PUNTEN VAN BEHANDELING. 1. Ingekomen stukken van derden...3

Transcriptie

1 PUNTEN VAN BEHANDELING 1. Ingekomen stukken van derden Regeling van werkzaamheden...4 A.1 Provinciale jaarrekening voor het dienstjaar 2007 en de jaarlijkse overboeking naar 2008 van de daarvoor in aanmerking komende kredieten (nummer 15/2008)...5 A.2 De Groninger Streekziekenhuizen...32

2 2

3 Voorzitter: de heer M.J. van den Berg, commissaris der koningin Plaatsvervangend voorzitter: de heer E.J. Luitjens Griffier: de heer J.M.C.A. Berkhout Aanwezig zijn 36 leden, te weten: J.G. Abbes (CDA), mevrouw S.M. Beckerman (SP), P.H.R. Brouns (CDA), D. Bultje (PvdA), L.A. Dieters (PvdA), mevrouw S.J.F. van der Graaf (ChristenUnie), W. Haasken (VVD), J. Hilverts (ChristenUnie), M.J. Jager (CDA), F.A.M. Keurentjes (CDA), mevrouw A.G. van Kleef-Schrör (CDA), S.J. Krajenbrink (CDA), H.J. Kruithof (VVD), E.J. Luitjens (VVD), mevrouw F. Mete (PvdA), W.J. Moorlag (PvdA), mevrouw I.P.A. Mortiers (PvdA), W. van der Ploeg (GroenLinks), R.D. Rijploeg (PvdA), IJ.J. Rijzebol (CDA), R. Sangers (SP), mevrouw M.R. Schalij (PvdA), mevrouw J. Siersema-Venema (GroenLinks), H.J.B. Spoeltman (PvdA), mevrouw F. Stavast (GroenLinks), H.T. Stavenga (PvdA), R. Stevens (ChristenUnie), C. Swagerman (SP), mevrouw L. van der Tuin-Kuipers (CDA), mevrouw L. Veenstra (SP), J.W. Veluwenkamp (PvdA), P.G. de Vey Mestdagh (D66), mevrouw A.C.M. de Winter-Wijffels (CDA), T.J. Zanen (PvhN). Afwezig: B.P.A. Blom (SP), H.J. Flokstra (SP), mevrouw A.A.H. Hazekamp (PvdD), mevrouw W.J. Mansveld (PvdA), H. van der Molen (SP), mevrouw K.R. Schraagen (VVD), H. Staghouwer (ChristenUnie), Aanwezige leden van het College van Gedeputeerde Staten: H. Bleker, P.M. de Bruijne, M.A.E. Calon, J.C. Gerritsen, D.A. Hollenga, R.A.C. Slager. Voorafgaand aan de vergadering wordt een theaterproductie uitgevoerd van de opleiding Kunsten, Cultuur en Media van de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met Theater de Citadel, te weten: Philoktetes, een bewerking van het gelijknamige stuk van de Duitse auteur Heiner Müller uit 1966, dat weer grotendeels is gebaseerd op de klassieke tragedie van Sophocles. Met name gaat het om de verhouding tussen wat de realiteit vraagt en de integriteit gebiedt. Opening De VOORZITTER: Dames en heren, dit waren Marieke de Jong, Antsje van der Zee en Marija Katic. Geweldig gespeeld hebben jullie, bedankt! Ik ben heel benieuwd of de mensen op de tribune bij het nu volgende tweede deel van de uitvoering de verschillen en overeenkomsten zullen zien. Nogmaals bedankt! Na deze mooie introductie open ik nu deze vergadering van de Provinciale Staten van Groningen en heet ik u hierbij allen van harte welkom bij deze plenaire zitting. Ik deel u mee dat ik bericht van verhindering heb ontvangen van mevrouw Hazekamp en van de heren Staghouwer, Blom, Flokstra en Van der Molen en dat de heer Swagerman is verlaat. De meesten van u zijn al vanaf vanochtend uur hier in touw en dit was dus een stevige dag. Het is aardig te bedenken dat woensdag gehaktdag niet alleen hier plaatsvindt, maar ook in Den Haag in het parlement. Dat loopt parallel en door heel Nederland bekijkt men momenteel wat alle activiteiten en geïnvesteerde gelden nu eigenlijk teweeg brengen. Voor we hieraan toe zijn, komt eerst een aantal praktische zaken aan de orde, zoals de ingekomen stukken van derden. 1. Ingekomen stukken van derden Voorgesteld wordt het volgende stuk in handen te stellen van Gedeputeerde Staten: a. Brief van Thea Harkema te Sellingen met een afschrift van een brief gericht aan het OV-bureau te Assen van 21 april 2008 over de snelbus van Vlagtwedde naar Zwolle. Voorgesteld wordt de volgende stukken voor kennisgeving aan te nemen: b. Brief van de kerkenraad van de Ned. Hervormde Gemeente Klooster Ter Apel van 16 april 2008 met verzoek subsidieregeling te verruimen t.b.v. klooster Ter Apel en uitnodiging voor lezing op 23 april; c. Afschrift brief van Erwin Boers, Leeuwarden van 30 april 2008 aan leden Gedeputeerde Staten betreffende onhaalbare aansluitingen noordelijk openbaar vervoer; 3

4 d. Brief van Amnesty International van 29 april 2008 betreffende aanbieding rapport People's Republic of China: the Olympics Countdown - crackdown on activists threatens Olympics legacy. Voorgesteld wordt het volgende stuk in handen te stellen van de Statencommissie Omgeving en Milieu waar het met een stuk van GS wordt geagendeerd: e. Afschrift brief van het Actie Comité Ganzedijk blijft! te Finsterwolde van 9 mei 2008 betreffende begroting ontwikkeling en uitvoering toekomstplan Ganzedijk (zie onder 2). Voorgesteld wordt de volgende stukken in handen te stellen van de commissie Welzijn, Cultuur en Sociaal beleid: f. Brief van het functionarissenoverleg PVCTM Groningen van 16 april 2008 betreffende continuïteit van actieve provinciale ondersteuning t.b.v. lokale steun- en coördinatiepunten Mantelzorg en Vrijwillige thuishulp (voorstel: betrekken bij de behandeling voorontwerp Sociale Agenda); g. Brief van het bestuur van de Stichting Beeldlijn, Groningen van 25 maart 2008 met het beleidsplan ; subsidiëring (voorstel: betrekken van concept-cultuurnota). Voorgesteld wordt het volgende stuk te betrekken bij de concept-cultuurnota: h. Brief van het bestuur van de Stichting Beeldlijn, Groningen van 1 april 2008 met het verslag over de jaren Voorgesteld wordt het volgende stuk in handen te stellen van de commissie Bestuur en Financiën en deze te machtigen zijn advies rechtstreeks uit te brengen aan het bestuur van de Noordelijke Rekenkamer; i. Brief van de Noordelijke Rekenkamer van 22 april 2008 met de ontwerpbegroting 2009 en jaarstukken De VOORZITTER: Ik vraag u of u kunt instemmen met de hiervoor geformuleerde voorstellen die ten aanzien van de genoemde stukken aan u op schrift zijn toegezonden. Zonder beraadslaging of stemming wordt conform de voorgaande voorstellen besloten. 2. Regeling van werkzaamheden De VOORZITTER: Aan de orde zijn de behandelvoorstellen van het presidium. Deze zijn vorige week in het presidium besproken en daarna onmiddellijk in uitvoering gegaan richting de verschillende commissies, omdat dit noodzakelijk was gegeven de beschikbare tijd. Het betekent wel dat nu gevraagd wordt of u achteraf kunt instemmen met de behandelvoorstellen. Het betekent ook dat indien u iets wilt wijzigen aan die voorstellen, we hen alsnog aanpassen. Zonder beraadslaging of stemming wordt conform de behandelvoorstellen besloten. De VOORZITTER: Ik heb verder het verzoek ontvangen van de heer Jager namens de CDA-fractie om te spreken over de Groninger streekziekenhuizen. Gaat u daarmee akkoord? Zonder beraadslaging of stemming wordt conform het verzoek besloten. De VOORZITTER: Ik stel voor dat dit als agendapunt A.2 aan de orde komt na de Programmarekening en dat dit in principe behoort tot de spreektijd die aan iedereen is toegedeeld met het voorbehoud dat, als er een minuut bij moet, dit ook gebeurt. De heer VELUWENKAMP: Voorzitter, het is bekend dat ik vaak wat secundair reageer. Als ik terug mag grijpen naar de ingekomen stukken van derden, zie ik staan onder e. Afschrift brief van het Actie Comité Ganzedijk blijft! Het lijkt mij goed om dit stuk toch even bij de commissie Omgeving en Milieu langs te laten komen. Aanstaande maandag vergaderen wij over de Evaluatienota Bouwen en Wonen. Misschien kan het daar bijgevoegd worden. De VOORZITTER: Ja, dat denk ik wel. 4

5 De heer DE BRUIJNE (gedeputeerde): Als de Staten de brief in de commissie willen, is dat wat mij betreft prima, maar dan zou ik ook graag met spoed de achterliggende brief van het College aan het comité en de begroting/werkplan van het comité ter kennisgeving aan de Staten willen stellen. Dat betekent dat als deze morgen worden verstuurd, zij net voor het weekend ter bestemde plekke zullen aankomen. De heer VELUWENKAMP: Kan dat op die manier worden geregeld? De heer DE BRUIJNE (gedeputeerde): Wat mij betreft kan dat. De VOORZITTER: Als GS dat toezeggen, doen we dat. U krijgt de stukken nog net voor het weekend en dan kan een en ander begin volgende week in samenhang aan de orde zijn. Als er eventueel te weinig tijd is, kunt u het tot een volgende fase verdiepen. A-stukken A.1 Voordracht van 22 april 2008, nr , FC, betreffende de provinciale jaarrekening voor het dienstjaar 2007 en de jaarlijkse overboeking naar 2008 van de daarvoor in aanmerking komende kredieten, die in de begroting 2008 waren geraamd (2e wijziging begroting 2008) (nummer 15/2008) Hierbij zijn ook aan de orde de volgende stukken: - Rapport van bevindingen (controle Jaarrekening 2007) van Ernst & Young Accountants en de reactie van het College hierop van 22 april 2008, nr /17/A.11, FC; - Sociaal jaarverslag 2007; - Burgerjaarverslag 2007 en de reactie van Gedeputeerde Staten van 2007, nr /17/A.18,GMO; - Verslag van het door Gedeputeerde Staten uitgeoefende toezicht op de begrotingen voor het jaar 2008 van de Groninger gemeenten en gemeenschappelijke regelingen; - Rapportage Provinciaal Veiligheidsbeleid 2007; - Beantwoording statenvragen door het College; - Productenrekening 2007 (ter kennisname). De VOORZITTER: Wij hebben afgesproken dat de fracties elk 10 minuten spreektijd zullen gebruiken en wel zodanig dat 8 minuten wordt besteed aan de eerste termijn en 2 minuten aan de tweede termijn. Sommige fracties spreken middels twee sprekers en andere middels een spreker. Het College van GS heeft 30 minuten en daarvan zal ongeveer 24 minuten in de eerste termijn worden besteed en 6 minuten in de tweede termijn. De heer Calon zal als eerste gedeputeerde antwoorden en de gedeputeerden bepalen onderling hoeveel minuten zij binnen de gestelde spreektijd gebruiken. Een ieder kan zich dan afzonderlijk houden aan de spreektijd en dan zal er een goede samenhang zijn tussen uw tijd en die van het College. Het woord gaat allereerst naar de voorzitter van de commissie Bestuur en Financiën om de Staten advies uit brengen van de bevindingen van de commissie. De commissie dient de Jaarrekening te onderzoeken op basis van de rechtmatigheid en doelmatigheid van de administratie en het gevoerde beleid. De commissie betrekt bij het bedoelde onderzoek het accountantsrapport. De heer Sangers heeft daarom als plaatsvervangend voorzitter van de commissie Bestuur en Financiën als eerste het woord. De heer SANGERS: Voorzitter, de commissie Bestuur en Financiën heeft vanmiddag uitgebreid stil gestaan bij de Programmarekening 2007 en de bevindingen en aanbevelingen van de accountant. De conclusie van vanmiddag kan vrij kort zijn en was eenstemmig, namelijk: er zijn geen belemmeringen aanwezig om de voordracht en de bijbehorende voorstellen tijdens deze vergadering te behandelen. Voorzitter, ik wil daarom deze Staten voorstellen om de behandeling vanavond af te ronden. Dank u. De VOORZITTER: Ik stel voor uw voorstel te volgen. De beraadslaging wordt geopend. De heer MOORLAG: Voorzitter, het contrast tussen de voorstelling die wij zojuist mochten aanschouwen en de behandeling van de Rekening had niet groter kunnen zijn. 5

6 Een voorstelling vol haat, bedrog, sluwheid en complotten, maar die aspecten heb ik vandaag bij de behandeling van de Rekening niet aangetroffen. Geen luid beweend College, geen speren die in bloed waren gedoopt, geen Collegeleden die de voet in de nek werden gezet en ik heb evenmin de indruk dat vanavond Collegeleden voor de gieren zullen worden geworpen! Voorzitter, waar wij een voorstelling zagen vol met wapens, bijlen, pijlen en boog, zijn onze wapens grote stapels papier en onze corebusiness bestaat toch in belangrijke mate uit het verplaatsen van lucht... De heer JAGER: U spreekt nu toch zeker slechts namens de Partij van de Arbeid?! De heer MOORLAG: Voorzitter, dat is gewoon feitelijk het geval: wij voeren het debat verbaal. Wij verplaatsen er lucht bij. Dat is een goede zaak, want als politiek met wapengekletter wordt uitgevochten, is dat weliswaar spectaculair, maar... Het is overigens nog niet eens zo lang geleden dat dit in Europa het geval was. In de fractie memoreerde ik nog de actie van kolonel Tejero die nog maar net 25 jaar geleden met een machinepistool in het plafond van het Spaanse parlement schoot. De partijgenoot van de heer Haasken, de heer Bolkestein, heeft ooit eens de woorden uitgesproken: Gezegend is het land dat een saaie politiek kent. Tot op zekere hoogte had de heer Bolkestein daarin gelijk, omdat dat vaak ook een teken is van een goed en net bestuur. Voorzitter, de behandeling van de Rekening is geen Griekse tragedie, maar de vraag of het dan een Gronings blijspel is, moet eigenlijk ook ontkennend worden beantwoord alhoewel het algemene beeld positief is. Ik denk dat het College gedurende het eerste jaar van deze collegeperiode goed werk heeft verricht. Het bedrag van 440 miljoen waarover verantwoording wordt afgelegd in de Rekening is grosso modo op een goede manier besteed. We moeten vaststellen dat de Rekening met een positief resultaat sluit en dat er een goedkeurende accountantsverklaring is afgegeven en voorts dat er een superdividend door Essent is uitgekeerd. Dat alles is positief en verdient complimenten. Evenzeer verdienen de ambtenaren die deze grote stapel papier hebben geproduceerd, ook complimenten. Tezelfdertijd is er een aantal punten van zorg. Allereerst heeft de PvdA in de commissie haar zorg uitgesproken over de financiële positie van de provincie op de middellange termijn. ESFI gaat een diep dal in, er liggen forse opgaven en er liggen nog een aantal lastige landelijke discussies ten aanzien van de herverdeling van het Provinciefonds en het Bestuursakkoord dat gesloten moet worden. Het is dus niet een en al vreugde. Na de behandeling in de commissies resteert er voor de PvdA een beperkt aantal punten. In de commissie Bestuur en Financiën hebben wij lang geworsteld met de vraag hoe wij de gegevens nu precies gepresenteerd willen krijgen voor een goede verantwoording. Daar zit een enorm dilemma in. Aan de ene kant de wens en de behoefte aan een compactere verantwoording en tegelijkertijd is in vele commissies de vraag gesteld of wij niet nog nadere informatie kunnen ontvangen. Dat laatste is feitelijke een vraag naar meer informatie. Ik denk dat er een goede afspraak is gemaakt in de commissie Bestuur en Financiën, namelijk dat de opdracht die de commissie De Bruijne had - en waarvoor ook een aantal wetenschappers is ingeschakeld - om te kijken naar onder andere de prestatie-indicatoren in de Programmabegroting, moet worden verbreed en moet worden doorgetrokken naar de Jaarrekening. De vraag zal dan beantwoord moeten worden hoe de politieke verantwoording op een goede manier kan worden vormgegeven en welke informatie daarvoor moet worden gepresenteerd. Een tweede punt voor de PvdA is een punt dat in de commissie Omgeving en Milieu is uitgelicht en dat betreft de milieuhandhaving. Dat gaat op zich goed. De gedeputeerde levert goed werk. Systematisch zit het goed in elkaar, maar op één onderdeel is het toch de vraag of het wel goed genoeg is. We hebben in de afgelopen periode een aantal incidenten gehad en wel geen geringe incidenten: Blik Recycling bijvoorbeeld en de brand in de Eemshaven. Wij vragen ons af of het toezicht op de recyclingindustrie - een bedrijfstak de enorm in opkomst is - wel goed genoeg is. Zo n reeks van incidenten leidt toch wel tot enige zorg en een enkel woord van de gedeputeerde daarover wordt zeer op prijs gesteld. Het derde punt dat aan de orde is en komt, is het volgende. Vooraf is een amendement van GroenLinks rondgedeeld en ik voel me vrij om daarop te reageren. De inhoud daarvan is dat een deel van het superdividend van ESFI wordt bestemd voor het programma Landschap. De PvdA zal dat amendement niet steunen. Wij hebben een bestendig beleid waar het gaat om het aanwenden van de Essent-dividenden en, ondanks dat sprake is van een superdividend, zien wij geen aanleiding om die systematiek te gaan veranderen. Wij vinden dus dat die opbrengst naar het ESFI-fonds moet, te meer daar er op middellange termijn sprake is van een forse onderdekking. 6

7 Het neemt niet weg dat landschap ons zeer aan het hart gaat, maar de vraag of er extra middelen naar toe moeten, zal op een ander moment aan de orde moeten komen. Tot zover, voorzitter. De heer BROUNS: Voorzitter, ik ga niet eens een poging wagen om de heer Moorlag te evenaren in zijn gevatte samenvatting van de voorstelling die wij zojuist meegemaakt hebben. Laat ik beginnen bij waar de heer Moorlag eindigde en dat is dat wij hier niet met speren staan maar met woorden en wel woorden in het algemeen belang. Voorzitter, de CDA-fractie heeft met waardering kennis genomen van de Jaarrekening 2007 en de aanverwante stukken. Wat ons betreft kan er maar één conclusie worden getrokken en die is dat de provincie, de provinciale organisatie, het afgelopen jaar veel werk heeft verzet om de doelstellingen van het beleid te realiseren. En dat in een omgeving die aan veranderingen onderhevig is als gevolg van bijvoorbeeld een efficiency-slag. Zo is er veel bereikt op het gebied van de energie, de profilering van de provincie, op cultureel gebied en de economische ontwikkeling. Wij moeten daarnaast ook realistisch zijn. We spreken hier in het kader van de Dag van de Verantwoording. We moeten vaststellen dat niet alle gestelde doelen zijn bereikt, helaas. In dat geval zijn daarvoor wel aantoonbare onderliggende redenen aan te geven en zijn maatregelen getroffen om verbeteringen aan te brengen. Voorzitter, in het hierna volgende wil ik op twee punten kort ingaan en bij twee andere punten wil ik wat langer stilstaan mede naar aanleiding van schriftelijke vragen van het CDA over de veiligheid op N-wegen en een Europese rapportage daaromtrent, waaruit wij begrepen hebben dat het onderzoek dat plaats gevonden enkel betrekking heeft op de veiligheid op N-wegen die in beheer zijn van het Rijk. Er zijn in onze provincie vele N-wegen die in beheer zijn van de provincie. Daar speelt veiligheid ook een rol. Wij hadden verwacht dat het onderzoek zich daar ook toe zou uitstrekken, maar dat blijkt niet zo te zijn. Wij willen het College daarom vragen om, hetzij zelf te bezien op welke wijze zij veiligheidsknelpunten op die trajecten in beeld zou kunnen brengen, omdat er een duidelijke relatie is met het provinciaal veiligheidsbeleid - denkt u aan ons streven naar minder verkeersdoden en -gewonden -, dan wel zelf het initiatief te nemen in het aangekondigde overleg met de ANWB. Het tweede punt waar ik kort bij zou willen stil staan, betreft de zeesluizen. Dit is heel kort in de commissie aan de orde geweest. Wij verwachten van het College op dit punt enige voortvarendheid en wij willen op de hoogte worden gehouden van de voortgang ten aanzien van de planstudie. Wij zien graag daaromtrent een tijdschema tegemoet. Het volgende onderwerp verdient meer aandacht, namelijk het toezicht op de subsidierelaties die de provincie kent. Wij vinden het jammer dat de toegezegde presentatie van de sterrensystematiek niet heeft plaatsgevonden vóór de behandeling van deze Jaarrekening. In 2007 hebben wij een aantal keren moeten vaststellen dat het toezicht niet de controle opleverde die wij wensten. Een kleine greep uit de incidenten, incidenten die overigens, mede naar aanleiding van door ons ingediende vragen, al uitvoerig zijn behandeld, maar die bij ons wel het zojuist geschetste beeld hebben achter gelaten. Zo ontbrak bij de begroting van het Klooster Ter Apel de post onderhoud, moest Bureau Jeugdzorg interen op het eigen vermogen als gevolg van niet-gedekte uitgaven en niet-toegekende subsidies, vragen diverse musea de nodige financiële aandacht en recent bleek er een probleem bij Noorderlicht, een organisatie die daarvoor bij de vorige Jaarrekening al aandacht voor haar probleem heeft gevraagd en signalen heeft afgegeven en waarover het ambtelijk apparaat in oktober schriftelijke heeft geïnformeerd, maar waar de gedeputeerde via de media pas op de hoogte is gesteld van deze problemen. Dat kunnen wij Noorderlicht niet verwijten. Onze organisatie draagt daarvoor verantwoordelijkheid. Voor het CDA is dit reden om eens een spiegel voor te houden en daaruit lering te trekken voor de wijze waarop de verantwoordingscyclus beter vorm kan worden gegeven. Lessen die wat ons betreft ook beleidsmatig gewenst zijn om naast financiële grip ook inhoudelijke grip te houden. Zo worden bij de toeristische dataverzameling - lees: Toerdata Noord - niet dusdanige gegevens gegenereerd dat wij relaties kunnen leggen tussen investeringen, bestedingen, omzet, werkgelegenheid. Informatie die voor ons inhoudelijk en beleidsmatig wel gewenst kan zijn. Zo rapporteert het SNN nog steeds niet geaggregeerd omtrent de door de subsidieregelingen gegenereerde investeringen, werkgelegenheidsgroei, en dergelijke, terwijl ondernemingen en instellingen deze gegevens wel op projectniveau aanleveren en deze zijn zelfs omkleed met redenen als zij een wijziging of een vertraging in de realisatie aangeven. Overigens zijn wij op dit punt ook benieuwd naar de stand van zaken omtrent de toezegging die de gedeputeerde eerder heeft gedaan bij de behandeling van het MKB-rapport van de Noordelijke Rekenkamer om te bezien hoe deze gegevens door het SNN operationeel beschikbaar kunnen komen. 7

8 Wij vragen het College dan ook om bij de komende begrotingbehandeling met voorstellen ter verbetering te komen. Wij willen daarvoor wel al vast een richting aangeven. Soms helpt het om even te kijken bij anderen. Zo wordt in de provincie Drenthe veelal met prestatiebudgetten gewerkt met daaraan productienormen. Ik heb een van deze gedeputeerde ooit eens in een andere zaal dan deze zaal een grove indeling horen maken van de relaties die wij hebben, namelijk in drie categorieën, namelijk 1) gericht op instandhouding. Hier staat het blijven bestaan centraal met daarnaast toegankelijkheid voor publiek. Denk bijvoorbeeld aan het Klooster Ter Apel. Dit soort instellingen zouden wat ons betreft aan de hand van de eigen doelstellingen kunnen worden gemonitord. Zij maken immers zelf ook rapportages als het gaat om bezoekersaantallen, inkomsten en dergelijke. De doelstelling daarvan is dat wij gevoel kunnen houden bij en eventueel mee kunnen denken met. 2) een relatie gericht op dienstverlening. Ik denk aan het openbaar vervoer en het Bureau Jeugdzorg. Deze instellingen moeten wat ons betreft vooraf een pakket van eisen worden opgelegd, inclusief prestatieafspraken en eventueel terugvordering op basis van boetes. 3) de projecten. Alle projecten kennen wel prestatie-indicatoren. De looptijd van de projecten behoeft voor de rapportage geen beletsel te zijn. Er kan immers gedurende de looptijd tussentijds over de voortgang der indicatoren worden gerapporteerd, terwijl de eindambitie blijft bestaan. Veelal kennen de regelingen bevoorschotting op basis van percentage van realisatie als het om het SNN gaat. De CDA-fractie staat voor ogen dat in de Jaarrekening over indicatoren per relatie wordt gerapporteerd. Kortom, een overzicht van wat is begroot, wat is gerealiseerd en wat eventueel alsnog wordt gerealiseerd. Dit sluit in onze ogen aan bij de veranderingen die reeds in gang zijn gesteld ten aanzien van de subsidieverlening. Tevens kan zo worden voorkomen dat een extra rapportagedruk ontstaat. Allerlei tussentijdse informatie, tenzij die natuurlijk uit het oogpunt van de actieve informatieplicht noodzakelijk is, kan dan vervallen. We zien hier verlichting van de druk bij ambtenaren en instanties en organisatie. Op die manier wordt het dan ook mogelijk om politieke keuze te maken indien dat nodig zou zijn op basis van wat de organisaties en/of projecten te weeg hebben gebracht en gerealiseerd. Op deze wijze kan naar onze mening worden geborgd dat de provincie projecten van middelen voorziet die bijdragen aan de provinciale doelstellingen en een hoog rendement hebben. Tot slot, voorzitter, nog een punt van zorg, waarover ik heel kort een Mongools volksverhaal zou willen aanhalen. Twee personen die het spel spelen dat zij fictief geld op straat vinden. Zij krijgen dan ruzie over de verdeling. Vervolgens komt er een dschanggi met een oplossing: het ging om 500. Jullie krijgen ieder 200 en ik neem de 100 waarover jullie ruzie hadden. Voorzitter, het ging om fictief geld. Dat is hetgeen dat door ons hoofd schiet bij de aandacht die er in de Jaarrekening 2007 wordt gegeven aan de afroming en de decentralisatiediscussie en aan het Provinciefonds. De discussie met het Rijk en de lijn Lodders biedt kansen voor een goede en gezonde financiële huishouding en een in de maatschappij verankerde provincie met een duidelijke verantwoordelijkheid en takenpakket. Wat ons betreft is de inzet het overhevelen van het ruimtelijk economische pakket, zodat de provincies een sterk ruimtelijk-economische taak krijgen met een eigen kaderstelling en verantwoordelijkheden en bevoegdheden en dus met een budget, maar er is een maar. In onze ogen bestaat wel degelijk het gevaar dat weliswaar de uitvoeringsbudgetten en daarmee de financiële risico s worden overgeheveld, misschien zelfs nadat eerst een bezuinigingsronde is doorgevoerd, maar niet de bevoegdheden en de keuzemogelijkheden. Dan wordt het een sigaar uit eigen doos. Wij trekken graag met het College in gezamenlijkheid op vanuit onze verantwoordelijkheid als Staten om met het College een levensvatbare provincie met een gezonde financiële huishouding en een herkenbaar takenpakket neer te zetten en deze discussie die in 2007 is gestart en ongetwijfeld in 2008 haar beslag zal gaan krijgen. Tot slot: het amendement dat door GroenLinks is aangekaart is wat ons betreft fictief geld, omdat wij een bestendige gedragslijn hebben ten aanzien van de dividenduitkeringen richting het ESFI en er doemt een behoorlijk probleem op op de middellange termijn. Dat geld is daar hard nodig. Dank u, voorzitter. Mevrouw VEENSTRA: Voorzitter, binnen de SP zijn wij niet zo van die grootse Griekse tragedies en het ontbreekt mij ook aan wereldse volksverhalen. Ik houd het liever wat dichter bij huis zodat mijn verhaal misschien wat herkenbaarder is voor de gemiddelde burger onder ons. Wat de SP betreft staan wij vandaag op een tussenstation. Wij hebben een aantal stevige haltes achter ons liggen: de jeugdzorg, het voortraject rond de POP-discussie, het Zuiderzeelijndebat. Aan de andere kant van het station waar we vandaag zijn aangekomen, ligt een aantal grotere stations te wachten: het vervolg van de POP-discussie, de discussie rond de sociale agenda, de Cultuurnota, de discussies rond de nota Bouwen en Wonen. Er ligt veel voor ons. 8

9 Laten we dit tussenstation, de programmarekening met de daarbij behorende stukken - ik bedoel dat overigens niet kleinerend, badinerend of marginaliserend - niet groter maken dan dat het in feite is. Het is een tussenstation. We gaan als SP vandaag niet meer doen dan een aantal goede koppen koffie drinken en we gaan vol verder naar de haltes die voor ons liggen. Wanneer we het over die koffie hebben, wil ik het hebben over het gebiedsgerichte werken. Zowel het College als de SP roemen de voordelen van deze werkwijze en de bijbehorende projecten. Deze werkwijze past exact in de denkwijze van de SP. Kleinschaligheid en zoveel mogelijk dicht bij de mensen organiseren en inzetten. Wat ons betreft kunnen we deze werkwijze nog verder doorvoeren dan op dit moment al gebeurt. Bij het doorzetten van die werkwijze moeten er wat ons betreft een sterke regierol zijn voor de betrokken gemeenten. Zij weten als geen ander waar hun gebied behoefte aan heeft. In onze ogen zal dit ook kunnen bijdragen aan een nog betere benutting van beschikbare gelden waardoor zo de onderbesteding wordt tegen gegaan. De Ecologische Hoofdstructuur. Binnen de EHS vinden veel ontwikkelingen plaats, maar niet alles is geheel zonder risico. Het betrekken van particulieren en agrariërs om hen te interesseren en te laten participeren in de EHS bij het realiseren van de doelstellingen voor de EHS, is mooi, maar gestelde doelen moeten wel behaald worden. Wanneer we naar de Blauwe Stad kijken, zien we dat van de oorspronkelijke 250 ha op dit moment sprake is van 195 ha en bij de natte natuur is sprake van 39 ha in plaats van 125 ha. Participatie, het nemen van verantwoordelijkheid door particulieren en agrariërs binnen het natuurbeheer is een waardevolle bijdrage, maar de overheid blijft in onze ogen eind- en hoofdverantwoordelijk voor de volbrenging van de EHS. Essent. Dit bedrijf is al vaak genoemd vandaag. Na alle ontwikkelingen in 2007, het doorvoeren van de splitsing, het mislukken van de fusie met Nuon, is Essent eind vorig jaar gestart met de herformulering van een toekomststrategie. Het College heeft toegezegd dit op de voet te gaan volgen en haar invloed aan te wenden waarnodig is. U heeft als College aangekondigd met ons als Staten in beslotenheid te willen spreken, discussiëren en te informeren. Wat de SP betreft hoort de discussie over een dergelijke publieke voorziening plaats te vinden in de openbaarheid. Dit debat zal moeten plaatsvinden met alle betrokkenen raads- en Statenleden van aandeelhoudende gemeenten en provincies met betrekking tot Essent. Om dit te realiseren - het kan wat ons betreft vóór of na uw bijeenkomst plaatsvinden - komen wij met de volgende motie. De VOORZITTER: Dank. De motie luidt: De Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen op 21 mei 2008, overwegende dat: - de energiemarkt geliberaliseerd is; - in de toekomst splitsing van de energiebedrijven een vaststaand feit is; - veel provincies en gemeenten op dit moment ieder voor zich, zich aan het beraden zijn over wat zij in de toekomst willen met hun aandelenbezit; - de provincie Groningen een belangrijke aandeelhouder is van het energiebedrijf Essent en daarmee een voortrekkersrol kan vervullen; - het aandelenbezit een bedrijf betreft dat mensen voorziet van een eerste levensbehoefte; - Essent voortkomt uit meerdere overheidsbedrijven en dat men dan ook kan spreken van maatschappelijk kapitaal ; roepen GS op: - om een openbaar en meningsvormend debat te initiëren met de betrokken raads- en Statenleden van de aandeelhoudende gemeenten en provincies over het aandeelhouderschap en de toekomststrategie van Essent en de daarmee samenhangende gewenste ontwikkeling van de energiesector; vragen GS: - om op korte termijn aan het presidium een voorstel hierover te overleggen, en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door Lian Veenstra, maakt deel uit van de beraadslagingen, krijgt nummer 1 en wordt verspreid. 9

10 Mevrouw VEENSTRA: Dan is er vanmorgen ook door ons gesproken over de diverse energiebesparende projecten die er lopen. Onze provincie verdient kapitalen aan energie via dividenden en verkopen en energie kost de Groninger bevolking kapitalen. Degenen die het meest last hebben van de energielasten moeten wat ons betreft gecompenseerd kunnen worden binnen of naast bestaande projecten en, met het succes van het TELI-project in ons achterhoofd dat vanochtend nog nadrukkelijk werd toegelicht door gedeputeerde Slager, moeten we, wat de SP betreft, nog meer ondernemen om de lasten van die mensen die deze het zwaarst op hun bord krijgen, te verlichten. Wij komen vandaag niet met een concreet voorstel. Het is meer een aankondiging dat wij de komende weken zullen gebruiken om met een voorstel te komen om hier aan deze projecten een vervolg te geven en u zult daarover bij de Voorjaarsnota meer van ons horen. Dan... het mag niet ontbreken... U heeft mijn collega Sandra Beckerman er vanochtend ook al over gehoord, namelijk het gratis openbaar vervoer voor MBO-leerlingen van jaar. Het moet, wat de SP betreft, mogelijk zijn om een vorm te vinden waarmee we het een grote groep scholieren gemakkelijker kunnen maken om de opleiding van hun keuze te kunnen volgen, waarmee we er gelijk weer voor zorgen dat we een goede bijdrage leveren aan het opleiden van die vakmensen waar we zo om zitten te springen in bijvoorbeeld de zorg en het onderwijs. Wij willen u er als College aan herinneren dat u in uw eigen collegeprogramma ook spreekt over het realiseren van proefprojecten met gratis openbaar vervoer. Al lange tijd trekt mijn fractie op verschillende fronten aan dit onderwerp en is dat toegespitst op MBO-ers van jaar. Het gaat dus nog niet eens om alle Groningers. Toch schijnt het niet te lukken. Uit de media mochten we opmaken dat het misschien wel helemaal niet gaat lukken. Dit was voor ons een teleurstellende mededeling waar wij ons niet zomaar bij neer kunnen leggen. Vandaag is het niet het juiste moment, maar u kunt er op rekenen dat wij de komende periode hierop terug zullen komen en dat wij op korte termijn bij u als College, maar vooral bij u als Staten, zullen terugkomen met concrete voorstellen. Ik wil ook graag van de gelegenheid gebruik maken om te reageren op het amendement van de fractie van GroenLinks. Wij zullen het amendement niet steunen. Wij staan achter de invulling zoals nu gebeurt middels van het toevoegen van dividenden aan het ESFI. Op hoofdlijnen kunnen wij daar goed mee uit de voeten. Daarnaast heeft u gehoord dat wij zelf ook nog wel wensen en ideeën hebben waar misschien geld voor nodig is. Het amendement is volgens ons op dit moment te vroeg en te snel om nu al 5,4 miljoen te oormerken voor het gestelde doel, hoe waardevol het landelijk gebied ook voor ons is. De heer KRUITHOF: Voorzitter, deze dag die wij keurig de Dag der Verantwoording noemen is volgens mij ieder jaar een feestje voor het College van GS. Trots worden elk jaar meevallers en positieve saldi gemeld - en dat is mooi - maar voor de gedeputeerde van financiën is dat naar mijn mening een gruwel. Hij moet maar zien dat met al dat positieve nieuws zijn collega s niet begerig naar dat geld gaan lonken en bovendien moeten de leden van Provinciale Staten in de hand worden gehouden om geen al te gekke bokkensprongen te maken. Voorzitter, onder de titel Weg van het cijferfetisjisme stond vorige week een artikel in het blad PM over wat wij hier keurig de Dag der Verantwoording noemen die in Den Haag overigens Woensdag, gehaktdag heet. De bedoeling is dat op deze dag een politieke beoordeling wordt gegeven van het afgelopen jaar. Voormalig PvdA-Kamerlid Jan van Zijl was eind vorige eeuw een van de grote aanjagers van dit fenomeen en hij is bepaald niet tevreden over hoe dat nu verloopt. Hij zegt en ik citeer: Dat ligt met name aan de fracties die nog steeds te veel geobsedeerd zijn door gedoe achter de komma in plaats van dat ze politiek bedrijven. Het is ontaard in een vreselijke controlemachine. Diep in mijn hart is er een stem die zegt dat men er misschien maar beter mee zou kunnen ophouden. Voorzitter, dit was tot nu toe Jan van Zijl. Ik kom nog op de controlemachine terug. De VVD-fractie wil toch ook nu weer een poging doen tot een politiek debat. Naast alle financiële vrolijkheid was er vorige jaar toch een politiek en naar later bleek sprake van een persoonlijk drama. Gedeputeerde Ineke Mulder kwam zwaar onder vuur te liggen van de oppositiepartijen, waaronder ook de VVD. Ze had de jeugdzorg financieel niet in de vingers en ze zag uiteindelijk geen mogelijkheid dat probleem op te lossen met het gevolg dat bekend is. Ik heb mij begin dit jaar afgevraagd of Ineke Mulder, naast de zware kritiek die ze uit de Staten kreeg, zich niet ook een beetje in de steek gelaten heeft gevoeld door haar collega s en dan in het bijzonder door Marc Calon. Het lijkt er een beetje op dat hij haar een beetje heeft laten zwemmen in het financiële moeras van de jeugdzorg waaruit zij uiteindelijk geen uitweg meer zag. De VVD-fractie heeft tijdens het debat eind vorig jaar benadrukt dat wij de inhoudelijke kwaliteiten van de gedeputeerde niet in twijfel trokken. 10

11 We hebben het College toen een handreiking gedaan door voor te stellen de beleidsmatige en beheersmatige verantwoordelijkheid voor de jeugdzorg bestuurlijk en ambtelijk te scheiden, zodat de gedeputeerde door kon gaan met haar werk zonder zich zorgen te hoeven te maken over het beheer. Gedeputeerde Calon voelde met name niets voor de bestuurlijke scheiding van verantwoordelijkheden. Voorzitter, de behandeling van de Rekening is bij uitstek het moment van terugkijken. Ik ga dat nu doen aan de hand van een stokpaardje van mij, namelijk de vertrouwelijkheid van informatie die het College soms aan de Provinciale Staten oplegt. Ik doe dat nu omdat verschillende andere discussies over dit onderwerp in commissies en Statenvergaderingen wat mij betreft niet het gewenste resultaat hebben opgeleverd. Voorzitter, het College heeft het recht om in voorkomende gevallen vertrouwelijkheid op te leggen aan Provinciale Staten. Daarover bestaat geen misverstand. Maar in een democratie moet daarvan uitermate terughoudend gebruik van worden gemaakt. Democratie behoort zich in volstrekte openbaarheid af te spelen. Sterker nog: democratie is openbaar of zij is niet. Er zijn in de afgelopen maanden enkele voorvallen geweest waarbij de regels waaraan naar de mening van de VVD-fractie moet worden voldaan, geschonden zijn. Of het nu gedeputeerde Calon was over de Blauwe Stad of gedeputeerde Bleker over subsidieverlening of hun collega Gerritsen over de museumspoorlijn Star: zij gaan volgens de VVD-fractie iets te gemakkelijk om met de regels van vertrouwelijkheid. Zonder op die individuele gevallen in te gaan, voorzitter - ik zou dat ook niet kunnen zonder strafvervolging te riskeren - wil ik hier wel een aantal algemene criteria formuleren waaraan vertrouwelijkheid, wat de VVD-fractie betreft, zou moeten voldoen. 1) Om te beginnen is dat uiterste terughoudendheid. Het College dient zich iedere keer als zij de Staten geheimhouding wil opleggen, af te vragen of daarmee het democratisch proces geen geweld wordt aangedaan. Ik zei al dat er omstandigheden zijn waaronder vertrouwelijkheid gerechtvaardigd is, maar daar dient zeer spaarzaam gebruik van te worden gemaakt. 2) Het tweede criterium is de vraag of Gedeputeerde Staten met het opleggen van vertrouwelijkheid zich een positie creëert waarbij de Staten op achterstand komen te staan. Daar heeft het een paar keer ernstig op geleken. Natuurlijk, vertrouwelijke zaken lekken soms uit, maar als een gedeputeerde naar aanleiding van het uitlekken van zo n zaak besluit de media te woord te staan, moet deze zich realiseren dat daarmee de geheimhouding van Statenleden nog steeds niet is opgeheven. Gedeputeerde Staten kunnen dan uitgebreid hun eigen verhaal doen, terwijl de leden van Provinciale Staten nog steeds een slot op hun mond hebben en dat kan niet. Hoe lossen we dat nu op? Als de situatie als hiervoor beschreven zich hier voordoet, dient de desbetreffende gedeputeerde onverwijld - en dus niet een dag of een paar uur later - de vertrouwelijkheid, al dan niet gedeeltelijk, op te heffen. Daartoe moet het College gebruik maken van alle mogelijke communicatiemiddelen naar Provinciale Staten toe. Voorzitter, dit is wat ik met de woorden van gedeputeerde Calon, de Kruithof-doctrine zou willen noemen. Het derde en laatste onderwerp waarover ik vandaag zou willen spreken is gelijk aan een onderwerp dat ik een jaar geleden aan de orde stelde. Het gaat over de grenzen aan controle. Vorige jaar sprak ik over de onmogelijkheid en de onwenselijkheid van het streven naar een 100%- controle. Onmogelijk, omdat mensen nu eenmaal fouten maken en onwenselijk, omdat ambtenaren met hun primaire taak bezig moeten zijn en niet een groot deel van hun tijd moeten besteden aan controleprotocollen en wat dies meer zij. Vandaag wil ik dat specifieker maken. Als uitvloeisel van de commissie De Bruijne zijn twee wetenschappers van de Rijksuniversiteit van Groningen bezig met het uitwerken van voorstellen. Tijdens de laatste vergadering over dit onderwerp heb ik de vraag opgeworpen of we hier en daar ook niet wat moeten schrappen. De beide hooggeleerde heren antwoordden toen dat dit niet in hun opdracht lag besloten. Ik zou het College en met name gedeputeerde Calon willen vragen te onderzoeken of het mogelijk is vereenvoudigingen aan te brengen in de Planning & Control-cyclus - in de woorden van Jan van Zijl: die vreselijke controlemachine - die voor zowel de ambtelijke staf, als de politieke bestuurders en de leden van de Provinciale Staten een ontlasting van hun taak zouden kunnen betekenen, zonder dat daarbij uiteraard de controlerende taak van Provinciale Staten geweld wordt aangedaan. Het lijkt me dat dit ook een aanvullende opdracht zou kunnen zijn voor de commissie De Bruijne die dan nieuw leven ingeblazen moet worden, want de commissie zou eigenlijk nog maar één keer bijeen komen en dan haar werkzaamheden beëindigen. Bovendien zou een nieuwe voorzitter moeten worden gevonden, zodat ook de naam van de commissie veranderd kan worden. Voorzitter, het lijkt mij een aanvullende opdracht voor die commissie, maar dan in samenwerking met het College en de ambtelijke staf van de provincie. Tevens wil ik de heer Calon vragen om een globaal inzicht in de kosten te geven van alles wat met Planning & Control te maken heeft ten opzichte van de totale ambtelijke inzet. 11

12 Dat hoeft overigens niet nu te gebeuren. Ik heb wel eens de indruk dat de hoeveelheid tijd die ambtenaren moeten besteden aan alles wat met Planning & Control te maken heeft, zo langzamerhand een te groot beslag legt op de ambtelijke tijd. Ik zou daar graag enig inzicht in willen hebben. Tot zover, voorzitter. De heer STEVENS: Voorzitter, na het toneelstuk schoot mij niet zo snel een Grieks gezegde te binnen bij de beoordeling van het afgelopen jaar, maar wel een Gronings gezegde, namelijk: het kon minder. Dat is het beeld dat wij hebben over de verantwoording van het afgelopen jaar. Een bijzonder jaar, waarin een nieuw College vorm gegeven moest worden met een coalitieakkoord dat gesloten is tussen de Partij van de Arbeid, het CDA en de ChristenUnie. Voor onze partij is dat een nieuwe ervaring en ook duidelijk een grote uitdaging waar wij als partij en coalitiegenoot enthousiast aan hebben meegewerkt om zaken in het belang van onze mooie provincie aan te pakken en verder te helpen. Wij hebben een goed jaar achter de rug en dat is niet vanzelfsprekend. De conclusie van onze fractie is dat in het afgelopen jaar op een goede manier is omgegaan met gemeenschapsgeld. Er zijn veel projecten opgestart en er is veel gerealiseerd. Een gezonde financiële basis geeft ruimte om de problemen voor de toekomst verder aan te pakken. Wij willen verder inzoomen op een aantal zaken. Financieel gezien is er een prima resultaat geboekt. Ondanks wat Calon de diefstal van het Rijk noemt, hebben we toch een positief resultaat van 9 miljoen geboekt. Het punt is wel dat er veel budgetten worden doorgeschoven naar Ook een record als het gaat om de onderwerpen die met het nieuwe beleid te maken hebben! Het is toch onze doelstelling om de gelden in het jaar te besteden waarvoor ze beschikbaar zijn gesteld? Vanmiddag is hierover in de commissie gesproken en is er toegezegd dat er meer duidelijkheid komt over de vraag wanneer budgetten worden overgeboekt. Wij hopen dat in het jaar 2008 er op dit punt beter gescoord wordt. Op een specifiek punt willen wij verder ingaan en dat betreft het budget van het armoedebeleid. Zoals vanmiddag in de commissie Bestuur en Financiën al aan de orde is geweest is geconstateerd dat het totale budget van 2007 overgeboekt is naar De gedeputeerde heeft gezegd dat hij dit punt wil combineren met de gebiedsgerichte aanpak en dat hij samen met de gemeenten wil kijken of een gedeelte van het budget voor het armoedebeleid daarvoor kan worden ingezet. Dat lijkt ons een goede uitweg. Tegelijkertijd heeft hij ook gezegd niet te weten of de rest van het budget in 2008 volledig benut kan worden. Op dat punt vragen wij ervoor te zorgen dat dit budget in 2008 wel besteed gaat worden. De economische ontwikkelingen in het afgelopen jaar zijn goed te noemen. Stijgende werkgelegenheid en een stijgende vraag naar geschoold personeel. Dat heeft ook een keerzijde want die vraag naar geschoold personeel is zo nijpend dat wij ons er zorgen over moeten maken of dit de economische ontwikkeling niet tegen houdt. In het bijzonder zien we in de provincie Groningen bij de vele ontwikkelingen die er in het gebied van de Eemshaven gaat plaatsvinden dat er een zo grote vraag naar personeel bestaat dat er veel mensen vanuit de gehele Europese Unie moeten worden ingevlogen om aan die vraag te kunnen voldoen. Nu willen wij niet zeggen dat alleen Groningers dit werk zouden moeten kunnen doen, maar tegelijk vinden wij het wel een punt van zorg dat er in Groningen nog steeds een werkloosheid bestaat van meer dan 10% en er zoveel werknemers uit alle windstreken hier komen werken. We zien graag van het College om alles te doen wat in haar macht ligt om ook een gedeelte van deze werkgelegenheid bij Groningers terecht te laten komen. Het Burgerjaarverslag. Wij zijn als fractie positief over dit Burgerjaarverslag en met name over het grote aantal verbeteringen dat is doorgevoerd ten opzicht van Het zorgpunt met betrekking tot de wijze waarop de provincie reageert op s - zo hebben wij ook al in de commissie naar voren gebracht en dat willen wij ook hier benadrukken, bovendien is het vorig jaar al gesignaleerd - is nog niet opgepakt. Wij vragen van het College om in 2008 op dit punt een flinke verbetering door te voeren. Voorzitter, over de jeugdzorg is het afgelopen jaar al veel gezegd, ook in dit forum. Een aandachtpunt blijft een goede informatievoorziening en wel niet slechts een goede voorziening, maar ook een goede onderkenning van deze problematiek. Met betrekking tot het openbaar vervoer is onze fractie blij met het aantal reizigers in Een schaduwkant is wel geweest dat bij de vervanging door nieuw materieel er problemen ontstonden en dat leidde tot een slechte dienstverlening hetgeen tot overvolle treinen aanleiding gaf. Gelukkig is dat probleem nu opgelost, maar dat wierp wel een schaduw over de groei van het openbaar vervoer. Als het gaat om gratis openbaar vervoer voor MBO-leerlingen is ons steeds gezegd dat samen met Friesland en eventueel Drenthe wordt gekeken of gekomen kan worden tot een bepaald project. 12

13 Gedeputeerde Bleker heeft op dat punt steeds gezegd dat rustig moet worden afgewacht en dat een broedende kip niet gestoord moet worden en dat er iets moois tevoorschijn zal komen. We hebben uit de media - de SP zei er ook al iets over - opgemaakt dat deze broedende kip niets lijkt op te leveren. Op dit punt willen wij toch aan het College vragen om snel met een concreet voorstel te komen voor een proefproject, zoals ook in het collegeprogramma is opgenomen. Er zijn geluiden dat eerst maar eens moet worden afgewacht op wat er in Den Haag wordt gezegd en besloten, maar dat is niet onze lijn. Tot slot, voorzitter. Zoals elk jaar wil de ChristenUnie ook dit jaar de complimenten geven aan iedereen die het mogelijk heeft gemaakt om deze Dag van de Verantwoording te houden en af te ronden. De mensen van de afdeling Financiën en Control en de mensen van de facilitaire dienst willen wij hartelijk danken voor hun grote inzet. Ik ga nog even terug naar waarmee ik begon. Wij hopen dat we ook de komende jaren kunnen zeggen: het kon minder! De heer VAN DER PLOEG: Meneer de voorzitter, er zijn in de verschillende commissies door ons verschillende vragen gesteld en die zijn in het algemeen keurig beantwoord. Sommige zijn overigens niet beantwoord. Voor zover ze wel beantwoord zijn, zullen we, als daartoe aanleiding is, er op terug gekomen en voor zover ze niet beantwoord zijn, komen we er ook op terug. Vanavond beperk ik mij tot enkele hoofdlijnen. Het jaar 2007 kenmerkt zich uiteraard door de verkiezingen, een nieuwe coalitie, een nieuw College, een nieuwe commissaris der koningin en een kleinere Provinciale Staten met minder commissies. In de commissie Bestuur en Financiën werd het voorstel gedaan om maar weer een nieuwe commissie toe te voegen. Volgens mij moeten we nog leren hoe we met minder mensen ook daadwerkelijk minder gaan doen. Dat lijkt ons een betere weg. In 2007 is de werkgelegenheid in Groningen toegenomen en de werkloosheid gedaald. Daar zijn we zeer verheugd over. De economie heeft in 2007 gewerkt. Nu het College nog! Zo kun je de Rekening interpreteren. Het zoveelste jaarlijkse overschot. Wederom een hoger overschot. En er wordt meer doorgeschoven aan nieuw beleid, zowel qua percentage als het totale volume. Meneer de voorzitter, vorig jaar noemde de heer Calon zichzelf een conservatief begroter, maar als ik deze Rekening zie, is die bijna aartsconservatief. Maar alle gekheid op een stokje, als je wat dieper kijkt, ontstaat er ten aanzien van het nieuwe beleid wel een wat genuanceerder beeld. Echter, alles overziende heeft mijn fractie wel degelijk het gevoel dat hier en daar op de rem is getrapt, terwijl ook versnelling mogelijk was. Ligt dat nu aan het nieuwe College? Moet men aan elkaar wennen? Of het apparaat aan hen? Ik zou het niet weten, maar ik denk dat we hier een element hebben dat relevant is. GroenLinks wil - en dat is in het verlengde van wat de heer Stevens zei - dat er dit jaar en volgend jaar een versnelling komt zonder ongelukken, maar zodanig dat we de komende jaren van deze situatie afkomen. Haagse heren en dames kijken over onze schouders mee en één greep uit de provinciale pot is al gedaan en zoals zo vaak: de gelegenheid schept de dief. Op één punt van de werkgelegenheid wil ik iets inzoomen, namelijk die van de toeristische sector. Daar is vanmorgen over gesproken. Die is gedaald, terwijl de bestedingen zijn toegenomen. Deze spagaat verdient wat ons betreft wat meer aandacht van het College. GroenLinks wil wijzen op de integrale aspecten op beleidsniveau die hier spelen. Zo zijn onder meer het aantal dorpscafés met 15 stuks afgenomen. Dat werkt dan onder andere door in de werkgelegenheid. Dit heeft op provinciaal beleidsniveau onder andere te maken met het Vitaal Platteland. PMJP, Leader, etc. Als het om het Waddenfonds gaat, zien we dat de landelijke keuzeheren en -dames aansturen op één internationaal of nationaal Waddencentrum. Tegelijkertijd wil men een visie ontwikkelen over bezoekerscentra en educatieve centra in het Waddengebied. Bezoekerscentrum Schiermonnikoog heeft geld gekregen uit de eerste tranche. In Groningen speelt voor zover mij bekend in ieder geval Lauwersoog en het Lauwersmeergebied en de plannen rond de zeehondencrèche in Delfzijl. Van ons College verwachten wij dat hierop actief beleid wordt gevoerd met een integrale benadering. GroenLinks is overigens niet tevreden met de rol van Provinciale Staten bij dat Waddenfonds. Eind 2007 lag er een concept projectenlijst, waarbij provinciale cofinanciering een rol zou kunnen spelen. Dat staat in de Programmarekening. De vraag waarom die niet naar ons is toegestuurd is niet beantwoord. Over die lijst hadden de Staten zich een mening kunnen vormen. Nu kunnen wij slechts achteraf kennis nemen van de projecten waaraan een provinciale bijdrage wordt geleverd. De Rekening vertoont een historisch hoog overschot van maar liefst 89 miljoen. Ook zonder KabelCom is het aardig wat meer dan de 20% extra waar de heer Kruithof vorig jaar op aanstuurde bij zijn maidenspeech. Eén extra gedeputeerde moest 20% extra overschot leiden, was zijn laatste opmerking. Hij zal een tevreden mens zijn! 13

14 Meneer de voorzitter, ik ben er wat minder tevreden over, want ik vind dat het geld dat we toedelen aan concrete projecten ook inderdaad moet worden uitgegeven en dat daarin niet vertraagd moet worden. De verkoop van KabelCom levert het superdividend op van 54 miljoen. Wij hebben een amendement daarover laten ronddelen. Voorzitter, dat amendement kan vandaag helaas niet in stemming komen, omdat ik heb begrepen - tijdens de voorstelling - dat de accountant een paar uur geleden zijn goedkeurende verklaring heeft gegeven voor de Rekening en dan zou het amendement tot allerlei wijzigingen leiden, hetgeen dan lastig is. De suggestie vanuit de ambtelijke dienst zou ik willen volgen en die houdt in om het voorstel om zodanig te bouwen dat het bij de Voorjaarsnota - dan spreken we ook over een Begrotingswijziging - wordt ingediend en behandeld. Waarschijnlijk wordt het dan een motie in plaats van een amendement. Dit is techniek, maar de inhoud blijft hetzelfde. Dan bevreemdt mij de positie van een aantal fracties in dezen. Waar het mij ten principale om gaat, betreft twee elementen. Een principiële discussie van hoe om te gaan met het toedelen van middelen uit een superdividend en het andere element is het inhoudelijke debat. Wij willen hier graag politieke discussie. Als het gaat om dit superdividend delen wij dit toe in de verhouding 10% voor landschap en 90% voor ESFI. Daar waar andere fracties zeggen geen wijziging te willen, is bij hun dus sprake van de verhouding 0% voor landschap en 100% voor ESFI, dus voor infrastructuur. De heer BROUNS: Voorzitter, ik kwam in de verleiding om op de laatste opmerking van de heer Van der Ploeg te reageren, omdat dit wel erg in de lijn ligt van wat ik de heer Van der Ploeg ooit verweten heb op een ander dossier. Die verleiding zal ik weerstaan, maar ik wil wel even terug komen op een eerder punt dat bij mij een principiële vraag heeft opgeroepen. De heer Van der Ploeg geeft aan dat hij zijn amendement niet in stemming zal brengen, omdat de accountant zijn goedkeurende verklaring al heeft afgegeven en er dan allerlei werk achter weg zou komen. Volgens mij kan het niet zo zijn dat wij, in de uitoefening van onze taak als Staten en de verantwoordelijkheid die daarmee samenhangt, om een dergelijke reden afzien van het indienen van een amendement. Dat is een vraag voor de voorzitter. Daaraan gekoppeld vroeg ik mij af of de heer Van der Ploeg misschien andere redenen heeft waarom hij op dit moment voor die weg kiest. De heer VAN DER PLOEG: Meneer de voorzitter, er is onderscheid tussen kunnen en kunnen. Wij kunnen het amendement in stemming laten brengen en stel dat het wordt aangenomen, kan dat gewoon, maar het betekent dat er een nieuwe accountantsverklaring moet komen en dat er intern een compleet nieuwe Rekening moet worden gemaakt en gedrukt, etc. Het is dan de vraag of je dat wilt. Ik denk dat dit niet praktisch is als je op een andere manier hetzelfde besluit kunt voorleggen. Verder zijn hier geen andere redenen voor. De VOORZITTER: U vroeg ook aan mij of dit kan. Het kan inderdaad. Alles wat de Staten binnen de regels willen, kan. Tegelijkertijd kun je je afvragen of als je iets wilt bereiken, wat dan het meeste geschikte instrument is en wat het juiste moment. Ik denk dat de heer Van der Ploeg gelijk heeft dat zijn voorstel evengoed bij de Voorjaarsnota kan worden ingediend. Daarmee kunnen de Staten volledig tot uitdrukking brengen wat men wil. Ik respecteer zijn afweging om het zo te doen, zeker gezien wat er allemaal zou moeten gebeuren, als het anders zou gaan. De heer BROUNS: Dan heb ik nog een korte aanvullende vraag. Ik weet uiteraard niet welke criteria de heer Van der Ploeg hanteert, maar ik vraag mij af of hij bij de Voorjaarsnota deze gelden nog uit het superdividend kan halen wat dan inmiddels al in ESFI zit, want daar stemmen wij vandaag wel mee in. Kennelijk denkt de heer Van der Ploeg dan ook aan een andere financiering. De heer VAN DER PLOEG: Meneer de voorzitter, het amendement behelst niet meer dan dat vanuit de ene bestemmingsreserve geld wordt toegedeeld aan een andere bestemmingsreserve en dan kan bij elke begrotingswijziging gebeuren. Meer is het niet. Meneer de voorzitter, de inhoudelijke discussie is natuurlijk veel interessanter. Dan gaat het onder andere om die verhouding van 10% landschap en 90% ESFI. Een aantal fracties hebben gewezen dat er grote tekorten ontstaan bij het ESFI. De heer Brouns sprak over de middellange termijn. Wanneer gaan die projecten spelen? Ik wil er toch wel even op wijzen dat op landschap er een vergelijkbaar tekort is. Wie gaat dat dan opvullen? Welke wijsheid brengen de fracties dan in stelling waarmee ze dat gat gaan opvullen? Dan hebben we het nog maar over een minimaal tekort, want dat is gebaseerd op een quick scan die mede op verzoek vanuit de Staten is uitgevoerd. Als je echt dieper gaat en projecten op je af laat komen, kan ik mij voorstellen dat er nog aardig wat meer vrij komt aan potentiële projecten. 14

15 Daarom vinden wij dit wel degelijk aan de orde en relevant om hierover als Staten een concreet besluit te nemen en er in ieder geval discussie over te voeren, want dan pas ontstaat er helderheid over hoe de hazen lopen. Meneer de voorzitter, ik wijs op het volgende. GroenLinks heeft vorige jaar bij amendement extra geld gevraagd voor energiebesparing en duurzame energie. Dat werd afgewezen. In al haar wijsheid kwam het College later met een ophoging van het budget. GroenLinks heeft vorig jaar per amendement extra geld gevraagd voor landschap. Dat werd afgewezen. In al haar wijsheid kwam het College later met een ophoging van het budget. Tja, en dan zitten we nu met een tekort van 16 miljoen. Er komt een voorstel. Als ik het nu in stemming zou brengen en ik hoor de andere fracties, dan zou het worden afgewezen. Wie brengt de wijsheid in om dat tekort later dan weer op te vullen? Wij zijn erg benieuwd. Deze discussie krijgt in ieder geval een vervolg. Dit laat het principiële punt onverlet wie er eigenlijk over die middelen gaat. Natuurlijk zijn dat de Staten, maar ik vind dat we dat helder, expliciet en transparant aan de orde moeten hebben en niet impliciet op basis van automatismen die gebaseerd zijn op afspraken die verschillend geïnterpreteerd kunnen worden. Zo luidt mijn positie op dit punt. Blauwe Stad. Wij nemen er genoegen mee dat er op dit punt bepaalde vertrouwelijkheid heerst, maar de algemene lijn moet natuurlijk wel zijn dat als er afgelost wordt door private partijen, dat het risico van de provincie gemeten in euro s ook afneemt. Zo niet, dan moeten we het daar ten spoedigste over hebben. Onderhoud kapitaalgoederen Wegen en Kanalen. Ik heb hierover een vraag gesteld in de commissie die niet is beantwoord. Het ging over het achterstallig onderhoud en dat wij daar graag helderheid over willen hebben op het moment dat wij praten over een nieuw contract met DWK. Ik sluit af. Gedeputeerde Calon wees op de mogelijkheden van financieringstekorten die over 10 jaar zouden kunnen gaan spelen. Hij wijst dan naar de bekende steen in zijn schoen, namelijk die van de Motorrijtuigenbelasting. Ik vind dat hoogst speculatief. Interessanter is wat er uit de discussie over de provinciale taken komt en wij nemen aan dat er daarover in deze kabinetsperiode meer duidelijkheid komt. Als de uitkomst zou zijn dat er minder financiering is gekoppeld aan minder taken, zie ik nog niet direct tekorten opdoemen. Meneer de voorzitter, het was een zonnige dag vandaag en ik heb er niet veel van gezien. Met deze Rekening en de financiële vooruitzichten slaat het wat mij betreft als een tang op een varken om dan dit soort mogelijke risico s over 10 jaar in de discussie te betrekken. Dank u wel. De heer ZANEN: Voorzitter, de Rekening is aan de orde en als kleine oppositiepartij sta je daar wat moeilijk in. De collegepartijen hebben een jaar terug een programma met elkaar afgesproken en daar hebben we over gediscussieerd en dat hebben wij als partij niet onderschreven, omdat wij op een aantal punten andere, uitgesproken opvattingen hebben. Het verhaal ligt nu voor en de vraag is wat je daarmee als kleine partij mee kunt gedurende de rit, maar ook na een jaar als je achterom kijkt. Een handicap is dat de oppositie die natuurlijk uit meerdere partijen bestaat, gespreid is over het politieke spectrum. Het is dus niet zo dat je automatisch forse druk op het College kunt uitoefenen op een bepaald punt, zoals bijvoorbeeld op het punt dat zojuist door GroenLinks naar voren werd gebracht. Je invloed is dus beperkt en die wordt nog verder beperkt als er zich dingen voordoen zoals we hebben meegemaakt met het regiospecifieke pakket als alternatief voor de Zuiderzeelijn. Ik wil nu niet uitvoerig stilstaan bij de vertrouwelijkheid die daarbij in acht genomen moest worden, maar ik vind in zijn algemeenheid wel dat als politieke fracties naar buiten toe optreden het erg moeilijk is als je ook nog eens afgeremd wordt door vertrouwelijkheid die nauwelijks een grond vindt in datgene wat er in zo n commissie ter sprake kwam. Criteria als prestatie-indicatoren vind ik een goede zaak, want dat geeft mogelijkheden voor partijen om toch een scherp oordeel te geven en invloed uit te oefenen. Daar zit een kans, als die criteria ten minste helder en scherp zijn geformuleerd. Alle partijen hebben daarvoor gepleit, maar ik denk dat wij er nog het meeste belang bij hebben, want dat zijn aangrijpingspunten waarop je het College nadrukkelijk kunt controleren. Dit betreft de provincie binnen het huis van de provincie, maar je kunt ook zoeken buiten dat huis om invloed uit te kunnen oefenen. Van de zomer ben ik betrokken geraakt bij die kwestie van de varkensstallen in Uithuizen. Twee boeren hebben grote lappen grond gekocht en wel nog net voordat het Bestemmingsplan Buitengebied werd veranderd. Zij konden dus werken met normen van 1989 als zij daar aan het bouwen gaan. De provincie heeft in die situatie gezegd het bevoegd gezag te zijn. Dat was dus niet de gemeente. Het gevolg was dat de zienswijze en de opvattingen van de betrokken burgers bij de provincie terecht kwamen. Nu hebben wij vorige week het resultaat daarvan gezien, namelijk dat de provincie toegeeft dat het om allemaal interessante verhalen gaat en zienswijzen, maar dat het naar haar oordeel zo is dat de wet de wet is en dat de plannen van de boeren door kunnen gaan. 15

16 Hier is sprake van een soort onmacht dat je daar helemaal niets kunt doen, want tegelijkertijd weet iedereen die erbij betrokken is geweest hoe dat daar leeft. Zonder uitzondering is men tegen de bouw van die stallen. U moet zich voorstellen dat het een open gebied is dat loopt tot aan de dijk waarachter het Wad ligt. Als je het nu over landschap spreekt en karakteristiek Groningen, dan is dat daar het geval. Alle mensen daar vinden dat dit niet door moet gaan. Ik vind dat de provincie een weg moet zoeken om ervoor te zorgen dat dit verhaal niet door gaat. Wellicht kunnen de opvattingen van de werkgroep Landschap hulp bieden. Er is door vertegenwoordigers uit alle partijen over landschap gediscussieerd op een goede wijze en met hulp van externe deskundigen. Ik heb geconstateerd dat dit verhaal niet los wil komen, terwijl ik denk dat we dit nodig hebben. Ik zou ervoor willen pleiten dat we een weg vinden dat zo snel mogelijk die inbreng vanuit onze eigen Staten in het debat over het nieuwe POP een plek kan krijgen. Ik roep de partijen die tot nu toe wat aarzelen op om wat dit betreft over de schaduw heen te springen. Voorzitter, de kwestie van de commissie Lodders, of liever gezegd van de 800 miljoen die de rijksoverheid middels Wouter Bos als minister van Financiën bij de provincies weg wilde halen. Dat is verder gegaan. Er zijn nu onderhandelingen geweest na die eerste vernederende greep in de kas door het Rijk. Er is in IPO-verband een soort proces op gang gekomen van onderhandeling waarbij getracht wordt om er zeggenschap voor terug te krijgen. Er is een commissie ontstaan, waarvan de heer Calon eens in een commissievergadering heeft gezegd dat er niet teveel van verwacht moest worden, maar intussen is dat een heel interessante club geworden. Er wordt van alles los gewoeld en ik ben het geheel eens met wat het CDA op dit punt heeft uitgesproken. Natuurlijk moet je ja zeggen tegen taken die je toegeschoven krijgt en waarvoor je verantwoordelijkheid mag nemen en in relatie waarmee je beleid kunt voeren, want dan gaat de politiek pas beginnen. Als je dat echter krijgt zonder bevoegdheden om echt te sturen, zonder middelen om daar echt vorm aan te geven, dan zitten we fout en dan krijgen we iets opgedrongen en dan zal een paar jaar later worden geconcludeerd dat de provincies het niet kunnen, waarna die taken weer worden afgenomen. Ik heb het gevoel dat dit met de jeugdzorg aan het gebeuren is. De VOORZITTER: Geleidelijk aan krijg ik het gevoel dat we naar de Voorjaarsnota en de Algemene beschouwingen gaan. Probeert u het bij de verantwoording te houden. De heer ZANEN: Ja, hoewel lijnen van 2007 wel doorlopen naar nu. Ik wil nu een motie indienen die te maken heeft met de relatie die het College heeft met de rijksoverheid als het gaat om de financiering van allerlei projecten en ook met projecten waar wij zelf mee te maken hebben in het RSP-pakket. De VOORZITTER: Akkoord. De motie luidt als volgt: Provinciale Staten van Groningen, in vergadering bijeen op woensdag 20 mei 2008, in aanmerking nemend dat: - het FES-fonds, waar zo ongeveer de helft van de Nederlandse aardgasbaten in terecht komt, in de eerste tien jaar van zijn bestaan slechts 1% van de middelen heeft besteed in Noord- Nederland tegen bijvoorbeeld 88% in de Randstad; kennis nemend van het feit dat: - het College van gedeputeerde Staten in overleg is getreden met vertegenwoordigers van meerdere ministeries omtrent de teleurstellende systematiek van het tot besteding komen van de middelen uit het FES-fonds, in het bijzonder in Noord-Nederland, omtrent een mogelijk meer bevredigende, nieuwe systematiek; zijn van mening dat: - het College ernaar zou moeten streven om met het Rijk tot een afspraak te komen waarbij Noord- Nederland jaarlijks een vaste, procentuele uitkering uit het FES-fonds ontvangt, waarbij de regie rond de besteding van de binnen de criteria economische structuurversterking passende projecten komt te liggen bij de gezamenlijke noordelijke provincies (vergelijk het regionaal mobiliteitsfonds uit het regiospecifiek pakket-zzl); verzoeken het College om: - in SNN-verband te komen tot een gezamenlijke inzet ter realisering van zo n blijvende, structurele financiering van de economische structuur van Noord-Nederland versterkende projecten; 16

17 - vervolgens te trachten in het overleg met de rijksoverheid te komen tot een dergelijke, vernieuwende verhouding tussen het landsdeel Noord-Nederland en de rijksoverheid; en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door de heer Zanen, krijgt nummer 2, maakt deel uit van de beraadslaging en wordt verspreid. De heer ZANEN: Voorzitter, ik weet dat door D66 ook een uitspraak zal worden voorgesteld bij dit onderwerp. De moties kennen nuanceverschillen en ik hecht eraan dit punt in de setting van vandaag en het debat van vandaag op deze wijze aan de orde te stellen, want ik geloof dat er echt een mogelijkheid is om een stap vooruit te zetten. De overschotten. Ik denk vanuit mijn positie dat de gelden die over zijn, het beste in de algemene reserve gestopt kunnen worden, want als het nodig is, kunnen we ze er altijd weer uithalen. De heer DE VEY MESTDAGH: Voorzitter, wij kijken vandaag terug op het gevoerde beleid van Gedeputeerde Staten in Als we de nota bekijken, lezen we dat er veel goed is gegaan, maar het is de taak van de oppositie om de boog ook te richten op wat niet goed is gegaan. Ik heb op die boog acht pijlen gelegd en dat is meer dan één pijl per gedeputeerde, maar per slot van rekening ben ik Philoktetes niet. U kunt de pijlen rustig verdelen, maar u kunt ze ook vangen en meeliften. Dat vinden wij niet alleen goed, maar zelfs beter. Jeugdzorg. De partijen hebben er al het een en ander over gezegd. Het is niet al te best gegaan en met name de controle op het uitgeven van gelden voor organisatiewijzigingen was niet sluitend, want die gelden zijn vaak verkeerd terecht gekomen en gebruikt om gaten te vullen. Dat is jammer, want het zijn dan geen toekomstgerichte bestedingen. Ik heb begrepen dat de gedeputeerde daar ook aandacht voor zal hebben. Het tweede onderwerp betreft iets wat ik vandaag in de commissie heb gehoord van de heer Calon. 90% van de bestedingen die zouden moeten hebben plaatsgevonden voor het revitaliseren van bedrijventerreinen, zijn niet gelukt. De heer CALON (gedeputeerde): Voorzitter, dat heb ik niet gezegd. De heer DE VEY MESTDAGH: Wat heeft u dan wel gezegd? De heer CALON (gedeputeerde): Ik neem aan dat dit een vraag aan mij is, waarvan het antwoord niet van mijn tijd afgaat. De VOORZITTER: We moeten nu niet een onderonsje houden over wat wel en niet is gezegd. De heer DE VEY MESTDAGH: Laten we dan zeggen dat het betreffende bedrag ruimschoots niet is besteed in U heeft daarbij verwezen naar een motie van D66 met betrekking tot een verhoging en het richten op verduurzaming in de zin van een ecologische verduurzaming in Ik neem aan dat u het niet zo opvat dat als er geld over blijft, dat er dus maar... ik sluit nu ook even aan bij het verhaal over het armoedebudget van de ChristenUnie... Als wij besluiten dat er iets uitgegeven moet worden, dient GS naar een goede besteding te zoeken en op het moment dat het niet lukt, zeker als het een opdracht van de Staten is, dienen GS daar een extra effort in te steken. Ik ga ervan uit dat de gedeputeerde dat in 2008 dan ook zal doen. Ten derde wil ik het College een pluim geven voor de wijze waarop zij een aantal zetten heeft gedaan in het kader van de interactieve beleidsvorming. Dat is ook voor D66 een belangrijk punt, het was zelfs een der redenen van onze oprichting ooit. Ik wil er ook een kritische kanttekening bij plaatsen, want met name als we kijken naar het knipperlichtbeleid dat in het kader van de weg bij Noord- en Zuidhorn is gevoerd en met name de laatste switch die eigenlijk was gestoeld op zeer weinig argumenten, is een ongelukkige invulling geweest en heeft zodoende voor onnodig extra onrust gezorgd in de wijde omgeving. Ten vierde, de EHS. De EHS loopt op zich qua aantallen goed. Dat blijkt ook uit de verantwoording van GS. Toch heb ik er een tweetal aanvullingen op. Inzake de doelstelling Binnen Aa is een motie aangenomen in de Staten, inhoudende dat die moet worden gehandhaafd. Ik heb begrepen van de gedeputeerde dat Duitsland wel degelijk ook wil meewerken aan ecologische en toeristische samenwerking en ik zou zeggen: grijp die kans dan ook, want dat is fantastisch! Ook in het kader van de samenwerking met Duitsland. 17

18 Dan kunnen wij ons meer richten naar Duitsland dan uitsluitend naar West-Nederland. Nu kunnen we samenwerken en zorg er dan voor dat er inderdaad wat tot stand komt. Kortom, dit is een aansporing voor het College dat als de Duitsers een opening bieden er ook daadwerkelijk wat mee te doen. Ten vijfde. De Zuiderzeelijn is natuurlijk mislukt. Dat weten we allemaal. Ook dat is in 2007 gebeurd. Dat koppelen we dan even aan het feit dat we gelukkig een zesde gedeputeerde hebben, want ik heb in dit verband naar de baten daarvan gevraagd in de commissie en het regiospecifieke pakket bleek datgene te zijn wat daarvoor aan baten in 2007 binnen is gekomen. Fantastisch, voorzitter, zou ik zeggen. Andere zaken die al genoemd zijn, liggen vooral in de toekomst en daar hebben we veel verwachtingen van. Maar nu gaat het om 2007 en ik zou er toch een kleine kanttekening bij willen maken, want we hebben het feitelijk over minder verlies dan had gekund en dat moeten we dan toch niet echt vieren als een groot succes, lijkt mij. Ten zesde. Graag hoor ik een uitleg van het College met betrekking tot het toerisme, waar wij wat vragen over gesteld hebben in de commissie. Het College is tevreden over het functioneren van Marketing Groningen en het in de markt zetten van de identiteit en het imago van Groningen. Gelijkertijd zien we dat de bestedingen onder het inflatieniveau zijn gebleven in We spreken dus in feite over een terugloop van bestedingen. Nominaal is er een stijging, maar die is zodanig klein dat deze onder het inflatieniveau ligt. Het gaat om imago, zo is geantwoord door het College. Kunt u dan nog eens uitleggen of er niet veel meer effort moet worden besteed aan dat Marketing Groningen of dat er misschien meerdere partners daarvoor gezocht moeten worden. Ten zevende: cultuur. Het College heeft op fantastische wijze voor elkaar gekregen dat er twee moties in de Tweede Kamer zijn ingediend ten aanzien van een betere spreiding van de gelden voor cultuur. Dat is op zich een prestatie, maar de laatste berichten geven aan dat de effecten van die prestatie niet zodanig zijn dat het ook inderdaad gebeurt. Om de cijfers die GroenLinks aanhaalde in de commissie: 5% lijkt neer te slaan in Noord-Nederland. Wij zullen wat dit betreft afwachten wat het uiteindelijke effect is, want de Tweede Kamer is er ook nog niet over uitgesproken. Voorzitter, ten achtste. De FES-gelden. Ik heb in de commissie gevraagd wat het College aan inzet heeft gepleegd in het afgelopen jaar ten aanzien van de FES-gelden. Dat is een belangrijke vraag, omdat bijna alle partijen hier in het kader van de verkiezingen het afgelopen jaar aan de kiezers hebben beloofd dat we hard ten strijde zouden trekken om een hoger percentage FES-gelden belegd te krijgen in Noord-Nederland. Het CDA ging voor 15%, de Partij voor het Noorden voor 25%, de Partij van de Arbeid voor 12% en wij zaten als D66 op 10%. Het is in ieder geval iets waarvoor alle partijen beloften hebben gedaan aan kiezers. Het College heeft daarop geantwoord dat de individuele gedeputeerden goed bezig zijn en dat er allerlei zaken op de betreffende terreinen gebeuren. De heer Calon heeft nog even uitgelegd dat het goed zou zijn om een strategie te volgen met drie verschillende invalshoeken. De heer Bleker heeft tijdens de verkiezingen gezegd dat mogelijk samenwerking gezocht moest worden met overige minder bedeelden, Oost- en Zuid-Nederland, maar misschien ook in SNN-verband. Dat zijn allemaal strategieën die je kunt inzetten. Voorzitter, wat niet bleek in de commissie was dat de zaak in een gezamenlijke strategie en gecoördineerd ten uitvoer wordt gelegd. Het kan best zijn dat GS dan wel doen, maar de verwijzing van de heer Calon dat er misschien wel eens in GS gesproken was over de verbreding van de economie, deed vermoeden dat het geen vast onderwerp is op de agenda van GS. De heer CALON (gedeputeerde): Ook dat is een verkeerd citaat, voorzitter. Het ging hier over het toevoegen van energie aan doelstellingen van het FES. De heer DE VEY MESTDAGH: Ja, dat is een verbreding... De heer CALON (gedeputeerde): Dat is iets anders dan economie, zoals u net zei. De heer DE VEY MESTDAGH: Energie zei ik, dacht ik, maar ik kan mij vergissen. De VOORZITTER: U bedoelde energie, maar u zei economie. We gaan door met energie. De heer DE VEY MESTDAGH: Voorzitter, het is natuurlijk heel belangrijk, want we hebben het niet over weinig middelen. Waarschijnlijk citeer ik mijzelf verkeerd, maar ik kan mij herinneren dat ik in de campagne ooit heb uitgerekend om hoeveel centen het gaat en dat is heel veel. Als je op 10% uitkomt, heb je in Noord-Nederland ongeveer 250 miljoen per jaar meer te besteden. We hebben het dus niet over een kleine opgave aan het College als wij die als Staten aan het College opdragen. Het is heel belangrijk. 18

19 Er kan heel wat mislukken in het beleid van GS als we dit geld binnen halen. Dan kunt u een hele hoop verspillen en dat zijn we toch nog beter af. Voorzitter, vandaar dat wij op dit punt een motie indienen die u reeds voor u heeft liggen. De VOORZITTER: Hartelijk dank. Ik lees hem voor. Provinciale Staten, in vergadering bijeen op 21 mei 2008, het Fonds Economische Structuurversterking (FES) is een landelijk fonds dat het Rijk inzet om de economische structuur van Nederland te versterken. overwegende dat: - gelden uit het FES onevenwichtig over Nederland worden verdeeld; - met name in Noord-Nederland weinig gelden uit dit fonds worden besteed; - de provincie Groningen ook grote belangen heeft bij het versterken van de economische structuur in Groningen; - er om deze onevenwichtigheid te bestrijden op meerdere borden tegelijk moet worden geschaakt; verzoeken het College van Gedeputeerde Staten: - een gecoördineerde strategie in uitvoering te brengen met als doel dat een evenredig deel van de voordelen van de bestedingen uit het FES in de provincie Groningen neerslaan; en gaan over tot de orde van de dag. De motie is ondertekend door de heer De Vey Mestdagh (D66) en mevrouw Siersema (GroenLinks). De motie krijgt nummer 3, maakt onderdeel uit van de beraadslagingen en zal worden verspreid. De heer DE VEY MESTDAGH: Voorzitter, ik wil nog een kleine toelichting geven op de motie. U heeft zelf voorgesteld om besteed te vervangen door toegekend. Voor zover nodig, kan ik mij erin vinden dat de tekst als zodanig wordt gelezen. Inzake het dictum wil ik stellen dat het verschil met de motie van de Partij voor het Noorden is dat laatstgenoemde veel specifieker is en een inhoudelijker opdracht aan het College geeft dan deze motie dat doet. In beginsel is het College vrij om de strategie te bepalen die hiertoe leidt. Het doel is even duidelijk en helder en de effecten zijn wat ons betreft ook hetzelfde. Wij hebben het niet over een percentage dat per se in Groningen moet worden besteed, maar de voordelen van de bestedingen moeten wel in evenredigheid neerslaan in Groningen. Dank u wel. De VOORZITTER: Hartelijk dank. Daarmee zijn we gekomen aan het eind van de eerste ronde van de Staten. Ik denk dat het goed is dat we nu eerst even koffiepauze houden. De vergadering is geschorst. Schorsing. De VOORZITTER: Ik heropen de vergadering. Het woord is aan het College gedurende 30 minuten. Voor het onderdeel waarover ikzelf het woord zal voeren, zal de heer Luitjens het voorzitterschap overnemen. De heer Calon heeft het woord. De heer CALON (gedeputeerde): Voorzitter, ik zal proberen antwoord te geven zonder in herhaling te vervallen van wat vanmiddag reeds is gezegd. Het Rekeningresultaat. Dit is bij uitstek politiek. Er zijn gigantische overschotten en die worden doorgeschoven. Ik zou willen verwijzen naar pag van de Voordracht waar de verklaring staat voor het doorschuiven van de betreffende projecten, het verslag van vanmiddag van de commissie Bestuur en Financiën waar we er heel uitgebreid op in zijn gegaan en een klein herstel wilden aanbrengen op de opmerkingen van de heer De Vey Mestdagh van vanmiddag. Dat de Staten bij amendement van D extra hebben toegevoegd aan de totale hoeveelheid geld die beschikbaar was voor herstructurering. Wij hadden als College gezegd dat het geld voldoende zou zijn en van die extra wordt nu overgeboekt en we hebben wel zeer onze best gedaan om dat recht te zetten. 19

20 De heer DE VEY MESTDAGH: Volgens mij had mijn amendement betrekking op het jaar 2008 en niet op De heer CALON (gedeputeerde): Voorzitter, ik denk niet dat we de discussie van vanmiddag in de commissie over moeten gaan doen. In de Voordracht is een verklaring gegeven over de extra 5,5 miljoen ten opzichte van de Integrale Bijstelling. Wiebe van der Ploeg zei, vrij vertaald, dat ik sombere verhalen hield en dat dit met het mooie weer als een tang op een varken slaat en dat nu nog geen rekening hoeft te worden gehouden met de ellende die over 10 jaar over ons heen komt. Ik heb vanmiddag gezegd dat de kilometerheffing, althans volgens het kabinet, uiterlijk 2016 moet worden ingevoerd. Ik heb al eerder gezegd dat als de discussie over de afroming van de vermogens niet goed afloopt - en dat hangt samen met het bestuursakkoord - je dit jaar al een korting te pakken hebt. Als het gaat om de verdeling van het Provinciefonds heb je hem nu te pakken: alleen het laten vallen van de bestuurlijke correctie die in 1999 is afgesproken, scheelt al 3 miljoen op jaarbasis. Dat is geen somberheid. Dat zijn feiten. Ik heb vanmiddag betoogd dat, als deze drie kwesties niet goed worden opgelost, het financieel perspectief aanzienlijk slechter is dan wij nu denken dat het zal zijn. Tang op een varken? Ik ben maar liever voorzichtig en informeer u volledig over de gevaren die op de loer liggen en het College doet haar uiterste best om die gevaren weg te werken. Als het gaat om het toezicht op de subsidierelaties vinden wij de voorstellen die Patrick Brouns gedaan heeft, interessant. Wij zullen proberen te reageren op die voorstellen bij de behandeling van de Begroting. We zijn nu bezig met de Begroting, de vakanties vallen vroeg en vandaar mijn voorzichtige formulering dat wij dat zullen proberen. Ik kan u dat niet garanderen. Als het niet lukt bij de Begroting, komt het na de vakantie. We vinden het interessante voorstellen en het past ook bij datgene wat Henri Kruithof vanmiddag en ook vanavond zei. Ik vertaal dat maar even als minder maar beter, zodat je sneller een beter inzicht in de problematiek krijgt. Daar zijn wij voor. Als het gaat over de motie over Essent en het publieke debat vragen wij uw Staten om een vertrouwelijke commissievergadering te houden op 3 juni aanstaande. Vanmiddag is daarover een brief uitgegaan. Het College zal slechts bedrijfsinformatie verstrekken als die vergadering vertrouwelijk is. Dat geldt evenzeer voor Essent, maar Essent zal niet uitgenodigd worden, maar wel een andere club die in onze opdracht onderzoek heeft gedaan. Het zijn de Staten en in dit geval de commissie die vertrouwelijkheid al dan niet toepassen. Als de Staten dat niet willen, zal zij moeten accepteren dat het College geen bedrijfsgevoelige informatie geeft. Ik deel met de SP dat het debat over de strategie van Essent in de openbaarheid gevoerd moet worden. Dat zal, als het aan ons ligt, tijdens de laatste Statenvergadering vóór de zomervakantie moeten gebeuren. Wij hebben overigens voor die vertrouwelijke bijeenkomst het voornemen om de Vereniging Gemeentelijke Aandeelhouders Noord-Nederland (VEGANN) uit te nodigen en de collega s van Drenthe en Flevoland, omdat ondergetekende ook namens die provincies in de aandeelhouderscommissie zit. De mensen van VEGANN hebben aangegeven dat zij dan moeilijk kunnen, omdat het VNG dan een congres houdt. Wat het zwaarst is, moet het zwaarst wegen. In die zin ontraad ik de motie van de SP, waarbij ik wel de nuance maak en daarom leg ik dit uitvoerig uit. De Blauwe Stad, de vraag van Wiebe van der Ploeg. Mijn antwoord daarop is dat wij ons aan het contract houden. De varkensstallen. Hierop zal collega Slager misschien ingaan. Wij zullen wel onze best doen om dat onheil nog te keren, alhoewel dat vergunningstechnisch gezien niet kan. Over de scheiding tussen bestuurlijk/beleidsmatige en beheersmatige verantwoordelijkheden bij subsidieverlening en beleid hebben de heer Kruithof en ik een paar commissievergaderingen geleden van gedachten gewisseld en ik heb toen betoogd dat het College overwogen had hoe dat moest en dat volgens het College het zo is dat die scheiding bestuurlijk niet door gevoerd moest worden. Net zo min dat alle controle op centraal niveau geregeld moet worden, maar dat er wel een scheiding moet zijn op de afdeling en dat die ook toegepast is. Daar hebben wij toen uitvoerig over gediscussieerd en in die zin is de vraag uit de Statenvergadering van december 2007 gehonoreerd en uitgevoerd. De opmerking van de heer Kruithof over de collegialiteit binnen het College en de loyaliteit daarbinnen en van mij persoonlijk deed mij denken aan een opmerking die een partijgenoot van de heer Kruithof ooit heeft gemaakt, namelijk de heer Bolkestein, die zei: Als ik dat beluister en ik ga op mijn knieën zitten en ik kijk ernaar, dan krijg ik hoogtevrees. Dat is het enige wat ik hierover wil zeggen, voorzitter. De heer BLEKER (gedeputeerde): Voorzitter, ik had het grote genoegen om naast een van de actrices te zitten tijdens het theater dat zich hier heeft afgespeeld. Ik was diep onder de indruk van de verbale kwaliteiten, maar nog meer van de non-verbale kwaliteiten. 20