met behulp van stroomtransformatoren. In het Engels

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "met behulp van stroomtransformatoren. In het Engels"

Transcriptie

1 13 augustus e jaargang no. 32 Medewerkers in de safe work zone in de Main Switchyard. De zone is afgebakend met rode barricade - tape. De veiligheidsaardingen zijn aangebracht voor deze kritische job. In de Main Switchyard te Paranam vindt de distributie van elektrische energie plaats. Hier wordt de elektrische energie die wordt verkregen uit Afobaka gedistribueerd naar de N.V. EBS en onze raffinaderij. De distributie van elektrische energie die via een dubbel circuit - transmissielijn vanuit Afobaka naar Paranam wordt getransporteerd, is erg belangrijk voor de verschillende klanten van het Powerhouse. Hiervoor is er apparatuur geïnstalleerd die zorg draagt voor de regeling en beveiliging van het elektrisch netwerk. Er kunnen storingen optreden en het is de bedoeling dat alleen het gestoorde gedeelte van het elektrisch netwerk wordt afgeschakeld. Daarnaast moet er alles aan gedaan worden om storingen te voorkomen door conditiebewaking en preventief onderhoud. Om hoge spanningen en stromen te kunnen meten, moeten deze eerst worden getransformeerd of omgezet naar meetbare grootheden. Hoge spanningen worden getransformeerd door middel van spanningstransformatoren, terwijl de stromen worden omgezet met behulp van stroomtransformatoren. In het Engels 1

2 De oude Current Transformer wordt gedemonteerd door E/I Maintenance - medewerker Dennis Afoema. worden deze PT of potential transformers, respectievelijk CT of current transformers genoemd. De PT s en CT s in de Main Switchyard zijn in de begin jaren zestig geïnstalleerd. Bij inspecties, voornamelijk door de verzekeringen, is aanbevolen om deze uit te wisselen vanwege het feit dat ze aan het einde van hun levensduur zijn. In juli dit jaar is een aanvang gemaakt met het uitwisselen van de PT s en CT s. Dit wordt ook gedaan om de betrouwbaarheid van het elektrisch netwerk te verhogen. Er is samen met de fabrikant ABB gekeken naar alternatieven, aangezien de huidige typen PT s en CT s niet meer gemaakt worden, maar zijn vervangen door nieuwe ontwerpen. In totaal moeten er vijftien CT s en elf PT s worden vervangen. Op donderdag 5 augustus j.l. werden twee CT s van de West - transmissielijn vervangen. Aangezien de CT s een massa hebben van ongeveer twee ton, moet er een kraan worden ingezet om deze job te doen. Daarnaast mogen er geen beschadigingen optreden aan het isolatiemateriaal van de CT s, omdat ze onder een hoge spanning werken. De isolatiekwaliteit moet te allen tijde worden gegarandeerd. Het monteren van de nieuwe CT s moet op een deskundige manier gebeuren en hier zijn tijd en geduld voor nodig, waarbij de juiste procedures van de fabrikant moeten worden gevolgd. Uiteraard worden bij een zo n job verschillende veiligheidsprocedures in acht genomen. Het gaat om procedures zoals voorgeschreven in Alcoa s Standard 32.60, het toepassen van de Tolov - regels (Tag Out Lock Out Verification)en de gangbare Suralco veiligheidsprocedures. Als de CT s zijn uitgewisseld worden er metingen gedaan ter verificatie om er zeker van te zijn dat alles goed is aangesloten. Daarna worden de betreffende CT s vrijgegeven aan de Power Operations. Het Powerhouse streeft ernaar om voor het eind van dit kwartaal alle PT s and CT s van het 161 kv net in de Main Switchyard te Paranam te vervangen. Deze job wordt uitgevoerd door medewerkers van het Powerhouse. Voor het inzetten van kranen wordt assistentie gevraagd van Port Operations. Lock en tag van een scheidingsschakelaar of disconnect. 2

3 Dat het met de productiviteit in de verschillende areas de goede kant opgaat, toont de grafiek, één van de resultaten van de Work Sampling die onlangs gehouden is in Paranam Operations.,,Het kan nog beter, zegt Steven Hughes, Jr. Civil Mechanic, die voor het eerst als observer in een productiviteitsmeting heeft geparticipeerd. Volgens hem moet het doel van een work sampling beter uitgelegd worden aan de medewerkers. Hij heeft het idee dat de observaties worden beschouwd als voorloper op nieuwe maatregelen die tegen de werknemers getroffen zullen worden.,,als de voorlichting intensiever wordt, zullen de werkers er positiever tegenover staan en worden de resultaten beter. Het management gaat ervan uit dat een ieder tijdens de sampling zijn werk doet zoals men gewend is. Het is dus niet zo dat er gevraagd wordt naar een grotere inzet tijdens de productiviteitsmeting. Het team van observers voor de Work Sampling wordt telkens opgefrist met nieuwe leden. Dit wordt gedaan om kennis rond het sampling gebeuren te verbreiden.,,het is een enerverende taak, maar erg leerrijk, zegt Steven Hughes. Bij de observaties kom je erachter hoe het bedrijfsproces in elkaar zit en word je je bewuster van de bijdrage die van je gevraagd wordt, vindt hij. Bij de start van de Work Sampling periode op 12 juli j.l. hebben de nieuwe observers alle twintig vastgestelde routes doorgelopen voor de oriëntatie op hun taak. Bij elke route die een kwartier tot twintig minuten duurde, moesten ze afturven wat ze zagen aan componenten die van belang zijn om de productiviteit vast te stellen. De data die de observers in drieënhalve dag hebben verzameld tijdens de 32 tot 36 km lange voettocht, hebben een overall progress in de productiviteit laten zien. De stijging ten opzichte van oktober vorig jaar was 6.02% en de productiviteit staat nu op 53.72% (zie Bauxco Nieuws no. 29) Dit is het resultaat van de uitvoering van het actieplan dat was opgezet na de work sampling van november Gelukkig een positief resultaat, zegt Steven Hughes die zich nu al voorbereidt op de sampling van november. Hij zal het Work Sampling Team de suggestie doen het toegepaste systeem enigszins te verlichten.,,het is geen kleinzerigheid, maar omdat het systeem erg veel vergt van de observers, zou dit de uitslag negatief kunnen beïnvloeden. Door vermoeidheid kan de verleiding groot worden om er met de pet naar te gooien. Het probleem zou volgens hem kunnen worden op-gelost door meer observers in te zetten, zodat de tijd van het lopen kan worden ingekort en de kans op negatieve beïnvloeding van het resultaat wordt verkleind. Maintenance Planner Hendrik Ranoesetiko, die de sampling coördineerde, noemt de mening van Steven eerlijk en positief, en dat is goed. Hij geeft aan dat haast iedereen heeft geklaagd over pijn in de voeten en de observers om zachtere schoenen hebben gevraagd. Als volgens hem het voorstel gerealiseerd wordt om meer observers in te zetten, zou de druk op de voeten verminderd kunnen worden. 3

4 Eén van de twee transformatoren die de nieuwe substation S46 in area 045 zal gaan voeden, werd op vrijdag 6 augustus j.l. onder spanning gezet om te testen of hij voldoet aan de eisen die HATCH en Suralco hebben voorgeschreven aan de fabrikant. S46 wordt dus gevoed door twee transformatoren (2500 KVA) waarvan één de volledige capaciteit kan dragen. De functie van de transformator is om de spanning die Powerhouse stuurt van 13.8 KV te transformeren naar 480 V die nodig is om de nieuwe systemen te voorzien van energie. S46 zal voornamelijk het volgende equipment van energie voorzien: de tien agitators van de nieuwe agglomerators (precipitator tanks), de tien cyclone feed pompen, de acht needle tank - pompen, nieuwe verlichting, en power supply voor lasmachines. Bij de south cyclone building in Precipitation is men reeds zo ver dat de cyclone housing/chute kon worden geïnstalleerd. De cylones zullen heel binnenkort op de chute worden bevestigd. Deze chute vangt de hydrate op die de cyclone verlaat and stuurt die door (via de needle tanks en pompen) naar de afdeling Calcination. De cyclones nemen de taak over van de huidige primary tanks en zorgen voor een veel betere classificatie, waardoor men in staat zal zijn om zelfs hydrate met een solids van 1000 g/l. te sturen naar de nieuwe panfilters in area 050. Elk van de drie cyclone buildings zal bestaan uit drie clusters van vier cyclones. De north cyclone building clusters hebben elk vijf cyclones. SOUTH CYCLONE BUILDING 4

5 Alcoa World Alumina LLC heeft op maandag 9 augustus j.l. de ondertekening van een joint venture - overeenkomst met Newmont bekend gemaakt, op basis waarvan Newmont exploratie naar goud zal verrichten. Als de exploratieresultaten het staven, zal Newmont de haalbaarheid van de start van goudwinningoperaties in Suriname vaststellen. Het gaat om concessies van Suralco waarin goudvoorkomens zijn ontdekt. Newmont heeft haar hoofdkwartier in Denver (VSA). Ze is s werelds voornaamste goudmijnbouwmaatschappij en de grootste goudproducent met aanzienlijke bezittingen in vijf continenten. Newmont zal aan het eind van de exploratieperiode, die maximaal zes jaar zal duren, een haalbaarheidsstudie completeren met een beschrijving van de goudreserves en de aard en omvang van archief Nassau-concessie mijnfaciliteiten om het erts te winnen. We think it is important that this be viewed in perspective, zegt John Sibly, President Global Manufacturing, Alcoa World Alumina and Chemicals. While we are pleased to have this opportunity to work with newmont, the success and magnitude of gold exploration projects are difficult to predict. In addition, this is a very long term project with minimal financial impact in the near term. In ruil voor haar investering, exploratiewerkzaamheden en operational management van het proces zal Newmont kunnen participeren in het aandelenkapitaal van de potentiële goudoperatie. Newmont en Alcoa tillen beide zwaar aan duurzame ontwikkeling. Pathway to Performance is de titel van een boek over het Alcoa Business System, dat geschreven is door Keith Turnbull, één van de founders van ABS. Alcoa Chairman Alain Belda deed hem het verzoek het boek te schrijven, omdat hij zeven jaar aan research gedaan heeft en zich volledig heeft toegewijd aan het doorvoeren van ABS in de onderneming. In de Chairman s Letter geeft Belda aan dat het boek een gestandaardiseerde uitleg van ABS geeft en een map van theorie en praktijk is die de kern van dat excellente systeem vormen. He made us see how the parts of our business are connected and made us understand that profitable growth and sustainability can only happen if we improve the whole system, not just parts of it, schrijft de Alcoa Chairman in zijn voorwoord. ABS is ongeveer acht jaar geleden geïntroduceerd. Het is een geïntegreerd geheel van principes en tools om zaken company-wide te managen. ABS leidt tot voortdurende verbeteringen op het gebied van kosten, kwaliteit en snelheid. De publicatie van Pathway to Performance past in het kader van continuous learning, de sleutel tot niveauverhoging van het business systeem. 5

6 Wij feliciteren in deze editie vier jubilarissen, twee die dertig jaar hun krachten geven aan ons bedrijf, en twee die dat vijfentwintig jaar doen. Suralco is hen zeer erkentelijk voor hun inzet. Wij wensen hun een prettige en succesvolle voortzetting van hun loopbaan toe. Rajenderpersad Girdhari trad op 5 augustus 1974 in dienst. Hij is nu Sr E/I Mechanic in Precipitation. Salino Kartodikromo was op 5 augustus j.l. 30 jaar in dienst. Hij is Sr General Mechanic in het Powerhouse. Ray Lashley, General Mechanic in de Machine Shop, herdacht op 6 augustus j.l. zijn 25-jarig jubileum. Dewperkash Bhagwandin, Thermal Power Superintendent, was op die dag ook 25 jaar in dienst. 6 Ons bedrijf gaf toestemming voor gebruik van het Redi Doti zwembad te Paranam voor zwemlessen aan kinderen van basisscholen in de omgeving. Suralco deed dit ter ondersteuning van één van de beleidsdoelen van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, n.l. intensievere aanpak van de jeugdsport. Ons bedrijf zorgde ook voor transport van de kinderen naar het zwembad. Leerlingen van de Heilig Hart-, de Einaar-, de Djiamatul Islamia-, de B.O. Fajalobi en de Giovanni Montinnischool hebben vanaf 1 maart dit jaar les gekregen en in de eerste week van augustus examen gedaan. Suralco s Managing Director Warren Pedersen en Minister Walther Sandriman van het MINOV waren bij de uitreiking van diploma s aanwezig.

7 Donkere energie - zo n 70 procent van de energie in het heelal - blijkt zich verbazend netjes te gedragen. Daarmee lijkt het wel erg veel op de kosmologische constante die Einstein aanvankelijk aan zijn vergelijkingen toevoegde - om hem vervolgens weer te schrappen. 1A supernova zoals gezien met de Wide Field Planetary Camera 2 aan boord van de Hubble telescoop. Het is niet niks waar astronomen naar op zoek zijn. Het grootste deel van de massa in het heelal is namelijk kwijt. De zichtbare materie - sterrenstelsels en gaswolken - neemt hooguit een procentje of vijf voor zijn rekening. Bij lange na niet genoeg om te verklaren waarom sterrenstelsels zo hard om hun as draaien als ze doen. Berekeningen hebben aangetoond dat daar vijf keer zoveel massa voor nodig is. Die extra 25 procent wordt donkere materie genoemd. Donker, omdat we haar met de huidige telescopen niet kunnen zien. Maar ook dat is niet genoeg. Het heelal blijkt nu, zo n 13,7 miljard jaar na de oerknal, veel sneller uit te dijen dan op grond van de zichtbare en onzichtbare massa verwacht mag worden. Alsof er extra druk op de ketel staat. Die extra druk zijn astronomen de afgelopen jaren donkere energie gaan noemen. Zeventig procent van de energie in het heelal moet uit de mysterieuze energievorm bestaan. Kosmologen van de Universiteit van Oklahoma en die van Pennsylvania hebben nu aangetoond dat die donkere energie niet varieert, maar constant is. Donkere energie lijkt daardoor erg veel op de kosmologische constante, Lambda, die Albert Einstein in 1917 introduceerde in zijn vergelijkingen van de algemene relativiteitstheorie. Vijf jaar later schrapte Einstein de kosmologische constante overigens weer uit zijn vergelijkingen, zeggende dat het de grootste blunder van zijn leven was om de term ooit toe te voegen. In het tijdschrift Physical Review Letters beschrijven de onderzoekers, Yun Wang en Max Tegmark, hun analyse van een heidense berg aan meetgegevens. Zo keken ze naar de Hubble-metingen van zogeheten 1Asupernova-explosies, naar gegevens afkomstig van de WMAP-satelliet die de kosmische achtergrondstraling vastlegde, en naar de resultaten van de Sloan Digital Sky Survey. De onderzoekers tonen zich enigszins verbaasd over het feit dat de donkere energie zich zo netjes gedraagt. Als een echte kosmologische constante, zou je zeggen. Donkere energie verscheen eind jaren negentig ten tonele. Uit metingen van zogeheten 1Asupernova-explosies volgde toen dat het heelal niet langzaam steeds minder hard aan het uitdijen was, zoals onderzoekers verwachtten, maar juist in een versnelling zit. Het dijt steeds harder uit. Alsof er iemand stiekem lucht bij blaast in het ballonnetje. En niet zo n beetje ook. De meeste onderzoekers verklaren de versnelde uitdijing met de mysterieuze donkere energie, een kracht die het tegenovergestelde effect heeft als de zwaartekracht. Die laatste zorgt ervoor dat materie neigt tot samenklonteren, en zou het uitdijen van het heelal juist moeten afremmen. Zes miljard jaar geleden moet de donkere energie de overhand hebben gekregen, en de afremmende kracht van de zwaartekracht te niet hebben gedaan. Maar wat die donkere energie nu precies voor goedje is, daarover is allerminst overeenstemming. Het zou een mysterieuze substantie kunnen zijn, quintessence genoemd - de naam verwijst naar het vijfde element naast het klassieke kwartet water, aarde lucht en vuur. Of veroorzaakt worden door de zogeheten vacuümenergie, een gevolg van het voortdurend verschijnen en verdwijnen van deeltjes in de ogenschijnlijk lege ruimte. Of toch Einsteins kosmologische constante. En misschien bestaat donkere energie wel helemaal niet. Binnen de snaartheorie is de mogelijkheid geopperd dat er zwaartekracht uit dit heelal weglekt naar hogere dimensies, zodat het heelal minder afgeremd wordt. Het meest radicale voorstel vergt een aanpassing van Einsteins zwaartekrachtstheorie, waardoor de noodzaak voor donkere energie als sneeuw voor de zon verdwijnt. Als donkere energie een blijvertje is, zal het eind van het heelal in ieder geval gewelddadig zijn. Het zal in steeds hoger tempo uitdijen, en uiteindelijk met inhoud en al in een Big Rip uiteengereten worden. Maar dat duurt gelukkig nog even: zo n 20 miljard jaar. Jacqueline de Vree NOS Online 7

8 De oorzaak van de ziekte van Parkinson is nog niet ontdekt. Veroudering van de hersenen is op zich geen afdoende verklaring. Er zijn ouderen die er geen last van krijgen en er zijn ook steeds meer patiënten die er al op jongere leeftijd mee te maken krijgen. Artsen hebben vaak moeite met het herkennen van de symptomen, vooral bij de jongere patiënten. De symptomen zijn immers veelzijdig en bij haast niemand gelijk. De ziekte van Parkinson wordt vooral gekenmerkt door een voortschrijdende stoornis van de motoriek. De bekendste verschijnselen van deze ziekte zijn tremoren, pijnlijke spierstijfheid, bewegingstraagheid, een starre gezichtsuitdrukking en lopen met schuifelende pasjes in voorovergebogen houding. Hoe ontstaat de ziekte? De ziekte ontstaat door het afsterven van zenuwcellen in de hersenen. Deze zenuwcellen produceren de boodschapperstof dopamine. Dopamine is een neurotransmitter, een boodschapperstof, die nodig is om de signalen door te geven van de ene hersencel naar de andere. We hebben allemaal dopamine in onze hersenen, maar mensen met Parkinson hebben er te weinig van. Daardoor wordt de aansturing van de spieren bemoeilijkt. Tot nu zijn er alleen medicijnen die de symptomen van deze ziekte tijdelijk verminderen. De oorzaak van de ziekte is (nog) niet bekend; daardoor is genezing of voorkoming niet mogelijk, de medicinale behandeling is gericht op symptoombestrijding. Hoe verloopt de ziekte De ziekte van Parkinson is niet dodelijk, de gemiddelde levensverwachting is vrijwel even hoog als die van mensen die de ziekte niet hebben. Zodra er eenmaal parkinsonklachten zijn, gaan ze niet meer weg. Door de jaren heen nemen de klachten toe. Spontaan herstel is niet mogelijk. Ook zijn er geen medicijnen die de natuurlijke aanmaak van dopamine kunnen herstellen. Hoe stelt men de diagnose? De diagnose is voor de arts niet gemakkelijk te stellen. De ziekte kan niet in het bloed aangetoond worden of door het nemen van foto s. De arts stelt zijn diagnose op basis van de klachten en het lichamelijk neurologisch onderzoek. Het uiteindelijke bewijs kan geleverd worden na het overlijden door middel van pathologisch onderzoek op de hersenen. De behandeling de medicamenteuze behandeling De ziekte van Parkinson kan behandeld worden met behulp van medicijnen of met behulp van een chirurgische ingreep. Eerst en vooral wordt de medicamenteuze behandeling besproken; dit is vandaag de dag nog steeds de meest voorkomende behandeling. de chirurgische behandeling Bij patiënten in een vergevorderd stadium van de ziekte van Parkinson die vooral last hebben van overtollige bewegingen kan in een gespecialiseerd centrum door de neurochirurg een operatieve behandeling uitgevoerd worden. Door een gaatje in de schedel wordt met een dunne elektrode een klein gebied in de hersenen dat zorgt voor de vervelendste symptomen, uitgeschakeld. Ook kan een stimulator worden aangebracht die verbonden wordt met een soort onderhuidse pacemaker. Met speciale apparatuur kan dan het gebiedje precies voldoende worden gestimuleerd om de klachten te doen verminderen. Eén van de behandelingsmethoden van de ziekte van Parkinson bestaat uit een operatieve ingreep in de hersenen. Met behulp van een stereotactisch apparaat (1) wordt een naald (2) in de hersenen (3) gebracht, waarmee een celgebied (4) wordt uitgeschakeld. Winkler Prins Medische Encyclopedie 8

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie

Ziekte van Parkinson. Patiënteninformatie Patiënteninformatie Ziekte van Parkinson Informatie over (de oorzaken van) de ziekte van Parkinson, waar u dan last van kunt hebben, hoe we de diagnose stellen en wat u er zelf aan kunt doen Ziekte van

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson

Ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson is een chronische aandoening van de hersenen die progressief is. In deze folder leest u meer over deze ziekte en over de polikliniek Neurologie van het Havenziekenhuis.

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson De ziekte van Parkinson Wie krijgt de ziekte van Parkinson? De ziekte van Parkinson is geen zeldzame ziekte. Precieze getallen ontbreken, maar Parkinson komt in Nederland voor bij ongeveer 40.000 mensen.

Nadere informatie

De evolutie van het heelal

De evolutie van het heelal De evolutie van het heelal Hoe waar te nemen? FERMI (gamma array space telescope) op zoek naar de specifieke gamma straling van botsende WIMP s: Nog niets waargenomen. Met ondergrondse detectoren in de

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming

Ziekte van Parkinson. 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Ziekte van Parkinson 'shaking palsy' ofwel 'schudverlamming Aantal patienten Naar schatting zijn er op dit moment tussen de 40.000 en 45.000 mensen in Nederland die aan de ziekte van Parkinson lijden.

Nadere informatie

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson Vereniging

Parkinsonismen Vereniging. Parkinson Vereniging Parkinsonismen Vereniging Parkinson Vereniging Inhoudsopgave De Parkinson Vereniging 4 Dit zijn de verschijnselen 4 Dopamine 5 Behandeling van symptomen 5 Bijwerkingen en operaties 5 Verenigingsactiviteiten

Nadere informatie

Wat is Spasmodische torticollis?

Wat is Spasmodische torticollis? Wat is Spasmodische torticollis? Nederlandse Vereniging van Dystoniepatiënten Deze folder werd mede mogelijk gemaakt door: Wat is Spasmodische torticollis? Tortis betekent gedraaid, collis hals en spasmodisch

Nadere informatie

De bouwstenen van het heelal Aart Heijboer

De bouwstenen van het heelal Aart Heijboer De bouwstenen van het heelal Aart Heijboer 13 Jan 2011, Andijk slides bekijken: www.nikhef.nl/~t61/outreach.shtml verdere vragen: aart.heijboer@nikhef.nl Het grootste foto toestel ter wereld Magneten

Nadere informatie

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel.

2.1: Hoe kunnen wij, als mensen, andere mensen helpen om deze ziekte te laten verdwijnen uit de wereld? Al dan niet een deel. Werkstuk door een scholier 1417 woorden 10 april 2001 4,8 34 keer beoordeeld Vak Biologie 1.Verhelder onduidelijke begrippen en termen. Geen onduidelijke begrippen. 2.Wat is nu precies het probleem? 2.1:

Nadere informatie

Het mysterie van donkere energie

Het mysterie van donkere energie Het mysterie van donkere energie Het mysterie van donkere energie Donkere Energie In 1998 bleken supernova s type 1A zwakker dan verwacht Door meerdere teams gemeten Dit betekent dat de uitdijingsnelheid

Nadere informatie

Wetenschappelijke Nascholing Deel 3: En wat met de overige 96%?

Wetenschappelijke Nascholing Deel 3: En wat met de overige 96%? Wetenschappelijke Nascholing Deel 3: En wat met de overige 96%? Dirk Ryckbosch Fysica en Sterrenkunde 23 oktober 2017 Dirk Ryckbosch (Fysica en Sterrenkunde) Elementaire Deeltjes 23 oktober 2017 1 / 27

Nadere informatie

Diagnose Parkinson, en dan? De brochure is bedoeld voor mensen waarbij de ziekte van Parkinson is vastgesteld.

Diagnose Parkinson, en dan? De brochure is bedoeld voor mensen waarbij de ziekte van Parkinson is vastgesteld. Diagnose Parkinson, en dan? De brochure is bedoeld voor mensen waarbij de ziekte van Parkinson is vastgesteld. 1 2 Wat is Parkinson? De ziekte van Parkinson is een neurologische aandoening die ontstaat

Nadere informatie

Deep Brain Stimulation

Deep Brain Stimulation Deep Brain Stimulation He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DEEP BRAIN STIMULATION? Deep Brain Stimulation (DBS), in het Nederlands diepe-hersenkernstimulatie, is een therapie waarbij

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij

De ziekte van Parkinson. Ria Noordmans Margreeth Kooij De ziekte van Parkinson Ria Noordmans Margreeth Kooij - Oorzaak - Verschijnselen - Symptomen - Psychische verschijnselen - Diagnose - Parkinsonisme - Medicatie - Therapieën - Met elkaar in gesprek gaan

Nadere informatie

Uit: Niks relatief. Vincent Icke Contact, 2005

Uit: Niks relatief. Vincent Icke Contact, 2005 Uit: Niks relatief Vincent Icke Contact, 2005 Dé formule Snappiknie kanniknie Waarschijnlijk is E = mc 2 de beroemdste formule aller tijden, tenminste als je afgaat op de meerderheid van stemmen. De formule

Nadere informatie

Uitdijing van het heelal

Uitdijing van het heelal Uitdijing van het heelal Zijn we centrum van de expansie? Nee Alles beweegt weg van al de rest: Alle afstanden worden groter met zelfde factor a(t) a 4 2 4a 2a H Uitdijing van het heelal (da/dt) 2 0 a(t)

Nadere informatie

Probus Aalsmeer 20 mei Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Probus Aalsmeer 20 mei Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Probus Aalsmeer 20 mei 2015 Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en niks wat leert het allerkleinste ons over het allergrootste

Nadere informatie

Wat is er 13,7 miljard jaar geleden uit elkaar geknald?

Wat is er 13,7 miljard jaar geleden uit elkaar geknald? VAN LEGE RUIMTE TOT OERKNAL Wat is er 13,7 miljard jaar geleden uit elkaar geknald? Waar kwam dat vandaan??? Evolutie model Standaard model 1 VAN LEGE RUIMTE TOT OERKNAL Inleiding Wat mankeert er aan het

Nadere informatie

Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen

Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk door problemen in denkprocessen

Nadere informatie

Probus 23 apr Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Probus 23 apr Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Probus 23 apr 2015 Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en niks wat leert het allerkleinste ons over het allergrootste Alles

Nadere informatie

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen

wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen Geloven, wat is dat eigenlijk? Denk mee over acht grote vragen pagina 10 Hoe is de wereld ontstaan? pagina 26 Waarom bestaat de mens? pagina 42 Wat is geloven? pagina 58 Wie is God? pagina 74 Waarom heeft

Nadere informatie

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C

OBSERVATIE. Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt. Robbert Kooiman G&I 1-C OBSERVATIE Hoe kom je in een creatieve mindset? De observatie van een kunstenaar en hoe hij aan zijn creativiteit komt Robbert Kooiman G&I 1-C Contents Inleiding... 2 Covert of Overt... 2 Analyse... 3

Nadere informatie

Newtoniaanse kosmologie De kosmische achtergrondstraling Liddle Ch Het vroege heelal Liddle Ch. 11

Newtoniaanse kosmologie De kosmische achtergrondstraling Liddle Ch Het vroege heelal Liddle Ch. 11 Newtoniaanse kosmologie 5 5.1 De kosmische achtergrondstraling Liddle Ch. 10 5.2 Het vroege heelal Liddle Ch. 11 1.0 Overzicht van het college Geschiedenis Het uitdijende Heelal Terug in de tijd: de oerknal

Nadere informatie

Newtoniaanse kosmologie 5

Newtoniaanse kosmologie 5 Newtoniaanse kosmologie 5 5.1 De kosmische achtergrondstraling Liddle Ch. 10 5.2 Het vroege heelal Liddle Ch. 11 1 1.0 Overzicht van het college Geschiedenis Het uitdijende Heelal Terug in de tijd: de

Nadere informatie

PERSINFORMATIE - APRIL 2016

PERSINFORMATIE - APRIL 2016 PERSINFORMATIE - APRIL 2016 Phisymme Diagram 2 De eerste 10-32 seconde van het heelal Exponentiële Supercentrifuge Miljarden en miljarden omwentelingen - sneller dan licht - exponentiële uitdijing van

Nadere informatie

Transformator Service

Transformator Service Transformator Service SGB-SMIT Groep SGB-SMIT Groep Smit Transformatoren vormt samen met Starkstrom-Gerätebau, Sächsisch-Bayerische Starkstrom-Gerätebau en AM SGB de SGB-SMIT Groep. De slogan die de SGB-SMIT

Nadere informatie

Operatieve correctie van de kaakstand

Operatieve correctie van de kaakstand 00 Operatieve correctie van de kaakstand Kaakosteotomie Poli Mondziekten, Kaak- en Aangezichtschirurgie 1 U komt in aanmerking voor een correctieve ingreep aan uw kaak. De operatie zelf vindt plaats in

Nadere informatie

Newtoniaanse kosmologie 4

Newtoniaanse kosmologie 4 Newtoniaanse kosmologie 4 4.2 De leeftijd van het heelal Liddle Ch. 8 4.1 De kosmologische constante Liddle Ch. 7 4.3 De dichtheid en donkere materie Liddle Ch. 9 1.0 Overzicht van het college Geschiedenis

Nadere informatie

ExxonMobil SHE beleid

ExxonMobil SHE beleid ExxonMobil SHE beleid Samen werken aan Veiligheid Contractors én eigen personeel VOMI Themamiddag Veiligheid Focus op Veiligheid! Delta hotel, Vlaardingen, 12 oktober 2010 Ton Jeen, Environmental Advisor

Nadere informatie

Bram Achterberg Afdeling Sterrenkunde IMAPP, Radboud Universiteit Nijmegen

Bram Achterberg Afdeling Sterrenkunde IMAPP, Radboud Universiteit Nijmegen Bram Achterberg Afdeling Sterrenkunde IMAPP, Radboud Universiteit Nijmegen Een paar basisfeiten over ons heelal: Het heelal expandeert: de afstanden tussen verre (groepen van) sterrenstelsels wordt steeds

Nadere informatie

Multipele Sclerose (MS)

Multipele Sclerose (MS) Multipele Sclerose (MS) MS is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg, die vooral bij jonge volwassenen voorkomt. In de eerste jaren komen de verschijnselen vaak in aanvallen, ook wel Schub of relapse

Nadere informatie

Executive Briefing Managing Data Center Performance 2013 en verder

Executive Briefing Managing Data Center Performance 2013 en verder Managing Data Center Performance 2013 en verder Voor bedrijven in het economische gebied EMEA is de grootste uitdaging bij de exploitatie van hun rekencentra het zorgen voor de beschikbaarheid van services

Nadere informatie

J.W. van Holten

J.W. van Holten Afstandsbepaling in het heelal i. Parallax methode Definitie: d = 1 parsec als α = 1 1 parsec = 3.26 lichtjaar = 3.09 10 13 km ii. Variabele sterren A. Cepheiden: sterk statistisch verband tussen maximale

Nadere informatie

Nieuwe Meer 26 okt Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

Nieuwe Meer 26 okt Alles en Niks. VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning. Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Nieuwe Meer 26 okt 2014 Alles en Niks VAN DE OERKNAL TOT HIGGS Niels Tuning Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Alles en niks!! De oerknal! Higgs en anti-materie! De oerknal Wat is

Nadere informatie

Dark Side of the Universe

Dark Side of the Universe Dark Side of the Universe Dark Matter, Dark Energy, and the Fate of the Cosmos Iain Nicolson 2007, John Hopkins What gets us into trouble is not what we don t know. It s what we know for sure that just

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Wat is dat?

De ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1. Wat is dat? De ziekte van Parkinson of atypisch parkinsonisme 1 Wat is dat? Geschiedenis In 1817 beschreef de Londense arts James Parkinson voor het eerst de verschijnselen van de ziekte van Parkinson in zijn boek

Nadere informatie

1 Leerlingproject: Relativiteit 28 februari 2002

1 Leerlingproject: Relativiteit 28 februari 2002 1 Leerlingproject: Relativiteit 28 februari 2002 1 Relativiteit Als je aan relativiteit denkt, dan denk je waarschijnlijk als eerste aan Albert Einstein. En dat is dan ook de bedenker van de relativiteitstheorie.

Nadere informatie

Hyperventilatie. Afdeling Psychiatrie

Hyperventilatie. Afdeling Psychiatrie Hyperventilatie Afdeling Psychiatrie Deze folder geeft informatie over hyperventilatie. U vindt antwoord op de volgende vragen: wat is hyperventilatie? wat zijn de oorzaken? welke klachten kunnen zich

Nadere informatie

Honderd jaar algemene relativiteitstheorie

Honderd jaar algemene relativiteitstheorie Honderd jaar algemene relativiteitstheorie Chris Van Den Broeck Nikhef open dag, 04/10/2015 Proloog: speciale relativiteitstheorie 1887: Een experiment van Michelson en Morley toont aan dat snelheid van

Nadere informatie

longembolie patiënteninformatie

longembolie patiënteninformatie patiënteninformatie longembolie Bij u is het vermoeden van en longembolie, of is de diagnose longembolie gesteld. Wat is een longembolie eigenlijk? Hoe ontstaat een longembolie en hoe kan het worden behandeld?

Nadere informatie

Enkele klanten. Copyright 2012 IP Bank BV

Enkele klanten. Copyright 2012 IP Bank BV CGE Risk Management Solutions B.V. 1 Methods & Training Research Building concepts 2 Software Standard tools Industry leading 3 4 Development Projects Capturing industry expertise Partners Training Consultancy

Nadere informatie

Airmax. De verpakking:

Airmax. De verpakking: Airmax Eerder heb ik een review geschreven over The Turbine, een soort van neusplug die er voor zorgt dat je neus (meer) open blijft staan tijdens het sporten waardoor je meer zuurstof krijgt. Nu is er

Nadere informatie

Prof.dr. A. Achterberg, IMAPP

Prof.dr. A. Achterberg, IMAPP Prof.dr. A. Achterberg, IMAPP www.astro.ru.nl/~achterb/ Waarnemingen die de basis vormen van het Oerknalmodel - Vluchtsnelheid verre sterrenstelsels - Kosmische Achtergrondstraling - Voorwereldlijke Nucleosynthese

Nadere informatie

Ruggenprik of lumbaalpunctie

Ruggenprik of lumbaalpunctie Ruggenprik of lumbaalpunctie Neurologie alle aandacht Ruggenprik of lumbaalpunctie Een lumbaalpunctie is een onderzoek waarbij wat hersenvocht (liquor) uit het lichaam gehaald wordt. Liquor is het vocht

Nadere informatie

Donkere Materie Een groot mysterie

Donkere Materie Een groot mysterie Donkere Materie Een groot mysterie Donkere Materie Al in 1933 toonde studie Fritz Zwicky dat 10-100 keer meer massa benodigd was om in clusters sterrenstelsels bijeen te houden. Mogelijkheid dat dit ontbrekende

Nadere informatie

Wekelijkse Work Out!

Wekelijkse Work Out! Wekelijkse Work Out! Maandag - Conditie Wandeling Dinsdag - Driehoek Push Up Woensdag - Squat Donderdag - De Curl - Up Vrijdag - Boksen Zaterdag - Dips Zondag -Conditie Jumps INTRO Deze work out oefeningen

Nadere informatie

Ruggenprik of lumbaalpunctie

Ruggenprik of lumbaalpunctie Ruggenprik of lumbaalpunctie Neurologie Locatie Hoorn/Enkhuizen Ruggenprik of lumbaalpunctie Een lumbaalpunctie is een onderzoek waarbij wat hersenvocht (liquor) uit het lichaam gehaald wordt. Liquor is

Nadere informatie

Inhoud. Voorwoord 7 Over dit boek 9

Inhoud. Voorwoord 7 Over dit boek 9 Inhoud Voorwoord 7 Over dit boek 9 1 Het uitgangspunt 11 2 Een overzicht van de zeven eigenschappen 18 3 Wat is een persoonlijke missie? 25 4 Vier criteria voor een goede missie 33 5 Ontwerp je persoonlijke

Nadere informatie

Donkere Materie. Bram Achterberg Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht

Donkere Materie. Bram Achterberg Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht Donkere Materie Bram Achterberg Sterrenkundig Instituut Universiteit Utrecht Een paar feiten over ons heelal Het heelal zet uit (Hubble, 1924); Ons heelal is zo n 14 miljard jaar oud; Ons heelal was vroeger

Nadere informatie

Dagopname Spierziekten Centrum

Dagopname Spierziekten Centrum Dagopname Spierziekten Centrum In overleg met uw behandelend arts bent u verwezen naar het Spierziekten Centrum van het Radboudumc omdat u spier- of zenuwklachten heeft. Door de combinatie van uw klachten

Nadere informatie

Extreem veilig Het product Our product Voordeel Advantage Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock

Extreem veilig Het product Our product Voordeel Advantage Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Bajolock Extreem veilig Het product Alle koppeling zijn speciaal ontworpen en vervaardigd uit hoogwaardig RVS 316L en uitgevoerd met hoogwaardige pakkingen. Op alle koppelingen zorgt het gepatenteerde veiligheid

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129-1 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal

Nadere informatie

PROces management. To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do.

PROces management. To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do. PROces management To manage is to work the process, to lead is to own the process. Obstacles are just nature s way of showing us what we can do. Proces management betre. het richten, inrichten en verrichten

Nadere informatie

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington

De overeenkomsten tussen de ziekte van Parkinson en de ziekte van Huntington Wetenschappelijk nieuws over de Ziekte van Huntington. In eenvoudige taal. Geschreven door wetenschappers. Voor de hele ZvH gemeenschap. Succesvolle gentherapiestudie bij de ziekte van Parkinson geeft

Nadere informatie

Chapter 7. Nederlandse samenvatting

Chapter 7. Nederlandse samenvatting Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een

Nadere informatie

1Wat is examenvrees eigenlijk?

1Wat is examenvrees eigenlijk? 8 1Wat is examenvrees eigenlijk? Lars is bang voor spinnen. Toen hij de foto op dit werkboek zag, kreeg hij kippenvel en ging hij anders ademhalen. Toen we Lars vroegen of de spin hem kon bijten, riep

Nadere informatie

Wanneer kan ik resultaat zien? Wanneer u simpelweg Tonific 10 minuten per dag gebruikt zult u verbaasd zijn over de snelle resultaten.

Wanneer kan ik resultaat zien? Wanneer u simpelweg Tonific 10 minuten per dag gebruikt zult u verbaasd zijn over de snelle resultaten. GEBRUIKSAANWIJZING De Tonific Body Massager heeft een uniek ergonomisch, revolutionair ontwerp en de uiterst geavanceerde technologie die doordringt tot in de diepste lagen van de huid om u zo te helpen

Nadere informatie

12/2/16. Inleiding Astrofysica College november Ignas Snellen. Kosmologie. Studie van de globale structuur van het heelal

12/2/16. Inleiding Astrofysica College november Ignas Snellen. Kosmologie. Studie van de globale structuur van het heelal Inleiding Astrofysica College 10 28 november 2016 15.45 17.30 Ignas Snellen Kosmologie Studie van de globale structuur van het heelal 1 12/2/16 Afstanden tot sterrenstelsels Sommige sterren kunnen als

Nadere informatie

FLRW of Lambda-CDM versus Kwantum Relativiteit

FLRW of Lambda-CDM versus Kwantum Relativiteit FLRW of Lambda-CDM versus Kwantum Relativiteit Lambda-CDM (FLRW): Lambda (λ): Dark Energy CDM: Cold Dark Matter Kwantum Relativiteit: donkere energie: 0% donkere materie: < 4% Robertson-Walker: natuurkunde

Nadere informatie

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen?

Chronisch Hartfalen. Wat is chronisch hartfalen? Chronisch Hartfalen Wat is chronisch hartfalen? Omschrijving Hartfalen Hartfalen is een aandoening van het hart waarbij het hart niet meer in staat is om voldoende bloed uit te pompen en rond te pompen.

Nadere informatie

Implantatie van een neurostimulator

Implantatie van een neurostimulator Implantatie van een neurostimulator In overleg met uw arts heeft u besloten dat u (mogelijk) een behandeling zult ondergaan waarbij een neurostimulator geplaatst zal worden. Neem altijd uw verzekeringsgegevens

Nadere informatie

1. Ouder en beter Inleiding

1. Ouder en beter Inleiding 1. Ouder en beter Inleiding Wat kan er fascinerender zijn dan ons brein? Het produceert de meest fantastische gedachten. Alles wat we weten over werelden zo ver weg als andere zonnestelsels of zo klein

Nadere informatie

Ziekte van Parkinson

Ziekte van Parkinson Ziekte van Parkinson Historie Ontstaanswijze Verschijnselen Behandeling Dr. E.S. Louwerse, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch Progressieve neurologische ziekte Oorzaak onbekend Geen genezing

Nadere informatie

Cloud Computing: Met HPC in de wolken Ron Trompert

Cloud Computing: Met HPC in de wolken Ron Trompert Cloud Computing: Met HPC in de wolken Ron Trompert Wat is Cloud computing Voorbeelden Cloud Soorten Cloud SaaS (Software as a Service) Software die als een dienst wordt aangeboden, bijv. google calendar,

Nadere informatie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie

Parkinsoncafe april 16. Ziekte van Parkinson Cognitie Parkinsoncafe april 16 Irene Vermeulen, Ziekte van Parkinson Cognitie GZ-psycholoog Brabantzorg Programma Dopamine en de hersenen Psychologische gevolgen Cognitie Neuropsychologisch onderzoek Dopamine

Nadere informatie

Quantitative STIR MRI as prognostic imaging biomarker for nerve regeneration Viddeleer, Alain

Quantitative STIR MRI as prognostic imaging biomarker for nerve regeneration Viddeleer, Alain University of Groningen Quantitative STIR MRI as prognostic imaging biomarker for nerve regeneration Viddeleer, Alain IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF)

Nadere informatie

Boezemfibrilleren. Atriumfibrilleren. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

Boezemfibrilleren. Atriumfibrilleren. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op Boezemfibrilleren Atriumfibrilleren Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Het hart is een holle spier, ongeveer even groot als een vuist. Het hart bestaat uit vier

Nadere informatie

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010

Nieuws1010 Onafhankelijke uitgave van Meer1010 Van PAGINA der Meer1 Oktober 2012-1 Intech E&I van september 2012 Rubriek Technische vragen HELPDESK UNETO-VNI HELPT VAN DE WAL IN DE SLOOT In Intech E&I van september 2012 is in de rubriek Technische

Nadere informatie

Dagopname Spierziekten Centrum

Dagopname Spierziekten Centrum Dagopname Spierziekten Centrum In overleg met uw behandelend arts bent u verwezen naar het Spierziekten Centrum van het Radboudumc omdat u spier- of zenuwklachten heeft. Door de combinatie van uw klachten

Nadere informatie

TFS als perfecte tool voor Scrum

TFS als perfecte tool voor Scrum TFS als perfecte tool voor Scrum René van Osnabrugge renevo@delta-n.nl About me René van Osnabrugge Communicate @renevo renevo@delta-n.nl http://osnabrugge.wordpress.com Agenda Wat is Scrum? Wat is ALM

Nadere informatie

Dermatologie. Gordelroos. Afdeling: Onderwerp:

Dermatologie. Gordelroos. Afdeling: Onderwerp: Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 Wat is gordelroos (herpes zoster) is een aandoening, veroorzaakt door een virus, die gekenmerkt wordt door blaasjesvorming en pijn, meestal op de borstkas of rond de

Nadere informatie

vrijdag 22 december 2006-57 e jaargang no. 50

vrijdag 22 december 2006-57 e jaargang no. 50 vrijdag 22 december 2006-57 e jaargang no. 50 Eén van de hoogtepunten in de viering van 90 jaar Suralco is een expositie, die in het Congresgebouw bij het Onafhankelijkheidsplein wordt gehouden. Minister

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

PIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS

PIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS PIJN BIJ KINDEREN VOORLICHTING VOOR OUDERS/VERZORGERS 17803 Inleiding Uw kind is opgenomen op de kinderafdeling. Tijdens het verblijf in het ziekenhuis kan uw kind pijn ervaren, als gevolg van de aandoening,

Nadere informatie

Zeker bewegen met Parkinson

Zeker bewegen met Parkinson 1 EB 0 Zeker bewegen met Parkinson Tips om zelf uw klachten te verminderen en informatie over wat de fysiotherapeut voor u kan doen U ervaart elke dag de gevolgen van de ziekte van Parkinson, voornamelijk

Nadere informatie

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation

Dystonie. Movement disorders GRONINGEN He althy Ageing: moving to the next generation Dystonie He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS DYSTONIE? Dystonie is een bewegingsstoornis die ontstaat door een verstoorde aanspanning van de spieren. Het woord dystonie is afgeleid van

Nadere informatie

smartops people analytics

smartops people analytics smartops people analytics Introductie De organisatie zoals we die kennen is aan het veranderen. Technologische ontwikkelingen en nieuwe mogelijkheden zorgen dat onze manier van werken verandert. Waar veel

Nadere informatie

Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis

Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis Slaapregistratie (polygrafie) met CPAP in het ziekenhuis Tijdens de slaap verslappen alle lichaamsspieren. Het achterste deel van de tong kan zo naar achteren zakken, waardoor het de bovenste luchtweg

Nadere informatie

Overzicht. Vandaag: Frank Verbunt Het heelal Nijmegen 2014. uitdijing heelal theorie: ART afstands-ladder nucleo-synthese 3 K achtergrond.

Overzicht. Vandaag: Frank Verbunt Het heelal Nijmegen 2014. uitdijing heelal theorie: ART afstands-ladder nucleo-synthese 3 K achtergrond. Vandaag: Frank Verbunt Het heelal Nijmegen 2014 Kosmologie Overzicht uitdijing heelal theorie: ART afstands-ladder nucleo-synthese 3 K achtergrond Boek: n.v.t. Frank Verbunt (Sterrenkunde Nijmegen) Het

Nadere informatie

De behandeling van duizeligheid (BPPD)

De behandeling van duizeligheid (BPPD) Keel-, Neus- en Oorheelkunde Patiënteninformatie De behandeling van duizeligheid (BPPD) U ontvangt deze informatie, omdat uw kno-arts heeft vastgesteld dat uw duizeligheid waarschijnlijk berust op benigne

Nadere informatie

Sedatie. Afdeling Anesthesie

Sedatie. Afdeling Anesthesie Sedatie Afdeling Anesthesie Inleiding Binnenkort ondergaat u in het Waterlandziekenhuis een uitgebreid onderzoek en/of behandeling. Dit onderzoek/deze behandeling kan plaatsvinden onder sedatie door een

Nadere informatie

Erfelijke spastische paraparese

Erfelijke spastische paraparese Erfelijke spastische paraparese He althy Ageing: moving to the next generation WAT IS EEN ERFELIJKE SPASTISCHE PARAPARESE? Erfelijke spastische paraparese is feitelijk een groep aandoeningen. Deze aandoeningen

Nadere informatie

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015

EPLAN User group. Siemens in Nederland. Unrestricted Siemens Nederland N.V. 2015 EPLAN User group Siemens in Nederland siemens.nl Wereldwijde aanwezigheid Dicht bij de klant overal ter wereld 10,9 115.000 69 Omzet (in miljard ) 2 15% van wereldwijd totaal Werknemers 3 33 % van wereldwijd

Nadere informatie

De Parkinson Service. Neurologie

De Parkinson Service. Neurologie De Parkinson Service Neurologie De Parkinson Service is onderdeel van de afdeling Neurologie van Orbis Medisch Centrum. Patiënten met de ziekte van Parkinson kunnen hier terecht voor behandeling, begeleiding

Nadere informatie

Cover Page. Author: Herbonnet R.T.L. Title: Unveiling dark structures with accurate weak lensing Date:

Cover Page. Author: Herbonnet R.T.L. Title: Unveiling dark structures with accurate weak lensing Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/55951 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Herbonnet R.T.L. Title: Unveiling dark structures with accurate weak lensing Date:

Nadere informatie

Competence Navigator - Individueel rapport. Piet Pienter 16.03.2015. Competence Navigator - Individueel rapport Piet Pienter 16.03.2015 11:05 1.

Competence Navigator - Individueel rapport. Piet Pienter 16.03.2015. Competence Navigator - Individueel rapport Piet Pienter 16.03.2015 11:05 1. 16.03.2015 16.03.2015 11:05 1. Algemene verdeling van de indicaties Aantal deelnemers: 7, Aantal indicaties 136 / 140 In het 360 diagnose proces over jouw competenties, hebben 7 mensen, waaronder jijzelf,

Nadere informatie

Dementie. Havenziekenhuis

Dementie. Havenziekenhuis Dementie Uw arts heeft met u en uw naasten besproken dat er (waarschijnlijk) sprake is van dementie. Mogelijk bent u hiervan geschrokken. Het kan ook zijn dat u of uw omgeving hier al op voorbereid was.

Nadere informatie

De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de

De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de Rick Helmich Cerebral Reorganization in Parkinson s disease (proefschrift) Nederlandse Samenvatting De ziekte van Parkinson is een neurologische ziekte waarbij zenuwcellen in een specifiek deel van de

Nadere informatie

Newtoniaanse Kosmologie Newtonian Cosmology

Newtoniaanse Kosmologie Newtonian Cosmology Newtoniaanse Kosmologie Newtonian Cosmology Jörg Hörandel Afdeling Sterrenkunde IMAPP http://particle.astro.ru.nl/goto.html?cosmology1011 1.0 Het doel van dit college: Ontstaan en ontwikkeling van het

Nadere informatie

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker

Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Process & IT: eerst KIEZEN maakt het DOEN daarna zoveel makkelijker Wim Tindemans Manager Business Applications Business and Automation Solutions Egemin NV Agenda Probleemstelling Tegenstelling tussen

Nadere informatie

Lumbaal punctie. Patiënteninformatie. h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.

Lumbaal punctie. Patiënteninformatie. h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier. HHZH_INF_106.01(0315) h.-hartziekenhuis vzw Mechelsestraat 24 2500 Lier tel. 03-491 23 45 fax 03-491 23 46 www.hhzhlier.be Patiënteninformatie Lumbaal punctie Voorwoord U heeft met uw behandelend arts

Nadere informatie

Patiëntenbrochure. 1dd 1mg bij parkinson

Patiëntenbrochure. 1dd 1mg bij parkinson Patiëntenbrochure 1dd 1mg bij parkinson Inhoud Wat is de ziekte van Parkinson? 3 Wat zijn de klachten bij de ziekte van Parkinson? 4 Waar wordt de ziekte van Parkinson door veroorzaakt en hoe vaak komt

Nadere informatie

Identity & Access Management & Cloud Computing

Identity & Access Management & Cloud Computing Identity & Access Management & Cloud Computing Emanuël van der Hulst Edwin Sturrus KPMG IT Advisory 11 juni 2015 Cloud Architect Alliance Introductie Emanuël van der Hulst RE CRISC KPMG IT Advisory Information

Nadere informatie

n i e u w s b r i e f

n i e u w s b r i e f n i e u w s b r i e f Spotlight op Jolanda Vos, Teamleider Het begeleiden van mensen in moeilijke situaties vergt bepaalde vaardigheden en strategieën die mij aanspreken. Deze zijn absoluut van essentieel

Nadere informatie

Dé oplossing voor mensen met leesproblemen of visuele dyslexie.

Dé oplossing voor mensen met leesproblemen of visuele dyslexie. Dé oplossing voor mensen met leesproblemen of visuele dyslexie. Bij iedereen met leesklachten zou onderzocht moeten worden of filters hem of haar kunnen helpen - ADVIES ONDERZOEK UNIVERSITEIT UTRECHT AFDELING

Nadere informatie

Wat is COPD? 1 van

Wat is COPD? 1 van Wat is COPD? COPD staat voor Chronic Obstructive Pulmonary Disease. Het is een verzamelnaam voor de ziektes chronische bronchitis en longemfyseem. Artsen maken tegenwoordig geen onderscheid meer tussen

Nadere informatie

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar.

Niet-technische samenvatting 2015129. 1 Algemene gegevens. 2 Categorie van het project. 5 jaar. Niet-technische samenvatting 2015129 1 Algemene gegevens 1.1 Titel van het project Evaluatie en behandeling van pulmonale arteriële hypertensie. 1.2 Looptijd van het project 1.3 Trefwoorden (maximaal 5)

Nadere informatie

Productiviteit en creativiteit in het werkproces

Productiviteit en creativiteit in het werkproces Productiviteit en creativiteit in het werkproces Wat is ons werk eigenlijk??! The final measure of the value of the research project is whether or not the findings are successfully implemented in the company.

Nadere informatie

Het begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch

Het begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch Het begrijpen van heterogeniteit binnen de ziekte van Alzheimer: een neurofysiologisch perspectief Inleiding De ziekte van Alzheimer wordt gezien als een typische ziekte van de oudere leeftijd, echter

Nadere informatie