de intrinsieke waarde per aandeel van de beleggingsinstelling geschiedt door de intrinsieke waarde te delen door het aantal uitstaande aandelen. De intrinsieke waarde wordt iedere beursdag vastgesteld en uitgedrukt in euro. Daarbij worden de beursgenoteerde effecten gewaardeerd tegen de slotkoersen na de cut-off time van de beleggingsinstelling ( forward pricing ). Waardering van Jaarverslag

24 beleggingen van de beleggingsinstelling in Aziatische markten geschiedt op basis van fair value pricing. Bij deze systematiek wordt niet alleen rekening gehouden met gedane koersen, maar ook met de te verwachten noteringen aan de hand van andere relevante indices op financiële markten. Het blijft immers te allen tijde zaak de intrinsieke waarde nauwkeurig vast te stellen volgens maatschappelijk aanvaardbare waarderingsgrondslagen, ook in een situatie met sterk fluctuerende koersen, teneinde (in- en uittredende, maar ook zittende) beleggers in de beleggingsinstelling niet te benadelen als gevolg van vaststelling van de intrinsieke waarde op basis van achterhaalde gegevens. De cut-off time is bepaald op (CET), omdat dan alle beurzen nog open zijn c.q. nog open gaan. De beheerder heeft uit oogpunt van transparantie en eenvoud een vast percentage van 0,20% te berekenen over de intrinsieke waarde voor de op- of afslag vastgesteld. Deze op- of afslag dient ter dekking van de door de beleggingsinstelling te maken gemiddelde transactiekosten op lange termijn bij inkoop of plaatsing van eigen aandelen. De hoogte is bepaald op basis van de reële aan- en verkoopkosten met betrekking tot de effecten waarin het fonds belegt. Verwerking uitgekeerd dividend Het uitgekeerde bruto dividend door het fonds wordt ten laste van de overige reserves gebracht. Transactiekosten Aankoopkosten worden direct ten laste van de verkrijgingsprijs van de beleggingen gebracht. Verkoopkosten worden ten laste van de vervreemdingsprijs van de beleggingen gebracht. Dientengevolge vormen de aankoop- en verkoopkosten onderdeel van de (on-)gerealiseerde waardeveranderingen van de beleggingen. Transacties die verlopen zijn middels gelieerde partijen zijn tegen marktconforme voorwaarden en tarieven uitgevoerd. Omloopfactor De omloopfactor, ofwel Portfolio Turnover Rate, geeft de omloopsnelheid van de activa weer en wordt als volgt berekend: [(Totaal 1 Totaal 2) / X] * 100 Totaal 1: het totaal bedrag aan effectentransacties (effectenaankopen + effectenverkopen) van de beleggingsinstelling gedurende het jaar. Totaal 2: het totaal bedrag aan transacties (uitgifte + inkopen) van deelnemingsrechten van de beleggingsinstelling gedurende het jaar. X: de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling. De gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling is de som van de intrinsieke waarden gedeeld door het aantal waarnemingen. Hierbij wordt de som van de intrinsieke waarden gebaseerd op de cijfers van de dagelijkse intrinsieke waarde berekening van het onderhavige boekjaar. Het aantal waarnemingen is conform het aantal werkdagen. Lopende kosten ratio (ongoing charges) De lopende kosten ratio wordt afgerond op twee decimalen en wordt berekend door de totale kosten te delen door de gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling. - De gemiddelde intrinsieke waarde van de beleggingsinstelling is de som van de intrinsieke waarden gedeeld door het aantal waarnemingen. Hierbij wordt de som van de intrinsieke waarden gebaseerd op de cijfers van de dagelijkse intrinsieke waarde berekening van het onderhavige boekjaar. Het aantal waarnemingen is conform het aantal werkdagen. - Onder totale kosten worden begrepen alle kosten die in de verslagperiode ten laste van het resultaat worden gebracht. De kosten van beleggingstransacties en rentelasten worden buiten beschouwing Jaarverslag