dromen wereldtop van oranje weer niet goed genoeg
|
|
- Mirthe Wauters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 actueel oranje weer niet goed genoeg dromen van de wereldtop Opnieuw staat Nederland op plaats 8 in de ranglijst van meest concurrerende economieën ter wereld. Het klinkt misschien niet slecht, maar stilstand is achteruitgang. Hoe eindigen we volgend jaar weer in de top-5? Tekst: Remko Ebbers, Judith Katz Foto: Roger Cremers/HH Vorig jaar, toen Nederland van de 5de naar de 8ste plaats zakte, was Henk Volberda een stuk pessimistischer dan nu. Die terugval was de schuld van het kabinetsbeleid, liet de Rotterdamse hoogleraar strategisch management optekenen in verschillende kranten. Het Topsectorenbeleid werd niet goed genoeg uitgevoerd, de overheid investeerde niet genoeg in innovatie en onderwijs en de aanhoudende bezuinigen hielpen al helemaal niet mee. Een beetje pijnlijk voor premier Rutte, die een paar dagen voor het uitkomen van de lijst tijdens de 26
2 H.J. Schoo-lezing nog uitriep hoe trots hij is op ons plekje in de top-5 van meest concurrerende economieën. Een jaar later is het optimisme teruggekeerd. Maar waar komt dat eigenlijk vandaan? Nederland is tenslotte voor het tweede jaar op rij geëindigd op de 8ste plaats. Dat komt, zegt Volberda, doordat we op een aantal belangrijke punten toch gestegen zijn. Samenwerkingen van kennisinstellingen en het bedrijfsleven beginnen hun vruchten af werpen, zegt Volberda. De High Tech Campus in Eindhoven en Chemelot in Geleen zijn voorbeelden van succesvolle projecten waarbij kennisinstellingen, bedrijven en overheid de handen in een slaan. Natuurlijk kunnen we een voorbeeld nemen aan andere landen als het gaat om de bedragen die worden geïnvesteerd, maar het is een goed begin. Ook het Topsectorenbeleid begint te werken, zegt hij. We merken ook dat de beschikbaarheid van kenniswerkers toeneemt doordat meer studenten kiezen voor een technische studie. Als ik ondernemers spreek, laten ze weten dat ze makkelijker aan technici en ingenieurs komen dan in voorgaande jaren. Maar, waarschuwt hij, we komen niet zomaar terug in de top-5. Ik kan Nederland eigenlijk drie aanbevelingen geven: geef meer geld uit aan innovatie, versoepel de arbeidsmarkt en zorg dat de financiële markt en kredietverstrekking weer op gang komen. Leer van Finland, Zwitserland en de Verenigde Staten. Concurrentie is dynamisch, stelt Volberda. Ook al presteert Nederland beter, andere landen, zijn ook hard bezig met innovatie en fiscale stimulering van r&d. 27
3 actueel innovatie op zijn fins Het begint met innovatie in het onderwijs Op het gebied van innovatie zet Nederland langzaam stappen naar de top-5. Van plek 10 naar de 8ste plaats. Rotsvast op de eerste plaats staat al jaren Finland. Nederlander Hans Schaffers, als financieren op z n amerikaans Maak het fiscaal aantrekkelijk De financiële markten zijn het slechtste punt van de Nederlandse economie volgens het World Economic Forum. Zelfs op het gebied van marktomvang geeft het een betere waardering dan voor iets als financial market development. De situatie in de VS wordt veel beter gewaardeerd. Groot verschil is de bredere basis voor financiering van bedrijven. Behalve banken is er een heel netwerk van alternatieve mogelijkheden met minstens 225 duizend business angels en seed investors (particuliere investeerders), vooral voor start-ups. Voor Nederlandse business angels is het in vergelijking met de VS helemaal niet aantrekkelijk om grootschalig in bedrijfjes te stappen. Alleen al vanwege de 22 tot 25 procent belasting over zogenoemde inkomsten uit aanmerkelijk belang (geldt vanaf een aandelenbezit van 5 procent). Amerikaanse business angels hebben een bevoorrechte belastingpositie, waardoor particulieren in sommige gevallen zelfs helemaal geen belasting hoeven te betalen. Verder is het in Nederland heel duur om een nieuwe topman aandelen te geven. Die moeten wettelijk worden ingekocht tegen marktwaarde, terwijl je in de VS makkelijker voordelige aandelenconstructies kunt verzinnen, zegt Eva Hukshorn, informal 28
4 research director verbonden aan de Aalto University in Helsinki, vergeleek de scores van beide landen eens met elkaar. En wat bleek? Finland, dat vier plaatsen boven Nederland staat op de ranglijst, scoort alleen op innovatie veel beter dan Nederland. Finland investeert veel en veel meer in research and development, zegt Schaffers. Vooral als het gaat om samenwerking tussen het bedrijfsleven en de universiteit doen de Finnen het uitstekend. Daarnaast zijn veel meer mensen technisch opgeleid. Op die twee punten scoort Finland het beste van de wereld. Finland was niet altijd zo vooruitstrevend, zegt Schaffers. Het roer werd begin jaren negentig compleet omgegooid toen het land geteisterd werd door een flinke recessie. Na het uiteenvallen van de Sovjetunie, waar het land sterk van afhankelijk was, zetten de Finnen in op een kenniseconomie. Ze deden flinke investeringen in onderwijs en nieuwe technologie, waaruit bijvoorbeeld Nokia voortkwam. Dat wierp zijn vruchten af. In no time slaagde het land erin om een onderwijssysteem op te bouwen dat met enige jaloezie gevolgd wordt in het buitenland. Naar school gaan is gratis, net als studeren aan de universiteit. Jongens en meisjes in Finland worden met succes enthousiast gemaakt voor bètavakken, zegt Schaffers. Gelukkig gaat het in Nederland nu ook die kant op, maar Finland is wat dat betreft wel een enorme voorloper. Ook veel vrouwen werken in technische beroepen. De universiteit waar Schaffers werkt, is een product van het samenvoegen van drie aparte universiteiten gericht op economie, technologie, kunst en design. De Finse overheid nam het initiatief hiervoor. Nu staat de universiteit model voor dé innovation university. De universiteit krijgt jaarlijks miljoenen van het bedrijfsleven, zegt Schaffers. Studenten wordt geleerd om multidisciplinair samen te werken. In Nederland is men erg gericht op zaken in stukjes hakken. Innovatie in het onderwijs is niet echt een thema, terwijl het daar juist begint. Maar ook in Finland is het de vraag welke plek volgend jaar behaald gaat worden. Door de val van Nokia zijn veel mensen zonder werk komen te zitten, het bedrijf is nog steeds bezig met reorganiseren, zegt Schaffers. Maar de Finnen zullen wel weer op hun pootjes terecht komen. Foto: Bernard van Dierendonck/ANP investor en partner van EFactor, een netwerk dat ondernemers en investeerders bij elkaar brengt. En, zegt Hukshorn, het calvinistische Nederland is als de dood voor cashen. Een exit is hier heel onaantrekkelijk doordat er voor het volle pond belasting over wordt geheven. Maar dat is wat een investeerder doet: hij stopt een aantal jaren geld in een bedrijf om dat in veelvoud terug te krijgen. Daarmee investeert hij weer in andere bedrijfjes. Hier blijft geld van investeerders vast zitten in bedrijven die prima zonder kunnen. In Nederland bemoeien de verkeerde mensen zich met start-ups, vindt Hukshorn. Waarom zitten banken en verzekeraars überhaupt in zaken als crowdfunding en financiering van start-ups?, vraagt ze zich af. Willen ze kunnen zeggen dat ze hebben geïnvesteerd in de nieuwe Facebook? Ieder- een wil meepraten op de golfbaan, maar dit is een high risk high return business. Je investeert in tien bedrijven en daarvan slagen er twee. Banken en verzekeraars accepteren uiteindelijk bijna niemand. Start-ups hebben geen onderpand, geen winst en alle cashflow wordt gebruikt om die paar man te betalen die voor het bedrijfje werkt. Dat vindt een bank geen kredietwaardige ondernemer. Het resultaat, schetst Hukshorn, is een heleboel frustratie. Banken en overheden zouden zich vooral moeten bemoeien met het verlenen van randvoorwaarden en activiteiten die ze goed kennen. Zo worden veel kleine bedrijfjes gefinancierd met persoonlijke leningen. Doe daar iets mee in de voorwaarden, meent Hukshorn. Foto: James Kirkikis/ANP 29
5 actueel werken op zijn zwitsers Flexibiliteit is hun grootste troef Wie gelijk wil beginnen met een vast contract, moet een baan zoeken in Zwitserland. Het concept tijdelijk contract, waarbij werknemers veel minder rechten hebben dan met een vaste aanstelling, bestaat daar niet, vertelt Bart Twaalfhoven, ambassadeur ter plekke. Toch is het relatief simpel op korte termijn een werknemer weer op straat te zetten. Dat klinkt vreselijk, maar omdat de werkloosheid zo laag is, gaat niemand bij de pakken neerzitten en wisselen veel mensen snel van baan. Als een bedrijf 30 kilometer verderop verhuist en een werknemer heeft geen zin om mee te gaan, dan stapt hij of zij op. Onze reactie is dan: Hoe kunnen ze dat doen? Maar Zwitsers zijn nu eenmaal vol vertrouwen. Die flexibilisering, dat is een groot goed, hun grootste troef. In de pijler arbeidsmarkt staat het land dan ook op 1. Nederland volgt op plaats 21, vooral doordat Nederlandse werkgevers lastig salarissen naar beneden kunnen bijstellen in tijden dat het minder gaat, stelt het World Economic Forum. Daarnaast is het in Nederland te moeilijk om iemand in vaste dienst te ontslaan. Of Nederland daarom een voorbeeld aan de Zwitsers arbeidsmarkt moet nemen? Twaalfhoven gelooft van wel. Ik geloof wel in de relatie tussen een flexibele arbeidsmarkt en economische groei. In rapporten van gezaghebbende instanties over Nederland wordt dat advies ook telkens gegeven. Ook de jeugdwerkloosheid ligt in Zwitserland lager dan in Nederland. Het Zwitserse onderwijssysteem is erg goed en gericht op dualiteit. Met name op het mbo is het eerder regel dan uitzondering dat een leerling vanaf zijn 16de in een bedrijf gaat werken en tegelijk onderwijs volgt op school, om zo helemaal ingewerkt te worden in de finesses van een bedrijf. Zo n leerling kan vervolgens heel gemakkelijk daar blijven of overstappen. Promovendi worden weer gestimuleerd om een tijdje in het buitenland te gaan werken, om die kennis weer toe te passen in eigen land. En ook in de wetenschap is flexibiliteit een troef. Zwitserland heeft instituten waar sommige wetenschappers geen vaste taken hebben, maar zo slim zijn dat men Lijstjes alleen voor fetisjisten? De jaarlijks terugkerende Global Competitiveness Index is werkelijk een feest voor lijstjesfetisjisten. In die lijst worden de economieën van 144 landen met elkaar vergelijken op twaalf pijlers, die ook weer onderverdeeld zijn in subcategorieën. Elk land staat wel ergens op nummer 1. Nederland scoort bijvoorbeeld de 1ste plaats als het gaat om haveninfrastructuur en het (lage) percentage van de bevolking dat aids heeft. Al zegt een plek buiten de top-10 niet altijd veel. Soms is een 88ste plaats helemaal niet slecht als de 87 landen ervoor maar miniem van elkaar verschillen. De grootte van Nederland is soms wel een nadeel door de gebruikte methodologie. Zo scoren de Verenigde Staten ongenadig hoog als het gaat om grootte van de afzetmarkt, iets waar Nederland nooit aan kan tippen. Een land als Nigeria scoort weer erg goed in de pijler flexibele arbeidsmarkt, maar slecht op corruptie. Je kunt makkelijk hoog scoren op innovatie als je veel fiscale stimulering geeft aan bedrijven, maar als dat gepaard gaat met hoge belastingtarieven, 30
6 column scheer jeroen poortvliet Big brother ervan uit gaat dat ze vroeg of laat wel een lucide uitvinding doen. Dat schijnt zich on the long run uit te betalen. In Nederland vinden we zoiets al snel niet efficiënt, maar het werkt innovatie buitengewoon goed in de hand. Wel is de vraag of Zwitserland volgend jaar nog zo goed gaat scoren in de ranking. Een gebrek aan kenniswerkers ligt op de loer. Het land heeft recent strengere wetten aangenomen waardoor het mogelijk moeilijker wordt voor werknemers om in Zwitserland te komen werken, zegt Twaalfhoven. Een vierde van de werknemers is buitenlander, het grootste deel is hoog opgeleid en komt uit Europa. Je kunt een hoop bedrijfstakken sluiten als die niet meer komen. Foto: Danuta Hyniewska/ANP Het lijkt alweer zolang geleden: de kijkersfile bij Stonehenge, de meeuwen in Dartmouth en het bier van St. Austell. Maar gelukkig hebben we de foto s nog. Bij de hand, op de iphone. Niet in de Cloud geplaatst, dus bang voor gehackte foto s hoef ik niet te zijn. Niet dat er naaktfoto s bij zitten, maar geloof me, foto s in zwembroek zijn al erg genoeg. Met het oog op het Engelse weer (viel reuze mee) hadden we de tent thuisgelaten en zaten we in huisjes. Meestal met wifi, ook al moest je daarvoor soms in de slaapkamer bij het raam gaan staan. Wat we dus regelmatig deden. Zo word je toch steeds afhankelijker van internet en sociale media. Whatsappen in de supermarkt over de boodschappen, vakantie-ervaringen delen op Facebook, een garage zoeken op internet, en de weg er naartoe vinden met Navigon. Tot de vakantielectuur (geen e-books: er zijn grenzen) behoorde dit jaar De cirkel van Dave Eggers, een waarschuwing tegen het doorschieten van gebruik van sociale media. Het is geschreven als een roman over een internetbedrijf dat langzamerhand alle digitale touwtjes in handen krijgt. In de nabije toekomst van De cirkel zijn we continu online, volgen we alles en iedereen, en laten we iedereen toe in ons eigen leven. De voorlopers gaan helemaal transparant: met een cameraatje op borsthoogte laten ze continu aan hun volgers zien wat ze zelf zien en beleven. Alleen s nachts gaat de camera uit. Opnamen mogen niet verwijderd worden, want alles is gedeeld eigendom. gaat dat ten koste van een andere pijler, zegt Volberda. Het, is kortom, een spel van de juiste balans. Maakt dat de lijst onbruikbaar? Nee, zegt Volberda, je moet alleen alles in het juiste perspectief zien. De ranking wordt nauwlettend gevolgd door het ministerie van Economische Zaken. Ook investeerders kijken ernaar om te zien hoe aantrekkelijk een land is. Politici die niet transparant willen gaan, hebben iets uit te leggen. Werknemers van het bedrijf die te weinig actief zijn op de sociale media, worden op het matje geroepen. Zomaar wat voor jezelf doen, zonder daarover berichten te posten, is geen optie. Vluchten kan niet meer. Wie dat probeert, wordt door middel van een internet-heksenjacht en de inzet van drones achterhaald. Ik moet het nog zien gebeuren. Maar als het zover komt, roep ik al mijn vrienden en contacten op Facebook en LinkedIn op om met mij in het verzet te gaan. Want we hoeven niet alles te liken. Paul Scheer 31
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland
Inclusive Growth and Development Report 2017 van het World Economic Forum: Bevindingen voor Nederland Nederland scoort relatief hoog op economische groei en het aanpakken van ongelijkheid, maar de ongelijkheid
Nadere informatieGezondheid en welzijn; Onderwijs; Beroepsbevolking en werk; Een stimulerende omgeving om human capital te laten renderen.
ONDERZOEKSRAPPORT Nederlandse beroepsbevolking behoort tot de wereldtop 1) Zwitserland, Finland en Singapore hebben de slimste beroepsbevolking In het eerste Human Capital Report van het World Economic
Nadere informatieNederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut.
ONDERZOEKSRAPPORT Nederland zakt vier plaatsen op Human Capital Index: vaardigheden en kennis van oudere leeftijdscategorieën blijven onbenut. Introductie In het Human Capital 2015 report dat het World
Nadere informatieKansen voor Financiering in de Zaanstreek. 7 december 2015
Kansen voor Financiering in de Zaanstreek 7 december 2015 Kansen voor Financiering 2 Maar zo kan het ook! 3 Kansen voor Financiering Noord-Holland Gezamenlijk initiatief van Provincie Noord-Holland en
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter
Nadere informatie[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster
[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9
Nadere informatieDe Budget Ster: omgaan met je schulden
De Budget Ster: omgaan met je schulden Budget Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Budget Ster MOTIVATIE EN VERANTWOORDELIJKHEID STRESS DOOR SCHULDEN BASISVAARDIGHEDEN STABILITEIT FINANCIEEL ADMINISTRATIEVE
Nadere informatieWil jij minderen met social media?
Wil jij minderen met social media? Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2016 Hulpboekje social media 1 Hoe sociaal zijn social media eigenlijk? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt op social media.
Nadere informatiehenk volberda 14 NR.4
HET GESPREK MET henk volberda 14 NR.4 Henk Volberda is hoogleraar Strategisch Management en Ondernemingsbeleid aan de Rotterdam School of Management van de Erasmus Universiteit Rotterdam. Geen klassieke
Nadere informatieOm mee te beginnen: boekfragment en opdrachten
Om mee te beginnen: boekfragment en opdrachten Bron: http://ninabrackman.blogspot.nl/p/de-alchemist-paulo-coelho.html Dit is een deel van een blog over De Alchemist van Paulo Coelho door Nina Brackman.
Nadere informatieHET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN
HET BELANGRIJKSTE OM TE WETEN OM MEER ZELFVERTROUWEN TE KRIJGEN Gratis PDF Beschikbaar gesteld door vlewa.nl Geschreven door Bram van Leeuwen Versie 1.0 INTRODUCTIE Welkom bij deze gratis PDF! In dit PDF
Nadere informatie3 januari 2015. Onderzoek: Stand en toekomst van de Nederlandse economie
3 januari 2015 Onderzoek: Stand en toekomst van de Nederlandse economie 1 Over het EenVandaag Opiniepanel Het EenVandaag Opiniepanel bestaat uit ruim 40.000 mensen. Zij beantwoorden vragenlijsten op basis
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 7-8. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatieWERK EN BESTAANSZEKERHEID IN ALMERE. PvdA manifest
WERK EN BESTAANSZEKERHEID IN ALMERE PvdA manifest Inleiding Werk, werk, werk! is wat de Almeerse PvdA betreft één van de belangrijkste opdrachten voor een nieuwe coalitie in Almere. De gemeente Almere
Nadere informatieOnderzoek Jeugdwerkloosheid
Onderzoek Jeugdwerkloosheid 1V Jongerenpanel 12 september2014 Over dit onderzoek Aan dit onderzoek deden 836 leden van het EenVandaag Jongerenpanel mee. Het onderzoek vond plaats van 10 september tot en
Nadere informatieOnderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken
Onderzoek Je wordt 18 jaar en dan? De gevolgen voor je geldzaken Rapportage Juli 2013 Meer informatie: info@wijzeringeldzaken.nl Samenvatting (1/3) 1. Veel 17-jarigen maken de indruk verstandig om te gaan
Nadere informatieWaarde-volle zorg is ook nog JONG!
Waarde-volle zorg is ook nog JONG! LOC maakte een nieuwe visie op de zorg. Die heet Waarde-volle zorg. Allerlei mensen herkennen zich daar in. Dat komt doordat die gaat over dingen die voor ons allemaal
Nadere informatieIk ben Sim-kaart. Mobiel bellen groep 5-6. De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag. Aangeboden door
De Simkaart is een meisje, tikkeltje ondeugend en een echte kletsgraag Hoi! Blijf even aan de lijn. Ik zit namelijk op de andere. Wacht even. Hoi, ik kom zo even terug, want ik moet even iets zeggen over
Nadere informatiepggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden
pggm.nl Mantelzorg en dementie in de beleving van PGGM&CO-leden Enquête Mantelzorg en dementie 2014 Vooraf In juli 2014 vroegen wij onze leden naar hun ervaringen met mantelzorg in het algemeen, en mantelzorg
Nadere informatieArbeidsmarkt. Bedrijfskunde. Technische bedrijfskunde
wo bedrijfskunde Goede managers komen altijd aan de bak, ook in tijden van crisis. Maar nu het herstel tegen lijkt te vallen moet je wel voorbereid zijn op verrassingen. Veel bedrijfskunde-opleidingen
Nadere informatieDames en heren, 1 DVHN, 9 september 2015.
Toespraak commissaris van de Koning Max van den Berg, opening bijeenkomst Klantengroep Samenwerking Noord (Holland Web Week), Groningen, 16 september 2015 Dames en heren, Goed nieuws is geen nieuws, zeggen
Nadere informatieGlobal Competitiveness Index (GCI) editie
Nederland in de top-5 van meest concurrerende economieën: Nederland stijgt naar de 5 e plaats op de mondiale concurrentie-index van het World Economic Forum Rotterdam, 5 september 2012 --- Het World Economic
Nadere informatieWerkboek Het is mijn leven
Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er
Nadere informatieOp weg met Jezus. eerste communieproject. Hoofdstuk 5 Bidden. H. Theobaldusparochie, Overloon
Op weg met Jezus eerste communieproject H. Theobaldusparochie, Overloon Hoofdstuk 5 Bidden Eerste communieproject "Op weg met Jezus" hoofdstuk 5 blz. 1 Joris is vader aan het helpen in de tuin. Ze zijn
Nadere informatieOnderzoeksflits.
Onderzoeksflits www.utrecht.nl/onderzoek De positie van de regio Utrecht in de Regional competitiveness index 2013 1 Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht Postbus 16200 3500 CE Utrecht 030
Nadere informatieVoor nieuw werk kun je niet meer zonder Social Media Interview met Aaltje Vincent
November 2011 - BHP Groep - www.bhp.nl Interviewspecial Voor nieuw werk kun je niet meer zonder Social Media Interview met Aaltje Vincent Aaltje Vincent (1960) is één van de experts op het gebied van het
Nadere informatieWat is PDD-nos? VOORBEELDPAGINA S. Wat heb je dan? PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen.
Wat is PDD-nos? 4 PDD-nos is net als Tourette een neurologische stoornis. Een stoornis in je hersenen. Eigenlijk vind ik stoornis een heel naar woord. Want zo lijkt het net of er iets niet goed aan me
Nadere informatieSpeech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012
Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, Symposium LifeLines, Groningen (UMCG), 1 oktober 2012 Dames en heren, [Inleiding] Ik vind het wel leuk, maar ook een beetje spannend. Maar moet
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS - 2 - Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende
Nadere informatieANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS
HET EURO RUN-SPEL www.nieuwe-eurobankbiljetten.eu ANNA EN ALEX NEMEN HET OP TEGEN DE VALSEMUNTERS Anna en Alex zijn klasgenoten en heel goede vrienden. Ze komen altijd in de meest angstaanjagende situaties
Nadere informatieWerkbladen. Uitdaging! Wat betekent succes en geluk voor mij? Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het
Werkbladen Uitdaging! Gaat voor jou geluk samen met succes? Of gaat het één ten koste van het ander? Waar word jij gelukkig van? De uitdaging van deze tool is dat je je eigen antwoorden bepaalt. We raden
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieWeer naar school. De directeur stapt het toneel op. Goedemorgen allemaal, zegt hij. * In België heet een mentor klastitularis.
Weer naar school Kim en Pieter lopen het schoolplein op. Het is de eerste schooldag na de zomervakantie. Ik ben benieuwd wie onze mentor * is, zegt Pieter. Kim knikt. Ik hoop een man, zegt ze. Pieter kijkt
Nadere informatie18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid
18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je
Nadere informatieMeer succes met je website
Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?
Nadere informatiePraktische social media tips voor bedrijven!
Praktische social media tips voor bedrijven! Inhoud: Pagina Voorwoord 2 Wat is social media? 3 Hoe werkt het? 4 De mogelijkheden voor bedrijven 5 Als online vorm van mond-tot-mond reclame 7 Internet optimalisatie
Nadere informatieInvesteer in start-ups en jongeren
Het jaar 2033 - Bilderbergconferentie 2015 Stef van Grieken, tech-ondernemer Investeer in start-ups en jongeren Stef van Grieken (1986) studeerde Industrial Engineering aan de Rijksuniversiteit Groningen
Nadere informatieVoorwoord. Daarna ging ik praten met Chitra, een Tamilvrouw uit Sri Lanka. Zij zette zich in voor de Tamilstrijd.
Voorwoord In dit boek staan interviews van nieuwkomers over hun leven in Nederland. Ik geef al twintig jaar les aan nieuwkomers. Al deze mensen hebben prachtige verhalen te vertellen. Dus wie moest ik
Nadere informatieOnderzoek Geweldsfilmpjes
Onderzoek Geweldsfilmpjes 21 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 14 april tot en met 20 april 2015, deden 1.165 jongeren mee. De uitslag is na weging representatief voor
Nadere informatieTeksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.
Bidden Teksten bewerkt uit het gezinsboek Ons Dagelijks Brood veertigdagentijd van pastoor M. Hagen door EBP voor www.kinderenbiddenvoorkinderen.nl en kinderactiviteiten www.lambertuskerk-rotterdam.nl
Nadere informatieZaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie
Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie
Nadere informatieNederland keldert in de mondiale concurrentie-index
Nederland keldert in de mondiale concurrentie-index Rotterdam, 8 september 2009 --- Het World Economic Forum (WEF) publiceert jaarlijks de concurrentiepositie van landen. Het Erasmus Strategic Renewal
Nadere informatieCOUNTRY PAYMENT REPORT 2015
COUNTRY PAYMENT REPORT 15 Het Country Payment Report is ontwikkeld door Intrum Justitia Intrum Justitia verzamelt informatie bij duizenden bedrijven in Europa en krijgt op die manier inzicht in het betalingsgedrag
Nadere informatie150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!
150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.
Nadere informatieWij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.
Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat
Nadere informatiePrivacy instellingen voor Facebook Alles wat je op Facebook zet is openbaar. Wil je dat ook?
Privacy instellingen voor Facebook Alles wat je op Facebook zet is openbaar. Wil je dat ook? Inhoud Waarom hebben we dit gemaakt?... 3 De instellingen en de gevolgen ervan... 4 Het tabblad Privacy... 4
Nadere informatieGeluk, lijden en een struisvogel: Mindfulness (Awareness) in de praktijk
1 Geluk, lijden en een struisvogel: Mindfulness (Awareness) in de praktijk Wat is geluk? Geluk kan worden ervaren als lijden afwezig is. Wie niet lijdt, is gelukkig. Ik bedoel dan niet het geluk dat we
Nadere informatiePresentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A
Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen
Nadere informatieBij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.
Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral
Nadere informatieSchrijf met meer impact
Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten
Nadere informatieGrowth & Reflection. Opleverdatum: 18 juni 2014
Growth & Reflection Growth & Reflection Opleverdatum: 18 juni 2014 Multimediaal Reclamebureau 2013/2014 Inleiding Er zit alweer een half jaar bij MMR op en ik heb weer veel nieuwe dingen geleerd en nieuwe
Nadere informatieBE HAPPY. 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma
BE HAPPY 90-dagen Goed Gevoel conditionering programma Alle rechten voorbehouden. Geen deel van dit boek mag worden gereproduceerd op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Nadere informatieKnabbel en Babbeltijd.
Knabbel en Babbeltijd. (zorg ervoor dat je deze papieren goed leest, uitprint en meeneemt naar de VBW) Het thema van deze VBW-week is Zeesterren. Het thema is de titel van de week (dus geen kreet of korte
Nadere informatieJouw toekomst. Havo 5
Jouw toekomst. Havo 5 2011-2012 LOB havo 5 Havo 5 Fase 4 = Beslissen: Deze fase ga je in als je in Havo 5 zit. Je stelt nu je definitieve top 2 vast. Je gaat nog een keer naar de beroepenavond, je organiseert
Nadere informatieSociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy
Sociale media in Nederland Door: Newcom Research & Consultancy Sociale media hebben in onze samenleving een belangrijke rol verworven. Het gebruik van sociale media is groot en dynamisch. Voor de vierde
Nadere informatieAdinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële
Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,
Nadere informatieJaarcongres KIVI NIRIA Presentatie Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform
Jaarcongres KIVI NIRIA 2009 Presentatie Alexander Rinnooy Kan Lid Innovatieplatform Vandaag Vrienden Van Wetenschap Positie van Nederland in de wereld Kennisinvesteringsagenda Sleutelgebieden Wat kunnen
Nadere informatieVerschillen tussen Economische opleidingen
Verschillen tussen Economische opleidingen Economie (en Bedrijfseconomie) Bedrijfseconomie Fiscale Economie Econometrics and Operations Research Economics Afkorting EBE BE FE EOR ECO IBA Wat is de voertaal?
Nadere informatieWaar een wil is, is een Weg!
5 tips om moeiteloos voor jezelf te kiezen en een stap te zetten. Waar een wil is, is een Weg! - Lifecoach http://www.facebook.com/arlettevanslifecoach 0 Je bent een ondernemende 40+ vrouw die vooral gericht
Nadere informatieJolan. Jolanda Omvlee (42),
Jolan Jolanda Omvlee (42), getrouwd met Ron (48), moeder van Lise (10) en Emmely (6) is directeur van Compassion. Ze geeft leiding aan 38 personen, haar contacten gaan internationaal. 22 tekst Wieteke
Nadere informatieOnderzoek: Studiekeuze
Onderzoek: Studiekeuze Publicatiedatum: 31-01- 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 29 t/m 31 januari 2014, deden 712 scholieren en 1064 studenten mee. De uitslag van de peiling
Nadere informatieWorld Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 2010-2011
PERSBERICHT World Economic Forum publiceert Global Information Technology Report 20-2011 Nederland zakt naar de 11e plaats op ranglijst van WEF Global Information Technology Report, en de opkomende economieën
Nadere informatieKom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen!
Kom ook naar het Internet Marketing Summit op 10 & 11 Maart a.s. in Maarssen! In 1 weekend ontdek je de nieuwste ontwikkelingen en strategieën op het gebied van Internet Marketing en Business Building.
Nadere informatieDank u wel kolonel Lambrichts, mevrouw Sybilla Dekker, Generaal, geachte aanwezigen,
Spreekpunten staatssecretaris De Vries van Defensie ter gelegenheid van de eerste deeltijdopleiding Middelbare Defensie Vorming te Den Haag. Let op: Alleen gesproken woord geldt! Dank u wel kolonel Lambrichts,
Nadere informatieContent is koning, strategie de keizer
Content is koning, strategie de keizer David Kok in gesprek met Xaviera Ringeling Xaviera is, samen met haar team vrijwilligers, een contentmachine. Elke dag publiceert ze op verschillende weblogs een
Nadere informatieNetje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp!
Netje is een meid! Vrolijke meid, uit een vissersdorp! Haring! Verse haring! Wie maakt me los! Ik heb verse haring! Ha... ja, nou heb ik jullie aandacht, hè? Sorry, ik ben uitverkocht. Vandaag geen haring
Nadere informatieColofon: Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool Rotterdam, 2015.
Colofon: Mijn Pad is gemaakt door Inge Bramsen, Kees Willemse, Chris Kuiper & Mieke Cardol (2015), Lectoraat Disability Studies; Diversiteit in Participatie, Kenniscentrum Zorginnovatie van Hogeschool
Nadere informatieDURF JIJ DE STAP AAN?
DURF JIJ DE STAP AAN? Naar leerjaar 3 vmbo op De Groene Campus www.degroenecampus.nl De Groene Campus: een leuke school met een goede sfeer D foto nog maken - food - design - groen - sport e Groene Campus?
Nadere informatieEen kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen. Baukje Stinesen en Reint Jan Renes
Een kwalitatieve analyse van het transmedia storytelling project Verhalen voor onder je kussen Baukje Stinesen en Reint Jan Renes Doel van het onderzoek Het vergroten van inzicht in de manier waarop jongeren
Nadere informatie15. eten moet je toch
GRATIS voorproefje 15. eten moet je toch Uitnodigen Ik zal zorgen dat ik honger heb. Hou het eenvoudig, hoor! Ik eet alles. Ik ben niet zo n moeilijke eter. Maar verder eet ik alles! Je ziet me wel verschijnen.
Nadere informatieInnovatie support gids
Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert
Nadere informatie!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN?
Uitgave van Stichting Be Aware Januari 2015 WIL JE MINDER GAMEN? Je vindt dat je teveel tijd doorbrengt met het spelen van games. Je beseft dat je hierdoor in de problemen kunt raken: je huiswerk lijdt
Nadere informatieKarin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.
Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als
Nadere informatieFlexibel werken én een hypotheek
Flexibel werken én een hypotheek Een hypotheek met Reacties uit de media op de perspectiefverklaring perspectiefverklaring Columnist Frank Kalshoven, de Volkskrant Alleen hypotheken verstrekken aan mensen
Nadere informatieAllereerst wil ik de organisatoren van deze dag, de Stichting Lezen en Schrijven
Toespraak staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid tijdens het bedrijvencongres Samen scholen, pure winst! op 11 september 2009 in Eindhoven. Dames en heren, Allereerst wil ik de
Nadere informatieDesigning the Daily Digital innovatieplatform voor de NL media
Designing the Daily Digital innovatieplatform voor de NL media Anke Eyck Infonomics & New Media Hogeschool Zuyd, Maastricht Gebruikersonderzoek Designing the Daily Digital User Centred Design Huidige nieuwsconsument
Nadere informatiewww.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was.
www.leraarwordeninsittard.nl Leraar, je wist dat je het was. Benjamin Plant student Aardrijkskunde Ik weet wat ik wil Het leukste moment van mijn stage is wanneer leerlingen mij uit zichzelf aanspreken
Nadere informatieLucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn?
Lucas 10:25-37 - Mag Jezus jouw naaste zijn? Voor preeklezers: ik hoor graag als mijn preek ergens gelezen wordt. Neem dan even contact met mij op: hmveurink@gmail.com. Bij deze preek is geen powerpoint
Nadere informatieVoor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten
Voor iedereen die een gelukkig en succesvol leven niet aan het toeval wil overlaten Anderen over het werk van David en Arjan: Met hun boek en hun seminars maken De Kock en Vergeer heel Nederland gelukkig.
Nadere informatieFinale weekend club competitie
Finale weekend club competitie Ploegentijdrit Zaterdag stond als allereerst de ploegentijdrit op programma. Jawel hoor we moesten als eerste van start. We waren maar met 5 in plaats van 6 man. Start ging
Nadere informatie25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen
152 152 25 jaar NIBE - Interview Mantijn van Leeuwen 153 Interview Mantijn van Leeuwen Voor de meeste mensen ben jij nog een onbekende, zeker gerelateerd aan het NIBE. Vertel eens iets over je achtergrond,
Nadere informatieJeroen Neef: betontimmerman met diploma
bouwen Magazine over loopbaanontwikkeling en vaktechniek voor werknemers in de bouw en infra nr. 2 april 2011 Jeroen Neef: betontimmerman met diploma Prefab fundering met IJB Smartfoot Uitvoerder Cees
Nadere informatieNederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel
Nederland behoort tot de wereldtop van de internationale handel Vandaag wordt de Global Enabling Trade Report 2014 van het World Economic Forum (WEF) gepubliceerd. In dit rapport wordt uitgebreid aandacht
Nadere informatieSOCIAL RESPONSIBILITY
SOCIAL RESPONSIBILITY LID WORDEN SAMEN JE EIGEN WINDMOLEN Tegenwoordig draait alles om duurzaamheid en groen. Een goede tijd voor de Windcentrale. We weten allemaal dat er ergens stroom en energie vandaan
Nadere informatieEzcorp Inc. TIP 2: Verenigde Staten. Ticker Symbol. Credit Services
TIP 2: Ezcorp Inc. Beurs Land Ticker Symbol ISIN Code Sector Nasdaq Verenigde Staten EZPW US3023011063 Credit Services Ezcorp (EZPW) is een bedrijf dat leningen verstrekt en daarnaast tweedehands spullen
Nadere informatieDe impact van HR op de business. Jaap Paauwe, Job Hoogendoorn en HR compliance
De impact van HR op de business Jaap Paauwe, Job Hoogendoorn en HR compliance Inhoudsopgave Heeft HR impact op de business? (interview met Jaap Paauwe) Certificering HR is must (interview met Job Hoogendoorn)
Nadere informatieWorld leader in international education
World leader in international education BESTE OUDER, Wat een spannend jaar gaat u tegemoet: uw zoon of dochter zit in het eindexamenjaar! Het maken van een goede studiekeuze is niet altijd makkelijk en
Nadere informatieRoos van Leary. Mijn commentaar betreffende de score Mijn score was 4 punten van de 8.
Roos van Leary Beschrijving Boven-Samen (BS) dominant gedrag: leidend zelfdefinitie: ik ben sterker en beter dan jij; Ik overzie "het" definitie van de ander: jij bent zwak en hulpbehoevend relatiedefinitie:
Nadere informatieDeel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties
Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna
Nadere informatieSamenvatting. Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren. Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B
Samenvatting Clay Shirky Iedereen Hoofdstuk 4 Eerst publiceren, dan filteren Esther Wieringa - 0817367 Kelly van de Sande 0817383 CMD2B Deze samenvatting gaat over hoofdstuk 4; eerst publiceren dan filteren,
Nadere informatieBedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Ministerie van Economische Zaken Bedrijfsfinanciering: Van subsidie naar overheidsinstrumenten anno 2014 Roland Starmans Manager Product Ontwikkeling Bancair, Investment
Nadere informatieInhoud. Mijn leven. de liefde en ik
Inhoud Inleiding...3 Hoofdstuk 1 Gevoelens... 4 Hoofdstuk 2 Ontmoeten... 6 Hoofdstuk 3 Verliefd... 8 Hoofdstuk 4 Date... 10 Hoofdstuk 5 Verkering... 12 Hoofdstuk 6 Intimiteit... 14 Hoofdstuk 7 Seks...
Nadere informatieInhoud. 1 Wil je wel leren? 2 Kun je wel leren? 3 Gebruik je hersenen! 4 Maak een plan! 5 Gebruik trucjes! 6 Maak fouten en stel vragen!
1 Wil je wel leren? Opdracht 1a Wat heb jij vanzelf geleerd? 7 Opdracht 1b Van externe naar interne motivatie 7 Opdracht 1c Wat willen jullie graag leren? 8 2 Kun je wel leren? Opdracht 2a Op wie lijk
Nadere informatieApostolische rondzendbrief
oktober 9, 2011 Jaargang 1, nummer 1 Lieve mensen, Zo bent u een voorbeeld voor alle gelovigen in Macedonië en Achaje geworden. Wij zijn nu al weer een tijdje hier in het zuiden van Griekenland, in de
Nadere informatieVoor meer informatie over dit onderzoek kunt u contact opnemen met Lisette van Vliet: lisette.van.vliet@eenvandaag.
Onderzoek Sexting 7 april 2015 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 26 februari tot en met 9 maart 2015 deden 1852 jongeren mee, waaronder 961 middelbare scholieren. De uitslag is
Nadere informatieVergelijking bachelor programma s Tilburg School of Economics and Management
Vergelijking bachelor programma s Tilburg School of and Business Afkorting BE EOR ECO EBE FE IBA Wat is de voertaal? Nederlands Nederlands of Engels mogelijk, vanaf 2 e jaar Engels Engels Nederlands, vanaf
Nadere informatieMet een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT
WEF GLOBAL INFORMATION TECHNOLOGIY ONDERZOEKSRAPPORT Met een 4 e plaats scoort Nederland ijzersterk op ICT Introductie Het Global Information Technology Report 2015: ICTs for Inclusive Growth van het World
Nadere informatieKind aan huis(werk) JORIEKE VAN NOORLOOS
13-01-2015 Kind aan huis(werk) JORIEKE VAN NOORLOOS Huiswerk maken met medescholieren in een andere huiskamer dan die van jezelf: dat is de opzet van onder meer Dees Amsterdam. Met kater Jack, noodles
Nadere informatie