BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE EINDHOVEN

Transcriptie

1 A gemeente Eindhoven NOTA BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE EINDHOVEN Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Decemer 2010 rot/sc

2 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Datum Decemer 2010 gemeente Eindhoven

3 Decemer 2010 Pagina 3 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Inleiding 4 1. Wijkeconomie en leefaarheid Landelijke positionering PBL-rapport Bedrijvigheid en leefaarheid in stedelijke woonwijken Ervaringen in Eindhoven 8 2. Wijkeconomie en edrijvigheid Economische edrijvigheid Werkgelegenheid Ervaringen in Eindhoven Concluderende samenvatting Beleidsaanevelingen voor de wijkeconomie in Eindhoven Financiering 21 gemeente Eindhoven 3

4 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Inleiding Om de aandacht voor de ontwikkeling en aanpak van wijkeconomie in Eindhoven te concentreren is in maart 2009 een accountmanager/eleidsadviseur wijkeconomie aangesteld ij de afdeling Economische Zaken en Areidsmarkt. De functie maakt onderdeel uit van het project wijkeconomie dat mede ekostigd wordt door het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) via OP-Zuid en heeft een looptijd van 2 jaar. Aanleiding was de politieke en maatschappelijke aandacht voor wijkeconomie. De opdracht aan de accountmanager wijkeconomie is om invulling te geven aan eleid en instrumenten voor de economische pijler van het wijkeneleid van de gemeente Eindhoven. Hierij wordt vertrokken vanuit een focus op de drie krachtwijken en zullen de ervaringen later worden uitgerold over andere wijken. Conform opdracht is de eerste aandacht uitgegaan naar de wijkeconomie in de drie krachtwijken: De Bennekel, Doornakkers en Woensel-West. Hier zijn gesprekken geweest met de ondernemers in de wijken, overleggen met de projectleiders integrale wijkvernieuwing krachtwijken, collega s EZ en andere etrokkenen ij de wijken. Daarnaast zijn de nodige rapporten doorgespit om tot een analyse te komen van de mogelijkheden en aanevelingen voor de ontwikkeling van de wijkeconomie in Eindhoven en is een eerste overzicht gemaakt van mogelijke instrumenten. Dit is voor commentaar voorgelegd aan diverse in- en externe etrokkenen. Op- en aanmerkingen zijn verwerkt. In juli is een interne workshop georganiseerd om de uitgangspunten voor de ontwikkeling van de wijkeconomie eens goed tegen het licht te houden en tot een eerste voorstel van prioriteiten te komen. Bij deze workshop waren de projectleiders en programmamanager krachtwijken, accountmanagers EZA, programmamanagers EZA en projectleiders vastgoed etrokken. Dit alles heeft geleid tot dit document Beleidsaanevelingen wijkeconomie Eindhoven. In dit document wordt op hoofdlijnen aangegeven welke evindingen op het terrein van de wijkeconomie in Eindhoven, en met name in de krachtwijken, zijn opgedaan en wordt ook uitvoerig stil gestaan ij de uitkomsten uit een eerste empirisch onderzoek van het Planureau voor de Leefomgeving (PBL) naar de wederzijdse relatie tussen edrijvigheid en leefaarheid. Het document eindigt met een aantal conclusies en eleidsaanevelingen. 4 gemeente Eindhoven

5 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 1. Wijkeconomie en leefaarheid 1.1 Landelijke positionering Landelijk staat wijkeconomie al een aantal jaren op de politieke agenda. Het is de derde pijler, de economische pijler, naast de fysieke en de sociale pijler in het kader van het grootstedeneleid om, in stedelijke woonwijken, leefaarheidprolemen te estrijden en achterstanden weg te werken. Wijkeconomie en leefaarheid worden dan ook meestal direct met elkaar in verand geracht. De meest gehanteerde doelstelling voor wijkeconomie is: Het optimaal enutten van de economische potenties van een wijk (edrijven, ewoners en ruimte) en het creëren van nieuwe kansen waardoor een ijdrage wordt geleverd aan de leefaarheid van de wijk. Het idee is dat ondernemerschap en edrijvigheid ijdragen aan de leefaarheid van een wijk doordat: meer edrijvigheid leidt tot meer werkgelegenheid in de wijk en dus tot anen (en inkomen) voor ewoners; ondernemers dragen zorg voor hun omgeving, onderhouden pand, erf en contacten, en grijpen actief in ij prolemen; ondernemers zijn vaak ook sociaal actief en ieden ontmoeting(splaatsen) waardoor ze ijdragen aan de sociale cohesie in een wijk. Om de ministers EZ en WWI een handreiking te geven voor de ontwikkeling van landelijk eleid t..v. het versterken van de wijkeconomie stelden de middelgrote steden, de G27, in novemer 2007 het Actieplan Wijkeconomie op. Zij zetten in op de ontwikkeling van een instrumentenkader dat als een keuzemenu door iedere gemeente in elke wijk (niet alleen de aandachtswijken) kan worden geruikt. Het Actieplan estaat uit 3 eleidslijnen en 10 instrumenten: 1. Bevorderen ondernemerschap 1.1. Ontwikkelen regeling microkredieten 1.2. Opsporen talent en ondersteunen (startende) ondernemers 1.3. Vereenvoudigen regelgeving en vereteren dienstverlening 2. Vereteren vestigingsklimaat 2.1. Stimuleren functiemenging en innenstedelijke edrijventerreinen 2.2. Aanpakken leegstand commercieel vastgoed (v. elastingheffing) 3. Investeren in wijkeconomie 3.1. Middelen voor alle wijken die dat nodig heen (niet alleen krachtwijken) 3.2. Uitrollen ondernemersregeling kansenzones (naar v Rotterdam) 3.3. Uitrollen regeling edrijfsgerichte geiedsveretering Algemeen 0.1 Ontwikkelen praktijkhandoek met een set instrumenten 0.2 Ontwikkelen monitor wijkeconomie (volgen ontwikkelingen) gemeente Eindhoven 5

6 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Inmiddels is op landelijk niveau in 2009 Qredits (microkredieten) tot stand gekomen, met ook een steunpunt in Eindhoven, en heeft een landelijke werkgroep regeldruk al het één en ander ereikt op het geied van duidelijkere en simpelere regelgeving. Van enige uniformiteit in de aanpak van wijkeconomie in de Nederlandse gemeenten is echter nog steeds geen sprake. Elke gemeente geeft op eigen wijze vorm aan het versterken van de wijkeconomie, de een meer, de ander minder (ook financieel). Onlangs (oktoer 2010) is wel het Handoek Wijkeconomie uitgekomen waarin de verschillende eleidsthema s op hoofdlijnen worden ehandeld en vooreelden worden aangereikt. Een paar elangrijke opmerkingen uit het handoek: De gemeente kan niet van ovenaf opleggen wat ondernemers, pandeigenaren en ewoners moeten doen. Zij moet zich toeleggen op het creëren van aantrekkelijke voorwaarden voor de economie. en Er zijn grenzen aan wat een (lokale) overheid kan ereiken op het geied van wijkeconomie, het is een onderwerp dat zich uiteindelijk in de markt moet ewijzen. Maar een te escheiden rolopvatting en te eperkte amities kunnen leiden tot het niet volledig enutten van de vele kansen die het vereteren van de wijkeconomie iedt. 1.2 Rapport Bedrijvigheid en leefaarheid in stedelijke woonwijken (PBL, 2010) Dit voorjaar racht het Planureau voor de Leefomgeving (PBL) het eerste empirische onderzoek in Nederland uit naar de wederzijdse relatie tussen Bedrijvigheid en leefaarheid in stedelijke woonwijken. Het onderzoek eslaat 725 wijken in de grote en middelgrote gemeenten in Nederland. Het eslaat 4-cijferige postcodegeieden (dus vaak eerder een uurt dan een wijk) in gemeenten met meer dan inwoners. Opmerkelijk is de elangrijkste uitkomst van de studie: Meer edrijvigheid in de wijk evordert niet de leefaarheid in de wijk, met uitzondering van de kleine winkelier die uit de wijk zelf voortkomt. Andersom lijkt wel dat een goede leefaarheid het functioneren van edrijven in de wijk evordert. Zonder (al te) uitgereid in te gaan op het rapport volgen hieronder de koppen uit het hoofdstuk Relaties tussen leefaarheid en edrijvigheid. De reden om die hier te vermelden is dat de gegevens uit dit rapport niet meer zijn verwerkt in het Basisdocument Wijkeconomie, maar dat de uitkomsten zo interessant zijn dat ze in het opmaken van de alans voor de wijkeconomie niet genegeerd kunnen worden. Bovendien is een groot aantal evindingen zeer herkenaar na anderhalf jaar accountmanagerschap wijkeconomie in Eindhoven. Enkele uitkomsten uit Bedrijvigheid en leefaarheid in stedelijke woonwijken (PBL): Leefaarheidprolemen eïnvloeden het functioneren van edrijven. Leegstand van winkel- en horecapanden, geweld en edrijfsinraken, overlast, verloedering en een hoog aandeel werklozen verkleinen de kans dat edrijven overleven, eperken de groeipotentie en verhogen de kans op verhuizen. 6 gemeente Eindhoven

7 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Leefaarheid is relevant voor het ehoud van nieuwe edrijven. Voor de oprichting van edrijven is de leefaarheid in de wijk niet relevant maar veel overlast en verloedering verminderen wel de kans op overleven en verhogen de verhuiskans. Bedrijven kampen met een negatief imago van aandachtswijken. De edrijvigheid in aandachtswijken ontwikkelt zich ondergemiddeld: edrijven verhuizen er eerder en heen minder overlevingskans en groeipotentie. Positieve effecten van de wijk op edrijvigheid. De aanwezigheid van voorzieningen, zoals winkels en horeca, en andere edrijfsvestigingen in de wijk verlagen de verhuiskans van edrijven en verhogen het aantal oprichtingen. Een hoger gemiddeld esteedaar inkomen en een hogere WOZ-waarde verhogen de overlevingskans van nieuwe en estaande edrijven. Het functioneren van edrijven wordt niet alleen door de wijk eïnvloed. De aanwezigheid en het functioneren van edrijven worden voor het grootste deel eïnvloed door stedelijke (agglomeratie-) en edrijfsspecifieke kenmerken. Alleen kleinschalige detailhandel heeft een positief effect op leefaarheid wijk De kleine winkelier, en met name als deze uit de wijk zelf voortkomt, heeft een functie in de ontmoeting van mensen in de wijk, sociale controle en sociale cohesie. Méér andere edrijven en/of werkgelegenheid in de wijk leiden gemiddeld niet tot een toename van de leefaarheid. Winkelcentra en café s heen geen positieve ijdrage maar juist een negatief effect. De lokale inding van edrijven is niet epalend voor inzet t..v. leefaarheid. Het zijn vooral persoonlijke elangen en eigenschappen die een ondernemer doen eslissen om zich actief in te zetten voor de leefaarheid in de wijk, en niet zozeer economische elangen. Werk in de wijk rengen, lost werkloosheidsprolemen niet op. Werkloosheid heeft een negatief effect op zowel de leefaarheid als de edrijvigheid in de wijk, maar extra werk in de wijk draagt nauwelijks ij aan een afname van de werkloosheid. De kans dat een nieuwe aan 1-op-1 past ij een werkloze wijkewoner is gering. De helft van de ondernemers in de wijk heeft geen werknemers in dienst, een kwart heeft slechts één werknemer en het andere kwart meer. Grotere edrijven heen meestal geen inding met de wijk en zetten hun vacatures op een grotere schaal uit. Leegstand kan een negatieve ontwikkeling van edrijvigheid en leefaarheid in gang zetten. Vooral door edrijfseëindigingen in consumentendiensten (winkels en horeca) komen panden leeg te staan. Leegstand lokt vernieling uit. Dit heeft weer een negatieve invloed op andere edrijven in de wijk. gemeente Eindhoven 7

8 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 1.3 Ervaringen in de Eindhovense krachtwijken In het Actieplan van de G27 is het vereteren van het vestigingsklimaat een elangrijke eleidslijn met twee aanevelingen. - Stimuleren functiemenging en innenstedelijke edrijventerreinen - Aanpakken leegstand commercieel vastgoed (v. elastingheffing) In de Eindhovense (kracht)wijken werkt het merendeel van de zzp er in of vanuit huis. De regelgeving van de gemeente maakt dit heel goed mogelijk. Voor de meeste zzp ers is een werkkamer groot genoeg, m.n. in de zakelijke dienstverlening. Meer amachtelijke en creatieve ondernemers heen vaak wel ehoefte aan een grotere werkruimte. In Eindhoven voorziet de Stichting Ruimte voor een deel in deze ehoefte door werkplekken te verhuren in tijdelijk leegstaande panden. In Woensel-West worden een 24-tal atelierwoningen (wonen-werken) geouwd. Goed is om even af te wachten of dit in een ehoefte voorziet. Bij voldoende ehoefte zijn dit soort woningen een aanwinst voor de kleinschalige edrijvigheid in woonwijken en is het een aaneveling om dit vooreeld van Woensel-West in andere wijken te volgen. Het zijn met name de woningouwcorporaties die hierin kunnen voorzien. Kleinschalige innenstedelijke edrijventerreinen Kleinschalige edrijventerreintjes in woonwijken geven edrijfsmatige levendigheid en enkele areidsplaatsen in de wijk. Soms veroorzaken ze echter ook overlast v. door -te groot en/of teveel- verkeer (evoorrading geeurt soms door grote vrachtwagens), parkeren, lawaai (voorraden flessen, ouwmaterialen e.d.) en/of het verwaarlozen van de panden. In de nota Kleinschalige edrijfslocaties in Eindhoven (juni 2009) zijn de 32 kleinschalige innenstedelijke edrijventerreinen in Eindhoven doorgelicht en is vastgesteld dat er vooral kleinschalige edrijven zijn gevestigd met een lage milieucategorie die goed passen in het innenstedelijke milieu. Wel zijn er op diverse terreinen knelpunten op het geied van ontsluiting en parkeren. Naast de mogelijke overlast voor de omgeving is gekeken naar het elang van de terreinen voor de (door-)ontwikkeling van de lokale edrijvigheid. Vastgesteld wordt dat de kleinschalige edrijventerreinen mede een functie heen als springplank tussen het werken vanuit de garageox aan huis naar een grootschalig terrein. Na de conclusie dat kleinschalige edrijfslocaties waardevol zijn voor het ondernemerschap in de wijken, volgen wat kritische kanttekeningen zoals: mits ze passen innen het perspectief van de omgeving;.mits de ondernemer perspectieven ziet en ook investeert in zijn pand. Oftewel de functionele en ruimtelijke ontwikkeling is epalend voor een positieve uitwerking van deze terreinen op de leefaarheid van de omliggende wijk. De ondernemers op het terrein spelen hierin een elangrijke rol. 8 gemeente Eindhoven

9 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Op asis van voorgaande geeft de nota Kleinschalige edrijfslocaties in Eindhoven aan in hoeverre de kleinschalige edrijventerreinen van elang zijn voor het ondernemerschap in cominatie met de ligging in de wijk: A. 11 terreinen heen het predicaat kwaliteitslocatie voor de toekomst. B. 13 terreinen moeten zich de komende jaren gaan ewijzen onder het mom de markt aan zet, de ehoefte en inzet van ondernemers moet duidelijk maken dat deze terreinen nodig zijn en lijven. C. 8 locaties zullen transformeren naar een andere estemming. Bij een aantal is dit al spontaan geeurd, andere geven de eerste tekenen hiertoe v. door vestiging van een onderwijsinstelling, maatschappelijke voorzieningen en/of wonen. Op een edrijventerreintje aan de Kersergenstraat (een als B gekwalificeerde locatie) vlogen enkele ondernemers elkaar vorig jaar in de haren. Aanleiding was een conflict over de verkeerstroom en parkeeroverlast op het terrein. Na emiddeling door de accountmanager wijkeconomie maakten ze onderlinge afspraken om als goeie uur naast elkaar te kunnen werken. De elangrijkste wens richting gemeente: een schoon-heel-veilig edrijventerrein en enkele parkeerplaatsen aan de overkant. De elangrijkste wens richting ondernemers: maak er wat van. Vooralsnog is er geen tekort aan kleinschalige edrijventerreinen. Wel worden veel panden als opslagplaats geruikt in plaats van voor dagelijkse edrijvigheid. Op zich jammer voor de levendigheid in de wijk maar de ehoefte is er wel. Vooral in wijken met veel ouw- en klusedrijfjes en kleine huizen zonder garage is veel ehoefte aan goedkope opslagruimte. Een pand op een klein edrijventerrein is echter al snel te groot; een garageox kan vaak ook voldoen maar deze zijn relatief duur in huurprijs. Nieuwe kans: cofinanciering SMB Vanaf septemer 2010 ligt er een nieuwe kans: vanuit het SMB-fonds (Stichting Middenstandsedrijfshuisvesting) kunnen ondernemers (huurders en eigenaren) cofinanciering krijgen (tot 50% van de kosten) voor het opknappen van hun pand in een winkelplint of op een kleinschalig innenstedelijk edrijfsterrein. Leegstand winkelstrips Net als elders in de stad en in andere steden staan ook in de Eindhovense krachtwijken panden leeg, met name oude maatschappelijke geouwen en panden in de plinten van verouderde winkelstrips. Het eeld is armoedig en lokt vandalisme uit. Zeker in een krachtwijk is zo n verrommeling wéér een factor meer die de leefaarheid aantast. We proeren ondernemers die edrijfshuisvesting zoeken wel te stimuleren om een pand te huren in een oude winkelstrip maar de interesse is gering. Het gaat meestal om ondernemers van uiten de wijk en die vinden de strip niet aantrekkelijk genoeg, de edrijfsomgeving niet aantrekkelijk en/of het pand ongeschikt. Net als elders in Nederland wensen veel Eindhovense urgers dat er meer kleine winkeltjes komen in de wijk. Echter, de kleine winkeltjes die er nog zijn, heen het gemeente Eindhoven 9

10 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt moeilijk te halen want de meeste mensen doen liever hun inkopen ij de grotere, goedkopere supermarkten. Zo heen in Woensel-West de kleine detaillisten, ijna allemaal Turken, de alarmel al geluid vanwege teruglopende omzet. Kleine winkeltjes zijn leuk en ze heen zeker een functie in de wijk maar er zijn weinig ondernemers die tevreden zijn met de geringe omzet die ze hier maken. Gezien het negatieve effect van de leegstand op de leefaarheid in de wijk en het gerek aan perspectief voor detailhandel, moeten ten aanzien van verloederende winkelstrips ingrijpende keuzes worden gemaakt. Via een analyse van markt- en wijkpotentieel kunnen vervangende estemmingen in eeld worden geracht: andersoortige edrijvigheid, voorzieningen of wonen. In de detailhandelnota (2006) is gefundeerd aangegeven op welke plaatsen in Eindhoven winkels kansrijk zijn. In de winkelstructuur is ook rekening gehouden met de ereikaarheid van winkels voor de dagelijkse verzorging van de urgers. Voor 16 winkelstrips werd aangegeven dat hier een winkelfunctie niet meer kansrijk is en over andere invulling moet worden nagedacht. Een aantal van deze strips is inmiddels zo verpauperd dat ingrijpen nu hard nodig is met name vanwege de uitstraling naar de uurt en de leefaarheid. Leegstand vastgoed Ook leegstaand maatschappelijk vastgoed verrommelt de wijk en moet uit oogpunt van leefaarheid worden aangepakt. Vanuit het oogpunt wijkeconomie en edrijvigheid in de wijk is het elangrijk om na te gaan of een economische functie hier kansrijk is. Veel van dit soort panden zijn ouder en doen het goed ij de creatieve industrie. Deze doelgroep schreeuwt om goedkope edrijfsruimte en wil ook graag ruimte met andere ondernemers delen. Dit geldt in toenemende mate ook voor zzp ers in de zakelijke en verzorgende dienstverlening. In Doornakkers wordt momenteel gewerkt aan een groot plan Herontwikkeling leegstaande locaties Doornakkers waarin voor diverse lege panden in samenhang wordt gezocht naar een nieuwe functie. In het plan werken gemeente en woningcorporatie Woonedrijf intensief samen en in samenwerking met (adviesureaus van) de Rijksouwmeester. Voor de Tongelaarschool is een eerste prognose afgegeven dat deze geschikt kan zijn als een edrijvencentrum voor kleinschalige edrijvigheid onder de werknaam ZZP-Buurtcentrum. Nader onderzoek moet aangeven of dit, en met welk concept, mogelijk is. Naast leegstaande maatschappelijk vastgoed staan er in Eindhoven veel kantoren leeg, alle particulier eigendom. In opdracht van de gemeente heeft de TU/e een aanod van 112 geouwen in Eindhoven doorgelicht. Gekeken is naar de haalaarheid voor transformatie. Na afweging van de locatie van het pand (v. woonwijk of edrijventerrein), de leeftijd van het pand (ouder dan 10 jaar is niet rendael) en de courantie van het pand, zijn 14 panden aangewezen als kansrijk voor transformatie. Deze staan alle in woonwijken. Voor transformatie zijn vijf functies 10 gemeente Eindhoven

11 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt enoemd: wonen, kinderdagverlijf, hotel, edrijfsverzamelgeouw en atelier/ werkruimte voor de creatieve ondernemer. Drie panden, alle in Woensel, heen de mogelijkheid te transformeren tot edrijfsverzamelgeouw en vier panden, in Woensel, Strijp en Gestel, heen potentie voor de creatieve industrie N.a.v. het rapport Transformatiepotentie leegstaande kantoren is op 4 novemer j.l. een adviesnota in het college vastgesteld. Het wachten is nu op initiatieven uit de markt die interesse heen om de leegstaande kantoren een andere estemming te geven. Leefaarheid en edrijvigheid Wijkeconomie en leefaarheid. Ook in Eindhoven was het vertrekpunt voor een accountmanager wijkeconomie dat door het versterken van de economische pijler in de (kracht-)wijken de leefaarheid zou kunnen worden vergroot, immers: meer edrijvigheid, meer werk, meer inkomen, minder werkloosheid, minder sociale prolemen, minder verloedering en dus prettiger wonen, leven en werken in de wijk. In de praktijk lijkt dit echter weerarstiger dan gedacht. Veel conclusies uit het rapport van het PBL Leefaarheid en edrijvigheid in stedelijke woonwijken zijn herkenaar en ook in Eindhoven van toepassing. Vorming van ondernemersnetwerken in de wijken Voor het stimuleren van de edrijvigheid in de krachtwijken is aansluiting gezocht ij de estaande edrijven in de wijk. In Woensel-West werd in 2005 een Bedrijfspunt ingericht met als doel advies, informatie en ondersteuning van de edrijven in de wijk, elangenehartiging en netwerkvorming. Het Bedrijfspunt werd gerund door het ureau Polyground met susidie van de gemeente. Vooraf maakte Polyground een analyse van de edrijvigheid in de wijk en de ehoeften van de ondernemers. Een jaar later heeft Polyground ook analyses gemaakt van de andere krachtwijken. De analyses van Polyground geven een goed eeld van aantal en soort edrijven in de wijken. Sterk is het feit dat alleen de actieve edrijven in de analyse zijn overgeleven (dus geen slapende v s, pensioen v s, stichtingen etc.) waardoor de getallen eduidend afwijken van het vestigingsregister en handelsregister van de Kamer van Koophandel. Vertekenend is dat veel uitkomsten in percentages zijn gepresenteerd waardoor het niet direct duidelijk is dat het aantal edrijven waar het om gaat eperkt is. 10% van de edrijven in de uurt klinkt aardig maar als 10% maar 8 edrijven zijn dan moeten kosten/aten afgezet worden tegen deze kleine groep. Na drie jaar Bedrijfspunt Woensel-West leken de resultaten te mager en de kosten te hoog om het concept te kopiëren in andere wijken. Er is nauwelijks inding tussen de ondernemers in de uurt ontstaan waardoor ook netwerken, elangenehartiging en groepsgewijze informatie en advies niet van de grond komen. Wel is er dankzij de inzet van de straatmanager veel inzicht verworven in de activiteiten, ehoeften en prolemen van de edrijven. Deze zijn heel divers, moeilijk te undelen en vragen om maatwerk. Via de straatmanager is er een luisterend oor, een eerste lijnsadvies en worden signalen opgepakt en doorgesluisd naar de verantwoordelijke instanties (zoals gemeente, corporaties, elastingdienst etc.). Het is aan te evelen een gemeente Eindhoven 11

12 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt soortgelijke functie, onder de noemer casemanager edrijven ook in de andere (kracht-) wijken in te zetten, 8 uur per week is gemiddeld genoeg voor een wijk. MKB Nederland voerde in 2010, in samenwerking met de gemeente Eindhoven, een onderzoek uit naar de ehoeften van de ondernemers in de door MKB Nederland geadopteerde krachtwijk Woensel-West. Van de 65 actieve ondernemers in de wijk zijn er 45 geïnterviewd. De uitkomsten waren duidelijk: een schone, hele en veilige omgeving, toegankelijke en vriendelijke regelgeving, handhaving en het verwijderen van Baekenlandplein en prostitutie uit de wijk. Er is nauwelijks ehoefte aan onderlinge netwerkvorming en/of samenwerking. Voor het onderzoek werden ook twee ondernemers uit de wijk gevraagd om hun collega s in de wijk te interviewen. Doel hiervan was om mogelijk spontane of informele netwerken op gang te helpen. Dit is (wederom) niet gelukt. Bij de presentatie van het onderzoek waren slechts 9 ondernemers aanwezig, inclusief de twee interviewers. In Doornakkers is in 2010 getracht om met steun van een ondernemer uit de wijk en woningcorporatie Woonedrijf tot netwerkvorming te komen. Hieruit is OpenCoffee Doornakkers (OCD) voortgekomen, een informele inloop, eens per drie maanden voor ondernemers in de wijk (ook de uurten rondom Doornakkers). Op OCD1verschenen 10 ondernemers. Op OCD2 waren er15 en op OCD3 19. Een trage ontwikkeling. Gevraagd naar de elangrijkste ehoeften ten aanzien van de gemeente is ook hier het algemene geluid: een goede vestigingsomgeving en soepele dienstverlening van de overheid. Daarnaast klinkt hier de ehoefte aan kleinschalige, goedkope edrijfsruimte uiten het eigen huis en een ontmoetingsplek voor zzp ers Ook in Oud-Gestel lijkt netwerkvorming van ondernemers in de wijk op trekken aan een dood paard. Voor een ijeenkomst werden ca. 350 ondernemers uitgenodigd uit De Bennekel, Blaarthem, Rapelenurg en Genderdal. 12 ondernemers van acht edrijven gaven gehoor. Een aantal kwam vooral om klachten door te geven over de lange procedures rondom vergunning en de lastig te doorgronden regelgeving. In oktoer 2010 werden 140 klus- en ouwedrijven uit Oud-Gestel uitgenodigd met als doel om het al dan niet vaststellen van gemeenschappelijk ehoeften waarin de gemeente kan ondersteunen. Er kwamen 3 ondernemers en er was geen gemeenschappelijke ehoefte; wel waardering voor het initiatief en informatie. Ondernemers in de wijken vragen niet om netwerken op uurtniveau De elangrijkste wensen van kleine ondernemers in de wijken richting gemeente zijn: 1. Houd de (edrijfs)omgeving in woonwijken schoon-heel-veilig. 2. Zorg voor een duidelijke-snelle correcte dienstverlening. In de gemeentelijke dienstverlening is nog veel winst te ehalen in de doorlooptijd van aanvragen, inhoudelijk correcte afhandeling, heldere informatie en klantvriendelijk contact. Ondernemers zijn een aparte (communicatie)doelgroep! 12 gemeente Eindhoven

13 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 2. Wijkeconomie en edrijvigheid 2.1 Economische edrijvigheid Als het gaat om wijkeconomie en edrijvigheid dan heen we het over economische edrijvigheid: de aanwezigheid en het functioneren van edrijven in wijken. Dit verklaart meteen de verschillen in aantallen van edrijven die geteld worden in een wijk ij een wijkanalyse zoals Polyground die heeft uitgevoerd in de krachtwijken van Eindhoven en de aantallen edrijven die ekend zijn volgens vestigingsregister van de gemeente of KvK estand. Bij een analyse van de aanwezige economische edrijvigheid in een wijk worden slapende BV s, pensioen BV s, eheer BV s, stichtingen, verenigingen, overheids- en onderwijs- en maatschappelijke instellingen niet meegeteld. Uit de algemene vestigingsestanden van gemeenten en KvK is het lastig een exact eeld te krijgen van de actieve edrijvigheid in een wijk. Van alle edrijven in Nederland ehoort ongeveer 0,3% tot het grootedrijf met meer dan 250 werknemers en 11% tot het middenedrijf met werknemers. 89% van de Nederlandse edrijven heeft minder dan 100 werknemers. De meeste middelgrote en grote edrijven zijn op een edrijventerrein of kantorenlocatie gevestigd, meestal aan de rand van de stad of net uiten eouwde kom. Van het MKB met werknemers is 30% gevestigd aan de rand van de stad, 18% uiten de eouwde kom, 35% in het centrum, 6% aan de rand van het centrum en 11% in woonwijken. In de woonwijken is vooral veel kleinschalige edrijvigheid te vinden: 90% van alle edrijfsvestigingen in woonwijken heeft minder dan 10 werknemers. Hiervan is de helft zelfstandige zónder personeel en heeft de andere helft een paar mensen in dienst. Relatief gezien is de economische edrijvigheid in woonwijken niet hoog maar het aantal starters is er gemiddeld wel hoger (12,7% tegenover het gemiddelde in Nederland van 10,7%). Daarij is het aantal starters in pure woonwijken (), hoger dan in wijken met een edrijventerrein of de innenstad (respectievelijk 13%, 12,2% en 10,5%). Het hoogste percentage starters is te vinden in de aandachtswijken: 14%. Tegenover deze hoogste score staat helaas ook de hoogste score in edrijfseëindigingen en vertrekkende edrijven. Stedelijke woonwijken zijn roedplaatsen voor nieuwe edrijvigheid: de meeste ondernemers (ca. 60%) starten vanuit huis. 2.2 Werkgelegenheid Gemiddeld estaat 97,5% van de edrijven in stedelijke woonwijken uit edrijven met minder dan 50 werknemers. Slechts 2,5% heeft meer dan 50 werknemers: 2% zit tussen 50 en 250 werknemers en 0,5% is grootedrijf met meer dan 250 werknemers. gemeente Eindhoven 13

14 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Het aantal kleine edrijven innen het totaal aantal edrijven in een wijk is dus groot. Kijken we naar het aandeel van de verschillende edrijfsgroottes in de werkgelegenheid (gemiddeld genomen over de stedelijke woonwijken in heel Nederland) dan zien we een tegenovergesteld patroon: het grootedrijf (0,5% van het aantal edrijven) levert 24% van alle anen, het middenedrijf met 50 tot 250 werknemers is goed voor 25% van de anen in de wijk, het kleinedrijf met 10 tot 50 werknemers neemt ook een aandeel van 22% in en de overige 29% komt voor rekening van het microedrijf met minder dan 10 mensen personeel. het aandeel van edrijven in stedelijke woonwijken gemeten naar edrijfsomvang werkgelegenheid 1-persoonsedrijven 45% 6% 2-5 werknemers 35% 14% 6-10 werknemers 10% 9% werknemers 7,5% 22% werknemers 2% 25% > 250 werknemers 0,5% 24% Landelijke statistieken of overzichten geven een goed gemiddeld eeld maar zeggen door hun grootschaligheid weinig over de wijkeconomie in een specifieke wijk. De meeste wijken heen namelijk geen grote edrijven. Soms zijn er wel wat grotere edrijven innen het postcodegeied van een wijk gelegen maar is er geen enkele inding (meer) tussen edrijf en wijk zoals Philips aan de Boschdijk in Woensel-West, of grote edrijven op edrijfsterreinen zoals De Kade in Tongelre/Stratum of Kapeleemd ij Kerkdorp Acht of de grote kantoren die meetellen in de werkgelegenheid van Hemelrijken, Schoot of Drents Dorp. Daarnaast worden in werkgelegenheidscijfers ook non-profitorganisaties meegenomen. Wijken met een grote gezondheids-, onderwijs- of overheidsinstelling scoren daardoor goed qua werkgelegenheid. Maar is dat wijkeconomie of heeft het invloed op de leefaarheid? Qua sector zijn in stedelijke woonwijken het meeste aantal vestigingen, van hoog naar laag, gevestigd in: 1. consumentendiensten (detailhandel en horeca) 2. zakelijke diensten 3. logistiek 4. overheid en non-profit 5. industrie 6. ouwnijverheid Qua werkgelegenheid levert nummer 4, de overheid- en non-profitsector, de meeste anen op, direct gevolgd door de zakelijke dienstverlening en consumentendiensten. Tezamen zijn deze drie goed voor 80% van de werkgelegenheid in stedelijke woonwijken. De andere 20% komt voor rekening van de logistiek, industrie en ouw. 14 gemeente Eindhoven

15 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 2.3 Ervaringen in Eindhoven Eindhoven is statistisch ingedeeld in 7 stadsdelen, 19 wijken en 109 uurten. Van de 109 uurten zijn er 83 ewoond en dus een stedelijke woonwijk. Daarvan liggen er drie in het centrum, vallen er vijf onder de noemer krachtwijk en zijn er zeker nog 20 (!) die regelmatig extra estuurlijke aandacht nodig heen in verand met leefaarheid (zie uurtthermometer). In voorgaande jaren heeft het ureau Polyground de drie krachtwijken doorgelicht op de aanwezige edrijvigheid. De uitkomsten/patronen (aantallen, ranches, ijdrage aan werkgelegenheid e.d.) zijn grofweg gelijk aan de gegevens uit de analyses van stedelijke woonwijken zoals in de vorige paragrafen vermeld. Ook in de Eindhovense krachtwijken ehoort gemiddeld 44% van de edrijven tot de dienstensector, de handel volgt met circa 24%. Vervolgens neemt in Woensel-West de horeca met 20% de derde plaats in terwijl in De Bennekel en Doornakkers de ouwnijverheid op drie staat met respectievelijk 22 en 17% van het aantal edrijven. Het aantal starters is in de Eindhovense krachtwijken hoog maar ook het percentage jonge edrijven dat sneuvelt is er hoger dan gemiddeld. Het aandeel éénpersoonsedrijven is in de wijkeconomie van De Bennekel, Woensel-West en Doornakkers hoog met respectievelijk 71%, 55% en 53%. Het concrete aantal edrijven is in de krachtwijken niet hoog. De Bennekel telt circa 110 edrijven, Doornakker circa 170 en Woensel-West circa 70. Maar deze aantallen zijn op het eerste oog niet echt verschillend van andere woonwijken in Eindhoven. Wanneer je Eindhoven reed het aantal edrijfsvestigingen en de werkgelegenheid per uurt naast de sociaal-economische ontwikkeling van de uurt legt, is er nauwelijks een verand te vinden. Ook in de etere wijken is de edrijvigheid gemiddeld of zelfs laag en is in gemiddelde wijken soms veel of soms weinig edrijvigheid/werkgelegenheid te constateren. Qua aantal edrijven en soort edrijvigheid wijkt de wijkeconomie in de drie krachtwijken nauwelijks af van de andere wijken in Eindhoven of meer in het algemeen van de stedelijke woonwijken in Nederland. Wel zijn de sociale prolematiek en werkloosheid er hoger, maar die los je niet op met meer kleinschalige edrijvigheid in de wijk. gemeente Eindhoven 15

16 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 3. Concluderende samenvatting De stelling meer ondernemers -> meer edrijvigheid -> meer werkgelegenheid -> meer anen voor werklozen -> meer inkomen en meer persoonlijke ontwikkeling -> meer leefaarheid gaat op wijk- c.q. uurtniveau niet op Commerciële edrijvigheid laat zich niet dwingen. Hier is ondernemerschap, gepaste edrijfshuisvesting, voldoende krediet, een prettige en toegankelijke edrijfsomgeving en vooral voldoende usiness voor nodig. Leefaarheid is een voorwaarde voor een gezonde edrijvigheid in de wijk, zowel starters als groeiers moeten er graag willen werken (en vaak ook wonen). Andersom leidt meer edrijvigheid niet per definitie tot etere leefaarheid. Van de edrijven in de wijk zijn het vooral de kleine winkeltjes die ijdragen aan de leefaarheid (ontmoetingsfunctie, sociale cohesie), alleen iedereen vindt uurtwinkeltjes hartstikke leuk maar koopt toch elders. De meeste edrijven in woonwijken zijn klein, de helft is zzp er en de andere helft heeft maximaal tien personeelsleden. Dit levert weinig anen op. De kleinschalige edrijvigheid in woonwijken levert relatief weinig anen op. 90% van de edrijven in Nederlandse woonwijken heeft minder dan 10 werknemers; gezamenlijk zorgen zij voor 30% van de werkgelegenheid. Het grootste aandeel in de werkgelegenheid(scijfers) van wijken heen grotere edrijven en non-profitinstellingen. Meestal zijn deze gevestigd aan de rand van de wijk of op een edrijventerrein en niet etrokken ij de wijk. Werkgelegenheid en werkloosheid heen op macroniveau een directe relatie. Op uurt- of wijkniveau is dit directe verand er niet. De kans dat een (langdurig) werkloze past op een vacature in zijn/haar wijk is klein. Eindhovense uurten/krachtwijken zijn qua schaal en edrijvigheid te klein om er geiedsgericht wijkeconomieeleid voor te ontwikkelen. Van het totale MKB tot 100 werknemers in Nederland is ca. 17% gevestigd in stedelijke woonwijken (innenstedelijke edrijventerreinen niet meegeteld). Het aantal edrijven, los van edrijventerreinen en winkelcentra, edraagt in Eindhovense woonwijken ca. 100 per uurt. In woonwijken zijn vooral kleinschalige edrijfjes gevestigd waaronder veel starters, allochtone ondernemers en zzp ers. De diversiteit is groot en er is weinig ehoefte aan samenwerking of netwerken op uurtniveau.. Wijkeconomie is een multi-interpretael egrip. Vanuit economische invalshoek is de typering kleinschalige edrijvigheid (in woonwijken) daarom eter. In het sectorale economieeleid van de gemeente Eindhoven zoals voor de detailhandel, horeca, edrijventerreinen en kleinschalige edrijfslocaties wordt de edrijvigheid in woonwijken, waar van toepassing, meegenomen. Voor het stimuleren van de kleinschalige edrijvigheid is het ontwikkelen van (generieke) instrumenten op stedelijk niveau meer effectief en efficiënt dan kleine inzetten in op wijkniveau, m.u.v. het persoonlijk contact. 16 gemeente Eindhoven

17 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt Gezamenlijk optrekken en afstemmen van diensten, instrumenten en eleid voor kleinschalig ondernemerschap door gemeente, Belastingdienst, Kamer van Koophandel en UWV vergroot de kansen van (potentiële) kleine edrijven. In de krachtwijken maar ook in andere woonwijken liggen kansen voor het stimuleren van kleinschalige edrijvigheid. In Eindhoven zijn ca zzp ers en nog eens 6500 edrijven met minder dan 10 werknemers. Het overgrote deel hiervan is gevestigd in woonwijken. Het aantal starters is in achterstandswijken hoger dan gemiddeld, maar ook de uitval is hier percentueel hoger. Deze ondernemers zijn vaak laag opgeleid. De meeste starters zijn zzp er. Elke zzp er die slaagt is een areidsplaats. Een kwart groeit door en creëert in een latere fase ook anen voor anderen. Het aantal zzp ers is in achterstandswijken hoger dan in andere wijken. Het aantal zzp ers groeit nog steeds. Gerichte aandacht en zo nodig de inzet van passende instrumenten evordert de slagingskans van de kleine ondernemer in woonwijken. Gezien het aantal, hun opleidingsniveau en gerek aan kennis van onder meer regelgeving, overheidsprocedures, instanties en hulp die zij kunnen krijgen, is een persoonlijke enadering van kleine ondernemers in aandachtswijken een uitstekend middel om de slagingskans van de edrijfjes hier te vergroten. Kleine edrijvencentra met goedkope, flexiele werkplekken voor zzp ers (diensten, creatieven) en faciliteiten waarvan ook niet-huurders geruik kunnen maken, leveren areidsplaatsen op in de wijk, levendigheid en sociale interactie. Markante leegstaande geouwen met een ziel voor de wijk ieden kansen voor transformatie tot een kleinschalig edrijvencentrum in de wijk. Verloeder(en)de panden in oude winkelstrips tasten de leefaarheid in de wijk aan. Particulier ezit emoeilijkt ingrijpen door gemeente of woningcorporatie. Het proleem moet open op tafel komen te liggen, het gesprek geëngageerd zonder dat er op voorhand een oplossing is. Analyse kan helpen. Het nieuwe SMB-fonds iedt eigenaren en huurders mogelijkheden om met cofinanciering panden in oude winkelstrips en op kleinschalige edrijventerreinen op te knappen. In de krachtwijken en aandachtswijken is aandacht voor de kleine ondernemer nog elangrijker dan in andere wijken Mede met het oog op het elang van leefaarheid voor edrijvigheid moeten signalen m..t. schoon-heel-veilig van de leef-/werkomgeving in zwakkere wijken voortvarend worden aangepakt (parkeren, hard rijden, zwerfvuil, wietteelt etc). Door ook kleine ondernemers en zzp ers vanuit de gemeente ewust als een specifieke doelgroep en communicatiedoelgroep te zien, te enaderen en te ehandelen wordt het wederzijdse egrip vergroot, de informatie en de dienstverlening vereterd. Dit egrip moet gemeentereed indalen. gemeente Eindhoven 17

18 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 4. Beleidsaanevelingen voor de wijkeconomie in Eindhoven Voorgaande hoofdstukken geven een eeld van de kleinschalige edrijvigheid in stedelijke woonwijken en de wijkeconomie in de Eindhovense krachtwijken. Kansen voor veretering zijn er genoeg. In een interne workshop in juli j.l. heen we 31 mogelijkheden ekeken en geprioriteerd. Ook in het onlangs uitgekomen handoek wijkeconomie van het ministerie EZ worden vele handreikingen gedaan. Keuzes maken is lastig en worden momenteel mede ingegeven door een esef voor ezuiniging in menskracht en kapitaal. Onderstaande aanevelingen zijn gelet op ovenstaande pragmatisch van aard, toch kan het veel opleveren! Gezocht is naar aansluiting ij de 3 sporen uit het Actieplan Wijkeconomie van de G27 (2007), die ook de asis zijn in het handoek wijkeconomie: 1. Bevorderen ondernemerschap 2. Vereteren vestigingsklimaat 3. Investeren in wijkeconomie In volgorde van de drie sporen: Aaneveling 1 ondersteunt het evorderen van ondernemerschap in wijken Gemeente, Kamer van Koophandel, Belastingdienst, UWV en evt. andere relevante partners werken samen een kader uit waarin diensten en instrumenten voor kleine ondernemers adequaat op elkaar zijn afgestemd en leemten worden ingevuld. Argumenten: Veel startende en kleine ondernemers heen vragen op verschillende geieden zoals regelgeving, huisvesting, kredieten, advies en ondersteuning. Ze kloppen ij verschillende instanties aan. Hoger opgeleide ondernemers weten eter de weg dan laaggeschoolde en allochtone ondernemers. Door als instanties goed van elkaar te weten wie wat doet, ij de eigen leest te lijven, goed samen te werken en effectief door te verwijzen veretert de totale dienstverlening aan ondernemers. Zo wordt ook duidelijk in welke ehoeften/vragen nog onvoldoende wordt voorzien en of er nieuwe instrumenten moeten worden ontwikkeld (v. een gezamenlijk ondernemershuis, het scouten en ontwikkelen van ondernemerstalenten onder werklozen, een coachingsnetwerk voor etaalare en capaele ondersteuning van kleine ondernemers, etere ontsluiting van informatie, etc.) Doel: meer startende ondernemers, minder uitval en meer doorgroei en werkgelegenheid in de (aandachts)wijken. Later meer SMART te formuleren. Resultaat: eind 2011 is er een convenant waarin de samenwerkingspartners hun adhesie etuigen voor de eter op elkaar afgestemde diensten en de te ontwikkelen aanvullende instrumenten om kleinschalige edrijvigheid verder te stimuleren. Kosten: nihil. Rol gemeente: volgend. De gemeente heeft naar ondernemers een faciliterende rol (regelgeving, vestigingsklimaat). Voor ondernemers is de KvK het eerste aanspreekpunt en in dit verand de aangewezen trekker. Vanuit de gemeente is de afdeling 18 gemeente Eindhoven

19 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt EZA (strategische allianties) de natuurlijke partner in dit samenwerkingsverand maar ook om interne lijnen te leggen om de dienstverlening aan (kleine) ondernemers te vereteren (helder-transparant-snel). Aaneveling 2 ondersteunt het vereteren van het vestigingsklimaat in wijken Inventariseer in samenwerking met Brainport Development, woningcorporaties, St. Ruimte de vraag naar en het aanod van huisvesting voor kleine ondernemers/ zzp ers en stel vast op welke terreinen aanvullende maatregelen nodig zijn, zowel op fysiek voorzieningenniveau als wat etreft het elkaar kunnen vinden van vraag en aanod. Argumenten: Eén van de meest voorkomende vragen van de kleine ondernemer/ zzp er is waar hij/zij geschikte huisvesting kan vinden. De ehoefte aan kleine, flexiele en etaalare werkplekken, vaak ij voorkeur in samenwerkingsverand, is groot. Diverse organisaties heen diverse onderzoeken gedaan, in Nederland maar ook in Eindhoven. Inzichten zijn echter niet geundeld, de rapporten liggen in diverse ureaus ij diverse organisaties. Ook aan de aanodzijde is het lastig inzicht te krijgen. Gemeente, corporaties, makelaars, particulieren, waar vind je wat? Door informatie uit rapporten en van organisaties te koppelen worden ehoeften, eschikaar aanod, vraag en discrepanties in eeld geracht. Zo wordt ook duidelijk welke segmenten om vereteringen vragen (wonen-werken, verzamelgeouwen), hoe dit ten goede kan komen aan het evorderen van de edrijvigheid in wijken en de leefaarheid, met name in aandachtswijken, en welke organisaties dit gaan aanpakken en/of financieren. Voor meer inzicht in het aanod is een gemeenschappelijke site c.q. portaal de aangewezen weg, v. via Doel: overzicht en vereterde matching van vraag naar en aanod van etaalare en flexiele edrijfshuisvesting voor de kleine ondernemer/zzp er. Resultaat: eind 2011 is er een gemeenschappelijke infosite met aanod van geschikte huisvesting voor kleine ondernemers en zzp ers, zijn discrepanties in eeld en is er inzicht of, hoe en door wie mogelijke tekorten worden opgepakt. Kosten: nihil. Rol van de gemeente: initiatiefnemer. De gemeente is hier de aangewezen partij om de verschillende instanties ij elkaar te rengen en de inventarisatie te leiden, zeker omdat de kleine ondernemers/zzp er voor veel marktpartijen geen interessante doelgroep is. Aaneveling 3 ondersteunt het concreet investeren in de wijkeconomie Werk het project wijkeconomie in 2011 uit conform de afspraken met OP-Zuid. Zet de voor het project gereserveerde, maar nog niet estede, middelen in op kansrijke deelprojecten die ijdragen aan het evorderen van ondernemerschap in de krachtwijken en evalueer de resultaten met oog op wel/niet verdiepen De vier meest gewenste en kansrijke deelprojecten (haalaar, etaalaar, passend ij de eerdere projecteschrijving van het project wijkeconomie en aanvraag OP-Zuid: gemeente Eindhoven 19

20 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt a. Haalaarheidsonderzoek en conceptontwikkeling van een ZZP-Buurtcentrum in de voormalige Tongelaarschool in Doornakkers. Dit is onderdeel van het grote project Herestemming leegstaande locaties in Doornakkers waarmee het college van B&W in novemer j.l. heeft ingestemd.. Wijk Potentieel Prognose t..v. mogelijke transformatie van verloeder(en)de winkelstrips; start met twee strips: Tinelstraat/Bennekel en Jan van Rieeeklaan/Doornakkers. Via een Wijk Potentieel Prognose komen de kansen en mogelijkheden voor transformatie van een winkelstrip in eeld, worden deze esproken met relevante doelgroepen en worden mogelijke oplossingen en vervolgstappen aangegeven. c. Contact en eerste lijnsadvies aan kleine zelfstandigen in de (kracht-)wijken de Bennekel, Genderdal en Doornakkers via een casemanager edrijven die ekend is met de ontwikkelingen in de wijk en adequaat inspeelt op vragen van kleine zelfstandigen. Duur: gedurende een jaar 8 uur per week (x 3 wijken). De casemanager edrijven komt in de plaats van de eerder in het project wijkeconomie opgenomen post externe loonkosten Bedrijfspunt. d. Uitvoering van het project Bizworld op de asisscholen in Doornakkers, Woensel-West, Bennekel en Genderdal (conform uurtcontract). Argumenten: Na ruim anderhalf jaar uitvoering van het project wijkeconomie is kennis en expertise opgedaan van de kleinschalige edrijvigheid in de Eindhovense krachtwijken, zijn contacten gelegd met de kleine ondernemers in de wijken, relevante externe organisaties en collega s van andere afdelingen. Dit fundament maakt nu een verantwoorde keuze mogelijk voor deelprojecten die vanuit het werkudget van het project wijkeconomie worden ekostigd. In in- en extern overleg zijn de vier genoemde items (a t/m d) aangewezen als het meest kansrijk en gewenst. Doel: het versterken van het ondernemersklimaat in de drie krachtwijken door per wijk een specifieke kans/edreiging aan te pakken. Resultaat: eind a. Bekend is of de oude Tongelaarschool kansrijk is als ZZP-Buurtcentrum.. Bekend is wat te doen met de onderzochte oude winkelstrips. c. De kleine ondernemers in de wijk geven aan dat dankzij de casemanager edrijven vragen/ehoeften/klachten voorspoedig zijn afgewerkt. d. Kinderen van groep 8 van 6 scholen heen idee gekregen van/voor ondernemerschap Kosten: ,- uit project wijkeconomie (60% gemeente / 40% OP-Zuid) a , ,- c ,- d ,- Rol van de gemeente: projectinitiator en verantwoordelijke Opmerking: Stuurgroep Steden OP-Zuid heeft ingestemd met de hier voorgestelde inzet van middelen en het realiseren van ovengenoemde projecten in gemeente Eindhoven

21 Decemer 2010 BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt 5. Financiering Voor de eleidsaanevelingen 1 en 2 zijn in eerste instantie geen financiële middelen nodig. Het gaat in eerste instantie om het afstemmen van diensten en eleid van verschillende organisaties. Pas als hier concrete projecten uit voortkomen, komt het aspect geld in eeld en welke partner welke verantwoordelijkheid op zich neemt. Beleidsaaneveling 3 is in wezen de voortzetting en afronding van het project wijkeconomie dat eerder ij esluit van B&W en OP-Zuid is goedgekeurd. De uitvoeringsprojecten worden gedekt uit het restant middelen (eind 2010 is dat ca ,- waarvan 60% gemeente Eindhoven / 40% OP-Zuid). gemeente Eindhoven 21

22 010 Pagina BELEIDSAANBEVELINGEN WIJKECONOMIE - Economie & Cultuur, Economische Zaken en Areidsmarkt gemeente Eindhoven 22